İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
Bölüm I
SOSYAL PSİKOLOJİNİN GELİŞİM SÜRECİ VE
DİĞER SOSYAL BİLİMLERLE İLİŞKİSİ
I. SOSYAL PSİKOLOJİNİN GELİŞİM SÜRECİ 1
II. SOSYAL PSİKOLOJİ KAVRAMI VE TANIMI 2
III. SOSYAL PSİKOLOJİNİN DİĞER SOSYAL BİLİMLERLE İLİŞKİSİ 4
A. SOSYOLOJİ 5
B. PSİKOLOJİ 6
C. DAVRANIŞ BİLİMLERİ 7
D. ANTROPOLOJİ (VE SOSYAL ANTROPOLOJİ) 9
E. YÖNETİM BİLİMİ 10
F. FELSEFE, HUKUK VE EKONOMİ İLE İLİŞKİSİ 10
Bölüm II
SOSYAL PSİKOLOJİNİN TEMEL KAVRAMLARI
I. ALGILAMA 11
II. ÖĞRENME 12
III. SOSYAL ETKİ 13
IV. TUTUM 14
V. Ön yargı 14
VI. STATÜ 15
VII. ROL 16
VIII. DUYGUSAL Zekâ 16
IX. SOSYAL GRUP 19
X. DAVRANIŞ DİNAMİĞİ 20
XI. GRUP DİNAMİĞİ 20
XII. GÜÇ 21
XIII. OTORİTE 23
XIV. YETKİ 24
XV. YÖNETİM 25
XVI. YÖNETİCİ 28
XVII. LİDER – LİDERLİK 29
Bölüm III
SOSYAL PSİKOLOJİDE ARAŞTIRMA
YÖNTEMLERİ VE VERİ ANALİZİ
I. SOSYAL PSİKOLOJİDE ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ 31
A. DENEYSEL YÖNTEM 31
1. Laboratuvar Deneyleri 32
2. Alan Deneyleri 32
B. DENEYSEL OLMAYAN YÖNTEM 32
1. Arşiv Araştırması 33
2. Survey Araştırması 33
3. Örnek Olay Araştırması 34
4. Alan Araştırması 34
II. SOSYAL PSİKOLOJİDE VERİLERİN ANALİZİ 34
A. t Testi 35
B. Korelasyon 35
Bölüm IV
SOSYAL PSİKOLOJİDE TEMEL KURAMLAR
I. DAVRANIŞÇI KURAM 37
II. BİLİŞSEL VE ALAN KURAMI 38
III. PSİKOANALİTİK KURAM 39
IV. ROL VE NORM KURAMI 39
V. ATIF KURAMLARI 40
A. FRITZ HEIDER’İN ATIF KURAMI 40
B. BEM’İN KENDİNİ ALGILAMA KURAMI 41
C. KELLEY’NİN KÜP (BİRLİKTE DEĞİŞİM) YÜKLEME KURAMI 42
D. JONES VE DAVIS’İN UYUŞAN ÖZELLİKLERE DAYALI
ÇIKARSAMALAR KURAMI 43
E. WEINER’İN BAŞARIYA BAĞLI YÜKLEME KURAMI 44
VI. DESCHAMP, HEWSTONE VE JASPAR’IN GRUPSAL İLİŞKİLERE
GÖRE YÜKLEME KURAMI 45
VII. SCHACHTER’İN DUYGUSAL ETİKETLENDİRME KURAMI 45
Bölüm V
YAKINLAŞMA, ÇEKİCİLİK, SEVGİ VE AŞK
I. SOSYAL YAŞAMDA İNSANLAR NİÇİN YAKINLAŞMA DAVRANIŞLARINDA
BULUNURLAR? 47
II. BAZI İNSANLAR BİZE NEDEN ÇOK ÇEKİCİ GELİR? 48
III. ÇEKİCİLİKTE, SEVMEDE VE YAKIN OLMADA ETKİLİ OLAN TEMEL
KRİTERLER 48
A. ULAŞILABİLİRLİK VE FİZİKSEL YAKINLIK 49
B. DEVAMLI ETKİLEŞİM BEKLENTİSİ 49
C. KARŞIMIZDAKİNİN DAVRANIŞINI TAHMİN EDEBİLME DERECESİ 49
D. AŞİNALIK DERECESİ 50
E. BENZERLİK DERECESİ 50
F. BİRBİRİNİ TAMAMLAMA DERECESİ 51
G. KARŞILILIK DERECESİ 52
H. HAKLARI SAVUNMA VE ÖDÜLLENDİRME 52
IV. KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE SEVME EĞİLİMİ ARASINDAKİ İLİŞKİ 53
V. ÇEKİCİLİK VE İLİŞKİ KURAMLARI 54
A. ÇEKİCİLİKTE DENGE KURAMI 54
B. ÇEKİCİLİKTE PEKİŞTİRME KURAMLARI 54
C. ÇEKİCİLİKTE SOSYAL TAKAS KURAMI 55
VI. SEVGİ VE AŞK KAVRAMLARI 56
A. SEVGİ KAVRAMI 56
B. AŞK KAVRAMI 57
1. Tutkulu Aşk 57
2. Romantik Aşk 57
C. AŞK VE YANILGILAR 58
D. STERNBERG’İN KUSURSUZ AŞK MODELİ 59
VII. Evlilik ve Evlilik İlişkisini Bitirmek 60
A. EVLİLİK SÜRECİ 60
B. EVLİLİK İLİŞKİSİNİN BİTİRİLMESİ SÜRECİ 60
Bölüm VI
İLİŞKİLERİMİZ VE SALDIRGANLIK
I. TOPLUMSAL YAŞAM VE SALDIRGANLIK 63
II. SALDIRGANLIK KAVRAMI VE TANIMI 64
III. SALDIRGANLIĞIN TEMEL KAYNAKLARI 65
A. SALDIRGANLIK VE İÇGÜDÜ İLİŞKİSİ 65
B. SALDIRGANLIK VE RAHATSIZ EDİLME İLİŞKİSİ 66
C. SALDIRGANLIK VE ENGELLENME İLİŞKİSİ 66
D. SALDIRGANLIK VE GENEL HEYECANSAL UYARILMA İLİŞKİSİ 67
IV. SALDIRGANLIĞI KONTROL ETME VE AZALTMADA ETKİLİ OLAN
FAKTÖRLER 67
A. ÖĞRENME 67
B. PEKİŞTİRME 68
C. TAKLİT 68
D. CEZA VE MİSİLLEME KORKUSU 69
E. KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARI 69
F. BOŞALMA VE YÖNLENDİRME 69
G. KENDİNE HÂKİM OLMA 70
V. SALDIRGANLIĞI ÖZENDİREN FAKTÖRLER 70
Bölüm VII
BENLİK VE KİMLİK
I. BENLİK KAVRAMININ TARİHSEL GEÇMİŞİ, TANIMI, GELİŞMESİ,
FONKSİYONLARI VE BENLİK BİÇİMLERİ 71
A. BENLİK KAVRAMININ TARİHSEL GEÇMİŞİ 71
1. Laikleşme (Sekülerleşme) 72
2. Sanayileşme 72
3. Aydınlanma ve Bilinçlenme 72
4. Psikoanalitik Düşünce 72
B. BENLİK KAVRAMI VE TANIMI 72
1. Benliğin Gelişmesi 74
2. Benliğin Oluşumunda Etkili Olan Temel Güdüler 76
C. BENLİĞİN FONKSİYONLARI 77
D. BENLİĞİN ÜÇ TEMEL YÖNÜ, BENLİK SAYGISI VE DİĞER BENLİK
BİÇİMLERİ 78
1. Benliğin Üç Temel Yönü 78
2. Benlik Saygısı 79
3. Diğer Benlik Biçimleri 79
E. BENLİK ŞEMALARI 81
1. Gerçek Benlik 82
2. İdeal Benlik 82
3. Olması Gereken Benlik 82
F. BENLİK KONUSUNDA İLERİ SÜRÜLEN KURAMLAR 82
1. Benlik Yaklaşımı Kuramları 82
2. Carl Rogers’ın Benlik Kuramı 83
3. Maslow’un Benlik Kuramı 84
II. KİMLİK 85
A. KİMLİK KAVRAMI VE TANIMI 85
B. KİMLİK TÜRLERİ 86
1. Sosyal Kimlik 86
2. Kişisel Kimlik 86
Bölüm VIII
ALGILAMA
I. ALGILAMA KAVRAMI VE TANIMI 87
II. ALGILAMA SÜRECİ VE AŞAMALARI 88
A. DUYUM SÜRECİ AŞAMASI 88
B. SİMGE SÜRECİ AŞAMASI 88
C. DUYGU SÜRECİ AŞAMASI 89
III. ALGILAMA KONUSUNDA İLERİ SÜRÜLEN KURAMLAR 89
A. GESTALT KURAMI 89
B. BELLEKSEL KURGULAYICI KURAM 90
C. ÖĞRENME KURAMI 90
IV. ALGILAMADA ETKİLİ OLAN FAKTÖRLER 90
A. ALGILAMA YAPANIN DURUMU 91
B. ALGILAMADA OLUMLU YA DA OLUMSUZ DAVRANMA DÜŞÜNCESİ 91
C. YANLIŞ ÇIKARIMLARDA BULUNMA 91
D. BENZERLİK YA DA FARKLILIK EĞİLİMİ 92
E. ALGILANAN KİŞİ YA DA NESNEYE İLİŞKİN SAHİP OLUNAN BİLGİ 92
F. KİŞİSEL BEKLENTİLER 92
V. ALGILAMA SÜRECİNİN İŞLEYİŞİNE İLİŞKİN BİR MODEL 93
VI. ALGI ÇEŞİTLERİ 93
A. SİMGESEL ALGI 94
B. GÖRSEL ALGI 95
1. Psikolojik Olarak Hazır Olma 95
2. Bilgi Bankası 95
3. Duygusal Olarak Hazır Olma 95
C. DUYGUSAL ALGI 96
D. SEÇİCİ ALGILAMA 96
VII. ALGISAL SEÇİMİ ETKİLEYEN TEMEL ÖZELLİKLER 96
A. DİKKAT 96
B. ÖĞRENME 97
C. DUYUSAL YOKSUNLUK 97
D. GÜDÜ 97
E. DUYUM ÖTESİ ALGI 97
VIII. ALGISAL SİSTEMİN TEMEL ÖZELLİKLERİ 98
A. DEĞİŞMEZLİK 98
B. SEÇİCİLİK 98
1. Uyarıcının Yapısal Özellikleri 99
2. Algılamayı Yapan Kişinin Bireysel ve Yapısal Özellikleri 99
IX. ALGILAMADA DÜZENLEME SÜRECİ 99
A. ŞEKİL – ZEMİN İLİŞKİSİNDE DÜZENLEME 99
B. ALGILAMADA GRUPLANDIRMA VE TEMEL İLKELERİ 100
1. Çerçeveleme İlkesi 100
2. Tamamlama İlkesi 101
3. Devamlılık İlkesi 101
4. Yakınlık İlkesi 102
5. Benzerlik İlkesi 102
6. Simetri İlkesi 102
7. Basitlik İlkesi 103
X. ALGISAL EŞİKLER 103
A. ÖZEL ALICILAR 103
B. MUTLAK EŞİK 103
C. FARK EŞİĞİ 104
XI. ALGILAMAMIZI KOLAYLAŞTIRAN DEĞİŞMEZLER 104
A. RENK VE PARLAKLIK DEĞİŞMEZLİĞİ 105
B. BÜYÜKLÜK DEĞİŞMEZLİĞİ 105
1. Şekil Aşinalığı 105
2. Uzaklık 105
C. BİÇİM DEĞİŞMEZLİĞİ 106
D. YER DEĞİŞMEZLİĞİ 106
XII. ALGILAMA SÜRECİNİN TEMEL NOKTALARI 106
A. DERİNLİK ALGISI VE BİLİNMESİ GEREKEN HUSUSLAR 107
1. Monoküler (Tek Gözle İlgili Görüş) İpuçları 107
2. Binoküler (İki Gözle İlgili Görüş) İpuçları 109
B. HAREKET ALGISI 109
C. ŞEKİL BÜTÜNLÜĞÜNÜ ALGILAMA 112
1. Kalıba Vurma Yöntemidir 112
2. Özellik Analizi Yöntemidir 112
XIII. ALGIDAKİ YANILMALARIMIZ 112
A. UZAKLIKTAN KAYNAKLANAN (PONZO) ALGI YANILMASI 113
B. MÜLLER–LYKER ALGI YANILMASI 114
C. POGGENDORF ALGI YANILMASI 114
D. WUNDT ALGI YANILMASI 114
E. ZOLLNER ALGI YANILMASI 114
F. BOURDON ALGI YANILMASI 115
XIV. ALGILAMA, İLLÜZYON VE HALÜSİNASYON 117
XV. ALGILARIN DOĞRULANMA SÜRECİ 117
XVI. SOSYAL ALGI 118
Bölüm XI
TUTUMLAR VE ÖN YARGI
I. TUTUMLAR 120
A. TUTUM KAVRAMI VE TANIMI 120
B. TUTUMLARIN İLİŞKİLİ OLDUĞU KAVRAMLAR 122
1. Değerler 122
2. İdeolojiler 122
3. Sosyal Temsiller 123
C. TUTUMLARA KURAMSAL YAKLAŞIM DÜŞÜNCESİ 123
1. Tutumları Şartlanma ve Pekiştirme Yolu ile Açıklama Yaklaşımı 123
2. Tutumları Özendirme ve Çatışma Yolu ile Açıklama Yaklaşımı 124
3. Tutumları İşlevsellik Yolu ile Açıklama Yaklaşımı 124
4. Tutumları Bilişsel Tutarlılık Yolu ile Açıklama Yaklaşımı 125
5. Tutumları Yükleme Kuramı ile Açıklama 128
D. İNSANLAR NELERE KARŞI TUTUM GELİŞTİRİRLER? 128
E. ARAŞTIRMALARDA DİKKATE ALINMASI GEREKEN TUTUM
BOYUTLARI 130
F. TUTUMLARI AYIRT EDİCİ TEMEL KRİTERLER 131
1. Tutumlar Kalıtsal Değildir 132
2. Tutumlar Geçici Düşünsel Durumlar Değildir 132
3. Tutumlar, Kişi ile Nesneler Arasındaki İlişkilere Tutarlılık, Kararlılık ve
Düzenlilik Kazandırırlar 132
4. Tutumlar, Tutum Nesnesine Karşı Bir yanlılık Yaratırlar 132
5. Tutumların Biçimlenmesinde (Oluşmasında) Birçok Unsurun Bir Arada
Olması Gerekir 132
6. Bireysel Düzeyde Tutumların Oluşumu İçin Geçerli Olan İlkeler Grupsal
ya da Toplumsal Düzeyde Oluşan Tutumlar İçin de Geçerlidir 133
F. TUTUMLARIN YAPISAL ANALİZİ 133
1. İlişkilendirme 133
2. Kişisel ya da Grupsal Deneyimler 133
3. Diğer İnsanlardan Öğrenme 134
G. TUTUMLARI OLUŞTURAN BİLEŞENLER 134
1. Bilişsel Bileşen 134
2. Duygusal Bileşen 135
3. Davranışsal Bileşen 136
H. TUTUMLARIN TEMEL ÖZELLİKLERİ 137
1. Tutumların Kuvvet Derecesi 137
2. Tutumların Karmaşıklık (Yoğunluk) Derecesi 138
3. Bileşenler Arası Tutarlılık 139
4. Bir Tutumun Diğer Tutumlarla İlişkisi 139
I. TUTUMLARIN BİREYLER AÇISINDAN İŞLEVLERİ 140
1. Bireyler Açısından Tutumların Enerji Tasarrufu Sağlama İşlevi 140
2. Tutumların İnsanlara Fayda Sağlama İşlevi 140
3. Tutumların Birey Kültür Uyumunu Sağlama İşlevi 141
4. Tutumların Kişi Benliğini (ya da öz saygısını) Koruma ve
Açıklama İşlevi 141
5. Tutumların Bilgi Sağlayıcı İşlevi 142
İ. TUTUMUN DAVRANIŞA DÖNÜŞME SÜRECİ 142
1. Tutumun Kuvvet Derecesi 143
2. Çevresel Faktörler 143
3. Davranışın Sonuçlarına İlişkin Beklentiler 144
K. TUTUMLARIN OLUŞMASINDA ROL OYNAYAN FAKTÖRLER 146
1. Zihinsel ve Bilgisel Faktörler 146
2. Fizyolojik Faktörler 146
3. Aile Faktörü 147
4. Tutum Nesnesiyle Gerçekleşen Yaşantılar 147
5. Akranlar Faktörü 148
6. Bireysel Özellikler Faktörü 148
7. Kitle İletişim Araçları Faktörü 149
8. Sosyal Sınıf ve Sosyoekonomik Faktör 149
9. Grup Üyeliği Faktörü 149
L. TUTUM DEĞİŞİM SÜRECİ 150
1. Tutuma Zıt Davranışta Bulunma Süreci 150
2. İkna Edici İletişim Tekniğini Kullanma 151
M. TUTUMLARIN ÖLÇÜLMESİ 151
II. Ön yargıLAR VE OLUŞMASI 152
A. ÖN YARGI KAVRAMI VE TANIMI 152
B. ÖN YARGILARIN TEMEL ÖZELLİKLERİ 154
C. ÖN YARGILARIN KAYNAKLARI 155
1. Ön Yargılı İnsanlarla İlişkiler 155
2. Ön Yargı Nesnesiyle Olan Kişisel Yaşantılar 155
3. Otoriter Bir Kişilik Yapısına Sahip Olma 155
4. Algılanan Benzerlik Miktarı 155
D. ÖN YARGILARIN AZALTILMASI 157
E. ÖN YARGILARIN TOPLUMSAL ETKİLERİ 158
Bölüm X
SOSYAL ETKİ VE UYMA DAVRANIŞI
I. SOSYAL ETKİ KAVRAMI VE KURAMI 159
A. SOSYAL ETKİ KAVRAMI VE SÜRECİ 159
B. SOSYAL ETKİ KURAMI 161
II. UYMA DAVRANIŞI 162
A. İNSANLAR NİÇİN UYMA İHTİYACI HİSSEDERLER? 163
1. Bilişsel Etki (Doğru Olma İsteği) 163
2. Normatif Etki (Sevilme İsteği) 164
B. UYMA DAVRANIŞININ TANIMI 164
C. UYMA DAVRANIŞININ TÜRLERİ 164
1. Benimseme 164
2. Kabul Etme 165
3. İtaat 165
4. Mutlak İtaat 166
III. UYMA DAVRANIŞINI BELİRLEYEN SOSYAL FAKTÖRLER 166
A. UYMA DAVRANIŞINI BELİRLEYEN BİREYSEL FAKTÖRLER 166
B. UYMA DAVRANIŞINI BELİRLEYEN GRUPSAL FAKTÖRLER 167
C. UYMA DAVRANIŞINI ETKİLEYEN ORTAMSAL FAKTÖRLER 167
D. UYMA DAVRANIŞLARINI SERGİLEMENİN YARARLARI 167
IV. SOSYAL ETKİ VE UYMA KONUSUNDA YAPILAN ARAŞTIRMALAR 168
A. MUZAFFER SHERİF’İN OTOKİNETİK ETKİ DENEYİ 169
B. ASCH’IN KABUL ETME DENEYİ 170
C. MILGRAM’IN OTORİTEYE İTAAT DENEYİ 172
V. SOSYAL ETKİ ARAŞTIRMALARINDA UYMA DAVRANIŞINI
ETKİLEYEN ORTAMSAL FAKTÖRLER 175
A. GRUP BÜYÜKLÜĞÜNÜN UYMA DAVRANIŞINA ETKİSİ 175
B. GRUPTAKİ SÖZ BİRLİĞİNİN UYMA DAVRANIŞINA ETKİSİ 175
C. MEVKİ VE SAYGINLIĞIN UYMA DAVRANIŞINA ETKİSİ 176
D. YÜZ YÜZE OLMANIN UYMA DAVRANIŞINA ETKİSİ 176
VI. SOSYAL ETKİ VE UYMA KONUSUNDA YAPILAN ARAŞTIRMALAR AÇISINDAN
İTAAT, ÖZDEŞLEŞME VE BENİMSEME DAVRANIŞLARININ GENEL BİR
DEĞERLENDİRMESİ 177
A. İTAAT DAVRANIŞI 177
B. ÖZDEŞLEŞME DAVRANIŞI 177
C. BENİMSEME DAVRANIŞI 178
Bölüm XI
SOSYAL GRUPLAR
I. GRUP KAVRAMI VE TANIMI 180
II. SOSYAL GRUPLARIN OLUŞUM KRİTERLERİ, AŞAMALARI, NEDENLERİ ve
GRUP BAŞARISINI ETKİLEYEN TEMEL FAKTÖRLER 183
A. SOSYAL GRUPLARIN OLUŞUM KRİTERLERİ 183
B. SOSYAL GRUPLARIN OLUŞUM NEDENLERİ 184
C. SOSYAL GRUPLARIN OLUŞUM AŞAMALARI 184
D. SOSYAL GRUPLARIN BAŞARISINI ETKİLEYEN TEMEL FAKTÖRLER.185
III. SOSYAL YIĞINLAR VE KİTLELER 186
A. SOSYAL YIĞINLAR 186
1. Sosyal Yığınların Özellikleri 186
2. Sosyal Yığınların Çeşitleri 186
B. KİTLELER 187
IV. SOSYAL GRUPLARIN ÖZELLİKLERİ VE FONKSİYONLARI 188
A. SOSYAL GRUPLARIN ÖZELLİKLERİ 188
1. Her Sosyal Gruba Giren Kişilerin Kendilerine Özgü Rolleri Vardır 188
2. Grubu Oluşturan Üyeler Arasında Ortak Yarar ve Değerler Vardır 188
3. Her Sosyal Grubun Bir Yapısı Vardır 188
4. Toplumsal Grupların En Önemli Özelliği Sürekliliktir 189
5. Toplumsal Gruplar İnsanların İhtiyaçlarını Karşılamak İçin Meydana
Gelirler 189
6. Toplumsal Gruplar, İnsanlar İçin Standart Hareket Tarzları Belirler 189
7. Toplumsal Gruplar Üyeleri İçin Bir Sosyal Kontrol Mekanizmasıdırlar.189
B. SOSYAL GRUPLARIN FONKSİYONLARI 190
V. SOSYAL GRUP TÜRLERİ 191
A. BİRİNCİL VE İKİNCİL GRUPLAR 192
1. Birincil Gruplar 192
2. İkincil Gruplar 194
B. SÜREKLİ VE SÜREKLİ OLMAYAN GRUPLAR 195
1. Sürekli Gruplar 195
2. Sürekli Olmayan Gruplar 196
C. BİÇİMSEL VE BİÇİMSEL OLMAYAN GRUPLAR 196
1. Biçimsel Gruplar 196
2. Biçimsel Olmayan Gruplar 197
D. REFERANS VE ÜYELİK GRUPLARI 201
1. Referans Grupları 201
2. Üyelik Grupları 202
E. GRUPLARIN SOSYAL FONKSİYONLARINA GÖRE AYRIMI 202
VI. GRUP DİNAMİĞİ VE GRUPLARIN BİREYLER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ203
A. GRUP DİNAMİĞİ KAVRAMI VE TANIMI 203
B. GRUPLARIN BİREYLER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ 205
1. Grubun Birey Üzerindeki Normatif Etkisi 205
2. Grubun Bireyin Tutumunun Değişmesine Etkisi 207
3. Grubun Bireyin Verimliliğine Etkisi 209
4. Grubun Bireyin Riske Girme Eğilimine Etkisi 209
VII. SOSYAL GRUPLARDA ÇATIŞMA 210
VIII. GRUP YAPISI VE İLETİŞİM 212
A. GRUP YAPISI 212
B. GRUPLARIN İLETİŞİM YAPISI 213
1. Daire Biçimindeki İletişim Ağı 214
2. Zincir Biçimindeki İletişim Ağı 214
xvi Sosyal Psikoloji
3. Yıldız (Tekerlek) Biçimindeki İletişim Ağı 215
4. Tüm Kanalların Açık Olduğu İletişim Ağı 215
IX. GRUBA NİÇİN VE NASIL ÜYE OLUNUR? 216
Bölüm XII
BİREYSEL İLİŞKİLER VE İLETİŞİM
I. İLETİŞİM KAVRAMI, TANIMI, ÖNEMİ VE NİTELİKLERİ 220
A. İLETİŞİM KAVRAMI VE TANIMI 220
B. İLETİŞİMİN ÖNEMİ 222
C. İLETİŞİMİN ORTAK NOKTALARI 223
II. DİL VE İLETİŞİM 223
III. İLETİŞİM TÜRLERİ 224
A. GENEL HATLARIYLA İLETİŞİM 225
1. Bireysel İletişim 225
2. Toplumsal İletişim 225
B. THAYER’İN AMAÇLARA GÖRE İLETİŞİM SINIFLAMASI 228
1. Bilgi Sağlayıcı İletişim 229
2. Değerlendirici İletişim 230
3. Eğitici ve Öğretici İletişim 231
4. İnandırıcı ve Etkileyici İletişim 231
IV. İLETİŞİMİN ÖZELLİKLERİ VE FONKSİYONLARI 232
A. İLETİŞİMİN ÖZELLİKLERİ 232
1. İletişim İnsan Davranışlarının Sonucu Gerçekleşen Bir Süreçtir 232
2. İletişim Statik Bir Olgu Değildir 233
3. İletişim Belirli Kalıplara Bağlıdır 233
B. İLETİŞİMİN FONKSİYONLARI 233
1. İletişim Bilgi Taşır 234
2. İletişim Sağlıklı İlişkilerin Kurulmasına Yardım Eder 234
3. İletişim Etkileşimi Sağlar 234
4. İletişim Kararları Taşır 234
5. İletişim Emirleri Taşır 234
6. İletişim Geri Bildirime İmkân Tanır 235
V. İLETİŞİMİN SİSTEMATİK YAPISI 235
A. BİREYİN İÇ SİSTEMİ VE İLETİŞİM 235
B. BİREYİN DIŞ SİSTEMİ VE İLETİŞİM 236
VI. İLETİŞİM SÜRECİ VE İLETİŞİM ÖGELERİ 236
A. İLETİŞİM SÜRECİ 236
B. İLETİŞİMİN ÖGELERİ 237
1. Kaynak, Kaynağı Etkileyen Faktörler ve Kaynağın Taşıması
Gereken Özellikler 238
2. Kodlama 241
3. Mesajlar ve Taşıması Gereken Özellikler 241
4. Kanal 245
5. Alıcı ve Alıcının Taşıması Gereken Özellikler 246
6. Kod Açma 248
7. Geri Besleme 249
8. İletişimde Engeller 252
VII. SAĞLIKLI İLETİŞİMİ ENGELLEYEN TEMEL FAKTÖRLER 255
A. BİREYSEL FAKTÖRLER 255
B. FİZİKSEL FAKTÖRLER 256
C. SEMANTİK FAKTÖRLER 256
D. ZAMAN BASKISI 256
E. ALGILAMA EKSİKLİĞİ 256
VIII. İLETİŞİMDE KİŞİSEL SINIRLAR VE ÖNEMİ 257
A. İLETİŞİMDE KİŞİSEL SINIRLARIN ÖNEMİ 257
B. İLETİŞİMDE KİŞİLER ARASI MESAFE VE ÖNEMİ 257
1. Özel (Mahrem) Alan 258
2. Kişisel Alan 258
3. Sosyal Alan 258
4. Genel (Açık) Alan 259
IX. İLETİŞİMDE JOHARI PENCERESİ 259
A. AÇIK BÖLGE 260
B. KÖR BÖLGE 260
C. GİZLİ BÖLGE 260
D. BİLİNMEYEN BÖLGE 260
X. İLETİŞİM ORTAMININ ÖNEMİ VE ÖZELLİKLERİ 261
A. İLETİŞİM ORTAMININ ÖNEMİ 261
B. İLETİŞİM ORTAMININ ÖZELLİKLERİ 262
1. İletişimde Bulunan Kişilere Bağlı Özellikler 262
2. İletişimin İçinde Gerçekleştiği Ortamın Sosyal Özellikleri 263
3. İletişimin İçinde Gerçekleştiği Ortamın Fiziksel Özellikleri 263
XI. İLETİŞİMDE BEŞ AŞAMA KURALI 264
Bölüm XIII
İNSAN İLİŞKİLERİ VE DUYGUSAL ZEKÂ
I. DUYGU KAVRAMI VE TANIMI 265
II. İŞ YAŞAMI VE DUYGULAR 266
III. Zekâ KAVRAMI VE BU KONUDA YAPILAN ÇALIŞMALAR 268
A. ZEKÂNIN TANIMI VE GELİŞİMİNDE ETKİLİ OLAN TEMEL
FAKTÖRLER 268
1. Zekâ Kavramı ve Tanımı 268
2. Zekâ Konusunda Yapılan Çalışmalar ve Geliştirilen Modeller 269
3. Kalıtım ve Çevrenin Zekâ Gelişimindeki Etkisi 272
B. ZEKÂ VE DUYGUSAL ZEKÂ İLİŞKİSİ 274
IV. DUYGUSAL Zekâ 275
A. DUYGUSAL ZEKÂNIN ÖNEMİ 275
B. DUYGUSAL ZEKÂ KAVRAMI VE TANIMI 277
C. DUYGUSAL ZEKÂNIN TEMEL BASAMAKLARI 281
D. DUYGUSAL ZEKÂYI YÜKSELTME YOLLARI 282
1. Benlik Bilincini Geliştirmek 282
2. Duyguları Yönetmek 283
3. Kendi Kendini Motive Etmek 285
E. DUYGUSAL ZEKÂYI BAŞKALARIYLA İLİŞKİLERDE KULLANMAK 285
1. Etkin İletişim Kurabilme 285
2. Bilinçli Olarak Bireyler Arası İlişkileri Geliştirme 288
3. İnsanların Yardımcı Olmalarını Sağlama 289
Bölüm XIV
KİŞİLİK
I. KİŞİLİK KAVRAMI, ÖNEMİ VE TANIMI 293
A. KİŞİLİĞİ İNCELEMENİN ÖNEMİ 293
B. KİŞİLİK KAVRAMI 294
C. KİŞİLİĞİN TANIMI 295
II. KİŞİLİĞİN TEMEL ÖZELLİKLERİ VE KİŞİLİĞİN OLUŞMASINDA ETKİLİ
OLAN FAKTÖRLER 299
A. KİŞİLİĞİN TEMEL ÖZELLİKLERİ 299
B. KİŞİLİĞİN OLUŞMASINDA ETKİLİ OLAN FAKTÖRLER 301
1. Kalıtımsal Yapı Faktörleri 301
2. Kültürel Faktörler 302
3. Aile Etkeni 303
4. Sosyal Yapı ve Sosyal Sınıf Faktörleri 304
5. Diğer Faktörler 305
III. KİŞİLİKLE İLGİLİ KAVRAMLAR VE TANIMLARI 306
A. KARAKTER KAVRAMI, KARAKTERİN GELİŞMESİ, BASAMAKLARI
VE KARAKTER BOZUKLUKLARI 307
1. Karakter Kavramı ve Tanımı 307
2. Karakterin Gelişmesi 308
3. Karakter Basamakları 309
4. Karakter Bozuklukları 310
B. MİZAÇ (HUY) KAVRAMI 311
C. YETENEK KAVRAMI, TANIMI VE TİPLERİ 313
1. Yetenek Kavramı ve Tanımı 313
2. Yetenek Tipleri 314
IV. KİŞİLİK KONUSUNDA İLERİ SÜRÜLEN KURAMLAR 315
A. PSİKOANALİTİK KURAMLAR 315
1. İd (Alt Ben) 316
2. Ego (Ben) 317
3. Süperego (Üst–Ben) 318
B. ÖZELLİK KURAMLARI 320
1. Allport’un Özellik Kuramı 320
2. Raymond Cattell’in Özellik Kuramı 321
3. Henry Murray’in Kişilikbilim (Personoloji) Kuramı 322
4. Beş Boyutlu Kişilik Kuramı 324
C. EYSENCK’İN KİŞİLİK KURAMI 325
D. ALFRED ADLER’İN KİŞİLİK KURAMI 327
E. CARL GUSTAV JUNG’UN KİŞİLİK KURAMI 329
1. Ego (Bilinç) 330
2. Kişisel Bilinç Dışı (Bilinçaltı) 330
3. Irksal Bilinç Dışı (Kolektif Bilinç) 331
4. Persona 332
5. Gölge 332
6. Anima ve Animus 333
F. ERIC BERNE’NİN KİŞİLİK KURAMI 334
1. Kişiliğin Çocuk Yönü 334
2. Kişiliğin Ebeveyn Yönü 335
3. Kişiliğin Olgun Yönü 335
G. KAREN HORNEY’İN KİŞİLİK KURAMI 336
H. ERIK ERIKSON’UN KİŞİLİK KURAMI 338
I. SALİH GÜNEY’İN BEĞENİLME KİŞİLİK KURAMI 340
V. KİŞİLİĞİ ÖLÇME TEKNİKLERİ 342
A. GÖRÜŞME YÖNTEMİ 342
B. DERECELEME YÖNTEMİ 342
C. ANAMNEZ YÖNTEMİ 343
D. İLGİ TESTLERİ 343
E. PROJEKTİF TESTLER 343
F. MİNNESOTA ÇOK YÖNLÜ KİŞİLİK ENVANTERİ 344
BÖLÜM XV
ETKİLEME VE YÖNLENDİRME SÜRECİNDE LİDERLİK
I. LİDERLİK 346
A. LİDERLİK KAVRAMI VE TANIMI 348
B. LİDERLİĞİN AYNI ANLAMDA KULLANILAN KAVRAMLARDAN
FARK 350
1. Komutan ve Lider Farkı 351
2. Yönetici ve Lider Farkı 351
3. Başkan ve Lider Farkı 354
4. Şef ve Lider Farkı 354
5. Popüler Kişi ve Lider Farkı 355
C. LİDERLERİN ORTAYA ÇIKIŞI 356
D. LİDERLİĞİN KAZANILMASINA İLİŞKİN GÖRÜŞLER 357
1. Doğuştan Sahip Olunan Nitelikler Açısından Liderlik 357
2. Eğitim ve Deneyimle Kazanılan Nitelikler Açısından Liderlik 357
E. LİDERLİK GELİŞTİRME SÜRECİ 360
F. LİDERİN ROL VE İŞLEVLERİ 362
G. LİDERLİK KURALLARI 365
H. LİDERLER İÇİN VAZGEÇİLMEZLER 366
I. LİDERLİK SÜRECİNDE KULLANILAN GÜÇ TİPLERİ 370
İ. LİDERLİK VE DUYGUSAL ZEKÂ 371
K. DUYGUSAL ZEKÂ AÇISINDAN LİDERLİK BİÇİMLERİNİN
DEĞERLENDİRİLMESİ 375
1. Vizyon Oluşturucu Liderlik Biçimi 376
2. İnsanlar Arası İlişkilere Önem veren Liderlik Biçimi 376
3. Demokratik Liderlik Biçimi 377
4. Otoriter Liderlik Biçimi 377
5. Karizmatik Liderlik Biçimi 377
II. LİDERLİK KURAMLARI 378
A. ÖZELLİKLER KURAMI VE ÖZELLİKLER KURAMINA GÖRE
LİDERLİK NİTELİKLERİ 378
1. Fiziksel Nitelikler 379
2. Zihinsel Nitelikler 380
3. Kişilikle İlgili Nitelikler 381
4. Sosyoekonomik Nitelikler 382
5. Özellikler Kuramının Değerlendirilmesi 383
B. DAVRANIŞSAL LİDERLİK KURAMLARI 384
1. Davranışsal Kuramların Temelini Oluşturan Araştırmalar 385
2. Davranışsal Liderlik Kuramlarının Genel Açıklaması 390
3. Davranışsal Liderlik Kuramlarının Değerlendirilmesi 399
C. MODERN LİDERLİK KURAMLARI 400
1. Fred Fiedler’in Durumsal Liderlik Kuramı 400
2. House’ın Amaçlara Yönelik Liderlik Kuramı 404
3. Her Şey ve Blanchard’ın Durumsallık Liderlik Teorisi 406
4. Vroom–Yetton’un Normatif Durumsallık Kuramı 408
5. Lider– Üye Değişimi Modeli 412
6. Modern Liderlik Kuramlarının Değerlendirilmesi 413
D. KARİZMA KAVRAMI VE TANIMI 414
1. Karizmanın Ortaya Çıkışı ve Kalıcılığı 416
2. Karizmatik Liderlik Özellikleri ve Temel Davranışları 419
3. Karizmatik ve Karizmatik Olmayan Liderlerin Davranışsal
Ögelerinin Karşılaştırılması 422
4. Karizmatik Lider ve İzleyici İlişkisi 423
5. Karizmatik Liderlerin Sınırlamaları 424
E. LİDERLİĞE YENİ YAKLAŞIMLAR 425
1. Liderlikte Atıf Kuramı 426
2. Dönüştürücü Liderlik Yaklaşımı 426
KAYNAKÇA 437 |