İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar Listesi 15
Giriş
§1. KONUNUN TAKDİMİ, ÖNEMİ VE SINIRLANDIRILMASI 19
I. Konunun Takdimi ve Önemi 19
II. Konunun Sınırlandırılması 21
Birinci Bölüm
VAKIF TÜZEL KİŞİLİĞİ, KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA
VAKIF KURUMU VE YÖNETİM ORGANININ VAKIF TÜZEL KİŞİLİĞİ İÇİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ
§2. VAKIF TÜZEL KİŞİLİĞİ 23
I. Vakıf Kurumu 23
A. Kavram Olarak Vakıf 23
B. Vakfın Tarihsel Gelişimi 26
1. Roma Hukukunda Vakıf 26
2. İslam Hukukunda Vakıf 28
3. Osmanlı Devletinde Vakıf 30
4. Türkiye Cumhuriyeti’nde Vakıf 33
C. Türk Hukukunda Vakıf Türleri 36
1. Eski Vakıflar (Cumhuriyet Öncesi) 36
a. Mazbut Vakıflar 37
b. Mülhak Vakıflar 38
c. Cemaat ve Esnaf Vakıfları 39
2. Yeni Vakıflar (Cumhuriyet Sonrası) 43
a. Genel Olarak 43
b. Özel Statülü Vakıflar 44
D. Vakıf Kurumuna Benzer Müesseseler/Kurumlar 45
1. Dernek 45
2. Âdi Ortaklık 47
3. Ticaret Şirketleri 49
4. Aile Fideikomisi 50
5. İnançlı İşlem 52
II. Vakıflarda Ehliyet Kavramı 54
A. Vakfın Hak Ehliyeti 54
B. Vakfın Fiil Ehliyeti 55
C. Vakıfların Ehliyetinin Sınırları 57
III. Vakıf Senedi 58
§ 3. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA VAKIF KURUMU 60
I. İsviçre Hukukunda Vakıf 60
A. İsviçre Vakıf Hukukunun Temelleri 60
B. İsviçre Vakıflarının Türleri ve Vakıf Hukukuna Hâkim Olan İlkeler 63
C. İsviçre Vakıf Hukukundaki Güncel Gelişmeler 65
D. İsviçre Vakıf Hukukunda Denetim ve Diğer Hususlar 68
II. Alman Vakıf Hukuku 71
III. İngiliz ve Amerikan Vakıf Hukuku 78
§ 4. YÖNETİM ORGANININ VAKIF TÜZEL KİŞİLİĞİ İÇİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ 78
I. Yönetim Organının Vakıf Tüzel Kişiliği İçindeki Yeri 78
A. Organ ve Yönetim Kurulu 80
1. Organ 80
2. Yönetim Kurulu 83
B. Vakıf ile Yönetim Organı Arasındaki İlişkinin Hukukî Niteliğinin Tespiti 84
1. Vakıf ile Yönetim Organı Arasındaki İlişkinin Mevzuat Yönünden Genel Durumu 84
2. Vakıf ile Yönetim Organı Arasındaki İlişkiye Öğretinin Yaklaşımı ve Tartışmalar 85
3. Vakıf ile Yönetim Organı Arasındaki İlişkiye Dair Değerlendirme 87
C. Vakıf ile Yönetim Organı Arasındaki İlişkinin Kapsamı 89
D. Vakıflar Genel Müdürlüğünün Vakıf Yönetim Organı Üzerindeki Denetim Yetkisinin Hukukî Niteliği 91
II. Yönetim Organının Vakıf Tüzel Kişiliği İçindeki Önemi 92
A. Görev ve Yetkileri 92
B. Organ Sıfatı 94
C. Vakıflar Genel Müdürlüğü ile İlişkisi 95
D. Yönetim Organının Değişmesi 98
E. Görevinin Sona Ermesi 101
İkinci Bölüm
VAKIF YÖNETİM ORGANININ VAKIF TÜZEL KİŞİLİĞİNE KARŞI HUKUKÎ SORUMLULUĞU
§ 5. YÖNETİM ORGANININ VAKIF TÜZEL KİŞİLİĞİNE KARŞI YÜKÜMLÜLÜKLERİ VE HAKLARI 103
I. Yönetim Organının Vakıf Tüzel Kişiliğine Karşı Yükümlülükleri 103
A. Özen Yükümlülüğü 103
1. Özen Yükümlülüğüne İlişkin Ölçütler 106
a. Sübjektif Ölçüt 107
b. Objektif Ölçüt 108
c. Basiretli Yönetici Ölçütü 111
2. Özen Ölçütünün Farklı Vekalet Sözleşmelerindeki Görünümü 112
a. Ortaklıklarda Özen Ölçütü 112
b. Avukatlık Sözleşmesinde Özen Ölçütü 114
3. Ölçütlere İlişkin Değerlendirme 115
4. Ücretin Yöneticilerin Sorumluluğuna Etkisi 117
B. Sadakat Yükümlülüğü 119
1. Avukatlık Sözleşmesinde Sadakat Yükümlülüğü 120
2. Ortaklıklarda Sadakat Yükümlülüğü 121
3. Değerlendirme 122
C. Talimatlara Uyma Yükümlülüğü ve Bu Yükümlülüğün Vakıf Senedi ile İlişkisi 124
1. Avukatlık Sözleşmesinde Talimatlara Uyma Yükümlülüğü 126
2. Vakıf Yöneticilerinin Talimatlara Uyma Yükümlülüğü 128
D. Hesap Verme Yükümlülüğü 130
1. Genel Olarak Hesap Verme Yükümlülüğü 130
a. Avukatlık Sözleşmesinde Hesap Verme Yükümlülüğü 131
b. Vakıf Yöneticilerinin Hesap Verme Yükümlülüğü 133
2. Vakıf Adına Yapılan İşlemlere İlişkin Evrak Düzenleme Yükümlülüğü 134
3. Belgeleri Saklama ve İbraz Yükümlülüğü 135
E. Geri Verme Yükümlülüğü 136
II. Yönetim Organının Hakları 139
A. Bilgi Alma Hakkı 139
B. Ücret İsteme Hakkı 141
§ 6. YÖNETİM ORGANININ VAKIF TÜZEL KİŞİLİĞİNE KARŞI HUKUKÎ SORUMLULUĞUNUN TEMEL ESASLARI 143
I. Türk Sorumluluk Hukukunun Yapısı ve Sorumluluk Türleri 143
II. Yönetim Organının Vakıf Tüzel Kişiliğine Karşı Hukukî Sorumluluğunun Şartları 146
A. Yükümlülüğün İhlâli 146
B. Zarar 147
1. Genel Olarak 147
2. Özen ve Sadakat Yükümlülüğünün İhlâli Sonucu Gerçekleşen Zarar 150
a. Özen Yükümlülüğünün İhlâli Hâlinde 150
b. Sadakat Yükümlülüğünün İhlâli Hâlinde 153
3. Talimata Uymama Sonucu Gerçekleşen Zarar 154
4. Hesap Verme Yükümlülüğünün İhlâli Sonucu Gerçekleşen Zarar 155
5. Geri Verme Yükümlülüğünün İhlâli Sonucu Gerçekleşen Zarar 156
C. İlliyet Bağı 157
D. Kusur 159
1. Genel Olarak 159
2. Kusurun Derecesi ile Vakıf Senedi Arasındaki İlişki 161
3. Kusurun Derecesinin Sorumluluk Miktarına Etkisi 164
4. Yöneticilerin Kusur Derecelerinin Farklı Olması Hâli 166
III. Yönetim Organının Sorumluluğunu Azaltan ve Ortadan Kaldıran Hâller 168
A. Sorumsuzluk Anlaşması 168
B. İbra 170
C. Zamanaşımı 173
IV. Yönetim Organının Yardımcı Kişilerin Fiillerinden Sorumluluğu 175
V. Yönetim Organının Yükümlülüklerini İhlâl Etmesinin Sonuçları 177
A. Aynen İfa 177
B. Tazminat 180
C. Azil 181
VI. Birden Çok Yöneticinin Vakıf Tüzel Kişiliğine Karşı Birlikte Sorumluluğu 186
VII. Yönetim Organının Vakıf Tüzel Kişiliğine Karşı Diğer Hukukî Sebeplerle Sorumluluğu 189
A. Yönetim Organının Haksız Fiilden Kaynaklanan Sorumluluğu 190
B. Yönetim Organının Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan Sorumluluğu 191
C. Vakfın Kusursuz Sorumluluğuna Yol Açan Hâllerde Yönetim Organına Rücu Edilmesi 192
1. Genel Olarak Yönetim Organına Rücu Edilmesi 192
2. Hakkaniyet Sorumluluğu 194
3. Adam Çalıştıranın Sorumluluğu 195
4. Hayvan Bulunduranın Sorumluluğu 196
5. Ev Başkanı Sıfatıyla Sorumluluk 198
6. Yapı Malikinin Sorumluluğu 200
7. Taşınmaz Malikinin Sorumluluğu 201
8. Motorlu Araç İşletenlerin Sorumluluğu 203
D. Yönetim Organının Hukukî İşlemlerden Doğan Sorumluluğu 205
§ 7. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA VAKIF YÖNETİM ORGANININ VAKIF TÜZEL KİŞİLİĞİNE KARŞI HUKUKÎ SORUMLULUĞU 207
I. İsviçre Hukukunda Vakıf Yönetim Organının Vakıf Tüzel Kişiliğine Karşı Hukukî Sorumluluğu 207
A. Genel Olarak İsviçre Hukukunda Vakıf Yönetim Organına İlişkin Düzenleme 207
B. İsviçre Hukukunda Vakıf Yönetim Organının Hukukî Sorumluluğu 208
1. Vakıf Yönetim Organının Genel Hükümlere Göre Sorumluluğunun Koşulları 208
a. Zarar 209
b. Hukuka Aykırılık 209
c. İlliyet Bağı 211
d. Kusur 211
2. BVG’nin 52. Maddesi Doğrultusunda Vakıf Yönetim Organının Özel Hukukî Sorumluluğu 213
3. Vakıf Yönetim Organının Sorumluluğunda Zamanaşımı 213
C. Vakıf Yönetim Organının Sorumluluğuna Başvurabilecek Kişiler ve Kurumlar 214
1. Vakıf Tüzel Kişiliği 214
2. Vakıf Denetim Makamı 215
3. Vakıftan Yararlananlar 216
II. Alman Hukukunda Vakıf Yönetim Organının Vakıf Tüzel Kişiliğine Karşı Hukukî Sorumluluğu 216
Üçüncü Bölüm
VAKIF YÖNETİM ORGANININ ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE KARŞI HUKUKÎ SORUMLULUĞU VE YÖNETİM ORGANININ HUKUKÎ SORUMLULUĞUNDA ÖZELLİK ARZ EDEN HÂLLER
§ 8. VAKIF YÖNETİM ORGANININ ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE KARŞI HUKUKÎ SORUMLULUĞU 223
I. Üçüncü Kişi Kavramı 223
II. Yönetim Organının Üçüncü Kişilere Karşı Sorumluluğunun Hukukî Temeli ve Üçüncü Kişilere Karşı Sorumluluk Hâlleri 225
A. Yönetim Organının Üçüncü Kişilere Karşı Sorumluluğunun Hukukî Temeli 225
B. Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması 228
C. Yönetim Organının Haksız Fiil Sorumluluğu 231
1. Şartları 231
a. Davranışın Yönetici Tarafından Gerçekleştirilmiş Olması 231
b. Davranışın Yöneticinin Faaliyet Alanında Gerçekleşmesi 233
c. Yöneticinin Kusurlu Olması 235
d. Üçüncü Kişinin Zarar Görmesi ve İlliyet Bağı 236
2. Hüküm ve Sonuçları 238
3. Tazminatın Hesaplanması 239
D. Yönetim Organının Güven Sorumluluğu 240
E. Yönetim Organının Yetkisiz Temsilden Kaynaklanan Sorumluluğu 243
1. Yetkisiz Temsil Kavramı ve Yetkisiz Temsile İlişkin Hükümlerin Vakıflarda Uygulanması 243
2. Vakıf Yöneticileri Bakımından Yetkisiz Temsilin Ortaya Çıkma Hâlleri 245
3. Hüküm ve Sonuçları 248
§ 9. YÖNETİM ORGANININ HUKUKÎ SORUMLULUĞUNDA ÖZELLİK ARZ EDEN HÂLLER 251
I. Yüksek Öğretim Vakıfları 251
A. Genel Olarak 251
B. Mütevelli Heyeti ve Bağlı Olunan Vakıftan Özerk Yapısı 252
C. Yönetim Organı, YÖK Denetimi ve Yaptırımları 254
II. Sosyal Sigorta, Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları 257
A. Genel Olarak 257
B. Hukukî Niteliği ve Yönetim Yapısı 258
C. Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar 259
III. Kamuya Yararlı Vakıflar 261
IV. Çalıştırılanlara ve İşçilere Yardım Vakıfları 265
Sonuç 269
Kaynakça 275
Kavram Dizini 305
Yazar Hakkında 309 |