İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Danışmanın Önsözü 7
Teşekkür 9
Kısaltmalar Listesi 17
Giriş
I. KONUNUN TAKDİMİ, ÖNEMİ VE SINIRLANDIRILMASI 19
A. Konunun Takdimi 19
B. Konunun Önemi 21
C. Konunun Sınırlandırılması 22
Birinci Bölüm
ESER SÖZLEŞMESİ VE BEKLENMEDİK HÂL
I. ESER SÖZLEŞMESİ 25
A. Tanımı 25
B. Hukuki Niteliği 28
C. Unsurları 32
1. Genel Olarak 32
2. Eser Meydana Getirme 32
3. Bedel 37
4. Tarafların Anlaşması 45
D. Eser Sözleşmesinin Şekli 47
E. Eser Sözleşmesinin Tarafları 48
F. Diğer Benzer Sözleşmelerden Ayırt Edilmesi 55
1. Genel Olarak 55
2. Vekâlet Sözleşmesinden Ayırt Edilmesi 56
3. Hizmet Sözleşmesinden Ayırt Edilmesi 59
4. Satış ve Nitelikli Satış Sözleşmesinden Ayırt Edilmesi 63
5. Taşıma Sözleşmesinden Ayırt Edilmesi 67
II. BEKLENMEDİK HÂL KAVRAMI 69
A. Tanımı 69
B. Unsurları 71
1. Genel Olarak 71
2. Olağanüstü Bir Olayın Meydana Gelmesi 71
3. Olayın Taraflara Yükletilememesi 73
4. Olayın Öngörülmez Olması 74
5. Olayın Kaçınılmaz Olması 78
C. Beklenmedik Hâlin Benzer Kurumlarla İlişkisi 79
1. Genel Olarak 79
2. Beklenmedik Hâl ve Mücbir Sebep Arasındaki İlişki 80
3. TBK m. 480/ II ve TBK m. 138 Anlamında Aşırı İfa Güçlüğü Arasındaki İlişki 85
4. Beklenmedik Hâl ve Sözleşmenin Kurulmasından Sonra Meydana Gelen İmkânsızlık Arasındaki İlişki 88
5. Beklenmedik Hâl ve TBK m. 98 Anlamında İfa Güçsüzlüğü Arasındaki İlişki 95
D. Beklenmedik Hâl Sonucu Ortaya Çıkan Durumun Çözümüne Yönelik Teoriler 98
1. Genel Olarak 98
a. Clausula Rebus Sic Stantibus Teorisi 98
b. İşlem Temeli Teorisi 100
c. Dürüstlük Kuralı Teorisi 102
İkinci Bölüm
BEKLENMEDİK HÂLİN ESER SÖZLEŞMESİNDE
BEDELE ETKİSİ VE SONUÇLARI
I. BEKLENMEDİK HÂLİN ESER SÖZLEŞMESİNDE BEDELE ETKİSİ 105
A. Eser Sözleşmesinde Bedel 105
1. Genel Olarak 105
2. Bedel Kavramı ve Bedelin Belirlenmesi Yöntemleri 105
3. Bedelin Yaklaşık Olarak Belirlenmesi 106
4. Bedelin Götürü Olarak Belirlenmesi 109
a. Götürü Bedel Türleri 111
aa. Genel Olarak 111
bb. Anahtar Teslim Götürü Bedel 112
cc. Değişken Götürü Bedel 115
dd. Birim Fiyatlara Göre Belirlenen Bedel 116
ee. Karma Bedel 122
b. Bedelin İfa Zamanı 123
c. Bedel Alacağının Tabi Olduğu Zamanaşımı 125
B. Belirlenen Bedelin Beklenmedik Hâl Nedeniyle Aşılması 126
1. Genel Olarak 126
2. Şartları 130
a. Genel Olarak 130
b. Beklenmedik Hâllerin Ortaya Çıkmış Olması 130
c. Sonradan Ortaya Çıkan Beklenmedik Hâl, Kararlaştırılan Bedelle İşin Yapılmasını Son Derece Güçleştirmeli 144
d. Beklenmedik Hâlin Ortaya Çıkmasında Tarafların Kusuru Olmamalı 149
e. Beklenmedik Hâl Yüklenici Tarafından İşsahibine Bildirilmeli 155
f. Yüklenici Beklenmedik Hâl Nedeniyle Sahip Olduğu Haklardan Önceden Anlaşarak Vazgeçmemiş Olmalı 159
g. Yüklenici Edimini Henüz İfa Etmemiş Olmalı 159
II. BEKLENMEDİK HÂLİN BEDELE ETKİSİNİN SONUÇLARI 161
A. Beklenmedik Hâlin Bedele Etkisinin Hüküm ve Sonuçları 161
1. Genel Olarak 161
2. Sözleşmenin Uyarlanması 162
a. Uyarlamada Usul 164
b. Sözleşmede Uyarlamaya İlişkin Hüküm Bulunması 172
aa. Genel Olarak 172
bb. Olumlu Uyarlama Hükümleri 174
cc. Olumsuz Uyarlama Hükümleri 179
3. Yeniden Müzakere Kavramı 184
4. İsviçre Borçlar Kanunu 2020 Tasarısı m. 19: Durum Değişikliği 187
5. Sözleşmenin Sona Erdirilmesi 189
a. Sözleşmeden Dönme 192
aa. Dönmenin Sonuçları 199
aaa. Yerine Getirilmiş Olan Edimlerin İadesi 200
bbb. İade Edilecek Edime İlişkin Yarar ve Masrafların Durumu 205
ccc. Zararın Tazmini 210
b. Sözleşmenin Feshi 213
Üçüncü Bölüm
ESER SÖZLEŞMESİNİN BEKLENMEDİK HÂL NEDENİYLE
SONA ERMESİ
I. ESER SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 219
A. Genel Olarak 219
B. Beklenmedik Hâl Nedeniyle Eserin Yok Olması ve Sonuçları 219
1. Genel Olarak 219
2. Beklenmedik Hâl Nedeniyle Eserin Yok Olması 220
a. Şartları 220
aa. Eser Beklenmedik Hâl Nedeniyle Yok Olmuş Olmalı 220
bb. Eser Henüz Teslim Edilmemiş Olmalı 223
cc. İşsahibi Eseri Teslim Almada Temerrüde Düşmemiş Olmalı 225
b. Beklenmedik Hâl Nedeniyle Eserin Yok Olmasının Sonuçları 226
aa. Yüklenicinin Yaptığı İşin Bedelini ve Giderlerini İsteyememesi 227
bb. Malzemeyi Sağlayanın Hasara Katlanma Yükümlülüğü 228
cc. Eserin Yeniden Meydana Getirme Yükümlülüğü Olup Olmadığı 228
C. İşsahibiyle İlgili Olarak Meydana Gelen Beklenmedik Hâl Sebebiyle Eser Sözleşmesinin Sona Ermesi ve Sonuçları 231
1. Genel Olarak 231
2. İşsahibiyle İlgili Olarak Meydana Gelen Beklenmedik Hâl Sebebiyle Eser Sözleşmesinin Sona Ermesinin Şartları 233
a. Yüklenicinin Edimini Yerine Getirmemiş Olması 234
b. İşsahibiyle İlgili Beklenmedik Hâl Yüklenicinin Edimini İmkansızlaştırmalı 235
3. İşsahibiyle İlgili Olarak Meydana Gelen Beklenmedik Hâl Sebebiyle Eser Sözleşmesinin Sona Ermesinin Sonuçları 237
a. Sözleşmenin Sona Ermesi 238
b. İşsahibinin Kusurunun Bulunması Halinde Yüklenicinin Tazminat Hakkı 241
D. Yükleniciyle İlgili Olarak Meydana Gelen Beklenmedik Hâl Sebebiyle Eser Sözleşmesinin Sona Ermesi ve Sonuçları 243
1. Genel Olarak 243
2. Şartları 243
a. Eser Sözleşmesi Yüklenicinin Kişisel Özellikleri Göz Önünde Bulundurularak Yapılmış Olmalı 244
b. Yüklenicinin Şahsında Meydana Gelen Beklenmedik Hâl Nedeniyle Eserin Tamamlanması Mümkün Olmamalı 247
3. Sonuçları 249
a. Sözleşmenin Sona Ermesi 250
b. Tamamlanan Kısmın Bedeli 251
Dördüncü Bölüm
FIDIC SÖZLEŞMELERİ BAĞLAMINDA BEKLENMEDİK HÂL
I. FIDIC SÖZLEŞMELERİ BAĞLAMINDA BEKLENMEDİK HÂL 255
A. Genel Olarak FIDIC Sözleşmeleri 255
B. Kırmızı Kitap 260
C. Sarı Kitap 262
D. Gümüş Kitap 262
E. Yeşil Kitap 264
F. Anglosakson Hukuk Sisteminin Beklenmedik Hâl Kavramına Bakış Açısı 264
II. FIDIC KAPSAMINDA FORCE MAJEURE, EXCEPTIONAL EVENTS VE HARDSHIP KAVRAMI ARASINDAKİ İLİŞKİ 267
A. Force Majeure ve Exceptional Events Kavramı Arasındaki İlişki 267
B. Force Majeure (Mücbir Sebep) ve Hardship (Aşırı İfa Güçlüğü) Klozları Arasındaki İlişki 270
C. 2017 Tarihli Kırmızı Kitap Çerçevesinde Exceptional Events’in Hukuki Sonuçları 271
1. Genel Olarak 271
2. İhbar Yükümlülüğü (Kırmızı Kitap m. 18. 2) 272
3. Gecikmeyi En Aza İndirme Yükümlülüğü (Kırmızı Kitap m. 18. 3) 273
4. Uyarlama (Kırmızı Kitap m. 18. 4) 274
5. Diğer Bazı Uyarlama Halleri 281
a. Genel Olarak 281
b. Çizimlerin ve Talimatların Gecikmesi (Kırmızı Kitap m. 1. 9) 282
c. Şantiyenin Zamanında Teslim Edilmemesi (Kırmızı Kitap m. 2. 1) 283
d. Arkeolojik ve Jeolojik Bulgular (Kırmızı Kitap m. 4.24) 285
e. Değişiklik, İklim Koşulları, Salgın veya Hükümet Faaliyetleri, İşsahibine Yükletilebilen Nedenler (Kırmızı Kitap m. 8. 5) 285
f. Resmi Kurum ve Kuruluşların Neden Olduğu Gecikmeler (Kırmızı Kitap m. 8.6) 290
g. Yasal Değişiklikler (Kırmızı Kitap m. 13. 6.) 291
h. Öngörülemeyen Fiziki Şartlar (Kırmızı Kitap m. 4.12) 292
ı. Maliyet Değişiklikleri (Kırmızı Kitap m. 13. 7) 294
6. Sözleşmenin İsteğe Bağlı Olarak Sona Erdirilmesi (Kırmızı Kitap m. 18. 5) 300
7. Borcun İfasından Kurtulma (Kırmızı Kitap m. 18.6) 303
Sonuç 305
Kaynakça 315
Kavram Dizini 333 |