İÇİNDEKİLER
Önsöz 7
Kısaltmalar 18
İDARİ YARGILAMA USULÜ KANUNU
Madde 1 – Kapsam ve Nitelik 19
AÇIKLAMALAR 19
I. İdari Yargının Anayasal Dayanağı 19
II. İdari Yargı Teşkilatı 21
A. Danıştay 21
B. Bölge İdare Mahkemeleri 28
C. İdare ve Vergi Mahkemeleri 30
III. İdari Yargının Görev Alanı 32
A. Genel Olarak 32
B. Adli ve İdari Yargı Yerleri Arasındaki Görev ve Hüküm Uyuşmazlığı 38
1. Görev Uyuşmazlığı 38
2. Hüküm Uyuşmazlığı 41
IV. Yargılama Usulü 41
Madde 2 – İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı 43
AÇIKLAMALAR 43
I. İdari Dava Türleri 43
A. Genel Olarak 43
B. İptal Davası 45
1. İptal Davasının Özellikleri 45
2. İptal Davasının Konusu 47
3. İptal Davasının Açılma Koşulu Olarak Menfaat İhlali 58
a. Genel Olarak Ehliyet Kavramı 58
b. Taraf Ehliyeti 59
c. Dava Ehliyeti 61
d. Menfaat (Subjektif Ehliyet) 62
i. Menfaatin Meşru Olması 65
ii. Menfaatin Kişisel Olması 65
iii. Menfaatin Güncel Olması 87
4. Vergi Yargılamasına İlişkin Açıklamalar 90
a. İdari İşlemin Kesin ve Yürütülebilir Olması Açısından 90
b. Menfaat Açısından 94
C. Tam Yargı Davası 98
1. Tam Yargı Davasının Özellikleri 98
2. Tam Yargı Davasının Konusu 98
a. İdari İşlemler 99
b. İdari Eylemler 99
c. İdari Sözleşmeler 101
3. Tam Yargı Davasının Koşulu Olarak Hak İhlali 102
a. Kişisel Hakkın İhlal Edilmiş Olması 103
i. Maddi Zararlar Bakımından Değerlendirme 103
ii. Manevi Zararlar Bakımından Değerlendirme 106
iii. Zarar Miktarının Belirlenmesi 108
b. Hakkın Doğrudan İhlal Edilmiş Olması 112
c. Güncel Hak İhlali Olması 114
D. İptal ve Tam Yargı Davalarının Farkları 115
E. Tahkim Yolu 117
II. İdari Yargı Yetkisinin Sınırı 118
A. Hukuka Uygunluk Denetimi 119
B. Yerindelik Denetimi Yasağı 120
C. Yürütme Görevinin Yerine Getirilmesini Kısıtlayacak ve İdari Eylem ve İşlem Niteliğinde Karar Verme Yasağı 121
D. Takdir Yetkisini Kaldıracak Biçimde Yargı Kararı Verme Yasağı 124
E. Vergi Yargılamasına İlişkin Açıklamalar 131
Madde 3 – İdari Davaların Açılması 133
AÇIKLAMALAR 133
Madde 4 – Dilekçelerin Verileceği Yerler 146
AÇIKLAMALAR 146
Madde 5 – Aynı Dilekçe ile Dava Açılabilecek Haller 148
AÇIKLAMALAR 148
I. Birden Fazla İşleme Karşı Bir Dilekçe ile Dava Açılması 148
II. Birden Fazla Şahsın Müşterek Dilekçe ile Dava Açması 153
III. Vergi Yargılamasına İlişkin Açıklamalar 154
Madde 6 – Dilekçe Üzerine Uygulanacak İşlem 157
AÇIKLAMALAR 157
Madde 7 – Dava Açma Süresi 160
AÇIKLAMALAR 160
I. Genel Olarak 160
II. Dava Açma Süresinin Hukuki Niteliği 161
III. Dava Açma Süresinin Başlaması 162
A. Dava Açma Süresinin Tebliğ ve İlan ile Başlaması 163
1. Birel İşlemler Bakımından 163
2. Düzenleyici İşlemler Bakımından 167
B. Öğrenme ile Dava Açma Süresinin Başlaması 169
1. Birel İşlemler Bakımından 169
2. Düzenleyici İşlemler Bakımından 170
C. Elektronik Tebligat ile Dava Açma Süresinin Başlaması 171
D. Vergi Yargılamasına İlişkin Açıklamalar 172
Madde 8 – Sürelerle İlgili Genel Esaslar 177
AÇIKLAMALAR 177
Madde 9 – Görevli Olmayan Yerlere Başvurma 184
AÇIKLAMALAR 184
Madde 10 – İdari Makamların Sükutu 188
AÇIKLAMALAR 188
Madde 11 – Üst Makamlara Başvurma 194
AÇIKLAMALAR 194
Madde 12 – İptal ve Tam Yargı Davaları 208
AÇIKLAMALAR 208
I. İdari İşlem Dolayısıyla Tam Yargı Davası 208
II. İdari İşlemin İcra Edilmesi Nedeniyle Tam Yargı Davası 210
Madde 13 – Doğrudan Doğruya Tam Yargı Davası Açılması 212
AÇIKLAMALAR 212
III. Sulh Başvurusu Usulü 218
Madde 14 – Dilekçeler Üzerine İlk İnceleme 222
Madde 15 – İlk İnceleme Üzerine Verilecek Karar 223
AÇIKLAMALAR 223
I. Dilekçeler Üzerine İlk İnceleme 223
A. Genel Olarak 223
B. İlk İnceleme Konuları 225
C. İlk İnceleme Usulü 226
II. İlk İnceleme Üzerine Verilecek Kararlar 226
A. Görev ve Yetki 226
B. İdari Merci Tecavüzü 227
C. Ehliyet 230
D. İdari Davaya Konu Olacak Kesin ve Yürütülmesi Gereken Bir İşlem 230
E. Süre Aşımı 230
F. Husumet 230
G. Dilekçelerin 3 ve 5. Maddelere Uygun Olup Olmadıkları 235
Madde 16 – Tebligat ve Cevap Verme 238
AÇIKLAMALAR 238
Madde 17 – Duruşma 251
AÇIKLAMALAR 251
Madde 18 – Duruşmalara İlişkin Esaslar 258
AÇIKLAMALAR 258
Madde 19 – Duruşmalı İşlerde Karar Verilmesi 261
AÇIKLAMALAR 261
Madde 20 – Dosyaların İncelenmesi 262
AÇIKLAMALAR 262
Madde 20/A – İvedi Yargılama Usulü 274
AÇIKLAMALAR 275
Madde 20/B – Merkezi ve Ortak Sınavlara İlişkin Yargılama Usulü 279
AÇIKLAMALAR 279
Madde 20/C – Askerî Hizmete İlişkin İdari İşlem ve Eylemlerden Doğan Uyuşmazlıklara Dair Hükümler 282
Madde 20/C – Askerî Hizmete İlişkin İdari İşlem ve Eylemlerden Doğan Uyuşmazlıklara … 282
AÇIKLAMALAR 282
Madde 21 – Sonradan İbraz Olunan Belgeler 284
AÇIKLAMALAR 284
Madde 22 – Davaların Karara Bağlanması 286
AÇIKLAMALAR 286
Madde 23 – Tutanaklar 287
AÇIKLAMALAR 287
Madde 24 – Kararlarda Bulunacak Hususlar 288
AÇIKLAMALAR 288
Madde 25 – Kararların Saklanması ve Tebliği 289
Madde 26 – Tarafların Kişilik veya Niteliğinde Değişiklik 290
AÇIKLAMALAR 290
I. Gerçek Kişinin Ölümü veya Herhangi Bir Sebeple Tarafların Kişiliği veya Niteliğinde Değişiklik Halinde Verilecek Karar 290
A. Davanın Tarafının Ölümü 291
1. İptal Davalarında 291
2. Tam Yargı Davalarında: 293
B. Davanın Tarafının Kişiliğinde Değişiklik 294
C. Davanın Tarafının Niteliğinde Değişiklik 295
II. Tüzel Kişinin Kişiliğinde veya Niteliğinde Değişiklik Halinde Verilecek Karar 296
A. Özel Hukuk Tüzel Kişileri Açısından 296
B. Kamu Hukuku Tüzel Kişileri Açısından 299
III. Usule İlişkin Açıklamalar 300
IV. Adrese Tebligat Yapılamaması Halinde Verilecek Karar 302
Madde 27 – Yürütmenin Durdurulması 306
AÇIKLAMALAR 307
I. Yürütmenin Durdurulması Kararlarının Hukuki Niteliği 307
II. Yürütmenin Durdurulması Kararı Verilebilmesi İçin Gereken Şartlar 307
A. Genel Olarak 307
B. Esasa İlişkin Şartlar 308
1. Açıkça Hukuka Aykırılık Şartı 308
2. Telafisi Güç veya İmkânsız Zararların Doğması Şartı 309
3. Usule İlişkin Şartlar ile Karar Vermede Uygulanacak Usul 309
II. Yürütmenin Durdurulması Talebi Üzerine Verilebilecek Kararlar 311
A. Ret Kararı 311
B. Savunma Alınıncaya Kadar Kabul Kararı 311
C. Kabul Kararı 312
III. Olumsuz İşlemlerde Yürütmenin Durdurulması 314
IV. Vergi Uyuşmazlıklarında Yürütmenin Durdurulması 316
V. Yürütmenin Durdurulması Kararlarına Karşı İtiraz 318
Madde 28 – Kararların Sonuçları 323
AÇIKLAMALAR 323
I. Kararların Sonuçları 323
A. İptal Davası Açısından 323
B. Tam Yargı Davas Açısından 335
C. İhalenin İptali Kararları Açısından 335
II. Kararın Yerine Getirilme Zorunluluğu ve Süresi 336
III. Kararın Yerine Getirilmemesinin Doğuracağı Hukuksal Sonuçlar 339
A. İdare Açısından 339
B. Kamu Görevlileri Açısından 342
IV. Dava Açma Süresi 343
V. Vergi Yargılamasına İlişkin Açıklamalar 348
Madde 29 – Açıklama 350
AÇIKLAMALAR 350
Madde 30 – Yanlışlıkların Düzeltilmesi 352
AÇIKLAMALAR 352
Madde 31 – Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ile Vergi Usul Kanununun Uygulanacağı … 353
AÇIKLAMALAR 353
I. Hâkimin Davaya Bakmaktan Yasaklılığı ve Reddi 353
A. Genel Olarak 353
B. Hâkimin Yasaklılık Halleri 355
C. Hâkimin Reddi Sebepleri 357
D. Yasaklılık Halinde Takip Edilecek Usul 358
E. Ret veya Çekilme Halinde Takip Edilecek Usul 359
II. Ehliyet 361
III. Davaya Katılma 361
A. Asli Müdahale 362
B. Fer’i Müdahale 362
IV. Davanın İhbarı 372
V. Taraf Vekilleri 373
VI. Davaya Son Veren Taraf İşlemleri 376
A. Feragat 376
B. Kabul 381
VII. Teminat 384
VIII. Karşı Dava 386
IX. Bilirkişi 386
A. Bilirkişilik Kavramı ve Bilirkişiye Başvurulması Gereken Haller 386
B. Bilirkişi Görevlendirilmesi 388
C. Bilirkişinin Görevi, Yetkileri ve Yükümlülükleri 392
D. Bilirkişi Raporu ve Rapora İtiraz 394
E. Bilirkişinin Sorumluluğu 396
X. Keşif 398
XI. Delillerin Tespiti 400
XII. Yargılama Giderleri 403
A. Yargılama Giderlerinin Kapsamı 403
B. Yargılama Giderlerinden Sorumluluk 407
XIII. Adli Yardım 409
A. Adli Yardımdan Yararlanma Şartları 410
B. Adli Yardımdan Yararlanabilecek Kişiler 411
C. Adli Yardımın Kapsamı 412
D. Adli Yardım Talebinin İncelenmesi 412
E. Adli Yardım Kapsamında Ertelenen Yargılama Giderlerinin Yargılama Sonunda Tahsili 415
XIV. Duruşmanın Düzeni ile Ses ve Görüntü Nakledilmesi Yoluyla Duruşma İcrası 416
XV. Elektronik İşlemler 417
Madde 32 – İdari Davalarda Genel Yetki 419
AÇIKLAMALAR 419
Madde 33 – Kamu Görevlileri ile İlgili Davalarda Yetki 421
AÇIKLAMALAR 421
Madde 34 – Taşınmaz Mallara İlişkin Davalarda Yetki 426
AÇIKLAMALAR 426
I. Taşınmaz Mallara İlişkin Davalar 426
II. Mahalli İdarelere İlişkin Davalar 427
Madde 35 – Taşınır Mallara İlişkin Davalarda Yetki 428
AÇIKLAMALAR 428
Madde 36 – Tam Yargı Davalarında Yetki 429
AÇIKLAMALAR 429
Madde 37 – Vergi Uyuşmazlıklarında Yetki 432
AÇIKLAMALAR 432
Madde 38 – Bağlantılı Davalar 433
AÇIKLAMALAR 433
I. Bağlantılı Dava Kavramı 433
II. Bağlantı Kararının Verilebilmesi İçin Kanunda Açıkça Belirtilen Koşullar 436
III. Bağlantı Kararının Verilebilmesi İçin Kanunda Açıkça Belirtilmeyen Koşullar 438
IV. Bağlantı Kararının Alınması Usulü 439
Madde 39 – Bağlantının Danıştayca İncelenmesi 441
AÇIKLAMALAR 441
Madde 40 – Bağlantının Bölge İdare Mahkemesince İncelenmesi 442
AÇIKLAMALAR 442
Madde 41 – Bağlantının Mahkemelerce Kabul Edilmemesi 443
AÇIKLAMALAR 443
Madde 42 – Bağlantılı Davalarla İlgili Diğer Esaslar 444
AÇIKLAMALAR 444
Madde 43 – Görevsizlik ve Yetkisizlik Hallerinde Yapılacak İşlem 446
AÇIKLAMALAR 446
Madde 44 – Merci Tayini 449
AÇIKLAMALAR 449
Madde 45 – İstinaf 451
AÇIKLAMALAR 451
Madde 46 – Temyiz 465
AÇIKLAMALAR 466
Madde 47 – Temyiz Edilemeyecek Kararlar 470
Madde 48 – Temyiz Dilekçesi 470
AÇIKLAMALAR 471
Madde 49 – Temyiz İncelemesi Üzerine Verilecek Kararlar 473
AÇIKLAMALAR 474
Madde 50 – Temyizen Verilen Karar Üzerine Yapılacak İşlem 479
AÇIKLAMALAR 479
Madde 51 – Kanun Yararına Temyiz 484
AÇIKLAMALAR 484
Madde 52 – Temyiz veya İstinaf İstemlerinde Yürütmenin Durdurulması 486
AÇIKLAMALAR 486
Madde 53 – Yargılamanın Yenilenmesi 489
AÇIKLAMALAR 489
Madde 54 – Kararın Düzeltilmesi 496
AÇIKLAMALAR 496
Madde 55 – Yargılamanın Yenilenmesi Usulü 497
AÇIKLAMALAR 497
Madde 56 – Danıştayda Çekinme ve Ret 498
AÇIKLAMALAR 498
Madde 57 – Mahkemelerde Çekinme ve Ret 499
AÇIKLAMALAR 499
Madde 58 – İdari Davalarda Delillerin Tespiti 500
AÇIKLAMALAR 500
Madde 59 – Yol Giderleri, Tazminat ve Gündelikler 501
Madde 60 – Tebliğ İşleri ve Ücretler 501
Madde 61 – Çalışmaya Ara Verme 501
Madde 62 – Nöbetçi Mahkemenin Görevleri 501
Madde 63 – Kaldırılan Hükümler 502
Ek Madde 2 – 502
Ek Madde 3 – 502
Geçici Madde 1 – 502
Geçici Madde 2 – 502
Geçici Madde 3 – 502
Geçici Madde 4 – 502
Geçici Madde 5 – 502
Geçici Madde 6 – 503
Geçici Madde 7 – 503
Geçici Madde 8 – 503
Geçici Madde 9 – 503
Madde 64 – Yürürlük 503
Madde 65 – Yürütme 504
DANIŞTAY KANUNU 505
BÖLGE İDARE MAHKEMELERİ, İDARE MAHKEMELERİ VE VERGİ MAHKEMELERİNİN KURULUŞU VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUN 541
Kaynakça 557
Kavram Dizini 567 |