|
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Özgeçmiş 9
Kısaltmalar 49
Giriş 51
Birinci Bölüm
KATMA DEĞER VERGİSİNİN TANIMI VE TARİHÇESİ
A. KATMA DEĞER VERGİSİ HAKKINDA GENEL AÇIKLAMALAR 53
1. Genel Olarak Tüketim Vergileri ve KDV 53
1.1. Tüketim Vergileri 53
1.2. Yayılı Muamele Vergileri 53
1.3. Toplu Muamele Vergileri 54
2. Katma Değer Vergisinin Tarihçesi ve Gerekçesi 55
2.1. Tarihi Gelişim 55
2.2. Türkiye’de Katma Değer Vergisi Sistemine Geçişi Zorunlu Kılan Nedenler 56
2.2.1. Kısa Tarihçe 56
2.2.2. Katma Değer Vergisine Geçilmesini Gerekli Kılan Nedenler 57
B. KATMA DEĞER VERGİSİNİN ÖZELLİKLERİ VE BÜTÇE GELİRLERİ İÇERİSİNDEKİ YERİ 60
1. Katma Değer Vergisinin Özellikleri 60
2. Bütçe Gelirleri İçerisindeki Payı 62
İkinci Bölüm
MÜKELLEFİYET
A. VERGİNİN KONUSU 65
1. İşlemlerin Türkiye’de Yapılması, Teslim ve Hizmet Kavramları 65
1.1. Genel Açıklama 65
1.2. İşlem Kavramı 66
1.3. İşlemlerin Türkiye’de Yapılması 68
1.3.1. Genel Açıklama 68
1.3.2. Mal Teslimlerinin Türkiye’de Yapılması 69
1.3.3. Hizmetin Türkiye’de Yapılması 71
1.3.4. Uluslararası Taşıma İşleri 76
1.4. Teslim 77
1.4.1. Genel Açıklama 77
1.4.2. Malların Teslimi 77
1.4.2.1. Mal Kavramı ve Teslimi 77
1.4.2.2. Malların Alıcılara veya Onların Gösterdiği Kişiye Gönderilmesi 78
1.4.3. Zincirleme Akitlerde Teslim 80
1.4.4. Su, Elektrik, Gaz, Isıtma, Soğutma vb Dağıtımlarda Teslim 80
1.4.5. Kap ve Ambalajlı Olarak Mal Teslimi 81
1.4.5.1. Ambalajlı Malların Teslimi 81
1.4.5.2. Kap ve Ambalajların Geri Verilmelerinin Mutat Olduğu Hallerde Teslim 81
1.4.6. Döküntü ve Tali Maddelerde Teslim 82
1.4.7. Trampa 82
1.5. Teslim Sayılan Haller 83
1.5.1. Genel Açıklama 83
1.5.2. Teslim Konusu Malların Vergiye Tabi Amaçlar Dışında İşletmeden Çekilmesi 84
1.5.3. Teslim Konusu Malların İşletme Faaliyetlerinde Kullanılması 85
1.5.4. Üretilen Malların, Teslimi Vergiden İstisna Edilen Mallar İçin Kullanılması 86
1.5.5. Mülkiyeti Muhafaza Kaydıyla Yapılan Satışlar 86
1.6. Hizmet 87
1.6.1. Genel Açıklama 87
1.6.2. Hizmet Karşılığının Mal Teslimi Ya da Farklı Bir Hizmet İfası Olması 88
1.7. Hizmet Sayılan Haller 88
2. Verginin Konusunu Teşkil Eden İşlemler 89
2.1. Ticari, Sınaî, Zirai Faaliyet ve Serbest Meslek Faaliyeti Çerçevesinde Yapılan Teslim ve Hizmetler 89
2.1.1. Genel Açıklama 89
2.1.2. Ticari ve Sınai Faaliyetler 90
2.1.2.1. Genel Olarak Ticari ve Sınai Faaliyetler 90
2.1.2.2. Ticari Faaliyetin Unsurları 92
2.1.2.3. Tüccarlarda İşe Başlamanın Belirtileri 94
2.1.2.4. Faaliyetlerin Devamlılığı 95
2.1.2.5. Ticari Faaliyet – Serbest Meslek Faaliyeti Ayrımı 95
2.1.3. Zirai Faaliyetler 96
2.1.3.1. Genel Olarak Zirai Faaliyetler 96
2.1.3.2. Zirai Faaliyet – Diğer Faaliyetler Ayrımı 97
2.1.4. Serbest Meslek Faaliyeti Çerçevesinde Yapılan Teslim ve Hizmetler 98
2.1.4.1. Genel Olarak Serbest Meslek Faaliyetleri 98
2.1.4.2. Serbest Meslek Erbabında İşe başlamanın Belirtileri 100
2.1.4.3. Serbest Meslek Faaliyeti – Diğer Faaliyetler Ayrımı 100
2.2. İthalat 101
2.2.1. Genel Olarak İthalat 101
2.2.2. Mal İthalatı 102
2.2.3. Hizmet İthalatı 102
2.3. Diğer Faaliyetlerden Doğan Teslim ve Hizmetler 104
2.3.1. Posta, Telefon, Telgraf, Teleks ve Bunlara İlişkin Hizmetler İle Radyo ve Televizyon Hizmetleri 104
2.3.2. Spor–Toto, Piyango (Milli Piyango Dâhil), At Yarışları ve Bunlara Benzer Diğer Müşterek Bahis ve Talih Oyunlarının Tertiplenmesi ve Oynanması 105
2.3.3. Profesyonel Sanatçıların Yer Aldığı Gösteriler ve Konserler İle Profesyonel Sporcuların Katıldığı Sportif Faaliyetler, Maçlar, Yarışlar ve Yarışmalar Tertiplenmesi ve Gösterilmesi 105
2.3.4. Müzayede Mahallinde Yapılan Satışlar 107
2.3.4.1. Genel Olarak 107
2.3.4.2. Müzayede Kavramı 108
2.3.4.3. Müzayede Mahalli Kavramı 110
2.3.4.4. Devlet İhale Kanunu Kapsamındaki Satışlar 111
2.3.4.5. Online Müzayedeler 112
2.3.4.6. Müzayede Yoluyla Yapılan Taşınmaz Satışları 114
2.3.4.7. İcra Dairelerinde Yapılan Satışlar 116
2.3.4.7.1. Verginin Mükellefi 116
2.3.4.7.2. Verginin Beyanı ve Ödenmesi 116
2.3.4.7.3. Aylık Bildirim 117
2.3.4.8. İşlemin Gerçekleşmemesi 117
2.3.4.9. Gümrük Depolarında Yapılan Satışlar 117
2.3.4.10. Ürün Senetlerinin, Ürünü Depodan Çekecek Olanlara Teslimi 117
2.3.5. Boru Hattı ile Ham Petrol, Gaz ve Bunların Ürünlerinin Taşınması 119
2.3.6. GVK 70‘inci Maddesinde Belirtilen Mal ve Hakların Kiralanması İşlemleri 119
2.3.6.1. Genel Açıklama 119
2.3.6.2. Kiralamaya Konu Mal ve Haklar 120
2.3.6.3. Serbest Meslek Faaliyeti Çerçevesinde Yapılan Kiralama İşlemleri 121
2.3.6.4. Konu Hakkında Düzenlenen İstisnalar 122
2.3.7. Kamu Kurum ve Kuruluşları, Dernek ve Vakıflar İle Mesleki Kuruluşların Teslim ve Hizmetleri 123
2.3.7.1. Genel Açıklama 123
2.3.7.2. İktisadi İşletme Kavramı 124
2.3.7.3. Genel Bütçeli İdareler 130
2.3.7.4. Belediyeler 131
2.3.7.5. Dernek ve Vakıflar 133
2.3.7.6. Üniversiteler 135
2.3.7.7. Mesleki Kuruluşların İşlemleri 135
2.3.7.8. Kamu Kuruluşlarınca Personele Sağlanan Hizmetler 136
2.3.8. İsteğe Bağlı Mükellefiyet Tesisi 137
B. VERGİNİN KONUSU İLE İLGİLİ ÇEŞİTLİ HUSUSLAR 139
1. Nakil Vasıtalarının Satışı 139
2. Avukatlık Ücretleri 139
3. Personele Sağlanan Menfaatler 140
4. Adi Ortaklıklarda Vergileme 141
5. Arsa Karşılığı İnşaat İşleri 143
5.1. Arsa Sahibi Tarafından Müteahhide Arsa Payı Teslimi 143
5.2. Müteahhit Tarafından Arsa Sahibine Konut veya İşyeri Teslimi 145
5.3. Hasılat Paylaşımı Sözleşmesine Dayanan İnşaat İşleri 148
6. Promosyon Ürünleri, Numune ve Eşantiyonlar 150
6.1. Promosyon Ürünleri 150
6.2. Eşantiyon veya Numune Mallar Verilmesi 151
7. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Kapsamındaki Satışlar 152
7.1. Satılan Malın İade Edilmesi, Başka Bir Mal İle Değiştirilmesi, Ödenen Bedelin İade Edilmesi, Değer Kaybının Bedelden İndirilmesi 152
7.2. Taksitli Satışlar 153
7.3. Kapıdan Satışlar 153
7.4. Mesafeli Sözleşmeler 155
7.5. Ön Ödemeli Konut Satış Sözleşmeleri 156
8. Profesyonel Futbol Faaliyetleri 156
8.1. Spor Kulüpleri 156
8.2. Türkiye Futbol Federasyonu 158
8.3. Spor Genel Müdürlüğü 159
8.4. Defter Tutma ve Belge Düzenleme 159
8.5. İndirim 159
9. Çeşitli Hasılat ve Gelirler 160
9.1. Tazminatlar 160
9.1.1. Genel Olarak 160
9.1.2. Sigorta Tazminatları 161
9.1.3. Diğer Tazminatlar 162
9.2. Depozito ve Teminatlar 162
9.3. Avans ve Kaporalar 163
9.4. Aidatlar 163
9.5. Sübvansiyonlar 165
10. Masraf Aktarımında KDV 166
10.1. Genel Olarak 166
10.2. Grup Şirketleri Arasındaki Finansman Temini Vb Masrafların Aktarımı 168
10.3. Diğer Masraf Aktarımları 169
11. Para ve Sermaye Hareketleri 171
11.1. Ayni Sermaye Koyma İşlemleri 171
11.2. Birleşme, Devir ve Tür Değiştirme İşlemleri 172
11.2.1. Birleşme İşlemleri 172
11.2.2. Devir İşlemleri 173
11.2.3. Tür Değiştirme İşlemleri 173
11.3. Finansal Kiralama ve Faktoring İşlemleri 174
11.3.1. Finansal Kiralama İşlemleri 174
11.3.2. Faktoring İşlemleri 176
11.4. Finansman Temini Hizmetleri 176
11.4.1. Genel Olarak 176
11.4.2. Grup Firmalarına Ya da Ortaklara Verilen Finansman Hizmetleri 177
11.4.3. İlişkili Olmayan Kişilere Verilen Finansman Hizmetleri 179
11.4.4. Yurtdışına Verilen Ya da Yurtdışından Alınan Finansman Hizmetleri 181
11.4.5. Ticari Alacaklarda Faiz 181
11.4.6. Temerrüt Faizi 182
11.4.7. Hatır Senetleri 183
11.4.8. Örtülü Sermaye Uygulaması ve KDV 183
11.4.8.1. Genel Olarak 183
11.4.8.2. Örtülü Sermaye Üzerinden Hesaplanan veya Ödenen Faiz ve Benzeri Giderler 185
11.4.8.3. Örtülü Sermaye Üzerinden Hesaplanan veya Ödenen Kur Farkları 189
11.4.9. Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı ve KDV 189
11.4.9.1. Genel Olarak 189
11.4.9.2. Matrah Tespiti 192
11.4.9.3. Hazine Zararı ve KDV 194
11.4.9.4. Örtülü Kazanç Dağıtımında İndirilecek Katma Değer Vergisi 195
11.5. Kar Payları, Tahvil ve Mevduat Faizleri 196
12. Diğer İşlemler 197
12.1. Dâhili İşlemler 197
12.2. Garanti Kapsamındaki Teslim ve Hizmetler 197
12.2.1. Genel Olarak 197
12.2.2. Satıcı Firmalar Tarafından Verilen Garanti Hizmetleri 198
12.2.3. Anlaşmalı Servisler Aracılığıyla Verilen Garanti Hizmetleri 199
12.3. Hediye Çekleri 199
12.3.1. Genel Olarak 199
12.3.2. Bedel Karşılığı Satılan Hediye Çekleri 200
12.3.3. Bedel Karşılığında Satılmayan Çekler 201
12.4. İlaç Bedelleri 202
12.5. Taşımacılık İşleri 202
12.5.1. Şehirlerarası Yolcu Taşımacılığı 202
12.5.2. Uluslararası Taşımacılık 203
12.5.3. Yurt Dışına Düzenlenen Turlar 204
12.6. Kooperatifler 205
12.6.1. Genel Olarak 205
12.6.2. Kooperatiflerce Gider Karşılığı Alınan Tutarlar 206
12.7. Kamulaştırma İşlemleri 206
12.8. Devre Mülk ve Devre Tatil İşlemleri 207
12.8.1. Devre Mülk İşlemleri 207
12.8.2. Devre Tatil İşlemleri 209
12.9. Yap–İşlet–Devret Modeli Çerçevesinde Kurulan, Belirli Bir Süre İşletilen Tesislerin İşletme Süresi Sonunda İlgili Kuruma Devrinde KDV 211
12.10. Trafo Devirleri 213
12.11. Banka Promosyon Ödemeleri 213
12.12. Serbest Bölgeler ve KDV 214
12.12.1. Genel Olarak Serbest Bölgeler 214
12.12.2. Serbest Bölge Sayılan Yerler 215
12.12.3. Türkiye’den Serbest Bölgeye Mal Teslimi 216
12.12.4. Türkiye’den Serbest Bölgeye Hizmet Verilmesi 217
12.12.5. Serbest Bölgede Faaliyet Gösteren Mükelleften Hizmet Alınması 217
12.12.6. Serbest Bölge Rejimi Kapsamında Olan Mallar 217
12.12.7. Serbest Bölgede Faaliyet Gösteren Mükellefin Yurtdışından Hizmet Alması 218
12.13. Gayri Maddi Haklar 219
12.13.1. Gayri Maddi Hakların Tanımı 219
12.13.2. Gayri Maddi Haklar ve KDV 220
12.14. Reklamasyon Bedelleri 220
C. MÜKELLEF VE VERGİ SORUMLUSU 223
1. Mükellef 223
1.1. Genel Olarak 223
1.2. Mal Teslimi ve Hizmet İfalarında Mükellef 224
1.3. İthalatta Mükellef 224
1.4. Taşımacılıkta Mükellef 225
1.5. Müzayede Mahalinde Yapılan Satışlarda Mükellef 225
1.6. Diğer Faaliyetlerden Doğan Teslim ve Hizmetlerde Mükellef 225
1.6.1. Posta ve Telefon Hizmetleri ile Radyo ve Televizyon Hizmetleri 225
1.6.2. Şans ve Talih Oyunu Tertiplenmesi 225
1.6.3. Konser, Maç ve Yarışmalar Tertiplenmesinde Mükellef 226
1.6.4. Kiralama İşlemlerinde Mükellef 226
1.6.5. İsteğe Bağlı Mükellefiyet 226
1.7. Mükellefiyetin Başlaması ve Sona Ermesi 226
1.8. Fazla veya Yersiz Uygulanan Vergi 227
1.8.1. Fazla veya Yersiz Vergi Uygulayanlar 227
1.8.2. Fazla veya Yersiz Hesaplanan ve Hazineye Ödenen Verginin İadesi 228
1.8.3. ÖTV Uygulanan Mallarda Fazla veya Yersiz Ödenen Vergilerin İadesi 230
2. Vergi Sorumlusu 231
2.1. KDV’de Tevkifat Uygulaması 231
2.1.1. Genel Olarak KDV Tevkifatı 231
2.1.2. Vergi Sorumlusu Tutulabilecek Kişiler 233
2.1.3. KDV Tevkifatının Niteliği 234
2.1.4. Belgesiz Mal Bulunduranların Sorumluluğu 234
2.1.5. Lisanslı Depo İşleticilerinin Sorumluluğu 236
2.1.6. KDV Tevkifatının Beyanı 238
2.1.6.1. Genel Olarak 238
2.1.6.2. Kamu Kurumlarında KDV Tevkifatının Beyanı 239
2.1.7. KDV Tevkifatında İndirim 240
2.1.7.1. Genel Olarak 240
2.1.7.2. İkmalen ve Re’sen Yapılacak Tarhiyatların İndirimi 242
2.1.8. Tevkifat Kapsamındaki İşlemlerin Yansıtılması 243
2.2. Tam Tevkifat Uygulaması 245
2.2.1. Genel Olarak 245
2.2.2. İkametgâhı, İşyeri, Kanuni Merkezi ve İş Merkezi Türkiye’de Bulunmayanlar Tarafından Yapılan İşlemler 246
2.2.2.1. İkametgâhı, İşyeri, Kanuni Merkezi ve İş Merkezi Türkiye’de Bulunmayanlar Tarafından Yapılan Hizmetler 246
2.2.2.2. İkametgâhı, İşyeri, Kanuni Merkezi ve İş Merkezi Türkiye’de Bulunmayanlar Tarafından Yapılan Mal Teslimleri 248
2.2.2.3. Katma Değer Vergisi Mükellefi Olmayan Gerçek Kişilere Elektronik Ortamda Sunulan Hizmetler 249
2.2.2.3.1. Elektronik Hizmet Sunucularının KDV Mükellefiyeti 250
2.2.2.3.2. Verginin Hesaplanması 251
2.2.2.3.3. Beyan ve Ödeme 251
2.2.3. Serbest Meslek Faaliyeti Çerçevesinde Yapılan Teslim ve Hizmetler 252
2.2.3.1. Genel Olarak 252
2.2.3.2. Sorumluluğun Şartları 253
2.2.4. Kiralama İşlemleri 256
2.2.5. Reklâm Verme İşlemleri 259
2.2.6. İsteğe Bağlı Tam Tevkifat Uygulaması 260
2.3. Kısmi Tevkifat Uygulaması 261
2.3.1. Kısmi Tevkifatın Mahiyeti 261
2.3.2. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar 262
2.3.2.1. Genel Olarak 262
2.3.2.2. Belirlenmiş Alıcıların Birbirlerine Karşı Yaptıkları Teslim ve Hizmetler 264
2.3.2.3. KDV Mükellefiyeti Bulunmayanların Durumu 265
2.3.2.4. Belediyelerin Durumu 265
2.3.3. Kısmi Tevkifat Uygulanacak Hizmetler 266
2.3.3.1. Genel Açıklama 266
2.3.3.2. Yapım İşleri ile Bu İşlerle Birlikte İfa Edilen Mühendislik–Mimarlık ve Etüt–Proje Hizmetleri 267
2.3.3.2.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 267
2.3.3.2.2. Kapsam 267
2.3.3.2.3. KDV Tevkifatının Zamanı 270
2.3.3.3. Etüt, Plan–Proje, Danışmanlık, Denetim ve Benzeri Hizmetler 271
2.3.3.3.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 271
2.3.3.3.2. Kapsam 271
2.3.3.4. Makine, Teçhizat, Demirbaş ve Taşıtlara Ait Tadil, Bakım ve Onarım Hizmetleri 273
2.3.3.4.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 273
2.3.3.4.2. Kapsam 273
2.3.3.5. Yemek Servis ve Organizasyon Hizmetleri 275
2.3.3.5.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 275
2.3.3.5.2. Kapsam 275
2.3.3.6. İşgücü Temin Hizmetleri 276
2.3.3.6.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 276
2.3.3.6.2. Kapsam 277
2.3.3.7. Yapı Denetim Hizmetleri 283
2.3.3.7.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 283
2.3.3.7.2. Kapsam 283
2.3.3.8. Fason Olarak Yaptırılan Tekstil ve Konfeksiyon İşleri, Çanta ve Ayakkabı Dikim İşleri ve Bu İşlere Aracılık Hizmetleri 284
2.3.3.8.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 284
2.3.3.8.2. Kapsam 284
2.3.3.8.3. Fason İşlerle İlgili Aracılık Hizmetleri 285
2.3.3.9. Turistik Mağazalara Verilen Müşteri Bulma / Götürme Hizmetleri 286
2.3.3.9.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 286
2.3.3.9.2. Kapsam 286
2.3.3.10. Spor Kulüplerinin Yayın, Reklâm ve İsim Hakkı Gelirlerine Konu İşlemleri 286
2.3.3.10.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 286
2.3.3.10.2. Kapsam 287
2.3.3.11. Temizlik, Çevre ve Bahçe Bakım Hizmetleri 288
2.3.3.11.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 288
2.3.3.11.2. Kapsam 289
2.3.3.12. Taşımacılık Hizmetleri 291
2.3.3.12.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 291
2.3.3.12.2. Kapsam 291
2.3.3.13. Her Türlü Baskı ve Basım Hizmetleri 293
2.3.3.13.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 293
2.3.3.13.2. Kapsam 293
2.3.3.14. Diğer Hizmetler 295
2.3.3.14.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 295
2.3.3.14.2. Kapsam 296
2.3.3.14.3. Orman Kooperatifleri Tarafından Orman İşletme Müdürlüklerine Verilen Hizmetler 296
2.3.3.14.4. Basın İlan Hizmetleri 297
2.3.3.15. Kamu Özel İş Birliği Modeli ile Yaptırılan Sağlık Tesislerine İlişkin İşletme Döneminde Sunulan Hizmetlerde Tevkifat Uygulaması 297
2.3.3.16. Ticari Reklam Hizmetleri 298
2.3.4. Kısmi Tevkifat Uygulanacak Teslimler 299
2.3.4.1. Genel Açıklama 299
2.3.4.2. Külçe Metal Teslimleri 299
2.3.4.2.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 299
2.3.4.2.2. Kapsam 300
2.3.4.2.3. Hurda Metalden Elde Edilen Külçelerin Tesliminde Tevkifat 300
2.3.4.3. Bakır, Çinko, Alüminyum ve Kurşun Ürünlerinin Teslimi 301
2.3.4.3.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 301
2.3.4.3.2. Kapsam 302
2.3.4.4. Hurda ve Atık Teslimi 304
2.3.4.4.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 304
2.3.4.4.2. Kapsam 304
2.3.4.5. Metal, Plastik, Lastik, Kauçuk, Kâğıt, Cam Hurda ve Atıkları ile Konfeksiyon Kırpıntılarından Elde Edilen Hammadde Teslimi 306
2.3.4.5.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 306
2.3.4.5.2. Kapsam 306
2.3.4.6. Pamuk, Tiftik, Yün ve Yapağı ile Ham Post ve Deri Teslimleri 306
2.3.4.6.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 306
2.3.4.6.2. Kapsam 306
2.3.4.7. Ağaç ve Orman Ürünleri Teslimi 307
2.3.4.7.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 307
2.3.4.7.2. Kapsam 307
2.3.4.8. Diğer Teslimler 308
2.3.4.9. Demir–Çelik Ürünlerinin Teslimi 309
2.3.4.9.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat Oranı 309
2.3.4.9.2. Kapsam 309
2.3.5. Tevkifat Uygulamasıyla İlgili Ortak Hususlar 310
2.3.5.1. Tevkifat Uygulamasında Sınır 310
2.3.5.2. Belge Düzeni 311
2.3.5.3. Beyannamenin Düzenlenmesi 312
2.3.5.3.1. Alıcıların Beyanı 312
2.3.5.3.2. Satıcıların Beyanı 313
2.4. Düzeltme İşlemleri 314
2.4.1. Mal İadeleri 314
2.4.2. Matrahta Değişiklik 316
2.4.3. Fazla veya Yersiz Tevkif Edilen Vergilerin İadesi 317
2.5. Tevkifata Tabi İşlemlerde KDV İadesi 319
2.5.1. Genel Açıklamalar 319
2.5.2. İade Uygulaması 321
2.5.2.1. Mahsuben İade Talepleri 321
2.5.2.2. Nakden İade Talepleri 325
2.5.3. İade Uygulaması ile İlgili Diğer Hususlar 326
2.5.4. İadeye ilişkin Örnekler 328
2.6. Bildirim Zorunluluğu ve Müteselsil Sorumluluk 331
2.6.1. Bildirim Zorunluluğu 331
2.6.2. Müteselsil Sorumluluk 331
Ç. VERGİYİ DOĞURAN OLAY 332
1. Vergiyi Doğuran Olayın Meydana Gelmesi 332
1.1. Yasal Düzenleme 332
1.2. Vergiyi Doğuran Olayın Tanımı ve Mahiyeti 333
1.3. Mal Teslimi ve Hizmet İfası Hallerinde Vergiyi Doğuran Olay 333
1.4. Malın Tesliminden veya Hizmetin Yapılmasından Önce Fatura veya Benzeri Belgeler Verilmesi 334
1.4.1. Genel Açıklama 334
1.4.2. Mal Teslimi İle Hizmet İfasından Evvel Fatura Düzenlenmesinin Hukuki Boyutu 335
1.5. Kısım Kısım Mal Teslimi veya Hizmet Yapılması Mutad Olan veya Bu Hususlarda Mutabık Kalınan Haller 337
1.6. Komisyoncular Vasıtasıyla veya Konsinyasyon Suretiyle Yapılan Satışlar 338
1.7. Malın Alıcıya veya Onun Adına Hareket Edenlere Gönderilmesi 338
1.8. Su, Elektrik, Gaz, Isıtma, Soğutma ve Benzeri Enerji Dağıtım veya Kullanımlarında 339
1.9. İthalatta Vergiyi Doğuran Olay 339
1.10. 5300 Sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanununa Göre Düzenlenen Ürün Senetlerinin Temsil Ettiği Ürünlerin Depodan Çekilmesi 339
2. Vergiyi Doğuran Olaya İlişkin Özellikli Hususlar 340
2.1. Arsa Karşılığı İnşaat İşlerinde Vergiyi Doğuran Olay 340
2.2. İnşaat Taahhüt İşlerinde Vergiyi Doğuran Olay 341
2.3. Müteahhitlerin İnşaat Devam Ederken Yaptıkları Satışlarda Vergiyi Doğuran Olay 342
2.4. Birden Fazla Vergilendirme Dönemine Yayılan Hizmetlerde Vergiyi Doğuran Olay 343
2.5. Kiralama İşlemlerinde Vergiyi Doğuran Olay 344
2.5.1. Genel Açıklama 344
2.5.2. Ticari İşletmeye Dâhil Olmayan İktisadi Kıymetlerin Kiralanmasında KDV 345
2.5.3. Ticari İşletme Kapsamındaki Kiralamalarda KDV 347
2.6. Serbest Meslek İşlerinde Vergiyi Doğuran Olay 348
2.7. Konaklama Hizmetlerinde Vergiyi Doğuran Olay 352
2.8. Eğitim ve Kurs Hizmetlerinde Vergiyi Doğuran Olay 353
2.8.1. Eğitim Hizmetlerinde 353
2.8.2. Kurs Hizmetlerinde 353
2.9. Mali Müşavirlik Hizmetlerinde Vergiyi Doğuran Olay 354
2.10. Müşteri Kabul Şartına Bağlı Satışlarda Vergiyi Doğuran Olay 355
2.11. Finansman Temini Hizmetlerinde Vergiyi Doğuran Olay 355
2.12. Finansal Kiralama İşlemlerinde Vergiyi Doğuran Olay 356
Üçüncü Bölüm
İSTİSNALAR
A. GENEL OLARAK İSTİSNALAR 357
1. Genel Açıklama 357
2. Tam İstisna 358
3. Kısmi İstisna 359
B. İHRACAT İSTİSNASI 360
1. Mal İhracı 360
1.1. Yasal Düzenlemeler 360
1.2. İhracatın Tanımı ve İstisna Uygulamasına İlişkin Usul ve Esaslar 362
1.2.1. İhracatın Tanımı 362
1.2.2. İstisnanın Kapsamı ve Şartları 363
1.2.2.1. Genel Açıklama 363
1.2.2.2. Yurt Dışındaki Müşteri Tabiri 364
1.2.2.3. Teslim Konusu Malların Dış Ülkeye Vasıl Olması 364
1.2.2.4. Serbest Bölgedeki Alıcılara Yapılacak Teslimler 364
1.2.2.5. Gümrüksüz Satış Mağazaları ve Depolarına Yapılan Teslimler 365
1.2.2.6. Yetkili Gümrük Antreposuna Yapılacak Teslimler 366
1.2.2.7. Teslim Konusu Malın İhracatı Öncesinde İşlem Görmesi 366
1.2.2.8. Yabancı Taşıma Araçlarına Yapılan Teslimler 367
1.2.2.9. İhracat Bedelinin Tahsili 367
1.2.3. İhracat İstisnasında Özellikli Hususlar 368
1.2.3.1. Yabancı Firmalara Türkiye’de Yapılan Teslimler 368
1.2.3.2. İhracat Bedelinin Döviz Olarak Tahsil Edilmesi 369
1.2.3.3. Vade Farkı ve Kur Farkları 369
1.2.3.4. İhraç Edilecek Malların Üretiminde Kullanılmak Üzere Yurt Dışındaki Müşteriler Tarafından İmal Ettirilen Model Kalıplar 369
1.2.4. Özellik Arz Eden İhracat Şekilleri 370
1.2.4.1. Yurt Dışı Fuar ve Sergilere Katılım 370
1.2.4.2. Yurt Dışı Müteahhitlik Hizmetleri Kapsamında Yapılan Teslimler 370
1.2.4.3. Posta, Kargo vb Yollarla Yurt Dışına Gönderilen Mallar 371
1.2.4.4. Konsinye İhracat 371
1.2.4.5. Transit Ticaret 372
1.2.4.6. Kredili İhracat 372
1.2.4.7. Ticari Kiralama Yoluyla Yapılacak İhracat 372
1.2.4.8. Bedelsiz İhracat 373
1.2.4.9. İthal Edilmiş Malın İhracı 374
1.2.4.10. Sınır ve Kıyı Ticareti 375
1.2.5. İhraç Edilen Malların Geri Gelmesi ve Zayi Olması 375
1.2.5.1. İhraç Edilen Malların Geri Gelmesi 375
1.2.5.2. İhraç Edilen Malların Zayi Olması 377
1.3. İhracat İstisnasının Beyanı 378
1.3.1. Genel Açıklama 378
1.3.2. İstisnanın Tevsiki 379
1.4. İade 381
1.4.1. Genel Açıklama 381
1.4.2. Mahsuben İade 381
1.4.3. Nakden İade 381
1.4.4. İadeye İlişkin Örnekler 382
1.4.5. İmalatçılar Tarafından Yapılan Mal İhracında İhracat Bedeline Göre İade 383
1.4.5.1. Kapsam 383
1.4.5.2. İade 385
2. İhraç Edilen Mallara İlişkin Verilen Hizmetler 385
3. Türkiye’de İkamet Etmeyenlere Özel Fatura İle Yapılan Satışlar (Bavul Ticareti) 386
3.1. Genel Açıklama 386
3.2. İstisna Uygulamasına İlişkin Usul ve Esaslar 387
3.2.1. Bavul Ticari Kapsamında Satış Yapabilecekler 387
3.2.2. İstisnanın Şartları 387
3.3. İstisnanın Beyanı 389
3.4. İade 389
3.4.1. Mahsuben İade 389
3.4.2. Nakden İade 390
4. Hizmet İhracı 390
4.1. İstisnanın Kapsamı 390
4.1.1. Genel Açıklama 390
4.1.2. İstisnanın Şartları 391
4.1.2.1. Genel Açıklama 391
4.1.2.2. Hizmetin Yurt Dışındaki Bir Müşteri İçin Yapılması 391
4.1.2.3. Hizmetten Yurt Dışında Faydalanılması 391
4.1.3. İstisna Uygulamasına İlişkin Örnekler 392
4.2. İstisnanın Tevsiki ve Beyanı 398
4.3. İade 399
4.3.1. Mahsuben İade 399
4.3.2. Nakden İade 400
5. Roaming Hizmetleri 400
5.1. İstisnanın Kapsamı 400
5.2. İstisnanın Beyanı ve Tevsiki 401
5.2.1. İstisnanın Beyanı 401
5.2.2. İstisnanın Tevsiki 401
5.3. İade 401
5.3.1. Mahsuben İade 401
5.3.2. Nakden İade 401
6. Serbest Bölgelerdeki Müşteriler İçin Yapılan Fason Hizmetler 402
6.1. İstisnanın Kapsamı 402
6.2. İstisnanın Beyanı ve Tevsiki 403
6.2.1. İstisnanın Beyanı 403
6.2.2. İstisnanın Tevsiki 403
6.3. İade 404
6.3.1. Mahsuben İade 404
6.3.2. Nakden İade 404
7. Yolcu Beraberi Eşya (Türkiye’de İkamet Etmeyenlere KDV Hesaplanarak Yapılan Satışlar) 404
7.1. İstisnanın Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar 404
7.1.1. Genel Açıklama 404
7.1.2. İstisnadan Yararlanacak Alıcılar 404
7.1.3. İstisna Kapsamında Satış Yapabilecek Satıcılar 405
7.1.4. İstisna Kapsamına Giren Mallar ve Satış Yapılabilecek Asgari Tutar 405
7.1.5. Satıcının Uygulayacağı Esaslar 406
7.1.6. Alıcının Uyacağı Esaslar 406
7.2. Verginin Alıcıya İade Edilmesi 407
7.2.1. İadenin Gümrükten Çıkarken Banka Şubesinden Alınması 407
7.2.2. İadenin Gümrük Çıkışından Sonra Alınması 407
7.2.3. Verginin Elden İadesi 407
7.2.4. İadenin Avans Olarak Ödenmesi 408
7.2.5. Yetki Belgesine Sahip Aracılar Tarafından İade 408
7.3. Aracı Firmalar ve Yetkilendirilmeleri 408
7.3.1. Yetki Belgesi İçin Aranacak Şartlar 408
7.3.2. Yetki Belgesinin Verilmesi 409
7.3.3. Belge Düzeni 410
7.3.4. Alıcıya İadenin Yapılması 412
7.4. Satıcının Yükümlülükleri 413
7.5. İstisnanın Beyanı ve Tevsiki 413
7.5.1. İstisnanın Beyanı 413
7.5.2. İstisnanın Tevsiki 414
7.6. İade 414
7.6.1. Mahsuben iade 414
7.6.2. Nakden İade 414
8. Türkiye’de İkamet Etmeyen Taşımacılar İle Fuar, Sergi, Panayır Katılımcılarına Yapılan Teslim ve Hizmetlerde İstisna 415
8.1. İstisnanın Kapsamı 415
8.2. İade 415
8.2.1. Genel Açıklama 415
8.2.2. İade Uygulaması 416
9. Yabancı Sinema Yapımcılarına Tanınan İstisna 417
9.1. İstisnanın Kapsamı 417
9.2. İade 417
10. İhraç Kaydıyla Teslimlerde Tecil–Terkin Uygulaması 418
10.1. Yasal Düzenleme 418
10.2. İstisnanın Kapsamı ve Belge Düzeni 420
10.2.1. İstisnanın Kapsamı 420
10.2.2. İstisna Uygulamasında Belge Düzeni 421
10.2.3. Tecil–Terkin Uygulamasında İhtiyarilik 422
10.3. İhraç Kayıtlı Teslimde Bulunabilecek Satıcılar 422
10.3.1. Tecil–Terkin Uygulamasından Yararlanacak Satıcılar 422
10.4. Tecil–Terkin Uygulanacak Teslimler ve Mallar 423
10.4.1. Tecil–Terkin Uygulanacak Teslimler 423
10.4.2. Tecil–Terkin Kapsamına Giren Mallar 424
10.4.2.1. Piyasadan Hazır Satın Alınan Malların Teslimi 424
10.4.2.2. Fason Olarak İmal Edilen Malların Teslimi 425
10.4.2.3. İhraç Kayıtlı Teslim Edilen Malların İşleme Tabi Tutulması 425
10.4.2.4. İhraç Edilecek Malın Eklenti veya Ayrılmaz Parçaları ile Ambalaj Maddeleri veya Malzemelerinin Durumu 427
10.5. Tecil Edilecek Verginin Hesabı ve Terkini 428
10.5.1. Tecil Edilecek Verginin Hesaplanması 428
10.5.2. Tecil Edilen Verginin Terkini 430
10.6. İhracat İçin Ek Süre Verilmesi 431
10.7. İhracatın Gerçekleşmemesi Hali 432
10.7.1. Genel Olarak Yapılacak İşlemler 432
10.7.2. Ek Süre Talep Süresi İçerisinde Yapılacak İhracatların Durumu 433
10.7.3. İhracatçı Tarafından Rücu Yoluyla Ödenen Vergiler 433
10.8. Matrahta Meydana Gelecek Değişiklikler 434
10.8.1. İmalatçı Lehine Matrahta Meydana Gelen Değişiklik 434
10.8.2. İmalatçı Aleyhine Matrahta Meydana Gelen Değişiklik 435
10.8.3. İhraç Edilen Mallarla İlgili Olarak Yurt Dışından Alınan Hizmetlerin İmalatçılara Aktarılması 436
10.9. İhraç Kaydıyla Teslim Edilerek İhraç Edilen Malların Geri Gelmesi 436
10.10. Özellikli Hususlar 437
10.10.1. Bedelsiz İhracatta Tecil–Terkin Uygulaması 437
10.10.2. Tevkifat Kapsamındaki Malların İhraç Kayıtlı Teslimi 437
10.10.3. İhraç Kayıtlı Mal Teslim Alanların Giderleri 438
10.11. İhraç Kaydıyla Teslimin Beyanı 438
10.12. İade 441
10.12.1. Mahsuben İade 441
10.12.2. Nakden İade 441
11. Dahilde İşleme ve Geçici Kabul Rejimleri Kapsamında İhraç Edilecek Malların Üretiminde Kullanılan Girdilerin Temininde Tecil–Terkin Uygulaması 441
11.1. Kapsam 441
11.2. Uygulamadan Yararlanacak Mükellefler 443
11.3. Uygulama Kapsamında Teslimde Bulunabilecek Satıcılar 444
11.4. Uygulama Kapsamında Teslim Edilebilecek Mallar 445
11.4.1. Genel Açıklama 445
11.4.2. Eş Değer Eşya Kullanımı ve Miktar Yönünden Kısıtlama 445
11.5. Tecil–Terkin Uygulamasına İlişkin Usul ve Esaslar 447
11.6. İhracatın Belgede Öngörülen Süre ve Şartlara Uygun Olarak Yapılmaması 449
11.6.1. Dahilde İşleme Rejimine Göre İhracatın Süresi ve Şartları 449
11.6.2. İhracatın Belgede Öngörülen Süre ve Şartlara Uygun Olarak Yapılmaması 450
11.7. Satıcıların KDV Beyanı 451
11.8. İade 451
11.8.1. Mahsuben İade 451
11.8.2. Nakden İade 451
C. ARAÇLAR, KIYMETLİ MADEN VE PETROL ARAMALARI İLE ULUSAL GÜVENLİK HARCAMALARI VE YATIRIMLARDA İSTİSNA 452
1. Deniz, Hava ve Demiryolu Taşıma Araçlarının Tesliminde, Tadil, Bakım ve Onarımında, İmal ve İnşasına İlişkin Alımlarda İstisna 456
1.1. Araç ve Tesislerin Tesliminde İstisna 456
1.1.1. İstisnanın Kapsamı 456
1.1.2. İstisna Belgesi 459
1.1.3. İstisna Şartlarının İhlal Edilmesi 460
1.2. Araç ve Tesislerin Tadil, Onarım ve Bakım Hizmetlerinde İstisna 460
1.2.1. İstisnanın Kapsamı 460
1.2.1.1. Genel Açıklama 460
1.2.1.2. Yabancı Bayraklı Gemilere Türk Liman ve Tersanelerinde Verilen Tadil, Bakım, Onarım Hizmetleri 461
1.2.2. İstisna Uygulamasında Belgelendirme 462
1.2.2.1. İstisna Belgesi Alınması 462
1.2.2.2. İstisna Belgesinin Süresi 463
1.2.2.3. İstisna Belgesinin Kapatılması 464
1.2.3. İstisnanın Uygulanması 464
1.3. Faaliyetleri İstisna Kapsamındaki Araç ve Tesislerin Kiralanması veya Çeşitli Şekillerde İşletilmesi Olan Mükelleflere Bu Araçların İmal ve İnşası İle İlgili Yapılan Teslim ve Hizmetler 464
1.3.1. İstisnanın Kapsamı ve Şartları 464
1.3.2. İstisna Kapsamındaki Araç ve Tesisleri Bizzat İmal veya İnşa Edenler 466
1.3.3. İstisna Kapsamındaki Araç ve Tesislerin Sipariş Üzerine İmal ve İnşa Edilmesi 468
1.3.3.1. İstisna Kapsamındaki Araç ve Tesisleri Sipariş Vererek İmal veya İnşa Ettirenler 468
1.3.3.2. İstisna Kapsamındaki Araç ve Tesisleri Sipariş Üzerine Fiilen İmal ve İnşa Edenler 469
1.3.4. Faaliyetleri Deniz Taşıma Araçları ile Yüzer Tesis ve Araçların İmal ve İnşası Olanlara Bu Araçların İmal ve İnşası ile İlgili Yapılan Teslim ve Hizmetlere Yönelik İstisna 471
1.4. İstisnanın Beyanı 473
1.5. İade 473
1.5.1. Araç ve Tesislerin Tesliminde 473
1.5.2. Araç ve Tesislerin Tadil, Onarım ve Bakım Hizmetlerinde 474
1.5.3. Araç ve Tesislerin İmal ve İnşasıyla İlgili Teslim ve Hizmetlerde 474
1.5.3.1. Faaliyetleri Araç ve Tesislerin Kiralanması veya Çeşitli Şekillerde İşletilmesi olan Mükelleflere Bu Araçların İmal ve İnşasıyla İlgili Yapılan Teslim ve Hizmetlerde 474
1.5.3.1.1. Araç ve Tesisleri Bizzat İmal veya İnşa Edenler 474
1.5.3.1.2. Araç ve Tesisleri Sipariş Üzerine İmal veya İnşa Edenler 475
1.5.3.1.2.1. Araç ve Tesisleri Sipariş Vererek İmal ve İnşa Ettirenler 475
1.5.3.1.2.2. Araç ve Tesisleri Sipariş Üzerine Fiilen İmal ve İnşa Edenler 475
1.5.3.2. Faaliyetleri Deniz Taşıma Araçları ile Yüzer Tesis ve Araçların İmal ve İnşası Olanlara Bu Araçların İmal ve İnşası ile İlgili Teslim ve Hizmetler 476
1.6. Müteselsil Sorumluluk 476
2. Liman ve Hava Meydanlarında Yapılan Hizmetlere İlişkin İstisna 477
2.1. İstisnanın Kapsamı ve Şartları 477
2.1.1. Genel Açıklama 477
2.1.2. Limanlarda Verilen Hizmetler 478
2.1.2.1. İstisna Kapsamına Giren Hizmetler 478
2.1.2.2. İstisna Kapsamına Girmeyip Vergiye Tabi Olan Hizmetler 479
2.1.3. Özelge Örnekleri 481
2.1.4. Mal Teslimlerinin İstisna Karşısındaki Durumu 482
2.2. Liman ve Hava Meydanı Sınırlarının Tespiti 482
2.3. İstisna Uygulamasının Usul ve Esasları 483
2.3.1. Genel Usul ve Esaslar 483
2.3.2. Gümrüklü Sahalarda Verilen Hizmetlere İlişkin Usul ve Esaslar 484
2.3.3. Yolcu Servis Ücretleri 485
2.4. Beyan 486
2.5. İade 486
2.5.1. Mahsuben İade 486
2.5.2. Nakden İade 487
3. Petrol Arama Faaliyetlerine İlişkin İstisna 487
3.1. Türk Petrol Kanunu Hükümlerine Göre Petrol Arama Faaliyetlerini Yürütenlere Yapılan Teslim ve Hizmetlere İlişkin İstisna 487
3.1.1. Kapsam 487
3.1.2. İstisnanın Uygulanması 488
3.2. Boru Hattıyla Taşımacılık Yapanlara Bu Hatların İnşa ve Modernizasyonuna İlişkin Yapılan Teslim ve Hizmetlere İlişkin İstisna 489
3.2.1. Kapsam 489
3.2.2. İstisnanın Uygulanması 490
3.3. Beyan 492
3.4. İade 492
3.4.1. Mahsuben İade 492
3.4.2. Nakden İade 492
3.5. Müteselsil Sorumluluk 493
4. Altın, Gümüş, Platin İle İlgili Arama, İşletme ve Zenginleştirme Faaliyetlerine İlişkin İstisna 493
4.1. Kapsam 493
4.2. İstisnanın Uygulanması 494
4.3. Beyan 496
4.4. İade 496
4.4.1. Mahsuben İade 496
4.4.2. Nakden İade 497
5. Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Makine ve Teçhizat Teslimleri İle Yazılım ve Gayri Maddi Hak Satış ve Kiralamalarında İstisna 497
5.1. İstisnanın Kapsamı 497
5.1.1. Makine ve Teçhizat Kavramı 497
5.1.2. Makine ve Teçhizatın İndirim Hakkı Tanınan İşlemlerde Kullanılması 499
5.2. İstisna Uygulaması 500
5.3. Finansal Kiralama Yoluyla Makine–Teçhizat Alımlarında Uygulama 502
5.4. Bildirim Zorunluluğu 504
5.5. Yatırımın Usulüne Uygun Olarak Gerçekleşmemesi 504
5.6. Belge Kapsamındaki Yazılım ve Gayri Maddi Hak Satış ve Kiralamaları 504
5.7. İstisnanın Beyanı 505
5.8. İstisna Uygulamasında Özellikli Hususlar 505
5.8.1. Belge Kapsamında Alınan Makine ve Teçhizatın Devredilmesi 505
5.8.2. Yatırım Teşvik Belgesi Süre Uzatımı ile Belge Düzenlenmesi Öncesi veya Sonrasında Satın Alınan Makine ve Teçhizatın Durumu 508
5.8.3. İstisna Kapsamındaki Malların KDV Ödenerek Satın Alınması 509
5.9. İade 510
5.9.1. Mahsuben İade 510
5.9.2. Nakden İade 510
6. Limanlara Bağlantı Sağlayan Demiryolu Hatları İle Liman ve Hava Meydanlarının İnşası, Yenilenmesi ve Genişletilmesine İlişkin İstisna 510
6.1. İstisnanın Kapsamı 510
6.2. İstisna Uygulaması 513
6.3. İstisnanın Beyanı 514
6.4. İade 515
6.4.1. Mahsuben İade 515
6.4.2. Nakden İade 515
6.5. Müteselsil Sorumluluk 515
7. Ulusal Güvenlik Amaçlı Teslim ve Hizmetlere İlişkin İstisna 516
7.1. Kapsam 516
7.1.1. Mükellefler Bakımından 516
7.1.2. İşlemler Bakımından 517
7.2. İstisnanın Uygulanması 518
7.2.1. Ulusal Güvenlik Kuruluşlarına Doğrudan Yapılan Teslim ve Hizmetlerde 518
7.2.2. Yüklenici Firmalara Yapılacak Teslim ve Hizmetlerde 519
7.3. Bildirim Zorunluluğu 520
7.4. İstisnanın Beyanı 520
7.5. İade 521
7.5.1. Mahsuben İade 521
7.5.2. Nakden İade 521
7.6. Müteselsil Sorumluluk 522
8. Cumhurbaşkanlığı Merkez Teşkilatına Yapılacak Araç Teslimlerinde İstisna 522
8.1. Kapsam 522
8.2. İstisnanın Beyanı 523
8.3. İade 523
8.3.1. Mahsuben İade 524
8.3.2. Nakden İade 524
9. Ürün Senetlerinin İhtisas/Ticaret Borsaları Aracılığıyla İlk Teslimi 524
9.1. Kapsam 524
9.2. İade 524
9.2.1. Mahsuben İade 525
9.2.2. Nakden İade 525
10. Türkiye Kızılay Derneğine Yapılan Teslim ve Hizmetler ile Türkiye Kızılay Derneğinin Teslim ve Hizmetlerinde İstisna 525
10.1. Kapsam 525
10.2. İstisnanın Uygulanması 527
10.3. Müteselsil Sorumluluk 528
10.4. Beyan 528
10.5. İade 528
10.5.1. Mahsuben İade 528
10.5.2. Nakden İade 529
11. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarafından Tescil Edilen Gübreler ve Gübre Üreticilerine Bu Ürünlerin İçeriğinde Bulunan Hammaddelerin Teslimi İle Yem Teslimlerinde İstisna 529
11.1. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarafından Tescil Edilen Gübre Teslimleri 529
11.2. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarafından Tescil Edilen Gübrelerin İçeriğinde Bulunan Hammaddelerin Gübre Üreticilerine Teslimi 530
11.3. Yem Teslimleri 532
11.4. İstisnanın Beyanı 532
11.5. İade 533
11.5.1. Mahsuben İade 533
11.5.2. Nakden İade 534
11.6. Müteselsil Sorumluluk 534
12. Konut veya İş Yeri Teslimlerinde İstisna 535
12.1. Kapsam 535
12.1.1. İstisna Kapsamına Giren Taşınmazlar 535
12.1.2. Konut veya İş Yerinin İlk Teslimi 536
12.1.3. İstisnadan Yararlanacak Alıcılar 537
12.1.3.1. Türk Vatandaşları 538
12.1.3.2. Yabancı Uyruklu Gerçek Kişiler 539
12.1.3.3. Tüzel Kişiler 540
12.1.4. Konuya İlişkin Anayasa Mahkemesi Kararı 541
12.2. Bedelin Döviz Olarak Türkiye’ye Getirilmesi 542
12.2.1. Bedelin Türkiye’ye Getirilme Zamanı 542
12.2.2. Bedelin Türkiye’ye Getirildiğinin Tevsiki 542
12.3. Konut veya İş Yerinin Üç Yıl İçerisinde Elden Çıkarılması 543
12.4. İstisnanın Usulüne Uygun Olarak Gerçekleşmemesi 544
12.5. İstisnanın Beyanı 545
12.6. İade 545
12.6.1. Mahsuben İade 545
12.6.2. Nakden İade 545
13. Organize Sanayi Bölgeleri İle Küçük Sanayi Sitelerinin İnşasına İlişkin İstisna 545
13.1. İstisnanın Kapsamı 546
13.1.1. İstisnadan Yararlanacak Alıcılar 546
13.1.2. İstisna Kapsamına Giren İşlemler 546
13.2. İstisnanın Uygulanması 547
13.3. İstisnanın Beyanı 549
13.4. İade 549
13.4.1. Mahsuben İade 549
13.4.2. Nakden İade 550
13.5. Müteselsil Sorumluluk 550
14. Genel ve Özel Bütçeli Kamu İdarelerine, İl Özel İdarelerine, Belediyelere ve Köylere Bağışlanan Tesislerin İnşasına İlişkin İstisna 550
14.1. İstisnanın Kapsamı 551
14.1.1. İstisna Kapsamında Yer Alan Tesisler 551
14.1.2. İstisnadan Yararlanacak Alıcılar 552
14.1.3. İstisna Kapsamına Giren İşlemler 552
14.2. İstisnanın Uygulanması 553
14.2.1. Genel Olarak 553
14.2.2. KDV Ödenerek Yapılan Alımlarda Uygulama 556
14.3. İstisnanın Beyanı 556
14.3.1. Bağış Yapacaklara İstisna Kapsamında Satış Yapanların Beyanı 556
14.3.2. KDV Ödeyerek Mal ve Hizmet Alan Bağışçıların Beyanı 557
14.4. İade 557
14.4.1. Mahsuben İade 557
14.4.2. Nakden İade 557
14.5. Müteselsil Sorumluluk 558
15. Yabancılara Verilen Sağlık Hizmetlerinde İstisna 558
15.1. Kapsam 559
15.1.1. İstisna Kapsamına Giren Hizmetler 559
15.1.2. İstisnadan Yararlanacak Alıcılar 560
15.2. İstisnanın Uygulanması 561
15.3. İstisnanın Beyanı 561
15.4. İade 562
15.4.1. Mahsuben İade 562
15.4.2. Nakden İade 562
16. Ar–Ge, Yenilik ve Tasarım Faaliyetlerinde Kullanılmak Üzere Yapılan Yeni Makina ve Teçhizat Teslimlerinde İstisna 562
16.1. Kapsam 565
16.1.1. İstisnadan Yararlanacak Alıcılar 565
16.1.2. İstisna Kapsamına Giren Teslimler 565
16.2. İstisnanın Uygulaması 565
16.3. Makina ve Teçhizatın Üç Yıl İçinde Belirlenen Faaliyetler Dışında Kullanımı veya Elden Çıkarılması 566
16.4. İstisnanın Beyanı 566
16.5. İade 567
16.5.1. Mahsuben İade 567
16.5.2. Nakden İade 567
16.6. Müteselsil Sorumluluk 567
17. Kitap ve Süreli Yayınların Tesliminde İstisna 568
17.1. Kapsam 568
17.2. İstisnanın Uygulanması 569
17.3. İstisnanın Beyanı 570
17.4. İade 570
17.4.1. Mahsuben İade 570
17.4.2. Nakden İade 570
18. İstisna Uygulamalarında Alt Sınır 571
Ç. TAŞIMACILIK İSTİSNASI 572
1. Transit ve Türkiye İle Yabancı Ülkeler Arasında Yapılan Taşımacılık İşlerinde İstisna 572
1.1. Yasal Düzenleme 572
1.2. Kapsam 572
1.2.1. Genel Açıklama 572
1.2.2. Uluslararası Taşımacılık Hizmetinin Yüklenici Firmalara Yaptırılması 573
1.2.3. Taşımacılık Hizmetinde Kullanılan Araçlar 574
1.2.4. Serbest Bölgelerin Durumu 574
1.2.5. Yurtdışına Koli ve Acele Posta Gönderilerinin KDV Kanunu Karşısındaki Durumu 575
1.2.6. Taşıma İşleri ile İlgili Ortaya Çıkan Masraf, Komisyon vb Ödemeler 575
1.3. İstisnanın Beyanı 576
1.4. İade 577
1.4.1. Mahsuben İade 577
1.4.2. Nakden İade 577
2. İhraç Malı Taşıyan Araçlara Motorin Teslimlerinde İstisna 578
2.1. Kapsam 578
2.2. İstisnanın Beyanı 579
2.3. İade 580
2.3.1. Mahsuben İade 580
2.3.2. Nakden İade 580
D. DİPLOMATİK İSTİSNALAR 581
1. Yasal Düzenleme 581
2. Diplomatik Temsilcilik ve Konsolosluklara Yapılacak Teslim ve Hizmetlerde İstisna 581
2.1. Kapsam 581
2.2. İstisnanın Beyanı 583
2.3. İade 583
2.3.1. Mahsuben İade 584
2.3.2. Nakden İade 584
3. Uluslararası Kuruluşlara Yapılan Teslim ve Hizmetlerde İstisna 584
3.1. Kapsam 584
3.2. Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı Müşterek Enfrastrüktür Programları Gereğince Türkiye’de Yapılacak İnşa ve Tesis İşlemlerine İlişkin İstisna Uygulaması 585
3.3. Türkiye İle Amerika Birleşik Devletleri Arasında Vergi Muafiyetleri Anlaşması Gereğince, Ortak Savunma Amacıyla Yapılan Mal ve Hizmet Alımlarında İstisna Uygulaması 585
3.4. İstisnanın Beyanı 586
3.5. İade 587
3.5.1. Mahsuben İade 587
3.5.2. Nakden İade 587
4. Yabancı Devletlerin Diplomatik Temsilcilik ve Konsolosluk Mensupları İle Uluslararası Kuruluş Mensuplarına Yapılan Teslim ve Hizmetlerde İstisna 587
4.1. Kapsam 587
4.2. İstisna Uygulaması 588
4.3. İade 589
4.3.1. İadeye İlişkin Usul ve Esaslar 589
4.3.2. İade Yapmaya Yetkili Vergi Daireleri 592
E. İTHALAT İSTİSNASI 593
1. Yasal Düzenleme ve Gerekçesi 593
2. Yurtiçi Teslimleri KDV’den İstisna Olan Mal ve Hizmetler 594
3. Gümrük Kanunu’na Göre Gümrük Vergisinden Muaf veya Müstesna Olan Eşya 594
3.1. Gümrük Kanunu’nun 167’nci Maddesi Kapsamında Yer Alan Mallar 595
3.2. Geçici İthalat Yoluyla Getirilen Mallar 595
3.3. Hariçte İşleme Rejimi Kapsamındaki Mallar 596
3.4. Geri Gelen Eşya Kapsamındaki Mallar 596
4. Bazı Gümrük Rejimlerinin Uygulandığı Mallar 597
4.1. Geçici Depolanan Eşya 598
4.2. Transit Rejim 598
4.3. Gümrük Antrepo Rejimi 599
4.4. Serbest Bölge Hükümlerinin Uygulandığı Mallar 599
4.5. Gümrüksüz Satış Mağazalarına Yapılan Teslimler İle Bu Mağazaların Teslimleri 600
F. İNDİRİM VE İADE HAKKI TANINAN DİĞER İSTİSNALAR 602
1. Engellilerin Kullanımına Mahsus Araç ve Gereçlerin Tesliminde İstisna 602
1.1. Kapsam 602
1.1.1. Genel Açıklamalar 602
1.1.2. Binek Otomobillerin Durumu 602
1.2. İstisnanın Beyanı 603
1.3. İade 604
1.3.1. Mahsuben İade 604
1.3.2. Nakden İade 604
2. Uluslararası Kuruluşlar İle Bu Kuruluşlara Bağlı Program, Fon, Temsilcilik ve Özel İhtisas Kuruluşlarına Yapılan Teslim ve Hizmetlerde İstisna 604
2.1. Genel Açıklama 604
2.2. Kapsam 605
2.3. İstisna Uygulaması 606
2.3.1. Uluslararası Kuruluşlar ile Bu Kuruluşlara Bağlı Program, Fon, Temsilcilik ve Özel İhtisas Kuruluşları Bakımından 606
2.3.2. Uluslararası Kuruluşlar ile Bu Kuruluşlara Bağlı Program, Fon, Temsilcilik ve Özel İhtisas Kuruluşlarının Yönetici Kadrolarında Görev Yapan Mensuplar Bakımından 607
2.4. Beyan 608
2.5. İade 608
2.5.1. Uluslararası Kuruluşlar ile Bu Kuruluşlara Bağlı Program, Fon, Temsilcilik ve Özel İhtisas Kuruluşları Bakımından 608
2.5.1.1. Mahsuben İade 608
2.5.1.2. Nakden İade 608
2.5.2. Uluslararası Kuruluşlar ile Bu Kuruluşlara Bağlı Program, Fon, Temsilcilik ve Özel İhtisas Kuruluşlarının Yönetici Kadrolarında Görev Yapan Mensuplar Bakımından 608
3. 3996 Sayılı Kanuna Göre Yap–İşlet–Devret veya 3359 Sayılı Kanun İle 652 Sayılı Kararnameye Göre Kiralama Karşılığı Yaptırılan Projelerde KDV İstisnası 611
3.1. Kapsam 612
3.1.1. İstisnadan Yararlanacak Projeler 612
3.1.2. İstisna Kapsamına Giren İşlemler 613
3.1.3. İstisna Kapsamına Giren Mal ve Hizmetler 613
3.2. İstisnanın Uygulanması 614
3.3. Beyan 615
3.4. İade 616
3.4.1. Mahsuben İade 616
3.4.2. Nakden İade 616
3.5. Müteselsil Sorumluluk 616
4. Büyük Yatırımlara İlişkin İstisna 617
4.1. Yasal Düzenleme 617
4.2. Kapsam 617
4.3. İstisnanın Uygulaması 618
4.4. İstisnanın Beyanı 618
4.5. İade 619
4.5.1. Mahsuben İade 619
4.5.2. Nakden İade 619
5. Milletlerarası Andlaşma Hükümleri Çerçevesinde KDV’den İstisna Edilmiş Olan Transit Petrol Boru Hattı Projelerinin İnşa ve Modernizasyonuna İlişkin İstisna 619
5.1. İstisnanın Kapsamı 620
5.2. Müteselsil Sorumluluk 621
5.3. 1/1/2014 Tarihinden İstisna Belgesinin Alındığı Tarihe Kadar KDV Ödenerek Yapılan Alımlar 621
6. İstanbul Sismik Riskin Azaltılması ve Acil Durum Hazırlık Projesi (İSMEP) Kapsamında Yapılacak Teslim ve Hizmetlerde İstisna 622
6.1. Yasal Düzenleme 622
6.2. Kapsam 622
6.3. İstisna Uygulaması 623
6.4. İstisnanın Beyanı 623
6.5. İade 623
6.5.1. Mahsuben İade 624
6.5.2. Nakden İade 624
7. İmalat Sanayiine Yönelik Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamındaki İnşaat İşlerine İlişkin 1/5/2022 Tarihinden Önce Yapılan Mal ve Hizmet Alımları 624
7.1. Kapsam 625
7.2. İstisnanın Uygulaması 626
7.3. İstisnanın Beyanı 627
7.4. İade 628
7.4.1. Mahsuben İade 628
7.4.2. Nakden İade 628
8. İmalat Sanayii İle Turizme Yönelik Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamındaki İnşaat İşleri 628
8.1. Kapsam 629
8.2. İstisnanın Uygulaması 630
8.3. Yatırım Teşvik Belgesine Konu Yatırımın Tamamlanmaması 631
8.4. İstisnanın Beyanı 631
8.5. İade 632
8.5.1. Mahsuben İade 632
8.5.2. Nakden İade 632
8.6. Müteselsil Sorumluluk 632
9. Eğitimde Fırsatları Artırma ve Teknolojiyi İyileştirme Hareketi (FATİH) Projesi Kapsamında Milli Eğitim Bakanlığına Yapılacak Mal Teslimi ve Hizmet İfalarında İstisna 633
9.1. Kapsam 634
9.2. İstisnanın Uygulaması 634
9.3. İstisnanın Beyanı 635
9.4. İade 635
9.4.1. Mahsuben İade 635
9.4.2. Nakden İade 635
10. İmalat Sanayiinde Kullanılmak Üzere Yapılan Yeni Makina ve Teçhizat Teslimlerinde İstisna 635
10.1. Kapsam 636
10.1.1. İstisnadan Yararlanacak Alıcılar 636
10.1.2. İstisna Kapsamına Giren Teslimler 636
10.2. İstisnanın Uygulaması 636
10.3. Makina ve Teçhizatın Üç Yıl İçinde Belirlenen Faaliyetler Dışında Kullanımı veya Elden Çıkarılması 637
10.4. İstisnanın Beyanı 637
10.5. İade 638
10.5.1. Mahsuben İade 638
10.5.2. Nakden İade 638
10.6. Müteselsil Sorumluluk 638
11. 2019 UEFA Süper Kupa ve 2021 UEFA Şampiyonlar Ligi Finali Müsabakaları Kapsamında Yapılacak Teslim ve Hizmetlerde İstisna 639
11.1. İstisnanın Uygulanması 639
11.2. Müteselsil Sorumluluk 640
11.3. İstisnanın Beyanı 640
11.4. İade 641
11.4.1. Mahsuben İade 641
11.4.2. Nakden İade 641
12. Elektrik Motorlu Taşıt Araçlarının Geliştirilmesine Yönelik Verilen Mühendislik Hizmetlerinde İstisna 641
12.1. Kapsam 642
12.2. İstisnanın Uygulaması 643
12.3. Yatırım Teşvik Belgesine Konu Yatırımın Tamamlanmaması 643
12.4. İstisnanın Beyanı 643
12.5. İade 644
12.5.1. Mahsuben İade 644
12.5.2. Nakden İade 644
12.6. Müteselsil Sorumluluk 644
G. SOSYAL VE ASKERİ AMAÇLI İSTİSNALARLA DİĞER İSTİSNALAR 645
1. Genel Açıklama 645
2. Kültür ve Eğitim Amacı Taşıyan İstisnalar 646
2.1. İlim, Fen ve Güzel Sanatları, Tarımı Yaymak, Islah ve Teşvik Etmek Amacıyla Yapılan Teslim ve Hizmetler 646
2.1.1. Kapsam 646
2.1.2. İlim, Fen ve Güzel Sanatları Yaymak ve Teşvik Etmek Amacının Mahiyeti 647
2.1.3. Tarımı Yaymak, Islah ve Teşvik Etmek Amacının Mahiyeti 649
2.1.4. Tarımsal Amaçlı Kooperatiflerin Durumu 650
2.2. Tiyatro, Konser Salonu, Kütüphane, Sergi, Okuma ve Konferans Salonları İle Spor Tesislerini İşletmek veya Yönetmek Suretiyle İfa Edilen Kültür ve Eğitim Faaliyetleri 650
2.3. Vakıf Üniversitelerinin Durumu 651
3. Sosyal Amaç Taşıyan İstisnalar 652
3.1. Belli Kurum ve Kuruluşların Kanunda Sayılan İşleri Yapmak veya Yönetmek Suretiyle İfa Ettikleri Teslim ve Hizmetler 652
3.2. Özel Okullar ve Üniversiteler Tarafından Bedelsiz Olarak Verilen Eğitim ve Öğretim Hizmetleri İle Öğrenci Yurtları Tarafından Bedelsiz Olarak Verilen Yurt Hizmetleri 653
3.2.1. İstisnanın Kapsamı 653
3.2.2. Burs Uygulamaları 654
3.3. Kanunların Gösterdiği Gerek Üzerine Yapılan Bedelsiz Teslim ve Hizmetler 655
3.4. Belli Kurum ve Kuruluşlara Yapılan Bedelsiz Teslim ve Hizmetler 656
3.5. Fakirlere Yardım Amacıyla Gıda Bankacılığı Faaliyetinde Bulunan Dernek ve Vakıflara Bağışlanan Bazı Malların Teslimi 657
3.5.1. Bağışın Yapılacağı Dernek veya Vakıflar 657
3.5.2. Bağışa Konu Olacak Mallar ve Bağışın Niteliği 658
3.5.3. Bağışı Yapanlarca Düzenlenecek Belge 658
3.5.4. Dernek ve Vakıflarca Düzenlenecek Belge 659
3.5.5. Kayıt Düzeni ve Beyan 659
3.6. Yabancı Devletlerin Türkiye’deki Diplomatik Temsilcilik ve Konsoloslukları İle Yabancı Hayır ve Yardım Organizasyonlarına Yapılan Teslim ve Hizmetler 659
3.7. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu Kapsamındaki İşlemler 661
3.7.1. İstisna Kapsamına Giren Mal ve Hizmetler 661
3.7.2. İstisna Kapsamına Giren İşlemlerde Alt Sınır 662
3.7.3. İstisna Uygulaması 662
3.8. Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşlarının, Kanunlarla Kendilerine Verilen Görev Gereği ve Kuruluş Amaçlarına Uygun Ruhsat, İzin, Onay ve Benzeri Hizmetler 663
4. Askeri Amaç Taşıyan İstisnalar 664
5. Diğer İstisnalar 664
5.1. Vergiden Muaf Esnaf, Çiftçi ve Serbest Meslek Erbabı 664
5.2. Kazançları Basit Usulde Tespit Edilen Mükellefler 665
5.3. Sosyal İçerik Üreticiliği İle Mobil Cihazlar İçin Uygulama Geliştiriciliği İstisnası 667
5.4. Gelir Vergisi Kanunu’nun 81’inci Maddesi Kapsamındaki İşlemler, Adi Ortaklıkların Sermaye Şirketine Dönüşmesi İle Kurumlar Vergisi Kanunu’na Göre Yapılan Devir ve Bölünme İşlemleri 669
5.4.1. İstisnanın Kapsamı 669
5.4.2. Gelir Vergisi Kanunu’nun 81’inci Maddesinde Düzenlenen İşlemler 671
5.4.2.1. Ferdi İşletmenin Mirasçılar Tarafından Devam Ettirilmesi 671
5.4.2.2. Ferdi İşletmenin Mirasçılar Tarafından Devam Ettirilmemesi 672
5.4.2.3. Şahıs İşletmeleri ile Şirketlerinin Sermaye Şirketine Devrolması 673
5.4.3. Kurumlar Vergisi Kanunu’na Göre Yapılan Devir ve Bölünme İşlemleri 674
5.4.3.1. Kurumlar Vergisi Kanunu’na Göre Yapılan Devir İşlemleri 674
5.4.3.2. Kurumlar Vergisi Kanunu’na Göre Yapılan Bölünme İşlemleri 675
5.4.4. Tür Değiştirme İşlemlerinde Katma Değer Vergisi 676
5.4.4.1. Genel Açıklama 676
5.4.4.2. Adi Ortaklıkların Tür Değiştirmeleri 677
5.4.4.2.1. 01.06.2018 Tarihi Öncesinde Yapılan İşlemler 677
5.4.4.2.2. 01.06.2018 Tarihinden İtibaren Yapılan İşlemler 679
5.4.5. Konuya İlişkin Özelge Örnekleri 679
5.5. Yurt Dışından Alınan Roaming Hizmetlerinde İstisna 680
5.6. İktisadi İşletmeye Dâhil Olmayan Gayrimenkullerin Kiralanması 681
5.6.1. Genel Açıklama 681
5.6.2. İktisadi İşletmeye Dahil Olma Kavramı 682
5.6.3. Serbest Meslek Erbabına Ait Gayrimenkullerin Kiralanması 683
5.6.4. Sağlık Bakanlığı’nca Yapılacak Kiralamalar 684
5.6.5. Milli Eğitim Bakanlığı’na Bağlı Okul Kantinlerinin Kiralanması 684
5.7. Banka ve Sigorta Muameleleri Kapsamına Giren İşlemler 685
5.7.1. Banka ve Bankerlik İşlemleri 685
5.7.2. Yurt Dışı Kredi İşlemleri 687
5.7.3. Sigorta Aracılık İşlemleri 689
5.7.4. Reasürans İşlemleri 690
5.7.5. Kredi Teminatı Sağlamak Üzere Kurulmuş Kurumların İşlemleri 690
5.8. Darphane ve Damga Matbaası Tarafından Yapılan İşlemler 690
5.9. Değerli Madenler, Kıymetli Taşlar, Değerli Kâğıtlar, Para, Döviz, Menkul Kıymetler, Damga Pulu İle Hurda ve Atık Teslimleri 691
5.9.1. Değerli Maden, Değerli Kâğıt, Para, Döviz, Menkul Kıymet Teslimleri 692
5.9.2. Metal, Plastik, Kâğıt, Cam Hurda ve Atıkları ile Konfeksiyon Kırpıntılarının Teslimi 693
5.9.3. Kıymetli Taş Teslimleri 694
5.9.4. Araçların Hurdaya Çıkarılması 694
5.10. Zirai Amaçlı Su Teslimleri İle Arazi Islahına Ait Hizmetler 695
5.11. Serbest Bölgelerde Verilen Hizmetler İle Bu Bölgelere İlişkin Yük Taşıma İşleri 696
5.12. Varlık ve Hakların Türkiye Varlık Fonu ve Alt Fonlara Devri İle Bu Varlık ve Hakların Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketi Tarafından Yönetilmesi Suretiyle Yapılan Teslim ve Hizmetler 698
5.13. Boru Hattı İle Yapılan Akaryakıt Taşımaları 699
5.14. Organize Sanayi Bölgeleri ve Küçük Sanayi Sitelerine Tanınan İstisna 699
5.15. Varlık Yönetim Şirketlerinin Bazı Teslimleri İle Finansal Yeniden Yapılandırma Hükümleri Kapsamında Bazı Borçların Teminatını Oluşturan Mal ve Hakların Teslimi 700
5.16. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna Devredilen Mal ve Haklar 702
5.17. Basın, Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğüne Verilen Haber Hizmetleri 702
5.18. Gümrüklü Alanlarda Yapılan Bazı Hizmetler 703
5.19. Hâzinenin Taşınmaz Teslimi ve Kiralamaları, İrtifak Hakkı Tesisi, Kullanma İzni ve Ön İzin Verilmesi İşlemleri İle Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanlığının Arsa ve Arazi Teslimleri İle Belediye ve İl Özel İdarelerinin Taşınmaz Satışları 705
5.19.1. Genel Açıklamalar 705
5.19.2. Belediyelerin ve İl Özel İdarelerinin Durumu 706
5.20. İki Tam Yıl Süreyle Sahip Olunan İştirak Hisseleri ve Taşınmazların Satışı 707
5.20.1. İstisnanın Kapsamı ve İstisnadan Faydalanabilecekler 707
5.20.2. Taşınmaz Satışlarında İstisna Uygulaması 709
5.20.2.1. Taşınmaz Kavramı 709
5.20.2.2. Taşınmazların 2 Yıl Aktifte Bulundurulması 712
5.20.2.3. Taşınmaz Ticareti ile Uğraşanların Bu Amaçla Ellerinde Bulundurdukları Taşınmazlar 715
5.20.2.4. Para Karşılığı Olmaksızın Devir Edilen Kıymetler ile Bedelin Tahsil Süresi 718
5.20.3. İştirak Hisselerinin Satışında İstisna Uygulaması 720
5.20.3.1. İstisnanın Kapsamı 720
5.20.3.2. İştirak Hissesinin Mahiyeti 720
5.20.3.3. Diğer Koşullar 721
5.20.4. Holding Şirketlerin Durumu 722
5.20.5. Bankalara, Finansal Kiralama ve Finansman Şirketlerine Borçlu Olanların ve Kefillerinin Borçlarına Karşılık Yapılan Teslimlere İlişkin İstisna Uygulaması 723
5.20.6. Yüklenilen Vergilerin İndirimi 725
5.21. Konut Finansmanı Amacıyla Teminat Gösterilen veya İpotek Konulan Konutların Teslimi (Mortgage–Tutsat) 726
5.22. Lisanslı Depoculuk Kapsamındaki İşlemler 727
5.22.1. Kapsam ve İşleyiş 728
5.22.2. Ürün Senetlerinin, İhtisas/Ticaret Borsaları Aracılığıyla İlk Teslimi 729
5.22.3. Ürün Senetlerinin İlk Tesliminden Sonraki Teslimleri 729
5.22.4. Ürün Senetlerinin Ürünü Depodan Çekecek Olanlara Teslimi ve Sorumluluk Uygulaması 730
5.23. Varlık Kiralama Şirketleri Tarafından Yapılan Devir ve Kiralama İşlemleri 732
5.24. Sigorta Tahkim Komisyonu Tarafından Verilen Hizmetler 733
5.25. Finansal Kiralama Şirketleri, Katılım Bankaları İle Kalkınma ve Yatırım Bankalarınca, 6361 Sayılı Kanun Kapsamında, Taşınır veya Taşınmazların Bizzat Kiracıdan Satın Alınması, Satan Kişilere Kiralanması ve Kiralayana Satılması (Sat–Kirala–Geri Al) İşlemi 733
5.26. Patentli veya Faydalı Model Belgeli Buluşa İlişkin Gayri Maddi Hakların Kiralanması, Devri veya Satılması İşlemleri 735
H. GEÇİCİ MADDELERDE YER ALAN İSTİSNALAR 738
1. Özelleştirme Kapsamına Alınan İktisadi Kıymetlerin Teslim ve Kiralanması İşlemleri 738
2. Teknoloji Geliştirme Bölgesinde ve İhtisas Teknoloji Geliştirme Bölgesinde Verilen Teslim ve Hizmetler 738
3. Milli Eğitim Bakanlığına Bilgisayar ve Donanımlarının Bedelsiz Teslimleri İle Bunlara İlişkin Yazılım Teslimi ve Hizmetleri 741
3.1. İstisnanın Kapsamı 742
3.2. İstisnanın Uygulanması 743
3.2.1. İstisna Belgesinin Düzenlenmesi 743
3.2.2. KDV Mükelleflerince Yapılacak Bedelsiz Teslim ve/veya İfalarda İstisna Uygulaması 743
3.2.3. KDV Mükellefi Olmayanlarca Yapılacak Bedelsiz Teslim ve/veya İfalarda İstisna Uygulaması 744
3.2.4. Nakdi Bağışlarla Alınacak Bilgisayarlarda İstisna Uygulaması 745
3.3. İndirim 745
4. Konut Yapı Kooperatiflerinin Üyelerine Konut Teslimleri İle Konut Yapı Kooperatiflerine Yapılan İnşaat Taahhüt İşleri 745
4.1. Konut Yapı Kooperatiflerinin Üyelerine Konut Teslimleri 745
4.2. Konut Yapı Kooperatiflerine Yapılan İnşaat Taahhüt İşlerinde İstisna/İndirimli Oran Uygulaması 747
4.3. Konut Yapı Kooperatiflerinin Arsa (Kat) Karşılığı İnşaat İşlerinde KDV Uygulaması 749
4.4. İstisna Kapsamındaki İşlemlerde İndirim 750
5. Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemine Taşınmaz ve İştirak Hissesi Devri 750
6. Şehir İçi Ulaşım Sistemleri ve Bunlara İlişkin Tesislerin Devir ve Teslimleri 751
7. Taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumuna Devir ve Teslimi İle Bu Taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumu Tarafından Devir ve Teslimleri 751
8. İstanbul Sultanbeyli’de Yapılacak İyileştirme, Yenileme ve Dönüşüm Projeleri Kapsamında, Trampa Yolu İle Kamulaştırılan Taşınmazların Hazineye Devir ve Teslim İşlemleri 752
9. Belediye ve İl Özel İdarelerinin 27/1/2017 Tarihinden Önce Yaptıkları Taşınmaz Satışları 753
10. Doğal Gaz Piyasası Kanununun Ek 1’inci Maddesi Kapsamında Yapılan Devirler 754
I. İSTİSNADAN VAZGEÇME VE İSTİSNALARIN SINIRI 756
1. İstisnadan Vazgeçme 756
1.1. İstisnadan Vazgeçmenin Usul ve Esasları 757
1.1.1. Genel Açıklama 757
1.1.2. İndirim Hakkının Kullanılması 758
1.1.3. İşlem Bazında İstisnadan Vazgeçilmesi 759
1.2. İstisnadan Vazgeçmenin Mümkün Olmadığı Durumlar 759
2. İstisnaların Sınırı 760
Dördüncü Bölüm
MATRAH, NİSPET VE İNDİRİM
A. MATRAH 763
1. Genel Açıklama 763
2. Teslim ve Hizmet İşlemlerinde Matrah 763
2.1. Genel Açıklama 763
2.2. Tarifeli İşler İle Bedelin Biletle Tahsil Edildiği Hallerde Matrah 765
2.3. Döviz Cinsinden Yapılan İşlemler 765
3. İthalatta Matrah 766
4. Uluslararası Yük ve Yolcu Taşımalarında Matrah 768
5. Özel Matrah Şekilleri 768
5.1. Yasal Düzenleme 768
5.2. Özel Matrah Şekline Tabi Teslimler 769
5.2.1. Şans Oyunları, Profesyonel Gösteriler ve Açık Artırmalar 769
5.2.2. Altın ve Gümüşten Mamul Eşya Teslimleri 770
5.2.2.1. Altından Mamul Eşya 770
5.2.2.2. Gümüşten Mamul Eşya 771
5.2.3. Gazete, Dergi ve Benzeri Periyodik Yayınlar 772
5.2.4. Tütün Mamulü Teslimleri 773
5.2.5. Belediyeler Tarafından Yapılan Şehir İçi Yolcu Taşımacılığı 773
5.2.6. Ön Ödemeli Elektronik Haberleşme Hizmetleri 773
5.2.7. Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu Tarafından Araç Plakaları İle Basılı Evrakın Teslimi 774
5.2.8. Kıymetli Taş Teslimleri 775
5.2.9. İkinci El Araç ve Taşınmaz Ticareti 775
5.2.9.1. Genel Açıklama 776
5.2.9.2. Özel Matrah Uygulaması Yapacak Olanlar 776
5.2.9.3. Özel Matrah Uygulamasının Şartları 777
5.2.9.4. Uygulama 779
5.3. Özel Matrah Şekline Tabi İşlemlerin Beyanı 781
6. Matraha Dâhil Olan Unsurlar 781
6.1. Yasal Düzenleme ve Gerekçesi 781
6.2. Teslim Alanın Gösterdiği Yere Kadar Satıcı Tarafından Yapılan Taşıma, Yükleme ve Boşaltma Giderleri 782
6.3. Ambalaj Giderleri 782
6.4. Sigorta, Komisyon ve Benzeri Gider Karşılıkları 784
6.5. Vergi, Resim, Harç, Pay, Fon Karşılığı Gibi Unsurlar 784
6.5.1. Genel Açıklama 784
6.5.2. Elektrik Tüketim Vergisi 785
6.5.3. Eğlence Vergisi 786
6.5.4. Atık Su Bedeli ve Çevre Temizlik Vergisi 786
6.5.5. Belediyelere Ödenen Hal Rüsumu 787
6.5.6. Hazinece Karşılanan Prim Tutarlarının İdarece Yüklenicinin Hakedişinden Kesilmesinde KDV Matrahı 787
6.5.7. 3093 Sayılı TRT Gelirleri Kanunu’nun 4’üncü Maddesi Uyarınca Bandrol Ücreti Alınan Cihazlarda KDV Matrahı 788
6.6. Vade Farkları 788
6.7. Kur Farkları 789
6.7.1. Genel Açıklama 789
6.7.2. KDV Genel Uygulama Tebliği’nde Yer Alan Açıklamalar 790
6.7.3. Danıştay Kararı Çerçevesinde Durumun Değerlendirilmesi 791
6.8. Servis ve Benzer Adlar Altında Sağlanan Her Türlü Menfaat, Hizmet ve Değerler 793
7. Matraha Dâhil Olmayan Unsurlar 794
7.1. Yasal Düzenleme 794
7.2. İskontolar 794
7.2.1. Fatura ve Benzeri Belgelerde Ayrıca Gösterilen İskontolar 794
7.2.2. Fatura ve Benzeri Belgelerde Ayrıca Gösterilmeyip, Yıl Sonlarında, Belli Bir Dönem Sonunda ya da Belli Bir Ciro Aşıldığında Yapılan İskontolar 795
7.2.3. Yıl Sonu İndirimi Olarak Bedelsiz Olarak Alınan Ticari Mallar 797
7.2.4. Tüketicilerin Kazandıkları Puanlar Nedeniyle Yapılan İskontolar 798
7.3. Hesaplanan KDV 799
7.4. Özel İletişim Vergisi 799
8. Emsal Bedeli ve Emsal Ücreti 800
8.1. Yasal Düzenleme ve Gerekçesi 800
8.2. Bedeli Bulunmayan, Bilinmeyen İşlemler İle Bedelin Mal, Menfaat, Hizmet Gibi Paradan Başka Değerler Olması 801
8.3. Bedelin Emsaline Göre Düşük Olduğu Durumlar 803
8.4. Genel İdare Giderleri İle Genel Giderler 804
8.5. Serbest Meslek Faaliyetlerinde Emsal Bedel 805
8.6. Arsa Karşılığı İnşaat İşleri 806
B. ORAN 808
1. KDV Oranına İlişkin Genel Açıklamalar 808
1.1. Yasal Düzenleme 808
1.2. Perakende Teslimin Tanımı 809
1.3. Vade Farkı, Kur Farkı ve Matrahta Değişikliğe Yol Açan İşlemlerde KDV Oranı 809
1.3.1. Vade Farkları 809
1.3.2. Kur Farkları 809
1.3.3. Malların İade Edilmesi, İşlemin Gerçekleşmemesi veya İşlemden Vazgeçilmesi 809
1.4. İndirimli Orana Tabi Mallar İle Genel Orana Tabi Malların Birlikte Satılması Halinde Fatura Düzeni 810
1.5. Bazı Teslim ve Hizmetlere Uygulanacak KDV Oranları 810
1.5.1. Eğitim Hizmetleri ile Bu Hizmetlere İlişkin Teslim ve Hizmetler 810
1.5.2. Sağlık Hizmetleri 811
1.5.3. Araçların Tesliminde Oran Uygulaması 812
2. İndirimli Orana Tabi Bazı Mal ve Hizmetlere İlişkin Açıklamalar 815
2.1. Konut Teslimleri ve İnşaat Taahhüt İşleri 815
2.1.1. Uygulanacak KDV Oranı 815
2.1.2. Konut Yapı Kooperatiflerine Verilen İnşaat Taahhüt İşlerinde İndirimli Oran Uygulaması 821
2.1.3. Net Alan 821
2.1.3.1. KDV Genel Uygulama Tebliği’nde Yer Alan Düzenlemeler 821
2.1.3.1.1. 21.04.2022 Tarihinden İtibaren Geçerli Olan Uygulama 821
2.1.3.1.2. 21.04.2022 Tarihi Öncesinde Geçerli Olan Uygulama 822
2.1.3.2. Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği’nde Yer Alan Düzenlemeler 823
2.1.3.3. Danıştay’ın Yürütmeyi Durdurma ve İptal Kararı 824
2.2. Finansal Kiralama İşlemleri 825
2.3. Yiyecek ve İçecek Sunulan Yerlerde KDV Oran Uygulaması 825
2.3.1. Kapsam 825
2.3.2. Konaklama Tesislerinin Bünyesindeki Hizmet Birimlerinde Yiyecek–İçecek Hizmetleri 827
2.3.3. Yemek Çeki, Kuponu ve Kartlarının Kullanıldığı Yemek Hizmetlerinde Organizatör Firmaların Durumu 827
2.4. Geceleme Hizmetlerinde KDV Oran Uygulaması 828
2.4.1. Kapsam 828
2.4.2. Konaklama İşletmelerinde Kullanılan Alkollü İçecekler Dolayısıyla Yüklenilen KDV 828
2.4.3. Seyahat Acentelerinin Geceleme Hizmetleri İçin Verdikleri Aracılık Hizmetleri 829
2.5. Fason Tekstil ve Konfeksiyon İşleri 830
2.6. Kamu Özel İş Birliği Modeli İle Yaptırılan Sağlık Tesislerine İlişkin İşletme Döneminde Sunulan Hizmetlerde KDV Oranı Uygulaması 831
2.7. Yenilenmiş Cep Telefonu Teslimlerinde KDV Oran Uygulaması 832
2.7.1. Kapsam 832
2.7.2. İndirimli Oran Uygulaması 832
2.7.3. Yenilenmiş Cep Telefonu Teslimleri Dolayısıyla Yüklenilen KDV 834
2.7.4. Bildirim Zorunluluğu 835
3. İndirimli Orana Tabi İşlemlerde İade Uygulaması 835
3.1. İade Tutarının Hesaplanması 838
3.1.1. Yılı İçinde Talep Edilen Mahsuben İade Tutarlarının Hesaplanması 838
3.1.2. İzleyen Yıl İçerisinde Talep Edilen Nakden/Mahsuben İade Tutarlarının Hesaplanması 840
3.1.3. İade Hesabına Dahil Edilebilecek Yüklenilen KDV 841
3.1.3.1. Genel Olarak 841
3.1.3.2. Stoklarda Yer Alan Mallar Nedeniyle Yüklenilen Vergiler 843
3.1.3.3. Amortismana Tabi İktisadi Kıymetler Nedeniyle Yüklenilen Vergiler 843
3.1.3.4. Sonradan Düzenlenen veya Temin Edilen Belgeler 844
3.1.3.5. İndirimli Orana Tabi İşlemin Gerçekleşmesinden Sonra Yapılan Alımlar ve İskontolar 845
3.2. İade ve Mahsup Taleplerinin Yerine Getirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar 846
3.2.1. Yılı İçerisindeki Mahsup Taleplerinin Yerine Getirilmesi 846
3.2.1.1. Genel Olarak 846
3.2.1.2. Mahsubu Talep Edilebilecek Borçlar 849
3.2.1.3. İndirimli Orana Tabi Malların İhraç Amaçlı Teslimlerinde Mahsuben İade 850
3.2.1.4. Mahsup İşlemi 852
3.2.1.5. Yılı İçinde Nakden İade İşlemi 853
3.2.2. Yılı İçinde İade Edilemeyen Vergilerin İadesi 853
3.3. Diğer Hususlar 856
3.3.1. İndirimli Orana Tabi İşlemleriyle Birlikte Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemleri Bulunan Mükellefler 856
3.3.2. İndirimli Orana Tabi Malların İhraç Kaydıyla Teslimi 858
3.3.3. Fason Tekstil ve Konfeksiyon İşlerinde İade Uygulaması 858
3.3.4. Süresinden Sonra İade Talebinde Bulunulması 859
3.3.5. İade İşlemi Sonuçlandırıldıktan Sonra İndirimli Orana Tabi İşlemlerin Matrahında Meydana Gelen Değişiklikler 859
3.3.6. Özel Hesap Dönemi Tayin Edilen Mükelleflerin İade Talepleri 863
3.3.7. Önceki Yıllara Ait İade Edilmeyen Alt Sınır Tutarları 863
3.3.8. Vergi İnceleme Raporuna Göre Mahsuben İade 864
3.3.9. Yapı Kullanma İzin Belgesi Bulunan ve Mülkiyeti Devredilen Konutların Tesliminde İade 864
3.4. İade Taleplerinin Beyannamede Gösterilmesi 864
3.4.1. Yılı İçinde İade Taleplerinin Beyannamede Gösterilmesi 864
3.4.2. Yıllık İade Taleplerinin Beyannamede Gösterilmesi 865
3.4.3. Yılı İçerisinde Mahsup Edilemeyen Tutarların Beyannamede Gösterilmesi 865
3.5. Açıklamalı Örnek 866
C. İNDİRİM 873
1. Vergi İndirimi 873
1.1. Vergi İndiriminin Mahiyeti ve Gerekçesi 873
1.2. Yasal Düzenleme 874
1.3. İndirimin Şartları 876
1.3.1. İndirimin Kanunen Yasaklanmamış Olması 876
1.3.2. İndirime Konu Edilecek KDV’nin Mükellefin Faaliyetleriyle İlgili Olması 877
1.3.3. İndirimin Belgelendirilmesi 877
1.3.3.1. Genel Açıklama 877
1.3.3.2. Fatura ve Benzeri Belge 878
1.3.3.3. Perakende Satış Fişlerine Dayanılarak Yapılacak Vergi İndirimi 879
1.3.3.4. Liste ve Etiketlerde Fiyatların KDV Dâhil Olarak Gösterilmesi 880
1.3.3.5. Verginin Fatura ve Benzeri Belgelerde Gösterilme Usulü 881
1.3.4. İndirimin Zamanı 882
1.3.4.1. 01.01.2019 Öncesinde Geçerli Uygulama 882
1.3.4.2. 01.01.2019 Tarihi İtibariyle Geçerli Uygulama 883
1.3.4.3. Özel Hesap Dönemi Tayin Edilen Mükellefler 885
1.3.4.4. İhraç Kayıtlı Teslimlerde KDV İndiriminin Zamanı 885
1.3.4.5. Süresinden Sonra Kayıtlara Alınan Belgeler 886
1.3.4.5.1. 01.01.2019 Tarihi Öncesi Düzenleme 886
1.3.4.5.2. 01.01.2019 Tarihi İtibariyle Geçerli Uygulama 887
1.3.4.6. Yargıya İntikal Eden Durumlar İle Diğer Nedenler Dolayısıyla Gecikme 887
1.3.4.7. Değersiz Alacaklara İlişkin KDV’de İndirimin Zamanı 889
1.3.4.8. İndirim Konusu Edilemeyen Vergilerin Durumu 890
1.4. Verginin Hesaplanması 890
1.5. Verginin İndirimi 891
1.6. Devreden Katma Değer Vergisi 891
1.7. KDV İndiriminde Özellikli Hususlar 892
1.7.1. Promosyon Ürünlerde KDV İndirimi 892
1.7.2. Eşantiyon veya Numune Mallar Verilmesi 897
1.7.3. Devir, Birleşme ve Bölünme İşlemlerinde Vergi İndirimi 897
1.7.4. Basit Usulden Gerçek Usule Geçişte Yüklenilen KDV’nin İndirimi 898
1.7.5. Özel Matrah Şekline Tabi İşlemlerde KDV İndirimi 899
1.7.6. ATİK‘ler Nedeniyle Yüklenilen KDV’nin İndirimi 899
2. İndirilemeyecek KDV 899
2.1. Yasal Düzenleme ve Gerekçesi 899
2.2. Vergiye Tabi Olmayan İşlemler Nedeniyle Yüklenilen KDV 902
2.3. İstisna Kapsamındaki İşlemler Nedeniyle Yüklenilen KDV 903
2.4. Binek Otomobillerin KDV’si 906
2.4.1. Genel Olarak 906
2.4.2. Taşıt Araçlarının Tadilatında Ortaya Çıkan İlave KDV 908
2.4.3. İkinci El Motorlu Kara Taşıtı Ticaretiyle İştigal Eden Mükelleflerin Binek Otomobil Alımlarında KDV İndirimi 909
2.5. Zayi Olan Mallara Ait KDV 912
2.5.1. Genel Açıklama 912
2.5.2. Malların Zayi Olması Sonucu Meydana Gelen Kayıplar 914
2.5.3. Malların Değerinin Düşmesi Sonucu Meydana Gelen Kayıplar 915
2.5.4. Fire Sonucu Meydana Gelen Kayıplar 915
2.5.5. Zayi Olan ATİK‘ler Nedeniyle Yüklenilen KDV’nin İndirimi 916
2.5.6. İmalat Artıklarının Tesliminde KDV Uygulaması 918
2.6. Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarına Göre Kazancın Tespitinde İndirimi Kabul Edilmeyen Giderler Dolayısıyla Yüklenilen KDV 918
2.6.1. Genel Açıklama 918
2.6.2. Transfer Fiyatlandırmasında Durum 922
2.6.3. Finansman Gider Kısıtlaması 924
2.7. Değersiz Alacaklara İlişkin KDV 926
2.8. İndirilemeyecek KDV’ye İlişkin Özellikli Hususlar 927
2.8.1. Çalınan ve Kaybolan Malların KDV’si 927
2.8.2. İşletmenin Tasfiyesi Durumunda İndirilemeyen KDV 929
2.8.3. İndirim Hakkının Kaybedilmesi 930
2.8.4. SMİYB İstinaden Yapılacak Vergi İndirimi 931
2.8.5. Defter ve Belge İbraz Zorunluluğuna Uyulmaması 933
2.8.6. KKEG Niteliğindeki Bazı İşlemlerin Vergiye Tabi Olması 935
2.8.7. Sigorta Aracılarında KDV İndirimi 935
3. İstisna Edilmiş İşlemlerde İndirim 936
4. Kısmi Vergi İndirimi 937
5. Matrah ve İndirim Miktarlarının Değişmesi 938
5.1. Genel Açıklama 938
5.2. Düzeltme Yapılmasını Gerektiren Haller ve Şartları 939
5.3. Düzeltmenin Yapılacağı Dönem ve Uygulanacak Vergi Oranı 940
5.4. Özellikli Hususlar 941
5.4.1. Tevkifat Kapsamındaki İşlemlerde Yapılacak Düzeltme 941
5.4.2. Döviz Cinsinden Yapılan İşlemlerde Düzeltme İşlemleri 942
5.4.3. İthal Edilen Mallara İlişkin Düzeltme İşlemleri 942
5.4.4. İstisna Kapsamındaki İşlemlerde Düzeltme İşlemleri 943
5.4.5. Sadece BSMV Kapsamındaki İşlemleri Yapanların Satın Aldıkları Malları İadesinde ve Gerçekleşmeyen Hizmetlerde KDV Uygulaması 944
Beşinci Bölüm
VERGİNİN TARHI VE ÖDENMESİ
A. VERGİLENDİRME USULLERİ, DÖNEMİ, VERGİNİN TARHI, BEYANI VE ÖDENMESİ 947
1. Vergilendirme Usulleri 947
1.1. Gerçek Usulde Vergilendirme 947
1.2. Hasılat Esaslı Vergilendirme 948
1.2.1. Genel Açıklama 948
1.2.2. Uygulamadan Yararlanacak Mükellefler 950
1.2.3. Hasılat Esaslı Vergilendirme Usulünün Uygulanması 951
1.2.4. Hasılat Esaslı Vergilendirme Usulünden Vazgeçilmesi 953
1.2.5. Toplu Taşıma Hizmetlerinde Hasılat Esaslı Vergilendirme 953
1.2.5.1. Genel Açıklama 953
1.2.5.2. Uygulamadan Yararlanabilecek Mükellefler 954
2. Vergilendirme Dönemi ve Beyan Esası 958
2.1. Vergilendirme Dönemi 958
2.2. Beyan Esası 960
2.2.1. Genel Açıklama 960
2.2.2. Şahıs Şirketlerince Verilecek Beyannameler 962
2.2.3. Sigorta Aracıları Tarafından Verilecek Beyannameler 962
2.3. Beyanname Verme Zamanı 962
2.3.1. Genel Açıklama 962
2.3.2. Beyanname Verme Zamanına İlişkin Özellik Arz Eden Durumlar 964
2.3.2.1. İşi Bırakan Mükelleflerde Beyanname Verme Zamanı 964
2.3.2.2. Ölüm Halinde Beyanname Verme Zamanı 964
2.3.2.3. Memleketi Terk Halinde Beyanname Verme Zamanı 965
2.3.2.4. Taşımacılık İşlerinde Beyanname Verme Zamanı 965
2.4. Beyanname Çeşitleri 965
2.5. Elektronik Beyanname Verme Zorunluluğu 966
3. Tarh İşlemleri 967
3.1. Tarh Yeri 967
3.1.1. Genel Açıklama 967
3.1.2. İthalatta Tarh Yeri 968
3.1.3. Uluslararası Taşımacılıkta Tarh Yeri 968
3.1.4. Gayrimenkul Teslimlerinde Tarh Yeri 969
3.2. Tarhiyatın Muhatabı 969
3.2.1. Genel Açıklama 969
3.2.2. Adi Ortaklıklarda Tarhiyatın Muhatabı 970
3.2.3. Türkiye’de Yerleşmiş Olmayan Gerçek ve Tüzel Kişiler 970
3.3. Tarh Zamanı 970
4. Verginin Ödenmesi 971
Altıncı Bölüm
USUL HÜKÜMLERİ VE ÇEŞİTLİ HUSUSLAR
A. USUL HÜKÜMLERİ 973
1. Kayıt Düzeni 973
2. Vergi Teminatı 974
B. ÇEŞİTLİ HUSUSLAR 974
1. Asgari Randıman Oranları 974
2. Verginin Gider Kaydedilemeyeceği 975
3. Müteselsil Sorumluluk 975
3.1. Kapsam 975
3.1.1. İşleme Doğrudan Taraf Olanlar 976
3.1.2. İşleme Doğrudan Taraf Olmayanlar 977
3.2. Uygulama 978
Yedinci Bölüm
KDV İADESİNDE ORTAK HUSUSLAR
A. KDV İADESİNE İLİŞKİN GENEL AÇIKLAMALAR 979
B. İADE TUTARININ HESABI VE İADEYE DAYANAK İŞLEM VE BELGELER 980
1. İadesi Talep Edilebilecek KDV 980
1.1. Genel Açıklama 980
1.2. Kapsam 980
1.3. İşlemin Bünyesine Giren Verginin Hesabına Dahil Edilebilecek Unsurlar 981
1.4. Amortismana Tabi İktisadi Kıymetlerde İade Uygulaması 982
1.5. YMM KDV İadesi Tasdik Raporu Hazırlanması Hizmetine Ait KDV 983
1.6. DİİB Sahibi Mükellefin İhraç Kaydıyla Tesliminde İade Edilecek KDV 983
1.7. İstisna Kapsamındaki İşlemin Gerçekleşmesinden Sonra İşleme İlişkin Mal ve Hizmet Alımları İle İlgili Kur Farkları 985
2. KDV İadesine İlişkin Usul ve Esaslar 985
2.1. KDV İadesi Risk Analiz Sistemi (KDVİRA) 985
2.2. Mahsup Yoluyla İade 987
2.2.1. Genel Açıklama 987
2.2.2. Mahsup Edilebilecek Borçlar 988
2.2.3. Mahsuben İade Talebi 989
2.2.4. Mahsup Sonrası Alacağın Nakden İadesi 990
2.3. Maliye Bakanlığınca Belirlenen Sınırı Aşmayan Nakden İadeler 991
2.4. YMM KDV İadesi Tasdik Raporuna Dayalı İadeler 991
2.4.1. Genel Olarak 991
2.4.2. KDV İadesi Ön Kontrol Raporuna Dayalı İade Uygulaması 992
2.5. Teminat Karşılığı İade 994
2.5.1. Genel Açıklama 994
2.5.2. Teminat Türleri 994
2.5.3. Teminat Miktarları 995
2.5.4. Teminat Mektuplarının ve Sigorta Şirketi Kefalet Senetlerinin İadesi 995
2.5.5. Teminat Mektuplarının ve Sigorta Şirketi Kefalet Senetlerinin Teyidi 995
2.5.6. Artırımlı Teminat Uygulaması 996
2.6. Vergi İnceleme Raporu İle İade 997
2.7. 518 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği İle İlan Edilen Mücbir Sebep Döneminde KDV İade Uygulaması 998
2.8. İade Talebinde Aranan Belgeler 1002
2.8.1. Genel Olarak 1002
2.8.2. İade Talep Dilekçesi 1003
2.8.3. İade Hakkı Doğuran İşlemin Beyan Edildiği Döneme Ait İndirilecek KDV Listesi 1004
2.8.4. İade Hakkı Doğuran İşleme Ait Yüklenilen KDV Listesi 1004
2.8.5. İadesi Talep Edilen KDV Hesaplama Tablosu 1005
2.8.6. Satış Faturaları Listesi 1005
2.8.7. KDV İade Taleplerinde Bazı Belgelerin Elektronik Ortamda Alınması ve Değerlendirilmesi 1005
2.9. İade Talep Süresi 1006
2.9.1. İndirimli Orana Tabi İşlemlere İlişkin İade Talep Süresi 1006
2.9.2. Tam İstisna Kapsamındaki İşlemlere İlişkin İade Talep Süresi 1007
2.9.3. Kısmi Tevkifat Uygulanan İşlemlere İlişkin İade Talep Süresi 1009
C. İNDİRİMLİ TEMİNAT UYGULAMASI SİSTEMİ (İTUS) 1010
1. İTUS Sertifikası Kapsamına Giren Mükellefler 1010
1.1. Genel Şartlar 1010
1.2. Özel Şartlar 1012
1.2.1. İhracat İstisnası Kapsamındaki İade Talepleri Bakımından 1012
1.2.1.1. İmalatçılar ve İmalatçı–İhracatçılar 1012
1.2.1.2. Diğer İhracatçılar (Hizmet İhracatı Yapanlar Hariç) 1012
1.2.2. Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler Bakımından 1012
2. İTUS Sertifikası Uygulamasına Göre İade Taleplerinin Yerine Getirilmesi 1013
3. İTUS Sertifikasının İptal Edilmesi 1014
Ç. HIZLANDIRILMIŞ İADE SİSTEMİ (HİS) 1016
1. Genel Açıklama 1016
2. HİS Uygulaması Kapsamına Girecek Mükellefler 1016
3. HİS Uygulamasına Göre İade Taleplerinin Yerine Getirilmesi 1017
4. HİS Sertifikasının İptal Edilmesi 1018
D. DİĞER HUSUSLAR 1021
1. İade Hakkının İndirim Yoluyla Kullanılması 1021
2. Defter ve Belgelerin Zayi Olması (Yangın, Su Baskını, Çalınma Gibi) Durumunda İade 1021
3. Kamuya Ait Kuruluşlara İade 1023
4. İstisna Kapsamında Yapılan Teslim Ve/Veya Hizmetin Matrahının Değişmesi ve Düzeltme İşlemleri 1023
5. İstisna Kapsamındaki İşlemin Gerçekleştiği Dönemden Sonra Ortaya Çıkan Ödemeler 1024
6. İade Taleplerinde, Sadece Listesi Gönderilen Belgelere İlişkin Saklama ve İbraz Yükümlülüğü 1024
7. Yoklama ve Değerlendirme 1025
8. Kayıt Düzeni 1027
E. ÖZEL ESASLAR 1028
1. Genel Açıklama 1028
2. Özel Esaslara İlişkin Genel Düzenlemeler 1029
2.1. Belge Kavramı 1029
2.2. Özel Esaslara Tabi Mükellefler 1030
2.3. Özel Esaslara Tabi Olmayan Mükellefler 1031
2.4. Olumlu Rapor 1031
2.5. Olumsuz Rapor 1032
2.6. Genel Esaslar 1033
3. Sahte Belge Düzenlemek Amacıyla Mükellefiyet Tesis Ettirilmesi 1034
3.1. Sahte Belge Düzenlemek Amacıyla Mükellefiyet Tesis Ettirenler 1034
3.2. Sahte Belge Düzenlemek Amacıyla Mükellefiyet Tesis Ettirenlere Mal Teslimi ve Hizmet İfasında Bulunanlar 1035
4. Sahte Belge Düzenleyen veya Kullananlar 1036
4.1. Sahte Belge Kavramı 1036
4.2. Haklarında Sahte Belge Düzenleme Raporu Bulunanlar 1037
4.3. Haklarında Sahte Belge Düzenleme Tespiti Bulunanlar 1037
4.4. Haklarında Sahte Belge Kullanma Raporu Bulunanlar 1038
4.5. Haklarında Sahte Belge Kullanma Tespiti Bulunanlar 1041
5. Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Düzenleyen veya Kullananlar 1042
5.1. Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Kavramı 1042
5.2. Haklarında Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Düzenleme Raporu Bulunanlar 1043
5.3. Haklarında Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Düzenleme Tespiti Bulunanlar 1043
5.4. Haklarında Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Kullanma Raporu Bulunanlar 1044
5.5. Haklarında Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Kullanma Tespiti Bulunanlar 1044
6. İşlemlerin Gerçekliğini İspat 1045
7. Haklarında Olumsuz Rapor Bulunan Mükelleflerin İade Talepleri 1049
7.1. Haklarında Sahte Belge veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Düzenleme Raporu Bulunanların İade Talepleri 1049
7.1.1. İade Taleplerinin Yerine Getirilmesi 1049
7.1.2. Genel Esaslara Dönüş 1049
7.2. Haklarında Sahte Belge veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Kullanma Raporu Bulunanların İade Talepleri 1050
7.2.1. İade Taleplerinin Yerine Getirilmesi 1050
7.2.2. Genel Esaslara Dönüş 1051
8. Haklarında Sahte Belge veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Düzenleme veya Kullanma Tespiti Bulunan Mükelleflerin İade Talepleri 1051
8.1. Haklarında Sahte Belge veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Düzenlediği Konusunda Tespit Bulunanlar 1051
8.1.1. İade Taleplerinin Yerine Getirilmesi 1051
8.1.2. Genel Esaslara Dönüş 1052
8.2. Haklarında Sahte Belge veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Kullandığı Konusunda Tespit Bulunanlar 1052
8.2.1. İade Taleplerinin Yerine Getirilmesi 1052
8.2.2. Genel Esaslara Dönüş 1053
9. İadeye Esas Diğer Belgelerin Sahte veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Olması 1054
10. Diğer Tespitler 1054
10.1. Adresinde Bulunamama 1054
10.2. Defter ve Belge İbraz Etmeme 1055
10.3. Beyanname Vermeme 1056
10.4. İhtiyati Tahakkuk veya İhtiyati Haciz Uygulanan Mükellefler 1056
11. Özel Esaslara Tabi Mükelleflerin Kanuni Temsilcileri, Ortakları, Ortak Oldukları veya Bunların Kurdukları veya Ortağı Oldukları Mükellefler İle Kanuni Temsilcisi Oldukları Mükellefler 1057
12. Doğrudan Mal veya Hizmet Temin Ettikleri Mükellefler Hakkında Olumsuz Rapor veya Tespit Bulunanlar 1058
13. 11/5/2018 Tarihli ve 7143 Sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Kapsamında KDV Artırımında Bulunanların Özel Esaslar Karşısındaki Durumu 1060
14. 3/6/2021 Tarihli ve 7326 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Kapsamında KDV Artırımında Bulunanların Özel Esaslar Karşısındaki Durumu 1062
Kaynakça 1065
Kavram Dizini 1069 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
