İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
1. Baskının Önsözü 9
Kısaltmalar 19
1. Bölüm
GENEL HÜKÜMLER
§ 1. GİRİŞ 23
§ 2. TIBBİ MÜDAHALENİN CEZA HUKUKU BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 24
I. Temel Tartışma: Hekimin Tıbbi Müdahalesinin Cezasızlığının Hukuksal Dayanağı Nedir? 24
A. Tipikliğin Bulunmaması 26
B. Maddi Unsurun Gerçekleşmemesi 28
C. Manevi Unsurun Gerçekleşmemesi 29
D. Tıbbi Müdahalenin Hukuka Uygun Olması 29
1. Hakkın Kullanılması 30
2. Hastanın Rızası 32
3. Birden Fazla Hukuka Uygunluk Nedeni Kabul Eden Görüşler 37
II. Görüşüm 38
III. Özel Düzenlemeler 41
§ 3. KAMU GÖREVLİSİ SAĞLIK ÇALIŞANLARI BAKIMINDAN SORUŞTURMA İZNİ SÜRECİ 43
I. Genel Olarak 43
II. 7406 Sayılı Kanun’la Gerçekleştirilen Değişiklikler 44
A. Genel Bilgiler 44
B. Kanunun Kişi Bakımından Kapsamı 47
C. Kanunun Konu Bakımından Kapsamı 48
D. Sürecin İşleyişi 50
E. Mesleki Sorumluluk Kurulu 54
III. 4483 Sayılı Kanun’a Tabi Kamu Görevlileri Açısından 57
A. Teorik Bilgiler 57
B. Uygulamadan Örnekler 58
IV. 2547 Sayılı Kanun’a Tabi Kamu Görevlileri Açısından 69
§ 4. SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK İFTİRA NİTELİĞİNDEKİ SUÇLAMALARA KARŞI HAK ARAMA YOLLARI 71
2. Bölüm
SAĞLIK ÇALIŞANLARI TARAFINDAN İŞLENEBİLECEK
SUÇLAR VE KABAHATLER
§ 1. SAĞLIK ÇALIŞANLARI TARAFINDAN İŞLENEBİLECEK SUÇLAR 77
I. Kasten Öldürme ve Yaralama Suçları 78
A. Genel Olarak 78
B. Aydınlatma, Rıza ve Kasten Öldürme/Yaralama Suçları 89
1. Genel Olarak 89
2. Ceza Mahkemesi Kararlarında Aydınlatma Zorunluluğu ve Sonuçları 95
a. Olay 1 96
b. Olay 2 96
c. Olay 3 97
d. Olay 4 98
e. Olay 5 98
f. Olay 6 100
C. Hekimin Hastanın Ölümüne Yardımı (Ötanazi) 101
1. Sorun 101
2. Hayatta Tutma Yükümlülüğü ve Kendi Geleceğini Belirleme Hakkı 104
3. Çeşitli Ötanazi Türleri ve Hukuksal Sonuçları 105
a. Aktif Ötanazi 106
b. Dolaylı Ötanazi 108
c. Pasif Ötanazi 110
d. Ötanazi ve İntihara Yardım Ayrımı 113
D. Zorunluluk Hali 115
E. Kasten Öldürme ve Yaralama Suçlarının Nitelikli Halleri ve Kovuşturma 116
II. Kasten Öldürmenin İhmali Davranışla İşlenmesi 118
A. Genel Olarak 118
B. Hasta Tercihi (Triyaj) Sorunu 130
1. Genel Olarak 130
2. Triyajın Çeşitleri 131
3. Almanya Kanun Taslağı 131
4. Hukuki Değerlendirme ve Öneriler 132
III. Taksirle Öldürme ve Yaralama Suçları 136
A. Taksirle Öldürme ve Yaralama Suçlarına İlişkin Müşterek Açıklamalar 139
1. Ön Açıklama: Aydınlatma, Rıza ve Malpraktis İlişkisi 139
2. Taksir Kavramı 140
3. Hareket 142
4. Neticenin Öngörülebilir Olması ve Bilinçli–Basit Taksir Ayırımı 144
5. Özen Yükümlülüğünün İhlali 148
6. Özen Yükümlülüğü İhlalinin Tespiti (Yüksek Sağlık Şurası–Adli Tıp Kurumu) 155
7. Nedensellik Bağı 159
a. Genel Olarak 159
b. Hekim Hatası ve Başkasının Yol Açtığı Yaralamalar Arasındaki Nedensellik Bağı Sorunu 171
c. Yargıtay Kararları’nda Nedensellik Bağı 172
B. Taksirle Öldürme Suçu 181
C. Taksirle Yaralama Suçu 182
1. Korunan Hukuksal Yarar ve Suçun Konusu 183
2. Yaralama Kavramı 186
3. Nitelikli Haller 187
4. Soruşturma ve Kovuşturma 188
D. Taksirle Öldürme ve Yaralama Suçlarında Organizasyon Kusuru 190
E. Taksirle Öldürme ve Yaralama Suçlarında Komplikasyon Yönetimi 193
F. Taksirle Öldürme ve Yaralama Suçlarında Yaptırım 194
1. Kovuşturma, Yaptırım ve Cezanın Belirlenmesi 194
2. Meslek veya Sanatın İcrasının Yasaklanması 200
G. Taksirle Yaralama Suçunda Uzlaştırma 204
IV. Netice Sebebiyle Ağırlaşmış Yaralama 205
V. Cinsel Saldırı 207
VI. İnsan Üzerinde Deney ve Denemenin Cezalandırılabilirliği 218
A. Genel Olarak 221
B. İnsan Üzerinde Deney Suçu 225
C. İnsan Üzerinde Deneme Suçu 229
1. Genel Olarak 229
2. Covid Pandemisi Sırasında Uygulanan Tedavilerin Deneme Niteliği 234
D. İnsan Üzerinde Bilimsel Araştırmalara İlişkin İdari Yaptırımlar 237
VII. Organ veya Doku Nakli ve Ceza Sorumluluğu 238
A. Organ veya Doku Naklinin ve Ticaretinin Cezalandırılabilirliği 238
B. Organ ve Doku Nakli Kanunu ve Türk Ceza Kanunu İlişkisi 240
C. Nakil Eyleminin Niteliği ve Ceza Hukuku Yönünden Sonuçları 242
D. Organ veya Doku Ticareti Suçu 245
E. Zorunluluk Hali 255
F. Etkin Pişmanlık 258
VIII. Çocuk Düşürtme 259
A. Genel Olarak 259
B. Korunan Hukuksal Yarar 260
C. Suçun Konusu 261
D. Maddi Unsur 264
E. Manevi Unsur 271
1. Genel Olarak 271
2. Zorunluluk Hali 272
F. Hukuka Uygunluk Nedenleri 273
1. Süre Esaslı İsteğe Bağlı Rahim Tahliyesi 274
2. Çocuk ile Onu Takip Edecek Nesiller Açısından Ağır Maluliyet (Özürlülük Endikasyonu) 277
G. Nitelikli Haller 280
H. Teşebbüs 281
I. İştirak 283
İ. İçtima 283
J. Yanılgı 287
K. Zorunluluk Hali 287
1. Genel Açıklamalar 287
2. Hukuki Niteliği 289
3. Şartları 290
4. İspat Sorunları 293
L. Yaptırım 302
IX. Kısırlaştırma Suçu 302
X. Hadımlaştırma 308
XI. Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma Suçu 309
XII. Ayrımcılık Suçu 310
XIII. Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu 311
XIV. Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme (Sır Saklama Yükümlülüğünün İhlali) Suçu 313
A. Genel Olarak 313
B. Korunan Hukuksal Yarar 314
C. Suçun Unsurları 314
1. Maddi Unsur 315
a. Kişisel Veri Kavramı 315
b. Kişisel Verilerin Kapsamı 321
c. Fail ve Mağdur 326
d. Maddi Unsuru Oluşturan Eylemler 327
e. Hastanın Ölümünden Sonra Bu Suç İşlenebilir mi? 329
f. Sağlık Personelinin Sıfatı Sona Erdikten Sonra Bu Suç İşlenebilir mi? 330
g. Sigortalı Hastalarda Ödeme Yapacak Kurumlar Bakımından Kişisel Verilerin Açıklanması Suçu 330
h. Ceza Muhakemesi Kanunu Bakımından Kişisel Veriler 332
2. Manevi Unsur 332
3. Hukuka Uygunluk Nedenleri 332
a. Kayıt Tutma Yükümlülüğü 332
b. Hastanın Rızası 333
aa. Genel Olarak 333
bb. Konsültasyon Halinde Kişisel Verilerin Açıklanması 334
cc. Varsayılan Rıza 335
c. Bildirme Yükümlülüğü 336
d. Adli Mercilerin Sağlık Verilerini İşlemesi 341
e. Basının Haber Verme Hakkı 341
f. Savunma Dokunulmazlığı 341
4. Zorunluluk Hali 343
D. Nitelikli Haller 346
E. Yanılgı 347
F. Göreve İlişkin Sırrın Açıklanması ve Ticari Sır, Bankacılık Sırrı veya Müşteri Sırrı Niteliğindeki Bilgi ve Belgelerin Açıklanması Suçları İle İlişki 348
G. Bazı Hekim Faaliyetleri Açısından Kişisel Verileri Açıklama Suçu 350
1. Resmi Bilirkişi Hekim 350
2. İşyeri Hekimi 350
3. Cezaevi Hekimi 350
4. Adli Tabip 351
5. Tıbbi Araştırmalar 351
6. Bilimsel Çalışmalar 351
7. Soruşturma ve Kovuşturma Organlarının Bilgi Talebi 351
XV. Dolandırıcılık 353
XVI. Belgede Sahtecilik 357
A. Genel Açıklamalar 357
B. Kamu Görevlisi Tarafından İşlenen Sahtecilik Suçu 359
C. Kamu Görevlisi Olmayan Sağlık Mesleği Mensubunun Belgede Sahteciliği 374
1. Suçun Unsurları 374
2. Nitelikli Haller 380
D. Sahteciliğin İspatı 383
XVII. Çocuğun Soybağını Değiştirme Suçu 388
XVIII. İrtikap Suçu 391
XIX. Rüşvet Suçu 404
A. Genel Açıklamalar 404
B. İrtikap ile Rüşvet Suçu Arasındaki Farklar 410
C. Rüşvetin İspatı 411
XX. Görevi Kötüye Kullanma 412
A. Görevin Gereklerine Aykırı Hareket Etmek Suretiyle, Kişilerin Mağduriyetine veya Kamunun Zararına Neden Olmak ya da Kişilere Haksız Bir Menfaat Sağlamak 412
B. Görevin Gereklerini Yapmakta İhmal veya Gecikme Göstererek, Kişilerin Mağduriyetine veya Kamunun Zararına Neden Olmak ya da Kişilere Haksız Bir Menfaat Sağlamak 417
C. Kişilerin Mağduriyetine veya Kamunun Zararına Neden Olmak ya da Kişilere Haksız Bir Menfaat Sağlamak Koşulu 437
D. Yükümlülüklerin Çatışması 442
XXI. Kamu Görevlisinin Ticareti Suçu 442
XXII. Bilirkişi Hekimin Cezai Sorumluluğu 444
A. Genel Olarak 444
B. Bilirkişilik Görevinin Yapılmaması 445
C. Gerçeğe Aykırı Bilirkişilik 445
XXIII. Sağlık Mesleği Mensuplarının Suçu Bildirmemesi 448
A. Genel Olarak 448
B. Suçun Unsurları 451
C. Suçun Bildirileceği Yetkili Makamlar 463
D. Hukuka Uygunluk Sebepleri, Özel Görünüş Şekilleri ve Yaptırım 464
XXIV. Genital Muayene 466
A. Genel Olarak 466
B. Korunan Hukuksal Yarar ve Suçun Konusu 467
C. Suçun Faili ve Mağduru 467
D. Maddi Unsur 470
E. Manevi Unsur 473
F. Hukuka Aykırılık Unsuru 473
G. Suçun Özel Görünüş Şekilleri 474
H. Muhakeme 475
XXV. Genetik Teşhisler Nedeniyle Ceza Sorumluluğu 475
XXVI. Yapay Döllemede Ceza Sorumluluğu 477
XXVII. Hekim Olmadığı Halde Hasta Tedavi Etme veya Hekim Unvanını Takınma 479
XXVIII. Ruhsatsız Olarak veya Yetkisiz Kişilere Sağlık Hizmeti Verdirme 496
§ 2. SAĞLIK ÇALIŞANLARI VE KURUMLARI TARAFINDAN İŞLENEBİLECEK KABAHATLER 497
I. Yetkisiz Hekimlik 498
II. Bazı Normlara Aykırılık 499
III. Yetkisiz Diş Hekimliği Yapma Suçu ve Kabahatler 500
IV. Sağlık Meslek Mensubu Gibi Çalışmak veya Unvanı Takınmak 508
V. Hastanın Rızası Olmaksızın Tıbbi Müdahale Yapmak 508
VI. Kayıt Tutma ve Bildirim Zorunluluğunu Yerine Getirmeme 509
§ 3. PANDEMİ DÖNEMLERİNDE CEZA HUKUKU SORUMLULUĞU 510
I. Tedbirlerin İhlali 510
A. Kabahatler 510
B. Bulaşıcı Hastalıklara İlişkin Tedbirlere Aykırı Davranma Suçu 528
C. Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçu 529
II. Virüs Bulaştıran Kişilerin Ceza Sorumluluğu 529
Küçük Sözlük 531
Yararlanılan Kaynaklar 535
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Dizini 559
Kavram Dizini 561 |