İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 5
ÖZET 7
İÇİNDEKİLER 9
KISALTMALAR 15
GİRİŞ 19
BİRİNCİ BÖLÜM
TAKVİYE EDİCİ GIDA KAVRAMI, SORUNLAR, KAMU DÜZENİ AÇISINDAN TAKVİYE EDİCİ GIDA VE İLGİLİ MEVZUAT
I. TAKVİYE EDİCİ GIDANIN GELİŞİMİ VE TANIMI 26
A. Takviye Edici Gıdanın Gelişimi 26
B. Takviye Edici Gıdanın Tanımlanması 28
1. Ulusal Mevzuatta Tanımı 29
2. Avrupa Birliği’nde Yapılan Tanım 30
3. Amerika Birleşik Devletleri Mevzuatındaki Tanımı 32
II. TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER AÇISINDAN TAKVİYE EDİCİ GIDA 33
A. Uluslararası Belgelerde Gıda Hakkı 33
B. Ulusal Düzenleme Açısından Gıda Hakkı 38
III. TAKVİYE EDİCİ GIDALARIN BAZI ÜRÜNLERDEN FARKI 39
A. Beşerî Tıbbi Ürün (İlaç) 39
B. Geleneksel Bitkisel Tıbbi Ürün 44
C. Özel Tıbbî Amaçlı Diyet Gıda 47
D. Bitkisel İlaç / Bitkisel Tıbbi Ürün 49
IV. TAKVİYE EDİCİ GIDALARIN ÜRETİMİ VE SINIFLANDIRILMASI 50
A. Takviye Edici Gıdaların Üretimi 50
B. Takviye Edici Gıdaların Sınıflandırılması 50
1. Vitaminler 51
2. Mineraller 53
3. Bitkisel Takviyeler 54
V. TAKVİYE EDİCİ GIDALARIN KULLANIM AMAÇLARI VE PİYASASI 56
A. Takviye Edici Gıdaların Kullanım Amacı 56
B. Takviye Edici Gıda Piyasası 58
VI. TAKVİYE EDİCİ GIDA KONUSUNDA YAŞANAN SORUNLAR 60
A. Ürün Kaynaklı Sorunlar 60
B. Düzenleme ve Yetkili Merci Sorunu 64
VII. TAKVİYE EDİCİ GIDA KONUSUNDAKİ DÜZENLEMELER 73
A. Ulusal Mevzuat 75
1. Anayasa 75
2. Kanunlar 76
a. 560 sayılı KHK (Mülga) 77
b. 5179 sayılı Kanun (Mülga) 78
c. 5996 sayılı Kanun 79
3. Yönetmelikler 85
a. Gıdaların Üretimi Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Yönetmelik 85
b. Takviye Edicı ̇Gıdaların İthalatı, Üretimi, İşlenmesi ve Piyasaya
Arzına İlişkin Yönetmelik 86
c. Gıda ve Yemin Resmi Kontrollerine Dair Yönetmelik 87
d. Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme
Yönetmeliği 88
e. Türk Gıda Kodeksi Beslenme ve Sağlık Beyanları Yönetmeliği
(Mülga) 90
f. Gıda ve Takviye Edici Gıdalarda Sağlık Beyanı Kullanımı
Hakkında Yönetmelik 91
4. Tebliğ ve Talimatlar 92
a. Türk Gıda Kodeksi Takviye Edici Gıdalar Tebliği 93
b. Takviye Edici Gıdaların Onay İşlemleri Uygulama Talimatı 93
B. Avrupa Birliği Mevzuatı 94
C. ABD Mevzuatı 96
VIII. İDARE HUKUKU AÇISINDAN TAKVİYE EDİCİ GIDA 97
A. Kamu Düzeni Açısından Takviye Edici Gıda 98
1. Kamu Düzeni Kavramı ve Genel Sağlık Unsuru 98
2. Genel Sağlık ve Takviye Edici Gıdalar 105
B. Kolluk Açısından Takviye Edici Gıdalar 106
1. Kolluk Kavramı 106
a. İdari Kolluk 107
b. Genel ve Özel İdari Kolluk 110
c. Özel İdari Kolluk Olarak Gıda Kolluğu 112
2. Kolluk Makamları 116
a. Genel İdari Kolluk Makamları 117
b. Özel İdari Kolluk Makamları 117
c. Kolluk Makamlarının Münasebetleri 118
d. Kolluk Yetkisinin Özel Hukuk Kişilerine Devri 120
3. Kolluk İşlem ve Eylemleri 124
a. Düzenleyici İşlemler 126
b. Bireysel İşlemler 127
c. Kolluk Eylemleri 129
C. Kolluğun Kamu Hizmetinden Farkı Ve Yansımaları 130
1. Genel Olarak Kolluk ve Kamu Hizmeti Farkı 130
2. Genel Sağlık Unsuru ile Sağlık Kamu Hizmeti Farkı 134
İKİNCİ BÖLÜM
AVRUPA BİRLİĞİ VE ALMANYA’DA TAKVİYE EDİCİ GIDA PİYASASININ DÜZENLENMESİ VE DENETLENMESİ
I. TAKVİYE EDİCİ GIDA KONUSUNDA AVRUPA BİRLİĞİ DÜZEYİNDE
DÜZENLEME VE DENETİM 137
A. Genel Bilgiler 141
1. Sağlığın Yüksek Düzeyde Korunması Amacı 143
2. İç Pazarın Oluşturulması ve Kamu Sağlığı 145
B. Avrupa Gıda Düzenlemeleri 155
1. Yeşil Kitap (Grünbuch) 158
2. Gıda Güvenliğine İlişkin Beyaz Kitap 160
3. 178/2002/EC sayılı AB Tüzüğü 163
4. 2002/46/EC sayılı AB Direktifi 169
5. 1169/2011/EC sayılı Gıda Bilgi Tüzüğü 173
6. 2015/2283 (EU) sayılı Yeni Gıdalar Hakkında Tüzük 179
7. 2017/625 (EU) sayılı Kontrol Tüzüğü 181
C. Avrupa Gıda Güvenliği İlkeleri 187
1. Risk Analizi İlkesi (Risikoanalyse) 189
2. İhtiyatlılık İlkesi (Vorsorgeprinzip) 192
3. Şeffaflık İlkesi (Grundsätze der Transparenz) 197
4. İzlenebilirlik (Rückverfolgbarkeit) 199
D. Avrupa Gıda Güvenliği Otoriteleri 200
1. Avrupa Komisyonu (European Commission/ EC) 200
2. Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (European Food Safety Authority/
Europäische Behörde für Lebensmittelsicherheit/ EFSA) 203
E. Gıda ve Yem Hızlı Alarm/Uyarı Sistemi (Rapid Alert System for Food
and Feed/ RASFF) 208
II. TAKVİYE EDİCİ GIDA KONUSUNDA ALMANYA’NIN DÜZENLEME VE
DENETİM YAPISI 213
A. Ulusal Yasal Düzenlemeler 217
1. Gıda Maddeleri, Emtia ve Yem Kanunu (Lebensmittel–
Bedarfsgegenstände– und Futtermittelgesetzbuch/ LFGB) 218
2. Gıda Takviyeleri Yönetmeliği (Verordnung über
Nahrungsergänzungsmittel/ NemV) 226
B. İdari Denetime Yetkili Organlar 234
1. Alman Federal Gıda ve Tarım Bakanlığı 237
2. Federal Tüketiciyi Koruma ve Gıda Güvenliği Ofisi 240
3. Federal Risk Değerlendirme Enstitüsü/ Bundesinstitut für
Risikobewertung (BfR) 248
4. Tüketicinin Korunmasına İlişkin Eyaletler Çalışma Grubu 254
5. Gıda Çalışma Grupları 256
C. Almanya’da Ürünlerin Sınıflandırılması 258
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TÜRKİYE’DE TAKVİYE EDİCİ GIDA FAALİYETLERİNİN YÜRÜTÜLMESİ, ONAY USULÜ VE İDARİ DENETİM
I. TAKVİYE EDİCİ GIDA FAALİYETİNİN YÜRÜTÜLMESİNDE ONAY USULÜ 263
A. Onay Kavramı 263
B. Onayın Hukuki Niteliği 266
C. Takviye Edici Gıda Onayı 271
1. Onay Prosedürü 271
2. Onay Verme Süresi 283
II. TAKVİYE EDİCİ GIDA KONUSUNDA YETKİLİ MERCİLER 289
A. Merkezî Yönetim 289
1. Tarım ve Orman Bakanlığı 290
a. Tarım ve Orman Bakanlığı Merkez Teşkilatı 292
i. Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü 293
ii. Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü 294
b. Tarım ve Orman Bakanlığı Taşra Teşkilatı 295
i. Gıda Kontrol Laboratuvar Müdürlükleri 296
ii. Gıda ve Yem Kontrol Merkez Araştırma Enstitüsü
Müdürlüğü 298
iii. Bakanlık İl Müdürlükleri 298
c. Ulusal Gıda Kodeks Komisyonu 301
d. Takviye Edici Gıda Komisyonu 302
2. Sağlık Bakanlığı 304
a. Ulusal Beslenme Konseyi 307
b. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu 308
B. Mahalli İdare Birimi Olarak Belediyeler 309
III. GIDA GÜVENLİĞİ KAPSAMINDA TAKVİYE EDİCİ GIDALARIN İDARİ DENETİMİ
VE İDARİ YAPTIRIMLAR 313
A. Resmi Kontroller 313
1. Genel Olarak 314
2. Gıda Güvenliği İlkelerinin Sağlanması 317
3. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Yetki ve Sorumlulukları 325
4. Kontrol Yetkisinin Kısmen/Tamamen Devri 327
5. Kontrol Usulü 331
6. Resmi Kontrollerde Laboratuvarlar 334
7. İhracat ve İthalatta Resmi Kontroller 339
B. İdari Yaptırımlar 340
1. Genel Olarak 343
2. İdari Para Cezası 344
3. Toplatma Yaptırımı 350
4. El Koyma Yaptırımı 352
5. Mülkiyetin Kamuya Geçirilmesi Yaptırımı 352
6. Faaliyeti Durdurma 355
7. Onayın Geçici Olarak Askıya Alınması, İptali ve Kayıt İşleminin
İptali 355
8. İmha Etme/ Ettirme 356
9. İdari Yaptırım Kararlarına İtiraz 356
a. İdari Başvuru Yolu 358
b. Yargısal Denetim Yolu 361
SONUÇ VE DEĞERLENDİRMELER 365
KAYNAKÇA 373 |