|
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Şekiller Listesi 23
Tablolar Listesi 29
1. BÖLÜM:
TEMEL KAVRAMLAR
GİRİŞ 31
1.1. TÜKETİM, ÜRETİM, İKTİSAT 31
1.2. İHTİYAÇ 32
1.3. MAL VE HİZMETLER 34
1.4. EKONOMİK DEĞER 36
1.4.1. Klasikler’de Değer 36
1.4.2. Marjinalist Devrimde Değer 37
1.4.3. Karl Marx’da Değer 37
1.4.4. Değer Paradoksu 38
1.5. MİKROEKONOMİ VE MAKROEKONOMİ 38
1.6. MİKROEKONOMİ, MATEMATİK, İSTATİSTİK VE EKONOMETRİ 39
1.7. KITLIKLA MÜCADELEDE EKONOMİK SİSTEM 41
1.7.1. Liberal Ekonomi Sistemi 41
1.7.2. Güdümlü Ekonomi Sistemi 42
1.7.3. Karma Ekonomi Sistemi 42
1.8. KARAR BİRİMLERİ, PİYASALAR VE İKTİSADİ AKTİVİTELER 42
1.9. KARARLAR, AMAÇLAR VE ÇÖZÜMLENECEK SORUNLAR 43
1.10. ÇALIŞMA SORULARI 45
2. BÖLÜM:
EKONOMİK MODELLER VE OPTİMUM DEĞER
GİRİŞ 47
2.1. EKONOMİK MODELLER 47
2.1.1. Ekonomik Modellerin Genel Görünümleri 48
2.1.2. Modellerde Dolaysız ve Dolaylı Yaklaşım 49
2.1.3. Modellerde Pozitif ve Normatif Ayırımı 50
2.1.4. Kısmi Denge Modeli ve Genel Denge Modeli 51
2.2. EŞ ANLI DENGE KAVRAMI 52
2.3. OPTİMUM DEĞER MANTIĞI 53
2.4. ARTAN VE AZALAN FONKSİYONLAR VE OPTİMUM DEĞER 56
2.5. KONKAVLIK 58
2.6. DÖNÜM NOKTALARI VE OPTİMUM OLABİLİRLİLİK 59
2.7. BİR BAĞIMSIZ DEĞİŞKENLİ FONKSİYONLARDA UÇ DEĞERLER 61
2.7.1. Birinci Dereceden Türev Testi 62
2.7.2. İkinci Dereceden Türev Testi 64
2.8. İKİ BAĞIMSIZ DEĞİŞKENLİ FONKSİYONLARDA UÇ DEĞERLER 69
2.8.1. Birinci Derece Türev Testi 71
2.8.2. İkinci Dereceden Türev Testi 72
2.9. KISITLAYICI FONKSİYON HALİNDE MAKSİMUM VE MİNİMUM DEĞER MANTIĞI 75
2.10. ZARF TEOREMİ 80
2.10.1. Tek Değişkenli Fonksiyon Durumu 80
2.10.2. Çok Değişkenli Fonksiyon Durumu 82
2.11. ÇALIŞMA SORULARI 83
3. BÖLÜM:
GRAFİK ÇİZİMİ
GİRİŞ 85
3.1. DENKLEMİN GRAFİĞİ, SABİT DEĞER VE EĞİM DEĞİŞMESİ HALİNDE GRAFİK ÇİZİMİ 85
3.1.1. Denklemin Grafiğinin Çizilmesi 85
3.1.2. Sabitin Değişmesi 86
3.1.3. Değişken Önündeki Katsayının Değişmesi 86
3.2. GENEL SEVİYE EĞRİSİNİN GRAFİĞİ, KAYMASI VE NOKTADA EĞİM 87
3.2.1. Bağımlı Değişkenin Sabit Değerinin Değişmesi 87
3.2.2. Eğri Üzerinde Eğim 88
3.3. FONKSİYONLARDA BÖLÜNEBİLİRLİLİK VE GRAFİĞİ 89
3.4. SABİT ORANLI FONKSİYONLARIN GRAFİĞİ 90
3.5. KISMİ İKÂME MALLARIN FAYDA FONKSİYONU 91
3.6. TAM İKÂME MALLARIN FAYDA FONKSİYONU 92
3.7. İŞLETME VE İKTİSAT UYGULAMALARINA ÖRNEKLER 93
3.8. BÜTÇE DOĞRUSU KAYMASI VE EĞİM DEĞİŞİMİ 96
3.9. EŞ MALİYET DOĞRUSU KAYMASI EĞİM DEĞİŞMESİ 98
3.10. ÜRETİM OLANAKLARI EĞRİSİ VE KAYMASI 99
3.11. İKİ NOKTA ARASINDA DOĞRU PARÇASININ CEBİRSEL YORUMU 100
3.12. KONVEKS SET 101
3.12.1. Konveks Tüketici ve Üretici Tercihleri 102
3.12.2. Konvekslik Derecesi 103
3.13. MONOTONİK ARTAN FONKSİYONLAR 104
3.14. ÇALIŞMA SORULARI 105
4. BÖLÜM:
TERCİHLER VE FAYDA
GİRİŞ 107
4.1. RASYONEL SEÇİMİN ÖNERMELERİ 107
4.2. FAYDA 108
4.3. TOPLAM FAYDA VE MARJİNAL FAYDA İLİŞKİSİ 109
4.4. NORMAL TERCİHLERİ YANSITAN EŞ FAYDA EĞRİLERİNİN ÖZELLİKLERİ 112
4.5. FAYDA FONKSİYONUNUN ÖZELLİKLERİ 114
4.6. KAYITSIZLIK EĞRİLERİ VE ORİJİNE DIŞ BÜKEYLİK 115
4.7. AZALAN MARJİNAL FAYDA VE AZALAN MRS İLİŞKİSİ 118
4.8. FARKLI KAYITSIZLIK EĞRİLERİNİN ÖZELLİKLERİ 119
4.8.1. Kısmi İkâme Malların Kayıtsızlık Eğrilerinin Özellikleri 119
4.8.2. Tam İkâme Malların Kayıtsızlık Eğrilerinin Özellikleri 120
4.8.3. Tam Tamamlayıcı Malların Kayıtsızlık Eğrilerinin Özellikleri 120
4.8.4. İyi, Kötü ve Nötr Malların Kayıtsızlık Eğrilerinin Özellikleri 122
4.9. İKİ MALLI TÜKETİMDE TATMİN NOKTASININ GÖSTERİMİ 123
4.10. FAYDANIN ÖLÇÜLEBİLİRLİLİĞİ 127
4.11. ÇALIŞMA SORULARI 128
5. BÖLÜM:
FAYDA MAKSİMİZASYONU VE SEÇİM
GİRİŞ 131
5.1. TÜKETİCİ VE OPTİMİZASYON 131
5.2. FAYDA MAKSİMİZASYONU 132
5.2.1. La–Grange Fonksiyonu Mal Talep İlişkisi 133
5.2.2. La–Grange Yöntemi ile Fayda Maksimizasyonu 134
5.2.3. Tek Mal Durumu 137
5.2.3.1. Fayda Maksimizasyonu 137
5.2.3.2. Marshall Talep Eğrisi 138
5.2.3.3. Dolaylı Fayda ve Dolaysız Fayda Fonksiyonu Ayırımı 139
5.2.4. İki Mal Durumu 139
5.2.4.1. Fayda Maksimizasyonu 139
5.2.4.2. Tüketici Dengesi 140
5.2.5. Cobb–Douglas Tipi Fonksiyonlarda Genel Çözüm, Marshall Talep Eğrisi 146
5.2.6. Dolaylı Fayda Fonksiyonu 148
5.2.7. Dolaylı Fayda Fonksiyonundan Harcama Fonksiyonunun Elde Edilmesi 149
5.2.8. Harcama Fonksiyonundan Hicks Talep Eğrisinin Elde Edilmesi 150
5.2.9. Dolaylı Fayda Fonksiyonundan Marshall Talep Eğrisinin Elde Edilmesi 152
5.3. GEREKLİLİK YA DA YETERLİLİK ŞARTININ SAĞLANMADIĞI DURUMLAR 153
5.4. KÖŞE ÇÖZÜMLEMESİ 155
5.5. TAM İKÂME MALLARDA FAYDA MAKSİMİZASYONU 157
5.5.1. Tam İkâme Mallarda N Mallı Durumda Genel ve Pratik Çözüm 158
5.5.2. Khun Tucker Metodu 160
5.6. TAM TAMAMLAYICI MALLARDA FAYDA MAKSİMİZASYONU 162
5.7. İYİ–KÖTÜ, NÖTR–İYİ MALLARDA FAYDA MAKSİMİZASYONU 166
5.8. HARCAMA MİNİMİZASYONU 167
5.9. OTONOM VERGİNİN ETKİNLİĞİ 173
5.10. ÇALIŞMA SORULARI 174
EK 1: ÖZDEŞLİKLER 177
EK 2: ÖZEL FAYDA FONKSİYONLARI VE ÖZELLİKLERİ 178
6. BÖLÜM:
FİYAT VE GELİR DEĞİŞİMLERİNİN ETKİSİ
GİRİŞ 181
6.1. TALEP FONKSİYONUNUN HOMOJENLİĞİ 181
6.2. GELİRDEKİ DEĞİŞMELERİN ETKİSİ 181
6.3. FİYAT DEĞİŞMELERİNİN ETKİSİ 184
6.3.1. Normal Mal 185
6.3.2. Marshall ve Hicks Tipi Bireysel Talep Eğrilerinin Geometrik Çizimi 187
6.3.3. Fakir Mal ve Giffen Paradoksu 189
6.3.4. Slutsky Yaklaşımı 190
6.3.4.1. Grafiksel Gösterim 190
6.3.4.2. Slutsky Denklemi 192
6.4. HICKS VE SLUTSKY YAKLAŞIMINDA İKÂME VE GELİR ETKİLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI 194
6.5. TÜKETİCİ RANTI, DEĞİŞİMİ VE HARCAMA FONKSİYONU 198
6.5.1. Tüketici Rantı 198
6.5.2. Tüketici Rantında Değişim 200
6.5.2.1. Telafi Edici Değer Değişikliği 200
6.5.2.2. Refah Değişiminin Marshall Eğrisiyle Ölçümü ve Karşılaştırma 203
6.5.3. Fayda Eğrileriyle Tüketici Rantı ve Değişme 210
6.5.3.1. Tüketici Rantının Fayda Eğrileriyle Ölçümü 210
6.5.3.2. Tüketici Rantında Değişimin Fayda Eğrileriyle Ölçümü 211
6.6. AÇIKLANMIŞ TERCİHLER VE NEGATİF İKÂME ETKİSİ 212
6.6.1. Açıklanmış Tercihler Teoremi 212
6.6.2. İkâme Etkisinin Negatif Oluşu 214
6.7. ÇALIŞMA SORULARI 215
EK: GELİR GRUPLARINA GÖRE HANELERİN GIDA TALEPLERİNE İLİŞKİN HARCAMA VE FİYAT ESNEKLİKLERİ 216
7. BÖLÜM:
MALLAR ARASINDA TALEP İLİŞKİSİ
GİRİŞ 219
7.1. MALLAR ARASINDA FİYAT İLİŞKİLERİ 219
7.2. ESNEKLİKLER ARASI İLİŞKİLER 224
7.2.1. Gelir Değişmesi ve Esneklik İlişkisi 224
7.2.2. Malın Kendi Fiyatının Değişmesi ve Esneklik İlişkisi 225
7.2.3. Bir Mal İçin Fiyat ve Gelir Esneklikleri Toplamı 226
7.3. BİLEŞİK MALLAR TEOREMİ 227
7.4. AYRIŞTIRILABİLİR FAYDA FONKSİYONU 229
7.5. ÇALIŞMA SORULARI 230
8. BÖLÜM:
PİYASA TALEBİ VE ESNEKLİK
GİRİŞ 231
8.1. NEGATİF EĞİMLİ TALEP EĞRİSİ 231
8.2. PİYASA TALEBİ 232
8.3. PİYASA TALEBİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER 235
8.4. TALEBİN FİYAT ESNEKLİĞİ 236
8.4.1. Nokta Esnekliği 238
8.4.2. Yay Esnekliği 239
8.4.3. Dönem Esnekliği 240
8.4.4. Talebin Fiyat Esnekliğinin Yorumu 240
8.4.5. Fiyat Esnekliği ve Toplam Harcamalar 240
8.5. TALEBİN ÇAPRAZ FİYAT ESNEKLİĞİ 242
8.6. TALEBİN GELİR ESNEKLİĞİ 243
8.7. TOPLAM PROBLEMİ 244
8.8. TALEBİN FİYAT ESNEKLİĞİNİN BÜYÜKLÜĞÜNÜ ETKİLEYEN FAKTÖRLER 246
8.9. NORMAL BİR MAL İÇİN POZİTİF EĞİMLİ TALEP EĞRİSİ 247
8.10. MARKET DENGESİ VE PARETO ETKİNLİĞİ 249
8.11. ÇALIŞMA SORULARI 251
9. BÖLÜM:
ÜRETİM FONKSİYONLARI
GİRİŞ 253
9.1. ÜRETİM 253
9.1.1. Firma 254
9.1.2. Üretim Faktörü 254
9.2. İKİ DEĞİŞKEN FAKTÖRLÜ EŞ ÜRÜN EĞRİSİ 255
9.3. ÜRETİM FONKSİYONU 256
9.4. MARJİNAL VERİM 257
9.4.1. Azalan Marjinal Verim 258
9.4.2. Azalan Marjinal Verimin Ekonomik Açıklaması 260
9.5. ORTALAMA VERİM 260
9.6. MARJİNAL VERİM, ORTALAMA VERİM İLİŞKİSİ 260
9.7. BİR FAKTÖRÜN TOPLAM, MARJİNAL VE ORTALAMA VERİMLİLİĞİ 262
9.8. ÜRETİMİN FAKTÖR ESNEKLİĞİ VE VERİM 265
9.9. MARJİNAL TEKNİK İKÂME ORANI 266
9.10. EŞ ÜRÜN EĞRİLERİ VE ÖLÇEĞE GÖRE GETİRİ 267
9.11. FAKTÖRLER ARASI İKÂME ESNEKLİĞİ 269
9.12. ÖNEMLİ ÜRETİM FONKSİYONLARININ ÖZELLİKLERİ 273
9.12.1. Doğrusal Leontief Üretim Fonksiyonu 273
9.12.2. Sabit Oranlı Leontief Üretim Fonksiyonu 274
9.12.3. Cobb–Douglas Üretim Fonksiyonu 274
9.12.4. Sabit İkâme Esnekliği Üretim Fonksiyonu ve Özellikleri 276
9.12.5. Genelleştirilmiş Leontief Üretim Fonksiyonu ve Özellikleri 279
9.12.6. Translog Üretim Fonksiyonu ve Özellikleri 279
9.13. TEKNİK İLERLEME VE ÖLÇÜMÜ 280
9.13.1. Teknik İlerleme Türleri 280
9.13.1.1. Yansız Teknik İlerleme 280
9.13.1.2. Emek Tasarrufu Sağlayan Teknik İlerleme 281
9.13.1.3. Sermaye Tasarrufu Sağlayan Teknik İlerleme 282
9.13.2. Teknik İlerlemenin Ölçümü 283
9.13.2.1. Solow Ölçümü 283
9.13.2.2. Hicksgil Teknik İlerleme Ölçümü 284
9.13.3. Teknik İlerleme ve Teknolojik Gelişme Farkı 285
9.14. HOMOJEN ÜRETİM FONKSİYONU 286
9.14.1. Homojen Doğrusal Bir Üretim Fonksiyonun Özellikleri 287
9.14.2. Euler Teoremi ve Faktörler Arası Gelir Dağılımı 288
9.15. ÇALIŞMA SORULARI 290
EK 1: AZALAN MRT’NİN İSPATI 291
EK 2: ÖLÇEĞE GÖRE SABİT GETİRİ ÜRETİM FONKSİYONUNUN K/L ORANINA BAĞLILIĞININ İSPATI 292
EK 3: CES’İN FARKLI İFADESİ 292
10. BÖLÜM:
ÜRETİM MALİYETLERİ
GİRİŞ 293
10.1. TANIMLAR 293
10.2. MALİYET MİNİMİZASYONU 295
10.3. MALİYET VE DOLAYLI ÜRETİM FONKSİYONLARININ ÖZELLİKLERİ 304
10.3.1. Maliyet Fonksiyonunun Belirleyicileri ile İlişkileri 305
10.3.2. Dolaylı Üretim Fonksiyonunun Belirleyicileri ile İlişkileri 305
10.3.3. Maliyeti Minimize Eden Faktör Talep Fonksiyonunun Belirleyicileri ile İlişkileri 306
10.3.4. Maliyet Fonksiyonu Neyi Gösterir 307
10.4. ÜRÜN MAKSİMİZASYONU 307
10.5. FİRMANIN GENİŞLEME YOLU 310
10.6. FAKTÖR FİYAT EĞRİSİ 312
10.7. TAM TAMAMLAYICI GİRDİLERDE ÜRÜN MAKSİMİZASYONU 313
10.8. ÇALIŞMA SORULARI 317
EK: ÇEŞİTLİ ÜRETİM FONKSİYONLARININ MALİYET FONKSİYONLARI 319
11. BÖLÜM:
MALİYET FONKSİYONLARI
GİRİŞ 321
11.1. MALİYET FONKSİYONLARI 321
11.1.1. Ölçeğe Sabit Getiri ve Maliyet Fonksiyonları 322
11.1.2. Ölçek Getirisi ve Maliyet Fonksiyonları 323
11.2. ORTALAMA MALİYET VE MARJİNAL MALİYET İLİŞKİSİ 325
11.3. FAKTÖR FİYATLARI DEĞİŞİMİ VE MALİYET FONKSİYONLARI 328
11.3.1. Maliyet Fonksiyonlarının Homojenliği 328
11.3.2. Ortalama Maliyet, Marjinal Maliyet ve Toplam Maliyette Değişimin Yönü 329
11.3.3. Nispi Faktör Fiyatı Değişmesi ve Faktörler Arası İkâme Esnekliği 330
11.3.4. Maliyet Fonksiyonlarında Kaymalar 331
11.4. KISA VE UZUN DÖNEM FARKI VE MALİYET 334
11.4.1. Kısa Dönem Sabit ve Değişken Maliyetler 334
11.4.2. Kısa Dönem Toplam Maliyet Eğrisi ve Optimum Olmayan Faktör Seçimi 335
11.4.3. Kısa Dönem Ortalama, Ortalama Değişir, Marjinal Maliyet ve Ortalama Sabit Maliyetler 337
11.5. KISA VE UZUN DÖNEM MALİYET EĞRİLERİ İLİŞKİLERİ 338
11.5.1. Değişken ve Sabit Getiri Durumu 338
11.5.2. Ölçeğe Azalan Getiri ve Ölçeğe Artan Getiri Durumu 346
11.6. VERGİ VE SÜBVANSİYONLARIN MALİYETE ETKİSİ 348
11.7. ÖLÇEK EKONOMİLERİ 349
11.7.1. İçsel Ölçek Ekonomileri 350
11.7.1.1. Pozitif İçsel Ölçek Ekonomileri 350
11.7.1.2. Negatif İçsel Ölçek Ekonomileri 351
11.7.2. Dışsal Ölçek Ekonomileri 351
11.7.2.1. Pozitif Dışsal Ölçek Ekonomileri 351
11.7.2.2. Negatif Dışsal Ölçek Ekonomileri 351
11.7.3. Ölçek Ekonomileri ve Ortalama Maliyet İlişkisi 351
11.7.4. Alan Ekonomileri 352
11.8. ÇALIŞMA SORULARI 353
12. BÖLÜM:
KÂR MAKSİMİZASYONU VE ARZ
GİRİŞ 355
12.1. TANIMLAR 355
12.2. KISA DÖNEM KÂR MAKSİMİZASYONU 356
12.3. MARJİNAL GELİR VE TALEBİN FİYAT ESNEKLİĞİ İLİŞKİSİ 361
12.4. FİYATI VERİ KABUL EDEN BİR FİRMANIN KISA DÖNEM ARZ EĞRİSİ 362
12.5. UZUN DÖNEMDE KÂR MAKSİMİZASYONU 367
12.6. VERGİLENDİRME HALİNDE KÂR MAKSİMİZASYONU 370
12.6.1. Satılan Birim Üzerinden Alınan Vergi Durumu 371
12.6.2. Birimden Bağımsız Alınan Vergi Durumu 374
12.6.3. Kâr Üzerinden Alınan Vergi Durumu 375
12.6.4. Advalorem Vergi Durumu 376
12.7. İKİ MALLI DURUMDA KÂR MAKSİMİZASYONU 377
12.8. KÂR MAKSİMİZASYONU, FAKTÖR TALEBİ VE FİRMA ARZI EĞRİSİ 378
12.9. NEO–KLASİK FİRMA TEORİSİNE ELEŞTİRİ VE KÂR MAKSİMİZASYONU DIŞINDA AMAÇLAR 384
12.10. GELİR MAKSİMİZASYONU MODELİ 386
12.11. ÇALIŞMA SORULARI 389
13. BÖLÜM:
TAM REKÂBETÇİ PİYASADA FİYAT BELİRLENMESİ
GİRİŞ 391
13.1. TAM REKÂBETÇİ MAL PİYASASI ÖZELLİKLERİ 391
13.2. ÇOK KISA DÖNEMDE FİYAT BELİRLENMESİ 392
13.3. KISA DÖNEMDE FİYAT BELİRLENMESİ 393
13.3.1. Firma ve Piyasa Arz Eğrisi 394
13.3.2. Birey ile Firma Etkileşimi, Piyasa Fiyatı ve Firma Dengesi Değişimi 397
13.3.3. Üretici Artığı 398
13.4. ARZ VE TALEP KAYMALARININ FİYATA ETKİSİ 399
13.4.1. Talep Kaymasının Fiyata Etkisi 399
13.4.2. Arz Kaymasının Fiyata Etkisi 400
13.4.3. Arz ve Talebin Kısmi Denge Modeli 402
13.5. MİKTAR ÜZERİNDEN ALINAN VERGİNİN ETKİSİ 405
13.6. UZUN DÖNEMDE FİYAT BELİRLENMESİ 406
13.6.1. Uzun Dönemde Firma ve Endüstri Dengesi 406
13.6.2. Uzun Dönem Endüstri Arzı 408
13.6.2.1. Sabit Maliyetli Endüstri 408
13.6.2.2. Artan Maliyetli Endüstri 409
13.6.2.3. Azalan Maliyetli Endüstri 410
13.6.3. Uzun ve Kısa Dönem Arz Eğrileri 411
13.7. UZUN DÖNEM KARŞILAŞTIRMALI STATİK ANALİZ 413
13.7.1. Talep Kayması ve Firma Sayısı 413
13.7.2. Girdi Fiyat Artışı ve Firma Sayısı 413
13.8. UZUN DÖNEM DİNAMİK ANALİZ 416
13.9. DENGENİN İSTİKRARI 418
13.10. PİYASA FİYATLARINA DEVLET MÜDAHALELERİ 419
13.10.1. Tavan ve Taban Fiyat Uygulaması 419
13.10.1.1.Tavan Fiyat Uygulaması 419
13.10.1.2. Taban Fiyat Uygulaması 420
13.10.2. Vergilendirme ve Yansıması 421
13.10.2.1. Spesifik ve Advolarem Vergi ve Arz Eğrisi 421
13.10.2.2. Vergi Yansıması ve Esneklik İlişkisi 421
13.10.3. Spesifik ve Advalorem Sübvansiyon Uygulaması 427
13.11. TAM REKÂBET VE İKTİSADİ ETKİNLİK 430
13.12. REKÂBET PİYASASI TÜRLERİ 430
13.13. TAM REKÂBETÇİ PİYASA DENEYİMLERİ 431
13.14. ÇALIŞMA SORULARI 434
14. BÖLÜM:
MONOPOL PİYASASI
GİRİŞ 437
14.1. MONOPOL PİYASASININ ÖZELLİKLERİ 437
14.2. MONOPOL PİYASASININ ORTAYA ÇIKIŞ NEDENLERİ 438
14.3. MONOPOL DENGESİ VE KÂR 440
14.4. MONOPOLDE ETKİNLİK KAYBI VE GELİR DAĞILIMI ETKİSİ 442
14.5. MONOPOL GÜCÜ 442
14.6. MONOPOL FİRMA İLE TAM REKÂBET PİYASASINDAKİ TEMSİLİ FİRMANIN KARŞILAŞTIRILMASI 444
14.7. MONOPOL FİRMANIN PİYASA FARKLILAŞTIRMASI 446
14.7.1. Fiyat Farklılaştırması 447
14.7.1.1. Birinci Derece Fiyat Farklılaştırması 447
14.7.1.2. İkinci Derece Fiyat Farklılaştırması 450
14.7.1.3. Üçüncü Derece Fiyat Farklılaştırması 451
14.7.2. Monopolde Mal Farklılaştırması 455
14.7.3. Monopolde Pazar Farklılaştırması 456
14.8. İLAVE FİYATLANDIRMA STRATEJİLERİ 456
14.8.1. İki Kısımlı Tarife 456
14.8.2. Zamanlar Arası Sürekli Fiyat Düşürme 457
14.8.3. Limit Fiyatlandırma 457
14.9. KAYNAĞINA GÖRE MONOPOL ÇEŞİTLERİ 458
14.9.1. Kamu Monopolü 458
14.9.2. Kârtel 459
14.9.3. Monopolde İthalat Kotası 459
14.9.4. Doğal Monopol 460
14.9.5. İkil Monopol 462
14.10. MONOPOLDE UZUN DÖNEM DENGESİ 465
14.11. İKİ İŞLETMELİ MONOPOLDE DENGE 466
14.12. MONOPOLE ELEŞTİRİ 468
14.13. MONOPOLÜN DÜZENLENMESİ 469
14.13.1. Ortalama Maliyet Fiyatlandırması 469
14.13.2. Marjinal Maliyet Fiyatlandırması 471
14.13.3. Monopolde Etkinliği Artırmaya Yönelik Maliye Politikası 472
14.13.3.1. Birim Başına Vergi Politikası 472
14.13.3.2. Miktardan Bağımsız Vergi Politikası 473
14.13.3.3. Sübvansiyon Politikası 476
14.13.3.4. Kamu Monopol Hakkının Satılması 479
14.14. ÇALIŞMA SORULARI 480
15. BÖLÜM:
OLİGOPOL PİYASALAR: DÜOPOL MODELLERİ
GİRİŞ 483
15.1. OLİGOPOL PİYASALARIN ÖZELLİKLERİ 484
15.2. OLİGOPOL TEORİLERİ 485
15.3. DÜOPOL MODELLERİ 486
15.3.1. Cournot Modeli 486
15.3.2. Rekâbet, Monopol, Cournot Çözümlemeleri 495
15.3.3. Bertrand Modeli 501
15.3.4. Edgeworth Modeli 507
15.3.5. Chamberlin Modeli 508
15.3.6. Stackelberg Modeli 510
15.3.7. Bowley Modeli 515
15.4. DÜOPOPOL ÇÖZÜMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI 520
15.5. DÜNYADA DÜOPOL PİYASA DENEYİMLERİ 521
15.6. ÇALIŞMA SORULARI 523
16. BÖLÜM:
ÇOK FİRMALI OLİGOPOL PİYASALARI
GİRİŞ 525
16.1. ANLAŞMASIZ SWEEZY DİRSEKLİ TALEP EĞRİSİ MODELİ 525
16.2. ANLAŞMALI OLİGOPOLLER 535
16.2.1. Fiyat Liderliği 535
16.2.1.1. Etkin Firma Fiyat Liderliği 536
16.2.1.2. Hâkim Firma Fiyat Liderliği 538
16.2.1.3. Barometrik Fiyat Liderliği 540
16.2.1.4. Gizli Anlaşma Sonucu Fiyat Liderliği 540
16.2.2. Kârtel 541
16.2.2.1. Kârtellerin Özellikleri 541
16.2.2.2. Kârtellerin Anlaşma Alanları ve Biçimleri 541
16.2.2.3. Kârtel’de Kâr Maksimizasyonu 542
16.2.2.4. Kârtelde Fiyat Belirleme ve Kota 543
16.2.2.5. Kârtelin Kâr Maksimizasyonu Sağlayamaması ve Başarısızlığı 545
16.2.2.6. Kârtel ve Rekâbetçi Endüstri 545
16.3. OLİGOPOL PİYASALARA ELEŞTİRİ 547
16.4. OLİGOPOL ÇÖZÜMLERİNİN KARŞILAŞTIRMASI 548
16.5. PİYASA GÜCÜNÜN ÖLÇÜLMESİ 549
16.6. DÜNYADA ÇOK FİRMALI OLİGOPOL PİYASA DENEYİMLERİ 551
16.7. ÇALIŞMA SORULARI 553
17. BÖLÜM:
MONOPOLLÜ REKÂBET PİYASASI
GİRİŞ 555
17.1. MONOPOLLÜ REKÂBET PİYASASININ ÖZELLİKLERİ 555
17.2. MONOPOLLÜ, MONOPOL VE TAM REKÂBETÇİ PİYASALARDA FİRMAYA OLAN TALEP EĞRİLERİ 557
17.3. MONOPOLLÜ REKÂBET PİYASASINDA KISA DÖNEM FİRMA DENGESİ 558
17.4. MONOPOL VE MONOPOLLÜ REKÂBETTE FİRMA VE ENDÜSTRİ ÜRETİMİ 563
17.5. MONOPOLCÜ FİRMANIN UZUN DÖNEM DENGESİ 565
17.5.1. Yeni Firmaların Endüstriye Girmesi Durumunda Uzun Dönem Dengesi 567
17.5.2. Fiyat Rekâbeti Durumunda Uzun Dönem Dengesi 568
17.5.3. Firma Girişi–Fiyat Rekâbeti Uzun Dönem Dengesi 570
17.5.4. Uzun Dönem Dengesi ve Atıl Kapasite 571
17.6. MONOPOLLÜ REKÂBET PİYASASINA ELEŞTİRİ 572
17.7. PİYASALARIN ÖZELLİKLERİ 575
17.8. MONOPOLİSTİK REKÂBET VE ULUSLAR ARASI TİCARET 576
17.9. MONOPOLİSTİK REKÂBET PİYASALARI DENEYİMLERİ 577
17.10. ÇALIŞMA SORULARI 582
18. BÖLÜM:
TAM REKÂBETÇİ PİYASADA GİRDİ TALEBİ
GİRİŞ 585
18.1. ÜRETİM FAKTÖRÜ TALEBİ 586
18.2. FİRMANIN ÜRETİM FAKTÖRÜ TALEBİ 586
18.2.1. Tek Değişken Girdi Durumunda Faktör Talebi 588
18.2.2. Birden Fazla Değişken Girdi Durumunda Faktör Talebi 595
18.2.3. Faktör Talebinde İkâme ve Çıktı Etkilerinin Ayrıştırılması 601
18.3. PİYASA ÜRETİM FAKTÖRÜ TALEBİ 602
18.4. ÜRETİM FAKTÖRÜ TALEBİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER 605
18.5. ÜRETİM FAKTÖRÜ TALEBİNİN FİYAT ESNEKLİĞİNİN BÜYÜKLÜĞÜNÜ BELİRLEYİCİLER 606
18.6. ASGARİ ÜCRET YASASI 607
18.7. ÇALIŞMA SORULARI 608
19. BÖLÜM:
AKSAK REKÂBET PİYASALARINDA GİRDİ TALEBİ
GİRİŞ 609
19.1. TEK DEĞİŞKEN GİRDİ DURUMU 609
19.1.1. Tam Rekâbetçi–Monopol Firmanın Tek Faktör Talebi 610
19.1.2. Monopson–Tam Rekâbetçi Firmanın Tek Faktör Talebi ve Piyasa Dengesi 613
19.1.3. Monopson–Monopol Firma ve Piyasa Dengesi 616
19.2. BİRDEN ÇOK DEĞİŞKEN GİRDİ DURUMU 622
19.2.1. Tam Rekâbetçi – Monopol Firma 622
19.2.2. Monopson–Rekâbetçi Firmanın Birden Çok Faktör Talebi 624
19.2.3. Monopson–Monopol Firmanın Birden Çok Faktör Talebi 624
19.3. ÇİFT YANLI TAM REKÂBETÇİ VE MONOPSONİST–MONOPOLİST PİYASA FAKTÖR İSTİDAMI 630
19.4. İKİ FARKLI FİRMA DURUMUMDA ÇİFT YANLI MONOPOL PİYASASI 632
19.4.1. Çift Yanlı Monopolde Piyasa Belirsizliği 632
19.4.2. Çift Yanlı Monopolde Hicksgil Ücret Belirlenmesi 633
19.5. TAM REKÂBETÇİ ALICI MONOPOL SENDİKA 634
19.6. ÇALIŞMA SORULARI 636
20. BÖLÜM:
ÜRETİM FAKTÖRLERİ FİYATLARI VE ARZI
GİRİŞ 637
20.1. RANT VE TOPRAK ARZI 637
20.2. ÜCRET VE EMEK ARZI 639
20.2.1. Bireysel Emek Arzı ve Ücret İlişkisi 640
20.2.2. Faydayı Maksimize Edici Emek Arz Kararının Alınması 641
20.2.3. Emek Arzı ve Slutsky Denklemi 644
20.2.4. Değişir Girdi ve İşgücü Piyasasında Denge 649
20.2.5. Tam Rekâbet Piyasalarında Uzun Dönemde İşgücü Arzı 650
20.3. FAİZ VE SERMAYE ARZI 651
20.4. GİRİŞİMCİ FAKTÖRÜ VE KÂR 652
20.4.1. Girişimci 652
20.4.2. Kâr 653
20.5. ÇALIŞMA SORULARI 654
21. BÖLÜM:
PARANIN ZAMAN DEĞERİ
GİRİŞ 655
21.1. FAİZ VE FAİZ ORANI 655
21.2. PARANIN VADE DEĞERİ 658
21.3. PARANIN ŞİMDİKİ DEĞERİ 660
21.4. ENFLASYON ORANI VE PARANIN ZAMAN DEĞERİ 662
21.5. FİNANS ARZI 663
21.5.1. Bireyin Finans Arzını Etkileyen Faktörler 663
21.5.2. İki Dönemli Bütçe Kısıtı ve Tüketici Tercihi 664
21.5.3. Fiyat Değişmeleri ve Bireyin Satın Alma Gücü 667
21.6. YATIRIM TALEBİ 668
21.6.1. Sermaye Sahipliği 668
21.6.2. Piyasa Kira Getiri Oranının Belirlenmesi 669
21.6.3. Yatırım Kararı ve Talebinin Belirlenmesi 670
21.6.3.1. Net Bugünkü Değer Yaklaşımı 670
21.6.3.2. Sermeyenin Marjinal Etkinliği Yaklaşımı 673
21.6.3.3. Sermeyenin Marjinal Etkinliğini Etkileyen Faktörler 680
21.6.3.4. Sermeyenin Modifiye Edilmiş Marjinal Etkinliği Yaklaşımı 681
21.7. ÇALIŞMA SORULARI 682
22. BÖLÜM:
MATEMATİKSEL EK–1 MATRİSLER VE
DENKLEM ÇÖZÜMLEMESİ
22.1. MATRİSLER 685
22.1.1. Matris İşlemleri 686
22.1.2. Matris Çarpımında Çalışma, Yardımcı ve Dağılım Yasaları 689
22.1.3. Özel Matrisler 690
22.2. DETERMİNANTLAR 692
22.2.1. Çapraz Çarpım Kuralı İle Determinant 693
22.2.2. Minörler ve Kofaktörlerle Determinant 693
22.2.3. Determinantların Özellikleri 696
22.3. BİR MATRİSİN TERSİNİN BULUNMASI 696
22.4. EŞ ANLI DENKLEMLERİN ÇÖZÜMÜ 699
22.4.1. Kramer Kuralı İle Eş Anlı Denklemlerin Çözümü 700
22.4.2. Ters Matris İle Eş Anlı Denklemlerin Çözümü 701
23. BÖLÜM:
MATEMATİKSEL EK 2 TÜREV VE İNTEGRAL
23.1. TEK DEĞİŞKENLİ FONKSİYONUN TÜREVİ 705
23.1.1. Birinci Dereceden Türev 705
23.1.2. İkinci Dereceden Türev 707
23.1.3. Türevin Kâr Maksimizasyonuna Uygulanması 708
23.1.4. Türev Kuralları 709
23.1.4.1. Polinomların Türevi 709
23.1.4.2. Cebirsel Fonksiyonların Türevleri 710
23.1.4.3. Kapalı Fonksiyonların Türevi 714
23.1.5. Çok Değişkenli Fonksiyonların Türevi 716
23.2. İNTEGRAL KAVRAMI 718
23.2.1. İntegral Kuralları ve Türev 720
23.2.2. Yerine Koyma (İkame) Metoduna Göre İntegral Kuralları 722
23.2.3. Kısımlara Ayırarak İntegral Alma 723
23.2.4. İntegralde İlave Özellikler 724
23.3. ÇOKLU İNTEGRAL 728
23.4. ÇOK DEĞİŞKENLİ FONKSİYONLARDA OPTİMİZASYON 729
23.4.1. Kısıtsızlık Halinde Maksimizasyon ve Minimizasyon 729
23.4.2. Kısıtlayıcı Fonksiyon Halinde Optimizasyon 736
23.4.2.1. Tek Kısıt Halinde Optimizasyon 738
23.4.2.2. İki Bağımsız Değişkenli Fonksiyonlarda Kısıtlayıcı Altında Yeterlilik Testi 743
23.4.3. ’ nın Yorumu 746
23.4.4. İki ve Daha Fazla Kısıtlayıcılık Durumu 747
Kaynakça 749
Kavram Dizini 753 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
