İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Sunuş 7
Özgeçmiş 9
Kısaltmalar 17
GİRİŞ
A. Franchise (Franchising) Terimi 21
B. Franchising Sisteminin Tarihi Gelişimi 22
C. Çalışmanın Kapsamı 23
BİRİNCİ BÖLÜM
FRANCHISE SÖZLEŞMESİNİN TANIMI,
ESASLI UNSURLARI, HUKUKİ NİTELİĞİ VE ŞEKLİ
I. TANIMI 25
A. Genel Olarak 25
B. Karşılaştırmalı Hukukta 25
C. Türk Hukukunda 27
Ç. Benimsediğimiz Tanım 29
II. ESASLI UNSURLARI 30
A. Franchise Verenin, Sistemdeki Fikrî ve Sınai Unsurları Franchise Alana Kullandırma ve Onu Destekleme Borçları 30
B. Franchise Alanın, Sürümü Destekleme ve Ücret Ödeme Borçları 31
C. Tarafların Anlaşması 31
III. HUKUKİ NİTELİĞİ 33
A. İsimsiz Sözleşme Niteliği 33
1. Karma Sözleşme Niteliği 33
2. Karma Sözleşmelere Uygulanacak Hukuk 34
B. Sürekli Borç İlişkisi Doğurması 35
C. Karşılıklı Borç Doğuran Sözleşme Niteliği 36
Ç. Çerçeve Sözleşme Niteliği 37
IV. ŞEKLİ 38
A. Genel Olarak 38
B. Franchise Sözleşmesi Bakımından 39
1. Yazılı Şekil Tartışması 39
2. Yargıtay Uygulaması 40
3. Standart Sözleşme (Genel İşlem Koşulları) Kullanılması 42
4. Yabancılarla Kurulan Franchise Sözleşmeleri Bakımından 43
İKİNCİ BÖLÜM
FRANCHISE SÖZLEŞMESİNDE TARAFLARIN BORÇLARI VE SÖZLEŞMENİN BENZER SÖZLEŞMELERLE KARŞILAŞTIRILMASI
I. TARAFLARIN BORÇLARI 45
A. Franchise Verenin Borçları 45
1. Franchise Alanı Sözleşme Öncesi Bilgilendirme Borcu 45
a. Genel Olarak 45
b. Karşılaştırmalı Hukukta 46
aa. Genel Olarak 46
bb. Almanya’da 46
cc. Amerika Birleşik Devletleri'nde 48
çç. Fransa’da 49
dd. Avustralya’da 50
ee. İsviçre’de 51
ff. Türkiye’de 51
aaa. Genel Olarak 51
bbb. Genel İşlem Koşullarının Yürürlük Denetimi (TBK m. 21/1) Bakımından 53
(i). Genel Olarak 53
(ii). Franchise Sözleşmesinde 54
2. Franchise Sistemini Franchise Alanın Kullanımına Sunma Borcu 54
a. Genel Olarak 54
b. Borcun Konusunu Oluşturan Unsurlar 55
aa. Marka 55
bb. Patent 56
cc. Ticaret Unvanı ve İşletme Adı 57
çç. Know–How 59
3. Franchise Alanı Destekleme Borcu 60
a. İşletmenin Kurulması Aşamasında 60
b. İşletmenin Kurulmasından Sonra 61
aa. Eğitim Faaliyetleri ve Know–How Aktarımı 61
bb. Tanıtım Faaliyetleri 62
aaa. Genel Olarak 62
bbb. Tanıtım Harcamalarının Denetimi Sorunu 62
4. Münhasır Tedarik Anlaşmasından Doğan Borcu 64
a. Genel Olarak 64
b. Rekabet Hukuku Açısından 65
c. TTK m. 1530/2 vd. Hükümlerinin Uygulanması Tartışması 67
aa. Genel Olarak 67
bb. Franchise Sözleşmesi Bakımından 69
5. Münhasır Bölge Anlaşmasından Doğan Borcu 72
a. Genel Olarak 72
b. Rekabet Hukuku Açısından 74
B. Franchise Alanın Borçları 75
1. Franchise Konusu Mal ve/veya Hizmetin Sürümünü Destekleme Borcu 75
a. Genel Olarak 75
b. Sürümü Kendi Adına ve Hesabına Yapma 75
c. Franchise Sistemindeki Fikrî ve Sınai Unsurları Kullanma 76
ç. Franchise Verenin Kurallarına Uyma 77
2. Ücret Ödeme Borcu 78
a. Genel Olarak 78
b. Giriş Ücreti (Franchise Fee) 79
c. Periyodik Ücret (Royalty) 81
3. Sadakat ve Özen Borcu 82
a. Genel Olarak 82
b. Sır Saklama 82
c. Sözleşme Süresince Rekabet Etmeme 83
aa. Genel Olarak 83
bb. Rekabet Hukuku Açısından 83
ç. Bilgi ve Hesap Verme 85
4. Münhasır Tedarik Anlaşmasından Doğan Borcu 86
5. Münhasır Bölge Anlaşmasından Doğan Borcu 87
II. BENZER SÖZLEŞMELERLE KARŞILAŞTIRILMASI 88
A. Acentelik Sözleşmesiyle Karşılaştırılması 88
1. Genel Olarak Acentelik Sözleşmesi 88
2. Karşılaştırma 89
B. Tek Satıcılık Sözleşmesiyle Karşılaştırılması 92
1. Genel Olarak Tek Satıcılık Sözleşmesi 92
2. Karşılaştırma 93
C. Vekâlet Sözleşmesiyle Karşılaştırılması 94
1. Genel Olarak Vekâlet Sözleşmesi 94
2. Karşılaştırma 95
Ç. Adi Ortaklık Sözleşmesiyle Karşılaştırılması 96
1. Genel Olarak Adi Ortaklık Sözleşmesi 96
2. Karşılaştırma 98
D. Lisans Sözleşmesiyle Karşılaştırılması 102
1. Genel Olarak Lisans Sözleşmesi 102
2. Karşılaştırma 103
E. Know–How Sözleşmesiyle Karşılaştırılması 105
1. Genel Olarak Know–How Sözleşmesi 105
2. Karşılaştırma 106
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
FRANCHISE SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ VE
SONA ERMESİNİN HUKUKİ SONUÇLARI
I. SONA ERMESİ 107
A. Genel Olarak 107
B. Belirli Süreli Franchise Sözleşmelerinde 108
1. Sürenin Dolmasıyla Sona Ermesi 108
2. Haklı Sebeple Derhal (Olağanüstü) Fesih 109
a. Genel Olarak 109
b. Tek Taraflı Olağanüstü Fesih Yetkisi Veren Sözleşme Hükümleri 111
aa. Genel Olarak 111
bb. Genel İşlem Koşulları Hukuku Bakımından 113
aaa. Denetime İlişkin Kurallar 113
bbb. Yargıtay Uygulaması 115
(i). TBK m. 21/2 (Şaşırtıcı Şart) Uygulamasına İlişkin 115
(ii). Tek Taraflı Fesih Hakkının Kullanımına İlişkin 117
c. İşlem Temelinin Çökmesine Bağlı Olağanüstü Fesih 118
ç. Fesih Beyanının Haklı Sebebe Dayanmamasının Sonuçları 119
C. Belirsiz Süreli Franchise Sözleşmelerinde 121
1. Süre Verilerek (Olağan) Fesih 121
a. Genel Olarak 121
b. Fesih Bildirim Süresi 122
2. Haklı Sebeple Derhal (Olağanüstü) Fesih 123
II. SONA ERMESİNİN HUKUKİ SONUÇLARI 124
A. Genel Olarak 124
B. Fikrî ve Sınai Hakların Kullanımına Son Verilmesi 124
C. İade Yükümlülükleri ve Hapis Hakkı 126
1. İade Yükümlülükleri 126
2. Hapis Hakkı 127
Ç. Sözleşme Sonrası Rekabet Yasağı 128
1. Yasağın Koşulları 128
2. Yasağın Sınırları 129
a. Rekabet Hukuku Bakımından 129
b. TTK m. 123’ün Kıyasen Uygulanması 131
3. Yargıtay Uygulaması ve Eleştirisi 134
a. Yargıtay Uygulaması 134
b. Eleştirisi 135
D. Denkleştirme Bedeli (Müşteri/Portföy Tazminatı) 138
1. Genel Olarak 138
2. TTK m. 122’nin Uygulanması 139
E. Hizmet Sözleşmesi Hükümlerinin Kıyasen Uygulanması Tartışması 145
1. Genel Olarak 145
2. Hizmet Sözleşmesiyle Franchise Sözleşmesi Arasındaki İlişki 146
3. Karşılaştırmalı Hukukta Dikkate Alınan Kriterler 148
a. İsviçre Federal Mahkemesi Kararı 148
b. Almanya Federal Mahkemesi Kararı 149
c. Amerika Birleşik Devletleri'nde 151
4. Türkiye Uygulaması Bakımından 151
SONUÇ 157
YARGITAY KARARLARI 163
DANIŞTAY KARARLARI 241
Kaynakça 247
Kitaplar 247
Makaleler 252
Diğer Eserler 256
Karar Dizini 257
Kanun Dizini 259
Kavram Dizini 263 |