İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar 11
GİRİŞ 13
I. HUKUKİ İŞLEMLER 14
A. Genel Olarak 14
B. Hukukî İşlemin Temel Unsurları 17
1. İrade Beyanı 17
2. Iusta Causa (Hukukî Sebep) 19
C. İrade ve Beyanına Ait Bozukluklar 21
D. Dar Hukuk Sözleşmeleri – İyiniyet Sözleşmeleri 24
II. KORKUTMA (METUS) 27
A. Genel Olarak 27
B. Lucretia Hikâyesi ve Metus 29
C. Terminolojik Olarak Korkutma (Metus) 31
1. Roma Hukukunda Metus Kavramı 31
2. Türk Hukukunda Korkutma Kavramı 34
D. Korkutmaya (Metus) İlişkin Düzenlemelerin Sebepleri 36
1. Roma Hukukunda Metus’u Zorunlu Kılan Koşullar 36
2. Türk Hukukunda Korkutmaya İlişkin Düzenlemelerin Amacı (Ratio Legisi) 39
E. Roma Hukukunda Metus’a İlişkin Hukuksal Düzenlemelerin Temel Dayanakları 40
1. Octavius Formula’sı 40
2. Hadrianus’un Sürekli Edictum’u (Edictum Perpetuum) 47
F. Korkutmanın (Metus’un) Unsurları 48
1. Roma Hukukunda Metus’un Unsurları 48
a. Zarar Verme Tehdidinden Doğan Korku 49
b. Metus’a Maruz Kalan Kimsenin Zayıf Karakterli Olmaması 52
c. Tehdidin Ahlâka Aykırı Olması 53
2. Türk Hukukunda Korkutmanın Unsurları 54
a. Ağır ve Yakın Zarar Tehlikesi İçeren Hukuka Aykırı Tehdit 54
aa. Tehdit Niteliğinde Eylemin Bulunması 54
aaa. Genel Olarak 54
aab. Tehdit Niteliğinde Eylemin Korkutma Kastını İçermesi 56
aac. Tehdidin Tehdit Eden Kişi Bakımından Özellikleri 57
aaca. Genel Olarak 57
aacb. Sözleşmenin Karşı Tarafının veya Eylemleri Karşı Tarafa İzafe Edilen Kimselerin (Yardımcı Şahısların) Tehdidi 57
aacc. Üçüncü Kişinin Tehdidi ve Özellikle Anonim Tehditler 59
ab. Ağır ve Yakın Zarar Tehlikesi (Tehdidin Esaslı Olması) 59
aba. Zarar Tehlikesi Kavramı 59
abaa. Genel Olarak 59
abab. Tehlike Kavramı ve Özellikle Objektif Olarak Gerçekleşmesi Mümkün Olmayan Tehditler 60
abac. Tehlikenin Yöneldiği Değerler 61
abad. Tehlikenin Yöneldiği Kişiler 62
abb. “Ağır ve Yakın” Kavramları 65
ac. Hukuka Aykırılık (Widerrechtlichkeit) 65
aca. Genel Olarak 65
acb. Hakkın veya Yetkinin Kullanılacağı Tehdidi ve Özellikle Suçun Şikâyet veya İhbar Edileceği Tehdidi 66
acc. Korkutulanın Zor Durumundan Aşırı Menfaat Sağlama 67
b. Tehdit ile Hukukî İşlem Arasında İlliyet Bağının Bulunması (Konsulität) 69
G. Roma Hukukunda Metus Kapsamında Yer Alabilecek Örnekler 72
III. KORKUTMANIN (METUS) SONUÇLARI 78
A. Roma Hukukunda Metus Mağduruna Praetor’lar Tarafından Sağlanan Hukukî Koruma Yolları 78
1. Actio Quod Metus Causa 78
a. Genel Olarak 78
b. Actio Quod Metus Causa’nın Özellikleri 78
ba. Dava Açma Süresi ve Davanın Niteliği 79
bb. Tazminatın Miktarı 83
bc. Davanın Actio in Rem Scripta Olması 86
bd. İspat Edilecek Husus 90
be. Davanın Mirasçılar Tarafından Açılabilmesi 91
bf. Dava Sonunda Verilen Kararın Bir Geçersizlik Yaptırımı Olarak Değerlendirilemeyeceği 94
2. Exceptio Metus (Korkutma Def’i) 95
3. Restitutio In Integrum (Eski Duruma Getirme) 98
B. Türk Hukukunda Korkutmanın Yaptırımı ve Def’i Olanağı 100
1. Genel Olarak 100
2. İptal Edilebilirlik Yaptırımı ve Korkutulanın İptal Hakkı 100
a. İptal Edilebilirlik Yaptırımı (Anfechtbarkeitsanktion) 100
b. İptal Hakkı (Anfechtungsrecht) 102
ba. Genel Olarak 102
bb. İptal Hakkının Hukukî Niteliği ve Özellikleri 102
bc. İptal Hakkının Kullanılması 105
bca. İptal Hakkı Sahibi ve Muhatabı 105
bcb. İptal Beyanı (Anfechtungserklärung) 107
bd. İptal Hakkının Tabi Olduğu Hak Düşürücü Süre 109
be. İptal Hakkının Kullanılmasının Sonuçları 111
3. İptal Hakkı ile TBK m. 72/f.2 Hükmünden Kaynaklanan Def’i Hakkı 112
IV. KORKUTMANIN (METUS), SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME (CONDICTIO) VE MÜLKİYETİ KORUYAN DİĞER DAVALAR İLE İLİŞKİSİ 114
A. Roma Hukukunda Metus (Korkutma) ve Sebepsiz Zenginleşme (Condictio) 114
1. Genel Olarak Sebepsiz Zenginleşme (Condictio) 114
2. Metus ve Sebepsiz Zenginleşme (Condictio) Arasındaki İlişki 116
B. Roma Hukukunda Metus ve Mülkiyet Hakkını Koruyan Davalar 119
1. Genel Olarak Mülkiyet Hakkını Koruyan Davalar 119
a. Rei Vindicatio 119
b. Actio Publiciana In Rem 121
c. Actio Negatoria In Rem 124
2. Metus ve Mülkiyet Hakkını Koruyan Davalar Arasındaki İlişki 125
C. Türk Hukukunda Korkutmanın Sebepsiz Zenginleşme ve İstihkak Talebi İle İlişkisi 127
V. TÜRK HUKUKUNDA KORKUTMADA TAZMİNAT SORUMLULUĞU 129
A. Tazminat Sorumluluğu 129
1. Genel Olarak 129
2. Korkutan Karşı Tarafın Tazminat Sorumluluğu 130
3. Korkutan Üçüncü Kişinin Tazminat Sorumluluğu 132
4. Korkutulanın Tazminat Sorumluluğu 133
V. SONUÇ YERİNE ROMA HUKUKU VE TÜRK HUKUKUNDA KORKUTMANIN (METUS) KARŞILAŞTIRMALI OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ 134
A. Hukukî İşlem Bakımından 134
B. Korkutma Bakımından 139
1. Kavramsal Olarak 139
2. Düzenlenme Amacı (Ratio Legis) 140
3. Unsurları ve Hukuksal Koruma Yolları 142
Kaynakça 145
Kavram Dizini 153 |