İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
BÖLÜM I
MEMUR KAVRAMI, MEMURLUK MESLEĞİNİN
TEMEL İLKELERİ VE MEMURİYET GÜVENCESİ
GİRİŞ 19
I. POZİTİF NORMLARDAKİ GÖRÜNÜM 19
A. Anayasal Düzenlemeler 19
B. Devlet Memurları Kanunu 20
C. Ceza Kanunları 20
1. Türk Ceza Kanunu’nda “Kamu Görevlisi” Kavramı 20
2. Askeri Ceza Kanununa Göre Memur Kavramı 21
II. MEMUR TANIMLAMALARINDAKİ ORTAK YÖNLER 21
A. Genel İdare Esaslarına Tabi Kamu Hizmeti Kriteri 21
B. Kamu Hizmetinin Gerektirdiği Asli ve Sürekli Görevleri Yürütme Kriteri 23
C. İstihdam Edilen Yer Kriteri 24
D. Atama İşlemi Kriteri 24
E. Kadro Kriteri 24
F. Aylık Tahsisi Kriteri 25
G. Hiyerarşi Kriteri 26
III. BAŞLICA KAMU PERSONEL KATEGORİLERİ VE MEMURLARIN KONUMU 28
A. Sözleşmeli Personel 28
B. Mükellefler 31
C. Fahri Ajanlar 32
D. Özel Hukuka Tabi Personel İstihdamı 32
IV. MEMURLUK MESLEĞİNİN TEMEL İLKELERİ 33
A. Memurların Sınıflandırılması İlkesi 33
1. Sınıflandırmanın Türleri 34
2. DMK’de Öngörülen Sınıflar (DMK md.36) 35
3. Sınıflandırmanın Yarar ve Sakıncaları 37
B. Liyakat İlkesi 38
1. Liyakat Sisteminin Temel İlkeleri 38
2. Anayasa ve Personel Kanunlarındaki İlke ve Uygulamalar 38
3. Kayırma Sistemi ve Liyakat Sistemi Arasındaki Farklar 39
C. Kariyer İlkesi 40
1. Kariyer İlkesine Dayalı Sistemin Temel Özellikleri 40
2. DMK’da Düzenlenen Kariyer İlkesi 41
V. MEMURİYET GÜVENCESİ 42
A. Yasama Organına Karşı Memuriyet Güvencesi 42
B. Yargı Organına Karşı Memuriyet Güvencesi 42
C. Yürütme Organına Karşı Memuriyet Güvencesi 43
D. Medya Karşısında Memuriyet Güvencesi 43
E. Amire Karşı Memuriyet Güvencesi: Hukuka Aykırı Emir 43
1. BÖLÜM ÖZETİ 47
1. BÖLÜM TEST SORULARI 51
1. BÖLÜM KLASİK SORU VE CEVAPLAR 55
Kaynakça 56
BÖLÜM II
MEMURİYETE GİRİŞ VE ATAMA İŞLEMLERİ
GİRİŞ 57
I. MEMURİYETE GİRİŞTE UYGULANAN ANAYASAL İLKELER 57
A. Serbestlik İlkesi 57
B. Eşitlik İlkesi 57
C. Görevin Niteliklerinin Esas Alınması İlkesi 58
II. MEMURİYETE GİRİŞ KOŞULLARI VE SINAV YÖNTEMİ 58
A. Genel Koşullar 58
1. Vatandaşlık 58
2. Mahkumiyet 59
3. Yaş 62
4. Askerlik 63
5. Öğrenim Koşulu 64
6. Sağlık 64
7. Kamu Haklarından Mahrum Bulunmamak 65
B. Özel Koşullar 65
C. Memurluğa Alınma Usulleri: Sınav Yöntemi 66
III. ADAY MEMURİYET 68
A. Adaylığa Kabul Edilme ve Adayların Yetiştirilmesi 69
B. Adaylığın Sona Ermesi 71
1. Adaylık Süresi İçinde Göreve Son Verme 71
2. Adaylık Süresi Sonunda Başarısızlık 71
3. Adaylığın Sona Ermesinin Hükümleri 72
IV. MEMURLUĞA ATAMA 72
A. Asli Memurluğa Atama 72
B. İdari Görevlere Atama 73
C. Vekaleten Atama 73
D. Memurluktan Çekilenlerin Yeniden Atanmaları 74
E. Emeklilerin Yeniden Hizmete Alınması İçin Yapılan Atama 74
F. Yer Değiştirme Suretiyle Atama 75
1. Karşılıklı Olarak Yer Değiştirme (Becayiş) 75
2. Kurumlar Arası Atama 75
3. Kurum İçi Naklen Atama 76
G. İstisnai Memuriyete Atama 76
H. Atamalarda Görev Yerine Hareket ve İşe Başlama Süresi 79
I. İşe Başlamama Hâlinde Yapılacak İşlem 79
2. BÖLÜM ÖZETİ 81
2. BÖLÜM TEST SORULARI 83
Kaynakça 88
BÖLÜM III
DEVLET MEMURLARININ HAKLARI VE
HİZMET İÇİ EĞİTİMİ
GİRİŞ 89
I. DEVLET MEMURLARININ HAKLARI 89
A. İzin Hakkı 89
1. Yıllık İzin 89
2. Mazeret İzni 90
3. Hastalık ve Refakat İzni 92
4. Aylıksız İzin 92
B. Hizmet Hakkı 94
C. Şikâyet ve Dava Hakkı 95
D. Güvenlik Hakkı 96
E. Aylık Hakkı ve Vekâlet Aylığının Durumu 97
F. Yolluk Hakkı 99
G. Sosyal Haklar ve Yardımlar 99
1. Emeklilik Hakları 99
2. Hastalık ve Analık Sigortası 99
3. Memurların Sosyal Tesis İhtiyaçları 100
4. Devlet Memurları İçin Konut Kredisi 100
5. Devlet Memurları İçin Konut 100
6. Öğrenim Bursları ve Yurtlar 100
7. Aile Yardımı Ödeneği 101
8. Ölüm Yardımı Ödeneği 102
9. Cenaze Giderleri 102
10. Giyecek Yardımı 103
11. Yiyecek Yardımı 103
H. Uygulamayı İsteme Hakkı 103
I. Çekilme (İstifa) Hakkı 103
İ. Kovuşturma ve Yargılamadan Kaynaklanan Haklar 103
J. İsnat ve İftiralara Karşı Korunma Hakkı 104
II. DEVLET MEMURLARININ HİZMET İÇİ EĞİTİMİ 104
A. Amaç ve İlkeler 105
B. Hizmet İçi Eğitim Gereksinimi 105
C. Memurların Hizmet İçi Eğitimi 105
1. Kurumların Memurlarını Hizmet İçinde Yetiştirme Esasları 106
a. Kurumsal Düzeyde Eğitim 106
b. Yurt Dışında Eğitim 106
2. Hizmet İçi Eğitim Yöntemleri 106
D. Hizmet İçi Eğitim Faaliyetlerinin Sınıflandırılması 107
1. Mesleki Faaliyetlere Yönelik Eğitim 107
2. Görevde Yükselme Eğitimleri 108
3. İdarecilerin Eğitilmesi 108
4. Eğitimcilerin Eğitilmesi 108
E. Hizmet İçi Eğitimin Başarısı 109
F. Hizmet İçi Eğitimin Hukuki Sonuçları 109
3. BÖLÜM ÖZETİ 110
3. BÖLÜM TEST SORULARI 113
3. BÖLÜM KLASİK SORU VE CEVAPLAR 117
Kaynakça 118
BÖLÜM IV
DEVLET MEMURLARININ ÖZGÜRLÜKLERİ
GİRİŞ 119
I. DEVLET MEMURLARININ ÖZEL HAYATI VE SOSYAL YAŞAMI İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER 119
A. Devlet Memurunun Eşini Seçme Özgürlüğü 119
B. Memurun Sosyal Yaşamı 121
C. Düşünce ve İfade Özgürlüğü 121
II. MEMURLARIN KOLLEKTİF ÖZGÜRLÜĞÜ OLARAK SENDİKAL HAKLAR 122
A. Kamu Görevlilerinin Sendikal Haklarına İlişkin Görüşler 123
B. Sendika Kurma, Üye Olma ve Toplu Sözleşme Hakkı 124
C. Ülkemizde Kamu Görevlileri Sendikaları 126
III. DEVLET MEMURLARI VE GREV SORUNU 128
A. Öğretideki Görüşler 128
1. Grev Hakkını Kabul Eden ve Bunu Sendika Hakkına Dayalı Olarak Açıklayan Görüş 129
2. Kanunla Düzenlemeyi Esas Alan Görüş 130
3. Memurları Grev Yasağına Tabi Tutan Görüşler ve Gerekçeleri 131
B. Karşılaştırmalı Hukukta Memurların Grev Hakkı 135
IV. MEMURLARIN SİYASİ HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİ VE SINIRLARI 137
A. Siyasi Hak ve Özgürlüklerin Önemi ve Katılımcılık 138
B. Memurların Siyasi Hak ve Özgürlükleri Karşısında Tarafsızlık İlkesi 139
1. Seçme Hakkı 141
2. Siyasi Parti Üyeliği 141
3. Seçilme Hakkı 142
4. Hakların Sınırlandırılması Ölçütleri ve DMK’daki Durum (Siyasi Partilere Girme Yasağı) 143
4. BÖLÜM ÖZETİ 145
4. BÖLÜM TEST SORULARI 147
4. BÖLÜM KLASİK SORU VE CEVAPLAR 151
Kaynakça 152
BÖLÜM V
DEVLET MEMURLARININ ÖDEVLERİ,
YÜKÜMLÜLÜKLERİ VE YASAKLAR
GİRİŞ 153
I. DEVLET MEMURLARININ ÖDEV VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 153
A. Anayasaya ve Devlete Bağlılık 153
B. Tarafsızlık 154
C. Emirlere Uyma ve Hukuka Aykırı Emir 154
D. İşbaşında Bulunma ve Çalışma Saatlerine Riayet 155
E. Mal Bildiriminde Bulunma 156
F. Uyumlu Giyinme 157
G. Resmî Belge, Araç ve Gereçleri İade 157
H. Davranış ve İş Birliği 158
I. Basına Bilgi veya Demeç Verme Yasağı 158
II. MEMURLAR İÇİN KONAN YASAKLAR 158
A. Başka Görev Alma Yasağı 158
B. Birlikte Çekilme ve Grev Yasağı 159
C. Siyasi Partilere Girme Yasağı 159
D. Gizli Bilgileri Açıklama Yasağı 159
E. Dernek Kurma ve Derneklere Üye Olma Yasağı 160
F. Ayrıldığı Kuruma Karşı Görev Alma Yasağı 160
G. Toplu Eylem ve Hareketlerde Bulunma Yasağı 161
H. Ticaret ve Diğer Kazanç Getirici Faaliyetlerde Bulunma Yasağı 162
1. Ticaret Yapma Yasağı 162
2. Memurun Ticari Şirketlere Ortaklığı 164
I. Denetimindeki Teşebbüsten Menfaat Sağlama Yasağı 165
İ. Memurun Özel Hayatıyla İlgili Diğer Mâli Sınırlamalar ve Hediyelerin Durumu 165
III. KAMU GÖREVLİLERİ ETİK KURULU 167
A. Kamu Görevlileri Etik Kurulunun Yapısı 167
B. Kamu Görevlileri Etik Kurulu Tarafından Gerçekleştirilen Denetim 168
5. BÖLÜM ÖZETİ 171
5. BÖLÜM TEST SORULARI 173
5. BÖLÜM KLASİK SORU VE CEVAPLAR 177
Kaynakça 178
BÖLÜM VI
MEMURLARIN MAAŞ REJİMLERİ, YÜKSELMELERİ,
YER DEĞİŞTİRMELERİ, KADRONUN KALDIRILMASI VE PERSONEL BAŞARI DEĞERLENDİRMESİ
GİRİŞ 179
I. MEMURLARIN MAAŞ REJİMİ 179
A. Ücretlerde Açıklık İlkesi 179
B. Ücretlerde Denklik İlkesi 180
C. Gösterge Tablosu 181
D. Değişen Katsayı 181
E. Ek Gösterge, Taban Aylığı, Kıdem Aylığı 182
F. Yan Ödemeler, Zam ve Tazminatlar 182
II. MEMURLARIN YÜKSELMELERİ 183
A. Kademe İlerlemesi 184
B. Derece Yükselmesi 184
III. MEMURLARIN YER DEĞİŞTİRMESİ ve KADRONUN KALDIRILMASI 186
A. Yer Değiştirme (Nakil) Kavramı ve Benzer Müesseseler 186
B. Hizmet Bölgeleri ve Bölgelerdeki Zorunlu Çalışma Süreleri 188
C. Yer Değiştirme Suretiyle Atanma Dönemleri 188
D. Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarda Göz Önünde Bulundurulacak Hususlar 188
1. Zorunlu Hizmet Süresi Tamamlanmadan Yapılabilecek Yer Değiştirmeler 189
2. Hizmetin Gereği Olarak Yapılabilecek Yer Değiştirmeler 189
3. Memurun İsteği Üzerine Yapılabilecek Yer Değiştirmeler 189
a. Sağlık Mazeretine Bağlı Yer Değişikliği 190
b. Aile Birliği Mazeretine Bağlı Yer Değişikliği 190
c. Can Güvenliği Mazeretine Bağlı Yer Değişikliği 192
d. Nakilde Çocukların Öğrenim Durumu 192
4. Zorunlu Çalışma Süresinin Doldurulması 192
5. Atamalarda Hizmet Bölgesi 193
6. Bölge Hizmetinden Sayılacak Süreler 193
E. Karşılıklı Olarak Yer Değiştirme (Becayiş) 194
F. Memurların Bir Kurumdan Diğer Bir Kuruma Nakilleri 195
1. Memurların DMK’ye Bağlı Kurumlar Arasında Yer Değiştirmeleri 196
2. Memurların DMK’ye Bağlı Olmayan Kurumlardan Bu Yasaya Bağlı Kurumlara Nakilleri 198
G. Sınıf Değişikliği Suretiyle Naklen Atama 199
H. Memurların Kurumlarınca Görevlerinin ve Yerlerinin Değiştirilmesi 200
1. Memurların İsteğine Bakılmaksızın İdarece Görev Yerlerinin Değiştirilmesi 200
2. Memurların İsteği Üzerine İdarece Görev Yerlerinin Değiştirilmesi 201
I. Kadronun Kaldırılması 202
IV. PERSONEL BAŞARI DEĞERLENDİRMESİ 203
A. (Eski) Sicil Kavramı 203
B. Personel Başarı Değerlemesinde Farklı Yaklaşımlar 203
1. Memur Bilgi Sistemi ve Özlük Dosyası 204
2. Başarı, Üstün Başarı Değerlendirmesi ve Ödül 204
6. BÖLÜM ÖZETİ 206
6. BÖLÜM TEST SORULARI 209
6. BÖLÜM KLASİK SORU VE CEVAPLAR 212
Kaynakça 213
BÖLÜM VII
MEMUR DİSİPLİN SORUŞTURMALARI VE
CEZA KOVUŞTURMALARI İLE GÖREVDEN UZAKLAŞTIRMA
GİRİŞ 215
I. DİSİPLİN VE DİSİPLİN YAPTIRIMI KAVRAMI 215
A. Disiplin Kavramı 215
1. Otokratik Disiplin 216
2. Demokratik Disiplin 217
B. Disiplin Yaptırımı Kavramı 217
1. Manevi Nitelikli Disiplin Yaptırımları 217
2. Mâli Nitelikli Disiplin Yaptırımları 218
3. Tasfiye Edici Disiplin Yaptırımları 218
II. DİSİPLİN HUKUKUNA HAKİM OLAN BAŞLICA İLKELER 218
A. Savunma Hakkına Saygı İlkesi 219
B. Oranlılık İlkesi 223
C. Çift Disiplin Yaptırımı Uygulama Yasağı 224
D. Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi 225
E. Gizlilik İlkesi 225
F. Devlet Memurları Kanunu’nda Kıyasa İmkân Veren Düzenleme 226
III. DİSİPLİN SORUŞTURMASININ USULE İLİŞKİN KURALLARI VE DİSİPLİN YAPTIRIMLARI 227
A. Soruşturmaya Başlanması 227
B. Soruşturma Emri 228
C. Disiplin Yaptırımına Karar Vermede Yetkili Makam ve Yetki Devri Yasağı 229
D. Devlet Memurları Kanunu’ndaki Disiplin Yaptırımlarının Türleri 229
1. Uyarma 230
2. Kınama 230
3. Aylıktan Kesme 231
4. Kademe İlerlemesinin Durdurulması 231
5. Devlet Memurluğundan Çıkarma 232
E. Cezai Kovuşturması ile Disiplin Soruşturmasının Bir Arada Yürütülmesi 232
F. Disiplin Yaptırımına Karar Verilmesinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar 232
1. Disiplin Yaptırımına Karar Verilmemesi Gereken Durumlar 233
2. Disipliner Yaptırımı Hafifletebilecek Durumlar 233
3. Zamanaşımı 234
4. Disiplin Yaptırımlarının Affı 235
G. Karar Süresi ve Kararda Bulunması Gereken Hususlar 236
H. Disiplin Yaptırımlarının Uygulanması 238
I. Disiplin Cezalarına İtiraz 238
İ. Disiplin Cezalarının Bir Süre Sonra “Özlük Dosyasından” Silinmesi 239
IV. MEMURLAR HAKKINDA CEZA KOVUŞTURMASI 240
A. Ön İnceleme ve Soruşturma İzni 241
B. 4483 Sayılı Kanun Kapsamında İtiraz Usulü 243
C. Memur Yargılamasında Yetkili ve Görevli Mahkeme 244
V. GÖREVDEN UZAKLAŞTIRMA 244
A. Görevden Uzaklaştırma Tedbirinin Mahiyeti 244
B. Görevden Uzaklaştırma Tedbirinin Uygulanacağı Hâller 245
1. Disiplin Soruşturması Nedeniyle Uygulama 246
2. Memuriyet ve Görevle İlgili Olmayan Bir Suç Nedeniyle Uygulama 246
3. Görevden Uzaklaştırmada Yetkili Makam 246
a. DMK’deki Durum 247
aa. Atamaya Yetkili Amirler 247
bb. Bakanlık ve Genel Müdürlük Müfettişleri 247
cc. Valiler 248
dd. Kaymakamlar 248
b. Özel Düzenlemelerdeki Durum 248
D. Görevden Uzaklaştırılan Memurun Hak ve Yükümlülükleri 248
E. Memurun Göreve Başlatılmasının Zorunlu Olduğu Hâllerde Açıkta Geçen Sürelerin Değerlendirilmesi 250
F. Görevden Uzaklaştırma Tedbirinin Kaldırılması 250
G. Göreve Başlatmanın Zorunlu Olduğu Hâller 251
1. Haklarında Memurluktan Çıkarmadan Başka Bir Disiplin Cezası Verilenler (Md.143/a) 251
2. Yargılamanın Men’ine veya Beraatına Karar Verilenler (Md.143/b) 251
3. Hükümden Önce Haklarındaki Kovuşturma Genel Af ile Kaldırılanlar (Md.143/c) 251
4. Görevlerine ve Memurluklarına İlişkin Olsun veya Olmasın Memurluğa Engel Olmayacak Bir Ceza ile Hükümlü Olup Cezası Ertelenenler (Md.143/ç) 252
H. Görevden Uzaklaştırmanın Süresi ve İtiraz 252
I. Görevden Uzaklaştırma Tedbirinde Amirin Sorumluluğu 253
1. Sorumluluğu Gerektiren Hâller 253
2. Sorumluluğun Esasları 254
7. BÖLÜM ÖZETİ 255
7. BÖLÜM TEST SORULARI 259
7. BÖLÜM KLASİK SORU VE CEVAPLAR 263
Kaynakça 265
BÖLÜM VIII
MEMURLARIN MALİ SORUMLULUĞU VE
MEMURİYETİN SONA ERMESİ
GİRİŞ 267
I. İDAREYE VE HİZMETTEN YARARLANANLARA KARŞI MALİ SORUMLULUK 268
A. İdareye Karşı Mâli Sorumluluk 268
B. Hizmetten Yararlananlara Karşı Mâli Sorumluluk 268
II. MEMURUN KİŞİSEL KUSURU VE BUNUN HİZMET KUSURUNDAN AYIRT EDİLMESİ 270
A. Kişisel Sorumluluğun Şartları 271
1. Kişisel Kusurun Varlığı 272
2. Kusurlu Eylem ya da İşlem Sonucu Meydana Gelen Zararın Varlığı 273
B. Kusurların İçtimaı 274
III. KAMU GÖREVLİSİNE RÜCU VE ZARARIN TAZMİNİ İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER 275
A. Kamu Görevlisine Rücu 275
B. Zararın Tazmini ile İlgili Düzenlemeler 277
IV. SORUMLULUĞU AZALTAN VEYA ORTADAN KALDIRAN HÂLLER 278
A. İlliyet (Nedensellik) Bağının Bulunmaması 278
B. Zarara Uğrayanın Kusuru 278
C. Üçüncü Kişinin Kusuru 278
D. Mücbir Sebep veya Beklenmeyen Hâller 278
V. MEMURİYETİ SONA ERDİREN SEBEPLER 279
A. Çekilme 280
1. Çekilen Memurun İzlemesi Gereken Yol 281
2. Olağanüstü Durumlarda Çekilme 282
3. Çekilmeden Vazgeçme 282
B. Çekilmiş Sayılma (Müstafi Addedilme) 282
C. Memurluktan Çıkarılma (İhraç) 284
D. Koşullarda Eksiklik 285
E. Bağdaşmazlık 285
F. Emeklilik 286
8. BÖLÜM TEST SORULARI 291
8. BÖLÜM KLASİK SORU VE CEVAPLAR 294
Kaynakça 295 |