İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar 13
Şekil Listesi 15
Tablo Listesi 17
Giriş 19
Birinci Bölüm
YAPAY ZEKÂ TARAFINDAN ÜRETİLEN
YENİ NESİL GÖRSEL–İÇERİK: DERİN SAHTE
1.1. YAPAY ZEKÂYA KISA BİR BAKIŞ 23
1.1.1. Yapay Zekâ Nedir? 23
1.1.1.1. Tanımlanamayan Bir Kavram 24
1.1.1.2. Zayıf ve Güçlü Yapay Zekâ 26
1.1.1.3. Yapay Zekâya ve Çalışmanın Konusuna İlişkin Terimler: Makine Öğrenimi, Derin Öğrenme ve Yapay Sinir Ağları 28
1.1.2. Kısa Yapay Zekâ Tarihi ve İçinde Bulunduğumuz Yapay Zekâ Baharı 31
1.1.2.1. Yapay Zekânın Kökenleri 31
1.1.2.2. Yapay Zekâ Mevsimleri 32
1.1.2.3. Devam Eden Yapay Zekâ Baharı 33
1.2. YAPAY ZEKÂ İLE ÜRETİLEN YENİ NESİL GÖRSEL–İŞİTSEL İÇERİK: DERİN SAHTE 35
1.2.1. Derin Sahte Nedir? 35
1.2.1.1. Görsel Derin Sahteler 37
1.2.1.2. İşitsel Derin Sahteler 45
1.2.2. Derin Sahte Nasıl Üretiliyor: Çekişmeli Üretici Ağlara Kısa Bir Bakış 46
1.2.2.1. Çekişmeli Üretici Ağların Yapısı ve Çekişme Döngüsü 47
1.2.2.2. Çekişmeli Üretici Ağların Önemi ve Geleceği 50
1.2.3. Derin Sahte Üretiminin Demokratikleşmesi 53
1.2.4. Derin Sahtelerin Geleneksel Yöntemlerle Düzenlenen Yapay Görsel İçeriklerden Farkı 60
1.2.5. Derin Sahtelerin İyi Amaçlarla Kullanımı 67
1.3. SONUÇ: YAPAY ZEKÂ TARAFINDAN ÜRETİLEN YENİ NESİL GÖRSEL–İŞİTSEL İÇERİK 79
İkinci Bölüm
DERİN SAHTELERİN DEMORKASİ VE İNSAN HAKLARINA KARŞI
TEHDİT OLUŞTURMASINA UYGUN BİR İKLİM: DEĞİŞEN KİTLE İLETİŞİM ORTAMI VE BİLGİ KİRLİLİĞİ ÇAĞI
2.1. GİRİŞ 84
2.2. BİLGİ KİRLİLİĞİ ÇAĞINDA KAVRAM KARMAŞASI 85
2.3. DEĞİŞEN KİTLE İLETİŞİM ORTAMI: İNTERNET VE SOSYAL MEDYANIN KİTLE İLETİŞİMDE ARTAN ÖNEMİ 87
2.3.1. Geleneksel Medyanın Düşüşü 87
2.3.2. İnternet ve Sosyal Medyanın Yükselişi 90
2.4. İNSAN DOĞASININ VE ÇEVİRİM İÇİ ORTAMIN BİLGİ KİRLİLİĞİNE YATKINLIĞI 91
2.4.1. İnternet Platformlarının Sorunlu İş Modeli ve Yapısı 92
2.4.2. İnsan Doğasının Bilgi Kirliliğine Meyilliliği 99
2.4.3. Paylaşılabilirlik ve Yankı Odaları 102
2.4.3.1. Paylaşılabilirlik 103
2.4.3.2. Yankı Odaları 106
2.5. ÇEVİRİM İÇİ BİLGİ KİRLİLİĞİNİN 5N1K’Sİ 107
2.6. ÇEVİRİM İÇİ BİLGİ KİRLİLİĞİNİN SONUÇLARI 112
2.7. DERİN SAHTELERİN TÜRBÜLANS İÇİNDEKİ ÇEVİRİM İÇİ KİTLE İLETİŞİM ORTAMIYLA UYUMU 121
2.7.1. Çevirim İçi İletişimin Yeni Normu: Video 122
2.7.2. Derin Sahtelerin Günümüzün Çevirim İçi Bilgi Kirliliğinden Ayrılan Özellikleri 123
2.7.2.1. Görsel ve Metinsel Bilgi İletişiminin Farklı Ağırlıkları 124
2.7.2.2. Toplumun Görsel Bilgi Kirliliğine Aşina Olmaması 125
2.7.2.3. Beynin Görsel ve Metinsel İçerikleri Farklı Şekilde İşlemesi 126
2.7.3. Derin Sahtelerin İnandırıcılığı 127
2.7.4. Derin Sahtelerin Bilgi Kirliliği Çağında Etkin Yayılımı 133
2.7.4.1. Derin Sahtelerin Uçtan Uca Şifrelenmiş Mesajlaşma Uygulamalarıyla Paylaşılması 133
2.7.4.2. Derin Sahtelerin Mikro ve Makro Seviyedeki Çevirim İçi Bilgi Kirliliğinde Kullanımı 135
2.8. SONUÇ: DERİN SAHTELERİN DEMOKRASİ VE İNSAN HAKLARINA KARŞI TEHDİT OLUŞTURMASINA UYGUN BİR İKLİM 138
Üçüncü Bölüm
İNSAN HAKLARI VE DEMOKRASİYE KARŞI YENİ BİR TEHDİT: DERİN SAHTELERİN KÖTÜYE KULLANIMI
3.1. GİRİŞ: DERİN SAHTELERİN KÖTÜYE KULLANIMININ DEMOKRASİ VE İNSAN HAKLARINA KARŞI TEHDİT OLUŞTURACAĞINA İLİŞKİN ARTAN KAYGILAR 144
3.2. GAZETECİLERİN, İNSAN HAKLARI SAVUNUCULARININ VE MUHALİF SESLERİN SUSTURULMASI 147
3.2.1. Derin Sahte Pornografisiyle Muhalif Gazeteciye İtibar Suikastı: Rana Ayyub Vakası 148
3.2.2. Derin Sahte Profil Fotoğraflı Var Olmayan Gazetecinin İftiraları: Filistinli Hak Savunucuları Vakası 156
3.3. KİŞİ, GRUP VE KURUMLARIN İTİBARINI VE DİPLOMATİK İLİŞKİLERİ ZEDELEMEK 158
3.4. GERÇEKLİĞİN EROZYONU 164
3.5. GERÇEKLİĞİN İNKÂRI (YALANCININ KÂRI) 173
3.6. MEDYANIN HABER AKIŞININ BOZULMASI VE FAALİYETLERİNİN ZORLAŞMASI 180
3.7. SEÇİMLERE MÜDAHALE 183
3.8. YENİ NESİL İNTİKAM PORNOSU: BİR KADIN HAKLARI SORUNU OLARAK DERİN SAHTE PORNOGRAFİSİ 188
3.8.1. Giriş 188
3.8.2. Toplumsal Cinsiyet Perspektifi ve Vaka İncelemeleri 192
3.8.3. Derin Sahte Pornografisinin Yarattığı Hak İhlalleri 198
3.9. ÇOCUK İSTİSMARI 206
3.10. MALİ SUÇLAR, BELGEDE SAHTECİLİK VE FİNANSAL DEZENFORMASYON 207
3.11. SAHTE DELİL ÜRETİMİ VE GERÇEK DELİLLERİN İNKÂRI 212
3.12. BİYOMETRİK TANIMA SİSTEMLERİNİN ALDATILMASI 219
3.13. SONUÇ: DEMOKRASİ VE İNSAN HAKLARINA KARŞI YENİ BİR TEHDİT OLARAK DERİN SAHTELERİN KÖTÜYE KULLANIMI 221
Dördüncü Bölüm
DERİN SAHTELERİN KÖTÜYE KULLANIMININ YARATTIĞI TEHDİTLERE KARŞI DEMOKRASİ VE İNSAN HAKLARININ SAVUNULMASI: ÜÇ BOYUTLU VE HAK TEMELLİ BİR ÇÖZÜM ÖNERİSİ
4.1. TOPLUMSAL BOYUT 231
4.1.1. Derin Sahteleri Çevreleyen Teknopaniği Yatıştırmak 232
4.1.1.1. Teknopanik Nedir? 232
4.1.1.2. Derin Sahteler ve Teknopanik 233
4.1.2. Farkındalık ve Eğitim 238
4.1.2.1. Eğitim ve Farkındalık Gereksinimi 238
4.1.2.2. Türkiye’nin Derin Sahtelerin Kötüye Kullanımına ve Bilgi Kirliliğine Karşı Dirençsizliği 240
4.1.2.3. Eğitim Kampanyalarına Yönelik Tavsiyeler 242
4.1.2.4. Etkin Fakat Piyasada Bulunamayan Bir İlaç Olarak Eğitim 248
4.2. TEKNİK BOYUT: TEKNOLOJİYE KARŞI TEKNOLOJİ 249
4.2.1. Sahteliğin Tespiti 250
4.2.1.1. Derin Sahte Tespiti 250
4.2.1.2. Sahteliğin Tespitine Hak Temelli Eleştirel Bakış 253
4.2.1.3. Sahteliğin Tespitinin Teknik Sınırlılıkları 256
4.2.1.4. Sonuç: Sınırlılıkları Olan Ancak Yatırım Yapılması Gereken Bir Savunma Mekanizması Olarak Derin Sahte Tespiti 261
4.2.2. Özgünlüğün Tespiti 263
4.2.2.1. Özgünlüğü Doğrulanmış İçerik Üretimi 263
4.2.2.2. Özgünlüğün Tespitine Hak Temelli Eleştirel Bakış 267
4.2.2.3. Sonuç 273
4.2.3. Faydalı Ancak Eksik ve Yan Etkileri Olan Bir Tedavi Olarak Teknolojik Çözümler 274
4.3. HUKUKİ BOYUT 275
4.3.1. İçerik Odaklı Yaklaşım 276
4.3.1.1. Giriş 276
4.3.1.2. Derin Sahte Çocuk Pornografisi 277
4.3.1.3. Derin Sahte Pornografisi 281
4.3.1.4. Siyasi ve Seçim İçerikli Derin Sahteler 289
4.1.3.5. İçerik Odaklı Yaklaşımın Sonucu 297
4.3.2. Kurumsal Yaklaşım: Yeni Bir Kurum Derin Sahtelerin Kötüye Kullanımının Demokrasi ve İnsan Haklarına Karşı Oluşturduğu Tehditlere Derman Olabilir Mi? 298
4.3.3. Aracı Odaklı Yaklaşım: Sosyal Medya Platformları, Uçtan Uca Şifrelenmiş Mesajlaşma Uygulamaları ve Derin Sahtelerin Kötüye Kullanımı 302
4.3.3.1. Facebook 305
4.3.3.2. Reddit 307
4.3.3.3. TikTok 307
4.3.3.4. Twitter 308
4.3.3.5. YouTube 316
4.3.3.6. Sosyal Medya Platformlarının Derin Sahtelerle İlgili Politikalarına Hak Odaklı Eleştirel Bir Bakış 318
4.3.3.7. Uçtan Uca Şifrelenmiş Mesajlaşma Uygulamaları ve Derin Sahteler 323
4.3.3.8. Uçtan Uca Şifrelenmiş Mesajlaşma Uygulamalarının Derin Sahtelerle İlgili Politikalarına Hak Odaklı Eleştirel Bir Bakış 326
4.3.4. İlkesel Yaklaşım 329
4.4. SONUÇ: ÜÇ BOYUTLU VE HAK ODAKLI ÇÖZÜM ÖNERİSİ 333
Kaynakça 339
İndeks 393 |