İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Sunuş (Prof. Dr. M. Tufan ÖĞÜZ) 7
Sunuş (Prof. Dr. Öz SEÇER) 9
Kısaltmalar Listesi 19
Giriş 21
Birinci Bölüm
İNŞAAT SÖZLEŞMESİNİN TANIMI, UNSURLARI,
HUKUKİ NİTELİĞİ, TARAFLARI VE ŞEKLİ
I. İNŞAAT SÖZLEŞMESİNİN TANIMI 23
II. İNŞAAT SÖZLEŞMESİNİN UNSURLARI 25
A. Bir Yapının İnşa Edilmesi 25
B. Bedel (Ücret) Unsuru 29
C. Tarafların Anlaşması 31
III. İNŞAAT SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ 32
A. Genel Olarak 32
B. İnşaat Sözleşmesinin Ani Edimli – Sürekli Borç İlişkisi Bakımından Değerlendirilmesi 33
1. İnşaat Sözleşmesinin Ani Edimli Nitelikte Olduğunu Savunan Görüş 34
2. İnşaat Sözleşmesinin Sürekli Borç İlişkisi Niteliğinde Olduğunu Savunan Görüş 36
3. İnşaat Sözleşmesinin Ani–Sürekli Karmaşığı Bir Niteliğe Sahip Olduğunu Savunan Görüş 37
4. Görüşlerin Değerlendirilmesi 38
IV. İNŞAAT SÖZLEŞMESİNİN ŞEKLİ 40
A. Genel Olarak 40
B. Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmelerinin Şekli 42
V. İNŞAAT SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARI 44
A. İşsahibi 44
B. Yüklenici 44
İkinci Bölüm
İNŞAAT SÖZLEŞMESİNİN SONA ERDİRİLME NEDENLERİ
I. SÖZLEŞMENİN İŞSAHİBİ TARAFINDAN SONA ERDİRİLMESİ 49
A. İfa Zamanından Önce Sözleşmeden Dönme 49
1. İfa Zamanından Önce Sözleşmenin Sona Erdirilmesi 49
a. Genel Olarak 49
b. TBK m. 473/f. 1 Hükmünün Hukuki Niteliği 50
c. İşsahibinin Sözleşmeden Erken Dönmesinin Koşulları 52
aa. İşe Başlamakta Gecikme Durumu 52
aaa. Teslim Süresinin Sözleşmede Belirlenmemiş Olması 52
bbb. Teslim Süresinin Sözleşmede Belirlenmiş Olması 57
bb. Yüklenicinin Faaliyetlerinin Yavaş Yürümesi ve İşin Geciktirilmesi 60
aaa. Genel Olarak 60
bbb. Teslim Tarihi Belli Olmayan İşlerde Gecikme 61
ccc. Teslim Tarihi Belli Olan İşlerde Gecikme 62
aaaa. Teslim Tarihi Belli Olan İşlerde Ara Vadelerin Kararlaştırılmış Olması 63
bbbb. Teslim Tarihi Belli Olan İşlerde Ara Vadelerin Kararlaştırılmamış Olması 67
cc. Yüklenicinin İşi Kararlaştırılan Zamanda Bitiremeyeceğinin Açıkça Anlaşılması Durumu 67
dd. Kusurun Şart Olmaması 71
2. İfa Zamanından Önce Ayıp veya Sözleşmeye Aykırılık Nedeniyle Sözleşmeden Dönme 73
B. Yüklenicinin Temerrüdü Sebebiyle Sözleşmeden Dönme 77
1. İnşaat Sözleşmelerinde Yüklenicinin Temerrüdü 77
a. İnşaatı Teslim Borcunun Muaccel Olması 79
aa. Tarafların Teslim Vadesini Kararlaştırmış Olmaları 81
bb. Tarafların Teslim Vadesini Kararlaştırmamış Olmaları 85
b. İnşaatın İfasının Mümkün Olması 86
c. İnşaatın Teslim Edilmemiş Olması 94
d. İşsahibinin Yükleniciye İhtarda Bulunması 97
aa. Genel Olarak İhtar ve İhtarın Hukuki Niteliği 97
bb. İhtarda Bulunmaya Gerek Olmayan Durumlar 100
e. Borca Aykırı Davranışta Bulunulması 104
2. Sözleşmeden Dönmenin Özel Şartları 107
a. Genel Olarak 107
b. Ek Süre Tayini 108
c. Ek Süre Tayininin Gerekli Olmadığı Durumlar 111
aa. Yüklenicinin Durum ve Tutumundan Süre Verilmesinin Yararsız Olacağının Anlaşılması 112
bb. Borcun İfasının İşsahibi Açısından Anlamını Kaybetmesi 114
cc. Kesin Vadeli Bir İşlemin Varlığı 114
d. İşsahibinin Aynen İfadan Vazgeçerek Seçimlik Haklarından Birine Başvurması 115
e. Dönme Hakkının Kullanılması 118
3. Bazı Durumlarda Dönme Yerine Sözleşmenin Feshinin Söz Konusu Olup Olmayacağı 120
a. Genel Olarak 120
b. İnşaat Sözleşmesinden Dönmenin Geriye Etkili Olacağını Savunan Görüş 121
c. İnşaat Sözleşmesinin İleriye Etkili Feshini Savunan Görüş 122
d. Yargıtay’ın Görüşü 123
e. Görüşümüz 125
C. Ayıba Karşı Tekeffül Sebebiyle Sözleşmeden Dönme 127
1. Genel Olarak 127
2. Ayıba Karşı Tekeffül Borcunda Sözleşmeden Dönmenin Özel Şartları 131
a. Genel Olarak 131
b. İnşaatın Kabulünün Beklenemez Olması 133
c. İnşaatın Kullanılamayacak Derecede Ayıplı Olması 136
d. İşsahibinin Arsası Üzerinde Yapılan İşlerde İnşaatın Yıkılması veya Kaldırılmasının Aşırı Bir Zarara Yol Açmaması 139
D. Yaklaşık Bedelin Aşılması Sebebiyle Sözleşmeden Dönme 141
1. Genel Olarak 141
2. Yaklaşık Bedelin Aşılması Sebebiyle Sözleşmeden Dönme Hakkının Şartları 142
a. İnşaatın Giderlerinin Başlangıçta Yaklaşık Olarak Belirlenmiş Olması 142
b. Yaklaşık Bedelin Aşırı Ölçüde Aşılması 143
c. Yaklaşık Bedelin İşsahibine İlişkin Bir Sebeple Aşırı Derecede Aşılmamış Olması 147
d. Meydana Gelen Artışın İşsahibi Tarafından Kabul Edilmemesi 149
e. Yüklenicinin İşi Yaklaşık Bedelle Yapmaktan Kaçınması 151
E. Tam Tazminatla Fesih Yoluyla Sözleşmenin Sona Erdirilmesi 153
1. Genel Olarak 153
2. Şartları 159
a. İnşaatın Henüz Tamamlanmamış Olması 159
b. Fesih Beyanında Bulunulmuş Olması 162
II. YÜKLENİCİ TARAFINDAN SÖZLEŞMENİN SONA ERDİRİLMESİ 166
A. Götürü Ücretli İşlerde Beklenmedik Hallerin Ortaya Çıkması Sebebiyle Sözleşmenin Sona Erdirilmesi 166
1. Genel Olarak Götürü Bedel 166
a. Götürü Bedel Türleri 168
aa. Sabit Götürü Bedel 168
bb. Global Götürü Bedel 170
cc. Sabit Birim Fiyatlı Götürü Bedel 171
2. TBK m. 480/f. 2 Uyarınca Götürü Bedelin Uyarlanmasının Şartları 173
a. Önceden Öngörülemeyen veya Öngörülmesine Rağmen Gerçekleşmeyeceği Kabul Edilen Olağanüstü Hallerin Ortaya Çıkması 173
b. Sonradan Ortaya Çıkan Yeni Koşulların İşin Kararlaştırılan Ücretle Yapılmasına Engel Olması veya Aşırı Derecede Güçleştirmesi 180
c. Olağanüstü Durum ve Beklenilmeyen Hallerin Meydana Gelmesinde Yüklenicinin Kusurunun Bulunmaması 184
d. Yeni Koşulların İşsahibine Bildirilmesi 186
e. İşsahibi ve Yüklenici Arasında TBK m. 480/f. 2 Hükmünden Vazgeçildiğine İlişkin Bir Anlaşma Olmaması 189
f. Edimlerin Henüz İfa Edilmemiş Olması 191
g. Dönme Hakkının Kullanılması 193
B. İşsahibinin Bedeli Ödemede Temerrüde Düşmesi Sebebiyle Yüklenicinin Sözleşmeden Dönmesi 194
1. Genel Olarak 194
a. Ücretin Belirlenme Şekilleri 194
aa. Hakediş Usulü 194
bb. Avans Usulü 198
2. Bedel Ödeme Borcunda Temerrüdün Koşulları 199
C. İşsahibinin İşbirliğinde Bulunma Eylemlerine Aykırılık Sebebiyle Yüklenicinin Sözleşmeden Dönmesi 201
1. Genel Olarak 201
2. İşbirliği Yapma Borcunun Hukuki Niteliği 203
3. Temerrüde Düşmenin Koşulları 205
Üçüncü Bölüm
İNŞAAT SÖZLEŞMESİNİN SONA ERDİRİLMESİNİN SONUÇLARI
I. SÖZLEŞMEDEN DÖNME VE İADE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 213
A. İnşaat Sözleşmesinde İşsahibinin Sözleşmeden Dönmesi 213
1. Genel Olarak 213
2. İşsahibine Tanınan Dönme Hakkının Sözleşmenin Geçerliliğine Etkisi 215
a. Klasik Dönme Teorisi 215
aa. Sebepsiz Zenginleşme Görüşü 215
bb. Kanuni Borç İlişkisi Görüşü 217
cc. Ayni Etkili Dönme Görüşü 219
b. Yeni Dönme Görüşü 220
c. Yargıtay’ın Görüşü 221
d. Görüşlerin Değerlendirilmesi 223
3. Sözleşmeden Dönmeye Bağlı Olarak Edimlerin İadesi 226
a. Genel Olarak 226
b. İşsahibinin İade Borcu 227
c. Yüklenicinin İade Borcu 234
d. İade Konusundan Elde Edilen Yarar ve Masrafların Durumu 236
II. SÖZLEŞMENİN FESİH YOLUYLA SONA ERMESİ 238
A. Genel Olarak 238
B. Önceden Yapılmış Kısmının Bedelinin Ödenmesi 240
1. Genel Olarak 240
2. Ücretin Sözleşme ile Belirlenmesi 241
3. Ücretin Sözleşme ile Belirlenmemesi 243
4. Sözleşmenin TBK m. 482/f. 2 Uyarınca Hakkaniyete Uygun Bir Bedel Ödenerek Feshi 244
C. Sözleşmenin Feshi Halinde Tamamlanmamış İnşaat Bakımından İşsahibinin Hakları 245
1. Genel Olarak 245
2. İnşaatın Fesih Anında Meydana Gelen Kısmının Ayıplı Olması Durumu ve Yüklenicinin Ayıptan Doğan Sorumluluğu için Aranan Şartlar 247
a. İnşaatın Fesih Anında Meydana Gelen Kısmının Ayıplı Olması 247
b. Yüklenicinin Ayıptan Doğan Sorumluluğu için Aranan Şartlar 247
aa. İnşaatın Teslim Edilmesi 247
bb. İnşaatın Ayıplı Olması 249
cc. Yapılmış İnşaatı Gözden Geçirme ve Bildirim Külfetlerinin Zamanında Yapılmış Olması 253
dd. İnşaatın İşsahibi Tarafından Kabul Edilmemiş Olması 260
ee. İnşaattaki Ayıbın İşsahibinin Davranışından Kaynaklanmaması 261
ff. Sorumsuzluk Anlaşmasının Yapılmamış Olması 264
III. SÖZLEŞMENİN SONA ERDİRİLMESİNE BAĞLI OLARAK TARAFLARIN TAZMİNAT TALEPLERİ 264
A. İşsahibinin Zarar Tazmin Talebi 264
1. Olumlu (Müsbet) Zararın Tazmini 264
a. Genel Olarak 264
b. Olumlu Zararın Unsurları 266
aa. İfa Edilmeyen Edimin Değeri 266
bb. Gecikmeden Doğan Diğer Zararlar 267
c. Olumlu Zarar Tazminatının Hesaplanması 269
d. Tam Tazminatla Fesih Sonucu Tazminat Talebi 272
aa. Genel Olarak 272
bb. İşsahibinin Ödemesi Gereken Tazminat 273
aaa. Toplama Yöntemi 273
bbb. Kesinti Yöntemi 274
2. Olumsuz (Menfi) Zararın Tazmini 277
a. Genel Olarak 277
b. Olumsuz Zarar Tazmininin Kusurla İlişkisi 281
c. Olumsuz Zararların Unsurları 283
aa. Fiili Zarar 283
aaa. İnşaat Sözleşmesinin Kurulması için Yapılan Masraflar 284
bbb. İnşaat Sözleşmesinin İfa Edileceğine Güvenilerek Yapılan Masraflar 285
ccc. İnşaat Sözleşmesinden Dönülmesi Sebebiyle Üçüncü Şahıslara Ödenen Ceza Koşulu ve Tazminatlar 286
ddd. Yargılamanın Uzamasından Kurtulmak için Yapılan Masraflar 286
eee. İnşaat Sözleşmesinin Tasfiyesi Sebebiyle Uğranılan Zararlar 287
fff. İşsahibinin Tarafından Yerine Getirilen Edim ve Ondan Elde Edilecek Faydalar 287
bb. Yoksun Kalınan Kâr 288
d. Olumsuz Zararın Hesaplanması 290
B. Yüklenicinin Zarar Tazmin Talebi 292
1. İşsahibinin Bedel Ödemede Temerrüde Düşmesi Durumunda 292
a. Temerrüt Faizi Talebi 292
b. Yüklenicinin Munzam (Aşkın) Zararını Talep Hakkı 295
IV. İNŞAAT SÖZLEŞMESİNDE ÜÇÜNCÜ KİŞİLERİN HUKUKİ DURUMU 296
A. İnşaat Sözleşmesinin Dönme ile Sona Erdirilmesinin Üçüncü Kişilerce Yapılan Sözleşmelere Etkisi 296
1. Dönmenin Üçüncü Kişilerin Edindiği Ayni Haklara Etkisi 296
a. Üçüncü Kişinin Ayni Hakkı Yükleniciden Kazandığı Haller 296
b. Üçüncü Kişinin Ayni Hakkı İşsahibinden Kazandığı Haller 303
2. Üçüncü Kişilerin Alacağın Devri Yoluyla Edindiği Haklara Etkisi 304
3. Üçüncü Kişilerin Taşınmaz Satış Vaadi Sözleşmesi ile Edindiği Haklara Etkisi 307
B. İnşaat Sözleşmesinin Fesih Yoluyla Sona Ermesinin Üçüncü Kişilerle Yapılan Sözleşmelere Etkisi 308
V. İNŞAAT SÖZLEŞMESİNDE CEZA KOŞULUNUN DURUMU 310
A. Ceza Koşulunun Tanımı ve Amacı 310
B. Ceza Koşulunun Geçerlilik Koşulları 312
C. Ceza Koşulunun Türleri 314
1. Seçimlik Ceza Koşulu 314
2. İfaya Ekli Ceza Koşulu 316
3. Dönme Cezası 318
4. Ceza Koşulunun Götürü Tazminattan Ayırt Edilmesi 320
D. Ceza Koşulunun Talep Edilmesi 322
E. Ceza Koşulunu Aşan Zararların Talep Edilmesi 325
F. Ceza Koşulunun İndirilmesi 326
Sonuç 331
Kaynakça 343
Kavram Dizini 365 |