|
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
3. Baskıya Önsöz 7
2. Baskıya Önsöz 9
Önsöz 11
GENEL GİRİŞ 39
* CİNSEL DOKUNULMAZLIĞA KARŞI SUÇLAR 40
* 24.10.2019 TARİH VE 30928 SAYILI RESMİ GAZETEDE YAYINLANARAK YÜRÜRLÜĞE GİREN 7188 SAYILI YASA İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLERE İLİŞKİN HÜKÜMLER 44
* BASİT YARGILAMA USULÜ VE SERİ MUHAKEME USULÜNÜN CİNSEL SUÇLARDAKİ UYGULAMA ALANI 49
* YARGITAY İÇTİHADI BİRLEŞTİRME BÜYÜK GENEL KURULUNUN, KADINA KARŞI ŞİDDETİN ÖNLENMESİNE DAİR KANUN KAPSAMINDAKİ DAVALARDA MAHKEMELERİN AİLE, ÇALIŞMA VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI'NI DAVADAN HABERDAR ETMESİNİN ZORUNLU OLMADIĞINA DAİR 13.12.2019 TARİH 2019/6 ESAS 2019/7 KARAR SAYILI KARARI 53
* 14.04.2020 TARİH VE 7242 SAYILI KANUN (İKİNCİ YARGI PAKETİ) İLE CİNSEL SUÇLARIN İNFAZ ŞEKİLLERİ İLE İLGİLİ GETİRİLEN YENİ DÜZENLEMELER 65
BİRİNCİ BÖLÜM
CİNSEL SALDIRI SUÇU (TCK 102)
I. BASİT CİNSEL SALDIRI SUÇU (TCK 102/1) 67
A. Suçun Maddi Unsuru 69
1. Suçun Faili 69
2. Suçun Mağduru 70
3. Suçun Konusu 73
4. Suçun Hareketleri 73
5. Netice 74
B. Suçun Manevi Unsuru 74
C. Hukuka Aykırılık Unsuru 75
D. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 76
1. Teşebbüs 76
2. İştirak 83
3. İçtima 85
4. Zincirleme Suç 88
E. Benzer Suçlardan Farkları 93
F. Görevli Mahkeme ve Kovuşturma 95
G. Suçun Yaptırımı 98
H. Zamanaşımı 98
* BASİT CİNSEL SALDIRI SUÇLARI İLE İLGİLİ CEZA GENEL KURULU VE DAİRE KARARLARI 101
II. SARKINTILIK DÜZEYİNDE BASİT CİNSEL SALDIRI SUÇU (TCK 102/1–2. Cümle) 119
A. Suçun Maddi Unsuru 119
1. Suçun Faili 119
2. Suçun Mağduru 120
3. Suçun Konusu 120
4. Suçun Hareketleri 120
5. Netice 120
B. Suçun Manevi Unsuru 121
C. Hukuka Aykırılık Unsuru 121
D. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 121
1. Teşebbüs 121
2. İştirak 122
3. İçtima 123
4. Zincirleme Suç 124
E. Benzer Suçlardan Farkları 126
F. Görevli Mahkeme ve Kovuşturma 128
G. Suçun Yaptırımı 129
H. Zamanaşımı 129
* SARKINTILIK DÜZEYİNDE BASİT CİNSEL SALDIRI SUÇLARI İLE İLGİLİ CEZA GENEL KURULU VE DAİRE KARARLARI 134
III. NİTELİKLİ CİNSEL SALDIRI SUÇU (TCK 102/2) 149
A. Suçun Maddi Unsuru 151
1. Suçun Faili 151
2. Suçun Mağduru 151
3. Suçun Konusu 152
4. Suçun Hareketleri 152
5. Netice 152
B. Suçun Manevi Unsuru 152
C. Hukuka Aykırılık Unsuru 153
D. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 154
1. Teşebbüs 154
2. İştirak 160
3. İçtima 162
4. Zincirleme Suç 169
E. Benzer Suçlardan Farkları 181
F. Görevli Mahkeme ve Kovuşturma 183
G. Suçun Yaptırımı 186
H. Zamanaşımı 187
IV. CEZAYI ARTTIRAN NİTELİKLİ HALLER (TCK 102/3) 189
A. Suçun Beden Veya Ruh Bakımından Kendisini Savunamayacak Durumda Bulunan Kişiye Karşı İşlenmesi (TCK 102/3–a) 189
B. Suçun Kamu Görevinin, Vesayet Veya Hizmet İlişkisinin Sağladığı Nüfuz Kötüye Kullanılmak Suretiyle İşlenmesi (TCK 102/3–b) 195
C. Suçun Üçüncü Derece Dâhil Kan Veya Kayın Hısımlığı İlişkisi İçinde Bulunan Bir Kişiye Karşı Ya Da Üvey Baba, Üvey Ana, Üvey Kardeş, Evlat Edinen Veya Evlatlık Tarafından İşlenmesi (TCK 102/3–c) 205
D. Suçun Silahla Veya Birden Fazla Kişi Tarafından Birlikte İşlenmesi (TCK 102/3–d) 208
E. Suçun İnsanların Toplu Olarak Bir Arada Yaşama Zorunluluğunda Bulunduğu Ortamların Sağladığı Kolaylıktan Faydalanmak Suretiyle İşlenmesi (TCK 102/3–e) 212
V. SUÇUN NETİCESİ SEBEBİYLE AĞIRLAŞMIŞ HALLERİ (TCK 102/4 ve TCK 102/5) 217
A. Cinsel Saldırı İçin Başvurulan Cebir ve Şiddetin Kasten Yaralama Suçunun Ağır Neticelerine Neden Olması (TCK 102/4) 217
B. Cinsel Saldırı Sonucunda Mağdurun Bitkisel Hayata Girmesi Veya Ölümü (TCK 102/5) 219
C. Cinsel Saldırı Sonucunda Mağdurun Beden Veya Ruh Sağlığının Bozulması 222
* NİTELİKLİ CİNSEL SALDIRI SUÇLARI İLE İLGİLİ CEZA GENEL KURULU VE DAİRE KARARLARI 228
İKİNCİ BÖLÜM
ÇOCUKLARIN CİNSEL İSTİSMARI SUÇU (TCK 103)
I. BASİT CİNSEL İSTİSMAR SUÇU (TCK 103/1) 258
A. Suçun Maddi Unsuru 261
1. Suçun Faili 261
2. Suçun Mağduru 262
3. Suçun Konusu 271
4. Suçun Hareketleri 271
5. Netice 272
B. Suçun Manevi Unsuru 272
C. Hukuka Aykırılık Unsuru 272
D. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 275
1. Teşebbüs 275
2. İştirak 277
3. İçtima 279
3. Zincirleme suç 281
E. Benzer Suçlardan Farkları 286
F. Görevli Mahkeme ve Kovuşturma 289
G. Suçun Yaptırımı 291
H. Zamanaşımı 292
* ÇOCUKLARIN BASİT CİNSEL İSTİSMARI SUÇLARI İLE İLGİLİ CEZA GENEL KURULU VE DAİRE KARARLARI 297
II. SARKINTILIK DÜZEYİNDE CİNSEL İSTİSMAR SUÇU (TCK 103/1–2. Cümle) 334
A. Suçun Maddi Unsuru 334
1. Suçun Faili 334
2. Suçun Mağduru 335
3. Suçun Konusu 337
4. Suçun Hareketleri 337
5. Netice 338
B. Suçun Manevi Unsuru 338
C. Hukuka Aykırılık Unsuru 338
D. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 338
1. Teşebbüs 338
2. İştirak 341
3. İçtima 342
4. Zincirleme Suç 343
E. Benzer Suçlardan Farkları 345
F. Görevli Mahkeme ve Kovuşturma 348
G. Suçun Yaptırımı 349
H. Zamanaşımı 350
* ÇOCUKLARIN SARKINTILIK DÜZEYİNDE BASİT CİNSEL İSTİSMARI SUÇLARI İLE İLGİLİ CEZA GENEL KURULU VE DAİRE KARARLARI 351
III. NİTELİKLİ CİNSEL İSTİSMAR SUÇU (TCK 103/2) 363
A. Suçun Maddi Unsuru 365
1. Suçun Faili 365
2. Suçun Mağduru 365
3. Suçun Konusu 365
4. Suçun Hareketleri 365
5. Netice 368
B. Suçun Manevi Unsuru 368
C. Hukuka Aykırılık Unsuru 368
D. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 368
1. Teşebbüs 368
2. İştirak 372
3. İçtima 373
4. Zincirleme Suç 374
E. Benzer Suçlardan Farkları 376
F. Görevli Mahkeme ve Kovuşturma 379
G. Suçun Yaptırımı 379
H. Zamanaşımı 380
IV. CEZAYI ARTTIRAN NİTELİKLİ HALLER (TCK 103/3–4) 386
A. Suçun Birden Fazla Kişi Tarafından Birlikte İşlenmesi (TCK 103/3–a) 386
B. Suçun İnsanların Toplu Olarak Bir Arada Yaşama Zorunluluğunda Bulunduğu Ortamların Sağladığı Kolaylıktan Faydalanmak Suretiyle İşlenmesi (TCK 103/3–b) 389
C. Üçüncü Derece Dâhil Kan Veya Kayın Hısımlığı İlişkisi İçinde Bulunan Bir Kişiye Karşı ya da Üvey Baba, Üvey Ana, Üvey Kardeş Veya Evlat Edinen Tarafından İşlenmesi (TCK 103/3–c) 391
D. Vasi, Eğitici, Öğretici, Bakıcı, Koruyucu Aile Veya Sağlık Hizmeti Veren ya da Koruma, Bakım Veya Gözetim Yükümlülüğü Bulunan Kişiler Tarafından İşlenmesi (TCK 103/3–d) 395
E. Kamu Görevinin Veya Hizmet İlişkisinin Sağladığı Nüfuz Kötüye Kullanılmak Suretiyle İşlenmesi (TCK 103/3–e) 399
F. Cinsel İstismarın, Birinci Fıkranın (a) Bendindeki Çocuklara Karşı Cebir Veya Tehditle ya da (b) Bendindeki Çocuklara Karşı Silah Kullanmak Suretiyle Gerçekleştirilmesi (TCK 103/4) 403
V. SUÇUN NETİCESİ SEBEBİYLE AĞIRLAŞMIŞ HALLERİ (TCK 103/5 ve TCK 103/6) 410
A. Cinsel İstismar İçin Başvurulan Cebir ve Şiddetin Kasten Yaralama Suçunun Ağır Neticelerine Neden Olması 410
B. Cinsel İstismar Sonucunda Mağdurun Bitkisel Hayata Girmesi Veya Ölümü 411
C. Cinsel İstismar Sonucunda Mağdurun Beden Veya Ruh Sağlığının Bozulması 412
* ÇOCUKLARIN NİTELİKLİ CİNSEL İSTİSMARI SUÇLARI İLE İLGİLİ CEZA GENEL KURULU VE DAİRE KARARLARI 415
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
REŞİT OLMAYANLA CİNSEL İLİŞKİ SUÇU (TCK 104)
I. REŞİT OLMAYANLA CİNSEL İLİŞKİ SUÇU (TCK 104) 464
A. Suçun Maddi Unsuru 467
1. Suçun Faili 467
2. Suçun Mağduru 467
3. Suçun Konusu 469
4. Suçun Hareketleri 470
5. Netice 471
B. Suçun Manevi Unsuru 471
C. Hukuka Aykırılık Unsuru 472
D. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 473
1. Teşebbüs 473
2. İştirak 474
3. İçtima 475
4. Zincirleme Suç 476
E. Benzer Suçlardan Farkları 482
F. Görevli Mahkeme ve Kovuşturma 485
G. Suçun Yaptırımı 489
H. Zamanaşımı 490
II. CEZAYI ARTTIRAN NİTELİKLİ HALLER (TCK 104/2–3) 495
A. Suçun Mağdur ile Arasında Evlenme Yasağı Bulunan Kişi Tarafından İşlenmesi 495
B. Suçun Evlat Edineceği Çocuğun Evlat Edinme Öncesi Bakımını Üstlenen Veya Koruyucu Aile İlişkisi Çerçevesinde Koruma, Bakım ve Gözetim Yükümlülüğü Bulunan Kişi Tarafından İşlenmesi 497
* REŞİT OLMAYANLA CİNSEL İLİŞKİ SUÇLARI İLE İLGİLİ CEZA GENEL KURULU VE DAİRE KARARLARI 498
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
CİNSEL TACİZ SUÇU (TCK 105)
I. BASİT CİNSEL TACİZ SUÇU (TCK 105/1) 522
A. Suçun Maddi Unsuru 523
1. Suçun Faili 523
2. Suçun Mağduru 523
3. Suçun Konusu 524
4. Suçun Hareketleri 524
5. Netice 526
B. Suçun Manevi Unsuru 526
C. Hukuka Aykırılık Unsuru 528
D. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 528
1. Teşebbüs 528
2. İştirak 530
3. İçtima 530
4. Zincirleme Suç 533
E. Benzer Suçlardan Farkları 537
F. Görevli Mahkeme ve Kovuşturma 539
G. Suçun Yaptırımı 544
H. Zamanaşımı 544
II. CEZAYI ARTTIRAN NİTELİKLİ HALLER (TCK 105/2) 548
III. SUÇUN NETİCESİ SEBEBİYLE AĞIRLAŞMIŞ HALLERİ (TCK 105/2–son cümle) 552
* CİNSEL TACİZ SUÇLARI İLE İLGİLİ CEZA GENEL KURULU VE DAİRE KARARLARI 554
BEŞİNCİ BÖLÜM
KİŞİYİ HÜRRİYETİNDEN YOKSUN KILMA SUÇU (TCK 109)
I. BASİT HÜRRİYETTEN YOKSUN KILMA SUÇU (TCK 109/1) 590
A. Suçun Maddi Unsuru 590
1. Suçun Faili 590
2. Suçun Mağduru 590
3. Suçun Konusu 590
4. Suçun Hareketleri 590
5. Netice 592
B. Suçun Manevi Unsuru 592
C. Hukuka Aykırılık Unsuru 592
D. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 594
1. Teşebbüs 594
2. İştirak 595
3. İçtima 595
4. Zincirleme Suç 597
E. Görevli Mahkeme ve Kovuşturma 600
F. Suçun Yaptırımı 600
G. Zaman Aşımı 601
II. NİTELİKLİ HÜRRİYETTEN YOKSUN KILMA SUÇU (TCK 109/2) 605
A. Suçun Maddi Unsuru 605
1. Suçun Faili 605
2. Suçun Mağduru 605
3. Suçun Konusu 605
4. Suçun Hareketleri 606
5. Netice 607
B. Suçun Manevi Unsuru 607
C. Hukuka Aykırılık Unsuru 607
D. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 608
1. Teşebbüs 608
2. İştirak 608
3. İçtima 608
4. Zincirleme Suç 609
E. Görevli Mahkeme ve Kovuşturma 610
F. Suçun Yaptırımı 610
G. Zamanaşımı 611
III. CEZAYI ARTIRAN NİTELİKLİ HALLER (TCK 109/3–5) 613
A. Suçun Silahla İşlenmesi (TCK 109/3–a) 613
B. Suçun Birden Fazla Kişi Tarafından Birlikte İşlenmesi (TCK 109/3–b) 614
C. Suçun Kişinin Yerine Getirdiği Kamu Görevi Nedeniyle İşlenmesi (TCK 109/3–c) 614
D. Suçun Kamu Görevinin Sağladığı Nüfuz Kötüye Kullanılmak Suretiyle İşlenmesi (TCK 109/3–d) 615
E. Suçun Üstsoy, Altsoy veya Eşe Karşı İşlenmesi (TCK 109/3–e) 615
F. Suçun Çocuğa ya da Beden veya Ruh Bakımından Kendini Savunamayacak Durumda Bulunan Kişiye Karşı İşlenmesi (TCK 109/3–f) 616
G. Suçun Cinsel Amaç ile İşlenmesi (TCK 109/5) 617
IV. SUÇUN NETİCESİ SEBEBİYLE AĞIRLAŞMIŞ HALLERİ (TCK 109/4 ve TCK 109/6) 618
A. Suçun Mağdurun Ekonomik Bakımdan Önemli Bir Kaybına Neden Olması (TCK 109/4) 618
B. Kasten Yaralama Suçunun Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Hâllerinin Gerçekleşmesi (TCK 109/6) 619
V. HÜRRİYETTEN YOKSUN KILMA SUÇUNDA ETKİN PİŞMANLIK (TCK 110) 621
* HÜRRİYETTEN YOKSUN KILMA SUÇLARI İLE İLGİLİ CEZA GENEL KURULU VE DAİRE KARARLARI 624
ALTINCI BÖLÜM
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARLARI
OLAY 1: Mağdur ifadelerinin CBCA (Criteria–Based Content Analysis) ölçütlerine göre değerlendirilmesi 677
OLAY 2: Okul hizmetlisinin yaşı küçük mağdurlara yönelik eylemi 681
OLAY 3: Mağdurun rehber öğretmenine anlatması üzerine olayın ortaya çıkması 689
OLAY 4: Dernek yöneticisinin deneme süresi içerisinde çalışana yönelik eylemi 694
OLAY 5: Ani ve kesik hareketlerle mağdurun yüzüne ve saçlarına cinsel amaçla dokunma 697
OLAY 6: Mağdurenin, çocukları olmadığı için zaman zaman yanlarında kaldığı annesinin teyzesinin kocası tarafından istismarı 699
OLAY 7: Okul Aile Birliği Tarafından hizmet alımı yolu ile alınmış geçici hizmetli güvenlik görevlisi olarak çalışan sanığın aynı okulda okuyan mağdureye yönelik eylemi 702
OLAY 8: Esnaf olan sanığın iş yerinde, yetiştirme yurdunda büyüyen mağdura yönelik eylemi 706
OLAY 9: Sanığın sulh ceza hakimliğindeki ikrarı ve eyleminin basit cinsel saldırı suçunu değil nitelikli cinsel saldırı suçunu oluşturması 708
OLAY 10: Babanın öz kızlarına yönelik cinsel istismar eylemi 710
OLAY 11: Mağdurun halasının eşinin mağdura yönelik cinsel istismar eylemi 714
OLAY 12: Otobüs muavini sanığın, aynı otobüste annesi ile birlikte seyahat etmekte olan on iki yaşından küçük mağdureye karşı sarkıntılık suretiyle cinsel istismar eylemi 718
OLAY 13: Sanığın eyleminin organ sokmak suretiyle nitelikli cinsel saldırı suçuna teşebbüs mü, basit cinsel saldırı suçu mu olduğunun tespiti 720
OLAY 14: Sanığın, mağdurenin kayınbabası olması halinde, sanık hakkında TCK'nın 102/3–c maddesinin uygulanması 725
OLAY 15: Sanığın, mağdurenin öğretmeni olması halinde, sanık hakkında TCK’nın 103/3–d maddesinin uygulanması 727
YEDİNCİ BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİNDE YARGITAY'IN
TEMYİZ İNCELEMESİNİN KAPSAMI VE SINIRLARI
* Bölge Adliye Mahkemelerinin fiilen göreve başlama tarihi olan 20.07.2016 tarihinden sonra verilen kararlarda temyiz dilekçelerinde temyiz sebeplerinin bulunmasının zorunlu olup olmadığı ve temyiz sebeplerinin bulunup bulunmadığının belirlenmesi, 1412 sayılı CMUK ya da 5271 sayılı CMK'nın hangisinin uygulanacağı 729
SEKİZİNCİ BÖLÜM
ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARI
OLAY 1: G.B. BAŞVURUSU: Cinsel saldırı ve taciz suçunun işlendiği iddiasıyla Cumhuriyet başsavcılığına yapılan şikâyet üzerine başlatılan soruşturma sonucu kovuşturmaya yer olmadığına karar verilmesi nedeniyle kişinin maddi ve manevi varlığını koruma hakkının ihlal edildiği iddiası 749
OLAY 2: G.G.K. BAŞVURUSU: Cinsel saldırı suçunun işlendiği iddiasıyla Cumhuriyet Başsavcılığına yapılan şikayet üzerine başlatılan soruşturma sonucu kovuşturmaya yer olmadığına karar verilmesi nedeniyle kötü muamele yasağının ihlal edildiği iddiası 758
OLAY 3: F.G. BAŞVURUSU: Başvurucunun hukuka aykırı olarak cezalandırılması, temyiz incelemesinde duruşma yapılmaması ve yargılamanın makul sürede sonuçlandırılmaması nedenleriyle adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiası 773
OLAY 4: İ.G. VE DİĞERLERİ BAŞVURUSU: Irza geçme, zorla kaçırıp alıkoyma ve tehdit suçlarından açılan davanın zamanaşımından düşme kararıyla sonuçlanmasının kötü muamele yasağını ihlal ettiği iddiası 778
OLAY 5: M.S. BAŞVURUSU: Makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiası 786
OLAY 6: A.S.Y. BAŞVURUSU: Çocuğun nitelikli cinsel istismarı suçundan yapılan kovuşturmanın sonucunda sarkıntılık suçundan karar tesisi ve HAGB kararıyla sonuçlanmasının kötü muamele yasağını ihlal ettiği iddiası 789
DOKUZUNCU BÖLÜM
AVPUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ KARARLARI
OLAY 1: G.U. TÜRKİYE DAVASI: Sömürülme veya istismarla karşı karşıya kalan çocukların özel hassasiyetlerinin göz önünde bulundurularak yargılamaların yapılması ve devletlerin çocuğun ifadesini güvence altına alacak ve koruyacak usul kurallarını getirmesi gerekir. 803
OLAY 2: P. ve S./ POLONYA DAVASI: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 8. maddesinde düzenlenen özel hayata ve aile hayatına saygı hakkı, kürtaj hakkı olarak yorumlanamaz ancak, sağlık ve / veya refah nedenleri aranırken kürtaj, kişinin özel hayatına saygı hakkı kapsamındadır. 817
OLAY 3: MAIORANO VE DİĞERLERİ İTALYA DAVASI: Devletin egemenlik alanında bulunan kişilerin yaşamını korumak için gerekli tedbirleri alma yükümlülüğü, suç işlenmesini caydırıcı, etkili ceza kanunu hükümlerini yürürlüğe koymak, bu hükümlerin ihlalini önlemek, suçu bastırmak ve cezalandırmak için adli bir mekanizma kurmak suretiyle yaşama hakkını koruma şeklindeki temel görevinin ötesine geçmektedir 821
OLAY 4: Y./ SLOVENYA DAVASI: Mağdurların cinsel suçlarla ilgili davalarda kişisel bütünlüklerinin korunması ve gayri insani yahut haysiyet kırıcı ceza veya muameleye tabi tutulmamaları gerekir 828
OLAY 5: O'KEEFFE– İRLANDA DAVASI: Bütün ülkelerde eğitimin Devlet vasıtası ile tek elden yürütülmesi, okullarda çalışan, müdür, öğretmen ve tüm görevlilerin gerekli eğitimi almış, güvenlik soruşturmasından geçirilmiş, öğrenciler için hiç bir tehdit oluşturmayan, geçmişleri de araştırılmış, temiz kişiler arasından seçilmiş olmaları gereklidir 831
OLAY 6: X ve Y HOLLANDA DAVASI: Özel hayata ve aile hayatına saygı hakkının asıl amacı, bireyi kamu yetkililerinin keyfi müdahalelerine karşı korumaktır. Medeni hukuk kurallarına göre sağlanan korumanın yetersiz olduğu durumlarda, etkili caydırıcılığa ceza hukuku hükümleri aracılığıyla ulaşılabilir. 836
OLAY 7: D.P. ve J.C./ BİRLEŞİK KRALLIK DAVASI: Çocukların cinsel istismarı olaylarında, çocukların başvurabileceği etkin bir hukuk yolu ya da tazminata erişim imkanının bulunmaması, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 13. maddesinde düzenlenen etkili başvuru hakkının ihlalini oluşturur 837
OLAY 8: M.C./ BULGARİSTAN DAVASI: "Tecavüze direnmeme", "yardım istememe", "razı olmama" hususları, tecavüz ve cinsel tacizin belirlenmesinde esas unsur olarak kabul edilmiş ise; bu durum Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 3. maddesinde düzenlenen aşağılayıcı muammele yasağının ve 8. maddesinde düzenlenen özel hayata saygı hakkının ihlalini oluşturur. mağdurun fiziksel olarak direnmediği durumlarda bile Devletlerin, rıza gösterilmeyen cinsel eylemleri soruşturma yükümlülüğü vardır 838
OLAY 9: I.C. v. / ROMANYA DAVASI: Mağdurun fiziksel olarak direnmemesi ya da direnememesi, bu yüzden bedeninde herhangi bir fiziksel şiddet belirtisinin bulunmaması, suçun işlenmediği anlamına gelmez. mağdurun genç yaşı, fiziksel ve psikolojik durumu, birden fazla kişinin istismara katılmış olması dikkate alınmalıdır 839
OLAY 10: P.M./ BULGARİSTAN DAVASI: Tecavüz olayının faillerinin belirlenmiş olmasına rağmen, soruşturmanın 15 yıl sürmesi, şikayete yönelik soruşturmanın etkisiz kalması, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 3. maddesinde düzenlenen insanlık dışı ve aşağılayıcı muammele yasağının ihlalini oluşturur 841
OLAY 11: C.A.S. ve C.S./ ROMANYA DAVASI: Tecavüze ilişkin soruşturmanın 5 yıl sürmesi, en sonunda tecavüz eden kişinin beraat etmesi, şikayete yönelik etkin bir soruşturma yürütülmemesi, özel hayat ve aile hayatına yönelik yeterli koruma sağlanamaması Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 3. maddesinde düzenlenen insanlık dışı ve aşağılayıcı muammele yasağı ve 8. maddesinde düzenlenen özel hayata ve aile hayatına saygı hakkının ihlalini oluşturur 841
OLAY 12: R.I.P. ve D.L.P./ ROMANYA DAVASI: Suçlamaya ilişkin etkin bir soruşturma yürütülmemesi, soruşturmanın çok uzun sürmesi Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 3. maddesinde düzenlenen insanlık dışı ve aşağılayıcı muammele yasağının ihlalini oluşturur 843
OLAY 13: Manuello ve Nevi / İTALYA DAVASI: Çocuğun, babası tarafından istismara uğraması halinde, baba tarafından büyük baba ve büyük annenin çocuk ile görüşmeleri sınırlandırılabilir, fakat arasındaki aile bağlarının korunmasına yönelik gerekli tedbirler alınmalıdır. Aksi Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 8. maddesinde düzenlenen özel hayata ve aile hayatına saygı hakkının ihlalini oluşturur 843
OLAY 14: M.G.C./ ROMANYA DAVASI: "Tecavüze razı olmama" tecavüz ve cinsel tacizin belirlenmesinde esas unsur olarak kabul edilmiş ise; bu durum Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 3. maddesinde düzenlenen insanlık dışı ya da aşağılayıcı muammele yasağının ve 8. maddesinde düzenlenen özel hayata saygı hakkının ihlalini oluşturur. Başvuranın küçük yaşının ve savunmasız durumunun, istismara karşı tutumunu etkileyen unsurlar olduğu göz önünde bulundurulmalıdır 844
OLAY 15: SÖDERMAN / İSVEÇ DAVASI: Üvey baba tarafından yapılan gizli kamera kaydı, başvuranın kişisel bütünlüğünü ihlal etmiş olup, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 8. maddesinde düzenlenen özel hayata saygı hakkının ihlali mahiyetindedir 845
OLAY 16: M. ve M. / HIRVATİSTAN DAVASI: Boşanan anne babadan hangisi ile yaşamak istediğine ilişkin isteklerinin gözetilmemesi, birinci başvuran çocuğun ve velayet davasının uzun süreli niteliği, ikinci başvuran annenin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 8. maddesi kapsamındaki özel hayata ve aile hayatına saygı hakkının ihlalini oluşturur 846
OLAY 17: W.v. / SLOVENYA DAVASI: Cinsel saldırıya uğranıldığı iddiasıyla şikâyet eden reşit olmayan kişiler açısından devletin sorumluluğu daha geniştir. Bu tür davalar uzun sürmemeli ve tazminat uygun giderimi sağlayacak düzeyde olmalıdır 848
OLAY 18: E.S. ve DİĞERLERİ / SLOVAKYA DAVASI: Şiddet ve cinsel istismara başvuran eş hakkında müşterek mülke, ikametgaha yaklaşmasının engellenmesi için gerekli tedbirler alınmalıdır. Bu tedbirlerin alınmaması, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 3. maddesinde düzenlenen insanlık dışı ya da aşağılayıcı muamele yasağı ve 8. maddesinde düzenlenen özel hayata ve aile hayatına saygı hakkının ihlali mahiyetindedir 849
OLAY 19: MASLOVA ve NALBANDOV / RUSYA DAVASI: Gözaltında bulunan kimseye karşı, sözleşmenin 3. maddesinde düzenlenen işkence ve insanlık dışı ya da aşağılayıcı muamele yasağının ihlali 850
OLAY 20: E. ve DİĞERLERİ / BİRLEŞİK KRALLIK: Üvey çocuklarına karşı cinsel istismarda bulunmaktan mahkum olan sanığın, şartla tahliye olduktan sonra, onlarla birlikte yaşamaya ve cinsel istismar ile şiddet eylemlerini sürdürmeye devam etmesi 851
OLAY 21: Ş.H.H./ TÜRKİYE DAVASI: Başvuruda Avrupa İnsan Hakları sözleşmesinin 35. maddesinin 1. fıkrasındaki altı aylık süre koşuluna uyulmaması 852
OLAY 22: I.G. / MOLDOVA CUMHURİYETİ DAVASI: Soruşturmanın etkin şekilde yürütülmemesi sözleşmenin 3. maddesinde düzenlenen insanlık dışı ya da aşağılayıcı muamele yasağının ihlalini oluşturur 854
* AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ 855
ONUNCU BÖLÜM
MAĞDUR İFADELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
* MAĞDUR İFADELERİNİN CBCA KRİTERLERİNE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ (CRİTERİA–BASED CONTENT ANALYSİS) 869
ON BİRİNCİ BÖLÜM
YARGITAY CEZA GENEL KURULUNUN USULE
İLİŞKİN KARARLARI
* Yüklenen suçun cezasının alt sınırı 5 yıldan fazla hapis cezasını gerektiriyor ise CMK'nın 150/3. maddesi gereğince sanığa müdafi atanması zorunluluğu 877
* 5271 sayılı CMK’nın 150, 234 ve 239. maddeleri gereğince sanık ve mağdura zorunlu olarak atanan müdafi ve vekil ücretlerinin mahkûmiyet hükümleri ile birlikte yargılama giderlerine dahil edilerek sanıktan tahsiline karar verilmesinin mümkün olup olmadığı 878
* Akıl hastalığı nedeniyle hakkında ceza verilmesine yer olmadığına ve akıl hastalarına özgü güvenlik tedbiri uygulanmasına karar verilen sanığa CMK'nın 150/2. maddesi uyarınca atanan zorunlu müdafi ücretinin, yargılama gideri olarak yükletilip yükletilemeyeceği 879
* Sanık hakkında hükmolunan hapis cezasının TCK’nın 51. maddesi uyarınca ertelenmesine karar verilirken gösterilen gerekçenin CMK’nın 231. maddesi uyarınca hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına yer olmadığına karar verilirken gösterilen gerekçe ile çelişip çelişmediği 879
* Denetim süresi içerisinde kasten yeni bir suç işlenmesi nedeniyle CMK’nın 231/11. maddesi uyarınca açıklanan yerel mahkeme hükmünün Anayasa’nın 141 ve 5271 sayılı CMK’nın 34, 230 ve 232. maddelerinde öngörülen şekilde yasal ve yeterli gerekçe içerip içermediği 880
* Sanığın denetim süresi içerisinde kasıtlı suç işlemesi nedeniyle yapılan ihbar üzerine açılan duruşmadan haberdar edilmeyen ve yokluğunda hüküm kurulan katılan vekiline gerekçeli karar tebliği sağlanmadan temyiz incelemesi yapılmasının mümkün olup olmadığı 882
* Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına karşı yapılan itiraz üzerine, itiraz merciinin yapacağı şekli denetim dışında esas bakımından da (suçun sübutu, nitelendirilmesi vb. konularda) değerlendirme yapıp yapamayacağı 883
* CMK'nın 231. maddesi uyarınca hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilen sanığın, denetim süresi içinde kasten yeni bir suç işlemesi hâlinde önceki hükümlerin aynen açıklanması gerekip gerekmediği 884
* Sanık müdafisinin mazereti hakkında bir karar verilmeden ve teşebbüs aşamasında kalmış yağma suçundan yargılanan sanık hakkında müdafisi hazır bulundurulmadan hüküm kurulmasının, savunma hakkının kısıtlanması niteliğinde olup olmadığı 885
* Ulusal Yargı Ağı Projesi (UYAP) Sisteminden alınan güncel nüfus kaydında, sanığın temyiz aşamasında öldüğü bilgisine yer verilmesi karşısında, bu hususun mahallinde araştırılmasının gerekli olup olmadığı 886
* İştirak hâlinde işlenen suçlarda, ortaklardan birisinin savunmasının alınmasının dava zamanaşımının kesilmesi yönünden diğer ortakları da etkileyip etkilemeyeceği 887
* Sanığın hazır bulunduğu oturumda son söz sanığa verilmeden hüküm kurulmasının, savunma hakkının kısıtlanması niteliğinde olup olmadığı 887
* Sanığın hazır bulunduğu oturumda hükümden önceki son sözün sanığa değil de sanık müdafisine verilmiş olmasının, savunma hakkının kısıtlanması niteliğinde olup olmadığı 888
* Aleyhe olan bozma kararına karşı sanıkların beyanı alınmadan direnme kararı verilip verilemeyeceği 888
* Bozma ilamı ve duruşma günü sanıklara tebliğ olunmadan direnme kararı verilmesinin savunma hakkının kısıtlanması niteliğinde olup olmadığı 890
* Başka suçtan ceza infaz kurumunda bulunduğu anlaşılan sanığın Cumhuriyet savcısının esas hakkındaki görüşünü bildirdiği ve hükmün açıklandığı son oturuma getirtilmeden karar verilmesinin savunma hakkının kısıtlanması niteliğinde olup olmadığı, 892
* Yerel mahkeme kararının "yeni hüküm" niteliğinde olup olmadığı ve incelemenin Özel Daire tarafından mı, Ceza Genel Kurulu tarafından mı yapılması gerektiği 893
* Yerel Mahkemece bozmadan sonra yapılan yargılama sonucunda, direnme nedenleri gösterilmeden ve bozmaya niçin uyulmadığı açıklanmadan, ilk hükümdeki gerekçenin tekrarlanması suretiyle direnme kararı verilip verilemeyeceği 894
* Direnme kararı veren yerel mahkemenin hüküm fıkrasını yeniden kurma zorunluluğunun bulunup bulunmadığı, 895
* Suç tarihinde 15–18 yaş grubunda bulunan sanık hakkında hükmolunan kısa süreli hapis cezalarının, TCK'nın 50/3. maddesi uyarınca aynı maddenin birinci fıkrasında sayılan seçenek yaptırımlardan birine çevrilmesinin zorunlu olup olmadığı 896
* Şikâyete tabi olan suçlarda kovuşturma aşamasında katılanın şikâyetinden vazgeçmesi üzerine sanığın vazgeçmeyi kabul etmemesi durumunda sanık hakkında mahkûmiyet kararı verilip verilmeyeceği 897
* Şikayetten vazgeçme, onu kabul etmeyen sanığı etkilemez. Ancak bu kuralın ihlali, C.Savcısına hükme karşı bundan dolayı sanık aleyhine temyiz yoluna başvurma hak ve yetkisi vermez. 897
* Sanığın 22.06.2018 tarihli dilekçesi ile temyizden feragat ettiğinin anlaşılması karşısında, sanık müdafisinin 01.06.2018 tarihli dilekçesine dayanılarak temyiz incelemesi yapılıp yapılamayacağı ve temyizden feragatten dönülmesinin mümkün olup olmadığı 899
* TCK'nın 51. maddesine göre ertelenmiş üç ayrı 1 yıl 8 ay hapis cezasının mı yoksa erteli olmayan 2 yıl 1 ay hapis cezasının mı sanık lehine olduğu 900
* CMK’nın 308. maddesine göre Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının sanık lehine itirazda bulunması hâlinde süre aranmayacağına ilişkin hükmün 466 sayılı Kanun uyarınca tazminat istemine ilişkin davalarda uygulanıp uygulanmayacağı 900
* Kesinleşmiş mahkûmiyet hükmünün infazı aşamasında tekerrüre esas alınan ilamın kesinleşmediği anlaşılırsa Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının bundan dolayı itiraz yoluna başvurmasının mümkün olup olmadığı 901
* Sanık hakkındaki davaya katılma istemi reddedilen şahsa gerekçeli kararın tebliğinin gerekip gerekmediği 901
* Katılan sıfatını alabilecek şekilde suçtan zarar görenin davadan haberdar edilmemesi ve yokluğunda hüküm kurulması hâlinde, gerekçeli kararın tebliği sağlanmadan temyiz incelemesi yapılmasının mümkün olup olmadığı 902
* İlk hükmü temyiz etmeyen sanığın inceleme dışı diğer sanığın temyizi üzerine hükmün lehe bozulmasının ardından, sirayet nedeniyle hakkında kurulan ikinci hükmü temyiz etmesinin olanaklı olup olmadığı 903
* 15–18 yaş grubu içerisinde olan sanık hakkında 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu'nun 35/1. maddesi uyarınca sosyal inceleme raporu alınmasının, sosyal inceleme raporu alınmaması hâlinde ise bunun gerekçesinin kararda gösterilmesinin zorunlu olup olmadığı, bu eksikliklerin tek başına bozma nedeni yapılıp yapılamayacağı 905
* Seçimlik olarak hapis cezası ile birlikte adli para cezasının da öngörüldüğü suçlarda sanık hakkında hapis cezası alt sınırdan verilirken, gün adli para cezasının alt sınırdan uzaklaşılarak tayin edilmesinin mümkün olup olmadığı 905
* Hükümde gösterilen kanun yolu bildiriminin eksik ve yanıltıcı nitelikte olup olmadığı ve buna bağlı olarak temyiz isteminin süresinde yapılıp yapılmadığı 906
* Sanıkların bir kısım suçlardan mahkûmiyetlerine, bir kısım suçlardan beraatlerine karar verilmesi halinde, beraat hükümlerinden dolayı avukatlık ücretine hükmedilip hükmedilemeyeceği 907
* 20.07.2016 tarihinden önce doğrudan hükmedilen kesin nitelikteki adli para cezalarının tekerrüre esas alınıp alınamayacağı 907
* Alt sınırı 5 yıl veya daha fazla hapis cezasını gerektiren suçlarda sanığın savunmasının istinabe yolu ile alınıp alınamayacağı 908
* Alt sınırı beş yıl hapis cezasını gerektiren suçlarda sanığın savunmasının SEGBİS (ses ve görüntü bilişim sistemi) ile alınmasının savunma hakkının kısıtlanması niteliğinde olup olmadığı 909
* Duruşmada hazır bulunan sanık ve müdafiinden katılma istemi konusunda görüş alınmadan şikâyetçinin davaya katılmasına karar verilmesinin ve bu hususun temyiz incelemesi aşamasında dosyanın esasına girilmeden bozma nedeni yapılmasının isabetli olup olmadığı 910
* Suç tarihinde 11 yaşının içinde bulunan mağdureye CMK’nın 234/2. maddesi uyarınca atanan zorunlu vekil ile mağdurenin kanuni temsilcisinin katılma konusunda iradelerinin çelişmesi halinde hangisinin iradesine üstünlük tanınacağı. 910
* Akıl hastası olan mağdureye CMK’nın 234/2. maddesi uyarınca atanan zorunlu vekil ile mağdurenin kanuni temsilcisinin iradelerinin çelişmesi halinde hangisinin iradesine üstünlük tanınacağı. 913
* Kovuşturma aşamasında onbeş yaşını tamamlamayan mağdureye CMK’nın 234/2. maddesi uyarınca atanan zorunlu vekil ile mağdurenin kanuni temsilcisinin katılma konusunda iradelerinin çelişmesi hâlinde hangisinin iradesine üstünlük tanınacağı. 914
* TCK'nın 62/1. maddesinin TCK'nın 61/7. maddesinden önce uygulanması 914
ON İKİNCİ BÖLÜM
YARGITAY CEZA DAİRELERİNİN USULE İLİŞKİN KARARLARI
* Hüküm iddianamede belirtilen fiil ve fail hakkında verilir. İddianamede dava konusu yapılmayan eylemden dolayı ek savunma hakkı verilerek hüküm kurulamaz. 917
* İfadesinin alındığı tarihte 15 yaşını bitirmiş olan mağdurun şikayetinden vazgeçmesi halinde zorunlu vekilinin verilen kararı temyiz hakkı yoktur. 918
* Beyanının alındığı tarihte mağdure on beş yaşından büyükse şikayetçi olup olmadığı ve davaya katılmak isteyip istemediği sorulmalıdır 919
* Suç tarihinde 15 yaşından küçük olan mağdurun velayet hakkına sahip anne ve babasının şikayetçi olmadıklarını beyan etmeleri halinde, yaş küçüklüğü nedeniyle tayin edilen vekilin kararı temyiz hakkı yoktur. 919
* On beş yaşından küçük olan mağdurun davaya katılan velayet hakkına sahip anne ve/veya babasının yüzlerinde verilen kararı temyiz etmemeleri halinde yaş küçüklüğü nedeniyle tayin edilen vekilin kararı temyiz hakkı yoktur. 920
* Mağdur ile velayet hakkına sahip olan kişi arasında menfaat çatışması varsa mağdura kayyım tayin ettirilmesi gerekir. 921
* Cinsel istismar eyleminin öz evlat üzerinde gerçekleştirilmesi halinde sanık hakkında TCK'nın 53/5. maddesinin uygulanması gerekir. 922
* Suçun TCK’nın 53/1–c maddesindeki hak ve yetkinin kötüye kullanılması suretiyle işlenmesi halinde sanık hakkında TCK'nın 53/5. maddesi uygulanmalıdır. 922
* Soruşturma safhasında şikâyetten vazgeçilmesi halinde kovuşturma aşamasında bu vazgeçme beyanından vazgeçilerek tekrar şikâyetçi olduğunu söyleyip davaya katılmanın mümkün olup olmadığı, bu durumda yaş küçüklüğü nedeniyle tayin edilen vekilin hükmü temyiz etme hakkı olup olmadığı 923
* Soruşturma aşamasında şikayetçi olduğunu bildiren müştekinin hükümden önce ölmesi şikayeti ortadan kaldırmaz. 927
* Takibi şikayete bağlı suçlarda şikayetten vazgeçme onu kabul etmeyen sanığı etkilemez. 927
* Sanık, hakkında beraat kararı verileceğini düşünerek şikayetten vazgeçmeyi kabul etmemiş, ancak yapılan yargılama sonucunda sanığın suçu sabit görülmüş ise verilmesi gereken karar 927
* Vekilin müvekkili adına şikayetten vazgeçebilmesi için vekaletnamesinde şikayetten vazgeçme konusunda özel yetkisinin bulunması gerekir. 928
* Müdafi tarafından sunulan avukatlık hizmetinin bölünmesi mümkün olmadığından, sanığın bazı suçlardan mahkumiyetine, bazı suçlardan beraatine karar verilmiş ise, beraat ettiği suç yönünden lehine vekalet ücretine hükmedilmez. 928
* Vekalet ücreti şahsi hakka ilişkin olduğundan ayrıca istinaf sebebi olarak belitilmediği takdirde bu husus re’sen nazara alınamaz. 929
* Kovuşturma evresinde mahkeme gerekli usule uyarak mağdur ya da sanığın yaşını düzeltebilir. Ancak nüfus müdürlüğü temsilcisinin duruşmaya katılımı sağlandıktan sonra karar verilmesi ya da yoklukta verilen hükmün nüfus müdürlüğüne tebliğ edilmesi gerekir. 929
* Mağdurenin resmi bir sağlık kurumunda doğmuş olması halinde doğum tarihi düzeltilemez. Mevcut nüfus kaydına göre karar verilmelidir. 930
* On sekiz yaşından küçük olan mağdura 5271 sayılı CMK’nın 234/2. maddesi gereğince vekil tayin edilmelidir. 931
* Mağdur yurt çocuğu ise hakkında koruma kararı olup olmadığı ve uzatılıp uzatılmadığı tesbit edilip, varsa suretleri dosyaya eklenip, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının davadan haberdar edilmesi ve davaya katılma imkanının verilmesi gerekir 931
* Ceza tesbit edilirken TCK'nın 61/7. maddesindeki 30 yıllık sınır ile TCK'nın 49. maddesindeki 20 yıllık sınırların unutulmaması gerekir. 932
* TCK'nın 31/2, 31/2–son ve 62. maddelerinin (ya da TCK'nın 31/3, 31/3–son, 62. maddelerinin) uygulanma sırası 932
* TCK'nın 62/1. maddesinin mi, TCK'nın 61/7. maddesinin mi önce uygulanacağı 933
* TCK'nın 103/2, 103/3, 103/4, 35, 43, 103/6, 31, 62. maddelerinin uygulanma sırası ve şekli 934
* TCK'nın 103/2, 103/3, 103/4, 43, 103/6, 62. maddelerinin uygulanma sırası ve şekli 934
* Seçimlik cezalardan hapis cezasının tercih edildiği hallerde hapis cezası adli para cezasına çevrilemez. 934
* Akıl hastası olduğu anlaşılan sanığın müdafisi huzurunda savunmasının alınması gerekir. 935
* Sanığın cezai ehliyetinin tam olmadığı hususunda kuşku var ise raporu aldırılmalıdır. 935
* Sanığın cezai ehliyetinin tesbiti için tek psikiyatri hekiminin raporu yeterli değildir. 936
* Sanığın ehliyeti ile ilgili olarak alınan raporlar arasında çelişki var ise, Adli Tıp kurumu ilgili ihtisas kurulundan rapor alınmalıdır. 937
* Öğretim görevlisinin görevi sırasındaki cinsel saldırı eylemi özel soruşturma usulüne tabidir. 937
* Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının açıklanması halinde açıklanması geri bırakılan karara atıf yapılmak suretiyle hüküm kurulması 937
* İstinaf mahkemesinin duruşma açmadan ilk derece mahkemesi kararını düzelterek istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermesi 938
* Temyiz edenin temyiz dilekçesinde temyiz nedenlerini gösterme zorunluluğu 939
* Zincirleme şekilde işlenen suçlarda failin son eylem tarihindeki yaşının esas alınması 940
* Temel ceza alt sınırdan verildiği halde, TCK'nın 43. maddesi gereğince yapılan artışın gerekçesiz olarak teşdiden yapılması 941
* Kesinleşmiş mahkumiyet hükmüne konu eylem ile bu eyleminin suç tarihinden daha önce aynı mağdura karşı gerçekleştirilen ve halen yargılaması devam eden suça ilişkin eylemler arasında teselsül hükümlerinin uygulanması gerektiği durumlarda hükmün nasıl tesis edileceği 941
Kaynakça 943
Kavram Dizini 947 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
