İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Beşinci Baskıya Önsöz 6
Önsöz 7
Kısaltmalar 18
İDARİ YARGILAMA USULÜ KANUNU
Madde 1 – Kapsam ve Nitelik 19
AÇIKLAMALAR 19
I. İdari Yargının Anayasal Dayanağı 19
II. İdari Yargı Teşkilatı 21
A. Danıştay 21
B. Bölge İdare Mahkemeleri 28
C. İdare ve Vergi Mahkemeleri 30
III. İdari Yargının Görev Alanı 32
A. Genel Olarak 32
B. Adli ve İdari Yargı Yerleri Arasındaki Görev ve Hüküm Uyuşmazlığı 38
1. Görev Uyuşmazlığı 38
2. Hüküm Uyuşmazlığı 41
IV. Yargılama Usulü 41
Madde 2 – İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı 43
AÇIKLAMALAR 43
I. İdari Dava Türleri 43
A. Genel Olarak 43
B. İptal Davası 45
1. İptal Davasının Özellikleri 45
2. İptal Davasının Konusu 47
3. İptal Davasının Açılma Koşulu Olarak Menfaat İhlali 58
a. Genel Olarak Ehliyet Kavramı 58
b. Taraf Ehliyeti 59
c. Dava Ehliyeti 61
d. Menfaat (Subjektif Ehliyet) 63
i. Menfaatin Meşru Olması 65
ii. Menfaatin Kişisel Olması 66
iii. Menfaatin Güncel Olması 88
4. Vergi Yargılamasına İlişkin Açıklamalar 91
a. İdari İşlemin Kesin ve Yürütülebilir Olması Açısından 91
b. Menfaat Açısından 95
C. Tam Yargı Davası 98
1. Tam Yargı Davasının Özellikleri 98
2. Tam Yargı Davasının Konusu 99
a. İdari İşlemler 99
b. İdari Eylemler 100
c. İdari Sözleşmeler 102
3. Tam Yargı Davasının Koşulu Olarak Hak İhlali 103
a. Kişisel Hakkın İhlal Edilmiş Olması 104
i. Maddi Zararlar Bakımından Değerlendirme 104
ii. Manevi Zararlar Bakımından Değerlendirme 107
iii. Zarar Miktarının Belirlenmesi 109
b. Hakkın Doğrudan İhlal Edilmiş Olması 113
c. Güncel Hak İhlali Olması 115
D. İptal ve Tam Yargı Davalarının Farkları 116
E. Tahkim Yolu 118
II. İdari Yargı Yetkisinin Sınırı 119
A. Hukuka Uygunluk Denetimi 120
B. Yerindelik Denetimi Yasağı 120
C. Yürütme Görevinin Yerine Getirilmesini Kısıtlayacak ve İdari Eylem ve İşlem Niteliğinde Karar Verme Yasağı 122
D. Takdir Yetkisini Kaldıracak Biçimde Yargı Kararı Verme Yasağı 125
E. Vergi Yargılamasına İlişkin Açıklamalar 132
Madde 3 – İdari Davaların Açılması 134
AÇIKLAMALAR 134
Madde 4 – Dilekçelerin Verileceği Yerler 147
AÇIKLAMALAR 147
Madde 5 – Aynı Dilekçe ile Dava Açılabilecek Haller 149
AÇIKLAMALAR 149
I. Birden Fazla İşleme Karşı Bir Dilekçe ile Dava Açılması 149
II. Birden Fazla Şahsın Müşterek Dilekçe ile Dava Açması 154
III. Vergi Yargılamasına İlişkin Açıklamalar 156
Madde 6 – Dilekçe Üzerine Uygulanacak İşlem 158
AÇIKLAMALAR 158
Madde 7 – Dava Açma Süresi 161
AÇIKLAMALAR 161
I. Genel Olarak 161
II. Dava Açma Süresinin Hukuki Niteliği 162
III. Dava Açma Süresinin Başlaması 164
A. Dava Açma Süresinin Tebliğ ve İlan ile Başlaması 165
1. Birel İşlemler Bakımından Tebliğ 165
2. Düzenleyici İşlemler Bakımından Yayın–İlan 168
B. Öğrenme ile Dava Açma Süresinin Başlaması 170
1. Birel İşlemler Bakımından Öğrenme 170
2. Düzenleyici İşlemler Bakımından Öğrenme 172
C. Elektronik Tebligat ile Dava Açma Süresinin Başlaması 172
D. Vergi Yargılamasına İlişkin Açıklamalar 174
Madde 8 – Sürelerle İlgili Genel Esaslar 179
AÇIKLAMALAR 179
Madde 9 – Görevli Olmayan Yerlere Başvurma 186
AÇIKLAMALAR 186
Madde 10 – İdari Makamların Sükutu 190
AÇIKLAMALAR 190
Madde 11 – Üst Makamlara Başvurma 197
AÇIKLAMALAR 197
Madde 12 – İptal ve Tam Yargı Davaları 213
AÇIKLAMALAR 213
I. İdari İşlem Dolayısıyla Tam Yargı Davası 213
II. İdari İşlemin İcra Edilmesi Nedeniyle Tam Yargı Davası 215
Madde 13 – Doğrudan Doğruya Tam Yargı Davası Açılması 217
AÇIKLAMALAR 217
I. Genel Olarak 217
II. Ön Karar Usulü 218
III. Sulh Başvurusu Usulü 223
Madde 14 – Dilekçeler Üzerine İlk İnceleme 226
Madde 15 – İlk İnceleme Üzerine Verilecek Karar 227
AÇIKLAMALAR 227
I. Dilekçeler Üzerine İlk İnceleme 227
II. İlk İnceleme Üzerine Verilecek Kararlar 230
A. Görev ve Yetki 230
B. İdari Merci Tecavüzü 231
C. Ehliyet 233
D. İdari Davaya Konu Olacak Kesin ve Yürütülmesi Gereken Bir İşlem 234
E. Süre Aşımı 234
F. Husumet 234
G. Dilekçelerin 3 ve 5. Maddelere Uygun Olup Olmadıkları 239
Madde 16 – Tebligat ve Cevap Verme 242
AÇIKLAMALAR 242
Madde 17 – Duruşma 256
AÇIKLAMALAR 256
Madde 18 – Duruşmalara İlişkin Esaslar 263
AÇIKLAMALAR 263
Madde 19 – Duruşmalı İşlerde Karar Verilmesi 266
AÇIKLAMALAR 266
Madde 20 – Dosyaların İncelenmesi 267
AÇIKLAMALAR 267
Madde 20/A – İvedi Yargılama Usulü 279
AÇIKLAMALAR 280
Madde 20/B – Merkezi ve Ortak Sınavlara İlişkin Yargılama Usulü 284
AÇIKLAMALAR 284
Madde 20/C – Askerî Hizmete İlişkin İdari İşlem ve Eylemlerden Doğan Uyuşmazlıklara Dair Hükümler 287
AÇIKLAMALAR 287
Madde 21 – Sonradan İbraz Olunan Belgeler 289
AÇIKLAMALAR 289
Madde 22 – Davaların Karara Bağlanması 291
AÇIKLAMALAR 291
Madde 23 – Tutanaklar 292
AÇIKLAMALAR 292
Madde 24 – Kararlarda Bulunacak Hususlar 293
AÇIKLAMALAR 293
Madde 25 – Kararların Saklanması ve Tebliği 294
Madde 26 – Tarafların Kişilik veya Niteliğinde Değişiklik 295
AÇIKLAMALAR 295
I. Dava Esnasında Ölüm veya Herhangi Bir Sebeple Tarafların Kişiliği veya Niteliğinde Değişiklik Halinde Verilecek Karar 295
A. Davanın Tarafının Ölümü 296
1. İptal Davalarında 296
2. Tam Yargı Davalarında: 300
B. Dava Esnasında Herhangi Bir Sebeple Tarafların Kişilik veya Niteliğinde Değişiklik Olması 301
1. Davanın Tarafının Kişiliğinde Değişiklik 302
2. Davanın Tarafının Niteliğinde Değişiklik 302
3. Tüzel Kişinin Kişiliğinde veya Niteliğinde Değişiklik Halinde Verilecek Karar 303
a. Özel Hukuk Tüzel Kişileri Açısından 303
b. Kamu Hukuku Tüzel Kişileri Açısından 306
II. Adrese Tebligat Yapılamaması Halinde Verilecek Karar 307
Madde 27 – Yürütmenin Durdurulması 311
AÇIKLAMALAR 312
I. Yürütmenin Durdurulması Kararlarının Hukuki Niteliği 312
II. Yürütmenin Durdurulması Kararı Verilebilmesi İçin Gereken Şartlar 312
A. Esasa İlişkin Şartlar 313
1. Açıkça Hukuka Aykırılık Şartı 313
2. Telafisi Güç veya İmkânsız Zararların Doğması Şartı 314
B. Usule İlişkin Şartlar ile Karar Vermede Uygulanacak Usul 316
III. Yürütmenin Durdurulması Talebi Üzerine Verilebilecek Kararlar 318
A. Ret Kararı 318
B. Savunma Alınıncaya Kadar Kabul Kararı 318
C. Kabul Kararı 319
IV. Olumsuz İşlemlerde Yürütmenin Durdurulması 319
V. Vergi Uyuşmazlıklarında Yürütmenin Durdurulması 321
VI. Yürütmenin Durdurulması Kararlarına Karşı İtiraz 323
Madde 28 – Kararların Sonuçları 329
AÇIKLAMALAR 329
I. Kararların Sonuçları 329
A. İptal Davası Açısından 329
B. Tam Yargı Davası Açısından 340
C. İhalenin İptali Kararları Açısından 341
II. Kararın Yerine Getirilme Zorunluluğu ve Süresi 342
III. Kararın Yerine Getirilmemesinin Doğuracağı Hukuksal Sonuçlar 344
A. İdare Açısından 344
B. Kamu Görevlileri Açısından 347
IV. Dava Açma Süresi 348
V. Vergi Yargılamasına İlişkin Açıklamalar 353
Madde 29 – Açıklama 354
AÇIKLAMALAR 354
Madde 30 – Yanlışlıkların Düzeltilmesi 356
AÇIKLAMALAR 356
Madde 31 – Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ile Vergi Usul Kanununun Uygulanacağı Haller 357
AÇIKLAMALAR 357
I. Hâkimin Davaya Bakmaktan Yasaklılığı ve Reddi 357
A. Genel Olarak 357
B. Hâkimin Yasaklılık Halleri 359
C. Hâkimin Reddi Sebepleri 361
D. Yasaklılık Halinde Takip Edilecek Usul 362
E. Ret veya Çekilme Halinde Takip Edilecek Usul 363
II. Ehliyet 365
III. Davaya Katılma 365
A. Asli Müdahale 366
B. Fer’i Müdahale 366
IV. Davanın İhbarı 376
V. Taraf Vekilleri 379
VI. Davaya Son Veren Taraf İşlemleri 381
A. Feragat 381
B. Kabul 386
VII. Teminat 389
VIII. Karşı Dava 391
IX. Bilirkişi 391
A. Bilirkişilik Kavramı ve Bilirkişiye Başvurulması Gereken Haller 391
B. Bilirkişi Görevlendirilmesi 393
C. Bilirkişinin Görevi, Yetkileri ve Yükümlülükleri 397
D. Bilirkişi Raporu ve Rapora İtiraz 399
E. Bilirkişinin Sorumluluğu 402
X. Keşif 403
XI. Delillerin Tespiti 405
XII. Yargılama Giderleri 408
A. Yargılama Giderlerinin Kapsamı 408
B. Yargılama Giderlerinden Sorumluluk 412
XIII. Adli Yardım 414
A. Adli Yardımdan Yararlanma Şartları 415
B. Adli Yardımdan Yararlanabilecek Kişiler 416
C. Adli Yardımın Kapsamı 417
D. Adli Yardım Talebinin İncelenmesi 418
E. Adli Yardım Kapsamında Ertelenen Yargılama Giderlerinin Yargılama Sonunda Tahsili 420
XIV. Duruşmanın Düzeni ile Ses ve Görüntü Nakledilmesi Yoluyla Duruşma İcrası 422
XV. Elektronik İşlemler 422
Madde 32 – İdari Davalarda Genel Yetki 424
AÇIKLAMALAR 424
Madde 33 – Kamu Görevlileri ile İlgili Davalarda Yetki 426
AÇIKLAMALAR 426
Madde 34 – Taşınmaz Mallara İlişkin Davalarda Yetki 431
AÇIKLAMALAR 431
I. Taşınmaz Mallara İlişkin Davalar 431
II. Mahalli İdarelere İlişkin Davalar 432
Madde 35 – Taşınır Mallara İlişkin Davalarda Yetki 433
AÇIKLAMALAR 433
Madde 36 – Tam Yargı Davalarında Yetki 434
AÇIKLAMALAR 434
Madde 37 – Vergi Uyuşmazlıklarında Yetki 437
AÇIKLAMALAR 437
Madde 38 – Bağlantılı Davalar 438
AÇIKLAMALAR 438
I. Bağlantılı Dava Kavramı 438
II. Bağlantı Kararının Verilebilmesi İçin Kanunda Açıkça Belirtilen Koşullar 439
III. Bağlantı Kararının Verilebilmesi İçin Kanunda Açıkça Belirtilmeyen Koşullar 441
IV. Bağlantı Kararının Alınması Usulü 443
Madde 39 – Bağlantının Danıştayca İncelenmesi 444
AÇIKLAMALAR 444
Madde 40 – Bağlantının Bölge İdare Mahkemesince İncelenmesi 445
AÇIKLAMALAR 445
Madde 41 – Bağlantının Mahkemelerce Kabul Edilmemesi 446
AÇIKLAMALAR 446
Madde 42 – Bağlantılı Davalarla İlgili Diğer Esaslar 447
AÇIKLAMALAR 447
Madde 43 – Görevsizlik ve Yetkisizlik Hallerinde Yapılacak İşlem 449
AÇIKLAMALAR 449
Madde 44 – Merci Tayini 452
AÇIKLAMALAR 452
Madde 45 – İstinaf 454
AÇIKLAMALAR 454
Madde 46 – Temyiz 468
AÇIKLAMALAR 469
Madde 47 – Temyiz Edilemeyecek Kararlar 473
Madde 48 – Temyiz Dilekçesi 473
AÇIKLAMALAR 474
Madde 49 – Temyiz İncelemesi Üzerine Verilecek Kararlar 476
AÇIKLAMALAR 477
Madde 50 – Temyizen Verilen Karar Üzerine Yapılacak İşlem 482
AÇIKLAMALAR 482
Madde 51 – Kanun Yararına Temyiz 486
AÇIKLAMALAR 486
Madde 52 – Temyiz veya İstinaf İstemlerinde Yürütmenin Durdurulması 488
AÇIKLAMALAR 488
Madde 53 – Yargılamanın Yenilenmesi 491
AÇIKLAMALAR 491
Madde 54 – Kararın Düzeltilmesi 498
AÇIKLAMALAR 498
Madde 55 – Yargılamanın Yenilenmesi Usulü 499
AÇIKLAMALAR 499
Madde 56 – Danıştayda Çekinme ve Ret 500
AÇIKLAMALAR 500
Madde 57 – Mahkemelerde Çekinme ve Ret 501
AÇIKLAMALAR 501
Madde 58 – İdari Davalarda Delillerin Tespiti 502
AÇIKLAMALAR 502
Madde 59 – Yol Giderleri, Tazminat ve Gündelikler 503
Madde 60 – Tebliğ İşleri ve Ücretler 503
Madde 61 – Çalışmaya Ara Verme 503
Madde 62 – Nöbetçi Mahkemenin Görevleri 503
Madde 63 – Kaldırılan Hükümler 504
Ek Madde 1 – 504
Ek Madde 2 – 504
Ek Madde 3 – 504
Geçici Madde 1 – 504
Geçici Madde 2 – 504
Geçici Madde 3 – 504
Geçici Madde 4 – 505
Geçici Madde 5 – 505
Geçici Madde 6 – 505
Geçici Madde 7 – 505
Geçici Madde 8 – 505
Geçici Madde 9 – 506
Madde 64 – Yürürlük 506
Madde 65 – Yürütme 506
DANIŞTAY KANUNU 507
BÖLGE İDARE MAHKEMELERİ, İDARE MAHKEMELERİ VE VERGİ MAHKEMELERİNİN KURULUŞU VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUN 543
Kaynakça 559
Kavram Dizini 567 |