İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 5
İÇİNDEKİLER 7
GİRİŞ 13
I. BÖLÜM
TÜRKİYE’DE VERGİ YARGISI SİSTEMİ
A. VERGİ YARGISININ İŞLEVİ 15
B. VERGİ YARGISININ HUKUK SİSTEMİ İÇİNDEKİ YERİ 17
C. TÜRK VERGİ YARGISININ TARİHSEL GELİŞİMİ 19
1. Osmanlı Devleti’nde Vergi Yargısı 20
2. Cumhuriyet Döneminde Vergi Yargısı 22
2.1. 1950 Öncesi Dönem 23
2.2. 1950 Sonrası Dönem 24
2.3. 1980 Öncesi Türk Vergi Yargısının Genel Değerlendirmesi 27
2.3.1. Vergi Yargısının Bağımsızlığına İlişkin Sorunlar 27
2.3.2. İdari Çözüm Yollarına İlişkin Sorunlar 28
2.3.3. Usul Hükümlerine İlişkin Sorunlar 29
3. 1982 Tarihli İdari Yargı Reformu ve Vergi Yargısı Sistemi 30
3.1. 1982 Tarihli İdari Yargı Reformuna Genel Bir Bakış 30
3.2. 1982 Tarihli İdari Yargı Reformu ile Yürürlüğe Giren Kanunların
Vergi Yargısı Sisteminde Getirdiği Değişiklikler 31
3.2.1. Vergi Usul Kanunu 32
3.2.2. Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun 32
3.2.3. Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi
Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun 33
3.2.4. Danıştay Kanunu 33
3.2.5. İdari Yargılama Usulü Hakkındaki Kanun 33
3.2.6. Hukuk Muhakemeleri Kanunu 33
3.2.7. Gümrük Kanunu 34
D. 1982 TARİHLİ İDARİ YARGI REFORMU SONRASI VERGİ YARGISI
ÖRGÜTLENMESİ 35
1. Vergi Mahkemeleri 37
1.1. Vergi Mahkemelerinin Yapısı 37
1.2. Vergi Mahkemelerinin Görevleri 42
1.2.1. Mükellef ve Ceza Muhatabı Yönünden 45
1.2.2. Vergi Dairesi Yönünden 48
2. Kanun Yolu 49
2.1. Kanun Yoluna Genel Bir Bakış 50
2.2. İstinaf Mercii: Bölge İdare Mahkemesi 51
2.2.1. İstinaf Uygulamasına Tarihsel Bir Bakış 52
2.2.2. Bölge İdare Mahkemeleri 54
2.2.2.1. Bölge İdare Mahkemelerinin Kuruluşu 55
2.2.2.2. Bölge İdare Mahkemelerinin İstinaf Mahkemesi
Olma Nedenleri 56
2.2.2.3. İstinaf Mercii 57
2.2.2.4. Bölge İdare Mahkemelerinin Yapısı 58
2.2.2.5. Bölge İdare Mahkemelerinin Görevleri 61
2.2.2.6. Bölge İdare Mahkemesi Başkanının Görevleri 61
2.2.2.7. Bölge İdare Mahkemesi Dairelerinin Görevleri 62
2.2.2.8. Bölge İdare Mahkemesine İstinaf Başvurusu 63
2.2.2.9. İstinaf Sistemi Değerlendirilmesi 64
2.2.2.10. İvedi Yargılama Usulü 70
2.3. Danıştay 72
2.3.1. Danıştayın Kuruluşu 72
2.3.2. Danıştayın Görevleri 75
2.3.2.1. Danıştayın Yargısal Görevleri 75
2.3.2.1.1. Temyiz Mercii Olarak Danıştay 75
2.3.2.1.2. Temyiz Yoluna Başvurulabilen
Kararlar 76
2.3.2.1.2.1. İstinaf Sonucu Verilen
Nihai Kararlar 77
2.3.2.1.2.2. Danıştayın İlk Derece
Mahkemesi Sıfatıyla
Baktığı Nihai Yargı
Kararları 78
2.3.2.1.2.3. İvedi Yargılama Usulüne
Tabi Kararlar 79
2.3.2.1.2.4. MEB ile ÖSYM Tarafından
Yapılan Merkezi ve Ortak
Sınavlar, Bu Sınavlara
İlişkin İş ve İşlemler İle
Sınav Sonuçları Hakkında
Açılacak Davalarda
Verilen Nihai Kararlar 80
2.3.2.2. Danıştayın İlk Derece Mahkemesi Olarak
Görevleri 81
2.3.2.3. Danıştayın Danışma ve İnceleme Görevleri 81
2.3.3. Danıştayın Yapısı 81
2.3.3.1. Danıştay Daireleri 82
2.3.3.2. Danıştay Genel Kurulu 84
2.3.3.3. İdari İşler Kurulu 84
2.3.3.4. İdari ve Vergi Dava Daireleri Kurulları 85
2.3.3.5. İçtihatları Birleştirme Kurulu 86
2.3.3.6. Başkanlar Kurulu 86
2.3.3.7. Başkanlık Kurulu 86
2.3.3.8. Yüksek Disiplin Kurulu 87
2.3.3.9. Disiplin Kurulu 87
2.3.4. Danıştay Üyeleri 88
2.3.4.1. Danıştay Üyelerinde Aranan Nitelikler 88
2.3.4.2. Danıştay Üyelerinin Seçimi 88
2.3.5. Danıştay Başkanı, Başsavcısı, Başkanvekilleri ve Daire
Başkanlarının Nitelikleri, Seçimleri ve Görev Süreleri 89
2.3.6. Danıştay Tetkik Hâkimi ve Savcılarının Atanmaları ve
Dairelere Verilmeleri 90
2.3.7. Memurların Nitelikleri, Atanmaları, İstihdamı, Nakilleri ve
Görevlendirilmeleri 90
2.3.8. Vergi Yargılaması Yapan Danıştay Daireleri 91
3. Olağanüstü Kanun Yolları 92
3.1. Kanun Yararına Temyiz 94
3.2. Yargılamanın Yenilenmesi 100
3.2.1. Yargılanmanın Yenilenmesinin Şartları 102
3.2.2. Yargılamanın Yenilenmesinin Sonuçları 105
İKİNCİ BÖLÜM
ALMANYA VE FRANSA’DA VERGİ YARGISI SİSTEMİ
A. ALMANYA’DA VERGİ YARGISI SİSTEMİ 107
1. Alman Vergi Yargısının Tarihsel Süreci 107
1.1. Kutsal Roma–Germen İmparatorluğu Dönemi 107
1.2. Alman Konfederasyonu Dönemi 111
1.3. Alman İmparatorluğu Dönemi 112
1.4. Weimar Cumhuriyeti Dönemi 115
1.5. Üçüncü Reich Dönemi (Nazi Devleti) 118
1.6. İşgal Yönetimi Dönemi 119
1.7. Almanya Federal Cumhuriyeti Dönemi 121
1.8. Alman Vergi Yargısının Tarihsel Gelişiminin Taşıdığı Özellikler 122
2. Günümüzde Alman Vergi Yargısı 123
2.1. Vergi Mahkemeleri 124
2.2. Fahri Yargıçlık Müessesesi 127
2.3. Federal Vergi Mahkemesi 132
2.4. Yargılama Süreci 133
2.5. Yargı Dışı Çözüm Aşaması 133
2.6. Vergi Mahkemesinde Yargılama Aşaması 140
2.6.1. Vergi Mahkemelerince Çözümlenecek Uzlaşmazlıklar 142
2.6.2. Görev ve Yetki 143
2.6.3. Vergi Mahkemelerinde Açılabilecek Davalar 145
2.6.4. Yürütmenin Durdurulması 146
2.6.5. Davanın Açılması 147
2.6.6. Mahkemenin Karar ve İşlemleri 148
2.6.7. Esas Hakkında Karar 150
2.6.8. Şikâyet 151
2.7. Temyiz 153
B. FRANSA’DA VERGİ YARGISI SİSTEMİ 159
1. Fransız Vergi Yargısının Tarihsel Süreci 159
1.1. Eski Rejim 159
1.2. Fransız Devrimi 160
1.3. İlk Derece Meclislerinin ve İdari Meclislerin Kurulması Hakkında
Kanun 161
1.4. Yargı Teşkilâtı Hakkında Kanun 162
1.5. 7 ve 11 Eylül 1790 Tarihli Kanun 163
1.6. Yeni Vergi Kanunları 165
1.7. Cumhuriyet Topraklarının Bölünüşü ve İdare Hakkında Kanun 166
1.8. Danıştay 168
1.9. Üçüncü Cumhuriyet İçtihatları 170
1.10. Alsace–Lorraine İdare Mahkemesi 171
1.11. Valilik Kurullarından İdare Mahkemelerine 173
1.12. Tarihsel Gelişimin Taşıdığı Özellikler 174
2. Fransa’da Güncel Vergi Yargılamaları 174
2.1. Görevli Yargı Kolunun Belirlenmesi 175
2.2. İçtihat Hukukunun Yaklaşımı 176
2.3. Zorunlu İdari Ön Başvuru 178
2.4. Başvuru Usulü 179
2.5. Dava Ehliyetinde Menfaat Şartı 180
3. Yargılama Süreci 180
3.1. Tam Yargı Davaları 181
3.2. İdari Yargıda Görülen Atipik Vergi Davaları 183
3.3. İptal Talebiyle Sınırlı Davalar 183
3.4. İdarenin Sorumluluk Hallerinden Kaynaklanan Davalar 185
3.5. Adli Yargıda Görülen Vergi Davaları 186
SONUÇ 189
A. Almanya’da Vergi Yargısının Farklılık Taşıyan Özellikleri 191
1. Almanya’nın Ayrı Bir Vergi Yargısı Teşkilatı Bulunmaktadır 191
2. Alman Vergi Yargısının Özel Vergi Yargı Usulü Mevzuatı
Bulunmaktadır 192
3. Almanya’da İki Dereceli Bir Vergi Yargısı Sistemi Vardır 192
4. Fahri Yargıçlık Müessesesi 193
5. Zorunlu Yargı Dışı Çözüm Aşaması (İtiraz Başvurusu) 194
6. Tespit Davası Alman Vergi Yargısı Türlerinden Birisini
Oluşturur 195
B. Fransa’da Vergi Yargısının Farklılık Taşıyan Özellikleri 196
1. Fransa’da Dolaylı Vergiler Adli Yargıda, Dolaysız Vergiler
İdari Yargıda Görülmektedir 197
2. Zorunlu İdari Ön Başvuru 197
3. Tam Yargı Davaları 198
KAYNAKÇA 201 |