İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
ÖN SÖZ YERİNE V
İÇİNDEKİLER IX
KAYNAKÇA LXXXIII
KISALTMALAR LXXXV
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL HÜKÜMLER
§ 1. BOŞANMA KAVRAMINA GENEL BAKIŞ 1
I. TANIMI 1
II. HUKUKİ NİTELİĞİ 2
A. BOŞANMA DAVASI AÇMA HAKKI 2
1. Bozucu Yenilik Doğuran Hak 2
2. Dava Yolu İle Kullanılabilir 2
B. BOŞANMA KARARI 2
1. Bozucu Yenilik Doğuran Karar 3
2. Kesin Biçimde Geleceğe Etkili 3
3. Mutlak Etkili 3
III. KONUSUNA İLİŞKİN GÖRÜŞLER 3
A. BİREYCİ GÖRÜŞ 5
B. TOPLUMCU GÖRÜŞ 5
IV. DÜZENLENME BİÇİMLERİ 6
A. BOŞANMAYI REDDEDEN SİSTEM 6
B. BOŞANMAYI KABUL EDEN SİSTEMLER 7
1. Serbest Boşanma Sistemi 8
2. Mahkeme Kararıyla Boşanma Sistemi 13
3. İdari İşlemle Boşanma Sistemi 13
a. Konsolosluk Memurluğunda 13
b. Noterlerde 13
c. Belediye Başkanlıklarında 14
d. Nüfus Müdürlüklerinde 14
e. Valiliklerde 14
V. UNSURLARI 14
A. GEÇERLİ BİR EVLİLİK BULUNMALIDIR 15
1. Genel Olarak 15
a. Yurt İçinde Yapılan Evlilik 15
b. Yurt Dışında Yapılan Evlilik 17
2. Farklılıkları Olanlar 20
a. Farklı Dinde Olanlar 20
b. Farklı Mezhepte Olanlar 20
c. Farklı Irkta Olanlar 21
d. Farklı Dilde Olanlar 21
e. Farklı Renkte Olanlar 21
3. Aynı Cinsten Olanlar 22
4. Cinsiyet Değiştirmiş Olanlar 22
5. Çocuk Yaşta Evlenenler 24
6. Hayat Ortaklığı Olanlar 25
a. Kayıtsız Hayat Ortaklığı 25
aa. Özellikleri 26
aaa. Herhangi Bir Şekil Şartına Bağlı Olmadan
Kurulur 26
bbb. Evlenme Niyetine Gerek Yoktur 26
ccc. Evliliğin Tüm Yükümlülükleri Yerine Getirilir 26
ddd. Belirli Şekilde Süreklilik Taşır 27
eee. Herhangi Bir Şekil Şartına Bağlı Olmadan
Sona Erer 27
bb. Çeşitleri 27
aaa. Aynı Cinsiyettekilerin Kayıtsız Hayat
Ortaklığı 27
bbb. Farklı Cinsiyettekilerin Kayıtsız Hayat
Ortaklığı 27
b. Kayıtlı Hayat Ortaklığı 28
aa. Özellikleri 28
aaa. Resmi Sicile Kayıt veya Tescille Kurulur 28
bbb. Kanun Tarafından Düzenlenen Hak ve
Yükümlülükler Doğurur 28
ccc. Boşanma Söz konusu Değildir 29
bb. Çeşitleri 29
aaa. Aynı Cinsiyettekilerin Kayıtlı Hayat Ortaklığı 29
bbb. Farklı Cinsiyettekilerin Kayıtlı Hayat
Ortaklığı 29
7. Birden Çok Kadın veya Erkekle Evlenenler 30
8. Muvazaalı Evlenenler 33
9. Common Law Evlilikleri Olanlar 34
10. Homoparental Aile Olanlar 35
11. Tek Ebeveynli Aile Olanlar 35
12. Eş Cinsel Evlilikleri Olanlar 35
13. Dini Nikâhlı İlişki Olanlar 36
B. EŞLER HAYATTA BULUNMALIDIR 36
C. KANUNDA DÜZENLENEN HALLER BULUNMALIDIR 37
D. MAHKEME KARARI BULUNMALIDIR 38
VI. DAYANDIĞI İLKELER 40
A. İRADE İLKESİ 41
B. KUSUR İLKESİ 42
C. EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI İLKESİ 42
D. ELVERİŞSİZLİK İLKESİ 43
E. EYLEMLİ AYRILIK İLKESİ 44
VII. TÜRK MEDENÎ KANUNUNUN DAYANDIĞI İLKELER 45
§ 2. BOŞANMA HUKUKUNUN KAYNAKLARI 47
I. GENEL OLARAK 47
II. MEVZUAT KAYNAKLARI 47
A. ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER 48
B. ANAYASA 49
1. Kanun Önünde Eşitlik (TCA m. 10) 49
2. Kişinin Dokunulmazlığı, Maddi ve Manevi Varlığı
(TCA m. 17 f. I) 49
3. Bilim ve Sanat Hürriyeti (TCA m. 27 f. I) 50
4. Hak Arama Hürriyeti (TCA m. 36 f. I) 51
5. Ailenin Korunması ve Çocuk Hakları (TCA m. 41) 52
6. Eğitim ve Öğrenim Hakkı (TCA m. 42 f. I) 52
7. Çalışma Şartları ve Dinlenme Hakkı (TCA m. 50 f. II) 53
C. KANUNLAR 53
1. 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve
Yargılama Usûllerine Dair Kanun 53
2. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu 54
3. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 55
4. 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ve
Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve
Yetkileri Hakkında Kanun 56
5. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku
Hakkında Kanun 56
D. TÜZÜKLER 56
E. YÖNETMELİKLER (HMK m. 449) 57
1. Bölge Adliye ve Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri
ile Cumhuriyet Başsavcılıkları İdarî ve Yazı İşleri
Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmelik 57
2. Elektronik Tebligat Yönetmeliği 57
II. İÇTİHAT KAYNAKLARI 57
A. BİLİMSEL İÇTİHAT (İLMÎ İÇTİHAT/ BİLİMSEL
GÖRÜŞLER/ DOKTRİN/ ÖĞRETİ) (TMK m. 1 f. II) 58
B. YARGISAL İÇTİHAT (KAZAÎ İÇTİHAT/YARGITAY
KARARLARI) (TMK m. 1 f. II) 58
§ 3. BOŞANMA SEBEPLERİNİ SINIFLANDIRMA 59
I. GENEL OLARAK 59
A. SINIRLI SAYIDA DÜZENLENMİŞTİR 60
B. EMREDİCİ NİTELİKTE DÜZENLENMİŞTİR 60
II. SINIFLANDIRMA 60
A. KONULARINA GÖRE 61
1. Özel Boşanma Sebepleri 62
a. Sınırlı Sayıda Öngörülmüştür 62
b. Belli Sebepler Öngörülmüştür 62
2. Genel Boşanma Sebepleri 63
a. Belli Bir Vakıaya Dayalı Değildir 64
b. Önceden Belirlenmesi Olanaksızdır 64
c. Çok Çeşitli Vakıalar Olabilir 65
B. ETKİLERİNE GÖRE 65
1. Mutlak Boşanma Sebepleri 65
2. Nisbî Boşanma Sebepleri 67
§ 4. KAVRAM VE SINIFLANDIRMAKİ YERİ 69
I. KAVRAM 69
II. SINIFLANDIRMADAKİ YERİ 70
A. ÖZEL BOŞANMA SEBEBİDİR 70
B. MUTLAK BOŞANMA SEBEBİDİR 71
C. KUSURA DAYALI BOŞANMA SEBEBİDİR 72
1. Davalının Kusurlu Olması Gerekir 72
2. Kusur Kıyaslaması Yapılamaz 72
§ 5. EVLİLİK KOŞULU 75
I. GENEL OLARAK 75
II. UYGULANACAK STATÜLER 75
A. EVLİLİK HUKUKEN KURULMUŞSA UYGULANIR
(TMK m. 142) 75
B. BATIL EVLİLİKLERDE UYGULANIR (TMK m. 156) 77
1. Mutlak Butlan (TMK m. 145–147) 77
2. Nisbi Butlan (TMK m. 148–153) 79
C. EVLİLİK TESCİL EDİLMESE DE UYGULANIR
(5490 SK m. 23 f. I) 81
III. UYGULANMAYACAK STATÜLER 82
A. YOK EVLİLİKLERDE UYGULANMAZ 82
1. Kavram 83
a. Hükümsüzlük Kavramı 83
b. Yokluk Kavramı 85
2. Evlenmenin Yokluğu Sebepleri 87
a. Aynı Cinsten Kişiler Arasında Yapılması 87
b. Evlendirme Memuru Bulunmadan Yapılması 88
aa. Sadece Birbirine İrade Açıklaması 89
bb. Yetkili Olmayan Kişiye İrade Açıklaması 89
c. Taraflar Hazır Bulunmadan Yapılması 90
aa. Aynı Yerde Hazır Olmamak 91
bb. Aynı Zamanda Hazır Olmamak 91
cc. Bizzat Hazır Olmamak 91
3. Evlenmenin Yokluğunun Sonuçları 93
a. Evlenme Kendiliğinden Hükümsüzdür 93
b. Evlenmenin Yokluğunun Tespiti Davası Açılabilir 93
aa. Her İlgili Açabilir 94
bb. Her Zaman Açılabilir 95
cc. Her Türlü Delille Kanıtlanabilir 95
dd. Aile Mahkemesi Görevlidir 95
c. Boşanma Davası Açılmasına Olanak Vermez 96
d. Kayıt Varsa Düzeltilmesi Dava Edilebilir 96
e. Özel Kanun Varsa Evlilik Olarak Tescil Edilebilir 97
f. Uzun Süre Geçmesi Yokluğu Ortadan Kaldırmaz 98
B. NİŞANLILIKTA UYGULANMAZ 99
C. EVLİLİK BENZERİ YAŞAM MODELLERİNDE
UYGULANMAZ 99
1. Common Law Evlilik 100
2. Kayıtsız Hayat Ortaklığı 100
a. Özellikleri 101
aa. Herhangi Bir Şekil Şartına Bağlı Olmadan
Kurulur 101
bb. Evlenme Niyetine Gerek Yoktur 101
cc. Evliliğin Tüm Yükümlülükleri Yerine Getirilir 101
dd. Belirli Şekilde Süreklilik Taşır 102
ee. Herhangi Bir Şekil Şartına Bağlı Olmadan Sona
Erer 102
b. Çeşitleri 102
aa. Aynı Cinsiyettekilerin Kayıtsız Hayat Ortaklığı 102
bb. Farklı Cinsiyettekilerin Kayıtsız Hayat Ortaklığı 102
3. Kayıtlı Hayat Ortaklığı 103
a. Özellikleri 103
aa. Resmi Sicile Kayıt veya Tescille Kurulur 103
bb. Kanun Tarafından Düzenlenen Hak ve
Yükümlülükler Doğurur 103
cc. Boşanma Söz konusu Değildir 104
b. Çeşitleri 104
aa. Aynı Cinsiyettekilerin Kayıtlı Hayat Ortaklığı 104
bb. Farklı Cinsiyettekilerin Kayıtlı Hayat Ortaklığı 104
4. Homoparental Aile 105
5. Tek Ebeveynli Aile 105
6. Boşanma Sonrası Hayat Arkadaşlığı 105
7. Eş Cinsel Evlilik 106
D. DİNİ NİKÂHLI İLİŞKİDE UYGULANMAZ 106
E. EVLİLİK ÖNCESİ İLİŞKİDE UYGULANMAZ 107
F. EVLİLİĞİN SONLANMASINDAN SONRAKİ İLİŞKİDE
UYGULANMAZ 108
G. DUYGUSAL İLİŞKİLERDE (FLÖRT) UYGULANMAZ 108
§ 6. ORTAK YAŞAMDAN AYRILMA KOŞULU/ TERK TÜRLERİ 109
I. GENEL OLARAK 109
II. TERK TÜRLERİ 111
A. GERÇEK TERK 112
1. Kavram 112
2. Terk Edilen Eş Dava Açabilir 114
3. Terk Eden Eş Dava Açamaz 114
B. YAPINTI TERK 115
1. Ortak Konutu Terk Etmeye Zorlayan/Terk Eden Eş
Dava Açamaz 117
a. Evden Kovmak 117
b. Hayvanlara Bakmaya Zorlamak 121
c. Fiziksel Şiddet Uygulamak 122
d. Aşırı Alkol Kullanmak 123
e. Hakaret/Küfür Etmek 123
f. Eşyaları Dışarı Atmak 124
g. Hastalığı ile İlgilenmemek 125
h. Birlik Görevlerini Yerine Getirmemek 125
2. Haklı Bir Sebep Olmaksızın Ortak Konuta Dönmeyi
Engelleyen/ Terk Eden Eş Dava Açamaz 126
3. Yapıntı Terke Maruz Bırakılan/Terk Edilen Eş Dava
Açabilir 127
§ 7. ORTAK YAŞAMA SON VERME KASTI KOŞULU 133
I. GENEL OLARAK 133
II. ORTAK YAŞAMA SON VERME KASTININ ÖLÇÜSÜ 133
A. BOŞANMA SEBEBİ OLUŞTURMAYAN AYRI
YAŞAMALAR 134
1. Askerlik 134
2. Ceza Evinde Bulunma 134
a. Hükümlülük 134
b. Tutuklanma 134
3. Gözaltına Alınma 134
4. Hastalık 135
5. Karantina 135
6. Öğrenim 135
7. Kaçırılma 136
8. Memuriyetin Gereği 136
9. Sınır Dışı Edilme 136
10. Esirlik 137
11. İş Seyahati 137
B. BOŞANMA SEBEBİ OLUŞTURMAYAN AYRI
KALMALAR 137
1. Ayrı Odada Yatmak 137
2. Yemeği Ayrı Yemek 138
3. Cinsel İlişkiden Kaçınmak 138
§ 8. AYRILIĞIN HUKUKA AYKIRI OLMASI KOŞULU 139
I. GENEL OLARAK 139
II. KOŞULUN GERÇEKLEŞMESİ 139
A. ENGEL KARAR BULUNMAMALIDIR 140
1. Birlikte Yaşamaya Ara Verme Kararı Bulunmamalıdır 140
2. Ayrılık Kararı Bulunmamalıdır 142
3. Korunma/Uzaklaştırma Kararı Bulunmamalıdır 142
B. AYRI BİR BOŞANMA VEYA AYRILIK DAVASI
BULUNMAMALIDIR 145
1. Ayrı Dava Karara Bağlanmamışsa 145
2. Ayrı Dava Karara Bağlanmış Olup Kesinleşmemişse 148
3. Ayrı Dava Müracaata Bırakılmışsa 149
4. Ayrı Davadan Feragat Edilmişse 151
5. Ayrı Davanın Reddinden Sonra Yeterli Süre
Geçmemişse 152
C. TEDBİR NAFAKASI VERİLMİŞSE DAVA
TARİHİNDEN DÖRT AY GEÇMİŞ OLMALIDIR 153
1. Tedbir Nafakası Dosyası İncelenmelidir 153
2. Nafaka Hükmünün Dava Tarihinden İtibaren Dört Ay
Geçmişse İhtar İstenebilir 154
3. Nafaka Hükmünün Dava Tarihinden İtibaren Dört Ay
Geçmemişse İhtar İstenemez 157
D. AYRI YAŞAMAK KONUSUNDA ORTAK ARZU
BULUNMAMALIDIR 160
E. DAVET EDİLEN EŞ AKIL HASTASI OLMAMALIDIR 160
F. ARALARINDA İYİNİYETİ KALDIRAN VE DEVAM
EDEN BİR DAVA BULUNMAMALIDIR 160
1. Ceza Davası Bulunmamalıdır 161
a. Ceza Soruşturması Bulunmamalıdır 161
b. Ceza Kovuşturması Bulunmamalıdır 162
2. Evlenmenin Butlanı Davası Bulunmamalıdır 163
3. Tedbir Nafakası Davası Bulunmamalıdır 164
a. Nafaka Davasının Açılmasından İtibaren Dört Ay
Geçmedikçe İhtar İstenemez 164
b. İhtar İstek Tarihinden Önceki Dört Aylık Fiili
Ayrılık Döneminden “Evvel” Açılan Nafaka İsteği
Haklı Bulunmuşsa Dava Reddedilir 165
4. Tazminat Davası Bulunmamalıdır 165
5. Ziynet Alacağı Davası Bulunmamalıdır 166
6. Tapu İptal ve Tescil Davası Bulunmamalıdır 166
7. Diğer Davalar 166
§ 9. DAVET EDİLEN KONUTUN HAZIRLANMIŞ OLMASI
KOŞULU 167
I. GENEL OLARAK 167
II. KOŞULUN GERÇEKLEŞMESİ 167
A. KONUT KAVRAMI 167
B. KONUT SÜRESİNDE HAZIRLANMALIDIR 173
1. İhtar İsteminden Dört Ay Önce Hazırlanmalıdır 173
2. Çekişme Varsa Ne Zaman Hazırlandığı Belirlenmelidir 174
3. Davet Edilen Konut Değiştirilmemiş Olmalıdır 175
4. Davet Edilen Konutta Oturuyor Olunmalıdır 175
C. KONUT DÖŞENMİŞ OLMALIDIR 175
1. Yeterli Eşya Bulunmalıdır 176
2. Yeterli Yiyecek İçecek Bulunmalıdır 177
3. Yeterli Yakacak Bulunmalıdır 178
D. KONUT BİRLİKTE SEÇİLMİŞ OLMALIDIR 178
1. Genel Olarak 178
2. Eşler Tarafından Ortak Konut Seçimi (TMK m. 186 f. I) 179
a. Kural Olarak Ortak Konut Seçimi 180
b. Birlikte Seçilmediği İtiraz Olarak İleri Sürülmelidir 182
c. Davete Uyulmuşsa İtiraz Edilemez 182
3. Hâkim Tarafından Ortak Konut Seçimi (TMK m. 195) 183
4. Temsil Yetkisine Dayanılarak Ortak Konut Seçimi
(TMK m. 188) 190
5. Eşlerden Birinin Seçimine Diğerinin Muvafakat Etmesi 194
E. KONUTUN MADDİ BAĞIMSIZLIĞI BULUNMALIDIR 195
1. Konut Bağımsız Kullanılır Olmalıdır 195
2. Konut Ortak Kullanılmamalıdır 196
3. Konut Güvenli Olmalıdır 197
4. Konut İhtardan Dört Ay Önce Bağımsız Olmalıdır 198
F. KONUTUN MANEVİ BAĞIMSIZLIĞI BULUNMALIDIR 198
1. Fiziki Manevi Bağımsızlık 198
a. Aynı Apartmanda Oturmak 199
aa. Alt Katta Oturmak 199
bb. Üst Katta Oturmak 200
cc. Aynı Katta Oturmak 200
dd. Diğer Katta Oturmak 200
ee. Yeme İçme Birlikte Oturmak 202
b. Aynı Bahçe İçinde Oturmak 202
2. Kişisel Manevi Bağımsızlık 202
a. Ana, Baba ve Kardeşlerle Oturmak 203
aa. Bakıma Muhtaç Olmalıdır 205
bb. Boşanma Sebebi Yaratmamalıdır 206
cc. Zorunlu Sebep Bulunmamalıdır 206
b. Üvey Çocuklarla Oturmak 206
aa. Ortak Olmayan Çocuk Ergin Değilse 207
bb. Ortak Olmayan Çocuk Erginse 207
aaa. Bakıma Muhtaç Olmalıdır 207
bbb. Boşanma Sebebi Yaratmamalıdır 208
3. Zamansal Manevi Bağımsızlık 208
G. KONUTUN DAVALININ GİRİŞİNE HAZIR OLMASI
YETERLİDİR 209
§10. İHTARA UYULMAMASI KOŞULU/ İHTARIN MAHKEME
TARAFINDAN YAPILMASI 211
I. GENEL OLARAK 211
II. İHTARIN MAHKEME TARAFINDAN YAPILMASI 212
A. İHTARIN NİTELİĞİ 212
1. İhtar Dava Değil Bir İşlemdir 212
a. Değişik İşler Kaydına Alınmalıdır 213
b. Çekişmesiz Yargı İşlerinden Sayılır 213
2. İhtar Dava Şartıdır 214
3. İhtar İle Yurt Dışına Davet Yapılabilir 215
a. Yurt Dışında Oturan Türkiye’ye Davet Edemez 215
b. Yurt Dışı Davete Eklenecek Belgeler 215
aa. Gidiş Dönüş Bileti 215
bb. Pasaport 216
cc. Oturma İzni 216
dd. İkamet Belgesi 217
ee. Vize Belgesi 217
ff. Muvafakat Belgesi 217
c. Yurt Dışı Davete Uyma Süresinin Başlangıcı 217
d. Yurt Dışına Çağıran Giderleri Karşılamalıdır 218
4. İhtar Kararına Yönelik Usul Hükümleri 218
XXII İçindekiler
a. İhtar Kararını Görevli Mahkeme Verebilir 218
aa. Aile Mahkemesi ile İhtar Yapılabilir 218
bb. İletişim Araçları ile İhtar Yapılamaz 219
cc. Avukat Aracılığı ile İhtar Yapılamaz 220
dd. Vekil Aracılığı ile İhtar Yapılamaz 220
b. İhtar İsteminde Yetki Kuralı Uygulanmaz 220
c. İhtar İsteminde Kanun Yolu 220
aa. Kabul Edilen İhtar İstemine Kanun Yolu
Kapalıdır 221
bb. Kabul Edilmeyen İhtar İstemine Kanun Yolu
Açıktır 221
B. İHTARIN SÜRESİ 223
1. Dört Ay Ortak Konuttan Ayrılma Gerçekleşmelidir 223
a. Fiili Ayrılık Tarihi Gösterilmiş Olmalıdır 223
b. Dört Aylık Süre Dolmuş Olmalıdır 224
c. Ayrılık Süresinin Dört Ay Olması Yeterlidir 225
2. İki Ay Ortak Konuta Dönme Süresi Dolmalıdır 226
C. İHTAR DİLEKÇESİNİ İNCELEME 228
1. Şekli Anlamda Uygunluk Varsa 228
2. Şekli Anlamda Uygunluk Yoksa 229
D. İHTARIN GERÇEK TERK HALİNDE İÇERİĞİ 230
1. Tarafların Ad, Soyad ve Adresleri 231
a. İhtar Gönderen Eşin Adı ve Soyadı ile Adresi
(OKDY m. 8 f. I/a) 231
b. İhtar Gönderilen Eşin Adı ve Soyadı ile Adresi
(OKDY m. 8 f. I/b) 231
2. Davet Edilen Konutun Açık Adresi ve Anahtarın Yeri 232
a. Davet Edilen Konutun Açık Adresi Yazılmalıdır
(OKDY m. 8 f. I/c) 232
İçindekiler XXIII
b. Davet Edilen Konutun Anahtarının Yeri Yazılmalıdır
(OKDY m. 8 f. I/d) 233
c. Tebliğ Edilen İhtar Dilekçesinde Açık Adresin
Bulunması Yeterlidir 234
d. Maruf Yerler İçin Adres Yazılmaması Eksiklik
Sayılmaz 234
e. İhtar Dilekçesinde Yazılmayan Konuta Davet
Yapılamaz 234
f. Ortak Konuta Davet Yapılabilir 235
3. Dönüş Süresi (OKDY m. 8 f. I/e) 236
a. Dönüş Süresi Açıkça Gösterilmelidir 236
b. Dönüş Süresi Değiştirilmemelidir 237
c. Dönüş Süresi Sınırlandırılmamalıdır 239
4. Yol ve Konaklama Gideri (OKDY m. 8 f. I/ç) 240
a. Yol ve Konaklama Gideri Başka Adrese
Gönderilmemelidir 240
b. Yol ve Konaklama Gideri Başka Sebeple
Gönderilmemelidir 241
c. Yol ve Konaklama Gideri Kısa Mesafelerde Gerekli
Değildir 242
d. Yol ve Konaklama Gideri Konutta Ödemeli
Gönderilmelidir 242
aa. Yol ve Konaklama Gideri Adi Posta Havalesi İle
Gönderilemez 244
bb. Yol ve Konaklama Gideri Merciine Gitme
Zorunluluğu Yüklenemez 245
cc. Konuta Gidilmişse Yol ve Konaklama Gideri
Ödeme Sorun Değildir 246
e. Yol ve Konaklama Giderinde Gerekli Miktar
Araştırılmalıdır 246
f. Yol ve Konaklama Gideri Yeterli Olmalıdır 248
aa. Yurt İçi Davetlerde Yol ve Konaklama Gideri 249
XXIV İçindekiler
bb. Yurt Dışı Davetlerde Yol ve Konaklama Gideri 251
g. Yol ve Konaklama Gideri Almaktan Kaçınmanın
Etkisi Yoktur 251
h. Yol ve Konaklama Gideri Yetersizliği İtiraz Olarak
İleri Sürülmelidir 251
ı. Yol ve Konaklama Giderinin Ele Geçmediği İddiası
Araştırılmalıdır 253
i. Yol ve Konaklama Giderinin Alındığı veya
Alınmasından İmtina Edildiği Tarihten Süre Başlar 253
j. Yol ve Konaklama Gideri Yargılama Gideri Olarak
Ödenmelidir 254
k. Yol ve Konaklama Gideri Ödenmemişse Dava
Reddedilmelidir 254
5. İhtara Uymamanın Hukuki Sonuçları (OKDY m. 8 f. I/e) 255
E. İHTARIN YAPINTI TERK HALİNDE İÇERİĞİ 255
1. Tarafların Ad, Soyad ve Adresleri 256
a. İhtar Gönderen Eşin Adı ve Soyadı ile Adresi
(OKDY m. 8 f. I/a) 256
b. İhtar Gönderilen Eşin Adı ve Soyadı ile Adresi
(OKDY m. 8 f. I/b) 257
2. Ortak Konutun Açık Adresi 257
3. Önlemlerin Alınması 257
4. Ortak Konuta Kabul Etme Gereği 258
5. Ortak Konuta Kabul Etmemenin Hukuki Sonuçları 259
F. İHTARIN USULÜ 259
1. İhtarın Tebliğ Edilmesi 259
a. Tebligat, Terk Eden/Etmiş Sayılan Eşe Yapılmalıdır 259
b. Tebligat, Tebligat Kanunu Hükümlerine Uygun
Yapılmalıdır (OKDY m. 10) 260
aa. Tebligatın Yapılması (Teb. K. m. 1) 260
bb. Aynı Konutta Oturan Kişilere veya Hizmetçiye
Tebligat (Teb. K. m. 16) 260
cc. Tebliğ İmkansızlığı ve Tebellüğden İmtina
(Teb. K. m. 21) 260
dd. Tebliğ Mazbatası (Teb. K. m. 23) 262
ee. Tebligatın İlânen Yapılması (Teb. K. m. 28–31) 264
ff. Usulüne Aykırı Tebliğin Hükmü (Teb. K. m. 32) 266
gg. Tebligatın Usulsüzlüğü İleri Sürülmelidir 266
2. İki İhtarda Bulunulması 267
3. İhtarın Islahla İstenilmesi 269
§11. İHTARA UYULMAMASI KOŞULU/ İHTARIN NOTER
TARAFINDAN YAPILMASI 271
I. GENEL OLARAK 271
II. İHTARIN NOTER TARAFINDAN YAPILMASI 271
A. YETKİNİN ESASI (Not. K. m. 71/A, 71/B f. V) 271
B. UYGULANACAK USUL (Not. K. m. 71/B) 274
1. Başvuru 274
a. Başvuru Şekli 275
aa. Yazılı Başvuru (Not. K. m. 71/B f. I,
OKDY m. 10) 275
bb. Sözlü Başvuru (Not. K. m. 71/B f. I,
OKDY m. 10) 275
b. Başvuru Yeri 275
c. Başvuru Yapacak Kişi 275
aa. Bizzat Eşin Kendisi 276
bb. Eşin Vekili 277
d. Başvuruda Verilecek Bilgiler 277
2. Tutanak Düzenleme (Not. K. m. 71/B f. I, OKDY m. 10) 277
3. Özel Kanunlardaki Usul Uygulanır (Not. K. m. 71/B f. I) 278
4. İlgilisine Belge Verme (Not. K. m. 71/B f. I) 278
5. İşlemi Yapmaya Yetkili Kişiler (Not. K. m. 71/B f. II,
OKDY m. 11) 278
a. Noterler 278
b. Görevli 278
c. Noter Stajyeri 279
6. Alınacak Ücret (Not. K. m. 71/B f. IV) 279
C. İhtar Prosedürü 279
1. Ortak Konuta Davet (OKDY m. 7) 279
2. İhtarın Şekli (OKDY m. 8) 280
3. İhtarın Tebliği (OKDY m. 9) 281
4. Belgelerin Saklanması ve Mahkemeye Gönderilmesi
(OKDY m. 12) 281
5. Bilgi ve Belgelerin Elektronik Ortamda Paylaşımı ve
Kaydı (OKDY m. 13) 281
6. Nüfus Kaydı Sorgulaması (OKDY m. 14) 281
§12. İHTARIN SAMİMİ OLMASI GEREĞİ 283
I. GENEL OLARAK 283
II. İHTARDA SAMİMİYETİN GERÇEKLEŞMESİ 283
A. SAMİMİYETİ KALDIRAN AÇIKLAMADA
BULUNMAK 283
1. Evliliğin Yürümeyeceğini Açıklamak 284
2. İstenmediğini Açıklamak 284
3. Sevmediğini Açıklamak 286
4. Geçinemeyeceğini Açıklamak 286
5. Başkasıyla Evleneceğini Açıklamak 287
6. İhtarı Sinirle Çektiğini Açıklamak 287
7. Çocuğun Soybağından Şüphelendiğini Açıklamak 288
8. Para Yedirmeyeceğini Açıklamak 288
9. Kullandığını Açıklamak 289
10. Evliliğin Sarsıldığını Açıklamak 289
B. SAMİMİYETİ KALDIRAN DAVRANIŞTA BULUNMAK 290
1. Başkası İle İlişkisi Sürüyor Olmak 290
2. Şiddet Uygulamak 291
3. Tehdit Etmek 292
4. Konuta Almamak 293
5. Hakaret Etmek 294
6. Güven Sarsıcı Davranışta Bulunmak 294
7. Başkasını Kaçırmak 295
8. Tedavisinde Yalnız Bırakmak 295
9. Konutta Arkadaşlarını Barındırmak 295
10. Evlenmek İçin Görüşmeler Yapmak 296
C. SAMİMİYETİ KALDIRAN ENGELİN BULUNMASI 296
1. Cinsel İlişki Kurabilme Yeteneksizliği Sürüyor Olmak 297
2. Hem Terk Hem Birliğin Sarsılması Sebebine Dayanmak 297
3. İhtar Kararının Tebliğinden Uzun Süre Sonra Dava
Açmak 299
D. SAMİMİYETE ENGEL KABUL EDİLMEYEN HALLER 301
1. İcra İşlemi Yapılması 301
2. Boşanma Davası Sonrası Açıklamalar 302
§13. İHTARIN SONUÇLARI 303
I. GENEL OLARAK 303
II. İHTARIN SONUÇLARI 303
A. İHTAR İSTEMININ SONUÇ DOĞURMADIĞI HALLER 303
1. Davalının Davet Edilen Konuta Girememesi 303
a. Hazır Bulunulmadığı İçin Konuta Girilememesi 304
aa. Davacı Hazır Olmadığı İçin Konuta Girememek 304
bb. Davacı Bildirime Rağmen Kapıyı Açmayacağını
Söylediği İçin Konuta Girememek 306
cc. Davalı İle Çekişmeli Kişi Evde Bulunduğu İçin
Konuta Girememek 307
b. Anahtar Bırakılmadığı İçin Konuta Girilememesi 308
aa. Konutta Her An Hazır Bulunulacaksa Anahtarın
Yeri Bildirilmeyebilir 308
bb. Anahtar Emniyetli Bir Yere Bırakılmalıdır 310
aaa. Komşu 310
bbb. Muhtara 310
ccc. Karakol 310
ddd. Mahkeme Kalemi 310
cc. Anahtarın Yerinin Tebliğ Edilen İhtar
Dilekçesinde Yazılması Yeterlidir 311
dd. Kendi Anahtarı İle Giren Anahtar Savunması
Yapamaz 311
c. Kapı Kilitli Olduğu İçin Konuta Girilememesi 312
2. Davalının Haklı Sebeplerle Boşanma Davası Açması 312
3. Davalının Mazeretinin Bulunması 314
a. Tutuklanmak 314
b. Hasta Olmak 315
aa. Kendisinin Hasta Olması 315
aaa. Hastalık Dönmeyi Engeller Nitelikte
Olmalıdır 315
bbb. Hastalığa İlişkin Uzman Raporu Alınmalıdır 316
ccc. Hastalık Kısa Süreli Olsa Bile Dönüş
Süresini Sakatlar 316
ddd. Taburcu Olunma Dönüş Süresinin
Sakatlanmasını Engellemez 317
bb. Ortak Çocuğun Hasta Olması 317
c. Mevsim Koşulları 317
d. Askerde Olmak 318
e. Doğum Yapmak 318
f. Eğitim Engeli Olmak 319
aa. Kendisinin Eğitim Engeli Olması 319
bb. Ortak Çocuğun Eğitim Engeli Olması 319
g. Bulaşıcı Hastalık 319
B. İHTAR İSTEMİNİN SONUÇ DOĞURDUĞU HALLER 320
1. İhtardan Uzun Süre Önceki Olaylara Dayanılmış Olması 320
2. Davalıya Taşınmaz Verilmemiş Olması 320
3. Davacının Davalıyı Bizzat Alıp Getirmemesi 321
4. Konuta Dönüşün Ciddî Olmaması 321
5. Ortak Konuta Dönmemekte Haklılığın Kanıtlanamaması 321
a. İspat Yükü Davalıdadır 322
b. Vakıa Olarak İleri Sürülmelidir 326
6. İhtara Rağmen Haklı Sebep Olmadan Konuta
Dönülmemiş Olması 326
§14. DİĞER DAVALAR İLE İLİŞKİSİ 329
I. GENEL OLARAK 329
II. DİĞER DAVALAR İLE İLİŞKİSİ 329
A. ZİNA SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE İLİŞKİSİ 330
B. HAYATA KAST SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE
İLİŞKİSİ 330
C. PEK KÖTÜ DAVRANIŞ SEBEBİYLE BOŞANMA
DAVASI İLE İLİŞKİSİ 331
D. ONUR KIRICI DAVRANIŞ SEBEBİYLE BOŞANMA
DAVASI İLE İLİŞKİSİ 331
E. SUÇ İŞLEME SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE
İLİŞKİSİ 332
F. HAYSİYETSİZ HAYAT SÜRME SEBEBİYLE
BOŞANMA DAVASI İLE İLİŞKİSİ 332
G. AKIL HASTALIĞI SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI
İLE İLİŞKİSİ 333
H. EVLİLİK BİRLİĞİNİN TEMELİNDEN SARSILMASI
SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE İLİŞKİSİ 333
1. Davet Eden Eşin Aynı Dava Dilekçesinde Talep Etmesi 333
2. Davet Edilen Eşin Ayrı Dava Dilekçesinde Talep Etmesi 335
3. Davet Edilen Eşin Karşı Dava Dilekçesinde Talep Etmesi 335
I. AYRILIK KARARI VERİLEBİLİR 336
İ. ANLAŞMALI BOŞANMA YAPILAMAZ 338
§ 15. TARAFLAR 341
I. GENEL OLARAK 341
II. BOŞANMA DAVASI AÇABİLENLER 341
A. DAVA AÇMA HAKKI VERİLEN EŞ AÇABİLİR 342
1. Gerçek Terk Halinde 342
2. Yapıntı Terk Halinde 342
B. VEKÂLETEN AÇILABİLİR 347
C. VESAYETEN AÇILABİLİR 349
D. VELAYETEN AÇILABİLİR 349
III. BOŞANMA DAVASI AÇILAMAYACAK HALLER 349
A. ÜÇÜNCÜ KİŞİ AÇAMAZ 349
B. İDARİ MAKAM AÇAMAZ 350
C. EŞİN ÖLÜMÜNDEN SONRA AÇILAMAZ 351
a. Ölmüş Eşe Karşı Açılamaz 351
b. Ölmüş Eş Adına Açılamaz 351
D. TERK EDEN EŞ AÇAMAZ 351
E. DİĞERİNİ ORTAK KONUTU TERK ETMEYE
ZORLAYAN EŞ AÇAMAZ 352
F. HAKLI BİR SEBEP OLMAKSIZIN ORTAK KONUTA
DÖNMESİNİ ENGELLEYEN EŞ AÇAMAZ 352
IV. KENDİSİNE BOŞANMA DAVASI AÇILABİLENLER 352
A. GERÇEK TERKTE 352
B. YAPINTI TERKTE 352
V. BOŞANMA DAVASINI TMK m. 181 HÜKMÜNE GÖRE
SÜRDÜREBİLENLER 357
A. 4721 SAYILI KANUN İLE BAŞLAYAN DÖNEM 358
B. 22.4.2011–1.10.2011 ARASI DÖNEM 359
C. 1.10.2011 SONRASI DÖNEM 363
D. BOŞANMA DAVASI SÜRDÜRÜLEBİLİR NİTELİKTE
OLMALIDIR 364
E. DAVACI MİRASÇILARI TMK M. 181 HÜKMÜNE
GÖRE DAVAYI SÜRDÜREBİLİR 365
§ 16. İSPAT 367
I. İSPAT HAKKI (TCA m. 36 f. I, HMK m. 189) 367
A. KANUNDA BELİRTİLEN SÜRE VE USULE UYGUN
OLARAK KULLANILIR (HMK m. 189 f. I) 368
B. HUKUKA AYKIRI OLARAK ELDE EDİLMİŞ OLAN
DELİLLER DİKKATE ALINAMAZ (HMK m. 189 f. II) 368
1. Hukuka Uygun Elde Edilmiş Olan Deliller 369
a. Hayat Alanı Kavramı 370
aa. Kamuya Açık Hayat 370
bb. Özel Hayat 370
cc. Gizli Hayat 371
b. Haberli Olarak Kurulu Araçlarla Ortak Yaşam
Alanında Elde Edilen Deliller 373
c. Haberli Olarak Kurulu Araçlarla Ortak Yaşam
Alanı Dışında Elde Edilen Deliller 373
d. Araçlarla Uyarı Sonucu Elde Edilen Deliller 373
2. Hukuka Aykırı Elde Edilmiş Olan Deliller 373
a. Elde Edenler 374
aa. Taraflarca Hukuka Aykırı Elde Edilmiş Olan
Deliller 374
bb. Üçüncü Kişilerce Hukuka Aykırı Elde Edilmiş
Olan Deliller 381
b. Elde Edilme Şekli 381
aa. Habersiz Çekilen Fotoğraflar 381
bb. Habersiz Görüntü Kaydetme 382
cc. Habersiz Telefon Kaydı 382
dd. Habersiz Mesajları Kaydetme 383
ee. Habersiz Mektupları Açma 383
ff. Habersiz Belgeleri Alma 383
gg. Habersiz Benzeri Her Türlü Davranış 383
c. Saklanması 383
C. BELİRLİ DELİLLERLE İSPATI GEREKEN BAŞKA
DELİLLERLE İSPAT OLUNAMAZ (HMK m. 189 f. III) 383
D. DELİLİN CAİZ OLUP OLMADIĞINA MAHKEMECE
KARAR VERİLİR (HMK m. 189 f. III) 384
II. İSPAT YÜKÜ (HMK m. 190) 384
V. İSPAT ARAÇLARI 387
A. FOTOĞRAFLAR 387
B. İLETİŞİM ARAÇLARI 387
1. Mektup 387
2. Bilgisayar Kaydı 387
3. Telefon Kaydı 388
4. Ses Kaydı 388
5. Kamera Kaydı 388
6. Mesaj Kaydı 389
7. Sosyal Medya Paylaşımları 389
F. TANIK ANLATIMLARI 389
1. Yetersiz Tanık Beyanları Esas Alınamaz 391
a. Görgüye Dayanmayan Tanık Beyanları 391
b. Soyut Tanık Beyanları 392
c. Aktarıma Dayalı Tanık Beyanları 392
aa. Üçüncü Kişilerden Aktarım 392
bb. Taraflardan Aktarım 393
d. Duyuma Dayalı Tanık Beyanları 393
e. Husumete Dayalı Tanık Beyanları 393
2. Tarafların Tanık Olarak Beyanları Esas Alınamaz 393
3. Vekil Olan Avukat Tanık Olarak Dinlenebilir 394
4. Tanık Beyanı Takdiri Bir Delildir 394
5. Tanık Sayısı Sınırlandırılamaz 395
D. RESMİ EVRAKLAR 396
1. Soruşturma Evrakı 396
2. Resmi Tutanaklar 396
E. DİĞER DAVA DOSYALARI 396
1. Diğer Deliller Yetersizse Sonucu Beklenmelidir 397
2. Sadece O Dava Dosyasına Dayanılmışsa Sonucu
Beklenmelidir 397
IV. İSPAT ARACI SAYILMAYANLAR 399
A. İKRAR (HMK m. 188) 399
B. YEMİN (HMK m. 225–239) 400
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
UYGULANACAK İLKELER
& 17. TASARRUF İLKESİ 401
I. GENEL OLARAK 401
II. TANIMI 401
III. GÖRÜNÜMÜ 402
A. KENDİLİĞİNDEN DAVA AÇILAMAZ/KARAR
VERİLEMEZ (HMK m. 24 f. I) 402
1. İlgililer Dava Açabilir/Açmayabilir 403
2. İlgililer Karşı Dava Açabilir/Açmayabilir 403
3. İlgililer Kanun Yoluna Başvurabilir/Başvurmayabilir 404
B. DAVA AÇMAYA ZORLANAMAZ (HMK m. 24 f. II) 404
C. HAKKINI TALEP ETMEYE ZORLANAMAZ
(HMK m. 24 f. II) 404
D. DAVA KONUSUNU SERBESTÇE BELİRLER 404
1. Dava Sebebini Belirler 405
2. Dayanılacak Vakıaları Belirler 406
E. DAVA AÇILDIKTAN SONRA TASARRUF YETKİSİ
DEVAM EDER (HMK m. 24 f. III) 407
1. Davasından Feragat Edebilir (HMK m. 307, 309 f. II) 407
2. Davasını Karşı Tarafın Açık Rızası ile Geri Alabilir
(HMK m. 123) 407
F. DAVAYI KANUN YOLUNA TAŞIMA 408
IV. İSTİSNALARI 408
A. YARGILAMA GİDERİ KENDİLİĞİNDEN GÖZETİLİR 409
B. SEVK VE İDARE KENDİLİĞİNDEN GÖZETİLİR 409
& 18. TARAFLARCA GETİRİLME İLKESİ 411
I. GENEL OLARAK 411
II. DAVA MALZEMESİ KAVRAMI 412
III. DAVA MALZEMESİNİN GETİRİLMESİ 412
A. TARAFLARCA GETİRİLİR 413
B. MAHKEMENIN İŞİ DEĞİLDİR 413
1. Kendiliğinden Dikkate Alınamaz (HMK m. 25 f. I) 414
2. Kendiliğinden Delil Toplanamaz (HMK m. 25 f. II) 414
3. Hatırlatılamaz (HMK m. 25 f. I) 414
& 19. TALEPLE BAĞLILIK İLKESİ 415
I. GENEL OLARAK 415
II. İLKENİN UYGULANMASI 415
A. TALEP SONUCUNDAN FAZLASINA KARAR
VEREMEZ 415
B. TALEP SONUCUNDAN BAŞKA BİR ŞEYE KARAR
VEREMEZ 416
1. Islah Yapılmamışsa 416
2. Islah Yapılmışsa 418
3. Bir Sebebe Hasredilmişse 419
4. Genel Boşanma Sebebiyle Açılmışsa 419
III. İLKENİN UYGULANMASI 419
A. KENDİLİĞİNDEN KARAR VEREMEZ 420
B. HER BİR TALEP HAKKINDA AYRI OLARAK KARAR
VERİLMELİDİR 420
& 20. HUKUKİ DİNLENİLME HAKKI 421
I. GENEL OLARAK 421
II. OLAN BİTENİ BİLME/BİLGİLENME HAKKI
(HMK m. 27 f. II/a) 422
A. DAVAYI BİLME HAKKI 422
B. DURUŞMA GÜNÜNÜ BİLME HAKKI 423
1. Ön İnceleme Duruşmasını Bilme Hakkı (HMK m. 139) 423
2. Tahkikat Duruşmasını Bilme Hakkı (HMK m. 147 f. I) 425
3. Sözlü Yargılama Duruşmasını Bilme Hakkı Var İdi
(HMK m. 147 f. I, 186 f. I) 426
C. DELİLLERİ BİLME HAKKI 427
D. GEREKÇEYİ BİLME HAKKI 427
E. İŞLEMLERİ BİLME HAKKI 428
1. Tarafların İşlemlerini Bilme Hakkı 428
2. Mahkemenin İşlemlerini Bilme Hakkı 429
III. OLAN BİTENİ AÇIKLAMA VE İSPAT HAKKI
(HMK m. 27 f. II/b) 429
A. AÇIKLAMA HAKKI 429
1. Açıklayan Tarafın Göstereceği Davranış 431
a. Adap Dışı Açıklama Yapılamaz 431
b. Konu Dışı Açıklama Yapılamaz 431
2. Hâkimin Göstereceği Davranış 431
a. Şefkatle Dinlemelidir 432
b. Sabırla Dinlemelidir 432
c. Anlayışla Dinlemelidir 432
B. İSPAT HAKKI (HMK m. 27 f. II/b) 432
IV. DEĞERLENDİRTME VE GEREKÇELENDİRTME HAKKI
(HMK m. 27 f. II/c) 433
A. AÇIKLAMALARI DEĞERLENDİRTME HAKKI 433
B. KARARLARI GEREKÇELENDİRTME HAKKI 434
1. Gerekçe Dosya Kapsamı İle Bağdaşmalıdır 434
2. Gerekçe Pozitif Hukuk İle Bağdaşmalıdır 434
3. Gerekçe, Sebebi Gösterilmedikçe Yerleşik İçtihatlar
İle Bağdaşmalıdır 434
& 21. USUL EKONOMİSİ İLKESİ 435
I. GENEL OLARAK 435
II. UNSURLARI 435
A. BASİTLİK İLKESİ (DÜZENLİ BİÇİMDE YARGILAMA)
(HMK m. 30) 435
B. ÇABUKLUK İLKESİ (MAKUL SÜRE İÇİNDE
YARGILAMA) (TCA m. 141 f. IV, HMK m. 30 f. I) 436
C. UCUZLUK İLKESİ (EN AZ GİDERLE YARGILAMA)
(TCA m. 141 f. IV, HMK m. 30 f. I) 437
III. YANSIMASI 437
A. DAVALARIN BİRLEŞTİRİLMESİ (HMK m. 166) 437
B. DAVALARIN AYRILMASI (HMK m. 167) 437
C. DAVA SONUCUNUN BEKLENİLMESİ 438
D. ÖN SORUN İNCELEMESİ 438
E. USULİ KAZANILMIŞ HAK KURALI 438
IV. DEĞERLENDİRİLMESİ 438
& 22. HÂKİMİN DAVAYI AYDINLATMA ÖDEVİ 441
I. GENEL OLARAK 441
II. AYDINLATMA ÖDEVİNİN TÜRÜ 442
A. MADDİ AYDINLATMA 442
B. HUKUKİ AYDINLATMA 442
III. AYDINLATMA ÖDEVİNİN KONUSU 443
A. BELİRSİZ HUSUSLAR 443
B. ÇELİŞKİLİ HUSUSLAR 443
IV. AYDINLATMA ÖDEVİNİN USULÜ 443
A. AÇIKLAMA YAPTIRMA 443
B. SORU SORMA 444
C. DELİL GÖSTERİLMESİNİ İSTEME 444
D. TARAFIN KENDİSİNİ DİNLEME 444
V. AYDINLATMA ÖDEVİNİN SINIRLARI 444
A. SÖYLENMEYEN ŞEYLERİ KAPSAMAZ 444
B. SÖYLENMEYEN VAKIALARI KAPSAMAZ 445
C. SÖYLEMEYENE YOL GÖSTERMEYİ KAPSAMAZ 445
D. SÖYLEMEYENE İSTİCVABI KAPSAMAZ 445
& 23. HUKUKUN KENDİLİĞİNDEN UYGULANMASI İLKESİ 447
I. GENEL OLARAK 447
II. TARAFLARCA DAVA MALZEMESİ GETİRİLİR
(HMK m. 25) 447
III. TARAFLARCA HUKUKİ SEBEP GÖSTERİLMESİ
ZORUNLU DEĞİLDİR 447
A. DAVA DİLEKÇESİNDE HUKUKİ SEBEP
GÖSTERMESİ ZORUNLU DEĞİLDİR
(HMK m. 119 f. I/g) 447
B. CEVAP DİLEKÇESİNDE HUKUKİ SEBEP
GÖSTERMESİ ZORUNLU DEĞİLDİR
(HMK M. 129 F. I/F) 448
IV. TARAFLARCA BİLDİRİLEN HUKUKİ SEBEP
DEĞİŞTİRİLEBİLİR (HMK m. 141) 449
V. TARAFLARCA BİLDİRİLEN HUKUKİ SEBEP HÂKİMİ
ETKİLEMEZ 449
A. YANLIŞ GÖSTEREME HÂKİMİ ETKİLEMEZ 449
B. EKSİK GÖSTEREME HÂKİMİ ETKİLEMEZ 449
C. BİRKAÇ SEBEP GÖSTERME HÂKİMİ ETKİLEMEZ 449
D. HİÇ GÖSTERMEME HÂKİMİ ETKİLEMEZ 450
VI. TARAFLARCA GETİRİLEN VAKIALARIN HUKUKİ
NİTELENDİRİLMESİNİ HÂKİM YAPAR 450
VII. TARAFLARCA GETİRİLEN VAKIALARIN HANGİSİNİN
SABİT OLDUĞUNU HÂKİM BELİRLER 450
VIII. TARAFLARCA GETİRİLEN VAKIALARA UYAN
HUKUK NORMUNU HÂKİM UYGULAR 451
A. TÜRK HUKUKUNU KENDİLİĞİNDEN UYGULAR 451
B. YETKİLİ OLAN YABANCI HUKUKU
KENDİLİĞİNDEN UYGULAR (5718 SK m. 2) 453
& 24. TEKSİF İLKESİ 455
I. GENEL OLARAK 455
II. KURAL: BELİRLİ AŞAMAYA KADAR DAVA
MALZEMESİ İLERİ SÜRÜLEBİLİR 456
A. DAVACI AÇISINDAN TEKSİF (HMK m. 141 f. I) 456
1. Kural Olarak 457
2. Cevap Dilekçesi Verilmezse ya da Sürede Verilmezse 457
B. DAVALI AÇISINDAN TEKSİF (HMK m. 141 f. I) 457
1. Kural Olarak 457
2. Cevaba Cevap Dilekçesi Verilmezse ya da Sürede
Verilmezse 457
3. Cevap Dilekçesi Verilmezse ya da Sürede Verilmezse 457
III. TEKSİF İLKESİNİN İSTİSNALARI 458
A. ISLAH (HMK m. 141 f. II) 458
B. KARŞI TARAFIN AÇIK MUVAFAKATİ
(HMK m. 141 f. II) 458
C. ESKİ HÂLE GETİRME (HMK m. 95–101) 458
D. YARGILAMAYI GECİKTİRME AMACI TAŞIMAMAK
(HMK m. 145) 458
E. SÜRESİNDE İLERİ SÜRÜLEMEMESİNİN İLGİLİ
TARAFIN KUSURUNDAN KAYNAKLANMAMASI
(HMK m. 145) 459
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
SONUÇLARI
§ 25. TERK SEBEBİYLE BOŞANMANIN SONUÇLARI 461
I. GENEL OLARAK 461
II. FER’Î SONUÇLARI 461
A. MADDİ TAZMİNAT (TMK m. 174 f. I) 461
1. Genel Olarak 462
2. Davacıya Maddi Tazminat Verilebilir 464
3. Davalıya Maddi Tazminat Verilemez 465
B. MANEVİ TAZMİNAT (TMK m. 174 f. II) 467
1. Genel Olarak 467
2. Davacıya Manevi Tazminat Verilemez 468
3. Davalıya Manevi Tazminat Verilemez 476
C. YOKSULLUK NAFAKASI (TMK m. 175) 478
1. Genel Olarak 478
2. Davacıya Yoksulluk Nafakası Verilebilir 480
3. Davalıya Yoksulluk Nafakası Verilemez 481
D. VELÂYET (TMK m. 336 f. III) 483
1. Genel Olarak 483
2. Davacıya Velayet Verilebilir 485
3. Davalıya Velayet Verilebilir 486
E. TEDBİR NAFAKASI (TMK m. 169) 487
1. Genel Olarak 487
2. Davacıya Tedbir Nafakası Verilebilir 490
3. Davalıya Tedbir Nafakası Verilebilir 491
F. İŞTİRAK NAFAKASI (TMK. m. 182 f. III, 329) 496
1. Genel Olarak 496
2. Davacı İştirak Nafakası İsteyebilir 499
3. Davalı İştirak Nafakası İsteyebilir 500
G. KİŞİSEL İLİŞKİ (TMK m. 323) 500
1. Genel Olarak 500
2. Davacı Kişisel İlişki Kurulmasını İsteyebilir 503
3. Davalı Kişisel İlişki Kurulmasını İsteyebilir 505
III. MAL REJİMİYLE İLGİLİ SONUÇLARI 505
IV. KENDİLİĞİNDEN OLUŞAN SONUÇLARI 507
A. VATANDAŞLIK 508
B. ERGİNLİK 509
C. KAYIN HISIMLIĞI 512
D. SOYADI 512
1. Boşanma Sonrası Kadının Soyadı (TMK. m. 173) 512
a. Evlenmeden Önce Bekâr İdiyse Soyadı
(TMK. m. 173 f. I) 513
b. Evlenmeden Önce Dul İdiyse Soyadı
(TMK. m. 173 f. I) 513
aa. Kural Olarak 513
bb. Evlenmeden Önce Dul Olup Bekârlık Soyadını
Kullanması 513
2. Boşandığı Kocasının Soyadını Kullanması 514
a. Kocanın Soyadını Kullanmaya İzin Verilmesi Davası
(TMK. m. 173 f. II) 514
aa. Kocanın Soyadını Kullanmaya İzin Koşulları 514
aaa. Usulüne Uygun Dava Açılmış Olmalıdır 514
bbb. Kadın Eşin Menfaati Bulunmalıdır 517
ccc. Erkek Eşe Zarar Vermemelidir 518
bb. Kocanın Soyadını Kullanmaya İzin Usulü 518
aaa. Görevli Mahkeme 519
bbb. Erkek Eşe Husumet Yöneltilmelidir 520
ccc. Erkek Eşin Kabulü 521
ddd. Zamanaşımı 521
b. Kocanın Soyadını Kullanma İznini Kaldırma Davası
(TMK. m. 173 f. III) 522
aa. Görevli Mahkeme 523
bb. Dava Koca Tarafından Açılabilir 523
cc. Dava Kadın Tarafından Açılabilir 524
dd. Nüfus Müdürlüğü Temyiz Edemez 526
ee. Deliller Toplanmalıdır 526
3. Boşanan Kadının Hanesi (NHUY m. 28) 527
a. Kocasının Soyadını Kullanmasına İzin Verilmemişse
(TMK m. 173, f. I) 527
b. Kocasının Soyadını Kullanmasına İzin Verilmişse
(TMK m. 173, f. II) 528
4. Dul Olarak Evlenip Boşanan Kadının Soyadı ve Hanesi 528
a. Bekârlık Soyadını Taşımasına İzin Verilmesini Aile
Mahkemesinden İsteyebilir 528
b. Bekârlık Soyadını Taşımasına İzin Verilmesini
Yazılı Olarak veya E–Başvuru İle Talep Edebilir 529
5. Boşandığı Eşinin Soyadını Kullanmasına İzin Verilen
Kadının Soyadı ve Hanesi 529
a. Evlenmeden Önceki Soyadıyla Eşinin Soyadını
Birlikte Kullanmak İstemişse 529
b. Evlenmeden Önceki Soyadını Kullanmak İstemişse 530
6. Evlenmeyle Türk Vatandaşlığını Kazanıp Boşanan
Kadının Soyadı ve Hanesi 530
7. Boşanma Kararında Soyadı Belirtilmeden Boşanan
Kadının Soyadı ve Hanesi 530
8. Tanıma/Tenfiz Kararı Verilerek Boşanan Kadının
Soyadı ve Hanesi 531
9. Yetkili Kurumlar Tarafından Aile Kütüklerine Tesciline
Karar Verilerek Boşanan Kadının Soyadı ve Hanesi 531
10. Boşanma Halinde Çocuğun Hanesi 531
E. YENİDEN EVLENME OLANAĞI 532
1. Kadın Eş Yönünden Yeniden Evlenme Olanağı 532
a. Bekleme Süresi Geçmiş Olmalıdır 533
b. Bekleme Süresinde Nişanlanmaya Engel Yoktur 533
c. Bekleme Süresi Kesin Olmayan Evlenme Engelidir 533
d. Bekleme Süresinin Sona Ermesi 534
e. Bekleme Süresinin Kaldırılması 534
aa. Kadının Önceki Evliliğinden Gebe Olmadığının
Anlaşılması 535
bb. Evliliği Sona Eren Eşlerin Yeniden Birbiriyle
Evlenmek İstemeleri 535
2. Erkek Eş Yönünden Yeniden Evlenme Olanağı 536
F. CEBRÎ İCRA YOLUNA GİDİLEBİLMESİ 536
G. ZAMANAŞIMININ İŞLEMEYE BAŞLAMASI 537
H. YASAL MİRASÇILIK SIFATININ KAYBI 537
I. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARLA SAĞLANAN
HAKLARIN KAYBI 538
1. Atanmış Mirasçı Olma Hakkının Kaybı 539
2. Vasiyet Alacaklısı Olma Hakkının Kaybı 539
İ. BOŞANMA KARARININ NÜFUSA BİLDİRİLMESİ 539
1. Genel Olarak 540
2. Boşanma Kararlarında Bulunması Gerekli Hususlar
(NHK m. 27) 541
3. Boşanma Tarihi (NHUY m. 27) 542
a. Türk Mahkemesinden Verilen Boşanma Kararı 542
b. Yabancı Ülke Makamlarınca Verilen Boşanma Kararı 542
aa. Tanıma/Tenfiz Kararı Verilmesi 542
bb. Yetkili Kurumlar Tarafından Aile Kütüklerine
Tesciline Karar Verilmesi 543
4. Boşanma Kararlarının Bildirimi ve Tescili 543
a. Bildirim Süresi ve Yükümlülüğü 543
b. Bildirimin Tescili 543
aa. 20.01.1986 Tarihli Genelgeden Önce
Kesinleşmiş Mahkeme Kararları 544
bb. Boşanma Kararı Kesinleşmeden Eşlerden
Birinin Ölümü 544
5. Boşanmanın İptali Kararları (NHUY m. 29) 544
6. Yabancı Devlet Makamlarınca Verilmiş Boşanma
Kararları (NHUY m. 60) 545
7. Çok Uyruklu Vatandaşlarımızın Boşanma Olaylarının
Tescili 545
J. KADIN İÇİN BEKLEME SÜRESİ (TMK m. 132) 547
BEŞİNCİ BÖLÜM
YARGILAMA USULÜ
& 26. MK HÜKÜMLERİNE TÂBİ TUTULMAYAN YARGILAMA
KURALLARI 549
I. GENELOLARAK 549
II. HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNUNA TÂBİ
TUTULMAYAN YARGILAMA KURALLARI 555
A. HÂKİM, VİCDANEN KANAAT GETİRMELİDİR 555
B. HÂKİM, OLGULAR HAKKINDA TARAFLARA YEMİN
ÖNEREMEZ 556
C. HÂKİM, TARAFLARIN İKRARI VE KABULÜ İLE
BAĞLI DEĞİLDİR 558
Ç. HÂKİM, KANITLARI SERBESTÇE TAKDİR EDER 560
D. HÂKİM, BOŞANMANIN FER’Î SONUÇLARINA
İLİŞKİN ANLAŞMALARI ONAYLAMIŞ OLMALIDIR 563
F. HÂKİM, DURUŞMANIN GİZLİ YAPILMASINA
KARAR VEREBİLİR 564
& 27. DAVA ŞARTLARI 565
I. GENEL OLARAK 565
II. DAVA ŞARTLARI 565
A. TÜRK MAHKEMELERININ YARGI HAKKININ
BULUNMASI (HMK m. 114 f. 1/a) 565
1. Yer Bakımından Yargı Hakkının Bulunması 565
2. Kişi Bakımından Yargı Hakkının Bulunması 566
B. YARGI YOLUNUN CAİZ OLMASI (HMK m. 114 f. 1/b) 566
C. MAHKEMENİN GÖREVLİ OLMASI (HMK m. 114 f. 1/c) 566
D. MAHKEMENİN YETKİLİ OLMASI (HMK m. 114 f. 1/ç) 567
E. TARAFLARIN, TARAF VE DAVA EHLİYETİNE
SAHİP OLMALARI (HMK m. 114 f. 1/d) 567
1. Tarafların, Taraf Ehliyetine Sahip Olmaları 567
2. Tarafların, Dava Ehliyetine Sahip Olmaları 568
a. Davacının Dava Ehliyetine Sahip Olması 570
b. Davalının Dava Ehliyetine Sahip Olması 572
F. TEMSİLCİNİN GEREKLİ NİTELİĞE SAHİP
BULUNMASI (HMK m. 114 f. 1/d) 572
G. DAVA TAKİP YETKİSİNE SAHİP OLUNMASI
(HMK m. 114 f. 1/e) 572
H. VEKİLİN DAVAYA VEKÂLET EHLİYETİNE SAHİP
OLMASI (HMK m. 114 f. 1/f) 573
I. USULÜNE UYGUN DÜZENLENMİŞ BİR
VEKÂLETNAMESİNİN BULUNMASI
(HMK m. 114 f. 1/f) 573
İ. DAVACININ YATIRMASI GEREKEN GİDER
AVANSININ YATIRILMIŞ OLMASI
(HMK m. 114 f. 1/g, 120) 574
J. TEMİNAT GÖSTERİLMESİNE İLİŞKİN KARARIN
GEREĞİNİN YERİNE GETİRİLMESİ
(HMK m. 114 f. 1/ğ) 575
K. AYNI DAVANIN, DAHA ÖNCEDEN AÇILMIŞ VE
HÂLEN GÖRÜLMEKTE (DERDESTLİK) OLMAMASI
(HMK m. 114 f. 1/ı) 576
1. Hâlen Görülmekte Olan Bir Davanın Olması Gerekir/
Görülen Dava Koşulu 577
2. Tarafların/Konularının/Dava Sebeplerinin Aynı
Olması Gerekir/Aynılık Koşulu 577
a. Davanın Tarafları Aynı Olmalıdır 577
b. Davanın Konusu Aynı Olmalıdır 579
c. Dava Sebepleri Aynı Olmalıdır 579
L. AYNI DAVANIN, DAHA ÖNCEDEN KESİN HÜKME
BAĞLANMAMIŞ OLMASI (HMK m. 114 f. 1/i) 581
&28. GÖREVLİ MAHKEME 587
I. GÖREVİN BELİRLENMESİ (HMK m. 1, c. 1) 587
A. GÖREVLİ MAHKEME 4787 SAYILI KANUNLA
BELİRLENMİŞTİR 587
B. GÖREV SÖZLEŞMESİ YAPILAMAZ 588
II. GÖREV KURALLARININ NİTELİĞİ 588
A. KAMU DÜZENİNDENDİR (HMK m. 1, c. 2) 588
B. DAVA ŞARTLARINDANDIR (HMK m. 114/c) 589
C. KENDİLİĞİNDEN ARAŞTIRILIR (HMK m. 115 f. I) 589
D. HER ZAMAN İLERİ SÜRÜLEBİLİR (HMK m. 115 f. I) 590
E. TARAFLAR İTİRAZDA BULUNABİLİR 590
F. USULÎ KAZANILMIŞ HAK OLUŞTURMAZ 590
G. HÜKÜM KESİNLEŞTİKTEN SONRA İLERİ
SÜRÜLEMEZ 590
III. GÖREVLİ MAHKEME 591
A. DAVA AİLE MAHKEMESİ FAALİYETE GEÇMEDEN
ÖNCE AÇILMIŞSA 591
1. Aile Mahkemesi Davadan Sonra Karardan Önce
Faaliyete Geçmişse 591
a. Devir Kararı Yerine Görevsizlik Kararı Verilemez 591
b. Devir Kararı Temyiz Edilemez 592
c. Devredilen Aile Mahkemesi Tarafından Yargılama
Sürdürülür 593
2. Aile Mahkemesi Karardan Sonra Hüküm
Kesinleşmeden Önce Faaliyete Geçmişse 593
a. Devir Kararı Verilmelidir 593
b. Devir Kararı Temyiz Edilemez 595
c. Devredilen Aile Mahkemesi Tarafından İşlemler
Sürdürülür 595
B. DAVA AİLE MAHKEMESİ FAALİYETE GEÇTİKTEN
SONRA AÇILMIŞSA 596
C. AİLE MAHKEMESİ KURULMAYAN YERLERDE
GÖREVLİ MAHKEME (4787 sayılı Kanun m. 4/1) 597
D. ZİNA SEBEBİYLE BOŞANMA İLE İLİNTİLİ
DAVALARDA GÖREVLİ MAHKEME 599
1. Boşandığı Eşin Soyadını Kullanmaya İzin Davasında
Görevli Mahkeme 599
2. Evliliğin Tespitine İlişkin Davada Görevli Mahkeme 600
3. Boşanma Davasından Sonra Açılan Boşanma
Sebebiyle Manevi Tazminat İsteğine İlişkin Davada
Görevli Mahkeme 600
4. Boşanma Davası Bulunmadan İleri Sürülen Manevi
Tazminat Davası 601
5. Çocuğun Mallarını Geri Verme Yükümlülüğünden
Kaynaklanan Alacak Davası 601
6. Aile Hukuku Hükümlerine Göre İncelenemeyen Haksız
Fiil Sorumluluğundan Kaynaklanan Manevi Tazminat
Davası 602
7. 6284 Sayılı Kanun Hükümlerine Göre Verilen Tedbir
Kararlarına İtiraz 604
8. Velayetin Kaldırılması Davası 604
9. Velayetin Değiştirilmesi Davası 605
10. Çocuğun Soyadının Değiştirilmesi Davası 607
11. Çocuğun Mutad Meskeni Olan Ülkeye İadesi Davası 612
12. Nafaka Alacağı İle İlgili Menfi Tespit Davası 613
13. Nafakanın İstirdadı Davası 614
14. Evlilik Öncesi Alacak Davası 615
& 29. YETKİLİ MAHKEME 617
I. YETKİ KURALININ NİTELİĞİ 617
A. DİĞER KANUNLARDA YER ALAN YETKİYE
İLİŞKİN HÜKÜMLER SAKLI TUTULMUŞTUR
(HMK m. 5) 617
B. İLK İTİRAZ NİTELİĞİNDEDİR (HMK m. 116 f. I/a) 618
C. KESİN YETKİ KURALI ÖNGÖRÜLMEMİŞTİR
(TMK m. 168) 619
D. KENDİLİĞİNDEN YETKİSİZLİK KARARI
VERİLEMEZ (HMK m. 19 f. II, IV) 620
E. ASIL DAVAYA BAKAN MAHKEME KARŞI
DAVAYA BAKMAYA YETKİLİDİR (HMK m. 13) 621
F. YETKİ HUSUSUNDA TERCİH HAKKI DAVACIYA
AİTTİR 621
G. DAVA TARİHİNDEKİ YERLEŞİM YERİ
MAHKEMESİNE GÖRE BELİRLENİR 623
H. DAVADAN SONRA YERLEŞİM YERİNİN
DEĞİŞMESİ ETKİLİ DEĞİLDİR 623
II. YETKİLİ MAHKEMELER (TMK m. 168) 624
A. EŞLERDEN BİRİNİN YERLEŞİM YERİ 625
1. Kadın Eşin Yerleşim Yeri 625
a. Ayrı Ev Açma Olanağı Olmayan Kadının Yerleşim
Yeri 625
aa. Baba Evinin Bulunduğu Yerde Dava Açılabilir 625
bb. Yakınlarının Bulunduğu Yerde Dava Açılamaz 633
b. Ayrı Ev Açma Olanağı Olan Kadının Yerleşim Yeri 634
c. Nüfusa Kayıtlı Olunan Yer Yerleşim Yerine Karine
Değildir 636
d. Kadın Seçimlik Hakkını Kullanabilir 637
2. Erkek Eşin Yerleşim Yeri 637
a. Kural Olarak 638
b. Nüfusa Kayıtlı Olunan Yer Yerleşim Yerine Karine
Değildir 639
c. Yurtdışında İşçi Olarak Çalışan Erkek Eş 639
d. Emekli Olan Erkek Eş 640
3. Eşlerden Birinin Yerleşim Yerinin Belirlenmesi 641
a. Muhtarlık Belgesi 641
b. Çalışılan Yer 642
aa. Memuriyet Sebebiyle Çalışılan Yer 643
bb. Serbest Olarak Çalışılan Yer 644
c. Oturulan Yer 646
aa. Kural Olarak 646
bb. Varsayılan Yerleşim Yeri 647
cc. Uzun Süre Yurt Dışında Oturulan Yer 647
dd. Uzun Süre Yurt İçinde Oturulan Yer 647
d. Kurumlarda Bulunulan Yer (TMK. m. 22) 648
aa. Eğitim Kurumunda Bulunma 648
bb. Sağlık Kurumunda Bulunma 649
cc. Bakım Kurumunda Bulunma 650
dd. Ceza Kurumunda Bulunma 653
e. Adres Beyan Formundaki Bildirim 653
f. İkamet Tezkeresi İle Bulunan Yabancılar 655
B. SON DEFA ALTI AY BİRLİKTE OTURULAN YER 657
C. YURT DIŞINDA YAŞAYAN TÜRK VATANDAŞLARI
(5718 SK m. 41) 659
& 30. YARGILAMA GİDERLERİ 661
I. GENEL OLARAK 661
II. YARGILAMA GİDERLERİNİN KAPSAMI 661
A. HARÇLAR (HMK m. 323 f. I/a) 662
1. Başvurma Harcı (HK m. 27) 662
2. Karar ve İlam Harcı (HMK m. 323 f. I/a) 665
B. MASRAFLAR (HMK m. 323 f. I/b–g) 665
1. Tebliğ ve Posta Giderleri (HMK m. 323 f. I/b) 666
2. Dosya ve Sair Evrak Giderleri (HMK m. 323 f. I/c) 666
3. Geçici Hukuki Koruma Tedbirleri ve Protesto, İhbar,
İhtarname ve Vekâletname Düzenlenmesine İlişkin
Giderler (HMK m. 323 f. I/ç) 666
4. Keşif Giderleri (HMK m. 323 f. I/d) 667
5. Tanığa Ödenen Ücret ve Giderler (HMK m. 323 f. I/e) 667
6. Bilirkişiye Ödenen Ücret ve Giderler
(HMK m. 323 f. I/e) 667
7. Resmî Dairelerden Alınan Belgeler İçin Ödenen Harç,
Vergi, Ücret ve Sair Giderler (HMK m. 323 f. I/f) 667
8. Vekil İle Takip Edilmeyen Davalarda Tarafların Hazır
Bulundukları Günlere Ait Gündelik, Seyahat ve
Konaklama Giderleri (HMK m. 323 f. I/g) 667
9. Vekili Bulunduğu Hâlde Mahkemece Çağrılan Taraf
İçin Gündelik, Yol ve Konaklama Giderleri
(HMK m. 323 f. I/g) 668
10. Yargılama Sırasında Yapılan Diğer Giderler
(HMK m. 323 f. I/h) 668
11. Resen Yapılması Gereken İşlemlere İlişkin Giderler
(HMK m. 325) 668
C. VEKÂLET ÜCRETİ (HMK m. 323 f. I/ğ, 330) 668
1. Kararın Niteliği Dikkate Alınmalıdır 671
a. Dava Kabul Edilmişse 671
aa. Asıl Dava Kabul Edilmişse 671
bb. Karşı Dava Kabul Edilmişse 672
cc. Birleşen Dava Kabul Edilmişse 672
dd. Terditli Dava Kabul Edilmişse 673
b. Dava Ret Edilmişse 673
c. Davanın İşlemden Kaldırılmasına Karar Verilmişse 674
ç. Davadan Feragat Edilmişse (AAÜT m. 6 f. I) 674
d. Görevsizlik Nedeniyle Dava Dilekçesinin Reddine
Karar Verilmişse (AAÜT m. 7 f. I) 675
e. Yetkisizlik Nedeniyle Dava Dilekçesinin Reddine
Karar Verilmişse (AAÜT m. 7 f. I) 675
f. Davanın Açılmamış Sayılmasına Karar Verilmişse
(AAÜT m. 7 f. I) 675
g. Gönderme Kararı Varsa (AAÜT m. 7 f. III) 675
ğ. Karşı Dava Varsa (AAÜT m. 8) 676
h. Davanın Birleştirilmesi Kararı Varsa (AAÜT m. 8) 676
ı. Davanın Ayrılması Kararı Varsa (AAÜT m. 8) 676
i. Nafaka davalarında (AAÜT m. 9) 677
j. Dava Birden Çok İse 678
2. Vekâlet Ücreti İstenilmediği Açıklanmışsa 679
3. Katma Değer Vergisine Hükmedilemez 680
4. Kesinleşen Yönler Dikkate Alınmalıdır 680
5. Taraf Lehine Hükmedilir (HMK m. 330) 682
6. İstifa Etme Engel Değildir 682
7. Miktarı Hâkim Takdir Eder 683
8. Baro Görevlendirmişse Verilemez 683
9. Boşanmanın Eki İsteklerde Verilemez 684
10. Kararın Verildiği Tarihte Yürürlükte Bulunan Tarife
Gereğince Karar Verilir 684
11. Birden Fazla Sebeple Açılan Davada Tek Vekâlet
ücreti Verilir 685
III. YARGILAMA GİDERLERİ İÇİN AVANS YATIRMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ 685
A. GENEL OLARAK 685
B. DELİL AVANSI (HMK m. 324) 685
1. Kavram (HMK m. 324 f. I) 686
2. Taraflarca Getirilme İlkesinin Uygulandığı Davalarda
(HMK m. 25) 687
a. Verilen Kesin Süre Usulüne Uygun Olmalıdır 687
b. Verilen Kesin Süre İçinde Delil Avansı
Yatırılmalıdır (HMK m. 324 f. I) 688
aa. Yatırılmazsa Delilin İkamesinden Vazgeçilmiş
Sayılır (HMK m. 324 f. II) 688
bb. Diğer Taraf Bu Avansı Yatırabilir
(HMK m. 324 f. II) 691
c. Aynı Delilin İkamesinde Yarı Yarıya Avans
Olarak Ödenir (HMK m. 324 f. I) 691
3. Kendiliğinden Araştırma İlkesinin Uygulandığı
Davalarda (HMK m. 325) 691
C. GİDER AVANSI (HMK m. 114/g, 120) 692
D. AVANSIN İADESİ (HMK m. 333) 692
IV. YARGILAMA GİDERLERİNE HÜKMEDİLMESİ 693
A. MAHKEMECE RESEN HÜKMEDİLİR (HMK m. 332 f. I) 693
B. HÜKÜM ALTINDA GÖSTERİLİR (HMK m. 332 f. II) 694
1. Tutarı 694
2. Hangi Tarafa Yükletildiği 695
3. Hangi Oranda Yükletildiği 695
4. Dökümü 695
5. Hükümden Sonraki Yargılama Giderlerinin Ödenme
Şekli 696
C. ESASTAN SONUÇLANMAYAN DAVADA
HÜKMEDİLMESİ (HMK m. 331) 696
1. Davanın Konusuz Kalması (HMK m. 331 f. I) 696
2. Görevsizlik ve Yetkisizlik Verilmesi (HMK m. 331 f. II) 697
a. Davaya Bir Başka Mahkemede Devam Edilmişse 697
b. Davaya Bir Başka Mahkemede Devam Edilmemişse 698
3. Davanın Açılmamış Sayılması (HMK m. 331 f. III) 699
D. KESİNLEŞEN GİDERLER DİKKATE ALINMALIDIR 699
V. YARGILAMA GİDERLERİNDEN SORUMLULUK 700
A. ALEYHİNE HÜKÜM VERİLEN TARAFTAN
ALINMASINA KARAR VERİLİR (HMK m. 326) 700
B. DÜRÜSTLÜK KURALINA AYKIRILIK VARSA
(HMK m. 327) 701
D. İSTEMEDİĞİNİ AÇIKLAYANIN GİDERİ ÜZERİNDE
BIRAKILIR 702
& 31. DAVADAN FERAGAT 703
I. FERAGAT KAVRAMI 703
A. TALEP SONUCUNDAN KISMEN VAZGEÇİLEBİLİR
(HMK m. 307, 308 f. III) 704
B. TALEP SONUCUNDAN TAMAMEN
VAZGEÇİLEBİLİR (HMK m. 307) 704
II. FERAGAT EDEBİLECEK KİŞİ 704
A. DAVACI 705
B. DAVACI VEKİLİ 706
C. YASAL TEMSİLCİ 707
1. Veli 707
2. Vasi 707
III. FERAGAT ŞEKLİ 708
A. FERAGAT YAZILI OLARAK YAPILABİLİR
(HMK m. 309 f. I) 708
1. Kimlik Tespiti Bulunmalıdır 708
2. İmza Bulunmalıdır 709
B. FERAGAT SÖZLÜ OLARAK YAPILABİLİR
(HMK m. 309 f. I) 710
1. Feragat Tutanağa Yazılmalıdır (HMK m. 154, f. III/ç) 710
2. Beyanda Bulunana Okunmalıdır 711
3. Beyanda Bulunanın İmzası Alınmalıdır 711
IV. FERAGATİN ÖZELLİKLERİ 711
A. FERAGAT MUVAFAKATE BAĞLI DEĞİLDİR 711
1. Karşı Tarafın Muvafakatine Bağlı Değildir
(HMK m. 309 f. II) 712
2. Mahkemenin Muvafakatine Bağlı Değildir
(HMK m. 309 f. II) 712
B. FERAGAT KAYITSIZ VE ŞARTSIZ OLMALIDIR
(HMK m. 309 f. IV) 712
C. FERAGAT AÇIK OLMALIDIR 713
1. Boşanmak İstemediğini Açıklamak 717
2. Eşini Müşterek Haneye Kabul Edeceğini Açıklamak 717
3. Eşi İle Barıştığını Açıklamak 718
4. Bir Şans Daha Verdiğini Açıklamak 718
D. FERAGAT KISMEN OLABILIR 719
E. FERAGATİN İPTALİ İRADE SAKATLANMASINDA
İSTENEBİLİR 719
V. FERAGATİN ZAMANI (HMK m. 310) 719
A. 7251 SAYILI KANUN ÖNCESİ FERAGAT 719
1. Karardan Önce Feragat (HMK m. 310 f. I) 720
2. Karardan Sonra Temyizden Önce Feragat 720
a. Derece Mahkemesi Kendi Kararını Kaldıramaz 720
b. Dosyadan El Çeken Mahkemece Yapılacak İşlemler 723
aa. Bölge Adliye Mahkemesi Tarafından Yapılacak
İşlem 725
bb. Yargıtay Tarafından Yapılacak İşlem 725
3. Temyizden Sonra Karar Düzeltmeden Önce Feragat 726
4. Yargıtay’da Duruşmada Feragat 727
5. Karar Düzeltme Aşamasında Feragat 727
B. 7251 SAYILI KANUN SONRASI FERAGAT 728
1. Karardan Önce Feragat (HMK m. 310 f. I) 728
2. Feragatin Hükmün Verilmesinden Sonra Adliye
Mahkemelerinde Yapılması (HMK m. 310 f. II) 729
a. İlk Derece Mahkemesinde Yapılması 729
b. Bölge Adliye Mahkemesinde Yapılması 729
3. Feragatin Dosyanın Temyiz İncelemesine
Gönderilmesinden Sonra Yapılması
(HMK m. 310 f. III) 730
VI. FERAGAT HÂLİNDE YARGILAMA GİDERLERİ
(HMK m. 312) 731
VII. FERAGATİN SONUÇLARI (HMK m. 311) 731
A. UYUŞMAZLIĞI SONLANDIRIR 731
B. KURAL OLARAK MAHKEMEYE ULAŞTIĞINDA
SONUÇ DOĞURUR 731
1. Mahkemenin Yetkisi Kesinleşmişse Feragat Karara
Bağlanır 732
2. Feragat Yetki İtirazı Olan Mahkemeye Ulaşmışsa Önce
Yetki İtirazı Karara Bağlanır İdi 733
C. KESİN HÜKÜM GİBİ HUKUKİ SONUÇ DOĞURUR 737
D. İRADE BOZUKLUĞU HÂLLERİNDE FERAGATİN
İPTALİ İSTENEBİLİR 738
E. FERAGATTEN DÖNÜLEMEZ 738
F. KAMU DÜZENİNE İLİŞKİNDİR 741
G. KESİNLEŞMEYEN YÖNLERDEN SONUÇ DOĞURUR 742
H. HÜKÜM TEBLİĞ EDİLMEDEN KANUN
YOLLARINDAN FERAGAT SONUÇ DOĞURMAZ 743
I. OLMAYAN/AÇILMAMIŞ BİR DAVADAN FERAGAT
EDİLEMEZ 744
İ. HÜKÜM KESİNLEŞTİKTEN SONRA FERAGAT
SONUÇ DOĞURMAZ 744
VIII. FERAGATİN BENZERİ KAVRAMLARLA
KARŞILAŞTIRILMASI 745
A. DOSYANIN İŞLEMDEN KALDIRILMASI
(HMK m. 150) KAVRAMI İLE KARŞILAŞTIRMA 745
B. DAVANIN GERİ ALINMASI (HMK m. 123)
KAVRAMI İLE KARŞILAŞTIRMA 746
IX. KARAR VERİLMEDEN ÖNCE FERAGAT HALİNDE
KARAR 747
& 32. DAVANIN KONUSUZ KALMASI 749
I. DAVANIN KONUSUZ KALMASI SEBEPLERİ 749
A. TEMYİZ EDİLMEYEN DİĞER BOŞANMA KARARI
DAVAYI KONUSUZ BIRAKIR (TMK m. 161–184) 749
B. KESİNLEŞEN BOŞANMA KARARI DAVAYI
KONUSUZ BIRAKIR (TMK m. 161–184) 751
C. KESİNLEŞEN EVLENMENİN İPTALİ DAVAYI
KONUSUZ BIRAKIR (TMK m. 145–160) 752
D. EŞLERDEN BİRİNİN ÖLÜMÜ DAVAYI KONUSUZ
BIRAKIR (TMK m. 28 f. I) 752
E. TANIMA–TENFİZ KARARI DAVAYI KONUSUZ
BIRAKIR 753
1. Boşanma İstemi Konusuz Kalır 753
2. Boşanmanın Eki İstemler İncelenir 754
3. Bekletici Sorun Yapılmalıdır 754
F. EVLİLİĞİN FESİH KARARIYLA SONLANMASI
DAVAYI KONUSUZ BIRAKIR (TMK m. 32 f. I, 131) 755
1. Gaiplik Kararı İle Eş Ölmüş Gibi Kabul Edilir
(TMK m. 35) 757
2. Gaiplik Kararı Evliliği Ortadan Kaldırmaz 759
3. Gaiplik Kararı Alan Fesih Kararı Almayabilir 759
4. Evliliğin Feshi Kararı Evliliği Ortadan Kaldırır 759
5. Evliliğin Feshi Kararı Alan Eş Yeniden Evlenebilir 760
a. Fesih Kararı Almadan Yeniden Evlenme
(TMK m. 145 b. 1) 760
b. Fesih Kararı Aldıktan Sonra Yeniden Evlenme
(TMK m. 131 f. 1) 760
G. EVLİLİĞİN ÖLÜM KARİNESİYLE SONLANMASI
DAVAYI KONUSUZ BIRAKIR (TMK m. 31, 44 f. I) 761
H. EVLİLİĞİN DE FACTO CİNSİYET DEĞİŞTİRMEYLE
SONLANMASI DAVAYI KONUSUZ BIRAKIR 762
II. DAVANIN KONUSUZ KALMASINDA UYGULANACAK
USUL HÜKÜMLERİ 762
A. NÜFUS KAYDI İNCELENMELİDİR 763
B. DİĞER BOŞANMA DAVASININ SONUCU
ARAŞTIRILMALIDIR 763
C. KARAR VERİLMEYEREK DAVA KONUSUZ
BIRAKILMAZ 763
D. YARGILAMA GİDERİ ALEYHİNE KARAR
VERİLEBİLECEK OLANA YÜKLENİR
(HMK m. 331 f. I) 764
E. HÜKÜM VERİLEMEZ 766
F. DAVANIN KONUSU KALMADIĞI AÇIKLANARAK
DAVAYA SON VERİLİR 766
G. MADDİ HATAYA DAYALI TEMYİZ VE KARAR
DÜZELTME KARARI KALDIRILABİLİR 767
H. MADDİ TAZMİNAT TALEBİNİN KARARA
BAĞLANMASINA ENGEL DEĞİLDİR 768
& 33. DELİL TESPİTİ 769
I. GENEL OLARAK 769
II. DELİL TESPİTİ İSTENEBİLECEK HÂLLER 769
A. GÖRÜLMEKTE OLAN BİR DAVADA İSTENEBİLİR
(HMK m. 400 f. I) 769
B. İLERİDE AÇILACAK DAVA İÇİN İSTENEBİLİR
(HMK m. 400 f. I) 770
III. DELİL TESPİTİ TALEBİNİN GERÇEKLEŞMESİ 770
A. HUKUKİ YARARIN VARLIĞI GEREKİR
(HMK m. 400 f. II) 770
B. DELİL TESPİTİ TALEBİ DİLEKÇEYLE YAPILIR
(HMK m. 402 f. I) 771
C. TESPİT GİDERLERİ AVANS OLARAK ÖDENİR
(HMK m. 402 f. II) 771
IV. DELİL TESPİTİ TALEBİNİN İNCELENMESİ 771
A. GÖREV VE YETKİ KOŞULU GERÇEKLEŞMELİDİR
(HMK m. 401) 772
B. TALEP HAKLI BULUNURSA KARAR DİLEKÇEYLE
BİRLİKTE KARŞI TARAFA TEBLİĞ EDİLİR
(HMK m. 402 f. III) 773
C. TESPİT TUTANAĞI VE BİLİRKİŞİ RAPORUNUN BİR
ÖRNEĞİ KARŞI TARAFA RESEN TEBLİĞ OLUNUR
(HMK m. 402 f. IV) 774
D. ACELE HÂLLERDE TEBLİGAT YAPILMAKSIZIN
TESPİT YAPILABİLİR (HMK m. 403) 774
E. KARARIN YERİNE GETİRİLMESİNDE O DELİLİN
TOPLANMASINA İLİŞKİN HÜKÜMLER UYGULANIR
(HMK m. 404) 775
F. DELİL TESPİTİ DOSYASI ASIL DAVA DOSYASININ
EKİ SAYILIR (HMK m. 405) 775
G. NİHAİ KARAR DEĞİLDİR 776
& 34. BİLİRKİŞİ İNCELEMESİ 777
I. GENEL OLARAK 777
A. BİLİRKİŞİLİK TEŞKİLATI 779
1. Bilirkişilik Danışma Kurulu (Bilirkişilik K. m. 4–5) 779
2. Bilirkişilik Daire Başkanlığı (Bilirkişilik K. m. 6) 782
3. Bilirkişilik Bölge Kurulları (Bilirkişilik K. m. 7–9) 784
B. BİLİRKİŞİLİK ŞARTLARI 786
2. Başvurusu (Bilirkişilik K. m. 11) 787
3. Seçilme Usulü (Bilirkişilik K. m. 11) 788
4. Sicil İşlemleri 788
a. Sicile Kayıt (Bilirkişilik K. m. 11) 788
b. Sicilinin Tutulması (Bilirkişilik K. m. 12) 788
c. Sicilden Çıkarılma (Bilirkişilik K. m. 13) 789
5. Liste İşlemleri 789
a. Listesinin Tutulması (Bilirkişilik K. m. 12 f. III) 790
b. Listeden Çıkarılma (Bilirkişilik K. m. 13) 790
6. Görevlendirilmesi (Bilirkişilik K. m. 12) 790
7. Denetleme ve İnceleme (Bilirkişilik K. m. 14) 791
a. Konusu 791
aa. Tutum ve Davranışları 791
bb. Raporlarının Mevzuata Uygunluğu 791
b. Usulü 791
c. İtiraz ve Dava Hakkı (Bilirkişilik K. m. 15) 792
III. MAHKEME BİLİRKİŞİLİĞİ 792
A. BİLİRKİŞİYE BAŞVURULMASINI GEREKTİREN
HÂLLER (HMK m. 266) 793
1. Çözümü Hukuk Dışında, Özel veya Teknik Bilgiyi
Gerektiren Hâl Bulunmalıdır (HMK m. 266 c. 1) 793
2. Bilirkişinin Oy ve Görüşünün Alınmasına Karar
Verilmelidir (HMK m. 266 c. 1) 793
a. Taraflardan Birinin Talebi Üzerine 793
b. Kendiliğinden 794
3. Bilirkişinin Oy ve Görüşünün Alınmasına Gerek
Bulunmalıdır (HMK m. 266 c. 2) 794
a. Genel Bilgiyle Çözümlenmesi Mümkün Olmayan
Konularda (Bilirkişilik K. m. 3 f. III) 794
b. Tecrübeyle Çözümlenmesi Mümkün Olmayan
Konularda (Bilirkişilik K. m. 3 f. III) 794
c. Hâkimlik Mesleğinin Gerektirdiği Hukukî Bilgiyle
Çözümlenmesi Mümkün Olmayan Konularda
(Bilirkişilik K. m. 3 f. III) 795
d. UYAP ile Ulaşılamayan Bilgi veya Çözülemeyen
Sorunlar Hakkında (Bilirkişilik K. m. 3 f. VIII) 795
4. Bilirkişi Olarak Görevlendirilmeyecek Olanlar
(HMK m. 266 c. 2) 795
B. BİLİRKİŞİ SAYISININ BELİRLENMESİ (HMK m. 267) 795
1. Kural Olarak Yalnızca Bir Kişi Görevlendirilebilir 796
2. Gerekiyorsa Birden Fazla Kişiden Oluşacak Bir Kurul
Görevlendirilebilir 796
C. BİLİRKİŞİLERİN GÖREVLENDİRİLMESİ
(HMK m. 268) 796
1. Listede Uzman Bilirkişi Bulunması (HMK m. 268 f. I) 796
2. Listede Uzman Bilirkişi Bulunmaması
(HMK m. 268 f. II) 796
3. Kanunlarda Görüş Bildirmekle Yükümlü Kılınan
Önceliklidir (HMK m. 268 f. III) 797
a. Adli Tıpla İlgili Konular 797
b. İmza İncelemesi 797
D. BİLİRKİŞİLİK GÖREVİNİN KAPSAMI (HMK m. 269) 798
1. Mahkemede Hazır Bulunma Görevi Vardır 798
2. Yemin Etme Görevi Vardır 798
3. Oy ve Görüşünü Bildirme Görevi Vardır 798
E. BİLİRKİŞİLİK GÖREVİNİ KABULLE YÜKÜMLÜ
OLANLAR (HMK m. 270) 799
1. Resmî Bilirkişiler 799
2. Bilirkişi Listesinde Yer Alanlar 799
3. Konuyu Bilmeksizin, Meslek veya Zanaatlarını İcra
Etmesine Olanak Bulunmayanlar 799
4. Konuda Meslek veya Sanat İcrasına Resmen Yetkili
Kılınmış Olanlar 800
F. BİLİRKİŞİYE YEMİN VERDİRİLMESİ (HMK m. 271) 800
1. Listelere Kaydedilmiş Kişilere Yemin Verdirilmesi
(HMK m. 271 f. I) 800
2. Listelere Kaydedilmemiş Kişilere Yemin Verdirilmesi
(HMK m. 271 f. II) 801
G. BİLİRKİŞİNİN GÖREVİNİ YAPMAKTAN YASAKLI
OLMASI VE REDDİ (HMK m. 272) 801
1. Bilirkişinin Görevini Yapmaktan Yasaklı Olması 801
2. Bilirkişinin Reddi 802
H. BİLİRKİŞİNİN GÖREV ALANININ BELİRLENMESİ
(HMK m. 273) 803
1. Bilirkişinin Görevlendirilmesine İlişkin Kararın
Kapsamı 803
a. İnceleme Konusu Bütün Sınırlarıyla ve Açıkça
Belirlenmiş Olmalıdır (Bilirkişilik K. m. 3 f. VI) 803
b. Bilirkişinin Cevaplaması Gereken Sorular
Belirlenmiş Olmalıdır 804
c. Raporun Verilme Süresi Belirlenmiş Olmalıdır 804
2. Bilirkişiye İnceleyeceği Şeyler Usulüne Uygun
Biçimde Teslim Edilir 804
I. BİLİRKİŞİNİN GÖREV SÜRESİ (HMK m. 274) 804
1. Görev Süresi Üç Ay Olup Gerekirse Uzatılabilir
(HMK m. 274 f. I) 805
2. Süresi İçinde Raporunu Vermeyen Bilirkişi Hakkında
Yapılacak İşlemler (HMK m. 274 f. I) 805
a. Görevden Alınarak Başka Bilirkişi
Görevlendirilebilir 805
b. Teslim Edilmiş Bulunan Dosya ve Eklerini
Mahkemeye Hemen Tevdi Etmesi İstenir 805
c. Gerekiyorsa, Kendilerine Ücret ve Masraf Ödemesi
Yapılmaz (HMK m. 274 f. II) 806
d. Yaptırımların Uygulanması Bilirkişilik Bölge
Kurulundan Talep Edilir 806
İ. BİLİRKİŞİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 806
1. Bilirkişinin Haber Verme Yükümlülüğü (HMK m. 275) 806
a. Görevin Uzmanlık Alanına Girmediğini Haber
Verme 807
b. Başka Bilirkişi İle İşbirliğine İhtiyaç Duyduğunu
Haber Verme 807
c. Görevi Kabulden Kaçınmasını Haklı Kılacak
Mazeretini Haber Verme 807
d. Soruşturulma ve Tespit İhtiyacını Haber Verme 807
e. Bazı Kayıt ve Belgelerin Getirtilmesine İhtiyacı
Haber Verme 807
2. Bilirkişinin Görevini Bizzat Yerine Getirme
Yükümlülüğü (HMK m. 276, Bilirkişilik K. m. 3 f. IV) 808
a. Görevini Bizzat Yerine Getirme Yükümlülüğü
Vardır 808
b. Görevinin İcrasını Kısmen yahut Tamamen Başka
Bir Kimseye Bırakamaz 808
3. Bilirkişinin Sır Saklama Yükümlülüğü (HMK m. 277) 808
a. Öğrendiği Sırları Saklama Yükümlülüğü
(Bilirkişilik K. m. 3 f. V) 808
b. Öğrendiği Sırları Kendisi ve Başkaları Yararına
Kullanmaktan Kaçınma Yükümlülüğü 809
4. Bilirkişinin Görevi Sebebiyle Kendisine Tevdi Edilen
Bilgi ve Belgelerin Gizliliğini Sağlama Yükümlülüğü
(Bilirkişilik K. m. 3 f. V) 809
J. BİLİRKİŞİNİN YETKİLERİ (HMK m. 278) 809
1. Mahkemenin Sevk ve İdaresi Altında Görevini Yürütür 809
2. Görev Alanı veya Sınırlarına İlişkin Tereddüdün
Giderilmesini İsteyebilir 810
3. Mahkemenin Uygun Bulması Kaydıyla Tarafların
Bilgisine Başvurabilir 810
4. Şey Üzerinde İnceleme Yapması Zorunlu İse Mahkeme
Kararı İle Gerekli İncelemeyi Yapabilir 810
K. BİLİRKİŞİ AÇIKLAMALARININ TESPİTİ VE RAPOR
(HMK m. 279) 810
1. Bilirkişinin Oy ve Görüşünü Bildirme Şekli
(HMK m. 279 f. I) 811
a. Oy ve Görüşün Yazılı Olarak Bildirilmesi 811
b. Oy ve Görüşün Sözlü Olarak Bildirilmesi
(HMK m. 279 f. III) 811
2. Bilirkişi Raporunun Kapsamı (HMK m. 279 f. II) 811
a. Tarafların Ad ve Soyadları 811
b. Görevlendirildiği Hususlar 812
c. Gözlem ve İnceleme Konusu Yapılan Maddi
Vakıalar 812
d. Gerekçe ve Varılan Sonuçlar 812
e. Varsa Azınlıkta Kalan Oy ve Görüş 812
3. Bilirkişinin Ek Rapor Vermesi
(Bilirkişilik K. m. 3 f. VII) 813
4. Bilirkişinin Davranış Yasakları (HMK m. 279 f. IV) 813
a. Açıklama Yasağı (Bilirkişilik K. m. 3 f. II) 813
b. Hukuki Nitelendirme Yasağı
(Bilirkişilik K. m. 3 f. II) 813
c. Değerlendirme Yasağı (Bilirkişilik K. m. 3 f. II) 813
L. BİLİRKİŞİ RAPORUNUN VERİLMESİ (HMK m. 280) 813
1. Bilirkişi, Raporunu Mahkemeye Verir 814
a. Kendisine İncelenmek Üzere Teslim Edilen Şeylerle
Birlikte Verir 814
b. Dizi Pusulasına Bağlı Olarak Verir 814
2. Verildiği Tarih Rapora Yazılır 814
3. Örneği Taraflara Tebliğ Edilir 814
M. BİLİRKİŞİ RAPORUNA İTİRAZ (HMK m. 281) 815
1. Eksik Gördükleri Hususların Tamamlattırılması
İstenebilir 815
2. Belirsizlik Gösteren Hususlarda Açıklama İstenebilir 816
3. Yeni Bilirkişi Atanması İstenebilir 817
N. BİLİRKİŞİ RAPOR VE BEYANLARI ISLAHLA
GEÇERSİZ KILINAMAZ (HMK m. 179 f. II) 817
O. BİLİRKİŞİNİN OY VE GÖRÜŞÜNÜN
DEĞERLENDİRİLMESİ (HMK m. 282) 818
1. Hâkim, Bilirkişinin Oy ve Görüşünü Serbestçe
Değerlendirir 818
2. Hâkim, Bilirkişinin Oy ve Görüşünü Diğer Delillerle
Birlikte Değerlendirir 818
Ö. BİLİRKİŞİ GİDER VE ÜCRETİ (HMK m. 283) 819
P. BİLİRKİŞİNİN HUKUKİ SORUMLULUĞU 819
1. Türk Ceza Kanunu Bakımından (HMK m. 284,
Bilirkişilik Yön. m. 58 f. I) 820
2. 6100 sayılı HMK Bakımından (HMK m. 285 f. I) 820
a. Devlete Karşı Tazminat Davası Açılabilir
(HMK m. 285 f. I, Bilirkişilik Yön. m. 58 f. III) 820
b. Devlet Ödediği Tazminat İçin Sorumlu Bilirkişiye
Rücu Eder (HMK m. 285 f. II,
Bilirkişilik Yön. m. 58 f. IV) 821
aa. Görüleceği Mahkeme (HMK m. 286 f. II) 821
bb. Zamanaşımı (HMK m. 287) 821
& 35. KEŞİF 823
I. GENEL OLARAK 823
II. KEŞİF 824
A. KEŞİF KARARI (HMK m. 288) 824
1. Bilgi Sahibi Olmak İçin Yapılır (HMK m. 288 f. I) 824
2. Hâkim Gerektiğinde Bilirkişi Yardımına Başvurur
(HMK m. 288 f. I) 825
3. Keşif Kararı Mahkemece Sözlü Yargılamaya Kadar
Alınır (HMK m. 288 f. II) 825
4. Keşif Kararı Talep Üzerine veya Resen Alınabilir
(HMK m. 288 f. II) 825
B. KEŞFE YETKİLİ MAHKEME (HMK m. 289) 826
1. Davaya Bakan Mahkeme 826
a. Keşif Konusu, Mahkemenin Yargı Çevresi İçinde
İse Davaya Bakan Mahkeme (HMK m. 289 f. I c. 1) 826
b. Keşif Konusu, Büyükşehir Belediye Sınırları
İçerisinde İse (HMK m. 289 f. II) 827
2. Keşif Konusu, Mahkemenin Yargı Çevresi Dışında İse
İstinabe Mahkemesi (HMK m. 289 f. I c. 2) 827
a. İstinabe Giderleri (Harçlar K. m. 35) 827
b. İstinabenin Yapılışı 827
aa. Keşfe Taraflar Davet Edilmelidir
(HMK m. 197 f. III c. 1) 827
bb. Keşif Yeri Bildirilmelidir
(HMK m. 197 f. III c. 2) 828
cc. Keşif Zamanı Bildirilmelidir
(HMK m. 197 f. III c. 2) 828
dd. İşlem Konusu Açıklanmalıdır
(HMK m. 290 f. I c. 1) 828
C. KEŞFİN YAPILMASI (HMK m. 290) 828
1. Tespitler Mahkeme Tarafından Yapılır 828
a. Yerin Tespiti (HMK m. 290 f. I) 829
aa. Şeyin Bulunduğu Yerde Yapılabilir 829
bb. Şey Getirilebiliyorsa Mahkemede Yapılabilir 829
b. Kapsamın Tespiti (HMK m. 290 f. I) 830
c. Zamanın Tespiti (HMK m. 290 f. I c. 1) 830
2. İlgililer Keşfe Davet Edilir 830
a. Taraflar (varsa Vekilleri) Davet Edilir
(HMK m. 290 f. I) 830
b. Tanıklar Davet Edilir 831
c. Bilirkişi Davet Edilir 831
d. Üçüncü Kişi Davet Edilir (HMK m. 291 f. III c. 2) 831
3. İlgililer Keşifte Dinlenilir 831
a. Taraflar Dinlenilir (HMK m. 290 f. I) 831
b. Tanık Dinlenebilir (HMK m. 259 f. II, 290 f. II c. 1) 831
c. Bilirkişi Dinlenebilir
(HMK m. 288 f. I c. 2, 290 f. II c. 1) 832
4. Temsili Uygulama Yaptırabilir (HMK m. 290 f. III) 832
5. Tutanak Düzenlenir (HMK m. 290 f. II) 832
6. Keşif Görevsiz Mahkemede Yapılmış Olabilir 833
7. Zabıt Kâtibinin Bulunması Zorunludur (HMK m. 157) 834
8. Mübaşir Keşfe Katılır (Yönetmelik m. 165 f. V/d) 834
D. KEŞFE KATLANMA ZORUNLULUĞU (HMK m. 291) 834
1. Uymak ve Engelleyici Tutum Ve Davranışlardan
Kaçınmak Zorunludur 834
a. Taraflar Katlanmak Zorundadır 834
b. Üçüncü Kişiler Katlanmak Zorundadır 835
2. Üçüncü Kişi İçin Uygun Olan Zamanda Yapılır 835
3. Gecikmeyle Zarar Oluşacaksa Bildirim Yapılmaksızın
Keşif İcra Edilebilir 836
E. KEŞİF ISLAHLA GEÇERSİZ KILINAMAZ
(HMK m. 179 f. II) 836
& 36. ADLİ YARDIM 837
I. ADLİ YARDIM KOŞULLARI 837
A. GEÇİMDE ÖNEMLİ ÖLÇÜDE ZOR DURUMA
DÜŞECEK OLMAK (HMK m. 334 f. I) 837
B. TALEPLERİNİN AÇIKÇA DAYANAKTAN YOKSUN
OLMAMASI (HMK m. 334 f. I) 839
C. YABANCILARIN İÇİN KARŞILIKLILIK ŞARTI
BULUNMAK (HMK m. 334 f. II) 840
D. ADLİ YARDIM TALEBİNDE BULUNMAK 840
1. Talepte Bulunabilecekler 841
2. Görevli ve Yetkili Mahkeme (HMK m. 336 f. I) 841
a. İlk Derece Mahkemesinde Başvuru
(HMK m. 336 f. I) 841
b. Kanun Yollarına Başvuru Sırasında Talep
(HMK m. 336 f. III) 841
aa. İstinaf Yoluna Başvuru Sırasında Talep
(HMK m. 336 f. III) 842
bb. Temyiz Yoluna Başvuru Sırasında Talep
(HMK m. 336 f. III) 842
3. Eklenecek Belgeler (HMK m. 336 f. II) 842
a. İddiasının Özeti 843
b. İddiasını Dayandıracağı Deliller 843
c. Mali Durum Belgeleri 843
4. Süresi (HMK m. 336 f. III) 844
5. Her Türlü Harç ve Vergiden Muafiyet
(HMK m. 336 f. IV) 845
II. ADLİ YARDIMIN KAPSAMI 845
A. SAĞLADIĞI HUSUSLAR (HMK m. 335 f. I) 845
B. BÖLÜMSEL YARARLANMA KARARI VERİLEBİLİR
(HMK m. 335 f. II) 845
C. HÜKMÜN KESİNLEŞMESİNE KADAR DEVAM EDER
(HMK m. 335 f. III) 846
D. ÖNCE YAPILAN YARGILAMA GİDERLERİNİ
KAPSAMAZ (HMK m. 337 f. III) 846
III. ADLİ YARDIM TALEBİNİN İNCELENMESİ 846
A. DURUŞMA YAPMAKSIZIN KARAR VERİLEBİLİR
(HMK m. 337 f. I) 846
B. KARARLARA KARŞI İTİRAZ (HMK m. 337 f. II) 847
C. RET HALİNDE TEKRAR TALEPTE BULUNULABİLİR
(HMK m. 337 f. II) 847
IV. ADLİ YARDIM KARARININ SONUÇLARI 848
A. ADLİ YARDIM KARARININ KALDIRILMASI
(HMK m. 338) 848
1. Kasten veya Ağır Kusuru Sonucu Yanlış Bilgi Verdiği
Ortaya Çıkarsa 848
2. Mali Durumunun Yeteri Derecede İyileştiği Anlaşılırsa 848
B. ADLİ YARDIMLA ERTELENEN YARGILAMA
GİDERLERİNİN TAHSİLİ (HMK m. 339) 848
C. ADLİ YARDIM KARARIYLA ATANAN AVUKATIN
ÜCRETİNİN ÖDENMESİ (HMK m. 340) 849
& 37. ISLAH 851
I. ISLAHIN KAPSAMI 851
A. GENEL OLARAK (HMK m. 176 f. I, 194) 851
1. Vakıalar Değiştirilebilir 851
2. Davanın Konusu/Sebebi Değiştirilebilir 852
3. Talep Sonucu Değiştirilebilir 853
4. Vakıa Eklenebilir 853
5. Ek/Yeni Talep Eklenebilir 854
B. ISLAHI GEREKTİRMEYEN DURUMLAR 854
1. Yasak Kapsamında Kalmayan Durumlarda 854
2. Karşı Tarafın Rıza Gösterdiği Durumlarda 854
3. Daraltma Kapsamında Kalan Durumlarda 855
4. Maddi Hatanın Düzeltildiği Durumlarda (HMK m. 183) 855
C. ISLAH YOLUNA BAŞVURULAMAYACAK
DURUMLAR 855
1. Tarafın Değiştirilmesi 855
2. İkinci Tanık Listesi Verilmesi (HMK m. 240 f. II) 856
3. Süresi Geçen İlk İtirazın İleri Sürülmesi 857
4. İkinci Dava Açılaması 857
5. Bozma veya Kaldırma Kararından Sonra Tahkikata
İlişkin İşlem Yapılmamış Olması (HMK m. 177 f. II) 857
6. Feragatin Geçersiz Kılınması 858
7. Kabulün Geçersiz Kılınması 859
D. ISLAH YOLUNA BAŞVURULABİLECEK DURUMLAR 859
1. Terditli Dava Açılabilir (HMK m. 111) 859
2. Cevap Dilekçesi Verilebilir (HMK m. 128) 860
3. Zamanaşımı Defi İleri Sürülebilir 860
4. Dava Yığılması/Objektif Dava Birleşmesi Yapabilir
(HMK m. 110) 860
5. Bozma veya Kaldırma Kararından Sonra Tahkikata
İlişkin İşlem Yapılmışsa Verilebilir (HMK m. 177 f. II) 860
II. ISLAHIN USULÜ 861
A. ISLAHIN ZAMANI 861
1. Kural Olarak (HMK m. 177 f. I) 862
2. Bölge Adliye Mahkemesinde Islah İstenemez
(HMK m. 357 f. I) 862
3. Yargıtay’da Islah İstenemez (HMK m. 177 f. I) 862
B. ISLAHIN SAYISI (HMK m. 176 f. II) 862
C. ISLAHIN ŞEKLİ 863
1. Yapılışı Açısından 863
a. Sözlü Olarak (HMK m. 177 f. II) 863
b. Yazılı Olarak (HMK m. 177 f. II) 863
c. Kötüniyetli Olarak (HMK m. 182) 864
2. Kapsamı Açısından 864
a. Davanın Tamamen Islahı (HMK m. 180) 864
b. Kısmen Islah (HMK m. 181) 865
3. Teminat Açısından (HMK m. 178) 865
4. Yetki Açısından (HMK m. 74 f. I) 866
5. Harç Açısından 866
6. İzin Açısından 868
7. Delil Bildirme Açısından 868
D. ISLAHIN SONUÇLARI (HMK m. 179) 869
& 38. HÜKÜM 871
I. GENEL OLARAK 871
II. KARAR 872
A. ARA KARARLARI 872
B. NİHAİ KARAR 872
1. Esasa İlişkin Nihai Karar/Hüküm
(HMK m. 294 f. I, cümle 2) 873
2. Usule İlişkin Nihai Karar 875
III. HÜKÜM 875
A. HÜKMÜN VERİLMESİ VE TEFHİMİ (HMK m. 294) 875
1. Hüküm Yargılamanın Sona Erdiği Duruşmada Verilir
(HMK m. 294 f. II) 875
2. Hüküm Yargılamanın Sona Erdiği Duruşmada Tefhim
Olunur (HMK m. 294 f. II) 875
a. Hükmün Tefhimini, Duruşmada Bulunanlar Ayakta
Dinlemelidir (HMK m. 294 f. V) 876
b. Hükme İlişkin Hususlar, Niteliğine Aykırı
Düşmedikçe, Usule İlişkin Nihai Kararlar Hakkında
Da Uygulanmalıdır (HMK m. 294 f. VI) 876
3. Hükmün Tefhimi Hüküm Sonucunun Duruşma
Tutanağına Geçirilerek Okunması Suretiyle
Yapılmalıdır (HMK m. 294 f. III) 876
4. Gerekçeli Kararın Tefhim Tarihinden Başlayarak Bir
Ay İçinde Yazılması Gerekir (HMK m. 294 f. IV) 876
5. Usulüne Uygun Açılmış Tüm Davalar Hakkında Ayrı
Hüküm Kurulması Gerekir 877
B. HÜKMÜN KAPSAMI (HMK m. 297) 878
1. Hükmün Hangi Millet Adına Verildiği İbaresi
(HMK m. 297 f. I) 878
2. Hükmü Veren Mahkeme (HMK m. 297 f. I/a) 878
3. Hükmü Veren Hâkim ve Zabıt Kâtibinin Ad ve
Soyadları İle Sicil Numaraları (HMK m. 297 f. I/a) 879
4. Hükmün Hangi Sıfatla Verildiği (HMK m. 297 f. I/a) 880
5. Tarafların Kimlikleri ve Türkiye Cumhuriyeti Kimlik
Numarası (HMK m. 297 f. I/b, 5490 sayılı Kanun m. 27) 881
a. Hukuk Muhakemeleri Kanununa Göre 881
b. Nüfus Hizmetleri Kanununa Göre 881
aa. Tarafların Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası 882
bb. Tarafların Adı, Soyadı 883
cc. Tarafların Doğum Yeri ve Tarihi 883
dd. Tarafların Baba ve Ana Adları 884
ee. Kadının Evlenmeden Önceki Soyadı ve Aile
Kütüğünde Kayıtlı Olduğu Yer Bilgileri 884
ff. Evlilik İçinde Doğmuş Çocuklar ve Bunların
Kimlik Bilgileri 885
6. Varsa Tarafların Kanuni Temsilci ve Vekillerinin
Ad ve Soyadları İle Adresleri (HMK m. 297 f. I/b) 885
7. Tarafların İddia ve Savunmalarının Özeti
(HMK m. 297 f. I/c) 885
8. Tarafların Anlaştıkları ve Anlaşamadıkları Hususlar
(HMK m. 297 f. I/c) 886
9. Tarafların Çekişmeli Vakıalar Hakkında Toplanan
Delilleri (HMK m. 297 f. I/c) 887
10. Delillerin Tartışılması ve Değerlendirilmesi
(HMK m. 297 f. I/c) 887
a. Gerekçenin Yazılmaması 887
b. Gerekçenin Doğru Olmaması 888
c. Gerekçenin Çelişkili Olması 888
aa. Kendi İçinde Çelişkili 889
bb. Hüküm Fıkrası İle Çelişkili 889
11. Sabit Görülen Vakıalarla Bunlardan Çıkarılan Sonuç ve
Hukuki Sebepleri (HMK m. 297 f. I/c) 890
a. Sabit Görülen Vakıalar Açıklanmalıdır 890
b. Sabit Görülen Vakıalardan Çıkarılan Sonuç ve
Hukuki Sebepleri Açıklanmalıdır 890
12. Hüküm sonucu (HMK m. 297 f. I/ç) 891
13. Yargılama Giderleri (HMK m. 297 f. I/ç) 891
14. Taraflardan Alınan Avansın Harcanmayan Kısmının
İadesi (HMK m. 297 f. I/ç) 891
15. Kanun Yolları ve Süresi (HMK m. 297 f. I/ç) 892
16. Hükmün Verildiği Tarih (HMK m. 297 f. I/d) 892
17. Hâkim ve Zabıt Kâtibinin İmzaları
(HMK m. 297 f. I/d, 298 f. IV, 299) 892
18. Gerekçeli Kararın Yazıldığı Tarih (HMK m. 297 f. I/e) 893
19. Hükmün Sonuç Kısmı (HMK m. 297 f. II) 893
a. Gerekçeye Ait Herhangi Bir Söz Tekrar
Edilmemelidir 893
b. Sıra Numarası Altında; Açık, Şüphe ve Tereddüt
Uyandırmayacak Şekilde Yazılmalıdır 894
aa. Taleplerden Her Biri Hakkında Verilen Hüküm 894
bb. Taraflara Yüklenen Borç ve Tanınan Haklar 894
C. BOŞANMA HÜKMÜNÜN YAZILMASI (HMK m. 298) 895
1. Hükmü Veren Hâkim Tarafından Yazılmalıdır
(HMK m. 298 f. I) 895
2. Gerekçeli Karar Tefhim Edilen Hüküm Sonucuna
Aykırı/ Gerekçeli Kararla Kısa Karar Arasında Çelişki
Olmamalıdır (HMK m. 298 f. II) 895
a. Tefhim Edilende Hüküm Varken Gerekçeli Kararda
Hüküm Kurulmaması 896
b. Tefhim Edilende Hüküm Yokken Gerekçeli Kararda
Hüküm Kurulması 897
c. Tefhim Edilenle Gerekçeli Kararda Hukuki Sebebi
Değiştirerek Hüküm Kurulması 898
d. Tefhim Edilenle Gerekçeli Karar Arasında Farklı
Hüküm Kurulması 899
3. Kararın Yazılan Gerekçesi Yazılan Hüküm Sonucuna
Aykırı Olmamalıdır 899
a. Hüküm Fıkrasında Yazılmayanın Gerekçe
Bölümünde Yazılmış Olması Çelişkiyi Ortadan
Kaldırmaz 900
b. Tarafların Çelişkiyi Temyiz Sebebi Yapıp
Yapmamış Olması Etkili Değildir 901
D. BOŞANMA HÜKMÜ HAKKINDA YAPILACAK
İŞLEMLER 902
1. Boşanma Hükmünün Aslı Hakkında Yapılacak
İşlemler (HMK m. 300) 902
2. Boşanma Hükmünün Nüshası Hakkında Yapılacak
İşlemler 902
a. Nüshalar/İlam Yazı İşleri Müdürü Tarafından
Taraflardan Her Birine Makbuz Karşılığında Verilir
(HMK m. 301 f. I) 902
b. Kendisine Nüsha/İlam Verilmeyene Gecikmeksizin
Tebliğ Edilir (HMK m. 301 f. I) 902
c. Hükmün Bir Nüshası Dosyasında Saklanır
(HMK m. 301 f. I) 903
d. Hüküm Nüshalarının Farklı Olması Hâlinde Karar
Kartonundaki Esas Alınır (HMK m. 301 f. III) 903
e. Taraflar, Harcının Ödenmiş Olup Olmamasına
Bakılmaksızın İlamı Her Zaman Alabilir
(HMK m. 302 f. I) 903
3. Boşanma Hükmüne Kesinleşme Şerhi Verilmesi 903
E. BOZMA SONRASI HÜKÜM 908
F. BOŞANMAYA İLİŞKİN KESİNLEŞEN İLAMLAR
ZAMANAŞIMINA UĞRAMAZ 909
& 39. HÜKMÜN TASHİHİ 911
I. GENEL OLARAK 911
II. BOŞANMA HÜKMÜNÜN TASHİHİ 911
A. TASHİHİN KONUSU (HMK m. 304 f. I) 911
1. Yazı Hataları 912
a. Tarihlerde 912
b. Tarafların İsimlerinde 912
c. Tarafların Sıfatlarında 912
d. Diğer Yazım Hatalarında 913
2. Hesap Hataları 913
3. Diğer Benzeri Açık Hatalar 913
B. TASHİH USULÜ 913
1. Mahkemece Resen Düzeltilebilir (HMK m. 304 f. I) 913
2. Taraflardan Birinin Talebi Üzerine Düzeltilebilir
(HMK m. 304 f. I) 914
3. Hüküm Tebliğ Edilmişse Taraflar Dinlenerek
Düzeltilebilir (HMK m. 304 f. I) 914
4. Hüküm Tebliğ Edilmemişse Taraflar Dinlenmeden
Düzeltilebilir (HMK m. 304 f. I) 914
5. Tashih Yazılır, İmzalanır ve Mühürlenir
(HMK m. 304 f. II) 914
& 40. HÜKMÜN TAVZİHİ 915
I. TAVZİHİN KONUSU (HMK m. 305) 915
A. HÜKMÜN YETERİNCE AÇIK OLMAMASI 915
B. HÜKMÜN İCRASINDA TEREDDÜT UYANDIRMASI 916
C. HÜKMÜN BİRBİRİNE AYKIRI FIKRALAR İÇERMESİ 917
II. TAVZİHİN ZAMANI (HMK m. 305) 917
III. TAVZİHİN ŞEKLİ (HMK m. 305) 917
A. HÜKMÜN AÇIKLANMASI İSTENEBİLİR 917
B. TEREDDÜDÜN GİDERİLMESİ İSTENEBİLİR 917
C. AYKIRILIĞIN GİDERİLMESİ İSTENEBİLİR 917
IV. TAVZİH İLE YAPILAMAYACAKLAR 918
A. HAKLAR VE YÜKLENEN BORÇLAR
SINIRLANDIRILAMAZ 918
B. HAKLAR VE YÜKLENEN BORÇLAR
GENİŞLETİLEMEZ 918
C. HAKLAR VE YÜKLENEN BORÇLAR
DEĞİŞTİRİLEMEZ 919
V. TAVZİH USULÜ (HMK m. 306) 920
A. TAVZİH DİLEKÇEYLE TALEP EDİLEBİLİR
(HMK m. 306 f. I) 920
B. TAVZİH HÜKMÜ VEREN MAHKEMEDEN
İSTENEBİLİR (HMK m. 306 f. I) 920
C. TAVZİH DİLEKÇESİ KARŞI TARAFA TEBLİĞ
EDİLİR (HMK m. 306 f. I) 921
D. TAVZİHE CEVAP TALEP EDENE TEBLİĞ EDİLİR
(HMK m. 306 f. I) 922
E. TAVZİH TALEBİ KARARA BAĞLANIR
(HMK m. 306 f. II) 922
F. TAVZİH KARARI YAZILIR, İMZALANIR VE
MÜHÜRLENİR (HMK m. 306 f. III) 923
& 41. HÜKMÜN TAMAMLANMASI 925
I. GENEL OLARAK 925
II. KONUSU (HMK m. 305/A f. I) 925
A. YARGILAMADA İLERİ SÜRÜLEN HUSUSUN
TAMAMLANMASI 926
B. KENDİLİĞİNDEN HÜKME GEÇİRİLMESİ GEREKLİ
HUSUSUN TAMAMLANMASI 926
III. GÖREVLİ MAHKEME 926
A. İLK DERECE MAHKEMESİNDEN İSTENEBİLİR 926
B. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİNDEN İSTENEBİLİR 927
C. YÜKSEK MAHKEMEDEN İSTENEBİLİR 927
IV. TALEP 928
V. SÜRE 928
VI. TAMAMLAMA USULÜ (HMK m. 306) 928
A. TAMAMLAMA DİLEKÇEYLE TALEP EDİLEBİLİR
(HMK m. 306 f. I) 928
B. TAMAMLAMA HÜKMÜ VEREN MAHKEMEDEN
İSTENEBİLİR (HMK m. 306 f. I) 929
C. TAMAMLAMA DİLEKÇESİ KARŞI TARAFA TEBLİĞ
EDİLİR (HMK m. 306 f. I) 929
D. TAMAMLAMAYA CEVAP TALEP EDENE TEBLİĞ
EDİLİR (HMK m. 306 f. I) 929
E. TAMAMLAMA TALEBİ KARARA BAĞLANIR
(HMK m. 306 f. II) 929
F. TAMAMLAMA KARARI YAZILIR, İMZALANIR
VE MÜHÜRLENİR (HMK m. 306 f. III) 929
VII. KANUN YOLU 930
A. İSTİNAF YOLU 930
B. TEMYİZ YOLU 930
ALTINCI BÖLÜM
EVLENMENİN BUTLANI İLE KARŞILAŞTIRMA
& 42. EVLENMENİN BUTLANI İLE KARŞILAŞTIRMA 931
I. GENEL OLARAK 931
II. BENZERLİKLER 931
A. EVLİLİĞE SON VERMEK 931
B. HÂKİM KARARI İLE SONLANMA 931
C. BİTİRİCİ SAYIM 932
III. FARKLAR 932
A. DAVA AÇMADA TERCİH OLANAĞI 932
B. DAVA TÜRÜNDE TERCİH OLANAĞI 933
1. Sadece İptal Davası Açılmışsa 933
2. İptal Olmazsa Boşanma Davası Açılmışsa 934
3. Sadece Boşanma Davası Açılmışsa 934
YEDİNCİ BÖLÜM
NÜFUS İŞLEMLERİ
& 43. NÜFUS İŞLEMLERİ 935
I. GENEL OLARAK 935
A. İŞLENECEK KİŞİSEL BİLGİLER (NHK m. 7) 936
B. BOŞANMA KÜTÜĞÜ (NHK m. 7/d) 936
C. YABANCI MUAMELESİNE TABİ
TUTULAMAYACAKLAR 938
D. YERSEL YAZIMDAN ÖNCE OLUŞAN SEBEPLERİN
VARLIĞI 942
E. NÜFUS KAYDININ KAPATILMASI 942
F. YANLIŞ ŞERHİN KALDIRILMASI İSTENEBİLİR 946
G. BOŞANMADAKİ KUSUR AD DEĞİŞTİRMEYE SEBEP
OLUŞTURMAZ 947
II. BOŞANMA KARARLARINDA BULUNMASI GEREKLİ
HUSUSLAR (NHK m. 27) 948
III. BOŞANMA TARİHİ (NHUY m. 27) 948
A. TÜRK MAHKEMESİNDEN VERİLEN BOŞANMA
KARARI 948
B. YABANCI ÜLKE MAKAMLARINCA VERİLEN
BOŞANMA KARARI 949
1. Tanıma/Tenfiz Kararı Verilmesi 949
2. Yetkili Kurumlar Tarafından Aile Kütüklerine
Tesciline Karar Verilmesi 949
IV. BOŞANMA KARARLARININ BİLDİRİMİ VE TESCİLİ 950
A. BİLDİRİM SÜRESİ VE YÜKÜMLÜLÜĞÜ 950
B. BİLDİRİMİN TESCİLİ 950
1. 20.01.1986 Tarihli Genelgeden Önce Kesinleşmiş
Mahkeme Kararları 950
2. Boşanma Kararı Kesinleşmeden Eşlerden Birinin
Ölümü 951
V. BOŞANAN KADININ SOYADI VE HANESİ (NHUY m. 28) 951
A. BOŞANAN KADININ SOYADI VE HANESİ 952
1. Kocasının Soyadını Kullanmasına İzin Verilmemişse
(TMK m. 173, f. I) 952
2. Kocasının Soyadını Kullanmasına İzin Verilmişse
(TMK m. 173, f. II) 953
B. DUL OLARAK EVLENİP BOŞANAN KADININ
SOYADI VE HANESİ 954
1. Bekârlık Soyadını Taşımasına İzin Verilmesini Aile
Mahkemesinden İsteyebilir 954
2. Bekârlık Soyadını Taşımasına İzin Verilmesini Yazılı
Olarak veya E–Başvuru İle Talep Edebilir 955
C. BOŞANDIĞI EŞİNİN SOYADINI KULLANMASINA İZİN
VERİLEN KADININ SOYADI VE HANESİ 955
1. Evlenmeden Önceki Soyadıyla Eşinin Soyadını
Birlikte Kullanmak İstemişse 955
2. Evlenmeden Önceki Soyadını Kullanmak İstemişse 955
D. EVLENMEYLE TÜRK VATANDAŞLIĞINI KAZANIP
BOŞANAN KADININ SOYADI VE HANESİ 956
E. BOŞANMA KARARINDA SOYADI BELİRTİLMEDEN BOŞANAN KADININ SOYADI VE HANESİ 956
F. TANIMA/TENFİZ KARARI VERİLEREK BOŞANAN
KADININ SOYADI VE HANESİ 956
G. YETKİLİ KURUMLAR TARAFINDAN AİLE KÜTÜKLERİNE TESCİLİNE KARAR VERİLEREK BOŞANAN KADININ SOYADI VE HANESİ 957
VI. BOŞANMA HALİNDE ÇOCUĞUN HANESİ 957
VII. BOŞANMANIN İPTALİ KARARLARI (NHUY m. 29) 958
VIII. YABANCI DEVLET MAKAMLARINCA VERİLMİŞ
BOŞANMA KARARLARI (NHUY m. 60) 958
IX. ÇOK UYRUKLU VATANDAŞLARIMIZIN BOŞANMA
OLAYLARININ TESCİLİ 959
SEKİZİNCİ BÖLÜM
KANUNLAR İHTİLÂFI KURALLARI & 44. KANUNLAR İHTİLÂFI KURALLARI
I. GENEL OLARAK 961
II. KAPSAMI 962
A. UYGULANACAĞI HALLER 962
1. Boşanma (TMK m. 161–184) 962
2. Ayrılık (TMK m. 170–172) 963
3. Ölüm (TMK m. 28 f. I) 964
4. Ölüm Karinesi (TMK m. 31, 44 f. I) 965
5. Fesih (TMK m. 32 f. I, 131) 966
B. UYGULANMAYACAĞI HALLER 967
1. Vatandaşlık 967
2. Geçersiz Evlilik 967
3. Geçici Tedbir Talepleri (MÖHUK m. 14, f. IV) 968
III. BAĞLAMA KURALI (MÖHUK m. 14) 968
A. BASAMAKLI OLARAK DÜZENLENMİŞTİR 968
1. MÜŞTEREK BAĞLAMA NOKTASI 968
a. Eşlerin Müşterek Millî Hukuku 969
b. Müşterek Mutad Mesken Hukuku 972
2. TÜRK HUKUKUNUN BAĞLAMA NOKTASI
OLUŞU 973
B. DEĞİŞKEN OLARAK DÜZENLENMİŞTİR 975
IV. UYGULAMA ALANI 975
A. BOŞANMA VE AYRILIK SEBEPLERİ 975
1. Boşanmaya Sebebiyet Veren Vakıalar 976
2. Boşanmada Kusur 976
3. Boşanmada Çekilmezlik 976
B. BOŞANMA VE AYRILIĞIN HÜKÜMLERİ 976
1. Yasal Bekleme Süresi (TMK m. 132) 977
2. Boşanan Kadının Soyadı (TMK m. 173) 977
3. Maddi Tazminat (TMK m. 174 f. I) 978
4. Manevi Tazminat (TMK m. 174 f. II) 980
5. Yoksulluk Nafakası (TMK m. 175, MÖHUK m. 14 f. II) 981
6. Velayet (TMK m. 336 f. III) 981
7. Kişisel İlişki (TMK m. 182, f. I) 983
V. UYGULAMA ALANI DIŞINDA KALANLAR 985
DOKUZUNCU BÖLÜM
YABANCI ÜLKE MAKAMLARINCA VERİLEN BOŞANMA KARARLARININ NÜFUS KÜTÜĞÜNE TESCİLİ & 45. YABANCI ÜLKE MAKAMLARINCA VERİLEN BOŞANMA KARARLARININ NÜFUS KÜTÜĞÜNE TESCİLİ
(NHK m. 27/A) 987
I. BAŞVURU KONUSU KARARLAR 987
II. BAŞVURU YAPILACAK MERCİLER 988
A. YURT DIŞINDA BAŞVURU 988
B. YURT İÇİNDE BAŞVURU 989
1. Türkiye’de Yerleşim Yeri Varsa 989
2. Türkiye’de Yerleşim Yeri Yoksa 989
III. BAŞVURU USULÜ 990
A. TARAFLARCA BAŞVURU 990
1. Bizzat Başvuru 991
2. Kanuni Temsilcileri Aracılığıyla Başvuru 991
3. Vekilleri Aracılığıyla Başvuru 991
4. Tek Başına Başvuru 991
a. Taraflardan Birinin Ölmüş Olması 991
b. Taraflardan Birinin Yabancı Olması 992
B. HUKUKİ YARARI BULUNANLARIN BAŞVURUSU 992
IV. BAŞVURUDA GEREKLİ BELGELER 992
V. BAŞVURU İNCELEME KOMİSYONU 994
A. KOMİSYONUN TÜRKİYE’DE OLUŞTURULMASI 994
B. KOMİSYONUN DIŞ TEMSİLCİLİKLERDE
OLUŞTURULMASI 995
VI. KOMİSYONUN ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI 995
VII. AİLE KÜTÜĞÜNE TESCİL 997
VIII. TESCİLİ REDDEDİLEN KARARLARIN TANINMASI 998
KAVRAM DİZİNİ 999
ÖMER UĞUR GENÇCAN’IN YAŞAM ÖYKÜSÜ 1033
ÖMER UĞUR GENÇCAN’IN ÇALIŞMALARINDAN “BİR KISMI” 1035 |