İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 7
İÇİNDEKİLER 9
KISALTMALAR 19
GİRİŞ 21
I. KONUNUN TAKDİMİ VE SINIRLANDIRILMASI 21
A. KONUNUN TAKDİMİ 21
B. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI 23
BİRİNCİ BÖLÜM
İPOTEK HAKKINA DAİR GENEL BİLGİLER
I. REHİN HAKKI VE TAŞINMAZ REHNİ TÜRLERİ 25
A. GENEL OLARAK REHİN HAKKI 25
B. TAŞINMAZ REHNİNE DAİR TÜRK MEDENÎ KANUNUNUN SİSTEMATİĞİ 30
1. Genel olarak 30
2. Mehaz düzenleme olan İsviçre Medenî Kanununda taşınmaz
rehninin düzenlenişi 32
II. TÜRK MEDENÎ KANUNUNDA YER ALAN TAŞINMAZ REHNİ TÜRLERİNE
GENEL BAKIŞ 33
A. GENEL OLARAK 33
1. İpotek 36
2. İpotekli Borç Senedi 37
3. İrat Senedi 39
B. İPOTEKLİ BORÇ SENEDİ VE İRAT SENEDİNİN ORTAK ÖZELLİKLERİ 41
1. Genel Olarak 41
2. Tedavül Kabiliyeti 42
3. Asil Borcun Yenileme Suretiyle Sona Ermesi 42
4. Malik Lehine Düzenlenebilme 43
5. Şartsız ve Karşı Edimsiz Bir Alacağı Temin Etmeleri 44
III. TAŞINMAZ REHNİNE HAKİM OLAN İLKELER 45
A. GENEL OLARAK 45
B. BELİRLİLİK (TAHSİS) İLKESİ 46
1. Genel Olarak 46
2. Alacakta Belirlilik (Rehin Yükünün Belirli Olması) 47
a. Genel olarak 47
b. Alacağın hukukî sebebinin, belirlilik ilkesine etkisi 50
c. Teminat altına alınan alacak miktarının ipoteğin türüne etkisi 53
d. Alacakta belirlilik ilkesinin bir istisnası olarak yabancı para
ipoteği 55
e. Alacağın değişmesi 58
3. Taşınmazda Belirlilik (Rehin Konusunun Belirli Olması) 61
a. Genel olarak 61
b. İpoteğe konu taşınmazın tapuya kayıtlı olması 62
aa. Genel olarak 62
bb. Taşınmazın ayırt edilmesi 63
cc. Birden fazla taşınmazın ipoteğe konu edilmesi 64
dd. Taşınmazın parçası üzerinde ipotek tesisi 66
ee. Birlikte mülkiyete konu taşınmaz üzerinde ipotek tesisi 68
aaa. Paylı mülkiyette 68
bbb. Elbirliği mülkiyetinde 70
C. ALENİYET (KAMUYA AÇIKLIK) İLKESİ 71
1. Genel Olarak 71
2. Tescil İşleminin İpoteğin Aleniyetinin Gerçekleşmesine Etkisi 72
3. Aleniyet İlkesine Bağlanan Neticeler 74
D. SABİT DERECE İLKESİ 75
1. Genel Olarak Aynî Haklar Arasında Sıra 75
2. Rehin Hakları Arasında Sıra 76
a. Genel olarak 76
b. Rehin hakları arasındaki sırayı belirleyen sistemler 77
aa. İlerleme sistemi 77
bb. Sabit dereceler sistemi 79
aaa. Genel olarak 79
bbb. Derecelerin bağımsızlığı ve sabitliği 81
ccc. Derecelerin saklı tutulması veya boşalması 85
ddd. Rehin hakkının diğer sınırlı aynî haklarla birlikte
bulunması hâlinde bunlar arasındaki sıra 87
eee. Aynı derecede birden fazla rehin hakkının bulunması
hâlinde (yan derece) bunlar arasındaki sıra 91
aaaa. Yan derece kavramı 91
bbbb. Yan derecede yer alan rehin hakları arasında sıra 92
cc. Sabit dereceler sisteminin istisnaları 92
aaa. Genel olarak 92
bbb. Sözleşmeden doğan istisna (Boş dereceye ilerleme
sözleşmesi) 93
aaaa. Genel olarak 93
bbbb. Boşalan dereceye ilerleme sözleşmesinin
şekli 96
cccc. Boşalan dereceye ilerleme sözleşmesinin
şerhi 97
ccc. Kanundan doğan istisnalar 99
aaaa. Genel olarak 99
bbbb. Rehnin paraya çevrilmesi durumunda ortaya
çıkan istisna 100
cccc. Arazinin iyileştirilmesi hâlinde gündeme
gelen istisna 102
İKİNCİ BÖLÜM
İPOTEK HAKKININ TEMEL ÖZELLİKLERİ,
ANAPARA İPOTEĞİNİN KURULMASI VE KAPSAMI
I. GENEL OLARAK İPOTEK HAKKI 105
II. İPOTEK HAKKININ TEMEL ÖZELLİKLERİ 107
A. TEMİNAT GÖREVİ 107
1. Genel Olarak 107
2. Teminatın Kapsamı 108
a. Genel olarak 108
b. Taşınmaz 110
aa. Genel olarak 110
bb. Arazi 111
cc. Tapu kütüğünde ayrı sayfada kayıtlı bağımsız ve sürekli haklar 112
aaa. Genel olarak 112
bbb. Üst hakkı 114
dd. Kat mülkiyetine tâbi bağımsız bölümler 115
c. Bütünleyici parça 116
aa. Genel olarak 116
bb. Bütünleyici parçanın taşınmazdan ayrılması veya
taşınmaza sonradan dahil olması 118
cc. Üst hakkı ve bütünleyici parça arasındaki ilişkinin ipotek
hakkı bakımından önemi 120
d. Eklenti 121
aa. Genel olarak 121
bb. Taşınır eşyanın sonradan eklenti vasfı kazanması veya bu
vasfını kaybetmesinin ipotek hakkına etkisi 123
cc. Eklentinin bağımsız tasarruf işlemine konu edilmesi ve
bunun ipotek hakkına etkisi 125
dd. Eklentinin taşınmaz malikine ait olduğu ve teminat
kapsamında yer aldığı karinesi 127
aaa. Genel olarak 127
bbb. Eklenti üzerinde üçüncü kişinin üstün hakkı 129
ccc. Eklentinin ipotek akit tablosunda belirtilmesi 131
ee. Eklentinin ipoteğin paraya çevrilmesindeki durumu 132
e. Kira bedeli 133
aa. Genel olarak 133
bb. İpotek teminatı kapsamında yer alan kira bedeline dair
sınırlama 136
cc. TMK. m. 863 hükmünün uygulanmasının kiracı bakımından
neticeleri 138
dd. Kira bedeli üzerinde taşınmaz malikinin gerçekleştirdiği
tasarruf işlemleri 140
f. Kaim değerler 141
aa. Genel olarak 141
bb. Sigorta tazminatı 142
aaa. Genel olarak 142
bbb. Muaccel sigorta alacağının malike ödenmesi 148
aaaa. Genel olarak 148
bbbb. Sigorta tazminatının taşınmazın eski hâle
getirilmesi için kullanılması 148
ccc. Ödemenin yapılacağı kişinin sigortacı tarafından
tespiti 150
cc. Kamulaştırma bedeli 151
aaa. Genel olarak 151
bbb. Kamulaştırma bedelinin tespiti 153
ccc. Kamulaştırmanın iptali 155
3. Teminat Görevi Kapsamında Taşınmaz Üzerindeki Diğer Hakların
İpotek Hakkına Etkisi 156
4. Teminatın Korunması 158
a. Genel olarak 158
b. Teminatın korunmasında esas alınacak değer 159
c. Türk Medenî Kanununda teminatın korunmasına dair
hükümlerin düzenleniş biçimi 160
d. Teminatın değerinin eksilmesinde veya eksilme tehlikesinin
meydana gelmesinde malik kusurlu ise 161
aa. Genel olarak 161
bb. Teminatın değerinde bir eksilme meydana gelmişse 163
cc. Teminat değerinde azalma başlamış ve devam etmekteyse 166
aaa. Genel olarak 166
bbb. İpotekli alacaklının önleme davası açma hakkı 166
ccc. İpotekli alacaklının bizzat tedbir alma hakkı 167
dd. Teminat değerinde yakın eksilme tehlikesinin bulunması 168
ee. Alacaklının yaptığı masrafları malikten talebi ve bunun
teminatı olarak kanunî ipotek hakkı 168
e. Teminatın değerinin eksilmesinde malikin kusuru
bulunmuyorsa 169
aa. Genel olarak 169
bb. İpotekli alacaklının gerekli tedbirleri bizzat alması 171
cc. Alacaklının yaptığı masrafların teminatı olarak kanunî
ipotek hakkı 172
f. Taşınmazın bölünmesi veya kısmen devri 173
aa. Genel olarak 173
bb. Alacaklının edimin ifasını talep hakkı 174
cc. Malikin bölünen parça üzerindeki ipoteği sonlandırma
hakkı 175
g. Taşınmazların Birleştirilmesi (Tevhit İşlemi) 177
B. MUTLAK HAK NİTELİĞİ 178
1. Genel Olarak 178
2. İpoteğin Mutlak Hak Olmasına Bağlanan Neticeler 179
C. SINIRLI AYNÎ HAK NİTELİĞİ 181
1. Genel Olarak 181
2. İpoteğin Sınırlı Aynî Hak Olmasına Bağlanan Neticeler 182
D. ALACAĞA BAĞLILIK (FER’İLİK) NİTELİĞİ 183
1. Genel Olarak 183
2. İpoteğin Fer’i Niteliğinin Teminat Altına Alınan Alacağın Varlığına
Etkisi 184
3. İpoteğin Fer’i Niteliği Bakımından Alacağın Durumu 184
E. İPOTEK HAKKININ KIYMETLİ EVRAKA BAĞLANAMAMASI (TEDAVÜL
KABİLİYETİNİN BULUNMAMASI) 189
1. Genel Olarak 189
2. İpotek Belgesi 189
F. BORÇLUNUN ŞAHSÎ SORUMLULUĞUNUN DEVAM ETMESİ 191
G. ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN, BAŞKASININ BORCU İÇİN KENDİ TAŞINMAZI
ÜZERİNDE İPOTEK TESİS EDEBİLMESİ (ÜÇÜNCÜ ŞAHIS İPOTEĞİ) 191
1. Genel Olarak 191
2. Başkasının Borcu İçin Taşınmazı Üzerinde İpotek Tesis Eden
Kimsenin Hukukî Durumu 192
a. Genel olarak 192
b. Alacaklının ödeme talebini taşınmazın maliki üçüncü kişiye de
yöneltmesi şartı 193
c. Taşınmazın maliki olan üçüncü kişinin ipoteğin paraya
çevrilmesini önleme imkanı 194
aa. Genel olarak 194
bb. Alacağın, borcu ifa eden taşınmaz malikine intikali 194
H. MALİKİN KENDİ TAŞINMAZI ÜZERİNDE KENDİ ALACAĞI İÇİN İPOTEK
TESİS EDEMEMESİ 196
III. ANAPARA İPOTEĞİNİN TANIMI, KURULMASI VE ANAPARA İPOTEĞİNDE
TEMİNATTAN İSTİFADE EDEBİLECEK ALACAKLAR 198
A. TEMİNAT ALTINA ALINAN ALACAK MİKTARI BAKIMINDAN İPOTEĞİN
TÜRLERİ (ANAPARA – ÜST SINIR İPOTEĞİ AYIRIMI) 198
1. Genel Olarak 198
2. Anapara İpoteği 200
3. Üst Sınır İpoteği 201
a. Genel olarak 201
b. Miktarı belli alacaklar için üst sınır ipoteği tesisi 204
B. ANAPARA İPOTEĞİNİN KURULMASI 205
1. Genel Olarak 205
2. Anapara İpoteğinin Hukukî Sebebi 206
a. Genel olarak 206
b. Anapara İpoteği Sözleşmesi 207
aa. Genel olarak 207
bb. Sözleşmenin tarafları 212
aaa. Genel olarak 212
bbb. Temsilci vasıtasıyla ipotek tesisi 213
ccc. İpotek ilişkisinde alacaklı, borçlu ve taşınmaz maliki
sıfatlarında gerçekleşen değişiklikler 215
aaaa. Genel olarak 215
bbbb. Taşınmaz malikinin değişmesi 215
aaaaa. Genel olarak 215
bbbbb. Yeni Malikin taşınmazı ipotekten
kurtarma hakkı (TMK. m. 885) 219
aaaaaa. Genel olarak 219
bbbbbb. İpotekten kurtarma
hakkının kullanılabilmesi
için aranan şartlar 219
cccccc. İpotekten kurtarma
bedelinin dağıtımı 221
dddddd. İpotekten kurtarma
talebinin geri alınması 222
cccc. Asıl ilişkideki borçlunun değişmesi 223
aaaaa. Genel olarak 223
bbbbb. İpotekli borcun üstlenilmesinin şekli 225
ccccc. Alacaklının borcun üstlenilmesine
rıza göstermemesi 226
ddddd. İİK. m. 125 hükmüne göre borçların
yeni malike intikal etmesi 228
dddd. Asıl ilişkideki alacaklının değişmesi (İpotekli
alacağın temliki) 229
aaaaa Genel olarak 229
bbbbb. İpotekli alacağın temlikinin şekli 231
ccccc. İpotekli alacağın temlikinde
borçlunun rızasının aranmaması 233
ddddd. İpotekli alacağın kısmen temliki 234
eeeee. İpotekli alacağın borçluya
temlikinin mümkün olmaması 234
fffff. İpotekli alacağın temlikinde def’i ve
itirazlar 234
cc. Sözleşmenin şekli 235
aaa. Genel olarak 235
bbb. Sözleşmede gerçekleştirilecek değişikliklerde aranan
şekil 238
dd. Anapara ipoteği sözleşmesinde kararlaştırılan teminat
miktarının uyarlanması 240
ee. Anapara ipoteği sözleşmesinin muhtevası 243
aaa. Genel olarak 243
bbb. Sözleşmenin objektif esaslı noktaları 244
ccc. Sözleşmenin objektif esaslı noktaları 245
c. Ölüme bağlı tasarrufla anapara ipoteği tesisi 247
d. İpotek hakkının kanun hükmü gereği doğması 248
e. Mahkeme kararı ile ipotek hakkı tesisi 251
f. Anapara ipoteğinin tesisinde hukukî işlem ehliyeti 252
aa. Genel olarak 252
bb. Tam ehliyetlinin taşınmazı üzerinde ipotek tesis etmesi 253
cc. Tam ehliyetsizin taşınmazı üzerinde ipotek tesis edilmesi 253
dd. Sınırlı ehliyetsizin taşınmazı üzerinde ipotek tesis edilmesi 256
aaa. Genel olarak 256
bbb. Sınırlı ehliyetsizin kendi başına taşınmazı üzerinde
ipotek tesis edebileceği hâller 260
ee. Sınırlı ehliyetsizin temsilci sıfatıyla başkasının taşınmazı
üzerinde ipotek tesis etmesi 261
ff. Sınırlı ehliyetlinin taşınmazı üzerinde ipotek tesis edilmesi 262
aaa. Genel olarak 262
bbb. Yasal danışman atanmış kişilerin taşınmazı üzerinde
ipotek tesis edilmesi 262
aaaa. Yasal danışmanlık 262
bbbb. Oy danışmanı atanmış kişilerin taşınmazı
üzerinde ipotek tesis edilmesi 263
cccc. Yönetim danışmanı atanmış kişilerin
taşınmazı üzerinde ipotek tesis edilmesi 263
dddd. Karma danışman atanmış kişilerin taşınmazı
üzerinde ipotek tesis edilmesi 264
gg. Evli kişilerin taşınmazları üzerinde ipotek tesis etmesi 265
aaa. Genel olarak 265
bbb. Eşlerden birine ait olup aile konutu niteliği
taşımayan taşınmaz üzerinde ipotek tesisi 265
ccc. Aile konutu üzerinde ipotek tesisi 266
3. Tüzel Kişilerin Taşınmazları Üzerinde İpotek Tesisi 270
a. Genel olarak 270
b. Kamuya ait taşınmazlar üzerinde ipotek tesisi 270
c. Özel hukuk tüzel kişilerine ait taşınmazlar üzerinde ipotek
tesisi 272
aa. Genel olarak 272
bb. Dernek ve vakıflara ait taşınmazlar üzerinde ipotek tesisi 274
cc. Ticaret şirketlerinin taşınmazları üzerinde ipotek tesisi 277
aaa. Genel olarak 277
bbb. 6762 sayılı Kanun dönemindeki uygulama 277
ccc. 6102 sayılı Kanun dönemindeki uygulama 279
4. Anapara İpoteğinin Tesisinde Malikin Tasarruf Yetkisi 282
a. Genel olarak 282
b. Taşınmazı üzerinde ipotek tesis etmek isteyen malikin tasarruf
yetkisinin kısıtlandığı hâller 282
aa. Genel olarak 282
bb. Taşınmazın haczi 283
aaa. Genel olarak 283
bbb. Haciz şerhi 286
ccc. İhtiyati haciz 286
cc. İflâs 288
dd. Konkordato 292
aaa. Genel olarak 292
bbb. Adi konkordato 292
ccc. Malvarlığının terki suretiyle konkordato 295
ee. Uzlaşma yoluyla yeniden yapılandırma 296
C. ANAPARA İPOTEĞİNİN TESCİLİ 298
1. Genel Olarak 298
2. Tescil Talebinin Şekli ve Tescilin Gerçekleştirilmesi 300
D. ANAPARA İPOTEĞİNDE TEMİNATIN KAPSAMI (İPOTEKLİ ALACAKLININ
TEMİNATTAN İSTİFADE EDEBİLECEK TALEPLERİ) 303
1. Genel Olarak 303
2. Anapara (Re’sülmal) 306
3. Takip Giderleri 308
a. Genel olarak 308
b. Takip giderlerinin ipoteğin paraya çevrilmesi amacıyla yapılmış
olması 309
4. Gecikme ve Anapara Faizi 312
a. Genel olarak faiz kavramı ve oranı 312
b. Gecikme (temerrüt) faizi 313
c. Akdî (sözleşmeden doğan) faiz 319
5. TMK. m. 875 Hüküm Kapsamında Güvence Kapsaminda Yer Alan
Alacakların Karşılanmasında Sıra 328
6. İpotekli Taşınmazın Korunması İçin Yapılan Zorunlu Masraflar 328
a. Genel olarak 328
b. TMK. m. 876 hükmü kapsamında yapılan zorunlu masrafların
teminattan istifade edebilmesi için aranan şartlar 329
c. İpotekli taşınmazın korunması için yapılan zorunlu masrafların,
taşınmazın değerinin düşmesine karşı alınacak önlemler
sebebiyle yapılacak masraflardan farkı 331
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ANAPARA İPOTEĞİNİN SONA ERMESİ
I. GENEL OLARAK REHİN HAKKININ SONA ERMESİ 333
II. ANAPARA İPOTEĞİNİN SONA ERME SEBEPLERİ 333
A. ANAPARA İPOTEĞİNİN TERKİNLE SONA ERMESİ 334
B. ANAPARA İPOTEĞİNİN SİCİL DIŞI SONA ERMESİ 338
1. Anapara İpoteğinin Alacağa Bağlı Olarak Sona Ermesi 338
3. Anapara İpoteğinin Alacaktan Bağımsız Olarak Sona Ermesi 348
a. Genel olarak 348
b. Kamulaştırma 349
c. Mahkeme kararı 350
d. Taşınmazın tamamen yok olması 350
e. Sürenin dolması 353
C. ANAPARA İPOTEĞİNİN, TEMİNATIN PARAYA ÇEVRİLMESİ SURETİYLE
SONA ERMESİ 357
1. Genel Olarak 357
2. Lex Commissoria Yasağı 358
3. Aynı Alacak İçin Birden Fazla Taşınmazın İpoteğe Konu Edilmesi
Hâlinde Paraya Çevirme 361
4. Önce Rehne Başvurma Kuralı ve Bu Kuralın İstisnaları 362
a. Önce rehne başvurma kuralı 362
b. Önce rehne başvurma kuralının istisnaları 367
aa. Genel olarak 367
bb. İpotekli taşınmazın değerinin alacağı karşılamaya
yetmemesi 367
cc. Konut finansmanından kaynaklanan rehinle temin edilmiş
alacaklar ve toplu konut idaresi başkanlığının rehinle
temin edilmiş alacaklarına dair istisna 370
dd. Kambiyo senedine bağlı alacağa dair istisna 372
ee. İpotekle temin edilmiş olan faiz ve senelik taksit
alacaklarına dair istisna 373
ff. Kefalet ilişkisinin varlığı hâlinde uygulanan istisnalar 375
5. İpoteğin Paraya Çevrilmesi Amacıyla Gerçekleştirilen Takip 378
a. Genel olarak 378
b. İpoteğin paraya çevrilmesi usulü ile takipte anapara – üst sınır
ipoteği ayırımınıN önemi 379
6. Anapara İpoteğinde Paraya Çevrilme Yoluyla Takip Usulü 381
a. Genel olarak 381
b. Takip talebi 382
aa. Genel olarak 382
bb. Üçüncü kişi ipoteğinde takip talebi 384
cc. Takip talebinin icra müdürlüğünce kiracılara bildirimi 388
dd. Takip talebinin şerhi 390
c. Anapara İpoteğinin Paraya Çevrilmesi Yoluyla İlamlı Takip 391
aa. Genel olarak 391
bb. Takibin ilâm veya ilâm nitelindeki belgeye dayanılarak
gerçekleştirilmesi 391
cc. Takibin kayıtsız şartsız para borcunu ihtiva eden ipotek
sözleşmesine dayanılarak gerçekleştirilmesi 392
dd. Takibin kredi kuruluşlarının alacağını temin için kurulan
ipotek sözleşmesine dayanılarak gerçekleştirilmesi 394
d. Anapara İpoteğinin Paraya Çevrilmesi Yoluyla İlâmsız Takip 396
SONUÇ 399
KAYNAKÇA 405 |