İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
TEŞEKKÜR 7
ÖZET 9
ABSTRACT 11
İÇİNDEKİLER 13
KISALTMALAR 19
GİRİŞ 23
1. BÖLÜM
YAPAY ZEKÂ KAVRAMI VE YAPAY ZEKÂNIN HUKUKİ AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
1.1. YAPAY ZEKÂ KAVRAMI VE YAPAY ZEKÂNIN SÜREÇ İÇİNDEKİ GELİŞİMİ 27
1.1.1. Yapay Zekâ Kavramı ve Tanımı 27
1.1.2. Yapay Zekânın Gelişim Süreci 30
1.1.3. Yapay Zekânın Temel Özellikleri 34
1.1.3.1. Yaratıcılık 35
1.1.3.2. Öngörülemeyen Sonuçlar Ortaya Koyabilme 36
1.1.3.3. Bağımsız İşlem Yapabilme 37
1.1.3.4. Rasyonel Zekâya Sahip Olma 37
1.1.3.5. Sürekli gelişme 38
1.1.3.6. Dış Verileri Öğrenebilme, Toplayabilme, Erişebilme ve
Dış Verilerle İletişim Kurabilme 39
1.1.3.7. Verimlilik ve Doğruluk 39
1.1.3.8. Alternatif Seçenekler Arasından Özgürce Seçim
Yapabilme 40
1.2. YAPAY ZEKÂNIN TÜRLERİ 41
1.2.1. Zayıf (Dar) Yapay Zekâ 41
1.2.2. Güçlü (Genel) Yapay Zekâ 42
1.2.3. Süper Yapay Zekâ 43
1.3. YAPAY ZEKÂNIN İŞLEVLERİ BAKIMINDAN SINIFLANDIRILMASI 44
1.3.1. Tepkisel Yapay Zekâ 44
1.3.2. Sınırlı Hafızaya Sahip Yapay Zekâ 45
1.3.3. Zihin Kuramına Sahip Yapay Zekâ 45
1.3.4. Bilinç Sahibi Yapay Zekâ 46
1.4. YAPAY ZEKÂ VE MAKİNE ÖĞRENMESİ 47
1.4.1. Makine Öğrenimi Çeşitleri 48
1.4.1.1. Denetimli Öğrenme 48
1.4.1.2. Denetimsiz Öğrenme 49
1.4.1.3. Derin Öğrenme 50
1.4.1.3.1. Bir Derin Öğrenme Örneği Olarak Deepfake 51
1.4.1.4. Pekiştirmeli Öğrenme 54
1.4.2. Yapay Zekâ–Robot Farkı 55
1.5. YAPAY ZEKÂNIN GELİŞMESİYLE YOL AÇTIĞI TARTIŞMALAR VE HUKUKİ
AÇIDAN ÖNEMİ 57
1.5.1. Fikri Mülkiyet Hukuku Açısından Yapay Zekânın Önemi 58
1.5.2. Patent Hukuku Açısından Yapay Zekânın Önemi 61
2. BÖLÜM
YAPAY ZEKÂ BULUŞLARI VE PATENT HUKUKU
2.1. YAPAY ZEKÂNIN KATKISI OLAN BULUŞLARDA PATENTLENEBİLİRLİK VE BULUŞ SAHİPLİĞİ 66
2.1.1. Buluş Kavramı 66
2.1.2. Patent Verilebilirlik Şartlarının Yapay Zekâ Buluşları Açısından
Değerlendirilmesi 67
2.1.2.1. Yenilik Kavramı 69
2.1.2.2. Buluş Basamağı 72
2.1.2.3. Sanayiye Uygulanabilirlik 74
2.1.3. Patent Koruması ile Amaçlanan Hususlar 75
2.1.4. Buluşçu Kavramı ve Buluş Sahipliği 78
2.1.5. Yapay Zekânın Buluş Sürecine Katkısına Göre Buluş Sahipliği 81
2.1.6. Yapay Zekânın Buluş Sahibi Olarak Tanınması Gerektiğini
Savunan Görüşler 84
2.1.7. Yapay Zekânın Buluş Sahipliğini Reddeden Görüşler 85
2.1.8. Müşterek Buluş Sahipliği Görüşü 87
2.2. YAPAY ZEKÂYI BULUŞ SAHİBİ OLARAK GÖSTEREN BAŞVURULARIN DEĞERLENDİRİLMESİ 90
2.2.1. DABUS Buluşları ve Patent Başvuruları 90
2.2.2. Genel Çerçevede DABUS Başvurularında Verilen Kararların
Gerekçeleri 91
2.2.2.1. Patent Başvurusunda Şekil Şartına Aykırılık 91
2.2.2.2. Buluş Sahipliği Açısından Hak Ehliyeti 94
2.2.2.2.1. DABUS’un Buluş Sahibi Olamayacağına
İlişkin Kararlar 94
2.2.2.2.1.1. Avrupa Patent Ofisi Başvurusu,
Ret Kararı ve Gerekçeleri 94
2.2.2.2.1.2. Birleşik Krallık Fikri Mülkiyet
Ofisi Başvurusu, Ret Kararı ve
Gerekçeleri 98
2.2.2.2.1.3. Birleşik Devletler Marka ve
Patent Ofisi Başvurusu, Ret
Kararı ve Gerekçeleri 102
2.2.2.2.1.4. Avustralya Patent Kurumu
Başvurusu, Ret Kararı ve
Gerekçeleri 104
2.2.2.2.1.5. Diğer Ülkelerdeki DABUS
Başvuruları, Ret Kararları ve
Gerekçeleri 107
2.2.2.2.2. DABUS’un Buluş Sahibi Olabileceğine İlişkin
Kararlar 108
2.2.2.2.2.1. Güney Afrika Patent Kurumu
Başvurusu, Kabul Kararı ve
Gerekçeleri 108
2.2.2.2.2.2. Avustralya Federal
Mahkemesinin Kabul Kararı ve
Gerekçeleri 110
2.2.2.3. Buluş Sahibine İlişkin Bilginin Kamuya Açıklanmasındaki
Menfaatin Değerlendirilmesi 112
2.2.3. Patent Ofislerinin Kararlarının Değerlendirilmesi 113
2.3. TÜRK HUKUKUNDA YAPAY ZEKÂNIN BULUŞ SAHİPLİĞİ 116
2.4. YAPAY ZEKÂNIN BULUŞÇU OLDUĞU DURUMLARDA GERÇEK KİŞİYE
PATENT HAKKI VERİLMESİ 117
2.5. YAPAY ZEKÂ TARAFINDAN PATENT HAKKINA TECAVÜZ 118
3. BÖLÜM
YAPAY ZEKÂNIN BULUŞ GERÇEKLEŞTİRMESİ İLE ORTAYA ÇIKAN HUKUKİ SORUNLAR, ÇÖZÜMLER VE İZLENEBİLECEK YÖNTEMLERE DAİR DEĞERLENDİRME
3.1. YAPAY ZEKÂNIN HUKUKİ STATÜSÜ 121
3.1.1. Yapay Zekânın Kişilik Statüsünü Kabul Eden Görüşler 121
3.1.1.1. Tüzel Kişilik Görüşü 121
3.1.1.2. Elektronik Kişilik Görüşü 122
3.1.2. Yapay Zekânın Kişilik Statüsünü Reddeden Görüşler 125
3.1.2.1. Klasik Mülkiyet Teorisi Görüşü 125
3.1.2.2. Kölelik Görüşü 126
3.2. YAPAY ZEKÂNIN ORTAYA KOYDUĞU BULUŞLAR İÇİN PATENT
SAHİPLİĞİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLER 126
3.2.1. Programcının Patent Hakkı Sahipliği 127
3.2.2. Yetkili Kullanıcının Patent Hakkı Sahipliği 128
3.2.3. Yapay Zekâ Sisteminin Sahibinin Patent Hakkı Sahipliği 129
3.2.4. Yapay Zekâ Buluşları Üzerinde Sözleşmeli Hak Sahipliği 130
3.3. YAPAY ZEKÂNIN BULUŞ ORTAYA KOYMASIYLA İLGİLİ KANUNİ
DÜZENLEME YAPMA GEREKLİLİĞİ 132
3.3.1. Yapay Zekâyla İlgili Kanuni Düzenleme Yapılması Gereğinin
Olumlu Sebepleri 132
3.3.1.1. Patent Hukuku ve Patent Ofisleri Açısından Olumlu
Sebepler 132
3.3.1.2. Ekonomik Açıdan Olumlu Sebepler 133
3.3.1.3. Rekabet Hukuku Açısından Olumlu Sebepler 135
3.3.1.4. Sorumluluk Hukuku Açısından Olumlu Sebepler 136
3.3.2. Yapay Zekâyla İlgili Kanuni Düzenleme Yapılmasının Olası
Olumsuz Sonuçları 137
3.3.3. Mevcut Patent Sistemleri Değiştirilmeden Yapay Zekâ
Buluşlarının Korunması 137
3.3.4. Yapay Zekâ Buluşlarının Patent Sistemi Haricinde Korunması 139
3.3.5. Yapay Zekâ Buluşları İçin Patent Koruma Süresine Dair
Değerlendirme 141
3.4. ULUSAL ve ULUSLARARASI ALANDA YAPAY ZEKÂ STRATEJİLERİ 142
3.4.1. Avrupa Birliği’nin Yapay Zekâ Alanındaki Stratejisi 143
3.4.2. Birleşik Krallık’ın Yapay Zekâ Alanındaki Stratejisi 147
3.4.3. Amerika Birleşik Devletleri’nin Yapay Zekâ Alanındaki Stratejisi 149
3.4.4. Avustralya’nın Yapay Zekâ Alanındaki Stratejisi 151
3.4.5. Türkiye’nin Yapay Zekâ Alanındaki Stratejisi 153
SONUÇ 157 |