|
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz VII
Kısaltmalar XVII
Birinci Bölüm
İDARENİN DENETLENMESİ VE YARGISAL DENETİM
I. YARGI İŞLEVİ, İDARİ YARGI VE TÜRK İDARİ YARGISI 1
A. İdarenin Denetlenmesi ve İdarenin Yargısal Denetimi 1
1. Genel Olarak İdarenin Denetlenmesi 1
2. İdarenin Yargı Dışı Denetimi 4
a. İdarenin İç Denetimi 6
b. İdarenin Dış Denetimi 9
3. İdarenin Yargısal Denetimi, Yargının Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı 14
a. Genel Olarak İdarenin Yargısal Denetimi 15
b. Yargının Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı İlkesi 17
b1. Hâkimin Çekinmesi ve Hâkimin Reddi 22
b1a. Hâkimin Çekinmesi (Hâkimin Davaya Bakmasının Yasak Olması) 23
b1b. Hâkimin Reddi 24
b2. Çekilme ve Reddin Karara Bağlanması 29
B. İdari Yargıya İlişkin Genel Bilgiler 32
C. Türkiye’de İdari Yargı Teşkilatının Yapısı ve İşleyişinin Tarihsel Gelişimi 38
D. Türk İdari Yargısının Genel Özellikleri 41
E. İdari Yargılama Hukukunun Özellikleri 45
1. İdari Yargıda Geçerli Olan Anayasal Yargılama İlkeleri 48
a. Usul Ekonomisi İlkesi 48
b. Adil Yargılanma Hakkı 51
c. Aleni Yargılama ve Gerekçe İlkesi 53
2. İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda Öngörüler İlkeler 57
a. Yazılılık ve Evrak (Belge/Doküman) Üzerinde İnceleme İlkesi 57
b. Delil Serbestîsi İlkesi 59
c. Re’sen İnceleme (Kendiliğinden Araştırma/Tetkik) İlkesi 62
d. Yerindelik Denetimi Yapılamaması İlkesi 72
e. Hukuk Muhakemesi Kanunu’na Yapılan Atıfların İdari Yargının Bünyesine Uygunluğu Ölçüde Uygulanması İlkesi 75
f. Taleple Bağlılık İlkesi 77
3. İçtihadın Öngördüğü İlke: Usuli Kazanılmış (Müktesep) Hak İlkesi 78
4. İdari Yargılama Usulü İlkeleri ve Delil Tespiti 82
II. İDARİ YARGININ GÖREV ALANI VE DENETİM SINIRI 87
A. İdari Yargının Görev Alanına Giren ve Görev Alanı Dışında Kalan Konular 87
B. İdari Yargının Görev Alanının Belirlenmesinde Kullanılan Ölçütler 99
1. Kamu Gücü Ölçütü 99
2. Kamu Hizmeti Ölçütü 100
3. Karma Ölçüt 101
C. İdari Yargının Denetiminin Sınırı 102
1. Genel Olarak 102
2. Yasama Kısıntısı 104
3. Yargı Yetkisinin Kullanılmasına Getirilen Sınırlamalar 106
a. Genel Olarak 106
b. Anayasa’nın 125. Maddesi Düzenlemesinin Anlam ve Kapsamı 109
İkinci Bölüm
TÜRK HUKUKUNDA YARGI KOLLARI VE İDARİ YARGI
I. GENEL AÇIKLAMALAR 119
II. ANAYASA YARGISI: ANAYASA MAHKEMESİ 121
A. Anayasa Mahkemesi’nin Oluşumu 123
B. Anayasa Mahkemesi’nin Görev ve Yetkileri 123
1. Temel Görev ve Yetkisi: Bazı Normların Anayasaya Uygunluğunun Denetlenmesi (Denetim Yolları) 124
a. Soyut Norm Denetimi (İptal Davası, Dava Yolu) 124
b. Somut Norm Denetimi (İtiraz Davası, Def’i Yolu) 125
c. Bireysel Başvuru Yolu (Anayasa Şikâyeti) 126
c1. Bireysel başvurunun koşulları 127
c2. Bireysel başvuru üzerine verilen kararın sonuçları 128
2. Anayasa Mahkemesi Kararları 128
C. Anayasa Mahkemesi’nin İçyapısı ve Çalışma Düzeni 130
III. ADLİ YARGI 131
A. Adli Yargıda İlk Derece Mahkemeleri 131
a. Hukuk Mahkemeleri ve Türleri 131
b. Ceza Mahkemeleri ve Türleri 133
B. Ara Derece (İstinaf) Mahkemeleri: Bölge Adliye Mahkemeleri 135
C. Üst Derece (Temyiz) Mahkemesi: Yargıtay 136
1. Hukuk Usulünde Temyiz Yolu 138
2. Ceza Usulünde Temyiz Yolu 138
IV. İDARİ YARGI 139
A. İlk Derece Mahkemeleri 139
1. İdare Mahkemeleri 140
2. Vergi Mahkemeleri 141
B. Bölge İdare Mahkemeleri (İstinaf Mahkemeleri) 141
1. Genel Olarak 141
2. Bölge İdare Mahkemeleri ve Dairelerinin Görevleri 143
3. Bölge İdare Mahkemesi Başkanlar Kurulu 145
4. Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerine İlişkin Çeşitli Hükümler 146
C. İdari Yargı Düzeninin Üst Derece Mahkemesi (Yüksek Mahkemesi): Danıştay 147
1. Tarihi 147
2. Oluşumu 151
a. Danıştay Üyelerinin Nitelikleri ve Görevleri 152
b. Danıştay Üyelerinin Seçimi 153
c. Danıştay Meslek Mensuplarının Görevleri ve Görevinin Sona Ermesi 153
d. Danıştay’ın Yardımcı Görevlileri: Tetkik Hâkimleri ve Savcılar 155
e. Danıştay’ın Karar Organları 156
3. Danıştay’ın İlk Derece Mahkemesi Olarak Baktığı Davalar 164
V. UYUŞMAZLIK YARGISI: ADLİ VE İDARİ YARGI KOLLARI ARASINDAKİ GÖREV VE HÜKÜM UYUŞMAZLIKLARININ ÇÖZÜMÜ 166
A. Genel Olarak 166
B. Uyuşmazlık Mahkemesi’nin Yetkileri 168
1. Görev Uyuşmazlığı 168
a. Olumlu Görev Uyuşmazlığı 168
b. Olumsuz Görev Uyuşmazlığı 169
2. Hüküm Uyuşmazlığı 170
C. Uyuşmazlık Çıkarılamayacak Durumlar ve Uyuşmazlık Mahkemesi Kararlarının Sonuçları 171
VI. SEÇİM YARGISI: YÜKSEK SEÇİM KURULU 171
A. Kuruluşu 171
B. Görev ve Yetkileri 173
C. Mahkeme Niteliği 173
VII. HESAP YARGISI: SAYIŞTAY 175
A. Kuruluşu, Yapısı ve İşleyişi 175
B. Görev ve Yetkileri 179
C. Sayıştay’ın Yargısal Görevlerini Yerine Getirme Usulü 181
1. Ön İnceleme (Denetim ve Raporlama) Aşaması 182
2. Yargılama Aşaması 183
3. Kanun Yolları Aşaması 185
a. Temyiz 185
b. Yargılamanın İadesi 185
c. Karar Düzeltilmesi 186
4. Hesap Yargılamasına İlişkin Diğer Hususlar 187
Üçüncü Bölüm
İDARİ YARGILAMA USULÜNDE DAVA TÜRLERİ
I. İPTAL DAVASI VE YÜRÜTMENİN DURDURULMASI KARARI 196
A. İptal Davası Tanımı ve Özellikleri 196
B. İptal Davasının Ön Koşulları 207
1. İptal Davasında Göreve İlişkin Koşullar 207
2. Bağlantılı Davalar 210
3. İptal Davasında Yetkiye İlişkin Koşullar 215
a. Genel Yetki Kuralı 215
b. Özel Yetki Kuralları 217
b1. Kamu Görevlilerine İlişkin Özel Yetki Kuralları 217
b2. Taşınmaz Mallara İlişkin Özel Yetki Kuralları 218
b3. Taşınır Mallara İlişkin Özel Yetki Kuralları 218
4. İptal Davasında Süreye İlişkin Koşullar 219
5. İptal Davasının Konusuna İlişkin Koşullar 228
6. İptal Davasının Davacıya İlişkin Koşulları 229
7. İptal Davasının Davalıya İlişkin Koşulları 243
8. İptal Davasının Biçimine (Şekline) İlişkin Koşullar 245
9. İptal Davasının Esasına İlişkin Koşullar 246
C. İptal Davasının Sonuçları 246
1. İptal Davasının Reddedilmesinin Sonuçları 246
2. İptal Kararı Verilmesinin Sonuçları 247
D. İptal Davasının Esasın İncelenmesi 248
1. İdari İşlemlerin Tanımı ve Özellikleri 248
a. Tanım 252
b. İdari İşlemlerin Özellikleri 255
b1. İdari İşlemler Kural Olarak İdari Makamlar Tarafından Kamu Gücüne Dayanılarak Yapılır 255
b2. İdari İşlemler Tek Yanlı İrade Açıklamasıdır 256
b3. İdari İşlemler İcrailik (Etkili Karar Olma, Lazimul İcra) Niteliğini Taşır ve Re’sen İcra Edilebilir 257
b4. İdari İşlemler Hukuka Uygunluk Karinesinden Yararlanır ve Yargısal Denetime Tabidir 262
2. İdari İşlemin Unsurları 263
a. Yetki Unsuru 263
a1. Yetki Çeşitleri 265
a1a. Kişi Yönünden Yetki 265
a1aa. Fiili Memur Teorisi 265
a1ab. Vekâlet 266
a1ac. Yetki ve İmza Devri 267
a1b. Konu Yönünden Yetki 269
a1c. Yer Yönünden Yetki 269
a1d. Zaman Yönünden Yetki 269
a2. Yetkide Paralellik İlkesi 270
a3. Yetki Unsurunda Sakatlık Halleri 272
a3a. Fonksiyon (Görev) Gaspı 272
a3b. Yetki Gaspı 275
a3c. Yetki Tecavüzü (Aşımı) 276
b. Şekil (Biçim, Usul ve Prosedür) Unsuru 277
c. Sebep (Neden) Unsuru 282
d. Konu Unsuru 285
e. Amaç (Maksat) Unsuru 286
f. Takdir Yetkisi ve Bağlı Yetki 289
3. İdari İşlemlerin Sona Ermesi 292
a. İdari İşlemi Yapan İdarenin İradesi Dışında Gerçekleşen Sona Erdirici Nedenler 292
a1. Hukuki Nedenler 292
a2. Fiili Nedenler 293
b. İdari İşlemin Kendiliğinden Sona Ermesi 293
c. İdari İşlemi Yapan İdarenin İradesine Bağlı Olarak Gerçekleşen Sona Erdirici Nedenler 293
c1. Geri Alma 293
c2. Kaldırma (İlga) 295
c3. Değiştirme 296
c4. Düzeltme 297
E. Yürütmeyi Durdurma Kararı 297
1. Yürütmenin Durdurulması Kararının Verilmesinin Şekli Koşulları 306
2. Yürütmenin Durdurulması Kararı Verilmesinin Esasa İlişkin Koşulları 309
3. Temyiz veya İstinaf İstemlerinde Yürütmenin Durdurulması 314
4. Yürütmeyi Durdurma Kararlarının Hukuki Niteliği 314
5. Yürütmeyi Durdurma İstemleri Hakkında Verilen Kararların Denetimi 321
II. TAM YARGI DAVASI 322
A. İptal Davalarının Tam Yargı Davaları ile Karşılaştırılması 325
B. Tam Yargı Davalarının Ön Koşulları 328
C. Tam Yargı Davalarında Yetkili Yargı Yerleri 328
D. Tam Yargı Davalarının Konusuna İlişkin Koşulları 329
E. Tam Yargı Davalarının Davacıya İlişkin Koşulları 333
F. Tam Yargı Davalarının Davalıya İlişkin Koşulları 333
G. Tam Yargı Davalarının Biçime (Şekle) İlişkin Koşulları 334
H. Tam Yargı Davalarının Süreye İlişkin Koşulları 334
I. Tam Yargı Davasının Esası ve Sorumluluk Nedenleri 340
1. Genel Olarak İdarenin Sorumluluğu 340
2. İdarenin Sorumluluğun Şartları 345
a. İdari Davranış 345
b. Zarar 346
b1. Zarar, Gerçek ve Kesin Olmalıdır 351
b2. Zarar Özel Olmalıdır 352
b3. Zarar, Meşru Bir Menfaat ya da Hakka Yönelik Olmalıdır 353
b4. Zarar, Maddi ya da Manevi Nitelikte Olabilir 353
b5. Zarar, Parayla Takdir Edilebilen Bir Zarar Olmalıdır 353
b6. Zarar, Anormal Olmalıdır 356
c. Nedensellik Bağı (Sebep–Sonuç İlişkisi, İlliyet Bağı/Rabıtası) 357
3. Sorumluluğun Kalkması veya Azalması 358
a. Zorlayıcı Nedenler (Mücbir Sebep, Force Majeur) 358
b. Beklenmeyen Durumlar (Umulmayan Hal, Kaza, Cas Fortuit) 360
c. Zarar Görenin Kusuru 360
d. Üçüncü Kişinin Kusuru 362
4. Hizmet Kusuru 362
a. Hizmet Kusurunun Özellikleri 368
a1. Hizmet Kusuru, Nesnel (Objektif Niteliği Haiz) ve Anonimdir 369
a2. Hizmet Kusuru, Genel ve Asli Sorumluluk Türüdür 370
a3. Hizmet Kusuru, Olaylara Göre Değişen, Esnek Bir Kavramdır 370
b. Hizmet Kusuru Sayılan Haller 370
b1. Hizmetin Kötü İşlemesi 371
b2. Hizmetin Geç İşlemesi 372
b3. Hizmetin Hiç İşlememesi 373
c. Hizmet Kusuru– Kişisel (Şahsi) Kusur Ayrımı 374
5. İdarenin Kusursuz Sorumluluğu 381
a. Risk İlkesi (Muhataralı Faaliyet, Tehlike Sorumluluğu, Hasar Kuramı) 383
a1. Mesleki Risklerden Doğan Sorumluluk 384
a1a. Daimi Kamu Görevlilerinin Görevleri Nedeniyle Doğan Sorumluluk 385
a1b. Geçici Olarak Kamu Görevlerine Katılanların Görevleri Nedeniyle Doğan Sorumluluk 386
a2. Sosyal Risk İlkesi 386
b. Kamu Külfetleri Karşısında Eşitlik İlkesi 389
c. Bayındırlık Hizmetlerine Katılanların Özel Durumuna Göre Sorumluluk 391
d. Hukuka Uygun İdari İşlemlerden Dolayı Sorumluluk 391
İ. Tam Yargı Davalarının Sonuçları 392
Dördüncü Bölüm
İDARİ YARGI DAVALARINDA UYUŞMAZLIĞIN
YARGILAMA SÜRECİ
I. İDARİ YARGI DAVALARININ İNCELENMESİ 395
II. DİLEKÇELERDE YER ALACAK HUSUSLAR, VERİLECEĞİ MERCİİLER VE DİLEKÇELERİN MAHKEME TARAFINDAN ALINMASI USULÜ 396
III. DİLEKÇELER ÜZERİNDE İLK İNCELEME 404
A. Görev ve Yetki 406
B. İdari Merci Tecavüzü 407
C. Ehliyet 408
D. İdari Davaya Konu Olacak Kesin ve Yürütülmesi Gereken Bir İşlem Olup Olmadığı 410
E. Süre Aşımı 413
F. Husumet 415
G. Dilekçede Eksiklik Olup Olmadığı 417
H. Tek Dilekçeyle Birden Fazla İşleme Karşı Dava Açılması ve Birden Fazla Kişinin Ortak Dilekçeyle Dava Açması 417
IV. DAVA SÜRECİ 422
V. AÇIKLAMA VE YANLIŞLIKLARIN DÜZELTİLMESİ 425
VI. DAVA AÇMANIN HUKUKSAL SONUÇLARI 431
VII. İVEDİ YARGILAMA USULÜ 434
A. İvedi Yargılama Usulü Uygulaması 439
1. Dava Açma Süresi 439
2. Üst Makama Başvuru 439
3. İlk İnceleme ve Savunma 439
4. Yürütmeyi Durdurma Kararı 440
B. Karar Verme Aşaması 440
C. Temyiz Aşaması 440
Beşinci Bölüm
KARARLARA KARŞI BAŞVURU YOLLARI (KANUN YOLLARI)
I. OLAĞAN BAŞVURU YOLLARI (OLAĞAN KANUN YOLLARI) 448
A. İstinaf 448
1. Genel Olarak 448
2. İstinaf Kanun Yolunun Temyizden Farkları 452
3. İstinafa Konu Edilemeyecek Kararlar 453
4. İstinafa Başvuruda Bulunabilecekler 454
5. İstinaf Nedenleri 459
6. İstinaf Başvurusunun Süresi ve Şekli 460
7. İstinaf Yoluna Başvurulmasının Mahkeme Kararlarının İcrasına Etkisi 461
8. İstinaf İncelemesi Sonucu Verilebilecek Kararlar 461
B. Temyiz 463
1. Temyiz Edilemeyecek Kararlar 465
2. Temyiz Edilebilecek Davalar ve Başvuru Süreleri 466
3. Temyiz Başvurusunun Şekli 468
4. Temyiz İncelemesi Sonucu Verilebilecek Kararlar 469
II. OLAĞANÜSTÜ BAŞVURU YOLLARI (OLAĞANÜSTÜ KANUN YOLLARI) 470
A. Kanun Yararına Temyiz 471
B. Yargılamanın Yenilenmesi 478
III. KARARLARIN UYGULANMASI 485
EK: DAVA DİLEKÇESİ ÖRNEKLERİ 497
Yararlanılan ve Başvurulabilecek Türkçe Temel Kaynaklar 501
Fransızca Temel Kaynaklar 520
Kavramlar Dizini 523 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
