İÇİNDEKİLER
İçindekiler
4. Baskıya Önsöz 7
Özgeçmiş 9
Şekil Listesi 16
Tablo Listesi 17
Ekran Listesi 17
Kısaltmalar 19
Giriş 21
Bölüm 1
HİLE VE HATA İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR
1.1. HİLE VE HATA TANIMI 25
1.2. HİLE TÜRLERİ 26
1.2.1. Çalışan Hileleri 27
1.2.2. Yönetim Hileleri 29
1.2.3. Yatırım Hileleri 30
1.2.4. Satıcı Hileleri 30
1.2.5. Müşteri Hileleri 30
1.3. ÇALIŞANLARI HİLE YAPMAYA İTEN NEDENLER 30
1.3.1. Hile Üçgeni – Hile Unsurları 31
1.3.1.1. Baskı Unsuru 32
1.3.1.2. Fırsat Unsuru 34
1.3.1.3. Haklı Gösterme Unsuru 35
1.3.2. Hile Ölçeği (Suistimal Cetveli) 35
1.3.3. Hile Elması 36
1.3.4. Hile Beşgeni 37
1.3.5. Hile Karesi 38
1.4. HİLE YAPANLARIN KARAKTERİSTİK ÖZELLİKLERİ 39
1.5. HİLEYE MARUZ KALAN ŞİRKETLERİN ÖZELLİKLERİ 42
Bölüm 2
MUHASEBE SİSTEMİNDE HİLE VE
HATA İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR
2.1. MUHASEBE HATALARI 45
2.1.1. Muhasebe Hatalarının Tanımı ve Özellikleri 45
2.1.2. Muhasebe Hatalarının Nedenleri 46
2.1.2.1. Bilgisizlik ve Tecrübesizlik 46
2.1.2.2. İhmal ve Dikkatsizlik 47
2.1.3. Muhasebe Hatalarının Türleri 47
2.1.3.1. Matematik Hataları 47
2.1.3.2. Kayıt Hataları 48
2.1.3.2.1. Rakam Hatası 48
2.1.3.2.2. Hesap Hatası 48
2.1.3.2.3. Borç ve Alacak Tarafın Karıştırılması 49
2.1.3.3. Nakil Hataları 49
2.1.3.4. Unutma ve Tekrarlama Hataları 49
2.1.3.5. Bilanço Hataları 50
2.2. MUHASEBE HİLELERİ 50
2.2.1. Muhasebe Hilelerinin Tanımı ve Özellikleri 50
2.2.2. Muhasebe Sisteminde Hile ve Hata Ayırımı 51
2.2.3. Muhasebe Hilelerinin Nedenleri 52
2.2.4. Muhasebe Hilelerinin Türleri 52
2.2.4.1. Kasti Hatalar 53
2.2.4.2. Kayıt Dışı İşlemler 54
2.2.4.3. Sahte Belge Düzenlenmesi ve Kullanılması 55
2.2.4.4. Yanıltıcı Belge Düzenlenmesi ve Kullanılması 56
2.2.4.5. Tahrif Edilmiş Belge, Defter Düzenlenmesi ve Kullanılması 59
2.2.4.6. Defter ve Belgelerin Yok Edilmesi veya Gizlenmesi 59
2.2.4.7. Gerçek Dışı Hesapların Açılması 60
2.2.4.8. İşlemden Önce veya Sonra Kayıt 60
2.2.4.9. Bilanço Hileleri 61
2.2.4.9.1. Bilançonun Güzelleştirilmesi 62
2.2.4.9.2. Bilanço Kötüleştirilmesi 63
2.2.4.10. Bilgisayar Hileleri 64
2.2.4.10.1. Yanlış Veri Girişi 64
2.2.4.10.2. Bilgisayar Yazılımları Üzerinde Değişiklik Yapılması 65
2.2.4.10.3. Muhasebe Verilerinin Değiştirilmesi veya Yok Edilmesi 66
2.2.5. Örnek Bir Muhasebe Hilesi 66
Bölüm 3
HİLENİN ÖNLENMESİ, TESPİT EDİLMESİ,
ARAŞTIRILMASI VE RAPORLANMASI
3.1. HİLENİN ÖNLENMESİ 69
3.1.1. Hile Önleme Yöntemleri 69
3.1.1.1. Etik Kültürü ve Davranış Kurallarının Oluşturulması 70
3.1.1.1.1. Etik Kurallar Örneği (Etik Kod) 71
3.1.1.2. Hile Riski Yönetimi ve Değerlendirilmesi 75
3.1.1.2.1. Hile Risk Isı Haritası 78
3.1.1.2.2. Hile Riski Değerlendirme Örneği 79
3.1.1.3. Uygun Çalışanların İşe Alınması ve Terfi Ettirilmesi 81
3.1.1.4. Çalışanların Gözlenmesi 82
3.1.1.5. İhbar Hattı Oluşturulması 82
3.1.1.6. Cezalandırma Korkusunun Yaratılması 83
3.1.1.7. Olumlu Çalışma Ortamının Yaratılması 84
3.1.1.7.1. Yüksek ve Düşük Hile Riski Taşıyan Ortamlar 85
3.1.1.8. Çalışanlara Destek Programlarının Oluşturulması 86
3.1.1.9. Hile Bilincinin Oluşturulması 86
3.1.2. Hile Önleme Politikası ve Örneği 86
3.2. İÇ KONTROL SİSTEMİNİN TANIMI VE KAPSAMI 89
3.2.1. İç Kontrol Sisteminin Amaçları 91
3.2.2. İç Kontrol Sisteminin Etkililiği 93
3.2.3. İç Kontrol Sisteminin Temel Unsurları 93
3.2.3.1. Kontrol Ortamı 94
3.2.3.2. Risk Değerlendirme 94
3.2.3.3. Kontrol Faaliyetleri 96
3.2.3.4. Bilgi ve İletişim 96
3.2.3.5. İzleme 97
3.2.4. İşletmelerde Etkili Bir İç Kontrol Sisteminin Temel İlkeleri 98
3.2.4.1. Görevlerin Ayırımı 98
3.2.4.2. Yetkilendirme 99
3.2.4.3. Uygun Belgeleme ve Muhasebe Kayıt Düzeni 99
3.2.4.4. Fiziki Koruma 100
3.2.4.5. Bağımsız Mutabakat 100
3.2.5. İç Kontrol Sisteminin Muhasebe Hileleri Üzerindeki Etkisi 100
3.2.6. İşletmelerde Hile ve Hataların Önlenmesinde İç Kontrol Sisteminin Önemi ve Etkinliği 101
3.3. HİLENİN TESPİT EDİLMESİ 104
3.3.1. Hileyi Tespit Etme Yöntemleri 105
3.3.2. Hilenin Tespit Edilmesinde Hile Belirtileri 109
3.3.2.1. Muhasebe ile İlgili Hile Belirtileri 110
3.3.2.1.1. Muhasebe Belge ve İşlemlerindeki Hile Belirtileri 110
3.3.2.1.2. Hileli Yevmiye Kayıtlan ve Belirtileri 112
3.3.2.2. İç Kontrol Yapısı Zayıflıkları 113
3.3.2.3. Analitik Anormallikler 115
3.3.2.4. Üçüncü Kişilerle Olan İlişkilerde Hile Belirtileri 116
3.3.2.5. Şikâyetler ve Uyarılar 118
3.3.2.6. Aşırı Yaşam Biçimleri 119
3.3.2.7. Olağan Olmayan Davranışlar 120
3.4. HİLENİN ARAŞTIRILMASI 121
3.5. HİLENİN RAPORLANMASI 124
3.5.1. Hile Denetim Raporunun Kalitesini Etkileyen Faktörler 125
3.5.2. Hile Denetim Raporunun Temel Özellikleri 126
3.5.3. Hile Denetim Raporunun Yapısı 126
3.5.4. Örnek Bir Hile Denetim Raporu 128
Bölüm 4
İŞLETMELERDE HİLE VE HATALARIN ÖNLENMESİNDE
İÇ KONTROL SİSTEMİ ARACI OLARAK
KKP SİSTEMİ KULLANIMININ ETKİSİ
4.1. KKP’NİN TANIMI VE KAPSAMI 137
4.2. KKP’NİN KULLANIM AMACI 139
4.3. KKP SİSTEMİNİN FAYDALARI 140
4.4. KKP SİSTEMİNİN OLUMSUZ YÖNLERİ 142
4.5. KKP SİSTEMİNDE KRİTİK BAŞARI FAKTÖRLERİ 143
4.6. KKP SİSTEMİNİN BÜTÜNLEŞİK BİLGİ SİSTEMİ İÇERİSİNDEKİ YERİ 144
4.7. KKP SİSTEMİ UYGULAMALARININ MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNE ETKİSİ 146
4.8. KKP SİSTEMİ KULLANILAN İŞLETMELERDE İÇ KONTROL SİSTEMİNİN YAPISI 147
4.9. KKP SİSTEMİNDE MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİ GÜVENLİĞİNİN SAĞLANMASI 151
Bölüm 5
KURUMSAL KAYNAK PLANLAMASI SİSTEMİ
KULLANILAN FİRMADA ÖRNEK UYGULAMA
5.1. UYGULAMANIN KAPSAMI 155
5.1.1. Uygulamanın Konusu 155
5.1.2. Uygulamanın Amacı 155
5.1.3. Uygulamanın Yöntemi 155
5.1.4. Uygulamadaki Sınırlılıklar 156
5.2. UYGULAMANIN GENEL BULGULARI 156
5.2.1. Uygulama Yapılan Firmanın Tanıtılması 156
5.2.2. Firmanın KKP Sistemine İhtiyaç Duyma Nedenleri ve KKP Sistemi Yapısı 158
5.2.3. Firmanın İç Kontrol Sistemi Yapısı 164
5.2.4. Firmada Hile ve Hataların Önlemesinde İç Kontrol Sistemi Aracı Olarak KKP Sistemi Kullanımının Etkisi 167
Sonuç ve Öneriler 177
Kaynakça 179
Kavramlar Dizini 187 |