İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 5
İÇİNDEKİLER 7
– I –
TERİMLER SÖZLÜĞÜ
Borç Köleliği 17
Borçlandırma 17
Borçlandırarak Hizmetkarlık Yaptırma 17
Cebir 18
Cinsel İstismar 18
Cinsel Sömürü 19
Çevresel Göçmen 19
Çocuk İstismarı 19
Çocuk İşçiliğinin En Kötü Biçimleri 23
Değerlendirme Raporu 23
Diplomatik Sığınma 23
Düşünme Süresi 23
Düzensiz Göçmen 24
Ekonomik Göçmen 24
Fuhuş 24
Göç 25
Göçmen Kaçakçılığı 25
Hedef Ülke 26
İnsan Ticareti 26
İnsan Taciri 27
Kalifiye Göçmen 28
Kaynak Ülke 28
Kontrol 28
Kısa Süreli Göçmen 28
Kölelik 29
Mağdur 30
Mülteci 30
Pornografi 32
Sığınmacı 33
Serflik 33
Sömürü 33
Tehdit 34
Transit Ülke 34
Uzman personel 34
Uzman Raporu 34
Vücut Organlarının Alınması 34
Yasadışı Giriş 34
Zorla Çalıştırma 35
Zorla Evlendirme 36
– II –
İNSAN TİCARETİNİ YASAKLAYAN ULUSLARARASI BELGELER
1. GENEL OLARAK 37
a. Beyaz Kadın Ticaretinin Engellenmesi Sözleşmesi (1904–1910) 38
b. Beyaz Kadın Ticaretinin Engellenmesi Sözleşmesi (1921) 39
c. Kadın ve Çocuk Ticaretinin Engellenmesi Sözleşmesi (30 Eylül 1921) 40
d. Kadın Ticaretinin Engellenmesi Sözleşmesi (11 Ekim 1933) 40
e. Birleşmiş Milletler İnsan Ticaretinin ve Fuhuş Amacıyla İstismarın
Önlenmesi Sözleşmesi 41
f. Kölelik ve Köle Ticaretinin Yasaklanmasına İlişkin Birleşmiş Milletler
Sözleşmeleri 43
g. Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi (2 Eylül 1990) 45
h. Çocuk Haklarına Dair Sözleşmeye Ek Çocuk Satışı, Çocuk Fahişeliği ve
Çocuk Pornografisi İle İlgili İhtiyari Protokol 46
i. Sınıraşan Örgütlü Suçlara Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi’ne Ek
İnsan Ticaretinin, Özellikle Kadın ve Çocuk Ticaretinin Önlenmesine,
Durdurulmasına ve Cezalandırılmasına İlişkin Protokol (Palermo
Protokolü) 47
j. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin Üye Devletlere Cinsel Sömürü
Amacıyla İnsan Ticaretine Karşı Eylem Konulu 19 Mayıs 2000 tarih ve R
(2000) 11 sayılı Tavsiye Kararı 50
k. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin Üye Ülkelere Kadınların Şiddete
Karşı Korunmasına İlişkin 30.04.2002 tarih ve Rec (2002)/5 Sayılı
Tavsiye Kararı 51
l. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin Üye Ülkelere Cinsel İstismara
Karşı Çocukların Korunmasına İlişkin Rec (2001)/16 Sayılı Tavsiye Kararı 52
m. İnsan Ticaretine Karşı Avrupa Sözleşmesi (16 Mayıs 2005) 53
– III –
İNSAN TİCARETİ – OLGUNUN TANIMI – YASAL ÇERÇEVE
1. GENEL BİLGİLER 57
2. TÜRK CEZA MEVZUATINDA İNSAN TİCARETİ 58
3. İNSAN TİCARETİNİN TEMEL SEBEPLERİ 60
4. İNSAN TİCARETİNİN BOYUTLARI (MAĞDUR AÇISINDAN) 61
5. İNSAN TİCARETİ İLE ORGANİZE SUÇLULUK ARASINDAKİ İLİŞKİ 62
6. İNSAN TİCARETİNİN TİPİK ORTAYA ÇIKIŞ ŞEKİLLERİ 63
6.1. Göç Bağlamında İnsan Ticareti 63
6.2. Fuhuş Maksatlı İnsan Ticareti 63
6.3. İşgücü Sömürüsü Olarak İnsan Ticareti 64
6.4. Çocuk İstismarı Olarak İnsan Ticareti 64
6.5. Organ ve Doku Kaçakçılığı Bağlamında İnsan Ticareti 66
7. TÜRK HUKUKUNDA İNSAN TİCARETİ FİİLİNİN DÜZENLENİŞ ŞEKLİ 67
8. İNSAN TİCARETİ SUÇUNUN BENZER SUÇLARLA KARŞILAŞTIRILMASI 71
8.1. Göçmen Kaçakçılığı Suçu 71
8.2. Fuhuş Suçu (m.227) 74
8.3. İş ve Çalışma Hürriyetinin İhlali Suçu (m.117) 82
8.4. Dilencilik Suçu (TCK m.229) 85
8.5. Kasten Yaralama Suçu (TCK m.86), Tehdit (TCK m.106) ve Hürriyeti
Tahdit (TCK m.109) Suçları 86
8.6. Organ ve Doku Ticareti Suçu (TCK m.91) 86
8.7. Müstehcenlik Suçu (TCK m.226) 87
8.8. Eziyet (TCK m.96), Cinsel Saldırı (TCK m.102) ve Cinsel İstismar (TCK
m.103) Suçları 87
– IV –
İNSAN TİCARETİ SUÇUNUN İHDASIYLA KORUNAN HUKUKİ DEĞER
1. GENEL BİLGİLER 89
2. ÜLKENİN KAMU DÜZENİ 89
3. KİŞİLERİN TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİ 90
4. İNSAN HAYSİYETİNİN, ONURUNUN DOKUNULMAZLIĞI 92
5. ULUSLARARASI TOPLUM DÜZENİ 93
– V –
İNSAN TİCARETİ SUÇUNUN UNSURLARI
1. MADDİ UNSURLAR 95
1.1. Fiil 95
1.1.1. İnsan ticaretinin fiil yönünden arz ettiği özellikleri; 96
1.1.1.1. Araç Fiiller 97
1.1.1.1.1. Tehdit, Baskı, Cebir ve Şiddet 99
1.1.1.1.2. Nüfuzu Kötüye Kullanmak 103
1.1.1.1.3. Kandırmak 105
1.1.1.1.4. Kişiler Üzerindeki Denetim
Olanaklarından Yararlanmak 107
1.1.1.1.5. Kişilerin çaresizliklerinden yararlanmak 108
1.1.1.2. Asıl Fiiller 111
1.1.1.2.1. Ülkeye Sokmak veya Ülke Dışına
Çıkarmak 112
1.1.1.2.2. Tedarik Etmek 115
1.1.1.2.3. Kaçırmak 115
1.1.1.2.4. Bir Yerden Başka Bir Yere Götürmek 117
1.1.1.2.5. Sevk Etmek 118
1.1.1.2.6. Barındırmak 118
1.2. Fail 119
1.3. Mağdur 121
1.4. Suçun Maddi Konusu 123
2. MANEVİ UNSURLAR 124
2.1. Genel Bilgiler 124
2.2. Zorla Çalıştırmak, Hizmet Ettirmek 127
2.3. Fuhuş Yaptırmak 128
2.4. Esarete tabi kılmak 129
2.5. Vücut organlarının verilmesini sağlamak 130
3. HUKUKA AYKIRILIK UNSURU 132
4. İNSAN TİCARETİ SUÇUNUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ 134
4.1. Teşebbüs 134
4.2. İştirak 136
4.3. İçtima 136
5. YAPTIRIM VE SORUŞTURMA İLE KOVUŞTURMA USULÜ 141
5.1. Yaptırım 141
5.2. Soruşturma ve Kovuşturma 143
6. SONUÇ 144
– VI –
TÜRK CEZA KANUNUNDA GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇU
1. GENEL BİLGİLER 149
2. KORUNAN HUKUKİ DEĞER 152
3. SUÇUN UNSURLARI 153
3.1. Maddi Unsurlar 153
3.1.1. Hareket 153
3.1.1.1. Bir Yabancıyı Yasal Olmayan Yollardan Ülkeye
Sokmak 154
3.1.1.2. Yabancının Yasal Olmayan Yollardan Ülkede
Kalmasına İmkan Sağlamak 157
3.1.1.3. Türk Vatandaşının veya Yabancının Yasal Olmayan
Yollardan Yurt Dışına Çıkmasına İmkan Sağlamak 160
3.1.2. Fail 163
3.1.3. Mağdur 164
3.1.4. Maddi Konu 165
3.1.5. Suçun Nitelikli Unsurları 166
3.1.5.1. Suçun, Mağdurların Hayatı Bakımından Bir Tehlike
Oluşturması veya Onur Kırıcı Bir Muameleye Maruz
Bırakılarak İşlenmesi 166
3.1.5.2. Suçun; birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi 168
3.1.5.3. Suçun, Bir Örgütün Faaliyeti Çerçevesinde İşlenmesi 169
3.2. Manevi Unsurlar 172
4. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ 174
4.1. Teşebbüs 174
4.2. İştirak 174
4.3. İçtima 175
5. YAPTIRIM VE SORUŞTURMA İLE KOVUŞTURMA USULÜ 179
5.1. Yaptırım 179
5.2. Soruşturma ile Kovuşturma Usulü 181
– VII –
İNSAN TİCARETİ VE GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇLARININ SORUŞTURMASI
SIRASINDA İZLENECEK YÖNTEM VE UYGULAMALAR
1. GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI VE İNSAN TİCARETİ SUÇLARINDA SORUŞTURMA 183
1.1. Genel Bilgiler 183
1.2. Soruşturma Aşamasında Yetkiler 185
1.2.1. Savcılık 185
1.2.2. Adli Kolluk 188
1.2.2.1. Adli Kolluğun Delil Toplama Yetkisi 190
1.2.2.1.1. Olay Yeri İnceleme ve Delil Toplama 190
1.2.2.1.2. Parmak izi ve fotoğraf alma yetkisi 191
1.2.2.1.3. Olay Yerindeki Biyolojik Delillerin
Toplanması Yetkisi 192
1.2.2.2. Adli Kolluğun Bilgi Alma Yetkisi 193
1.2.2.2.1. Bilgi Toplama ve İstihbarat Yetkisi 195
1.2.2.3. Kimlik sorma ve tespit etme yetkisi, 195
1.2.2.4. Adli kolluğun yargılama önlemlerine başvurma
yetkisi (yakalama, gözaltına alma vs.), 197
1.2.2.5. Adli kolluğun arama, el koyma yetkisi, 200
1.2.2.6. Konut ve işyerine girme yetkisi (PVSK 20) 200
1.2.2.7. Kolluğun zor kullanma yetkisi, 200
1.2.2.8. Kolluk Görevlisinin Zor Kullanma Yetkisi 201
1.2.2.9. Adli kolluğun men etme yetkisi (CMK 168/1) 203
1.2.3. Sulh Yargıcı 203
1.3. Soruşturma Evresinin Başlaması 204
1.4. Soruşturma Evresinin Yürütülmesi 206
1.5. Soruşturma Evresinin Sonuçlandırılması 209
2. GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI VE İNSAN TİCARETİ SUÇLARINDA BEYAN DELİLLERİ 215
2.1. Genel Bilgiler 215
2.2. İfade Alma 216
2.2.1. İfade ve Sorgunun Tarzı 218
2.2.2. Yasak İfade ve Sorgu Yöntemleri 224
2.3. Bilgi Alma 227
2.4. Kendiliğinden Yapılan Açıklamalar 229
2.5. Tanık Dinlenmesi 236
2.6. Mağdur veya Suça Konu Olan Kişinin Dinlenmesi 240
3. GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇUNDA SORUŞTURMA İŞLEMLERİ 241
3.1. Genel Bilgiler 241
3.2. Göçmen Kaçakçılığı Suçunun Nitelikli Halleri 244
3.2.1. Suçun Birden Fazla Kişi ile Birlikte İşlenmesi 244
3.2.2. Göçmen Kaçakçılığı Suçunun Bir Örgütün Faaliyeti
Çerçevesinde İşlenmesi 244
3.2.2.1. Örgütün Unsur ve Kriterleri 245
3.2.2.2. Suç İşlemek Amacıyla Örgüt Kurmak Suçunun
Özellikleri 245
3.3. Göçmen Kaçakçılığı Suçunun Mağdura İlişkin Nitelikli Halleri 251
3.3.1. Suç Mağdurlarının “Hayatı Bakımından Bir Tehlike
Oluşturması” 251
3.3.2. Suç Mağdurlarının Onur Kırıcı Bir Muameleye Maruz
Bırakılması 254
4. İNSAN TİCARETİ SUÇUNDA SORUŞTURMA İŞLEMLERİ 255
4.1. Genel Olarak 255
4.2. İnsan Ticareti Suçunun Temel Unsurları 263
4.3. İnsan Ticareti ile Organize Suçluluk Arasındaki İlişki 268
4.4. İnsan Ticareti Suçunda Mağdurun Tespiti, Hakları ve Dinlenmesi 269
4.4.1. Mağdurun Tanımı 269
4.4.2. Mağdurun Tespiti 270
4.4.2.1. Angaje Etme (Bağlama) Aşaması 270
4.4.2.2. Nakletme (Transfer) Aşaması 271
4.4.2.3. İstismar (Sömürü) Aşaması 271
4.4.3. Mağdurun Dinlenmesi 278
4.4.4. Mağdurun Hakları 281
4.4.4.1. Genel Olarak 281
4.4.4.2. Güvenlik Hakkı 282
4.4.4.3. Mahremiyet Hakkı 283
4.4.4.4. Bilgi Edinme Hakkı 283
4.4.4.5. Sosyal ve Sağlıktan Yararlanma Hakkı 284
4.5. Mağdurun Soruşturma Aşamasındaki Hakları 286
4.5.1. Lekelenmeme Hakkı (İkinci Kez Mağdur Edilmeme) 286
4.5.2. Delillerin Toplanmasını İsteme Hakkı 287
4.5.3. Dosya İnceletme ve Belge Verme / Alma Hakkı 287
4.5.4. Avukat İsteme Hakkı 288
4.5.5. Ücretsiz Tercümandan Yararlanma Hakkı 288
4.5.6. Cezai Soruşturma ve Kovuşturmaya Tabii Olmama Hakkı 289
4.5.7. Tazminat Hakkı 290
4.6. İnsan Ticareti Mağduruna Tanınan Haklar 291
4.6.1. İkametgah İzni 292
4.6.2. Sınır dışı Edilmeme 295
4.6.3. Çalışma İzni Verilmesi 296
5. GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI VE İNSAN TİCARETİ SUÇLARINDA BAŞVURULAN
KORUMA TEDBİRLERİ 299
5.1. Koruma Tedbirleri 299
5.2. Arama 300
5.2.1. Arama Çeşitleri 302
5.2.1.1. Önleme Araması 303
5.2.1.2. Adli Arama 305
5.2.2. Arama Kararı ve Emri Verme Yetkisi 310
5.2.3. Aramanın Yapılması 312
5.3. El Koyma 325
5.3.1. Basit El Koyma 325
5.3.2. El Koyma Kararını Verme Yetkisi 326
5.3.3. CMK’da Düzenlenen Özel El Koyma Türleri 327
5.3.3.1. Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara El Koyma 328
5.3.4. Göçmen Kaçakçılığı Suçu için El Koymaya ilişkin Özel
Düzenleme 330
5.4. Şirket Yönetimi için Kayyum Tayini 333
5.5. Postada El Koyma 334
5.6. Bilgisayarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde Arama,
Kopyalama ve El Koyma 337
6. GİZLİ KORUMA TEDBİRLERİ 342
6.1. Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi 342
6.2. Telekomünikasyon Yoluyla İletişimin Denetlenmesinin CMK’da
Düzenlenişi (CMK 135) 344
6.2.1. Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi
Ne Demektir? 347
6.2.2. İletişimin Tespiti Nedir? 348
6.2.3. İletişimin Dinlenmesi ve Kayda Alınması Nedir? 349
6.2.4. Sinyal Bilgilerinin Değerlendirilmesi Nedir? 351
6.2.5. Mobil İzleme Nedir? 352
6.2.6. Mağdur Tarafından Şüphelinin İletişiminin Kayda Alınması 359
6.2.7. HTS Kayıtlarının Delil Değeri ve Yargıtay Uygulaması 361
6.3. Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesi 364
6.4. Teknik Araçlarla İzleme 372
7. TESADÜFEN ELDE EDİLEN DELİLLER (CMK M. 138) 375
8. SONUÇ: İnsan Ticareti ve Göçmen Kaçakçılığı Suçlarında Soruşturma
Görevlilerinin İzleyeceği Yol ve Dikkat Etmesi Gereken Kurallar 380
VIII– YARGITAY KARARLARI 387
1. İNSAN TİCARETİ SUÇU KARARLARI 387
2. GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇU KARARLARI 424
IX – AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEME KARARLARINDA İNSAN TİCARETİ
SUÇUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ 507
X – SINIRAŞAN ÖRGÜTLÜ SUÇLARA KARŞI BİRLEŞMİŞ MİLLETLER
SÖZLEŞMESİNE EK İNSAN TİCARETİNİN, ÖZELLİKLE KADIN VE ÇOCUK
TİCARETİNİN ÖNLENMESİNE, DURDURULMASINA VE
CEZALANDIRILMASINA İLİŞKİN PROTOKOL 523
XI– SINIRAŞAN ÖRGÜTLÜ SUÇLARA KARŞI BİRLEŞMİŞ MİLLETLER
SÖZLEŞMESİNE EK “KARA, DENİZ VE HAVA YOLUYLA GÖÇMEN
KAÇAKÇILIĞINA KARŞI PROTOKOL” 559 |