İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 17
GİRİŞ 19
BİRİNCİ BÖLÜM
ANONİM ŞİRKETLERDE ESAS SERMAYE VE TEMEL KAVRAMLAR
I. SERMAYE KAVRAMI VE TERMİNOLOJİ 23
A. Şirketler Hukukunda Sermaye Kavramı 25
B. Anonim Şirketlerde Sermaye Kavramı 28
II. ANONİM ŞİRKETLERDE ESAS SERMAYE KAVRAMI VE MALVARLIĞI İLE İLİŞKİSİ 29
A. Anonim Şirketlerde Esas Sermaye Kavramı 29
B. Esas Sermayenin Malvarlığı ile İlişkisi 30
C. Terminoloji Sorunu 32
III. ESAS SERMAYENİN TEMEL ÖZELLİKLERİ 35
A. Belirli ve Sabit Olması 35
B. İtibari Değerli Paylara Bölünmüş Olması 36
C. Asgari Miktarı Olması 39
D. Tamamının Taahhüt Edilmiş Olması 40
IV. ESAS VE KAYITLI SERMAYE SİSTEMİ 42
A. Esas Sermaye Sistemi 43
B. Kayıtlı Sermaye Sistemi 43
V. ANONİM ŞİRKETLERDE ESAS SERMAYE SİSTEMİNİN ORTAYA ÇIKIŞI VE GELİŞİMİ 46
A. Esas Sermaye Sistemini Ortaya Çıkaran Sebepler 48
1. Sınırlı Sorumluluk 48
2. Alacaklıların Korunması İhtiyacı 51
B. Türk Hukukunda Konunun Gelişimi 53
C. Karşılaştırmalı Hukukta Konunun Gelişimi 55
1. Kıta Avrupası Hukuk Sisteminde Konunun Gelişimi 57
a. AB Hukukunda Konunun Gelişimine Etki Eden Kararlar 59
b. Alman Hukukunda 61
c. İsviçre Hukukunda 63
2. Anglo–Sakson Hukuk Sisteminde Konunun Gelişimi 65
a. Amerikan Hukukunda 65
b. İngiliz Hukukunda 68
VI. ESAS SERMAYE SİSTEMİNİN AMACI 70
A. Esas Sermaye Sistemi ve Alacaklıların Korunması 72
1. Anonim Şirket Alacaklılarının Şirket Karşısındaki Konumları Bakımından Sınıflandırılması (Gläubigergruppen) 74
a. Güçlü/Gönüllü Alacaklılar (voluntary creditors/adjusting / secured contractual creditors/ freiwillige gläubiger) 74
b. Güçlü Olmayan/Zorunlu Alacaklılar (Involuntary creditors/ non–adjusting– non–secured ceditors/unfreiwillige gläubiger) 75
2. Anonim Şirket Alacaklıları Arasındaki Menfaat Çatışmaları 77
3. Anonim Şirket Alacaklıları ile Pay Sahipleri/Yöneticiler Arasındaki Menfaat Çatışmaları 81
4. Anonim Şirket Alacaklılarının Karşılaşabileceği Muhtemel Riskler 83
a. Şirketin Ticari Başarısızlığı 84
b. İflas Eden Şirketin Devredilmesi (phoenix syndrome) 85
c. Riskin Dışsallaştırılması 86
d. Şirket Esas Sermayesinin Yetersizliği (undercapitalization) 87
e. Ahlaki Tehlike (moral hazard) ve Fırsatçı Davranışlar (opportunistic behavior) 89
aa. Yönetimde Hile ve Usulsüzlük 90
bb. Faydalanarak Kaçma (cash in and run) 91
cc. Riskli Yatırım Yapılması (overinvestment problem) 92
dd. Hakların Sulandırılması (claim dilution) 93
5. Alacaklıların Korunmasında Yöntemler: Ex ante – Ex post 94
B. Esas Sermaye Sistemi ve Pay Sahiplerinin Korunması 97
VII. ESAS SERMAYENİN FONKSİYONLARI 99
A. Şirket Finansmanı Sağlaması 99
B. Sorumluluk Fonu Oluşturması 101
C. Tampon İşlevi 104
D. Riskin Paylaşılmasına Katkı Sağlama 105
E. Ciddiyet Eşiği Oluşturması 107
F. Sinyal Fonksiyonu 107
VIII. ARA SONUÇ 109
İKİNCİ BÖLÜM
ESAS SERMAYE SİSTEMİ TEMEL DÜZENLEMELERİ VE
SİSTEME İLİŞKİN İLERİ SÜRÜLEN GÖRÜŞLER
(AB VE TÜRK HUKUKU KARŞILAŞTIRMALI)
I. ESAS SERMAYE SİSTEMİ DÜZENLEMELERİNİN KAPSAMI 111
II. SERMAYENİN OLUŞTURULMASINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER: AB (2017/1132 SAYILI YÖNERGE) VE TÜRK HUKUKU’NDAKİ GÖRÜNÜMLERİ (DE LEGE LATA) 115
A. Asgari Sermaye Zorunluluğu (Minimum Capital/Mindestkapital) 115
1. Asgari Sermaye Zorunluluğunun Amacı 115
a. AB Hukuku Düzenlemesi 117
b. Türk Hukuku Düzenlemesi 117
B. İtibari Değerden Az Bedelle veya İtibari Değeri Olmayan/ İtibari Değerden Yoksun Pay Senedi Çıkarılmasının Yasak Olması (Das Verbot der Unterpariemission) 119
1. İtibari Değerden Az Bedelle veya İtibari Değeri Olmayan Pay Senedi Çıkarılması Yasağının Amacı 120
2. AB Hukuku Düzenlemesi 121
3. Türk Hukuku Düzenlemesi 123
C. Ayni Sermaye Olabilecek Unsurlar ve Değerlerinin Bilirkişi Tarafından Tespit Edilmesi 124
1. Ayni Sermaye Hükümlerinin Amacı 124
2. AB Hukuku Düzenlemesi 125
3. Türk Hukuku Düzenlemesi 128
III. SERMAYENİN KORUNMASINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER: AB (2017/1132 SAYILI YÖNERGE) VE TÜRK HUKUKU’NDAKİ GÖRÜNÜMLERİ (DE LEGE LATA) 131
A. Sermayenin İadesi Yasağı (Verbot der Rückgewahr von Einlagen) 131
1. Sermayenin İadesi Yasağının Amacı 132
2. Hükmün Kapsamına İlişkin Sorun 132
3. AB Hukuku Düzenlemesi 135
4. Türk Hukuku Düzenlemesi 136
B. Anonim Şirketin Kendi Paylarını İktisap Etmesi ve Finansal Yardım Yasağı 137
1. Anonim Şirketin Kendi Paylarını İktisap Etmesi ve Finansal Yardım Yasağı Hükümlerinin Amacı 138
2. AB Hukuku Düzenlemesi 140
3. Türk Hukuku Düzenlemesi 143
C. Dağıtımın Sınırlandırılması 144
1. Örtülü Dağıtım Yasağı ve Amacı (Disguised Distribuitions/ Verdeckte Vermögenverlagerungen) 146
2. Kâr Payı Dağıtımının Sınırlandırılması ve Amacı 148
3. AB Hukuku Düzenlemesi 149
4. Türk Hukuku Düzenlemesi 151
D. Şirkete Karşı Borçlanma Yasağı 152
1. Şirkete Karşı Borçlanma Yasağının Amacı 153
2. AB Hukuku Düzenlemesi 153
3. Türk Hukuku Düzenlemesi 154
E. Sermayenin Kanunda Öngörülen Şekilde Azaltılabilmesi (Kapitalherabsetzung) 156
1. Sermayenin Azaltılmasına İlişkin Hükümlerin Amacı 157
2. AB Hukuku Düzenlemesi 158
3. Türk Hukuku Düzenlemesi 160
F. Sorumluluk Hükümleri 162
1. Sorumluluk Hükümlerinin Amacı 162
2. AB Hukuku Düzenlemesi 163
3. Türk Hukuku Düzenlemesi 165
a. Sermaye Hakkında Yanlış Beyanlar ve Ödeme Yetersizliğinin Bilinmesinden Doğan Sorumluluk 169
b. Ayni Sermayeye Değer Biçilmesinde Yolsuzluk Yapılmasından Doğan Sorumluluk 170
c. Sermayenin Kaybı ve Borca Batık Olma Durumunda Çağrı ve Bildirim Yükümü 172
IV. ESAS SERMAYE SİSTEMİNE YÖNELİK GÖRÜŞLER 173
A. Esas Sermaye Sistemine Getirilen Temel Eleştiriler 173
B. Esas Sermaye Sistemini Savunan Görüşler 177
V. ESAS SERMAYE SİSTEMİ TEMEL DÜZENLEMELERİNİN İŞLEVSELLİĞİ VE İLERİ SÜRÜLEN GÖRÜŞLER 180
A. Asgari Esas Sermaye Zorunluluğu, Miktarı ve İşlevselliği 180
B. İtibari Değerden Az Bedelle veya İtibari Değeri Olmayan Pay Senedi Çıkarılması Yasağının İşlevselliği 183
C. Ayni Sermaye Olabilecek Değerlerin Sınırlandırılması ve Değerleme Prosedürünün İşlevselliği 186
D. Finansal Yardım Yasağı ve Anonim Şirketin Kendi Paylarını İktisap Etmesine İlişkin Düzenlemelerin İşlevselliği 189
E. Dağıtımın Sınırlandırılmasına İlişkin Düzenlemelerin İşlevselliği 194
F. Sermayenin Azaltılmasına İlişkin Düzenlemelerin İşlevselliği 199
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ESAS SERMAYE SİSTEMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ
I. AB HUKUKUNDA ESAS SERMAYE SİSTEMİ REFORM ÖNERİLERİ 203
A. SLIM Raporu 205
B. Yüksek Düzeyli Uzmanlar Grubu Raporu/ Winter Grubu (Report of The High Level Group) 206
C. Rickford Raporu 208
D. Hollanda Çalışma Grubu (Dutch Grup) Raporu 210
E. Lutter Grup 211
F. KPMG Raporu 213
II. ESAS SERMAYE SİSTEMİNE İLİŞKİN SADELEŞTİRME ÇALIŞMALARI VE TÜRK HUKUKU’NDA DURUM 216
III. ESAS SERMAYE SİSTEMİNİ TAMAMLAYICI MEKANİZMALAR 219
A. Kamuyu Aydınlatma Zorunluluğu ve Şeffaflık 220
B. Zorunlu Sigorta 224
C. Yöneticilerin Sorumluluğu 227
D. Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması 231
E. Ödeme Gücü Testi (Solvency Test/Solvenztest) 235
F. Alacaklıların Sözleşme Yoluyla Korunması 242
IV. ESAS SERMAYE SİSTEMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİNİN TÜRK HUKUKU BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ VE ÖNERİLER 245
A. Asgari Sermaye Miktarının Güncellenmesi 245
B. İtibari Değeri Olmayan Pay Çıkarılması (Gerçek İtibari Değersiz Pay) 248
C. Ayni Sermaye Hükümlerinin Esnekleştirilmesi 252
D. Kendi Payını İktisap ve Finansal Yardım Yasağının Esnekleştirilmesi 257
E. Kamuyu Aydınlatma Zorunluluğunun Daha Etkin Kılınması 259
F. Yönetici Sorumluluk Sigortası ve Zorunlu Sigorta 262
G. Yöneticilerin Sorumluluğu 265
H. Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması Mekanizmasının Uygulanması 268
İ. Bilanço Testi ile Birlikte Ödeme Gücü Testi 272
SONUÇ VE ÖNERİLER 277
Kaynakça 285
Kavram Dizini 303 |