|
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
BEŞİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ 5
ÖNSÖZ 7
İÇİNDEKİLER 9
KISALTMALAR CETVELİ 31
GİRİŞ 33
I– MEDENÎ HUKUKUN ÖNEMİ 31
II– BU KİTABIN AMACI 34
III– KONULARIN İŞLENİŞ DÜZENİ 35
BİRİNCİ KISIM
HUKUKA GİRİŞ VE
MEDENİ KANUNUN BAŞLANGIÇ HÜKÜMLERİ
BİRİNCİ BÖLÜM
HUKUKA GİRİŞ
§ 1. TOPLUM DÜZENİ VE KURALLARI 39
I– Toplum Düzeni Kuralları Arasındaki Etkileşim 44
II– Hukuk Kurallarının Diğer Düzen Kurallarından Ayrılması 45
A) Hukuk Kuralları ile Din Kuralları Arasındaki Farklılıklar 45
B) Hukuk Kuralları ile Ahlâk Kuralları Arasındaki Farklılıklar 46
C) Hukuk Kuralları ile Görgü Kuralları Arasındaki Farklılıklar 48
§ 2. HUKUK KAVRAMI, HUKUKUN AMACI, GÖREVLERİ VE ÖZELLİĞİ 49
I– HUKUK KAVRAMI 49
II– HUKUKUN AMACI 49
III– HUKUKUN GÖREVLERİ 51
IV– HUKUKUN ÖZELLİĞİ 52
§ 3. HUKUK SİSTEMLERİ 55
I– KARA AVRUPASI (ROMA–GERMEN) HUKUK SİSTEMİ 55
II– COMMON LAW (ANGLO–SAKSON) SİSTEMİ 56
III– DİNİ HUKUK SİSTEMİ 57
IV– SOSYALİST HUKUK SİSTEMİ 57
§ 4. HUKUK KURALLARININ UNSURLARI 58
I– NORM UNSURU 58
II– CEBİR UNSURU 59
III– MÜEYYİDE UNSURU 59
A) Kamu Hukuku Müeyyideleri 60
1– Ceza Hukuku Müeyyideleri 60
2– İdare Hukuku Müeyyideleri 60
a) İdarenin İşlemlerine Yönelik Müeyyideler 60
b) İdare Tarafından Uygulanan Müeyyideler 61
3– Anayasa Hukuku Müeyyideleri 61
4– Vergi Hukuku Müeyyideleri 62
B) Özel Hukuk Müeyyideleri 62
1– Cebri İcra 63
2– Tazminat 64
3– Yokluk 65
4– Hükümsüzlük 66
a) Kesin Hükümsüzlük 66
b) İptal 69
c) Eksiklik 70
d) Yazılmamış Sayılma 70
§ 5. NİTELİKLERİNE GÖRE HUKUK KURALLARI 73
I– EMREDİCİ HUKUK KURALARI 73
II– TAMAMLAYICI HUKUK KURALLARI 74
III– YORUMLAYICI HUKUK KURALLARI 75
IV– TANIMLAYICI HUKUK KURALLARI 76
§ 6. HUKUKUN KAYNAKLARI 76
I– HUKUKUN DOĞUŞ KAYNAKLARI 78
A) İnsan İradesi 78
B) Toplum İradesi 78
C) İlahî İrade 78
D) Halk Ruhu 79
E) Tabiat 79
II– HUKUKUN YÜRÜRLÜK KAYNAKLARI (NORMATİF KAYNAKLAR) 79
A) Asli Kaynaklar 79
1– Genel Kaynaklar 80
a) Kanun 80
b) Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi 83
c) Yönetmelik 84
2– Özel Kaynaklar 84
a) Ahlâk Kuralları 84
b) Doğruluk ve Güven Kuralları 84
c) Sözleşme Kuralları 85
B) Tali Kaynaklar 85
C) Yardımcı Kaynaklar 86
D) Bilgi Kaynakları 86
§ 7. HUKUKUN ÇEŞİTLİ ANLAMLARI VE BÖLÜMLERİ 87
I– HUKUKUN ÇEŞİTLİ ANLAMLARI 87
A) Pozitif Hukuk 87
B) Mevzu Hukuk 87
C) Tabii Hukuk 87
D) Maddi Hukuk 88
E) Şeklî Hukuk 88
F) Tarihî Hukuk 88
II– HUKUKUN BÖLÜMLERİ 89
A) Kamu Hukuku–Özel Hukuk Ayrımı 89
1– Genel Olarak 89
2– Kamu Hukuku ve Özel Hukuk Ayrımında Kullanılan
Ölçütler 90
a) Menfaat Ölçütü 90
b) Egemenlik Ölçütü 91
c) İlişkinin Tarafları Ölçütü 91
d) Emredicilik Ölçütü 92
e) Resen Uygulama Ölçütü 92
3– Ölçütlerin Değerlendirilmesi 93
B) Kamu Hukukunun Bölümleri 94
1– Anayasa Hukuku 94
2– İdare Hukuku 95
3– Ceza Hukuku 96
4– Ceza Muhakemesi Hukuku 98
5– Vergi Hukuku 99
6– Genel Kamu Hukuku 99
7– Devletler Genel Hukuku 100
8– Sosyal Güvenlik Hukuku 100
C) Özel Hukukun Bölümleri 101
1– Medenî Hukuk 102
a) Kişiler Hukuku 102
b) Aile Hukuku 103
c) Miras Hukuku 104
d) Eşya Hukuku 105
e) Borçlar Hukuku 106
2– Ticaret Hukuku 108
a) Ticarî İşletme Hukuku 108
b) Şirketler Hukuku 108
c) Kıymetli Evrak Hukuku 109
d) Taşıma İşleri Hukuku 109
e) Deniz Ticareti Hukuku 109
f) Sigorta Hukuku 110
3– Milletlerarası Özel Hukuk 111
4– İş Hukuku 112
5– Fikri Hukuk 113
D) Karma Nitelikli Hukuk Dalları 113
1– Medenî Usul Hukuku 114
2– İcra ve İflas Hukuku 115
3– Hava Hukuku 116
4– Banka Hukuku 116
5– Sermaye Piyasası Hukuku 116
İKİNCİ BÖLÜM
MEDENÎ KANUNUN BAŞLANGIÇ HÜKÜMLERİ
§ 8. MEDENÎ HUKUK KAVRAMI VE MEDENÎ KANUN 117
I– MEDENÎ HUKUK KAVRAMI 117
II– MEDENÎ KANUN 118
A) Medenî Kanunun Tarihçesi: Kanunlaştırma Hareketleri 118
1– Genel Olarak 118
2– Cumhuriyet Öncesi Dönemde Yürütülen Kanunlaştırma
Faaliyetleri 119
3– Türk Medenî Kanunu 121
a) 1743 sayılı Türk Kanun–u Medenîsi 121
b) 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu 122
B) Medenî Kanunun Sistemi 124
1– Başlangıç Hükümleri 124
2– Kişiler Hukuku 126
3– Aile Hukuku 126
4– Miras Hukuku 127
5– Eşya Hukuku 127
§ 9. HUKUKUN UYGULANMASI 128
I– HUKUKUN ANLAM BAKIMINDAN UYGULANMASI 128
A) Yorum Çeşitleri 129
1– Yasama Yorumu 129
2– İlmi Yorum 130
3– Yargı Yorumu 131
B) Yorum Metotları 132
1– Lafzi (Sözel) Yorum Metodu 132
2– Tarihi Yorum Metodu 133
3– Gai–Objektif Yorum Metodu 134
II– HUKUKUN ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI 134
A) Hukukun Yürürlük Zamanı 134
1– Yürürlüğe Girme 134
2– Yürürlükten Kalkma 135
a) Yeni Kanun ile Yürürlükten Kalkma 136
b) İptal Kararı ile Yürürlükten Kalkma 136
c) Metrukiyet 137
B) Kanunların Geçmişe Etkisi 138
C) Zımnen Yürürlükten Kaldırma–Değiştirme 140
III– HUKUK KURALININ NİTELİĞİNE GÖRE UYGULANMASI 141
A) Asli Kaynakların Uygulanması 141
B) Tali Kaynakların Uygulanması 142
1– Hukuki Düzenlemenin Yokluğu ve Boşluk Kavramı 142
2– Kanun Boşluğu ve Doldurulması 146
a) Kanun Boşluğu 146
aa) Kural İçi Boşluk ve Kural Dışı Boşluk 146
bb) Bilinçli Boşluk ve Bilinçsiz Boşluk 148
cc) Gerçek Boşluk ve Gerçek Olmayan Boşluk 148
dd) Açık Boşluk ve Örtülü Boşluk 149
b) Kanun Boşluğunun Doldurulması: Örf ve Adet Hukuku 149
3– Hukuk Boşluğu ve Doldurulması 153
a) Hukuk Boşluğu 153
b) Hukuk Boşluğunun Doldurulması: Hâkimin Hukuk
Yaratması 153
§ 10. HAK KAVRAMI VE HAKKIN ÇEŞİTLERİ 156
I– HAK KAVRAMI 156
A) Genel Olarak 156
B) Hak Kavramını Açıklayan Görüşler 157
1– İrade Görüşü 157
2– Menfaat Görüşü 158
3– Karma Görüş 158
II– HAKKIN ÇEŞİTLERİ 159
A) İlgili Olduğu Alana Göre Haklar 161
1– Kamu Hakları 161
2– Özel Haklar 162
B) Konusuna Göre Haklar 162
1– Mal Varlığı Hakları 162
2– Kişi Varlığı Hakları 163
C) Sahibine Bağlılığı Bakımından Haklar 163
1– Devir ve İntikal Edebilen Haklar 163
2– Devredilemeyen Haklar 163
D) Başka Bir Hakka Bağımlı Olup Olmamasına Göre Haklar 164
1– Bağımsız Haklar 164
2– Bağımlı Haklar 164
E) Kullanılmasının Hukuki Sonucuna Göre Haklar 164
1– Yalın Haklar 164
2– Yenilik Doğuran Haklar 165
a) Kurucu Yenilik Doğuran Haklar 165
b) Değiştirici Yenilik Doğuran Haklar 165
c) Bozucu Yenilik Doğuran Haklar 166
F) Niteliklerine Göre Haklar 166
1– Mutlak Haklar 166
a) Aynî Haklar 166
b) Kişilik Hakkı 167
c) Fikri Haklar 167
2– Nispi Haklar 167
III– HAKLARIN KAZANILMASI 169
IV– HAKLARIN KAYBI 170
V– HAKLARIN KAZANILMASI VE KAYBINDA TEMEL KAVRAMLAR 171
A) Hukuki Olay 171
B) Hukuki Fiil 172
1– Bilgi Açıklaması 172
2– Duygu Açıklaması 172
3– İrade Açıklaması 173
C) Hukuki İşlem 174
1– Taraflarına Göre Hukuki İşlemler 176
a) Tek Taraflı Hukuki İşlemler 176
b) Çok Taraflı Hukuki İşlemler 177
aa– Sözleşme 177
bb– Karar 177
2– Hukuki Sonuç Doğurduğu Zamana Göre Hukuki İşlemler 177
a) Sağlararası Hukuki İşlemler 178
b) Ölüme Bağlı Hukuki İşlemler 178
3– Hak Üzerinde Yarattıkları Etkiye Göre Hukuki İşlemler 178
a) Taahhüt İşlemleri 178
b) Tasarruf İşlemleri 179
c) Kazandırıcı İşlemler 179
§ 11. DÜRÜSTLÜK KURALLARI VE HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI 180
I– DÜRÜSTLÜK KURALLARI 180
A) Genel Olarak 180
B) Dürüstlük Kurallarının Özellikleri 181
1– Dürüstlük Kuralları Objektif Kurallardır 181
2– Dürüstlük Kuralları Tamamlayıcı ve Açıklayıcıdır 182
3– Dürüstlük Kuralları Resen Uygulanır 182
4– Dürüstlük Kurallarının Aksi Kararlaştırılabilir 182
C) Dürüstlük Kurallarının Fonksiyonları 183
1– Hakların Kullanılmasında ve Borçların İfasında 183
2– Hukuki İşlemlerin Tamamlanmasında, Yorumlanmasında
ve Uyarlanmasında 183
3– Sözleşme Öncesi Sosyal Temas Aşamasında 184
4– Kanunların Yorumlanmasında ve Uygulanmasında 184
5– Kanuna Karşı Hilenin Önlenmesinde 184
II– HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI 185
A) Genel Olarak 185
B) Hakkın Kötüye Kullanımının Şartları 186
1– Hukuk Düzenince Tanınan Bir Hakkın Varlığı 186
2– Hakkın Açıkça Kötüye Kullanılmış Olması 186
a) Hakkın Kullanılmasında Menfaat Yokluğu 187
b) Hakkın Amacına Aykırı Kullanılması 187
c) Menfaatler Arasında Aşırı Oransızlık Bulunması 188
d) Hakkın Karşı Tarafı Esirgeyici Biçimde Kullanılmaması 189
e) Hakkı Kullananın Çelişkili Tutum İçerisinde Olması 190
3– Hakkın Kötüye Kullanımının Zarar veya Zarar Tehlikesi
Doğurması 191
C) Hakkın Kötüye Kullanımının Müeyyidesi 191
1– Genel Olarak 191
2– Hakkın Kötüye Kullanılmasının Hukuk Düzenince
Korunmaması 192
3– Dava İmkanları 192
4– Özel Müeyyideler 193
a) Eşin Temsil Yetkisinin Kaldırılması veya
Sınırlandırılması 193
b) Olağanüstü Mal Rejimine Geçilmesi 193
c) Velayetin Kaldırılması 193
d) Vasinin Görevden Alınması 193
e) Yanılmada Dürüstlük Kuralları 193
§ 12. İYİNİYETİN KORUNMASI 194
I– İYİNİYET KAVRAMI 194
A) İyiniyetin Unsurları 194
1– Bilgisizlik veya Yanlış Bilgi 195
2– Mazur Görülebilme 195
a) Kanundan Doğan Bilme Yükümlülüğü 196
b) Durumun Gereği Olan Bilme Yükümlülüğü 197
B) İyiniyetin Korunmasının Şartları 198
1– Kişinin İyiniyetli Olması 198
2– Kanunda İyiniyete Sonuç Bağlanmış Olması 199
II– İYİNİYETİN İSPATI 200
III– İYİNİYETİN SONUÇLARI 201
A) İyiniyetin Hukuki Sakatlığın Sonuçlarını Tamamen Ortadan
Kaldırması 201
1– Temsil Yetkisinin Sınırlandırılması ve Geri Alınması
(TBK m. 42/III) 202
2– Alacağın Devrinde Borçlunun Eski Alacaklıya İfada
Bulunması (TBK m. 186) 202
3– Evliyken Yeniden Evlenen Kimsenin Durumu
(TMK m. 147/III) 202
4– Emin Sıfatıyla Zilyetten Taşınır Mal Edinilmesi
(TMK m. 988) 203
5– Para ve Hamiline Yazılı Senetlerin İyiniyetle Edinilmesi
(TMK m. 990) 204
B) İyiniyetin Hukuki Sakatlığın Sonuçlarını Hafifletmesi 204
1– Tam Ehliyetsizden Devralınan Malın İadesi 204
2– Taşınır Malın Rıza Dışı Elden Çıkmış Olması (TMK m. 989) 204
3– Zamanaşımıyla Mülkiyet Hakkının Kazanılması 205
4– Yetkisiz Temsil Halinde Zararların Tazmini Talebi 206
C) İyiniyetin Hakkı Genişletmesi 206
§ 13. HÂKİMİN TAKDİR YETKİSİ 207
I– KAVRAM 207
II– TAKDİR YETKİSİNİN KULLANILMASI 209
§ 14. TMK m. 5 UYARINCA GENEL NİTELİKLİ HÜKÜMLERİN UYGULAMA
ALANI 210
I– MEDENİ HUKUK ALANINDA GENEL NİTELİKLİ HÜKÜMLER 210
II– TMK m. 5 ANLAMINDA “ÖZEL HUKUK İLİŞKİSİ” 212
III– UYGULAMA BİÇİMİ 212
A) Genel Hükümlerin Özel Hukuk İlişkisine Uygulanamaması 213
B) Genel Hükümlerin Kıyas Yoluyla Uygulanması 214
C) Genel Hükümlerin Doğrudan Uygulanması 215
§ 15. HAKLARIN KORUNMASI 215
I– HAKKIN DAVA VE CEBRİ İCRA YOLUYLA KORUNMASI 216
A) Hakkın Dava Yoluyla Korunması 217
1– Dava Türleri 217
a) Eda Davası 217
b) İnşai Dava 217
c) Tespit Davası 218
2– Davaya Karşı Savunma Yolları 218
a) İtirazlar 218
b) Defiler 219
B) Hakkın Cebri İcra Yoluyla Korunması 220
II– HAKKIN DAVA DIŞI YOLLA KORUNMASI 220
A) Meşru Müdafaa 221
B) Zaruret (Zor Durumda Kalma) Hali 221
C) Hakkın Zor Kullanılarak Korunması 221
§ 16. HAKLARIN KORUNMASINDA İSPAT 222
I– İSPAT YÜKÜ 222
A) Kural (TMK m. 6) 222
B) İspat Yüküne İlişkin Kuralın İstisnaları 223
C) Karinelerin İspat Yükünün Dağılımına Etkisi 224
1– Fiili Karine 224
2– Kanunî Karine 225
II– İSPAT ARAÇLARI 226
A) Genel Olarak: Deliller 226
B) Resmî Sicil ve Senetler 227
1– Resmî Siciller 227
2– Resmî Senetler 228
C) Resmî Sicil ve Senetlerin İspat Gücü 228
İKİNCİ KISIM
KİŞİLER HUKUKU
BİRİNCİ BÖLÜM
GERÇEK KİŞİLER
§ 17. GENEL OLARAK KİŞİLER HUKUKU VE KİŞİ KAVRAMI 233
I– KİŞİLER HUKUKUNA GİRİŞ 233
II– KİŞİLER HUKUKUNA HÂKİM TEMEL İLKELER 235
A) Eşitlik İlkesi 236
B) Serbestlik İlkesi 236
C) Kişiliğin Korunması İlkesi 237
§ 18. GERÇEK KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI 238
I– GENEL OLARAK KİŞİ VE KİŞİLİK 238
II– KİŞİLİĞİN KAZANILMASI 240
A) Sağ Doğmak 240
B) Tam Doğmak 241
C) Kişiliğin Kazanılma Anı 241
III– DOĞUM ÖNCESİ HAK KAZANMAYA DAİR BAZI ÖZEL DURUMLAR 244
A) Doğum Öncesi Canlılık 244
B) Müstakbel Şahıslar (İleride Doğacak Çocuklar) 245
§ 19. HAK EHLİYETİ 246
I– HAK EHLİYETİNİN TANIMI 246
II– HAK EHLİYETİNİN İLKELERİ 246
A) Genellik İlkesi 246
B) Eşitlik İlkesi 247
1– Hak Ehliyeti Bakımından Eşitlik Kavramı 247
2– Eşitlik İlkesinin Sınırları 247
a) Yaş 248
b) Cinsiyet 249
c) Sağlık Durumu ve Ayırt Etme Gücünün Yokluğu 250
d) Yabancılık 250
e) Şeref ve Haysiyet 251
III– HAK EHLİYETİNİN KAPSAMI 252
§ 20. FİİL EHLİYETİ 252
I– FİİL EHLİYETİNİN TANIMI 252
II– FİİL EHLİYETİNİN GÖRÜNÜM BİÇİMLERİ 253
A) Hukuki İşlem Ehliyeti 254
B) Tasarruf Ehliyeti 255
C) Dava Ehliyeti 256
D) Haksız Fiil Ehliyeti 257
III– FİİL EHLİYETİNİN ŞARTLARI 257
A) Ayırt Etme Gücü 258
1– Akla Uygun Davranma Yeteneği 258
2– Ayırt Etme Gücünü Ortadan Kaldıran Sebepler 259
a) Yaş Küçüklüğü 260
b) Akıl Zayıflığı 260
c) Akıl Hastalığı 261
d) Sarhoşluk 261
e) Benzer Haller 262
3– Ayırt Etme Gücünün Nispiliği 262
B) Erginlik 263
1– Normal Yaş Erginliği 263
2– Mahkeme Kararıyla Kazanılan Erginlik 263
a) Mahkeme Kararıyla Ergin Kılınmanın Şartları 264
b) Mahkeme Kararıyla Ergin Kılınmanın Sonuçları 265
3– Evlenmeyle Kazanılan Erginlik 266
C) Kısıtlı Olmamak 267
1– Kısıtlama Sebepleri 267
a) Akıl Zayıflığı ve Akıl Hastalığı 268
b) Savurganlık, Bağımlılık, Kötü Yaşam Tarzı, Kötü
Yönetim 269
c) Özgürlüğü Bağlayıcı Cezaya Mahkûmiyet 269
d) İlgilinin Talebi 270
2– Kısıtlama Kararının Hükmü 270
IV– FİİL EHLİYETİNE GÖRE KİŞİLERİN SINIFLANDIRILMASI 271
A) Tam Ehliyetliler 272
B) Tam Ehliyetsizler 272
1– Tam Ehliyetsizlerin Hukuki İşlemler Bakımından Durumu 272
2– Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklar Bakımından Tam
Ehliyetsizlerin Durumu 274
3– Maddî Fiiller Bakımından Tam Ehliyetsizlerin Durumu 275
4– Tam Ehliyetsizlerin Haksız Fiil Sorumluluğu 275
C) Sınırlı Ehliyetsizler 276
1– Sınırlı Ehliyetsizlerin Hukuki İşlemler Bakımından Durumu 276
a) Yasal Temsilcinin Rızası 276
b) Sınırlı Ehliyetsizin Tek Başına Yapabileceği Hukuki
İşlemler 278
c) Sınırlı Ehliyetsizin Temsilci Sıfatıyla Hukuki İşlem
Yapması 279
d) Yasak İşlemler 280
2– Sınırlı Ehliyetsizin Haksız Fiillerinden Sorumluluğu 280
3– Sınırlı Ehliyetsizlerin Dava Ehliyeti 281
D) Sınırlı Ehliyetliler 281
§ 21. HISIMLIK 283
I– HISIMLIĞIN TÜRLERİ 283
A) Kan Hısımlığı 284
1– Kan Hısımlığının Türleri 285
a) Altsoy Üstsoy (Usul Füru) Hısımlığı 285
b) Yansoy (Civar) Hısımlığı 285
2– Kan Hısımlığında Derece 286
B) Kayın Hısımlığı 286
C) Evlât Edinmeden Doğan Hısımlık 287
II– HISIMLIK İLİŞKİSİNİN HÜKÜMLERİ 288
A) Kan Hısımlığının Hükümleri 288
1– Evlenme Yasağı 288
2– Nafaka Yükümlülüğü 289
3– Mirasçılık 289
4– Vasi Atanma 290
5– Tanıklıktan Kaçınma 290
6– Hâkimin Davaya Bakma Yasağı ve Davaya Bakmaktan
Kaçınması 290
B) Kayın Hısımlığının Hükümleri 290
1– Evlenme Yasağı 290
2– Vasi Atanma 290
3– Tanıklıktan Kaçınma ve Hâkimin Davaya Bakma Yasağı 291
C) Evlât Edinmeden Doğan Hısımlığın Hükümleri 291
1) Evlât Edinmeden Doğan Hısımlık İlişkisinin Kapsamı 291
2) Evlenme Yasağı 291
3) Evlâtlığın Mirasçılığı 291
4) Nafaka Yükümlülüğü 292
§ 22. YERLEŞİM YERİ 292
I– YERLEŞİM YERİNİN TANIMI 292
II– YERLEŞİM YERİNE HÂKİM OLAN İLKELER 293
A) Yerleşim Yerinin Zorunluluğu 293
B) Yerleşim Yerinin Tekliği 293
C) Yerleşim Yerinin Sürekliliği 294
III– YERLEŞİM YERİNİN TÜRLERİ 294
A) İradi Yerleşim Yeri 294
B) Kanuni Yerleşim Yeri 295
C) İtibari (Saymaca) Yerleşim Yeri 295
§ 23. KİŞİLİK HAKKI VE KORUNMASI 296
I– KİŞİLİK HAKKI KAVRAMI VE KİŞİLİK HAKKININ ÖZELLİKLERİ 296
A) Kişilik Hakkı Kavramı 296
B) Kişilik Hakkının Özellikleri 296
1– Kişi Varlığı Haklarındandır 297
2– Mutlak Haktır 297
3– Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlıdır 298
4– Kişilik Hakkından Feragat Edilemez 299
II– KİŞİLİK HAKKININ KAPSAMI 300
A) Hayat, Sağlık ve Beden Bütünlüğü 302
B) Şeref ve Haysiyet 305
C) Özel Hayat ve Sır Çevresi 307
D) Resim ve Ses 308
E) Mesleki ve İktisadi Değerler 309
F) Faaliyet Özgürlüğü 310
III– KİŞİLİK HAKKININ KORUNMASI 310
A) Kişilik Hakkının Hak Sahibine Karşı Korunması 311
B) Kişilik Hakkının Saldırıya Karşı Korunması 312
1– Hukuka Aykırı Saldırı Kavramı 312
2– Hukuka Uygunluk Sebepleri 313
a) Kişilik Hakkı İhlal Edilenin Rızası 314
b) Üstün Nitelikte Özel Yarar 315
c) Üstün Nitelikte Kamu Yararı 316
d) Kamu Gücünün Kullanılması 316
e) Özel Hukuktan Doğan Bir Yetkinin Kullanılması 316
f) Haklı Savunma (Meşru Müdafaa) 317
g) Kişinin Hakkını Kendi Kuvvetiyle Koruması 317
h) Zorunluluk Hali 318
C) Kişilik Hakkının Dava Yoluyla Korunması 318
1– Koruyucu Davalar 319
a) Önleme Davası 319
b) Durdurma Davası 320
c) Tespit Davası 321
2– Tazminat Davaları 322
a) Maddî Tazminat Davası 322
b) Manevî Tazminat Davası 323
3– Vekâletsiz İşgörme Davası 325
D) Kişilik Hakkının Dava Dışı Yollarla Korunması 325
E) Kişilik Hakkının Basın Yoluyla İhlalinde Cevap ve Düzeltme
Hakkı 326
§ 24. AD VE KORUNMASI 330
I– ADIN TÜRLERİ 330
A) Öz Ad 330
B) Soyadı 331
1– Çocuğun Soyadı 331
2– Evlâtlığın Soyadı 332
3– Bulunmuş Çocuğun Soyadı 333
4– Evli Kadının Soyadı 333
C) Takma Ad (Müstear Ad) 334
D) Lakap 335
II– ADIN KORUNMASI 335
A) Adın Kullanılmasının Çekişmeli Olması 335
B) Adın Haksız Kullanımı 336
C) Ad Üzerindeki Hakka Yönelik Diğer Saldırılar 336
III– ADIN DEĞİŞTİRİLMESİ 337
§ 25. KİŞİLİĞİN SONA ERMESİ 340
I– ÖLÜM 340
A) Ölüm Anının Tespiti 340
1– Biyolojik Ölüm 340
2– Beyin Ölümü 341
B) Ölümün Hukuki Sonuçları 342
C) Ölümün İspatı 342
D) Birlikte Ölüm Karinesi 343
E) Cesedin Hukuki Durumu 344
II– ÖLÜM KARİNESİ 345
III– GAİPLİK KARARI 347
A) Gaiplik Kararının Şartları 347
1– Ölüm Tehlikesi İçinde Kaybolma veya Uzun Zamandır
Haber Alınamama 347
2– Kanunda Belirtilen Sürelerin Geçmiş Olması 348
B) Gaiplik Kararı Talebi 348
1– Gaiplik Kararı Talep Edebilecek Kimseler 348
2– Kararın Verilmesinde Mahkemece İzlenecek Usul 348
C) Gaiplik Kararının Sonuçları 349
§ 26. KİŞİLİĞİN İSPATI 350
I– KİŞİSEL DURUM SİCİLİNİN TANIMI VE FONKSİYONU 350
A) Kişisel Durum Sicilinin Tanımı 350
B) Kişisel Durum Sicilinin Fonksiyonu 351
II– KİŞİSEL DURUM SİCİLİNİN TÜRLERİ 351
A) Doğum Kütüğü 351
B) Ölüm Kütüğü 352
C) Evlenme Kütüğü 352
D) Boşanma Kütüğü 353
E) Aile Kütüğü 353
F) Tanıma ve Evlât Edinme Kütüğü 353
III– KİŞİSEL DURUM SİCİLİNE HÂKİM OLAN İLKELER 354
A) Bütünlük İlkesi 354
B) Gizlilik İlkesi 354
C) Devletin Sorumluluğu İlkesi 354
D) Yargısal Düzeltme İlkesi 355
İKİNCİ BÖLÜM
TÜZEL KİŞİLER
§ 27. TÜZEL KİŞİ KAVRAMI 357
I– GENEL OLARAK 357
II– TÜZEL KİŞİNİN UNSURLARI 358
A) Sürekli Amaç Unsuru 358
B) Bağımsızlık ve Organizasyon Unsuru 359
C) Hukuken Tanınma Unsuru 360
D) İrade Unsuru 361
III– TÜZEL KİŞİLİK TEORİLERİ 361
A) Farazi Kişilik Teorisi 362
B) Gerçeklik Teorisi 362
IV– TÜZEL KİŞİNİN ÇEŞİTLERİ 363
A) Tabi Oldukları Hukuki Rejime Göre Tüzel Kişiler 364
1– Özel Hukuk Tüzel Kişileri 365
2– Kamu Hukuku Tüzel Kişileri 365
3– Kamu İktisadi Teşebbüsleri 366
B) Amacına Göre Tüzel Kişiler 366
1– Kazanç Paylaşma Amacı Güden Tüzel Kişiler 366
2– Sosyal Amaçlı Tüzel Kişiler 366
C) Yapılarına Göre Tüzel Kişiler 367
1– Kişi Toplulukları 367
2– Mal Toplulukları 367
V– TÜZEL KİŞİLİĞİN HÜKÜMLERİ 367
A) Tüzel Kişiliğin Kazanılması 367
1– Serbest Kuruluş Sistemi 368
2– İzin Sistemi 368
3– Tescil Sistemi 369
4– Karma Sistem 369
B) Tüzel Kişinin Hak ve Fiil Ehliyeti 370
1– Tüzel Kişinin Hak Ehliyeti 370
2– Tüzel Kişinin Fiil Ehliyeti 371
C) Tüzel Kişiliğin Sona Ermesi 372
1– Tüzel Kişiliğin Kendiliğinden Sona Ermesi 373
2– Tüzel Kişinin Kendi Kendini Feshederek Sona Ermesi 373
3– Tüzel Kişiliğin Mahkeme Kararıyla Sona Erdirilmesi 373
4– Tüzel Kişiliğin Sona Ermesinin Sonuçları 374
§ 28. DERNEKLER 375
I– TANIM 375
II– DERNEĞİN UNSURLARI 375
A) Üye Unsuru 375
B) Amaç Unsuru 376
C) İrade Unsuru 377
III– DERNEK ÇEŞİTLERİ 377
A) Alelade Dernekler 378
B) Kamu Yararına Çalışan Dernekler 378
C) Ticari İşletme İşleten Dernekler 379
D) Çocuk Dernekleri 379
E) Spor Kulüpleri 380
F) Üst Kuruluşlar (Dernek Birlikleri) 381
IV– DERNEĞİN KURULUŞU 382
V– DERNEKLERDE ÜYELİK 383
A) Üye Sıfatının Kazanılması 383
B) Üyelik Çeşitleri 385
1– Kurucu Üyelik 385
2– Asıl Üyelik 385
3– Onursal Üyelik 386
C) Üyeliğin Sona Ermesi 386
1– Kendiliğinden Sona Erme 386
2– Çıkma 387
3– Çıkarılma 387
D) Üyelikten Doğan Hak ve Yükümlülükler 388
1– Üyenin Hakları 388
a) Dernek Faaliyetlerine ve Yönetimine Katılma Hakkı 389
b) Çıkma Hakkı 389
c) Dernek Kararlarına İtiraz Hakkı 389
d) Azınlık Hakları 390
2– Üyenin Yükümlülükleri 390
a) Aidat Ödeme Yükümlülüğü 391
b) Dernek Düzenine Uyma ve Sadakat Yükümlülüğü 391
VI– DERNEĞİN ORGANLARI 391
A) Genel Kurul 392
1– Genel Kurulun Oluşumu ve Görevleri 392
2– Genel Kurul Toplantıları 392
a) İlk Genel Kurul Toplantısı 392
b) Olağan Genel Kurul Toplantısı 393
c) Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı 393
3– Toplantısız veya Çağrısız Kararlar 394
B) Yönetim Kurulu 394
C) Denetim Kurulu 394
VII– DERNEĞİN SONA ERMESİ 394
A) Sona Erme Sebepleri 395
1– Kendiliğinden Sona Erme 395
a) Amacın Gerçekleşmesi veya Gerçekleşmesinin
İmkânsız Hale Gelmesi 395
b) Dernek Tüzüğünde Belirlenen Sürenin Dolması 395
c) İlk Genel Kurul Toplantısının Kanunda Öngörülen
Sürede Yapılmamış ve Zorunlu Organların
Oluşturulmamış Olması 395
d) Derneğin Borç Ödemede Acze Düşmüş Olması 396
e) Tüzük Gereğince Dernek Yönetim Kurulunun
Oluşturulmasının İmkânsız Hale Gelmesi 396
f) Olağan Genel Kurul Toplantısının Üst Üste İki Defa
Yapılamaması 396
2– Genel Kurul Kararıyla Sona Erme 396
3– Mahkeme Kararıyla Sona Erme 397
B) Sona Ermenin Hükümleri 397
§ 29. VAKIFLAR 398
I– GENEL OLARAK VAKIFLAR VE TÂBİ OLDUĞU HUKUK 398
II– YENİ VAKIFLAR 399
A) Tanım 399
B) Unsurları 399
1– Vakfeden 400
2– Vakıf Kurma İradesi 400
a) Vakıf Kurma İradesinin Resmî Senetle Açıklanması 401
b) Vakıf Kurma İradesinin Ölüme Bağlı Tasarrufla
Açıklanması 401
3– Vakfın Amacı 402
4– Özgüleme 403
C) Vakfın Kuruluşu 404
1– Vakfın Tüzel Kişilik Kazanması 404
2– Vakıftan Cayma ve Vakfa İtiraz 405
a) Vakıftan Cayma 405
b) Vakfa İtiraz 406
D) Vakfın Organları 406
E) Vakfın Denetimi 408
F) Vakfın Sona Ermesi 409
1– Sona Erme Sebepleri 409
a) Vakfın Kendiliğinden Dağılması 409
b) Vakfın Mahkeme Kararıyla Dağıtılması 410
2– Vakfın Sona Ermesinin Hükümleri 410
III– ESKİ VAKIFLAR 410
A) Tanımı ve Kapsamı 410
B) Eski Vakıf Çeşitleri 410
1– Mazbut Vakıf 410
2– Mülhak Vakıf 411
3– Cemaat Vakıfları 411
4– Esnaf Vakfı 411
C) Eski Vakıflarla İlgili Bazı Temel Kavramlar 411
1– Hayrat 412
2– Akar 412
3– Mukataalı Vakıf 412
4– İcareteynli Vakıf 412
5– Taviz Bedeli 412
6– Galle Fazlası 412
7– İntifa Hakkı 412
KAYNAKÇA 413
KAVRAM İNDEKSİ 419 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
