İÇİNDEKİLER
BİRİNCİ BÖLÜM
TOPLUM HAYATINI DÜZENLEYEN KURALLAR
I. GENEL OLARAK 27
II. DİN KURALLARI 28
A. Genel Olarak 28
B. Din Kuralları ile Hukuk Kuralları Arasındaki Farklar 29
III. AHLÂK KURALLARI 30
A. Genel Olarak 30
B. Ahlâk Kuralları ile Hukuk Kuralları Arasındaki Farklar 31
IV. GÖRGÜ KURALLARI 32
A. Genel Olarak 32
B. Görgü Kuralları ile Hukuk Kuralları Arasındaki Farklar 33
V. HUKUK KURALLARI 34
A. Genel Olarak 34
B. Hukukun Tanımı 34
C. Hukukun Çeşitli Anlamları 35
1. . Pozitif (Müspet) Hukuk 35
2. . Doğal Hukuk (Tabiî Hukuk) 36
3. . Mevzû Hukuk 36
4. . Objektif Hukuk – Sübjektif Hukuk 36
5. . Maddî Hukuk – Usûl Hukuku 37
D Hukukun Amaçları . 37
1. . Genel Olarak 37
2. . Dirlik ve Düzeni Sağlama 37
3. . Hukukî Güvenliği Sağlama 38
4. . Adaleti Sağlama 38
5. . Toplumun Gereksinimlerini Karşılama 40
E. Hukuk Alanındaki Yaptırımlar 40
1. . Yaptırım Kavramı 40
2. . Yaptırımların Tarihî Gelişimi 41
3. . Yaptırım Türleri 42
a. Ceza 43
b. Zorla Yaptırma 43
c. Zararın Tazmini (Tazminat) 44
d. Geçersizlik (Hükümsüzlük) – Yokluk 44
aa. Genel Olarak 44
bb. Eksiklik 45
cc. Kesin Hükümsüzlük (Butlan) 45
dd. İptal 46
e. Yapılan İşlemin İptal Edilmesi 46
BÖLÜM TESTİ 47
İKİNCİ BÖLÜM
HUKUKUN KAYNAKLARI
I. GENEL OLARAK 51
II. HUKUKUN YAZILI KAYNAKLARI 51
A. Anayasa 51
B. Kanunlar 53
1. . Genel Olarak 53
2. . Kanunların Özellikleri 54
a. Kanunların Genelliği 54
b. Kanunların Sürekliliği 54
3. . Kanunların Hazırlanması, Kabulü ve Yayımlanması 55
C. Kanun Hükmünde Kararnameler 57
D. Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi 58
E. Milletlerarası (Uluslararası) Andlaşmalar 60
F. Tüzükler 61
G. Yönetmelikler 62
III. HUKUKUN YAZILI OLMAYAN KAYNAKLARI – ÖRF VE
ÂDET HUKUKU 63
A. Genel Olarak 63
B. Örf ve Âdet Hukukunun Unsurları 63
1. . Süreklilik 63
2. . Genel İnanç 64
3. . Devlet Desteği 64
C. Örf ve Âdet Hukukunun Rolü 65
1. . Örf ve Âdetin Tamamlayıcı Rolü 65
2. . Örf ve Âdetin Belirtici Rolü 66
3. . Örf ve Âdetin Yorumlayıcı Rolü 66
D. Örf ve Âdet Hukuku Kurallarında Kanuna Aykırılık Sorunu 66
IV. HUKUKUN YARDIMCI KAYNAKLARI 67
A. Mahkeme İçtihatları (Yargı Kararları) 67
B. Doktrin (Bilimsel Görüşler) 68
V. KANUNLARIN ANAYASAYA UYGUNLUK DENETİMİ 69
A. Genel Olarak 69
B. Esas Bakımından Denetim 70
1. . Sebep Unsuru Bakımından 70
2. . Amaç Unsuru Bakımından 71
3. . Konu Unsuru Bakımından 71
C. Şekil Bakımından Denetim 72
D. İptal Davası (Soyut Norm Denetimi) 72
E. İtiraz Yolu (Somut Norm Denetimi) 73
F. Bireysel Başvuru Hakkı 74
G. Anayasa Mahkemesi Tarafından Verilen Kararların Yürürlüğe Girişi 75
BÖLÜM TESTİ 78
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
HUKUKUN KOLLARA AYRILIŞI
I. GENEL OLARAK 83
II. ÖZEL HUKUK – KAMU HUKUKU AYRIMI 83
A. Özel Hukukun Dalları 84
1. . Medeni Hukuk 84
a. Kişiler Hukuku 84
aa. Kişiliğin Başlangıcı ve Ehliyet 84
bb. Hısımlık 85
cc. Yerleşim Yeri (İkametgâh) 85
dd. Kişiliğin Korunması 86
ee. Tüzel Kişiler 86
aaa. Kamu Hukuku Tüzel Kişileri 87
bbb Özel Hukuk Tüzel Kişileri . 87
b. Aile Hukuku 87
aa. Nişanlanma – Evlenme 88
bb Evlenme Engelleri 88
cc. Boşanma 89
dd. Eşler Arasındaki Mal Rejimleri 90
aaa. Yasal Mal Rejimi – Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi 91
bbb. Seçimlik Mal Rejimleri 91
c. Miras Hukuku 92
aa. Yasal Mirasçılar 92
bb. . Ölüme Bağlı Tasarruflar 93
cc. Mirasın Açılması ve Paylaşımı 94
d. Eşya Hukuku 94
aa. Zilyetlik ve Tapu Sicili 95
bb. Aynî Haklar 95
cc. Mülkiyet 96
dd. Sınırlı Aynî Haklar 97
e. Borçlar Hukuku 98
aa. Sözleşme 99
bb. Haksız Fiil 100
cc. Sebepsiz Zenginleşme 101
2. . Ticaret Hukuku 101
a Ticarî İşletme 101
b. Ticaret Şirketleri 102
aa. Kollektif Şirketler 103
bb. Komandit Şirketler 103
cc. Anonim Şirketler 104
dd. Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketler 104
ee. Limited Şirketler 105
ff. Kooperatif Şirketler 105
c. Kıymetli Evrak 106
d. Deniz Ticareti 108
e. Sigorta Hukuku 109
3. . Devletler Özel Hukuku 110
a. Tabiiyet (Vatandaşlık) 110
b. Yabancılar Hukuku 111
c. Kanunlar İhtilafı 111
B. Kamu Hukukunun Dalları 111
1. . Anayasa Hukuku 111
a. Türk Anayasa Hukukunun Tarihi Gelişimi 112
b. Anayasanın Temel İlkeleri 113
aa. İnsan Haklarına Saygılı Devlet İlkesi 113
bb. Atatürk Milliyetçiliğine Bağlılık 114
cc. Demokratik Devlet İlkesi 114
dd. Lâik Devlet İlkesi 115
ee. Sosyal Devlet İlkesi 115
ff. Hukuk Devleti İlkesi 116
c. Devlet Organları 117
aa. Yasama 117
aaa. Genel Olarak 117
bbb. TBMM’nin Üye Tam Sayısı ve Görev Süresinde Zaman İçinde Gerçekleştirilen Değişiklikler 118
ccc. Seçim Sistemi 120
ddd. Milletvekilliğinin Başlaması 121
eee. TBMM Başkanlık Divanın Oluşumu 121
fff. Milletvekilliğinin Düşmesi 122
bb. Yürütme 123
aaa. Genel Olarak 123
bbb. Adlî Denetim Araçları 124
aaaa. Cumhurbaşkanı Yardımcılarının ve Bakanların Adlî Sorumluluğu 124
bbbb. Cumhurbaşkanının Adlî Sorumluluğu 126
cc. Yargı 127
2. . İdare Hukuku 127
a. Genel Olarak 127
b. İdarenin Kuruluşuna İlişkin Temel İlkeler 128
aa. Merkezden Yönetim 129
bb. Yerinden Yönetim 129
aaa. Yerel Kuruluşlar 129
bbb. Hizmetsel Kuruluşlar 130
c. İdari İşlemlerin Hukukî Rejimi 131
d. İdarenin Sorumluluğu 131
3. . Ceza Hukuku 132
4. . Yargılama Hukuku 132
5. . İcra ve İflas Hukuku 133
6. . Devletler Hukuku (Uluslararası Hukuk) 133
7. . Genel Kamu Hukuku 134
8. . Mali Hukuk 134
III. KARMA HUKUK DALLARI 134
A. İş Hukuku 135
B. Hava Hukuku 135
C. Banka Hukuku 135
D. Çevre Hukuku 135
BÖLÜM TESTİ 137
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
KANUNLARIN UYGULANMASI, HÂKİMİN HUKUK YARATMASI VE TAKDİR YETKİSİ
I. KANUNLARIN UYGULANMASI 145
A. Genel Olarak 145
B. Kanunların Yer Yönünden Uygulanması 145
C. Kanunların Zaman Yönünden Uygulanması 146
1. . Kanunların Yürürlüğe Girmesi 146
2. . Kanunların Yürürlükten Kalkması 147
a. Kanunların Açık Olarak Yürürlükten Kaldırılması 147
b. Kanunların Üstü Kapalı Olarak Yürürlükten
Kaldırılması 147
D. Kanunların Anlam Yönünden Uygulanması 147
1. . Kanunların Yorumlanması 147
a. Yasama Yorumu 148
b. Yargısal Yorum 148
c. Bilimsel Yorum 149
2. . Yorum Yöntemleri 149
a. Söze Göre (Lâfzî) Yorum Yöntemi 149
b. Tarihî Yorum Yöntemi 149
c. Amaca Göre (Gaî) Yorum Yöntemi 150
d. Karma Yorum Yöntemi 150
e. Sistematik Yorum 151
f. Ekonomik Yorum 151
3. . Kanunların Yorumlanmasında Kullanılan Mantık Kuralları 151
a. Kıyas (örnekseme – argumentum a pari) 152
b. Evleviyet Yolu (yeğleme–argumentum a fortiori) 152
c. Aksi ile Kanıt Yolu (argumentum a cantrario) 153
E. Kanunların Niteliklerine Göre Uygulanması 153
1. . Emredici Hukuk Kuralları 153
a. Kamu Düzeni 154
b. Genel Ahlâk ve Âdap 154
c. Zayıfların Korunması Düşüncesi 155
2. . Yedek Hukuk Kuralları 155
a. Tanımlayıcı Hukuk Kuralları 155
b. Tamamlayıcı Hukuk Kuralları 156
c. Yorumlayıcı Hukuk Kuralları 156
II. HÂKİMİN HUKUK YARATMASI VE TAKDİR YETKİSİ 157
A. Genel Olarak 157
B. Hâkimin Hukuk Yaratması 157
C. Hâkimin Takdir Yetkisi 159
BÖLÜM TESTİ 161
BEŞİNCİ BÖLÜM
HAK KAVRAMI VE TÜRLERİ, KİŞİ VE KİŞİLİK KAVRAMLAR
I. HAK KAVRAMI 165
A. İrade Teorisi 165
B. Menfaat Teorisi 166
C. Karma Teori 166
II. HAKLARIN TÜRLERİ 167
A. Kamu Hakları 167
1. . Kişisel Kamu Hakları 167
2. . Sosyal ve Ekonomik Haklar 167
3. . Siyasal Haklar 167
B. Özel Haklar 168
1. . Niteliklerine Göre Özel Haklar 168
a. Mutlak Haklar 168
aa. Mallar Üzerindeki Mutlak Haklar 168
bb. Kişiler Üzerindeki Mutlak Haklar 169
b. Nisbî Haklar (Şahsi Haklar) 170
aa. Borç İlişkisinden Doğan Nisbî Haklar 170
aaa. Hukukî İşlemden Doğan Haklar ve Borçlar 170
bbb. Haksız Fiilden Doğan Haklar ve Borçlar 170
ccc. Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan Haklar ve Borçlar 171
bb. Aile İlişkilerinden Doğan Nispi Haklar 171
cc. Miras İlişkilerinden Doğan Nisbî Haklar 171
dd. Eşya Hukukundan Doğan Nisbî Haklar 171
2. . Konularına Göre Özel Haklar 172
a. Malvarlığı (Mamelek) Hakları 172
b. Kişilik Hakları 172
3. . Devredilip Devredilememelerine Göre Özel Haklar 173
a. Devredilebilen Haklar 173
b. Devredilemeyen Haklar 173
4. . Amaçlarına Göre Özel Haklar 173
a. Yenilik Doğuran Haklar 173
aa. Kurucu Yenilik Doğuran Haklar 174
bb. Değiştirici Yenilik Doğuran Haklar 174
cc. Bozucu Yenilik Doğuran Haklar 175
b. Alelâde Haklar 175
5. . Bağımsız Olup Olmamalarına Göre Özel Haklar 175
a. Bağımsız Haklar 175
b. Bağımlı Haklar 175
aa. Eşyaya Bağlı Haklar 176
bb. Alacağa Bağlı Haklar 176
cc. Sözleşmeye Bağlı Haklar 176
C. Özel Haklar ile Kamu Haklarının Karşılaştırılması 176
III. GENEL OLARAK KİŞİ KAVRAMI 177
IV. KİŞİ ÇEŞİTLERİ 177
A. Gerçek Kişiler 177
1. . Kişiliğin Başlangıcı 177
2. . Kişiliğin Sona Ermesi 178
3. . Kişilerin Ehliyetleri 178
a. Hak Ehliyeti (Medeni Haklardan Yararlanma Ehliyeti) 178
b. Fiil Ehliyeti (Medeni Hakları Kullanma Ehliyeti) 179
aa. Genel Olarak 179
bb. Fiil Ehliyetinin Şartları 179
aaa. Ayırt Etme Gücüne Sahip Olmak 179
bbb. Ergin Olmak 180
ccc. Kısıtlı Olmamak 180
c. Kişilerin Ehliyetlerine Göre Sınıflandırılması 180
aa. Tam Ehliyetliler 180
bb. Sınırlı Ehliyetliler 181
cc. Tam Ehliyetsizler 181
dd. Sınırlı Ehliyetsizler 181
B. Tüzel Kişiler 181
1. . Tüzel Kişiliğin Başlangıcı 181
a. Serbest Kuruluş Sistemi 183
b. Tescil Sistemi 183
c. İzin Sistemi 183
2. . Tüzel Kişiliğin Sona Ermesi 184
3. . Tüzel Kişilerin Türleri 184
a. Özel Hukuk Tüzel Kişileri 184
aa. Kazanç Paylaşma Amacı Güden Tüzel Kişiler 185
bb. Kazanç Paylaşma Amacı Gütmeyen Tüzel Kişiler 185
b. Kamu Hukuku Tüzel Kişileri 185
aa. Kamu İdareleri 185
bb. Kamu Kurumları 186
BÖLÜM TESTİ 187
ALTINCI BÖLÜM
HAKLARIN KAZANILMASI, KAYBEDİLMESİ VE KORUNMASI
I. HAKKIN KAZANILMASI 191
A. Hakkın Aslen Kazanılması 191
B. Hakkın Devir Yoluyla Kazanılması 191
C. Kurma (Tesis) Yolu ile Hakkın Kazanılması 192
II. HAKKIN KAYBEDİLMESİ 192
A. Hakkı Sona Erdiren Hukukî Olaylar 192
1. . Ölüm 192
2. . Eşyanın Yok Olması 193
3. . Mücbir Sebep ve Beklenmeyen Durumlar 193
4. . Belli Bir Zamanın Geçmesi 193
B. Hakkı Sona Erdiren Hukukî Fiiller 193
C. Hakkı Sona Erdiren Hukukî İşlemler 194
III. HAKLARIN KAZANILMASINDA VE KULLANILMASINDA
İYİNİYET 194
A. İyiniyet 194
1. . Genel Olarak 194
2. . İyiniyetin Unsurları 195
a. Bilgisizlik veya Yanlış Bilgi 195
b. Bilgisizliğin Mazur Görülebilmesi 195
3. . İyiniyetin İspatı 196
4. . İyiniyetin Sonuçları 196
B. Dürüstlük Kuralı 197
1. . Genel Olarak 197
2. . İlkenin Uygulama Alanı 197
3. . Hakkın Kötüye Kullanılması 198
IV. HAKLARIN KORUNMASI 199
A Genel Olarak . 199
B. Hakkın Hak Sahibi Tarafından Korunması 199
1. . Haklı Savunma (Meşrû Müdafaa) 199
2. . Zorunluluk Hali (Zarûret Hali) 200
3. . Kendi Hakkını Korumak İçin Kuvvet Kullanma 200
C. Hakkın Devlet Eliyle Korunması 201
1. . Talep Hakkı 201
2. . Dava Hakkı 201
a. Dava Çeşitleri 202
b. Davada Görev ve Yetki Kuralları 203
c. Davaya Karşı Savunma Yolları 203
d. Davada İspat 204
BÖLÜM TESTİ 206
YEDİNCİ BÖLÜM
HUKUKÎ İŞLEMLER
I. GENEL OLARAK 209
II. HUKUKÎ İŞLEM KAVRAMI VE HUKUKÎ İŞLEMİN
UNSURLARI 209
A Hukukî İşlem Kavramı . 209
B. Hukukî İşlemin Unsurları 209
1. . Kurucu Unsurlar 210
2. . Geçerlik Unsurları 210
3. . Etkinlik Unsurları 210
III. HUKUKÎ İŞLEMİN SAKATLIĞI VE ÇEŞİTLERİ 211
A. İrade ile Beyan Arasında İstenerek Meydana Getirilen Uygunsuzluklar 211
1. . Muvazaa 211
2. . Zihnî (Gizli) Kayıt 212
3. . Latife Beyanı (Şaka) 212
B. İrade ile Beyan Arasında İstenmeden Meydana Gelen Uyumsuzluklar 213
1. . Yanılma (Hata) 213
2. . Aldatma (Hile) 213
3. . Korkutma (Tehdit –İkrah) 214
IV. HUKUKÎ İŞLEMİN TÜRLERİ 214
A. Genel Olarak 214
B. Tek Taraflı – Çok Taraflı Hukukî İşlemler 214
1. . Tek Taraflı Hukukî İşlemler 214
2. . Çok Taraflı Hukukî İşlemler 214
C. Sağlararası – Ölüme Bağlı İşlemler 215
1. . Sağlararası İşlemler 215
2. . Ölüme Bağlı İşlemler 215
D. İvazlı – İvazsız İşlemler 215
1. . İvazlı İşlemler 215
2. . İvazsız İşlemler 216
E. Sebebe Bağlı – Sebebe Bağlı Olmayan İşlemler 216
1. . Sebebe Bağlı İşlemler 216
2. . Sebebe Bağlı Olmayan İşlemler 216
F. Taahhüt – Tasarruf İşlemleri 217
1. . Taahhüt İşlemleri (Borçlandırıcı İşlemler) 217
2. . Tasarruf İşlemleri (Kazandırıcı İşlemler) 217
G. Özel Hukuk – Kamu Hukuku İşlemleri ve Kamu Hukuku İşlemlerinin Türleri 217
1. . Yasama İşlemleri 217
2. . Yargılama İşlemleri 218
3. . İdari İşlemler 218
BÖLÜM TESTİ 219
SEKİZİNCİ BÖLÜM
SORUMLULUK
I. GENEL OLARAK 223
II. MEDENİ HUKUKTA SORUMLULUK 223
A Kanunî Sorumluluk 223
B. Hukukî İşlemden Kaynaklanan Sorumluluk 224
C. Haksız Fiil Sorumluluğu 224
1. . Kusura Dayanan Sorumluluk 224
a. Davranış 224
b. Zarar 224
c. Uygun İlliyet Bağı 225
d. Kusur 225
e. Hukuka Aykırılık 225
2. . Kusursuz Sorumluluk 226
a. Tehlike Sorumluluğu 227
b. Olağan Sebep Sorumluluğu 227
c. Hakkaniyet Sorumluluğu 227
D. Culpa In Contrahendo Sorumluluğu 228
E Güven Sorumluluğu 230
III. CEZA HUKUKUNDA SORUMLULUK 230
A. Maddî İlliyet Bağı 230
B. İrade Serbestliği ve Ayırtım Gücü 230
C. Kusur 230
IV. İDARE HUKUKUNDA SORUMLULUK 231
A. Genel Olarak 231
B. Hizmet Kusuru 231
C. Kusursuz Sorumluluk 232
V. SİYASİ SORUMLULUK 233
BÖLÜM TESTİ 235
BÖLÜM TESTLERİNİN CEVAP ANAHTARI 237
SÖZLÜK 239 |