İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
TAKDİM III
KISALTMALAR CETVELİ . XIII
§1. HUKUK EĞİTİMİNDE TEMEL ESASLAR
I. Medeni Hukuk Eğitiminde Olay Çözümünün Yeri ve Önemi 1
II. Hukuk Eğitiminde Kullanılan Temel Araçlar 3
A. Mevzuat derlemeleri 4
B. Ders kitapları 7
C. Pratik çalışma ve mahkeme kararı derleme kitapları 8
D. Şerhler . 8
E. Monografiler ve makaleler . 10
F. Hukuk terimleri sözlüğü . 10
G. Dijital kaynaklar 11
III. Hukuk Metodolojisi Nedir ve Ne İşe Yarar? . 14
IV. Medeni Kanun’un Uygulanması 18
V. Hukuk Eğitiminde Sınavların Yeri ve Amacı . 19
VI. İçerik Olarak Sınav Yöntemleri 24
A. Genel bilgiler 24
B. Sınav tarzı olarak “klasik yöntem” ve “olay çözüm tekniği” . 26
1. Genel bilgiler. 26
2. İddia ve savunmaların değerlendirilmesi açısından 29
3. İlgili hukuk kuralının tespit edilmesi açısından 31
4. İlgili hukuk kuralının içeriğinin aydınlatılması açısından 32
5. Altlama faaliyeti ve sonuç aşaması açısından 34
§2. OLAY ÇÖZÜM TEKNİĞİ
I. Temel Esaslar 35
II. Lisans Sınavlarında Olay Çözüm Tekniği . 38
III. Yazı ile İfade Yöntemi 39
IV. Olay Çözümünde Takip Edilmesi Gereken Aşamalar (Adımlar) 46
A. İlgili hukukî sorunun belirlenmesi 46
1. Maddi vakıaların tespiti açısından 46
2. Kim, kimden, neyi, hangi sebeple ve hangi süre içerisinde isteyebilir? 49
B. Uygulanma ihtimali bulunan hukuk kuralı/kurallarının belirlenmesi . 57
1. Genel bilgiler. 57
2. İlgili (yazılı) hukuk kuralı 61
3. İlgili (yazılı olmayan) hukuk kuralı: Örf ve âdet hukuku 75
C. İlgili hukuk kuralının içeriğinin aydınlatılması 79
1. Genel bilgiler. 79
2. Yazılı hukuk kuralları . 82
a. Yazılı hukuk kuralının içeriğinin birden fazla hukuk normundan anlaşılması 88
b. Hüküm içi boşlukların doldurulması . 90
3. İçtihat ve örf âdet hukuku kaynaklı hukuk kuralları 93
4. Hukukun temel ilkeleri ve genel hükümler 96
D. Hukuk kuralının somut olaya uygulanması (“altlama” faaliyeti) . 99
E. Sonuç/Hüküm 107
§3. HUKUK KURALLARININ ANLAŞILMASI (YORUM)
I. Genel Olarak Yorum Faaliyeti 110
II. Kanunun İçerik Olarak Yapısı (Lafız) 113
III. Kanunun Yorumlanması 116
A. Genel bilgiler 116
B. Yorum ihtiyacı 119
C. Yorumu yapan kişiye göre yorum türleri . 121
1. Yasama yorumu 121
2. Yargısal yorum – Kazai içtihat 121
3. Bilimsel yorum – İlmi içtihat 122
D. Yorum malzemeleri – Yoruma tâbi tutulacak metinler 123
1. Genel bilgiler 123
2. Metin: Lafzın değerlendirilmesi (Semantik yorum) 124
3. Diğer yorum araçları (malzemeler) 129
a. Genel bilgiler . 129
b. Hazırlık çalışmaları 131
c. Madde başlıkları . 131
d. Kanunun sistematik yapısı . 132
e. Mukayeseli hukuk . 135
E. Kanunun amacı (ratio legis) 136
1. Genel bilgiler 136
2. Kanun koyucunun iradesinin ortaya çıkartılması 140
F. Medeni Kanun’un benimsediği yorum sistemi . 141
G. İstisna getiren (özel kanun) hükümlerin yorumlanması . 149
H. Düzeltici yorum, dar yorum, genişletici yorum 150
§4. HUKUKUN UYGULANMASINDA MANTIK KURALLARININ YERİ VE ÖNEMİ
I. Genel Bilgiler 152
II. Doğrudan Uygulama ve İstisnaları . 154
A. Kanunu doğrudan uygulama 154
B. Kanunun lafzen uygulanmasının istisnaları 155
1. Zıt anlam itibarıyla (mefhumu muhalif – a contrario) uygulama 155
2. Evleviyet (öncelik—a fortiori) yoluyla uygulama 156
3. Kıyasen uygulama . 157
4. Kanunun ruhu (özü) ile uygulanması 159
III. Mantık ve Hukuk Kurallarına Dayalı “GEREKÇE” 160
§5. HUKUK KURALININ UYGULANMASI
I. Genel Bilgiler 162
II. Belirlenen Kuralın Uygulanabilir Olması 165
A. Özel hüküm – genel hüküm ilişkisi 167
B. Devletlerarası (Milletlerarası) hukukun uygulanması . 170
C. Yer itibarıyla uygulanma . 171
D. Zaman itibarıyla uygulanma . 173
E. Nitelik itibarıyla uygulanma 175
F. Akdî sorumlulukta sözleşmenin önceliği 177
III. Mahkeme Kararlarının Hukuk Kaynağı Olmaması 177
§6. HÂKİMİN HUKUK KURALI KOYMASI
I. Genel Bilgiler 180
II. Hâkimin Hukuk Kuralı Koymasının Şartları 182
III. Hâkimin Hukuk Kuralı Koymasında Yöntem 186
A. Temel İlkeler . 186
B. Bilimsel Görüşler ve Mahkeme Kararlarının Etkisi 190
IV. Kanun’un Anayasa’ya Aykırılığı Meselesi 192
§7. YORUM, KANUN BOŞLUĞU, HÂKİMİN TAKDİR YETKİSİ
I. Kanun Boşluğu, Doldurulması ve Yorum ile Bağlantısı . 194
II. Hâkimin Takdir Yetkisi 201
III. Karşılaştırma (Yorum– Takdir Yetkisi– Boşluk Doldurma) . 204
§8. SÖZLEŞME KAYNAKLI HUKUKÎ İHTİLAFLARIN ÇÖZÜMÜNDE YÖNTEM
I. Genel Bilgiler 206
II. Olay Çözüm Tekniği ve Sözleşme 210
III. İrade Beyanlarının Yorumlanması . 211
IV. Sözleşmenin Yorumu 212
A. Sözleşmenin Hukukî Niteliğinin (tipinin) Belirlenmesi 212
B. Sözleşmenin İçeriğinin Belirlenmesi . 213
C. Sözleşmenin Tamamlanması . 221
D. Kanun Hükümlerinin Sözleşme İlişkisine Uygulanması 224
YARARLANILAN KAYNAKLAR 227
Medenî Hukuka Giriş ve Kişiler Hukuku Ders Kitapları 234
Medenî Hukuka Giriş ve Kişiler Hukuku Uygulama Çalışması Kitapları . 236
KAVRAM DİZİNİ 237
KURAL DİZİNİ . 242 |