|
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
İkinci Baskıya Önsöz 7
Üçüncü Baskıya Önsöz 9
Beşinci Baskıya Önsöz 11
GİRİŞ 23
BİRİNCİ BÖLÜM
YAZINBİLİM VE YAZINSAL TÜRLER
1. GİRİŞ 29
1.1. YAZINBİLİM: MİMESİS VE DİEGESİS BAĞLAMINDA PLATON, ARİSTO VE HORACE 29
1.2. İLK ÇAĞLARDAN GÜNÜMÜZE YAZINBİLİM VE SÖZBİLİM 31
1.3. YAZIN NEDİR? 36
1.4. TARİH İÇİNDE YAZINSAL TÜRLER 38
İKİNCİ BÖLÜM
YANMETİN
2. GİRİŞ 51
2.1. YANMETİN ÖGELERİ 51
2.1. ÇEVREMETİN, ÇEVREKİTAP 55
2.2.1. ÇEVREMETİN 55
2.2.2. ÇEVREKİTAP 55
2.3. YANMETNİN ÖZELLİKLERİ 59
2.4. YANMETNİN BAŞLICA ÖGELERİ 60
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
FARKLI SÖYLEMLER YA DA METİN TÜRLERİ
3. GİRİŞ 71
3.1. BETİMSEL METİN 73
3.1.1. Kısa Bir Tarihçe 73
3.1.2. Betimleyici 77
3.1.3. Betimleme Edimi/ Anlatı Edimi 79
3.1.4. Betimleme Eğilimleri 80
3.1.4.1. Yatay Betimleme 80
3.1.4.2. Düşey Betimleme 82
3.1.5. Anlatı Metni ve Betimleme 83
3.1.6. Betimlemenin Özellikleri 83
3.1.6.1. Sınır Koyucu ve Belirleyici Bir Dizge 83
3.1.6.2. Betimlemenin Sözcüklerle ve Sözdizimle Düzenlenişi 84
3.1.6.3. Nicelik 84
3.1.6.4. Bilgi Birikimi. 84
3.1.6.5. Tutarlılık 86
3.1.6.6. Kipselleştirme 86
3.1.7. Genel işlevler 87
3.1.7.1. Betimlemenin Metindeki Yeri 88
3.1.7.2. Üstdil İçeren Betimleme Dizgeleri 88
3.1.7.3. Yeniden Yazma Dizgeleri: Bir Müzik Parçasının, Bir Resmin Yeniden Betimlenmesinin Yer Aldığı Metinler 90
3.1.8. Betimleme Dizgesi 91
3.1.8.1. Daha Önceki Olay ya da Betimlemeleri Özetlemek 91
3.1.8.2. Kahramanların Birleşmelerini, Ayrılmalarını Sunmak 92
3.1.8.3. Betimleme 92
3.1.9. Betimleyicinin Bakışı 92
3.1.9.1. Bakmak 92
3.1.9.2. Söylemek 92
3.1.10. Betimleyicinin Bakışı ve Devinimi 92
3.1.10.1. Betimlenen Nesne de Betimleyici de Devinimsiz 94
3.1.10.2. Betimleyici Devinimsiz, Betimlenen Nesne Devinimli 94
3.1.10.3. Betimlenen Nesne Devinimsiz, Betimleyici Devinimli 94
3.1.10.4. Betimlenen Nesne de Betimleyici de Devinimli 94
3.1.11. Özel Bir Durum Olarak İçe Bakış 95
3.1.12. Betimlemenin İşlevleri 96
3.1.12.1. Estetik ya da Süsleme İşlevi 96
3.1.12.2. Öğretcilik İşlevi 96
3.1.12.3. Erteleyicilik İşlevi 97
3.1.12.4. Mimetik İşlev 97
3.1.12.5. Simgesel İşlev 98
3.1.12.6. Estetik ya da Şiirsel İşlev 99
3.2. ANLATISAL METİN 99
3.2.1. Anlatının Evreleri 99
3.3. AÇIKLAYICI METİN 104
3.4. GERÇEKLENDİRMELİ METİN 105
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
GERÇEKLİK VE KURMACA
4. GERÇEKLİK VE KURMACA 111
4.1. ROMAN NEDİR? 111
4.2. ÖYKÜLEME 115
4.3. GÖNDERGE 117
4.3.1. Kişileştirme 117
4.3.2. Zamansallaştırma 118
4.3.3. Uzamsallaştırma 118
4.4. GERÇEKLİK İZLENİMİ 120
4.5. BİR ANLATI NASIL DÜZENLENİR? 124
4.5.1. Kurmaca 124
4.5.2. Kurmacadan Öykülemeye Nasıl Geçilir? 124
4.5.2.1. Çizgisel Anlatı 125
4.5.2.2. Eksiltili Çizgisel Anlatı 126
4.5.2.4. Geriye Dönüşlü Çizgisel Olmayan Anlatı 127
4.5.3. Kurgusal Bir Anlatıya Nasıl Başlanır? Kurgusal Bir Anlatı Nasıl Bitirilir? 129
4.5.3.1 Bir Anlatıya Nasıl Başlanır 130
4.5.4. Başlangıç Durumunun İşlevleri 137
4.5.4.1. Metnin Devam İzlencesini Hazırlar 137
4.5.4.2. Okurun Dikkatini Metne Çeker 138
4.5.4.3. Başlangıç Kurmaca Bir Dünya Yaratabilir 139
4.5.5. Başlangıç Biçimleri 139
4.5.5.1. Durağan Başlangıç 139
4.5.5.2. İlerleyen Başlangıç 140
4.5.5.3. Devingen Başlangıç 141
4.5.5.4. Geciktirici Başlangıç 145
4.5.5.5. Özgün Başlangıç 146
4.5.6. Başlangıç ve Uzam – Zaman – Kişi 147
4.5.6.1. Uzam Kavramı 147
4.5.6.2. Zaman Kavramı 148
4.5.6.3. Kişilerin (Kahramanların) Sahneye Konulması 149
4.5.7. Anlatının Sona Erdirilmesi 150
4.5.7.1. Bitiş Türleri 152
4.5.7.1.1. Başlangıç Durumuna Dönüş 152
4.5.7.1.2. Mutlu Son 152
4.5.7.1.3. Umutsuz Acıklı Son 153
4.5.7.1.4. Acıklı Ama Umutlu Son 154
4.5.7.1.5. Düşündürücü son 154
4.5.8. Kurgusal Anlatıyı Başlatma ve Bitirme Durumlarının Karşılaştırılması 154
BEŞİNCİ BÖLÜM
ANLATI
5. ÇÖZÜMLEME DÜZEYLERİNİN AYIRTEDİLMESİ: KURMACA/ÖYKÜLEME/METİNLEŞTİRME 163
5.1. ANLATI NEDİR? 166
5.2. ANLATININ GENEL YAPISI 169
5.2.1. Anlam Ekseni 169
5.2.2. Dönüşüm (d) 171
5.3. METNİN BÖLÜMLENMESİ: OLUNTULAR (EPİZOTLAR) VE DİZİMLER (SEKANSLAR) 172
5.3.1. Oluntular 172
5.3.1.1. Aşamalı Dönüşümler 172
5.3.1.2. Birbirini İzleyen Dönüşümler 174
5.3.1.3. Bağımsız Dönüşümler 176
5.4. DİZİMLER 176
5.5. ANLATI VE ÖYKÜLEME 177
5.6. ZAMANIN DÜZENLENMESİ 180
5.7. KİM KONUŞUYOR? KİM GÖRÜYOR? 182
5.8. ANLATIDA ANLATICININ YERİ 184
5.8.1. Anlatıda üçüncü kişi adılıyla kim konuşur? 184
5.8.2. Birinci Kişi Adıllı Bir Anlatıda Kim Konuşur? 185
5.8.3. Bir Betimlemede Kim görür? Kim Betimler? 187
ALTINCI BÖLÜM
KURGUSAL ANLATININ SÖZLERİ
6. GİRİŞ 191
6.1. METİN ve METİN–DIŞI AYRIMI 191
6.2. SÖZCE VE SÖZCELEME 191
6.2.1. Sözceleme Durumu 193
6.2.2. Sözce ve Tümce 195
6.2.3. Sözceleme Öznesi 196
6.3. Kurgusal Anlatıda Sözler 199
6.3.1. Karşılıklı Konuşma (Diyaolog) 200
6.3.2. İç Monolog (İç Konuşma) 202
6.3.2.1. İç Konuşmadan (Monologtan) İç Karşılıklı Konuşmaya (Diyaloğa) 204
6.4. Kurgusal Anlatıda Sözler Aktarılınca 206
6.4.1. Dolaysız Aktarılan Söylem (DzAS) 206
6.4.2. Dolaylı Aktarılan Söylem (DAS) 208
6.4.3. Dolaylı Serbest Aktarılan Söylem (DSAS) 210
6.4.4. Sözlerin Anlatısallaştırılması 212
6.4.5. Aktarılan İç Monolog (İç Konuşma) 213
6.4.6. İç Söylem 217
6.4.7. Aktarılan İç Söylemden Aktarılan İç Monoloğa 220
YEDİNCİ BÖLÜM
ANLATININ YAPISAL ÇÖZÜMLEMESİNE İLİŞKİN
TEMEL İLKELERİN BELİRLENMESİ
7. GİRİŞ 225
7.1. METİN VE METİN–DIŞI AYRIMI 225
7.2. KURMACA VE GÖNDERGE 225
7.2.1. Dil İçi Gönderge / Dil Dışı Gerçek Gönderge 227
7.2.2. Gerçek Olmayan Göndergeler 227
7.3. YAZAR VE ANLATICI 229
7.3.1. Yazar ile Anlatıcının Örtüşmesi 231
7.3.2. Yazar ile Anlatıcının Birbirine Karışması 233
7.3.3. Yazar ile Anlatıcının Farklılaşması 234
7.4. DİNLEYİCİ VE KURGUSAL OKUR 236
7.5. ANLATICI TİPLERİ 241
7.6. ODAKLAYIM TİPLERİ 242
7.6.1. Sıfır Odaklayım ya da Sınırsız Bakış Açısı 242
7.6.2. Dış Odaklayım 244
7.6.3. İç Odaklayım ya da Sınırlı Bakış Açısı 245
7.7. ANLATICI TİPLERİ 249
7.7.1. Dışöyküsel Anlatıcı 249
7.7.1.1. Gizemli Dışöyküsel Anlatıcı 249
7.7.1.2. Anlatıcı–Gözlemci 250
7.7.2. İçöyküsel Anlatıcı 251
7.7.2.1. İkinci Derecede Bir Kahraman 251
7.7.2.2. Benöyküsel Anlatıcı: Başkahraman 253
7.7.3. Değişik Bakış Açılarından 257
7.7.3.1. Bayan Oreille (K1) Açısından: (Y # A = K1) 257
7.7.3.2. Bay Oreille (K2) Açısından: (Y ≠ A = K2) 257
7.7.3.3. İş Arkadaşları (K3) Açısından: (Y ≠ A = K3) 258
SEKİZİNCİ BÖLÜM
ANLATIBİLİM VE GÖSTERGEBİLİM V. PROPP’UN
MASAL ÇÖZÜMLEMESİ
8. GİRİŞ 263
8.1. V. PROPP ÖRNEĞİ 265
8.1.1. İŞLEVLERİN SIRASI 268
8.2. ÇÖZÜMLEME 277
DOKUZUNCU BÖLÜM
ÜRETİCİ SÜREÇ VE ANLATI KAHRAMANLARI
9. ÜRETİCİ SÜREÇ VE ANLATI KAHRAMANLARI 283
9.1. GİRİŞ: ÜRETİCİ SÜREÇ 283
9.1.1 ANLATISAL YAPILAR 284
9.1.1.1 Anlatısal yapılar: DİZİMSEL BİLEŞKE 284
9.1.1.2. Derin Yapı 284
9.1.1.2.1. Temel Sözdizim 284
9.1.1.2.2. Temel Anlam 285
9.1.2. Yüzeysel Yapı 287
9.1.2.1. Anlatısal Sözdizim 287
9.1.2.2. Anlatısal Anlam 287
9.2. METİN/SÖYLEM 288
9.2.1 SÖYLEMSEL YAPILAR 288
9.2.1.1 Sözdizimsel Söylem 288
9.2.1.1.1. Oyunculaşma 288
9.2.1.1.2. Zamansallaşma 289
9.2.1.1.3. Uzamsallaştırma 289
9.3. SÖYLEMSEL ANLAM 290
9.4. ANLATI KAHRAMANLARI 291
9.4.1. Tip/Kahraman 293
9.4.1.2. Kahramanın Özellikleri 296
9.4.1.2.1. Ad 297
9.4.1.2.2. Ad ve Anlatı Başlığı 301
9.4.1.2.3. Başka Bir Yazarın ya da Kahramanın İzlerini Taşıyan Kahramanlar 302
9.4.1.2.4. Yaş 303
9.4.1.2.5. Kahramanın Fiziksel Özellikleri 306
9.4.1.2.6. Kahramanın Dili 307
9.4.1.2.7. Beceriye İlişkin Özellikler 308
9.4.1.2.8. Kahramanlar ve Göndergesel Kişiler 309
9.5. Kahramanın Tanımlanması 310
9.5.1. Süreç İçinde Tanımlama 310
9.5.2. Süreç İçinde Yineleme 311
9.5.3. Dolaysız Tanımlama 311
9.5.4. Dolaylı Tanımlama 312
9.6. Kahramanların Sunumu 312
9.7. Kahraman Konusunda Bilgi Veren Öğeler 315
9.8. Anlatıcının Kahramanın İşlerine Karışması 316
9.9. Kahramanın Betimlenme Amaçları 317
9.10. Kahramanın Eylemleri ve İşlevleri 318
9.11. Karşıt Kahraman 321
9.12. Kahramanlar Dizgesi 321
ONUNCU BÖLÜM
ZAMAN
10. GİRİŞ 327
10.1. FİZİKSEL ZAMAN 327
10.2. SÜREDİZİMSEL ZAMAN 328
10.2.1. Değişmezlik Koşulu 328
10.2.2. Yönlendirme Koşulu 328
10.2.3. Ölçümleme Koşulu 328
10.3. DİLSEL ZAMAN 328
10.4. KURMACA ZAMANI / ÖYKÜLEME ZAMANI 329
10.4.1. Öyküleme Zamanı 331
10.4.1.1. Artsüremsel Öyküleme 333
10.4.1.2. Önsüremsel Öykülenme 335
10.4.1.3. Eşsüremsel Öyküleme 336
10.4.1.4. Katılımsal Öyküleme 337
10.5. SIRA 339
10.6. SÜRE: ANLATININ RİTMİ 344
10.6.1. Duraklama 344
10.6.2. Sahne 345
10.6.3. Özetleme 346
10.6.4. Eksilti 347
10.7. SIKLIK 349
10.7.1. Tekil anlatı 349
10.7.2. Yinelemeli Anlatı 349
10.7.3. Çok kez Yinelemeli Anlatı 349
10.8. SÜRE 352
ON BİRİNCİ BÖLÜM
UZAM
11. GİRİŞ 369
11.1. UZAMIN SÖZCÜKLERİ 370
11.2. UZAM TÜRLERİ 370
11.2.1. Açık Uzam / Kapalı Uzam 370
11.2.2. Kapsayan Uzam / Kapsanan Uzam 371
11.3. DİĞER UZAM TÜRLERİ 372
11.3.1. Gerçek Uzam / Kurmaca Uzam 373
11.3.2. Burası / Başka bir yer 380
11.4. UZAMIN YENİDENSUNUMU 381
11.5. UZAMIN İŞLEVİ 382
11.5.1. Uzam: Engelleyici Eyleyen 385
11.5.2. Uzam: Gönderici Eyleyen 385
11.5.3. Uzam: Yardımcı Eyleyen 385
ON İKİNCİ BÖLÜM
ANLATISAL ÖRNEKÇELER ARACILIĞIYLA ANLATI ÇÖZÜMLEMESİ
12. GİRİŞ 393
12.1. A. –J. GREİMAS’IN EYLEYENSEL ÖRNEKÇESİ 393
12.1.1. Özne ile Nesne Arasındaki İlişki: İsteyim Ekseni 396
12.1.1.1. Bağlaşımsal Durum Sözcesi 397
12.1.1.2. Ayrışımsal Durum Sözcesi 398
12.1.2. Karşı Özne 399
12.1.2.1. İki Özne (Ö1 ve Ö2) Aynı Nesne (N1=N2) 399
12.1.2.2. İki Öznenin (Ö1 ve Ö2) Karşılıklı Olarak Birbirlerini Nesne Gibi Kabul Etmesi 400
12.1.2.3. Nesneleş(tir)me 402
12.1.4. Eyleyenler Bağlamında Özne Tipleri 406
12.1.4.1. Özne Nesne İlişkisi 407
12.1.4.2. Özneyi Tanımlayan Terimler 407
12.1.4.3. Eyleyenler İçinde Özne Tipleri 408
12.2. GÖNDERİCİ İLE ALICI ARASINDAKİ İLİŞKİ: İLETİŞİM EKSENİ 418
12.3. YARDIMCI İLE ENGELLEYİCİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: GÜÇ–İKTİDAR EKSENİ 422
ON ÜÇÜNÇÜ BÖLÜM
İŞLEVSEL ÖRNEKÇE: ANLATININ SÖZDİZİMSEL YAPISI
13. GİRİŞ 441
13.1. ANLATININ SÖZDİZİMİ: BEŞLİ ŞEMA 441
13.2. ANLATININ SÖZDİZİMİ: DÖRTLÜ ŞEMA 445
13.2.1. Aşama: Sözleşme ya da Eyletim 445
13.2.2. Aşama: Edinç 446
13.2.3. Aşama: Edim 447
13.2.4. Aşama: Tanınma ve Yaptırım 447
ON DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
GÖSTERGEBİLİMSEL DÖRTGEN
14. GİRİŞ 471
14.1. MANTIKSAL–ANLAMSAL DÜZEY 473
14.1.1. Dizisel Bakış Açısı: İlişkiler 473
ON BEŞİNCİ BÖLÜM
METİNLERARASI İLİŞKİLER
15. GİRİŞ 503
15.1. Metinlerarası İlişkilerin Biçimleri 511
15.1.1. Alıntı ya da Metin Aktarımı 512
15.1.2. Gönderme Yapılan Yapıtlardan Alıntılar 512
15.1.3. Çok Bilinen Metinlere Yapılan Açık Göndermeler 515
15.1.4. Gönderme Yapılan Yazarların ya da Yapıtların Biçimine Öykünmek. 516
15.1.5. Bir Söylemin Yeniden Yazımı 517
ON ALTINCI BÖLÜM
ANLATIM TEKNİKLERİ: YİNELEMELER, ERKEN ANLATIM, METALEPSE
16. GİRİŞ 535
16.1. GİRİŞ: YİNELEMELER 535
16.1.1. Yineleme Türleri 536
16.1.2. Yinelemenin Özellikleri 537
16.1.3. Kahramanların Oluşturulması 538
16.1.4. Kahraman Tipleri 540
16.2. GİRİŞ: ERKEN ANLATIM 541
16.2.1. Kahramanların Bakış Açısı 549
16.3. GİRİŞ: METALEPS 557
16.3.1. Metaleps ve Türleri 561
16.3.1.1. Yazar Metalepsi 561
16.3.1.2. Anlatısal Metaleps 565
16.3.2. Marie–Laure Ryan’a Göre Metaleps 568
16.3.3. A. Belle ve J. Alber’e Göre Metaleps 570
16.3.4. Okur Metalepsi 571
SON SÖZ 577
Kaynakça 579
Terimler Dizini 593
Yazarlar Dizini 597 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
