|
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
İkinci Baskı İçin Önsöz 7
Üçüncü Baskı İçin Önsöz 9
Dördüncü Baskı İçin Önsöz 11
Kısaltmalar 25
KAMBİYO 27
Kambiyo Denetimi 27
KAMBİYO VE BANKACILIKLA İLGİLİ KAVRAMLAR 31
a. Efektif 31
b. Döviz 31
c. Döviz Sepeti 33
ç. Türkiye’de Yerleşik Kişi 33
d. Dışarıda Yerleşik Kişi 34
e. Türk Parası 34
f. İç Kredi 35
g. Döviz Kredisi 35
h. Dış Kredi 35
ı. Konvertibilite 36
i. Konvertibl Döviz 36
j. Non–Konvertibl Döviz 37
k. Parite 37
l. Kur 37
m. Arbitraj 38
n. Devalüasyon 38
o. Revalüasyon 39
ö.üasyon 39
p. Döviz Alım Belgesi 39
r. Döviz Satım Belgesi 40
s. Türk Parası Transfer Belgesi 40
ş. Muhabir Banka 40
t. Rambursman Bankası 41
u. Aval 41
ü. Döviz Beyan Tutanağı 42
KAMBİYO MEVZUATI 43
EFEKTİF VE DÖVİZ SATIŞLARI İLE YURT DIŞINA TRANSFERLERİ 45
Dövize İlişkin Diğer Hususlar 47
MENKUL VE GAYRİMENKUL KIYMETLER 49
a. Menkul Kıymetler 49
b. Gayrimenkul Kıymetler 50
KIYMETLİ MADENLER, TAŞLAR VE EŞYALAR 51
a. Bankalarda Altın, Gümüş ve Platin Depo Hesapları Açılması 52
b. Bankalarca Altın, Gümüş ve Platin Kredisi Kullandırılması 53
c. Fiyat 53
ç. Yurt Dışından Kredi Alınması 53
YABANCI SERMAYE 55
a. Yabancı Sermaye Girişi 56
b. Sermaye Avansı 59
c. Yabancı Sermaye İle İlgili Transferler 60
SERMAYE İHRACI 61
KAMBİYO SENETLERİ 63
a. Çek 64
İbraz Süresi, Ödeme, Karşılıksız Olduğunun Tespiti ve Gecikme Cezası 66
Çek Düzenleme ve Çek Hesabı Açma Yasağı 70
Çek Düzenleme ve Çek Hesabı açma Yasağının Kaldırılması 70
1. Çek Türleri ve Özellikleri 71
i. Seyahat Çeki (Travelers Cheque) 71
ii. Eurocheque 73
Aktif Ülkeler 73
Pasif Ülkeler 73
iii. International Money Order (IMO) 74
iv. Banka Çeki 74
v. Şahıs Çeki 75
2. Çek Tahsili 76
i. İştira Etme 76
ii. Tahsile Alma 77
b. Bono 77
c. Poliçe 79
ç. Kambiyo Senetlerinde Ciro 86
1. Cironun Şekli 87
i. Tam Ciro 87
ii. Beyaz Ciro 87
2. Cironun Çeşitleri 88
i. Temlik Cirosu 88
ii. Rehin Cirosu 88
iii. Tahsil Cirosu 89
DIŞ TİCARETTE ÖDEME ŞEKİLLERİ 91
a. Akreditifli Ödeme (Letter of Credit, Documentary Credit) 92
b. Vesaik Mukabili Ödeme (Collections, Cash Against Documents) 93
c. Mal Mukabili Ödeme (Cash Against Goods) 94
ç. Kabul Kredili Ödeme (Payment Against Acceptance) 95
d. Peşin Ödeme (Prepayment, Advance Payment) 96
e. Banka Güvenceli Ödeme (Bank Payment Obligation) 96
AKREDİTİFLİ ÖDEME (Letter of Credit, Documentary Credit) 99
a. Akreditifte Tarafların Tanımları ve Yükümlülükleri 99
1. Akreditif Amiri (İthalatçı): (Applicant) 99
2. Amir Banka (İthalatçının Bankası): (Issuing Bank) 100
3. Akreditif Lehtarı (İhracatçı): (Beneficiary) 100
4. Aracı Banka (İhracatçının Bankası): (Intermediary Bank) 101
i. İhbar Bankası (Advising Bank) 101
ii. Teyit Bankası (Confirming Bank) 101
iii. Rambursman Bankası (Reimbursing Bank) 101
b. Akreditifli Ödemenin İşleyişi 102
c. Akreditifte Bulunması Gereken Bilgiler 102
ç. Akreditif Çeşitleri 103
1. Kabilirücu (Dönülebilir)/ Gayri Kabilirücu (Dönülemez) Akreditifler 104
i. Kabilirücu Akreditifler (Revocable Documentary Credits) 104
ii. Gayri Kabilirücu Akreditifler (Irrevocable Documentary Credits) 104
2. Teyitli / Teyitsiz Akreditifler 104
i. Teyitli Akreditif (Confirmed Documentary Credit) 105
ii. Teyitsiz Akreditif (Unconfirmed Documentary Credit) 105
3. Rotatif Akreditifler (Revolving Documentary Credit) 105
4. Kullandırım Şekillerine Göre Akreditifler 107
i. İbrazında Ödemeli Akreditifler (Sight Payment Documantary Credits) 107
ii. Vadeli Akreditifler (Deferred Payment Documentary Credit) 108
iii. Kabul Kredili Akreditifler (Acceptance Documentary Credits) 108
iv. İştira Akreditifleri (Negatiable Documentary Credit) 109
5. Karşılıklı Akreditif (Back – to – Back Documentary Credit) 110
6. Devredilebilir Akreditif (Transferable Documentary Credit) 110
7. Kırmızı Şartlı Akreditif (Red Clause Documentary Credit) 111
8. İhtiyat Akreditifi (Stand – By Letter of Credit) 112
9. Yeşil Şartlı Akreditif (Green Clause Letter of Credit) 112
İHRACAT 113
İhracatçı 113
Fiili İhracat 113
Gümrük Beyannamesi (GB) 114
a. İhracat Mevzuatına İlişkin Genel Esaslar 114
b. Özelliği Olan İhracat İşlemleri 116
1. Ön İzne Bağlı İhracat 116
2. Kayda Bağlı İhracat 116
3. Konsinye İhracat 117
4. Yurt Dışı Fuar ve Sergilere Katılım ve İhracat 118
5. İthal Edilmiş Malın İhracı 119
6. Serbest Bölgelere Yapılacak İhracat 119
7. Transit Ticaret 119
8. Bedelsiz İhracat 120
9. Dolaylı Offset Yoluyla Yapılacak İhracat 121
10. Bağlı Muamele veya Takas Yoluyla Yapılacak İhracat 122
11. Ticari Kiralama Yoluyla Yapılacak İhracat 122
c. Alıcısı Tarafından Kabul Edilmeyen Mallar 122
ç. Alıcısına Teslim Edilemeyen Mallar ve Malların Terk Edilmesi 123
d. Yasak ve İhracı Ön İzne Bağlı Mallar 123
e. İhracat Bedellerinin Yurda Getirilmesi 123
1. Ödeme Şekilleri 123
2. İhracat Bedellerinin Tahsili 124
3. İhracat Bedelinin Efektif Olarak Tahsili 125
4. İmalatçı veya Tedarikçi Adına DAB Düzenlenmesi 126
5. İhracat Alacağının İskonto Edilmesi 126
6. Faktoring İşlemi 127
7. Mahsuben Ödeme 127
8. İhracat Bedellerinin Tasarrufu 128
İTHALAT 131
a. İthalatla İlgili Kısıtlamalar 132
b. Ödeme Şekilleri 133
c. İthalat Bedellerinin Ödenmesi 133
ç. İthalat Hesaplarının Kapatılması 134
d. Üçüncü Ülkelerdeki Bankalar Nezdinde Akreditif Açılması 135
e. KKDF Uygulaması 135
GÖRÜNMEYEN İŞLEMLER 137
a. Döviz Kazandırıcı İşlemler 137
b. Döviz veya Türk Lirası Ödenmesini Gerektiren İşlemler 138
1. Tamir ve Montaj Hizmetleri 138
2. Teknik Yardım 139
3. Taahhüt İşleri 139
4. Telif Hakları 139
5. Kredi Kartı Anlaşmaları 140
6. Komisyonculuk ve Simsariye Giderleri 140
7. Banka Komisyon ve Masrafları 140
8. Temsil Masrafları 140
9. Gümrük Vergi ve Resimleri ile Benzeri Ücretler 141
10. Navlun 141
11. Sosyal Güvenlik ve Sosyal Sigorta 141
12. Hayat Sigortaları 141
13. Ticari Faaliyetlerden Sağlanan Kârlar 141
14. Kiralar 142
15. Vergiler ve Harçlar 142
SERBEST BÖLGELER 143
a. Serbest Bölgelerin Statüsü 143
b. Serbest Bölgelerin Özellikleri 143
MÜCBİR SEBEP HALLERİ 145
Mücbir Sebep Hallerinin Belgelendirilmesi 145
YURT DIŞINDAN SAĞLANAN KREDİLER 147
a. Kredinin Kullanılması 147
b. Kreditörün Değişmesi 149
c. İhracat Kredi Kurumları veya İhracat Kredisi Garanti Kuruluşlarından Sağlanan Krediler 150
ç. Hazine Müsteşarlığına Bildirim Yapılacak Krediler 151
d. T.C. Merkez Bankasına Bildirim Yapılacak Krediler 152
e. Yurt Dışından Borçlanma Olarak Kabul Edilen ve Edilmeyen Krediler 153
f. Sendikasyon Kredileri İçerisindeki Türk Bankalarının Katılım Payı Üzerindeki Mali Yükümlülükler 155
1. Damga Vergisi ve Harçlar 155
2. Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu 155
g. Kredilerin Geri Ödenmesi 156
1. Damga Vergisi ve Harçlar 157
2. Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu 158
h. Kredilerin Başka Bir Bankaya Aktarımı 158
ı. Bankaların Borçlu Sıfatıyla Sağladıkları Krediler 159
i. Katılım Bankalarının Sağladıkları Fonlar 160
FİRMALAR TARAFINDAN YURT DIŞINDAN SAĞLANAN KREDİLER 161
a. İhracat Faaliyetleri İçin Sağlanan Krediler 161
1. Kredinin Sağlanması 161
2. Kredinin Döviz Ödemesi Gerektiren İşlemlerde Kullanılması 162
3. Kredinin Türk Lirası Olarak Kullanılması 165
b. Transit Ticaretin Finansmanı İçin Sağlanan Krediler 165
c. Türk Firmalarının Yurt Dışındaki İşleriyle İlgili Olarak Sağlanan Krediler 166
ç. İthalatçılar Tarafından Kullanılan Ayni Krediler 169
d. İşletme İhtiyacı İçin Sağlanan Krediler 169
e. İthalatın Finansmanı Amacıyla Sağlanan Krediler 171
f. Yurt Dışından Alınacak Gemiler İçin Sağlanan Krediler 173
g. Yabancı Firmaların Yurt Dışından Sağladığı Krediler 174
h. Türk Firmalarının Yurt Dışından Türk Lirası Kredi Alması 174
DÖVİZ KREDİLERİ 177
a. İhracatın Finansmanı İçin Açılacak Döviz Kredileri 178
1. Kredinin Döviz Olarak Kullanılması 178
2. Kredinin Türk Lirası Olarak Kullanılması 179
b. Transit Ticaretin Finansmanı Amacıyla Açılan Döviz Kredileri 180
c. Finansal Kiralama Şirketlerine Açılan Döviz Kredileri 182
ç. Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Türk Firmalarına ve Teşvik Belgesiz Yatırım Malı Alımlarının Finansmanı İçin Kamu Kuruluşlarına Açılacak Döviz Kredileri 183
1. Kredinin Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamındaki İhtiyaçların Finansmanında Kullanılması 183
2. Kredinin, Kamu Kuruluşlarınca Teşvik Belgesiz Yatırım Malı Alımlarının Finansmanı Amacıyla Kullanılması 184
3. Kredilerin Kapatılması 184
4. Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Kullanılacak Kredilerde Süre Uzatımı ve Vergi, Resim ve Harç İstisnası Uygulaması 184
5. Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Kullanılacak Ayni Kredilerde Vergi, Resim ve Harç İstisnası Uygulaması 184
d. Türk Firmalarının Yurt Dışındaki İşleriyle İlgili Olarak Açılan Krediler 185
e. Uluslararası Yurt İçi İhaleler ile Savunma Sanayi Projelerini Üstlenen Firmalara Açılacak Döviz Kredileri 190
f. Turizm Kuruluşları, Seyahat Acenteleri İle Gemi ve Uçak Bakım, Onarım Hizmetleri İçin Açılacak Döviz Kredileri 191
g. Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi İşletmelerinin Geliştirilmesi ve Desteklenmesi Amacıyla Açılacak Döviz Kredileri 193
h. Yurt Dışında Yerleşik Firmalara Açılacak Döviz Kredileri 194
ı. Döviz Üzerinden Düzenlenen Çeklerin ve Diğer Menkul Kıymetlerin İskonto–İştira Edilmesi 196
i. Bankaların Birbirlerine Açacakları Krediler 200
j. Kredi Kartları Karşılığında Açılan Döviz Kredileri 200
PREFİNANSMAN KREDİLERİ 201
a. Prefinansman Kredilerinin Temini 201
b. Prefinansman Kredisinin Kullanımı 202
c. Vade 203
ç. Prefinansman Kredisinin Devredilmesi 204
d. Prefinansman Kredisinin Başka Bir Bankaya Aktarımı 205
e. Prefinansman Kredilerinin Kapatılması 206
f. Prefinansman Kredilerinin Mahsup Suretiyle Ödenmesi 206
1. İhracat Bedelleri İle Mahsup Edilmek Suretiyle Ödeme 206
2. Döviz Kazandırıcı Hizmet Bedelleriyle Mahsup Edilmek Suretiyle Ödeme 208
3. Prefinansman Kredisinin İhracat, Belge Kapsamındaki İhracat Sayılan Satış ve Teslimler İle Döviz Kazandırıcı Faaliyetlere İlişkin Bedellerle Tasfiyesi 209
DÖVİZ VE PREFİNANSMAN KREDİLERİYLE İLGİLİ ORTAK HUSUSLAR 211
YURT DIŞINA TÜRK LİRASI KREDİ AÇILMASI 215
a. Bankaların Açtığı Krediler 215
b. Firmalarca Yurt Dışındaki Ortaklıklarına Kredi Açılması 216
ALTIN KREDİLERİ 217
a. Bankalarca Altın Kredisi Açılması 217
b. Yurt Dışından Altın Kredisi Sağlanması 218
TEMİNAT MEKTUPLARI 221
a. Teminat Mektubunun Tarafları 221
b. Teminat Mektubunun Unsurları 223
c. Teminat Mektubunun Çeşitleri 224
ç. Yurtdışı Banka Kontrgarantisine Karşılık Düzenlenen Dövizi Natık Teminat Mektupları 227
d. İthalata İlişkin Peşin Ödeme Teminat Mektupları 228
e. Stand–By L/C (Garanti Akreditifleri)’ne Karşılık Verilen Dövizi Natık Teminat Mektupları 228
f. Stand–By Akreditiflerin Teminat Mektuplarından Farkları 230
g. Kontrgaranti Niteliğindeki Garanti Akreditifleri 230
GAYRİ NAKDİ KREDİLER 233
a. Türkiye’deki Firmaların Yurt Dışından Gayri Nakdi Kredi, Garanti ve Kefalet Sağlamaları 233
b. Türkiye’deki Bankaların Teminat Mektubu Düzenlemeleri, Garanti ve Kefalet Vermeleri 233
c. Bankalar Dışındaki Türkiye’de Yerleşik Kişilerce Verilen Teminat Mektubu, Garanti ve Kefaletler 235
ç. Gemi İpoteği Tesisi 236
d. Döviz Kazandırıcı Gayri Nakdi Krediler 236
1. Dövizi Natık Teminat Mektupları 236
2. Kontrgarantiler 236
e. Gayri Nakdi İthalat Kredileri 237
1. Akreditifler 237
2. Aval – Kabul Kredileri 238
i. Kabul Kredisi 238
ii. Aval Kredisi 238
3. Harici Garantiler 239
DÖVİZ TEVDİAT HESAPLARI 241
a. DTH Açılması 241
b. Valör Uygulaması 242
c. Yasal Yükümlülükler 242
DÖNÜŞTÜRME (ARBİTRAJ) İŞLEMLERİ 245
a. Dönüştürme Türleri 245
1. Yurtdışından Gönderilen Havale veya İbraz Edilen Çek Karşılığında Yurtdışına Havale Yaptırılması veya Dövizi Natık Çek İstenmesi 245
2. Yurtdışından Gönderilen Havale veya İbraz Edilen Çek Karşılığında Efektif İstenmesi 246
3. İbraz Edilen Efektif Karşılığında Havale Yapılması veya Dövizi Natık Çek İstenmesi 246
b. Yasal Yükümlülükler 246
SWAP 247
a. Faiz Swapı 247
b. Sabit Faizli Para Swapı 247
c. Çapraz Para Swapı 248
ç. Değişken Faizden Değişken Faize Swap 248
FORWARD 249
OPSİYON 251
FORFAITING 253
a. Forfaiting İşleminin Tarafları ve İş Akışı 253
b. Forfaiting İşleminin Avantajları 255
c. Faiz ve Komisyon Uygulaması 255
ç. Forfaiter’in Yapacağı İncelemeler 255
FAKTORING 257
a. Faktoring Çeşitleri 257
1. Ulusal Faktoring – Uluslararası Faktoring (Domestic Factoring – International Factoring) 257
2. Açık Faktoring – Gizli Faktoring (Disclosed Factoring – Undisclosed Factoring) 258
3. Geleneksel Faktoring – Zahiri Faktoring (Old – Line Factoring – Recourse Factoring) 258
4. Vade Faktoringi – Peşin Faktoring (Maturity Factoring– Advance Factoring) 258
b. İşleyişi 259
c. Faktoring Uygulamasının Sağladığı Avantajlar 260
1. Satıcı Firma Açısından 260
2. Faktör Firma Açısından 261
3. Müşteriler Açısından 262
ç. Faktoring Şirketlerinin Yapamayacakları İşlemler 262
LEASING (FİNANSAL KİRALAMA) 263
a. Leasing Konusu Olabilecek Mallar 264
b. Mülkiyetin Devir Süresi 265
c. Leasing İşleminin Yapılışı 268
ç. Leasing’in Sağladığı Avantajlar 270
d. KDV Uygulaması ve Diğer Yasal Yükümlülükler 271
Ek 1: T.C. MERKEZ BANKASI TARAFINDAN KONVERTIBL OLARAK KABUL EDİLEN YABANCI PARALAR 273
Ek 2: İHRACI KAYDA BAĞLI MALLAR LİSTESİ 274
Ek 3: KANUN, KARARNAME VE ULUSLARARASI ANLAŞMALARLA İHRACI YASAKLANMIŞ MALLAR 276
ULUSLARARASI TİCARİ TERİMLER 277
Faydalanılan Kaynaklar 291
Kavramlar Dizini 293 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
