İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar 13
GİRİŞ 19
Konunun Seçimi, Sınırlandırılması ve Temel Tezler 21
BÖLÜM 1
KURUMSAL VE İŞLEVSEL NİTELİĞİ İLE BİLİRKİŞİLİK
1.1 BİLİRKİŞİLİĞİN TANIMI 29
1.2 BİLİRKİŞİLİĞİN İŞLEVİ VE HUKUKİ NİTELİĞİ 30
1.2.1 Bilirkişilik ve Yürütmenin Durdurulması Kararı Arasındaki İlişki 31
1.2.2 Bilirkişi İncelemesi ve Keşif 38
1.3 İMAR HUKUKUNDA BİLİRKİŞİ İNCELEMESİ ZORUNLULUĞU 40
1.4 BİLİRKİŞİ SEÇİMİ VE BİLİRKİŞİNİN REDDİ 43
1.4.1 Bilirkişi Raporunun Yargılamanın İadesi Nedeni Oluşturması 60
1.4.2 Bilirkişilere Dosya İnceleme Sınırlaması Getirilmesi 63
1.5 BİLİRKİŞİ RAPORUNUN KAPSAMI 64
1.6 BİLİRKİŞİ VE UZMAN GÖRÜŞÜ İLİŞKİSİ 70
1.7 BİLİRKİŞİ GİDERİ 74
1.8 BİLİRKİŞİ RAPORUNUN BAĞLAYICILIĞI 76
1.9 BİLİRKİŞİLİK MEVZUATI 83
1.9.1 Mahkeme Tarafından Atanan Bilirkişilerin Yargısal İşlemlerdeki Rolüne İlişkin Temel İlkeleri İçeren Metin Çevirisi 84
BÖLÜM 2
KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA PLANLAMA VE BİLİRKİŞİLİK
1.1 KITA AVRUPASI HUKUK SİSTEMİNDE 107
1.1.1 Almaya 107
1.1.2 Fransa 108
1.1.3 İtalya 109
1.2 ANGLO – AMERİKAN HUKUK SİSTEMİNDE 109
1.2.1 Amerika Birleşik Devletleri 109
1.2.1.1 Yönetim Yapısı 109
1.2.1.2 Genel ve İdari Yargılama Sistemi 110
1.2.1.3 İmar Planlaması 116
1.2.1.4 Bilirkişilik 119
1.2.2 İngiltere 122
1.3 UZAKDOĞU HUKUK SİSTEMİNDE 124
1.3.1 Çin 124
1.3.2 Japonya 125
1.3.3 Singapur 126
BÖLÜM 3
İMAR PLANI İPTAL DAVASINDA
BİLİRKİŞİNİN DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ
1.1 GENEL HÜKÜMLER 127
1.2 İMAR PLANI ESASINA İLİŞKİN HÜKÜMLER VE BUNLARIN İDARİ İŞLEMİN UNSURLARI İLE İLİŞKİSİ 129
1.2.1 İmar Planı: Terminolojik Kapsam 129
1.2.2 İmar Planlarının Hukuki Niteliği 130
1.2.3 İdari İşlem Unsurları Yönünden İmar Planları 132
1.2.3.1 Yetki 132
1.2.3.2 Şekil / Usûl 138
1.2.3.3 Sebep 141
1.2.3.4 Konu 142
1.2.3.5 Maksat (Amaç) 144
1.2.3.6 Genel Değerlendirme 145
1.2.4 İmar Planı İptal Davasında İnceleme Sıra ve Yöntemi 146
1.2.5 İmar Planı ve Mülkiyet Hakkı İlişkisi 148
1.2.6 Şehircilik İlkeleri 153
1.2.6.1 Hukuk Devleti İlkesi 155
1.2.6.2 Aleniyet (Saydamlık–Açıklık) İlkesi 156
1.2.6.3 Genellik (Geniş Kapsamlılık) İlkesi 157
1.2.6.4 Bütüncüllük / Bütünsellik İlkesi 158
1.2.6.5 Hiyerarşi ve Kademeli Birliktelik İlkesi 160
1.2.6.6 Zorunluluk ve Bağlılık İlkesi 176
1.2.6.7 Uzun Sürelilik (Geleceğe Dönüklük) İlkesi 177
1.2.6.8 Değiştirilmezlik İlkesi 178
1.2.6.9 Esneklik ve Dinamiklik İlkesi 179
1.2.6.10 Bilimsellik İlkesi 181
1.2.6.11 Yerellik İlkesi 185
1.2.6.12 Katılım ve İşbirliği İlkesi 195
1.2.6.13 Sağlıklı Kentleşme İlkesi 200
1.2.6.14 Kamu Yararı ve Hizmet Gereklerine Uygunluk İlkesi 202
1.2.7 Planlama Esasları 202
1.2.8 Şehircilik İlkeleri ile Planlama Esasları Konusundaki Görüşümüz ve Başka Kıstasların Varlığı 204
1.2.8.1 Anayasa 205
1.2.8.2 Planlama Teknikleri 208
1.2.8.3 Etik Değerler 210
1.2.8.4 Uluslararası ve Diğer Ulusal Hukuki Metinler 213
1.2.8.4.1 KENTGES 213
1.2.8.4.2 Aarhus Sözleşmesi 215
1.2.8.4.3 Avrupa Kentsel Şartı 216
1.2.8.4.4 Diğerleri 218
1.2.9 Kamu Yararı 220
1.2.9.1 İmar Planları ve Kamu Yararı 223
1.2.9.2 Kamu Yararı ve Kazanılmış Haklar 224
1.2.9.3 Üstün Kamu Yararı 225
1.2.9.4 İmar Planlarında Amaç Saptırması 227
BÖLÜM 4
BİLİRKİŞİ RAPORUNUN DÜZENLENMESİ
1.1 VERİ TOPLAMA 231
1.1.1 Dava Konusu Plana İlişkin Tüm Verilerin Elde Edilmesi 233
1.1.2 Dava Konusu Planın Kapsadığı Alana Yönelik Önceki Tüm İmar Planları ve Bunlara İlişkin Verilerin Temini 236
1.1.2.1 İmar Planı Değişikliği 236
1.1.2.2 İmar Planı Revizyonu 237
1.1.2.3 Revizyon – Değişiklik İlişkisi 238
1.1.2.4 İlave İmar Planı 239
1.1.3 Dava Dosyasındaki Veriler 240
1.2 OLAYLARIN VE BELGELERİN KRONOLOJİK SIRAYA DİZİLMESİ 240
1.3 İNCELEME VE DEĞERLENDİRME 241
1.3.1 Hukuki Konuların Kapsam Dışı Bırakılması 243
1.3.2 Plana Ait Pafta, Gösterim, Plan Notları ve Plan Raporunun Varlığının Sorgulanması 244
1.3.3 Dava Konusu Planın Üst Ölçekli ve Veri Oluşturan (Hedef Koyan–Yönlendiren) Diğer Planlara Uygunluğunun Değerlendirilmesi 250
1.3.4 Planlama Sürecinin (Mek Yön m. 7/i) İşletilmesi ile İlgili Değerlendirme 261
1.3.4.1 Araştırmaların Yapılması, Sorunların Ortaya Konulması ve Plan Gerekçesinin Oluşturulmasının Denetlenmesi 264
1.3.4.2 Halihazır Harita Üzerinde Planlama Alanının Sınırlarının ve Parsel Sayısı ile Kullanım Durumunun Belirlenmesinin Denetimi 264
1.3.4.3 İlgili Kurum ve Kuruluşlardan, Maliklerden Veri, Görüş ve Önerilerin Alınmasının Denetimi 266
1.3.4.4 Nüfus Analizi Denetimi 270
1.3.4.5 Yapı ve Doku Analizi Denetimi 272
1.3.4.6 Afet ve Diğer Kentsel Risk Analizinin Varlığının Denetimi 273
1.3.4.7 Eşik Analizi Denetimi 273
1.3.4.8 Mevcut ve Öneri Plana Yönelik Karşılaştırmalı Arazi Kullanım Tablosunun Oluşturulmasına Yönelik Denetim 275
1.3.4.9 Asgari Standart Uygunluk Denetimi 277
1.3.4.10 Plan Kararlarının Denetimi 283
1.3.4.11 Planların Lejant ve Plan Çizim Normlarına Uygun Olması 290
1.3.4.12 Yürüme Mesafesi ile İlgili Kurallar 292
1.3.4.13 Çevrenin Korunması İlkesinin Gözetilmesi 295
1.3.5 İmar Planı Değişikliklerinde Ek Değerlendirme Kriterleri 298
1.3.5.1 İlgili Yatırımcı Bakanlık ve Kuruluşların Görüşünün Alınması Zorunluluğu 299
1.3.5.2 Zorunluluk Nedenlerinin Ortaya Konulması ve Sosyal ve Teknik Alt Yapı Alanının Kaldırılması Halinde Buna Eşdeğer Alan Ayrılması 301
1.3.5.3 Parsel Bazında Yoğunluk Arttırılamaz. Nüfus Yoğunluğunu Arttıran Değişikliklerde, Artan Nüfusa Göre Sosyal ve Teknik Altyapı Alanlarının Ayrılması Gerekir 304
1.3.5.4 Kat Adedi Attırımlarda (h1+h2)/2+7 Kuralı ve Diğer İlkelere Uyulması Zorunluluğu 306
1.3.5.5 Yollarla İlgili Düzenlemelerin Dikkate Alınması Zorunluluğu 307
1.3.5.6 Kentsel Teknik Altyapı Etki Değerlendirmesi Raporunun Hazırlanmaması 312
1.4 RESEN ARAŞTIRMA, TALEPLE BAĞLILIK İLKELERİ VE SONUÇ 314
1.4.1 Tamamen İptal 326
1.4.2 Kısmi İPTAL 329
1.4.3 Uygunluk (Davanın Reddi) 333
BÖLÜM 5
BİLİRKİŞİ RAPORUNUN
DEĞERLENDİRME VE DENETLENMESİ
1.1 BİLİRKİŞİ RAPORUNA TARAFLARIN İTİRAZI 335
1.2 BİLİRKİŞİ RAPORUNUN MAHKEME HÂKİMİ/HÂKİMLERİ TARAFINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ VE DENETİMİ 337
1.2.1 Planların Hukuki ve Teknik Denetiminde Somut ve Denetlenebilir Ölçütlerin Belirlenmesi 338
1.2.2 İmar Planı Davalarında Bilirkişi Raporlarının Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik Taslağı 350
1.2.3 Bilirkişi Raporlarının Bölge Kurullarınca Değerlendirilmesi 359
1.3 BİLİRKİŞİ RAPORU İLE İLGİLİ DOĞRUDAN VE DOLAYLI DİĞER SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ 361
1.3.1 İhtisaslaşmanın Sağlanamaması ve Bağlantılı Dava Sorunu 361
1.3.2 Plan Müellifinin Gerekçeli Uygun Görüşünün Alınmaması 366
1.3.3 Plan Yapılması ve Değişikliklerinde Üç Boyutlu Tekniklerin Kullanılma Zorunluluğunun Olmaması; Yapay Zeka ve Akıllı Şehir, Kent Bilgi Sistemleri Uygulamaları 368
1.3.4 SWOT Analizinin İmar Planlarında Zorunlu Tutulması 371
1.3.5 Bakanlık Denetiminin Etkisizliği 374
1.3.6 İmar Planlarına İlişkin Yönetmelik Değişikliğinin Gerekçelendirilmemesi 375
BÖLÜM 6
YARGI KARARLARINDA İMAR BİLİRKİŞİLİĞİ VE
SOMUT OLAY ANALİZLERİ
1.1 KARŞILAŞTIRMALI HUKUK UYGULAMALARINDAN ÖRNEKLER VE BUNLARIN TEZDEKİ TESPİTLERE GÖRE DENETİMİ 377
Örnek Olay 1 377
Örnek Olay 2 382
1.2 YARGI KARARLARI EŞLİĞİNDE ÜLKEMİZDEKİ UYGULAMA ÖRNEKLERİ VE BUNLARIN TEZDEKİ TESPİTLERE GÖRE DENETİMİ 389
Örnek Olay 1 389
Örnek Olay 2 403
BÖLÜM 7
İMAR DAVALARINDA BİLİRKİŞİNİN SORUMLULUĞU
1.1 BİLİRKİŞİNİN CEZAİ SORUMLULUĞU 415
1.2 BİLİRKİŞİNİN DİSİPLİN SORUMLULUĞU 419
1.3 BİLİRKİŞİNİN HUKUKİ SORUMLULUĞU 423
1.4 DEĞERLENDİRME 429
BULGULAR, ÖNERİLER VE SONUÇ
1.1 BULGULAR 433
1.2 ÖNERİLER 438
1.2.1 Bilirkişi Raporu ile İlgili Doğrudan Öneriler 438
1.2.2 Bilirkişi Raporu ile İlgili Dolaylı Öneriler 439
1.2.3 İdari Yargılama Hukuku ile İlgili Öneriler 442
1.3 SONUÇ 445
Kavram Dizini 447
Kaynakça 453 |