İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Beşinci Baskının Önsözü 7
Kısaltmalar 33
Birinci Bölüm
VEKÂLET SÖZLEŞMESİ
I. VEKALET SÖZLEŞMESİNİN TANIMI NİTELİKLERİ VE UNSURLARI 35
B.K. Madde 502 35
A. Genel Olarak 35
B. Vekalet Sözleşmesinin Tanımı 36
C. Vekalet Sözleşmesinin Nitelikleri 37
1. Vekalet Sözleşmesi Karşılıklı Edimleri İçeren “Borç Yükleyen” Bir Sözleşmedir 37
2. Vekalet Sözleşmesi Kural Olarak Şekli Bağlı Olmayan Sözleşmelerdendir 38
3. Vekalet Sözleşmesi Bir İş Görme Sözleşmesidir 40
4. Vekil ile Vekalet Veren Arasında Yoğun Bir Güven İlişkisi Bulunur 41
5. Vekalet Sözleşmesi Genellikle Sürekli Borç Doğuran Sözleşmedir 41
6. Vekalet Sözleşmesine İlişkin Kurallar Bu Kanunda Düzenlenmemiş Öteki İş Görme Sözleşmelerine de Kıyasen Uygulanır 42
7. Vekalet Veren ve Vekil Her Zaman Sözleşmeyi Tek Taraflı Olarak Sona Erdirebilirler 42
D. Vekalet Sözleşmesinin Unsurları 43
1. Genel Olarak 43
2. Tarafların Anlaşmaları 44
3. Bir İşin Görülmesi veya Bir İşlemin Yapılması 47
4. İşin Vekil Edenin Yararına ve İradesine Uygun Olarak Yapılması 49
5. İş Görmeden Doğan Sonucun ve Bunun Tehlikesinin “Rizikosunun” Vekil Edene Ait Olması 51
6. Vekilin İş veya İşlemi Nispeten Bağımsız Olarak ve Bir Zamanla Sınırlı Olmaksızın Gerçekleştirmesi 52
7. Vekalet Sözleşmesinin Kanunla Düzenlenmiş Başka Bir İş Görme Sözleşmesi Çeşidinin Konusunu Oluşturmaması 52
II. VEKALET ÜCRETİ 53
A. Vekalet Ücretinin Sözleşme ile Kararlaştırılması 54
B. Ücret Ödenmesinin Teamülden Olması 55
C. Vekilin Ücret İsteme Hakkının Kanunlarla Düzenlenmesi 56
1. Özel Kanunlarda Vekalet Ücreti 56
2. Avukatlık Kanununda Vekalet Ücreti 57
a. Değişiklikten Önceki Dönem 57
b. Değişiklikten Sonraki Dönem 60
YARGITAY KARARLARI 60
A. İçtihatları Birleştirme Kararları 60
B. Hukuk Genel Kurulu Kararları 74
C. Daire Kararları 99
III. VEKALET SÖZLEŞMESİNİN KURULMASI VE ŞEKLİ 308
B.K. Madde 503 308
A. Vekalet Sözleşmesinin Kurulması 308
B. Vekalet Sözleşmesinin Şekli 311
1. Vekalet Sözleşmesi Kural Olarak Şekle Bağlı Değildir 311
2. Şekli Bağlı Olmama Kuralının İstisnaları 312
a. Taşınmaz Simsarlığı “Tellallığı” 312
b. Kredi “İtibar” Mektubu 312
c. Kredi “İtibar” Emri 313
d. Taşınmazların Mülkiyetinin Geçirilmesini Amaçlayan Vekalet Sözleşmeleri 313
e. Avukatlık Ücret Sözleşmeleri 314
f. Kefalet Sözleşmesi Yapmak İçin Verilen Vekalet 315
YARGITAY KARARLARI 316
A. Hukuk Genel Kurulu Kararları 316
B. Daire Kararları 338
IV. VEKALETİN KAPSAMI 358
B.K. Madde 504 358
A. Vekalet Sözleşmesinin Kapsamının Sözleşmede Belirlenmesi 359
B. Vekalet Sözleşmesinin Kapsamının Sözleşmede Belirtilmemesi 359
C. Vekalet Sözleşmesinin Kapsamının Talimatla Daraltılması 360
D. Doğrudan Doğruya Temsili İçeren Vekalet Sözleşmesinde Kapsam 360
E. Dolaylı Temsili İçeren Vekalet Sözleşmesinde Kapsam 360
F. Vekalet Sözleşmesinin Kapsamının Aşılması 360
1. Genel Temsil Yetkisi “Genel Vekalet” 361
2. Özel Temsil Yetkisi “Özel Vekalet” 362
a. Özel Yetki Aranan Hallerde Göz Önünde Tutulması Gereken Esaslar 363
b. Borçlar Kanununun 504. Maddesinin 3. Fıkrası Hükmüne Göre Özel Yetki Gerektiren İşlemler 363
aa. Dava Açmak 363
bb. Sulh Olmak 364
cc. Tahkim Yapmak “Hakeme Başvurmak” 365
dd. İflas, İflasın Ertelenmesi ve Konkordato Talep Etmek 366
ee. Kambiyo Taahhüdünde Bulunmak 366
ff. Bağışlama Yapmak 367
gg. Kefil Olmak 368
hh. Taşınmazı Devretmek veya Bir Hak ile Sınırlandırmak 369
c. Borçlar Kanununun 506. Maddesinin 1. Fıkrasına Göre Özel Yetki Gerektiren İşlem 370
d. Hukuk Muhakemeleri Kanununa Göre Özel Yetki Gerektiren İşlemler 371
e. Hukuk Muhakemeleri Kanununun 74. Maddesine Göre Davaya Vekalette Özel Yetki Gerektiren Haller 371
aa. Sulh Olmak 371
bb. Hakimi Reddetmek 372
cc. Davanın Tamamını Islah Etmek 372
dd. Yemin Teklifi, Yeminin Kabulü, İadesi ve Reddedilmesi 372
ee. Başkasını Tevkil Etmek 373
ff. Haczi Kaldırmak 373
gg. Vekil Edenin İflasını İstemek 374
hh. Tahkim ve Hakem Sözleşmesi Yapmak 374
ıı. Konkordato veya Sermaye Şirketleri ve Kooperatiflerin Uzlaşma Yoluyla Yeniden Yapılandırılması Teklifinde Bulunmak ve Bunlara Muvafakat Vermek, Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yollarına Başvurmak 374
ii. Davadan veya Kanun Yollarından Feragat Etmek 375
jj. Karşı Tarafı İbra Etmek 376
kk. Davayı Kabul Etmek 376
ll. Yargılamanın İadesi Yoluna Gitmek 376
mm. Hakimlerin Fiilleri Sebebiyle Devlet Aleyhine Tazminat Davası Açmak 376
nn. Hangileri Hakkında Yetki Verildiği Açıklanmadan Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklarla İlgili Dava Açmak ve Takip Etmek 377
f. 1136 Sayılı Avukatlık Kanununa Göre Özel Yetkiyi Gerektiren İşlemler 377
g. Hakimler Aleyhine Şahsi Kusurları Nedeniyle Açılacak Tazminat Davalarında Vekilin Özel Yetkisinin Bulunması Gerektiğine İlişkin 04.02.1959 Tarih 14/6 Sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı 378
h. Doktrine Göre Özel Yetkiyi Gerektiren Davalar 379
YARGITAY KARARLARI 380
A. İçtihadı Birleştirme Kararları 380
B. Hukuk Genel Kurulu Kararları 380
C. Daire Kararları 391
V. VEKİLİN BORÇLARI 439
A. Talimata Uygun İfa 440
B.K. Madde 505 440
1. Vekilin Vekil Edenin İradesine ve Talimatına Uygun Hareket Etmek Zorunluluğu 440
a. Talimat Kavramı ve Nitelikleri 441
b. Vekil edenin Talimat Verme Hakkının Sınırları 443
aa. Vekilin Talimatları Vekalet Sözleşmesinin Kapsamı İçerisinde Kalmalıdır 443
bb. Vekil Edenin Talimatlarının Hukuka, Ahlaka Aykırı Olmaması Gerekir 444
cc. Vekil Edenin Talimatı Serbest İradesine Dayanmalıdır 444
c. Talimatın Üçüncü Kişilere Karşı İleri Sürülebilmesi 445
d. Vekilin Bazı Koşulların Bulunması ve Vekalet Sözleşmesinin Amacına Uygun Düşmesi Halinde Talimata Uyma zorunluluğu Yoktur 445
e. Talimat Çeşitleri 446
aa. Emredici Talimat 446
bb. İhtiyari Talimat 446
cc. Yol Gösterici Talimat 447
f. Vekilin Talimata Uymamasının Hüküm ve Sonuçları 447
aa. Maddi Fiillere İlişkin Vekalette 447
bb. Dolaylı Temsili Gerektiren “İnançlı” Vekalette 448
cc. Doğrudan Doğruya Temsili Gerektiren Vekalette 448
YARGITAY KARARLARI 449
A. İçtihadı Birleştirme Kararları 449
B. Hukuk Genel Kurulu Kararı 450
C. Daire Kararları 466
VI. ŞAHSEN İFA, SADAKAT VE ÖZEN GÖSTERME 480
B.K. Madde 506 480
A. Bizzat İfa 480
B. İstisnalar 481
1. Vekil Edenin Açık “Sarih” veya Örtülü “Zımni” Rızasının Olması 481
2. Teamülün Bulunması 482
3. Vekilin Mecbur Olması 482
C. Vekilin Yerine Başkasını Koymasının Çeşitleri 483
1. Alt Vekalet 483
2. Vekilin Yerine Üçüncü Bir Kişiyi Koyması “İkame Vekalet” 485
D. Sadakatla, Bağlılıkla İfa 485
E. Özenle İfa 487
1. Vekilin Özen Borcunu Yerine Getirmediğinin İspat Külfeti 489
F. Sır Saklama Borcu 490
1. Sır Saklama Yükümlülüğünün Nedenleri 490
2. Sır Saklama Yükümlülüğünün Konusu ve Kapsamı 491
3. Sırların Açıklanmasının Haklı veya Zorunlu Olduğu Durumlar 492
a. Vekil Edenin Sırların Açıklanmasında Rızasının Bulunması 492
b. Vekaletin Yerine Getirilmesinin veya Vekil Edenin Haklı Yararlarının Sırrın Açıklanmasını Zorunlu Kılması 493
c. Kanunlarda Vekilin Vekil Edene Ait Sırları Yetkili Mercilere Açıklaması veya Bildirmesini Zorunlu Kılan Hükümlerin Bulunması 493
d. Vekilin Tanıklıktan Kaçınması 493
4. Sır Saklama Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesinin Sonuçları 494
G. Vekilin Sorumluluğunu Kaldıran veya Sınırlayan Anlaşmaların Geçerli Olup Olmadığı 494
YARGITAY KARARLARI 495
A. Hukuk Genel Kurulu Kararları 495
B. Daire Kararları 509
VII. İŞİN ÜÇÜNCÜ KİŞİYE GÖRDÜRÜLMESİ HALİNDE SORUMLULUK 622
B.K. Madde 507 622
A. Vekilin Yetkisi Dışında Çıkarak İşi Başkasına Gördürmesi Halinde Sorumluluğu 623
B. Vekilin Verilen Yetkiye Dayanarak İşi Başkasına Gördürmesi Halinde Sorumluluğu 624
C. Alt Vekilin Vekil Edene Karşı Sorumluluğu 625
D. Vekil Edenin Doğrudan Doğruya Alt Vekilden Talep Etme Hakkının Hukuki Niteliği 627
E. Alt Vekilin Vekil Edene Karşı Hakları 627
F. Vekilin İşi Başkasına “Alt Vekile” Gördürmesinde Yetkili Olması 628
G. Vekilin İşi Başkasına “Alt Vekile” Gördürmesinde Yetkili Olmaması 629
YARGITAY KARARLARI 629
A. Hukuk Genel Kurulu Kararları 629
B. Daire Kararları 635
VIII. HESAP VERME 646
B.K. Madde 508 646
A. Genel Olarak 646
B. Hesap Verme Borcunun Hukuki Niteliği ve Kapsamı 647
C. Bilgi Vermek 647
D. Hesap Vermek 648
E. Hesap Vermenin Sonuçları 649
F. Aldıklarını Verme 651
G. Alınanı Verme Borcun Konusu 652
H. Vekilin Alınanları Verme Borcunu Yerine Getirmesi 654
1. Vekilin Doğrudan Doğruya “Dolaysız” Temsil Yoluyla Yürütülen Vekalette Alınanları Verme Borcunu Yerine Getirmesi 654
2. Vekilin Dolaylı Temsili Gerektiren “İnançlı” Vekalette Alınanları Verme Borcunu Yerine Getirmesi 654
I. Vekilin Tesliminde Geciktiği Paranın Faizi ile Sorumlu Tutulması 658
İ. Vekilin Verme Borcuna Karşı İtiraz ve Def’ileri 659
1. Takas 659
2. İfa, İbra, Kusursuz İmkansızlık 660
3. Zamanaşımı 660
4. Ödemezlik Def’i ve Şahsi Hapis Hakkı 661
5. Ayni Hapis Hakkı 662
YARGITAY KARARLARI 663
A. Hukuk Genel Kurulu Kararları 663
B. Daire Kararları 666
IX. EDİNİLEN HAKLARIN VEKALET VERENE GEÇİŞİ 712
B.K. Madde 509 712
A. Genel Olarak 712
B. Kanuni Temlik Hakkının Koşulları 714
1. Vekilin Kendi Adına Vekil Eden Hesabına Bir Hukuki İşlem Yapmış Olmalıdır 715
2. Vekilin Kendi Adına Vekil Eden Hesabına Yaptığı İşlemden Adına Bir Alacak Hakkı Doğmuş Olmalıdır 715
3. Vekil Eden Vekile Karşı Vekalet İlişkisinden Kaynaklanan Tüm Borçlarını Yerine Getirmiş Olmalıdır 717
4. Vekilin Alacakları Henüz Ortadan Kalkmamış Olmalıdır 718
C. Kanuni Temlikin Hüküm ve Sonuçları 719
1. Taraflar ve Külli Halefleri Yönünden 719
2. İflas Masası Yönünden 720
3. Üçüncü Kişiler Yönünden 721
a. Vekille Sözleşme Yapan Üçüncü Kişiler “Vekilin Borçluları” 721
b. Alt Vekil Yönünden 722
c. Haciz Koyduran Alacaklılar Yönünden 722
d. Alacağı Vekilden Devralan “Temellük” Üçüncü Kişiler Yönünden 723
D. Ayırma Hakkı 723
1. Ayırma Hakkının Hukuki Niteliği 723
2. Ayırma Hakkının Koşulları 723
a. Vekil Tarafından Kendi Adına Vekil Eden Hesabına Bir Hukuki İstem Yapılmış Olmalıdır 724
b. Vekil Kendi Adına Vekil Eden Hesabına Yaptığı İşlem Sonucu Taşınır Eşya Edinmiş Olmalıdır 724
aa. Ayırma Hakkının Taşınmazlarda Kullanılamaması 724
bb. Kıymetli Evraka İlişkin Ayırma Hakkı 725
cc. Ayrılmamış Para Üzerinde Ayırma Hakkı 726
dd. Vekil Edenin Vekile Verdiği Taşınabilir Eşya veya Alacaklar İçin Ayırma Hakkı 727
ee. Vekilin Sözleşmeye Aykırı Olarak Vekil Eden Hesabına Kazandığı Şeyler İçin Ayırma Hakkı 728
c. Vekil İflas Etmiş Olmalıdır 728
d. Vekil Eden Vekile Karşı Vekalet Görevinden Doğan Bütün Borçlarını İfa Etmiş Olmalıdır 729
3. Ayırma Hakkının Hüküm ve Sonuçları 729
YARGITAY KARARLARI 731
A. İçtihadı Birleştirme Kararları 731
B. Hukuk Genel Kurulu Kararları 732
C. Daire Kararları 733
X. VEKALET VERENİN BORÇLARI 742
B.K. Madde 510 742
A. Genel Olarak 743
B. Ücret Ödeme Borcu 743
1. Avukatlık Sözleşmesi 745
a. Avukatlık Sözleşmesinin Şekil ve Kapsamı 745
aa. Şekli 745
bb. Kapsamı 746
b. Avukatlık Ücreti 746
c. Mal ve Hakların Bir Kısmının Aynen Avukata Ait Olması 748
C. Ücret Dolayısıyla Müteselsil Sorumluluk 750
D. Avukatın Hapis Hakkı ve Avukatlık Ücretinin Rüçhanlı Bulunması 753
1. Avukatın Hapis Hakkı 753
2. Avukatın Rüçhan Hakkı 755
3. Tebliğ Zorunluluğu 756
4. Mirasçıların Rüçhan Hakkı 757
5. Avukatın İşi Sonuna Kadar Takip Etme Zorunluluğu ve Başkasını Tevkil Etmesi 757
a. Avukatın İşi Bizzat Takip Etmesi 757
b. Başkasını Tevkil Yetkisi 757
c. Avukatın Başkasını Tevkil Etmesinde Sorumluluğu 758
d. Avukatın Ücret Alacağı 759
6. İş Sahibinin İşi Başka Bir Avukata Vermesi 760
7. Avukatlık Ücretinin Belli Bir İşe Hasredilmesi ve Avans Ödenmesi 761
a. Ücretin Kapsamı 761
b. Yapılan Masrafların ve Avansın Ödenmesi 761
8. Avukatın İşi Takipten Vazgeçmesi, Azli ve Ücretin Gününde ödenmemesi 763
a. İşi Takipten Vazgeçme “İstifa” 763
b. Azil 765
c. Ücretin Gününde Ödenmemesi 768
C. Vekil Edenin Vekil Tarafından Yapılan Giderleri ve Verilen Avansları Ödeme Borcu 768
1. Vekil Edenin Gider ve Avans Ödeme Borcunun Koşulları 768
a. Geçerli Bir Vekalet Sözleşmesinin Bulunması 768
b. Vekilin Gider Yapması, Avans Vermesi 769
c. Vekaletin Gereği Gibi İfa Edilmiş Olması 770
2. Gider ve Avansların Değerleri ve Kapsamı 772
3. Gider ve Avansların Ödenme Zamanı “Muacceliyeti” 772
4. Gider ve Avans Alacağından Önceden Feragat, Gider ve Avans Alacağının Devredilmesi 773
D. Vekili Giriştiği Borçtan Kurtarma Yükümlülüğü 773
1. Borçtan Kurtarma Yükümlülüğünün Koşulları 774
a. Vekil ile Vekil EdenArasında Geçerli Bir Vekalet Sözleşmesinin Bulunması 774
b. Vekaletin Gereği Gibi İfa Edilmiş Olması 774
c. Vekilin Kendi Adına Vekil Eden Hesabına Borç altına Girmiş Olması 774
d. Girişilen Borcun Henüz Devam Etmesi 774
2. Borçtan Kurtarma Yükümlülüğünün Muaccel Olma Tarihi, Yerine Getirilme Şekilleri ve Devredilmesi 775
a. Borcu Ödemek 775
b. Borcu Üstlenmek 775
c. Tecdit “Yenileme” 775
d. Karşılık Gösterme 775
E. Vekilin Yaptığı Gider Verdiği Avanslar İçin Faiz Ödeme Borcu 776
F. Vekilin Vekaletin İfası Sebebiyle Uğradığı Zararının Tazmini Borcu 777
1. Tazminat Borcunun Koşulları 777
a. Taraflar Arasında Geçerli Bir Vekalet Sözleşmesinin Bulunması 777
b. Vekilin Vekaleti Gereği Gibi İfa Etmiş Olması 777
c. Vekil Edenin Kusuru Bulunmadığını İspat Edememesi 778
d. Vekilin Uğradığı Zararla Vekaletin Yerine Getirilmesi Arasında Yakın ve Uygun Nedensellik “İlliyet” Bağı Bulunması 779
2. Tazminat Borcunun Kapsamı, Muaccel Olması, Uygulanacak Zamanaşımı 780
3. Vekil Edenin Avans Verme ve Karşılık Sağlama Borcu 780
YARGITAY KARARLARI 782
A. İçtihadı Birleştirme Kararları 782
B. Hukuk Genel Kurulu Kararları 783
C. Daire Kararları 790
XI. BİRLİKTE VEKALET VERENLERİN VE BİRLİKTE VEKİLLERİN SORUMLULUĞU 824
B.K. Madde 511 824
A. Birlikte Vekalet Verenlerin Müteselsil Sorumluluğu 824
1. Birlikte Vekalet Verenlerin Müteselsil Sorumluluklarının Koşulları 824
a. Birden Çok Vekalet Veren Bulunması 824
b. Görülen İşte Ayniyet veya Ortak Yarar Bulunması 825
c. İşi Birlikte Gördürmek İradesi veya Kanuni Zorunluluk Bulunması 825
2. Müteselsil Sorumluluğun Hükümleri 826
B. Birlikte Vekillerin Müteselsil Sorumluluğu 827
1. Birlikte Vekillerin Müteselsil Sorumluluklarının Koşulları 827
a. Birden Çok Vekil Bulunması 827
b. Görülen İşte Ayniyet Olması 827
c. Vekiller Arasında Birlikte Hareket İradesinin Bulunması veya Birlikte Hareket Zorunluluğunun Kanundan Doğması 828
2. Müteselsil Sorumluluğun Hükümleri 829
YARGITAY KARARLARI 831
A. İçtihadı Birleştirme Kararı 831
B. Daire Kararları 831
XII. VEKALET SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 834
A. Genel Olarak 834
1. İfa 835
2. İbra 835
3. Yenileme “Tecdit” 836
4. Takas 836
5. Alacaklı, Borçlu Sıfatlarının Birleşmesi 837
6. Kusurlu veya Kusursuz İmkansızlık 837
7. Zamanaşımı 837
B. Vekaletin Taraflarca Tek Taraflı Olarak Sona Erdirilmesi 838
B.K. Madde 512 838
1. Vekalet Sözleşmesinin Tek Taraflı Sona Erdirilmesi “Azil–Görevden Alma İstifa–Çekilme” Haklarının Tarif ve Tanımı 838
2. Vekalet Sözleşmesinin Tek Taraflı Olarak Sona Erdirilmesi “Azil ve İstifa” Haklarından Önceden Vazgeçilememesi 840
3. Sözleşmenin Tek Taraflı Sona Erdirmesinin “Azil ve İstifanın” Hüküm ve Sonuçları 842
a. Genel Olarak 842
b. Azil ve İstifanın Haklı Olup Olmaması 842
c. Azil ve İstifanın Hüküm ve Sonuç Doğurma Anı ve Şekli 843
d. Azil ve İstifadan Sonra İleri Sürülebilecek Haklar 844
4. Borçlar Kanununun 512. Maddesinde Kullanılan “Uygun Olmayan Zaman” Kavramının Anlamı 844
a. Vekil Edenin Sözleşmeyi Tek Taraflı Sona Erdirmesinde “Azilde” Tazminatla Sorumlu Olmasının Koşulları 845
aa. Vekil Edenin Uygun Olmayan Zamanda Sözleşmeyi Tek Taraflı Sona Erdirmesi “Vekili Azletmesi” 845
bb. Vekilin Haksız Azil Nedeniyle Zarara Uğraması 847
b. Vekilin Sözleşmeyi Tek Taraflı Sona Erdiresinden “İstifa Etmesinden” Tazminatla Sorumlu Olmasının Koşulları 848
aa. Vekilin Uygun Olmayan Zamanda Sözleşmeyi Tek Taraflı Sona Erdirmesi “İstifa Etmesi” 848
bb. Vekil Edenin Haksız İstifa Nedeniyle Zarara Uğraması 849
c. Borçlar Kanununun 512. Maddesinde Düzenlenen Tazminatın Hukuki Niteliği ve Kapsamı 850
aa. Hukuki Niteliği 850
bb. Kapsamı 851
5. Alt Vekalette ve İkame Vekalette Azil ve İstifanın Etki ve Sonuçları 852
6. Birden Çok Vekil Edenin veya Vekilin Bulunması Halinde Azil 852
a. Vekil Edenin Birden Çok Olması 852
b. Vekilin Birden Çok olması 853
7. Birden Çok Vekil Edenin veya Vekilin Bulunması Halinde İstifa 854
a. Vekil Edenin Birden Çok Olması 854
b. Vekilin Birden Çok Olması 854
YARGITAY KARARLARI 855
A. Hukuk Genel Kurulu Kararları 855
B. Daire Kararları 868
XIII. ÖLÜM, EHLİYETİN KAYBEDİLMESİ VE İFLAS 936
B.K. Madde 513 936
A. Vekalet Sözleşmesinin Ölüm ve Benzeri Sebeplerle Sona Ermesi 937
1. Ölümle Vekaletin Sona Ermesi 937
a. İstisnalar 937
aa. Vekalet Verenin Menfaatinin Tehlikeye Düşmesi Halinde Vekalete İfanın Geçici Olarak Devam Etmesi 937
bb. Vekaletnamenin Sözleşme Gereği Ölümden Sonrada Devam Etmesi 939
cc. Vekaletin İşin Niteliği Nedeniyle Ölümden Sonrada Devam Etmesi 939
aaa. İnançlı Vekalette 940
bbb. Doğrudan Temsili Gerektiren Hukuki İşlemlere İlişkin Vekalette 940
ccc. Alt Vekalette 941
b. İşe Geçici Olarak Devam Edilebilmesinin Koşulları 941
aa. Vekaletin Sona Ermesinin Vekil Edenin veya Mirasçılarının Menfaatinin Tehlikeye Düşürmesi 941
bb. Vekalet Konusu İşe Devam Edilmesinin Fiilen ve Hukuken Mümkün Olması 941
c. Vekalete Geçici Olarak Devam Edilmesinin Hüküm ve Sonuçları 942
d. Ölümle Vekaletin Sona Ermesinin Hüküm ve Sonuçları 942
2. Vekaletin Gaiplik Sebebiyle Sona Ermesi 943
3. Vekaletin Tüzel Kişiliğin Son Bulması Sebebiyle Sona Ermesi 944
B. Vekalet Sözleşmesinin Taraflardan Birinin Ehliyetini Kaybetmesi Sebebiyle Sona Ermesi 945
1. Vekil Edenin Ehliyetsizliği 945
a. Tam Ehliyetsizlik 945
b. Sınırlı Ehliyetsizlik Sınırlı Ehliyet 946
aa. Sınırlı Ehliyetsizlik 946
bb. Sınırlı Ehliyetliler 946
2. Vekilin Ehliyetsizliği 946
a. Tam Ehliyetsizlik 946
b. Sınırlı Ehliyetsizlik veya Sınırlı Ehliyet 946
aa. Sınırlı Ehliyetsizlik 946
bb. Sınırlı Ehliyetliler 947
3. Maddi Eylemlere İlişkin Vekalet 947
C. Vekaletin İflas Sebebiyle Sona Ermesi 947
1. Vekil Edenin İflası 947
a. Maddi Eylemlere İlişkin Vekalette 947
b. Hukuki İşlemlere İlişkin Vekalette 948
aa. Doğrudan Doğruya Temsili Gerektiren Vekalette 948
bb. Dolaylı Temsili Gerektiren “İnançlı” Vekalette 949
2. Vekilin İflası 949
a. Maddi Eylemlere İlişkin Vekalette 949
b. Hukuki İşlemlere İlişkin Vekalette 949
aa. Doğrudan Doğruya Temsili İçeren Vekalette 949
bb. Dolaylı Temsili İçeren “İnançlı” Vekalette 950
YARGITAY KARARLARI 950
A. İçtihatdı Birleştirme Kararları 950
B. Hukuk Genel Kurulu Kararları 951
C. Daire Kararları 956
XIV. VEKALET SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİNİN HÜKÜMLERİ 965
B.K. Madde 514 965
A. Genel Olarak 965
B. Maddi Fiillere İlişkin Vekalet 966
C. Dolaylı Temsili Gerektiren “İnançlı” Vekalet 966
D. Doğrudan Doğruya Temsili Yetkisini Gerektiren Vekalet 966
1. Üçüncü Kişinin Temsil Yetkisinin Sona Erdiğini Bilmesi veya Bilmesinin Gerekmesi 966
2. Yetkisinin Verildiğinin Üçüncü Kişilere Bildirilip Kaldırıldığının Bildirilmemesi 967
3. Temsilcinin Vekilin Temsil Yetkisinin Kaldırıldığını “Vekaletin Sona Erdiğini” Bilmesi 968
YARGITAY KARARLARI 969
A. Hukuk Genel Kurul Kararları 969
B. Daire Kararları 970
İkinci Bölüm
ÖZEL VEKALET ÇEŞİTLERİ
I. ÖZEL VEKALET ÇEŞİTLERİ 983
A. Genel Olarak 983
II. KREDİ “İTİBAR” MEKTUBU 984
B.K. Madde 515 984
A. Tanımı, Hukuki Niteliği 984
1. Tanımı 984
2. Hukuki Niteliği 985
3. Kredi Mektubunun Doğuşu Şekli ve Konusu 986
a. Kredi Mektubunun Doğuşu 986
b. Kredi Mektubunun Şekli 986
c. Kredi Mektubunun Konusu 986
4. Kredi Mektubunda Taraflar Arasındaki İlişkiler 987
a. Mektup Sahibi ile Mektup Hamili Arasındaki İlişki 987
b. Mektup Sahibi ile Muhatap Arasındaki İlişki 987
c. Mektup Hamili ile Muhatap Arasındaki İlişki 988
III. KREDİ “İTİBAR” EMRİ 989
B.K. Madde 516 989
A. Tanımı Hukuki Niteliği ve Şekli 989
1. Tanımı 989
2. Hukuki Nitelikleri 990
3. Kredi Emrinin Şekli 992
B. Kredi Emrinin Konusu 992
C. Kredi Emrinde Taraflar Arasındaki İlişkiler 992
1. Vekil Eden “Kredi Emrini Veren” ile Vekil “Kredi Emrini Alan” Arasındaki İlişki 992
2. Vekil “Kredi Emri Verilen – Kredi Emrini Alan” ile Kredi Verilen “Borçlu” Arasındaki İlişki 993
3. Vekil Eden “Kredi Emri Veren” ile Kredi Emrinden Yararlanan “Borçlu” Arasındaki İlişki 994
a. Asıl Borçludan Teminat İstemek Hakkı 995
b. Taahhüdünden Kurtarılmasını İstemek Hakkı 995
D. Rücu Hakkı 995
IV. KREDİ EMRİNDEN YARARLANANIN EHLİYETSİZLİĞİ 996
B.K. Madde 517 996
V. KREDİ EMRİ VERİLENİN ÖNEL VERMESİ 997
B.K. Madde 518 997
VI. TARAFLAR ARASINDAKİ İLİŞKİ 998
B.K. Madde 519 998
A. Kredi Emri Veren ile Kredi Emrinden Yararlanan Arasındaki İlişki 998
1. Genel Olarak 998
2. Kredi Emri Verenin Borcu Ödemeden Önceki Dönemde Krediden Yararlanana Karşı İleri Sürebileceği Haklar 999
a. Kredi Emrinden Yararlanandan Teminat İstemek Hakkı 999
b. Taahhüdünden Kurtarılmasını İstemek Hakkı 999
B. Kredi Emri Verenin Borcu Ödedikten Sonraki Hakkı 999
1. Rücu Hakkı 999
2. Rücu Hakkının Yitirilmesi 1000
VII. SİMSARLIK “TELLALLIK” SÖZLEŞMESİ 1000
B.K. Madde 520 1000
A. Tanımı 1001
B. Şekli 1002
C. Nitelikleri 1002
D. Simsarlık Sözleşmesinin Hükümleri 1003
1. Simsarın Yükümlülükleri 1003
2. Vekil Edenin “İş Sahibinin” Yükümlülükleri 1004
VIII. ÜCRET 1005
B.K. Madde 521 1005
A. Ücret Ödenmesi 1005
1. Esas Sözleşmenin Kurulması 1005
2. Sözleşmenin Geçerli Olması 1006
3. İstenen Sözleşme Olması 1006
4. Sözleşmenin Kararlaştırılan Sürede Kurulması 1007
5. İlliyet Bağının Olması 1007
B. Sözleşmenin İfası 1008
C. Sözleşmenin Kesin Olması 1008
D. Birden Fazla Simsarın Bulunması Halinde Ücret 1009
E. Simsarın Her İki Taraf İçin Çalışması Halinde Ücret 1009
F. Giderlerin Karşılanması 1009
IX. ÜCRETİN BELİRLENMESİ 1010
B.K. Madde 522 1010
X. SİMSARIN HAKLARINI KAYBETMESİ 1011
B.K. Madde 523 1011
A. Genel Olarak 1012
B. Simsarın Üstelendiği Borcuna Aykırı Davranarak Diğer Tarafın Menfaatine Hareket Etmesi 1012
C. Simsarın Dürüstlük Kurallarına Aykırı Olarak Diğer Taraftan Ücret Sözü Alması 1012
XI. EVLENME SİMSARLIĞI 1013
B.K. Madde 524 1013
XII. ÜCRETTEN İNDİRİM 1014
B.K. Madde 525 1014
A. Ücretten İndirim Yapılması 1014
1. Edimler Arasında Aşırı Oransızlık Bulunması 1014
2. Borçlunun Ücrette İndirim İstemesi 1015
3. Ücretin İsteyerek Ödenmemesi 1015
B. Simsarlık Sözleşmesinin Sona Ermesi 1015
YARGITAY KARARLARI 1016
Simsarlık “Tellallık” 1016
A. Hukuk Genel Kurulu Kararları 1016
B. Daire Kararları 1020
Üçüncü Bölüm
VEKALETSİZ İŞ GÖRME
I. VEKALETSİZ İŞ GÖRME 1065
A. Genel Olarak 1065
B. Vekaletsiz İş Görmenin Çeşitleri 1067
1. Gerçek “Caiz” Olan Vekaletsiz İş Görme 1067
2. Gerçek “Caiz” Olmayan Vekaletsiz İş Görme 1067
3. Vekaletsiz İş Görmenin Unsurları 1068
a. İş Görme 1068
b. İşin Başkasına Ait Olması 1069
c. Vekaletin Olmaması 1069
d. İş Görme İradesinin Bulunması 1070
II. İŞ GÖRENİN HAK VE BORÇLARI İŞİN GÖRÜLMESİ 1072
B.K. Madde 526 1072
A. Genel Olarak 1072
B. İş Görenin Yükümlülükleri 1073
1. İşin Görülmesi Yükümlülüğü 1073
2. İş Sahibinin Ölmesi, Ehliyetini Kaybetmesi, İflası Halinde İşe Devam Yükümlülüğü 1074
3. İşi Haber Verme Yükümlülüğü 1075
4. Hesap Verme Yükümlülüğü 1075
5. Elde Ettiği Şeyleri ve Faydaları Devir Yükümlülüğü 1075
C. İş Görenin Hakları 1076
1. Genel Olarak 1076
2. İş Görenin Ücreti 1077
3. Hapis Hakkı 1078
a. Borçlunun “İş Sahibinin” Rızası 1078
b. Borcun Muaccel Olması 1078
c. Eşyanın Alacakla Bağlantısı Bulunması 1079
D. Zamanaşımı 1079
III. SORUMLULUK 1080
B.K. Madde 527 1080
A. İş Görenin Sorumluluk Nedenleri, Kusur ve Özenin Derecesi 1081
B. İş Görenin Sorumluluğunun Hafifletilmesi 1081
C. İş Görenin Sorumluluk Derecesinin Hesap Edilmesi 1082
D. Tazminat Miktarının Hesap Edilmesi 1083
E. Zamanaşımı 1083
F. İş Görenin Sorumluluğunun Ağırlaştırılması 1084
1. İş Sahibinin O İşin Yapılmasını Açık ve Örtülü Olarak Yasaklamış Olması Gerekir 1085
2. İş Sahibinin Yasaklanması Geçerli Olmalıdır 1085
3. İş Gören Yasaklamayı Bilmeli veya Bilecek Durumda Olmalıdır 1085
4. Yapılan İş ile Meydana Gelen Zarar Arasında Uygun Nedensellik “İlliyet” Bağının Bulunması Zorunludur 1085
5. İş Sahibinin Yasaklaması Hukuk ve Ahlaka Aykırı Olmamalıdır 1085
6. Yukarıda Sayılan Koşulların Varlığını İş Sahibinin İspat Etmesi Gerekir 1086
IV. İŞ GÖRENİN EHLİYETSİZLİĞİ 1086
B.K. Madde 528 1086
V. İŞ SAHİBİNİN HAK VE BORÇLARI 1088
B.K. Madde 529 1088
A. İş Sahibinin Hak ve Borçları 1089
1. Gerçek “Caiz” Olan Vekaletsiz İş Görmelerde İş Sahibinin Hakları ve Borçları 1090
a. İş Sahibinin Hakları 1090
aa. İşin İş Sahibinin Menfaatine Yapılması 1090
bb. İşin Sahibinin Varsayılan İradesine Uygun Yapılması 1091
b. İş Sahibinin Borçları 1092
aa. İş Görenin Zorunlu ve Yararlı Masraflarını Faizi ile Birlikte Ödeme Borcu 1092
bb. Masrafların Niteliği ve Hesap Edilme Şekli 1092
cc. Faizi Ödeme Borcu 1093
dd. İş Görenin Gördüğü İş Dolayısıyla Üstlendiği Edimleri İfa Etmek Borcu 1094
ee. Hakimin Takdir Edeceği Zararı Gidermek Borcu 1094
ff. İş Sahibinin Birden Fazla Olması Halinde Borçları 1095
c. İş Sahibine Borç Yüklenmeyen Haller 1095
aa. İş Görenin Yaptığı Masrafların Katlanmasının Ahlaki Bir Ödev Sayılması 1095
bb. İş Görenin Bağış Amacıyla Hareket Etmesi 1096
VI. İŞİN İŞ GÖRENİN MENFAATİNE YAPILMASI 1097
B.K. Madde 530 1097
A. Genel Olarak 1097
B. İş Görenin Hak ve Borçları 1099
1. Genel Olarak 1099
2. İş Görenin Hakları 1099
a. İş Görenin Haklarının Hukuki Niteliği 1099
b. Masraflarının Ödenmesini İstemek Hakkı 1100
c. Giriştiği Borçlardan Kurtarılmasını İstemek Hakkı 1101
d. Zararının Giderilmesini İstemek Hakkı 1101
e. Hapis Hakkı 1102
f. Ücret İsteme Hakkı 1102
g. İş Görenin Ayırıp Alma Hakkı 1103
aa. Genel Olarak 1103
bb. İş Görenin Şeyi Henüz İade Etmemiş Olması 1104
cc. Karşılığının Önerilmemesi 1104
dd. Asıl Şeye Zarar Vermeksizin Ayırıp Almanın Mümkün Olması 1104
ee. İş Görenin Ayırıp Almada Yararının Bulunması 1105
VII. İŞ SAHİBİNİN YAPILAN İŞİ UYGUN BULMASI 1105
B.K. Madde 531 1105
A. Genel Olarak 1106
1. Uygun Bulmanın “İcazetin” Tarif ve Tanımı 1106
2. Gerçek “Caiz” Olan Vekaletsiz İş Görmede Görülen İşin Uygun Bulunması “İcazet Verilmesi” 1107
3. Gerçek “Caiz” Olmayan Vekaletsiz İş Görmelerde Görülen İşin Uygun Bulunması “İcazet Verilmesi” 1108
4. Uygun Bulunanın “İcazetin” Hüküm ve Sonuçları 1109
YARGITAY KARARLARI 1110
A. İçtihadı Birleştirme Kararları 1110
B. Hukuk Genel Kurulu Kararları 1116
C. Daire Kararları 1125
Dördüncü Bölüm
KOMİSYON SÖZLEŞMESİ ALIM VEYA
SATIM KOMİSYONCULUĞU
I. TANIMI 1193
B.K. Madde 532 1193
A. Genel Olarak 1193
B. Alım Satım Komisyonculuğunun Tanımı 1193
C. Komisyon Sözleşmesinin Unsurları 1194
D. Öteki Komisyon Sözleşmeleri Türleri 1195
YARGITAY KARARLARI 1196
A. Hukuk Genel Kurul Kararları 1196
B. Daire Kararları 1201
II. KOMİSYONCUNUN BORÇLARI 1214
A. Bildirme ve Sigortalama Borcu 1214
Madde 533 1214
1. Komisyoncunun Borçları 1214
a. Genel Olarak 1214
b. Komisyoncunun Bildirme Ve Sigortalama Borcu 1215
aa. Komisyoncunun Bildirme Yükümlülüğü 1215
bb. Komisyoncunun Sigortalama Yükümlülüğü 1215
2. Özen Borcu 1216
Madde 534 1216
a. Komisyoncunun Özen Borcu 1216
aa. Genel Olarak 1216
bb. Komisyoncunun Özen Borcunun Unsurları 1217
aaa. Vekalet Veren İle Komisyoncunun Ayrı Yerlerde Bulunması 1217
bbb. Satılacak Malın Taşıyıcı Aracılığı İle Gönderilmesi 1217
ccc. Gönderilen Eşyanın Açıkça Ayıplı Olması 1217
cc. Komisyoncunun Yükümlülükleri 1217
aaa. Komisyoncu Taşıyıcıya Karşı Vekil Edenin Haklarını Korumak İçin Gerekenleri Eksiksiz Yapmalıdır 1217
bbb. Komisyoncu Koruyucu Önlemler Almalıdır 1217
ccc. Vekalet Vereni Hemen Bilgilendirmelidir 1218
ddd. Kısa Sürede Bozulabilecek Eşyayı Satmalıdır 1218
3. Vekalet Verenin Belirlediği Bedel 1218
Madde 535 1218
a. Komisyoncunun Vekil Edenin Belirlediği Bedelden Farklı Bir Bedelle Mal Satması Veya Alması 1219
aa. Genel Olarak 1219
bb. Vekil Edenin Belirlediği Bedelden Az Bedelle Malın Satılması 1219
cc. Komisyoncunun Kusurlu Olması 1220
dd. Komisyoncunun Avantajlı Fiyatı Kendisine Mal Etme Yasağı 1220
4. Veresiye Satma ve Teslim Almadan Ödeme 1220
Madde 536 1220
a. Komisyoncunun Veresiye Mal Satması Ve Malı Teslim Almadan Bedelini Ödemesi 1221
aa. Genel Olarak 1221
bb. Komisyoncunun Malı Satması 1221
aaa. Vekalet Verenin İzni Bulunması 1221
bbb. Veresiye Satım Yönünde Ticari Teamülün Olması 1221
cc. Komisyoncunun Malı Teslim Almadan Bedelini Ödemesi 1222
dd. Komisyoncunun Doğan Zarardan Sorumluluğu 1222
5. Komisyoncunun Garantisi 1222
Madde 537 1222
a. Komisyoncunun Açıkça Garanti Vermesi Veya Bulunduğu Yerde Ticari Teamül Bulunması 1222
aa. Genel Olarak 1222
bb. Satım Komisyonculuğunda Kural 1224
cc. Ana Kuralın İstisnaları 1224
aaa. Yetkisi olmaksızın Veresiye Mal Satması 1224
bbb. Komisyoncunun Açıkça Garanti Vermesi veya Bulunduğu Yerdeki Ticari Teamülün Gerekli Kılması 1224
ccc. Komisyoncunun Borcun İfasını Üzerine Almasında Şekil 1225
dd. Komisyoncunun Ücreti 1225
III. KOMİSYONCUNUN HAKLARI 1225
A. Ödediği Paralar ve Yaptığı Giderler 1225
Madde 538 1225
1. Komisyoncunun Hakları 1225
a. Genel Olarak 1225
b. Komisyoncunun Vekalet Verenin Yararı İçin Yaptığı Giderler Ve Ödediği Paralar 1226
c. Komisyoncunun Faiz İstemesi 1226
d. Komisyoncunun İsteyemeyeceği Giderler 1226
2. Komisyon Ücreti 1226
a. İsteme Hakkı 1226
Madde 539 1226
aa. Komisyon Ücreti İsteme Hakkı 1227
aaa. Genel Olarak 1227
bbb. Komisyoncu Ücreti 1227
ccc. Komisyoncunun Ücret İsteme Hakkı 1227
ddd. İşin Yapılmamasının Vekalet Verene Yükletilebilen Bir Sebepten Kaynaklanması 1228
eee. İşin Vekalet Verene Yüklenmesi Mümkün Olmayan Bir Nedenle İfa Edilememesi 1228
YARGITAY KARARLARI 1229
A. Hukuk Genel Kurul Kararları 1229
B. Daire Kararları 1230
b. Kaybetmesi 1232
Madde 540 1232
aa. Komisyoncunun Ücret İsteme Hakkını Kaybetmesi 1232
aaa. Genel Olarak 1232
bbb. Komisyoncunun Ücret İsteme Hakkını Kaybetmesi 1232
ccc. Komisyoncunun Satın Aldığından Fazla, Sattığından Eksik Bedel Bildirmesi 1233
YARGITAY KARARLARI 1233
A. Hukuk Genel Kurul Kararları 1233
3. Hapis Hakkı 1236
Madde 541 1236
a. Komisyoncunun Hapis Hakkı 1236
aa. Genel Olarak 1236
bb. Hapis Hakkı Ve Hukuki Niteliği 1236
cc. Hapis Hakkının Kapsamı 1237
4. Malın Açık Artırmayla Satılması 1237
Madde 542 1237
a. Malın Açık Artırmayla Satılması 1237
aa. Genel Olarak 1237
bb. Malın Açık Artırmayla Satılmasının Koşulları 1238
5. Komisyoncunun Kendisiyle İşlem Yapması 1240
a. Bedel ve Ücret 1240
Madde 543 1240
aa. Komisyoncunun Kendisi İle İşlem Yapması 1240
aaa. Genel Olarak 1240
bbb. Komisyoncunun Bizzat Alıcı Veya Satıcı Olabilmesinin Koşulları 1241
ccc. Vekalet Verene Bildirme 1242
ddd. Komisyoncunun Ücret Ve Giderlerini İsteme Hakkı 1242
eee. Satış Hükümlerinin Uygulanması 1242
b. İşlemi Kendisiyle Yapmış Sayılma 1243
Madde 544 1243
aa. Komisyoncunun İşlemi Kendisiyle Yapmış Sayılacağı Durumlar 1243
aaa. Genel Olarak 1243
bbb. Komisyoncunun, Sözleşmenin Diğer Tarafını Göstermeksizin Vekaletin Yerine Getirildiğini Vekalet Verene Bildirmesi 1243
c. İşlemi Kendisiyle Yapma Hakkının Düşmesi 1244
Madde 545 1244
aa. Komisyoncunun İşlemi Kendisiyle Yapma Hakkının Düşmesi 1244
aaa. Genel Olarak 1244
bbb. Komisyoncunun İşlemi Kendisiyle Yapma Hakkının Düşmesi Anı 1244
ccc. Komisyoncunun Hakkının Düşmesinde İstisna 1245
d. Diğer Komisyon İşleri 1245
Madde 546 1245
aa. Diğer Komisyon İşlerinin Tabi Olduğu Hükümler 1245
aaa. Genel Olarak 1245
bbb. Diğer Komisyon İşleri 1246
Beşinci Bölüm
VEKALET SÖZLEŞMESİNİN ÖTEKİ İŞ GÖRME SÖZLEŞMELERİNE BENZER VE FARKLI YÖNLERİ
I. GENEL OLARAK 1247
II. VEKALET SÖZLEŞMESİNİN HİZMET SÖZLEŞMESİYLE BENZER VE FARKLI YÖNLERİ 1247
A. Benzer Yönleri 1247
1. Her İki Sözleşmede İki Tarafa Hak ve Borçlar Yükleyen Sözleşmelerdendir. Bir Taraf İş Görme Borcu Altına Girerken Öteki Taraf Ücret Ödemekle Yükümlü Olmaktadır 1247
2. Her İki Sözleşmede İş Görme Grubuna Giren Sözleşmelerdendir. Vekil Borçlar Kanununun 502. Maddesinin 1. Fıkrası Hükmü Uyarınca Vekil Edenin Bir İşini Görmeyi veya İşlenimi Yapmayı Üstlenir. İşçi İse Borçlar Kanununun 393. Maddesinin 1. Fıkrası Gereğince İşverene Bağımlı Olarak Belirli veya Belirli Olmayan Bir Süreyle İşverene Ait Bir İşi Görmekle Yükümlüdür 1248
3. Her İki Sözleşme Kanunda Aksine Bir Hüküm Yoksa Özel Bir Şekle Bağlı Değildir 1248
4. Her İki Sözleşmede de Yapılacak İşin, Sözleşmeden veya Durumun Zorunluluğundan Anlaşılmadıkça Bizzat Yapılması Gerekmektedir 1248
5. Her İki Sözleşmede İşin Sadakatle ve Özenle Yapılması Gerekmektedir 1249
6. Her İki Sözleşmede Talimata Uymak Gerekmektedir 1249
7. Her İki Sözleşmede de Hesap Vermek, Aldıklarını Teslim Etmek Yükümlülüğü Bulunmaktadır 1250
B. Farklı Yönleri 1250
1. Vekalet Sözleşmesinde Vekil Nisbi Bağımsızlık İçerisinde Çalışır 1250
2. Vekalet Sözleşmesinde Vekil, Zaman Kaydı Olmaksızın Belli Bir Sonuca Yönelen Belli İş veya İşleri Sadakatle Özenle ve Vekilin İrade ve Talimatına Uygun Olarak Yapma Yükümlülüğü Altındadır 1251
3. Vekalet Sözleşmesinde Taraflar Hiçbir Süreye, İhtara Hacet Kalmaksızın Her Zaman Vekalet Sözleşmesini Sona Erdirebilirler 1251
4. Doktrin Vekalet Sözleşmesi ile Hizmet Sözleşmesi Arasındaki Önemli Farklardan Birinin Ücret Olduğunu Kabul Etmekte Bu Görüşünü Borçlar Kanununun 502. Maddesinin 3. fıkrası Hükmüne Dayandırmaktadır 1252
III. VEKALET SÖZLEŞMESİNİN ESER SÖZLEŞMESİYLE BENZER VE FARKLI YÖNLERİ 1252
A. Benzer Yönleri 1252
1. Her İki Sözleşmede Taraflara Hak ve Borçlar Yükleyen Sözleşmelerdendir 1252
2. Her İki Sözleşmede İş Görme Borcunu Doğuran Sözleşmeler Grubuna Girmektedir 1253
3. Her İki Sözleşmede Kural Olarak Şekle Bağlı Olmayan Sözleşmelerdendir 1253
4. Her İki Sözleşmede Bağımsızlık Unsuru Yönünden Birbirlerine Benzemektedirler 1254
5. Her İki Sözleşme İş Görme Borcunun Özenle ve Sadakatle Yapılması Yönünden Birbirine Benzemektedir 1254
6. Her İki Sözleşmede Özen Borcundan Doğan Sorumluluğunun Kapsamı Benzer Esaslara Göre Belirlenir 1254
7. Her İki Sözleşme Kural Olarak İşin Bizzat Yerine Getirilmesi Bakımından da Birbirine Benzemektedir 1255
B. Farklı Yönleri 1255
1. Vekalet Sözleşmesinin Konusu İş Görmektir 1255
2. Vekalet Sözleşmesinde Güven Unsuru 1256
3. Vekalet Sözleşmesinde İş Görmenin Gerektirdiği Giderleri Karşılamak Kural Olarak Vekil Edene Aittir 1256
4. Vekalet Sözleşmesinde Vekaletin İfası Sebebiyle Vekilin Uğradığı Zarardan Borçlar Kanununun 510. Maddesinin 2. Fıkrası Uyarınca Vekil Eden Sorumludur 1257
5. Vekalet Sözleşmesinde İşin Vekil Tarafından Bizzat Yapılması Esastır. Eser Sözleşmesinde İşe Kural Vekalet Sözleşmesindeki Kadar Sıkı Değildir 1257
6. Vekalet Sözleşmesinde Ücret Vekalet Sözleşmesinin Esaslı Unsuru Sayılmamıştır 1258
IV. VEKALET SÖZLEŞMESİNİN YAYIM SÖZLEŞMESİYLE BENZER VE FARKLI YÖNLERİ 1258
A. Benzer Yönleri 1258
1. Her İki Sözleşmede Karşılıklı Haklar ve Borçlar Yükleyen Sözleşmelerdendir 1258
2. Her İki Sözleşmede İş Görme Sözleşmeleri Grubuna Giren Sözleşmelerdir 1259
3. Vekalet Sözleşmesinde Vekilin Yaptığı Giderlerden ve Uğradığı Zararlardan Borçlar Kanununun 510. Maddesi Uyarınca Vekil Eden Sorumludur. Vekil Eden Bu Gider ve Zararları Vekile Ödemek Zorundadır 1260
4. Her İki Sözleşmede de Karşılıklı Güven, Sözleşmenin Yapılmasında Önemli Rol Oynar 1260
B. Farklı Yönleri 1260
1. Vekalet Sözleşmesi Daha Önce Açıklandığı Üzere Kural Olarak Hiçbir Şekle Bağlı Değildir 1260
2. Her İki Sözleşme İş Görme Sözleşmeleri Grubuna Girmekte İsede Vekalet Sözleşmesinin Kapsamı Çok Geniştir 1261
V. VEKALET SÖZLEŞMESİNİN KREDİ MEKTUBUYLA BENZER VE FARKLI YÖNLERİ 1262
A. Benzer Yönleri 1262
1. Her İki Sözleşmede İş Görme Sözleşmeleri Grubuna Giren Sözleşmelerdendir 1262
2. Borçlar Kanununun Vekalet İşlerini Ayrılan Dokuzuncu Bölümünün Birinci Ayrımında Vekalet Sözleşmesi İkinci Ayrımda İse Kredi Mektubu ve Kredi Emri Düzenlenmiştir 1262
3. Vekalet Sözleşmesinde Borçlar Kanununun 506. Maddesinin 2. Fıkrasıyla Vekile Üstlendiği İş ve Hizmetleri Vekalet Verenin Haklı Menfaatlerini Gözeterek Sadakat ve Özenle Yürütmek Yükümlülüğü Getirilmiştir 1263
4. Vekalet Sözleşmesinde Vekil Eden Borçlar Kanununun 510. Maddesi Uyarınca Vekilin Yaptığı Giderleri Verdiği Avansları Faizi ile Birlikte Ödemek Uğradığı Zararları Karşılamak Yükümlülüğü Altındadır 1263
B. Farklı Yönleri 1263
1. Vekalet Sözleşmesi Daha Öncede Açıklandığı Gibi Kural Olarak Hiçbir Şekle Bağlı Değildir. Tarafların İradelerinin Uyuşması ile Yazılı veya Sözlü Açık “Sarih” veya Örtülü “Zımni” Olarak Herhangi Bir Şekilde Yapılabilir 1263
2. Vekalet Sözleşmesinin Kapsamı Kredi Mektubuna Nazaran Çok Geniştir 1264
3. Vekalet Sözleşmesinde Kural Olarak Vekil, Vekil Eden Adına ve Hesabına İş Görür 1264
4. Vekalet Sözleşmesinde Vekil Eden ve Vekil Olarak İki Taraf Bulunmaktadır. Vekalet Sözleşmesi Bunlar Arasında Kurulur 1264
VI. VEKALET SÖZLEŞMESİNİN KREDİ EMRİ SÖZLEŞMESİYLE BENZER VE FARKLI YÖNLERİ 1265
A. Benzer Yönleri 1265
1. Her İki Sözleşme İş Görme Sözleşmeleri Grubuna Gören Sözleşmelerdir 1265
2. Kredi Emri Borçlar Kanununun Vekalet İşlerine Ayrılan Dokuzuncu Bölümünün İkinci Ayrımında Kredi Mektubundan Sonra Düzenlenmiştir 1266
3. Vekalet Sözleşmesinde Vekalet Veren Borçlar Kanununun 510. Maddesi Uyarınca Vekilin Vekaletin Gereği Gibi İfası İçin Yaptığı Giderleri Verdiği Avansları Faizi ile Birlikte Ödemek Uğradığı Zararları Gidermek Yükümlülüğü Altındadır 1266
4. Vekalet Sözleşmesinde Vekil Borçlar Kanununun 505. Maddesine Göre Vekalet Verenin Talimatına Uymakla Yükümlüdür. Talimattan Ayrılırsa Bundan Doğan Zararı Karşılamak Durumundadır 1266
B. Farklı Yönleri 1267
1. Vekalet Sözleşmesi Kural Olarak Hiçbir Biçim Koşuluna Bağlı Değildir. Yazılı Sözlü Açık “Sarih” Örtülü “Zımni” Olarak Yapılabilir. Daha Önce Bu Hususta Yeterli Açıklama Yapıldığından Tekrardan Kaçınılmıştır 1267
2. Vekaletin Kapsamı Çok Geniştir. Vekaletin İfası İçin Zorunlu Tüm İş veya İşlemleri Kapsayabilir 1267
3. Vekalet Sözleşmesinde Vekil Doğrudan Doğruya Temsil Yetkisi Varsa Vekil Eden Adına ve Hesabına İş veya İşlem Yapar. Dolaylı Temsili İçeren Vekalette İse Kendi Adına Vekil Eden Hesabına Hareket Eder 1267
4. Vekalet Sözleşmesinde Vekil Eden ve Vekil Olarak İki Taraf ve Aralarında Bir Vekalet Sözleşmesi Bulunmaktadır 1268
VII. VEKALET SÖZLEŞMESİNİN SİMSARLIK “TELLALLIK” SÖZLEŞMESİYLE BENZER VE FARKLI YÖNLERİ 1268
A. Benzer Yönleri 1268
1. Gerek Vekalet Gerekse Simsarlık “Tellallık” Sözleşmeleri Birer İş Görme Sözleşmeleridir 1268
2. Her İki Sözleşmenin Kurulması Bir Geçerlilik Koşuluna Bağlı Değildir 1269
3. Ücretli Vekalet Sözleşmesi ile Simsarlık Sözleşmesi Taraflara Hak ve Borçlar Yükleyen Çift Taraflı Sözleşme Olmaları Yönünde de Birbirlerine Benzemektedir 1270
4. Simsarlık Sözleşmesi Borçlar Kanununun Vekalet İlişkilerine Ayrılan Dokuzuncu Bölümünün Üçüncü Ayrımında Yer Almıştır. Kanun Koyucunun Simsarlık Sözleşmesine Borçlar Kanununun Vekalet İlişkilerine Ayrılan 9.Bölümünde Yer Vermesi Vekalet Sözleşmesi ile Simsarlık Sözleşmelerinin Birbirlerine Yukarıda Açıklanan Yönleri ile Benzemeleri Nedenine Dayanmaktadır 1271
B. Farklı Yönleri 1271
1. Her İki Sözleşme Kapsamları Yönünden Birbirinden Oldukça Farklıdır 1271
2. Vekalet Sözleşmesinde Ücret Sözleşmesinin Esaslı Unsuru Değildir 1271
3. Dolaysız Temsili İçeren Vekaletlerde Vekil Vekil Eden Adına ve Hesabına İş Görür 1272
VIII. ALIM VEYA SATIM KOMİSYON SÖZLEŞMESİYLE VEKALET SÖZLEŞMESİNİN BENZER VE FARKLI YÖNLERİ 1272
A. Benzer Yönleri 1272
1. Her İki Sözleşmede Taraflara Hak ve Borçlar Yükleyen Sözleşmelerdendir 1272
2. Her İki Sözleşmede İş Görme Sözleşmeleri Grubuna Girmektedir 1273
3. Borçlar Kanununun 532. Maddesinin 2. Fıkrası Hükmüne Göre Komisyon Sözleşmesi Hakkındaki Onbirinci Bölümdeki Özel Hükümler Saklı Kalmak Üzere Komisyon Sözleşmelerine Vekalet Hükümleri Uygulanmaktadır 1273
4. Her İki Sözleşmede de İşlerin Sadakatle Özenle Yapılması Gerekmektedir 1274
5. Her İki Sözleşmede de Talimatlara Uygun Hareket Etmek Yükümlülüğü Bulunmaktadır 1274
6. Her İki Sözleşmede de Yapılan Ödenen Paralar ve Giderler Vekil Edene Aittir 1275
B. Farklı Yönleri 1275
1. Vekalet Sözleşmesinin Kapsamı Çok Geniştir 1275
2. Vekil Kural Olarak Vekil Eden Adına ve Hesabına İş Yapar. Komisyoncu İse Kendi Adına Vekil Eden Hesabına İş Yapar 1275
3. Vekalet Sözleşmesinde Ücret Sözleşmenin Asli Unsuru Değildir 1276
Altıncı Bölüm
VEKÂLET GÖREVİNİN KÖTÜYE KULLANILMASI
I. GENEL OLARAK 1279
II. VEKÂLET GÖREVİNİN KÖTÜYE KULLANILMASI 1279
A. Zararlandırrma Kastı 1280
B. Vekil Edenin Zarar Görmesi 1281
C. Vekil ile Sözleşme Yapan Kişinin Durumu 1282
1. Vekil ile Sözleşme Yapan Kişinin Vekâlet Görevinin Kötüye Kullanıldığını Bilmemesi ve Bilecek Durumda Olmaması 1282
2. Vekil ile Sözleşme Yapan Kişinin Görevinin Kötüye Kullanıldığını Bilmesi veya Bilecek Durumda Olması 1283
3. Vekil ile Sözleşme Yapan Kişinin El ve İşbirliği İçerisinde Olması 1283
III. VEKÂLET GÖREVİNİN KÖTÜYE KULLANILMASININ HÜKÜM VE
SONUÇLARI 1284
YARGITAY KARARLARI 1286
A. Hukuk Genel Kurulu Kararları 1286
B. Daire Kararları 1301
Kaynakça 1377
Kavramlar Dizini 1383
Yazarın Diğer Eserleri 1399 |