İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar 13
Sözlük 14
Giriş 15
Birinci Bölüm
DÜNYADA HAVA TAŞIMACILIĞI VE SİVİL HAVA ARACI KAVRAMI
I. GENEL OLARAK 19
II. DÜNYA’DA HAVA TAŞIMACILIĞINI GELİŞİMİ 20
III. TÜRKİYE’DE HAVA TAŞIMACILIĞININ GELİŞİMİ 21
IV. SİVİL HAVA YOLU TAŞIMA KAVRAMININ İÇERİĞİ 23
A. Taşıma 23
B. Sivil Hava Yolu ile Yük Taşımacılığının Konusu 25
1. Kargo 25
2. Bagaj 26
3. Yük 26
a. İnsan Kökenli Biyolojik Doku ve Organ 28
b. Cenaze – Ceset 29
c. Canlı Hayvan 30
d. Posta 32
e. Tehlikeli Maddeler 32
C. Sivil Hava Yolu Taşımacılığında Kullanılan Araçlar 34
1. Hava Aracı Kavramı 34
2. Hava Aracı Türleri 36
a. Havadan Hafif Olan Hava Araçları 36
aa. Hava Balonu 36
bb. Hava Gemisi (Airship) 37
b. Havadan Ağır Olan Hava Araçları 38
aa. Uçaklar 38
bb. Planör 39
cc. Rotorlu Hava Araçları (Rotorcraft) 40
dd. Hareketli Kanatlı Hava Aracı (Ornithopter) 41
ee. İnsansız Hava Araçları (İHA, Drone) 41
ff. Uzay Aracı 44
gg. Ekranoplan 46
V. SİVİL HAVA YOLU TAŞIMA SÖZLEŞMESİNE UYGULANACAK HÜKÜMLER 49
A. Uluslararası Konvansiyonlar 49
1. 1929 Tarihli Varşova Konvansiyonu 49
a. 1955 La Haye (Lahey) Protokolü 50
b. 1961 Guadalajara Ek Konvansiyonu 52
c. 1966 Tarihli Montreal Geçici Antlaşması 53
d. 1971 Tarihli Guatemala Protokolü 53
e. 1975 tarihli Montreal Protokolleri 54
f. 1995 Tarihli IATA Geçici Antlaşması 56
2. 1999 Tarihli Montreal Konvansiyonu 56
a. Varşova/Lahey Sistemi ile 1999 tarihli Montreal Konvansiyonu Bakımından Uygulanma Şartları 59
aa. Bir Taşıma Sözleşmesi Bulunmalıdır 59
bb. Taşıma Hava Aracı ile Yapılmalıdır 59
cc. Taşımanın Ücret Karşılığında Yapılması Gerekmektedir 60
dd. Taşımanın Konusu Yük Olmalıdır 61
ee. Taşıma Sözleşmesi Uluslararası Taşıma Taahhüdü İhtiva Etmelidir 62
B. Ulusal Hukuk 63
1. Mahkemenin Kendi Hukuku (Lex Fori) 64
2. Bağlama Kuralları Gereğince Tayin Edilen Hukuk 65
İkinci Bölüm
SİVİL HAVA YOLUYLA YÜK TAŞIMA SÖZLEŞMESİNİN
GENEL OLARAK UNSURLARI
I. TAŞIMA SÖZLEŞMESİNİN TANIMI 67
II. SİVİL HAVA YOLU İLE YÜK TAŞIMA SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ 67
III. SİVİL HAVA YOLU İLE YÜK TAŞIMA SÖZLEŞMESİNİN UNSURLARI 70
A. Taşıma Taahhüdü 70
B. Taşımanın Sivil Hava Aracı ile Gerçekleştirilmesi 71
C. Taşıma Ücreti 72
D. Tarafların Karşılıklı Olarak Anlaşması 73
IV. SİVİL HAVA YOLUYLA TAŞIMA SÖZLEŞMESİNİN KURULUŞU 73
A. Sivil Hava yoluyla Taşıma Sözleşmesinin Şekli 75
B. Sivil Hava yolu Yük Taşıma Sözleşmesinin Serbesti Kapsamında İçeriği 76
V. SİVİL HAVA YOLUYLA YÜK TAŞIMA SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARI 77
A. Taşıyan (Taşıyıcı) 77
1. Akdi Taşıyan 78
2. Fiili Taşıyan 79
3. Mütevali Taşıyan 81
4. Temsilci Vasıtasıyla Akdedilen Sözleşmelerde Taşıyan 83
B. Gönderen (Yükleten) 84
C. Gönderilen 86
VI. SİVİL HAVA YOLUYLA YÜK TAŞIMA SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜMLERİ 87
A. Genel Olarak 87
B. Taşıyanın Hakları ve Borçları 87
1. Taşıyanın Borçları 87
a. Yükün Teslim Alınması ve Yüklenmesi 87
b. Hava Konşimentosu 88
c. Yükün Bakım ve Gözetimine Özen Gösterme 90
d. Yükün Boşaltılması ve Zamanında Teslimi 91
e. Gönderenin ve Gönderilenin Talimatına Uymak 92
2. Taşıyanın Hakları 92
a. Ücret 92
b. Muayene Hakkı 93
c. Yükü Tevdi Hakkı 93
d. Hapis Hakkı 94
C. Gönderenin (Yükleten) Hakları ve Borçları 94
1. Gönderenin Borçları 95
a. Taşımanın Ücretini Ödemek 95
b. Hava Yük Senedi Düzenlenmesi 95
c. Refakat Belgelerinin Eksiksiz Olarak Verilmesi ve Bunlarda Yer Alan Kayıtların Tam ve Doğru Olmasını Sağlamak 96
2. Gönderenin Hakları 96
a. Taşıyandan Hava Yük Senedinin Kabulünü İsteme 96
b. Tasarruf Yetkisi 97
D. Gönderilenin Hak ve Borçları 98
1. Gönderilenin Borçları 99
a. Ödeme 99
b. Tevdi 99
2. Gönderilen Hakları 99
a. Yükün Varma Yerine Ulaştığının Kendisine İhbarını İsteme 99
b. Yükün Teslimini İsteme 99
Üçüncü Bölüm
TAŞIYANIN SORUMLULUK SEBEPLERİ VE
SORUMLULUKTAN KURTULMASI
I. GENEL OLARAK 101
II. TAŞIYANIN SORUMLULUĞUNUN HUKUKİ NİTELİĞİ 101
III. TAŞIYANIN SORUMLULUĞUNUN HALLERİ 102
A. Yükün Ziya veya Hasara Uğraması Halinde Sorumluluk 103
1. Taşıyanın Bakım ve Gözetim Yükümlülüğüne Aykırı Davranması 103
2. Zarar 105
a. Zarar Kavramı ve Şekli 105
aa. Hasar 105
bb. Ziya 106
b. Tescil Ettirilmiş Yükün Hasar Görmesi 108
3. Zarara Sebebiyet Veren Olay 108
4. İlliyet Bağı 110
B. Gecikme Halinde Sorumluluk 111
IV. TAŞIYANIN ADAMLARININ SORUMLULUĞU 113
V. SINIRLI SORUMLULUK 117
A. Sınırlı Sorumluluk Limitleri 119
1. Sorumluluk Limitleri 119
a. Limitlerde Ölçüt Alınacak Değer 119
b. Miktar Bakımından Limit 120
c. Poincaré Frank’ın Milli Paraya Çevrilmesi 122
B. Sınırlı Sorumluluk Açısından Özellik Gösteren Haller 122
1. Müterafik Kusur 122
2. Mahkeme ve Dava ile İlgili Sair Masraflar 123
C. Sınırlı Sorumluluktan Yararlanacak Kişiler 124
1. Taşıyan 124
2. Taşıyanın Adamları 124
D. Sorumluluk Limitlerinin Sözleşme ile Değiştirilmesi 125
VI. SINIRSIZ SORUMLULUK 126
A. Genel Olarak 126
B. Sınırsız Sorumluluk Sebepleri 126
1. Hava Yük Senedinin Hiç Düzenlenmemesi veya Belirli Kayıtları İçermemesi 126
2. Taşıyan ya da Çalışanlarının Kasıtlı veya İhmali Davranışları Sonucunda Doğan Zararlar 128
3. Taraflar Arasında Sorumluluk Sınırını Yükselten Özel Bir Anlaşmanın Yapılmış Olması 131
VII. TAŞIYANIN SORUMLULUKTAN KURTULMASI 132
A. Sorumluluktan Kurtulma Halleri 132
1. Kurtuluş Beyyinesi (Karinesi) 132
a. Gerekli Tedbirlerin Alınması 132
b. Mücbir Sebep (Force Majeure) 134
B. Müterafik Kusur Durumu 135
C. İhbarın Belirli Sürelerde Bulunulması 136
D. Belirtilen Süre İçerisinde Dava Açılmamış Olması 138
E. Sözleşmede Sorumsuzluk Kaydının Bulunması 139
VIII. SORUMLULUK DAVASI 140
A. Hukuki Sebep 140
B. Davanın Tarafları 141
1. Davacı 141
2. Davalı 142
a. Taşıyan 142
b. Taşıyanın Adamları 143
C. Tazminat Miktarı 144
1. Genel Olarak 144
2. Taşıyanın Sorumlu Olduğu Haller Bakımından Öngörülen Miktar Limitleri 145
D. Dava Açma Süresi 147
E. Görevli Mahkeme 148
F. Yetkili Mahkeme 149
G. İspat Yükü 152
H. Tahkim 152
Sonuç 155
Kaynakça 161
Kavramlar Dizini 169
Özgeçmiş 171 |