İÇİNDEKİLER
Özet 7
Sunuş 9
Kısaltmalar 15
Giriş 17
Birinci Bölüm
İDARİ İŞLEM OLARAK ASKER KİŞİLERE UYGULANAN
DİSİPLİN YAPTIRIMLARI
I. TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİNDE DİSİPLİN 21
A. Türk Silahlı Kuvvetlerinde Kurum İçi Düzenin Önemi 21
B. Klasik ve Modern Disiplin Anlayışları Açısından Asker Kişilere Uygulanan Disiplin Yaptırımları 24
C. Kurum İçi Düzenin Korunması Bakımından Disiplinsizlikler ve Disiplin Yaptırımları 29
1. Kamu Hizmetinin Süreklilik ve Düzeninin Korunması Bakımından Disiplinsizlikler ve Disiplin Yaptırımları 29
2. Disiplin Yaptırımı Uygulamada Hizmet Düzeninin Bozulmuş Olması Şartı 34
3. Türk Silahlı Kuvvetlerinin Kurum İçi Düzeninin Özel Niteliği ve Asker Kişilerin Temel Hak ve Özgürlüklerinin Bu Özel Nitelik Karşısındaki Durumu 40
II. ASKER KİŞİLERE UYGULANAN DİSİPLİN YAPTIRIMLARININ HUKUKİ NİTELİĞİ 48
A. Disiplin Yaptırımlarının İdari Yaptırım Niteliği 48
B. Disiplin Yaptırımlarının İdari İşlem Niteliği 51
1. Bir Tür İdari İşlem Olarak Disiplin Yaptırımları 51
2. Disiplin Yaptırımlarında Geri Alma Sorunu 58
3. İdari İşlemin İcrailiği Bakımından Disiplin Amirlerinin İkaz ve Disiplin Eğitimine Alma Yetkisi 64
a. Amirlerin İkaz Etme Yetkisi 64
b. Disiplin Amirlerinin Disiplin Eğitimine Alma Yetkisi 69
4. Disiplin Yaptırımlarının Diğer İdari İşlemlere Etkisi Sorunu 70
III. İDARİ İŞLEMİN UNSURLARI BAKIMINDAN ASKER KİŞİLERE UYGULANAN DİSİPLİN YAPTIRIMLARI 74
A. Yetki Unsuru Açısından Disiplin Yaptırımları 74
1. İdarenin Yaptırım Uygulama Yetkisinin Kaynağı 74
2. Disiplin Yaptırımı Kararı Almaya Yetkili Amir ve Kurullar 77
a. Disiplin Amiri ve Disiplin Amirleri 82
aa. Amir Olmak 83
aaa. Kadro ve Kuruluşu Esas Alan Amirlik 83
bbb. Yetkilendirmeyi Esas Alan Amirlik 83
ccc. Sınırlı Amirlik 84
bb. Üst Olmak 85
cc. Sicil Verme Yetkisine Sahip Olmak 85
b. Üst Disiplin Amirlerinin Disiplin Yaptırımı Kararı Alma Yetkisi 88
aa. Üst Disiplin Amirlerinin İstisnai Olan Yaptırım Kararı Alma Yetkisi 88
bb. Tarafsızlık İlkesi Açısından Üst Disiplin Amirlerinin Yaptırım Kararı Alma Yetkisi ve Disiplin Kurulu Üyeleri 90
c. Hakkında Disiplin Yaptırımı Kararı Alınabilecek Asker Kişiler 92
d. Disiplin Yaptırımı Kararı Alma Yetkisinin Devri Yasağı 93
B. Şekil Unsuru Açısından Disiplin Yaptırımları 95
1. Disiplin Soruşturması Usulü 96
a. Disiplin Soruşturması Yapılması Zorunluluğu 99
b. Disiplin Soruşturması Açılması Kararında Yetkili Makam 100
c. Ceza Vermeye Yetkili Makamın Disiplin Soruşturması Yapması Yasağı 101
2. Savunma Hakkı ve Kullanılması Usulü 103
a. Disiplin Hukukunda Savunma Hakkı 104
b. Savunma Hakkının Etkin Kullanımı 106
3. Disiplin Yaptırımı Kararlarının Gerekçeli Olması Şartı 111
4. İptal Kararı Üzerine Düzeltilebilir Şekil Noksanlıklarının Giderilerek Yeniden Karar Verilmesi Usulü 113
C. Sebep Unsuru Açısından Disiplin Yaptırımları 115
1. Disiplin Yaptırımlarının Sebep Unsurunda Takdir Yetkisi 118
a. Disiplin Amirlerinin Disiplinsizliklerin Tespitinde Takdir Yetkisi 118
b. Asker Kişilerin Temel Hak ve Özgürlüklerinin Kısıtlanması Bakımından Disiplinsizliklerin Tespitinde Takdir Yetkisi 119
2. Disiplin Yaptırımlarının Sebep Unsuru Açısından Ceza Mahkemesi Kararlarının Disiplin Hukukuna Etkisi 122
D. Konu Unsuru Açısından Disiplin Yaptırımları 127
1. Disiplin Yaptırımlarının Konu Unsurunda Takdir Yetkisi 128
2. Takdir Hakkının “Ölçülü, Adaletli ve Hakkaniyetli” Bir Şekilde Kullanılması 130
3. Bir Derece Hafif Yaptırım Uygulanması Konusunda Disiplin Amirlerinin Takdir Yetkisi 133
4. Disiplin Yaptırımlarının Ağırlaştırılması Konusunda Disiplin Amirlerinin Takdir Yetkisi 135
E. Amaç Unsuru Açısından Disiplin Yaptırımları 139
1. Disiplin Yaptırımlarının Amaç Unsuru 139
2. Disiplin Hukukuna İlişkin Yetkilerin Psikolojik Taciz (Mobbing) Amacıyla Kullanılması 140
İkinci Bölüm
ASKER KİŞİLERİN DİSİPLİN YAPTIRIMLARINA KARŞI KORUNMASI
I. MEMUR GÜVENLİĞİ İLKESİ BAĞLAMINDA ASKER KİŞİLERİN DİSİPLİN YAPTIRIMLARINA KARŞI KORUNMASI 145
A. Kanunla Düzenleme İlkesinin Disiplin Hukukunu Kapsayıp Kapsamadığı Sorunu 145
B. Kanunla Düzenleme İlkesinin Disiplin Hukukundaki Karşılığı 147
II. CEZA HUKUKU İLKE VE KURALLARI BAĞLAMINDA ASKER KİŞİLERİN DİSİPLİN YAPTIRIMLARINA KARŞI KORUNMASI 153
A. Asker Kişilere Uygulanan Disiplin Yaptırımlarının Adli Cezalarla İlişkisi 153
1. Disiplin Yaptırımları İle Adli Cezalar Arasındaki Temel Farklılıklar 153
2. Asker Kişilere Uygulanan Disiplin Yaptırımlarının Cezai Mahiyeti 155
B. Asker Kişilere Uygulanan Disiplin Yaptırımlarına Temel Nitelikteki Ceza Hukuku İlke ve Kurallarının Uygulanması 159
1. Öğretinin Konuya Yaklaşımı 159
2. Yargı Makamlarının Tutumu 161
a. Aleyhe Bozma Yasağı 162
b. Disiplinsizlik ile Yaptırımın Kesinleşmesi Arasındaki Süreçteki Mevzuat Değişikliklerinde “Lehe Kanun”un Uygulanması 163
c. Cezaların Şahsiliği İlkesi 166
d. Mükerrer Cezalandırma Yasağı (Non Bis İn İdem İlkesi) 167
e. Kanuna Aykırı Olarak Elde Edilmiş Bulguların Delil Olarak Kabul Edilmemesi 173
f. Masumiyet Karinesi 175
g. Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi 179
aa. Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesinin Hukuk Devleti ve Disiplin Hukuku Açısından Değeri 179
bb. Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesinin Disiplin Hukukunda Uygulanması Sorunu 183
aaa. Öğretinin Konuya Yaklaşımı 183
bbb. Yargı Makamlarının Konuya Yaklaşımı 188
i. Anayasa Mahkemesinin Yaklaşımı 188
ii. Danıştay ve AYİM’in Yaklaşımı 191
cc. Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesinin Olumsuzluklarını Giderme Araçları 195
aaa. Esnek Disiplinsizlik Tanımları 196
bbb. Açık Ceza Normu Uygulaması 198
ccc. Disipline Aykırı Fiillerin Tüzük veya Yönetmeliklerle Düzenlenmesi 201
III. DİSİPLİN YAPTIRIMLARINA KARŞI YARGISAL KORUNMA 202
A. Anayasal Hükümler Açısından Yargısal Denetim Yasağı 204
1. Eşitlik İlkesi Bakımından Yargısal Denetim Yasağı 204
2. Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlandırılması (AY. m. 13) ve Hak Arama Özgürlüğü (AY. m. 36) Bakımından Yargısal Denetim Yasağı 208
a. Hak Arama Özgürlüğünün Kısıtlanması ve Bu Kısıtlamanın Anayasa’nın 13’üncü Maddesine Uygunluğu 208
b. AYM ve AİHM’in Yaklaşımı 212
B. Yargısal Denetim Yasağını Aşma Yöntemleri 217
1. AYİM ve Danıştay’ın Yokluk Denetimi Yoluyla Yargısal Denetim Yasağını Aşması 217
2. Anayasanın 90. Maddesi İle Yargısal Denetim Yasağının Aşılması 222
a. Adil Yargılanmaya İlişkin Kuralların Disiplin Hukukunda Uygulanabilirliği 223
aa. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Açısından 223
aaa. Disiplin Hukukuna İlişkin Düzenlemeler Medeni Hak ve Yükümlülükler Kapsamında Mıdır? 225
bbb. Disiplin Yaptırımları Ceza Nizaları Kapsamında Mıdır? 229
bb. Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi Açısından 231
Sonuç 239
Kaynakça 245
Kavramlar Dizini 253 |