İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Sekizinci Baskıya Önsöz 7
Tablolar ve Şekiller Listesi 19
Kısaltmalar 23
Önemli Bölgesel ve Ekonomik Gruplar 25
Giriş 27
1. TEMEL KAVRAMLAR 31
1.1 Veri, İstatistik, Gösterge 31
1.2 Veri Çeşitleri 31
1.2.1 Zaman Serisi 31
1.2.2 Yatay Kesit Verileri 32
1.2.3 Karma Veriler (Pooled Data), (Zaman Serisi ve Yatay–Kesit Verilerinin Bileşimi) 34
1.2.4 Kantitatif ve Kalitatif Veriler 34
1.2.5 Veri Kaynakları 34
1.3 Fonksiyon 35
1.4 İstatistiklerde Kullanılan Ölçüler (Reel ve Nominal Değer) 37
1.5 İstatistiksel Modeller 38
2. GRAFİKLER 39
2.1 Serpilme (Scatter) Diyagramlar 39
2.2 Zaman Serisi Grafikleri 41
2.3 Yatay Kesit Grafikleri 43
2.4 Ekonomik Modellerde Kullanılan Grafikler 43
2.4.1 Pozitif İlişki 44
2.4.2 Negatif İlişki 44
2.4.3 Maksimumu ve Minimumu Olan Grafikler 45
2.4.4 İlişkisiz Değişkenler 45
3. ENDEKSLERİN HESAPLANMASI VE YORUMLANMASI 47
3.1 Endeks Nedir 47
3.2 Yüzde Değişmelerin Hesaplanması 49
3.3 Baz Yılını Değiştirmek 51
3.4 Yüzdelerin Hesaplanması 52
4. MİLLİ GELİR HESAPLAMALARI 55
4.1 Gayri Safi Yurt İçi Hasıla 55
4.2 Gayri Safi Milli Hasıla 56
4.3 Net Milli Hasıla 57
4.4 Milli Gelir 58
4.5 Kullanılabilir Gelir 58
4.6 Milli Geliri Ölçme Yöntemleri 59
4.6.1 Harcamalar Yöntemiyle Milli Gelir (Expenditure Method) 59
4.6.2 Gelirler Yöntemiyle Milli Gelir (Income Method) 61
4.6.3 Üretilen Yöntemiyle Milli Gelir (Production Method) 62
4.7 Milli Gelirin Ölçülmesindeki Sorunlar 63
4.8 Kayıt Dışı Ekonomi ve Para Aklama 64
4.9 Türkiye’de Milli Gelirin Hesaplanması 65
5. ENFLASYON VE FİYAT ENDEKSLERİ 67
5.1 Ağırlıklı Ortalama 71
5.2 Laspeyres, Paasche ve İdeal Fisher Fiyat Endeksleri 72
5.3 Tüketici Fiyat Endeksi 78
5.4 Üretici Fiyat Endeksi ve Toptan Eşya Fiyatları Endeksi: (Producer Price Index, Wholesale Price Index) 82
5.5 Gayri Safi Yurt İçi Hasıla Deflatörü 84
5.6 Reel ve Nominal Fiyat Hesaplaması 86
5.7 Elastikiyet ve Fiyat Belirlemedeki Rolü 89
5.8 Değişim (Büyüme) Oranları 94
5.9 Mevsimsellik ve Mevsimsel Düzeltme 97
6. KONJONKTÜR DALGASI VE GÖSTERGELER (GECİKMELİ, ÖNCÜ VE EŞ–ANLI GÖSTERGELER) 101
6.1 Konjonktür Dalgaları 101
6.2 Gecikmeli, Öncü ve Eş–Anlı Göstergeler 104
6.3 İşgücü İstatistikleri 106
6.4 İşçilik Maliyeti ile İşçi Ücreti Arasındaki Fark 109
6.5 ISM–PMI Enkdeksi (The Institute for Supply Management Purchasing Managers’ Index) 109
6.6 Case–Shiller Emlak Endeksleri (The Case–Shiller Home Price Indices) 110
7. MALİ İSTATİSTİKLER (FISCAL STATISTICS) 111
7.1 Kamu Maliyesi, Konsolide Bütçe 112
7.2 Faiz Dışı Fazla 119
7.3 İç Borçlanma 120
7.4 Dış Borçlanma 121
7.4.1 Dış Borçluluğu Değerlendirme Kriter ve Limitleri 122
7.4.2 Dış Borçlanma Yöntemleri 122
7.5 Özelleştirme 123
8. PARASAL İSTATİSTİKLER 125
8.1 Merkez Bankaları ve FED (Amerika Merkez Bankası) 126
8.2 Para Arzı Tanımları 128
8.3 Para Politikası ve Araçları 128
8.4 TCMB Bilançosu ve Parasal Büyüklükler 132
8.5 Bankaların Bilançoları 136
8.6 Enflasyon Vergisi ve Senyoraj 137
8.7 Enflasyon Hedeflemesi 139
8.8 Paranın Fiyatı; Faiz 140
8.8.1 Interbank Piyasa 140
8.8.2 Basit Faiz 141
8.8.3 Bileşik Faiz 143
8.8.4 Sürekli Faiz 144
8.8.5 Efektif Faiz Oranı 145
8.8.6 Reel Faiz 146
8.9 Rezerv Opsiyon Katsayısı 147
8.10 Politika Faizi 148
9. DÖVİZ KURU VE DÖVİZ PİYASASI 149
9.1 Döviz Kuru Rejimleri 151
9.2 Döviz Kuruna Etki Eden Faktörler (Serbest Dalgalı Kur Sisteminde) 152
9.3 Devalüasyonun Beklenen Etkileri 157
9.4 Efektif ve Reel Döviz Kuru 158
9.5 Satın Alma Gücü Paritesi 161
9.6 Güvenli (Covered) ve Korumasız (Uncovered) Faiz Paritesi 163
9.7 Carry Trade 165
9.8 Kaldıraç Oranı 166
9.9 Kripto Para (Dijital Para) Bitcoin, Blockchain ve Fintech 166
9.10 FOREX 167
10. RİSK VE RİSKİN ÖLÇÜLMESİ 169
10.1 Riski Azaltmanın Yolları 169
10.2 Riskin Ölçülmesi ve Risk Primi 171
10.3 Spekülatif Baskı Endeksi 174
10.4 Sermayenin Kullanım Maliyeti 177
10.5 Fırsat Maliyeti 177
10.6 Rant 180
10.7 Spread 181
10.8 Volatilite 182
10.9 VIX Korku Endeksi (Volatilite Endeksi) 184
10.10 Riske Maruz Değer Analizi (Value at Risk Analysis) 185
10.11 Stres Testi 187
10.12 Texas Oranı veya Texas Zombie Banka Oranı 187
10.13 SKEW Endeksi ve Çarpıklık (Skewness) 188
10.14 Siyah Kuğu Olayı (Black Swan Event) 188
11. FİNANSAL TABLOLARIN YORUMLANMASI 191
11.1 Finansal Piyasalar 192
11.2 Grafik Analizi, Direnç Destek Fiyatları 192
11.3 Hisse Senedi Tablosu 194
11.4 Tahvil Tablosu 196
11.5 Döviz Tablosu 198
11.6 Finansal Rasyolar 198
11.7 DuPont Piramit Oranları Formülleri ve Analizi 208
11.8 JP Morgan EMBI (JP Morgan Emerging Markets Bond Index) 209
11.9 Getiri Eğrisi (Yield Curve) 210
12. SERMAYE VE MAL PİYASALARI, BORSA ENDEKSLERİ 213
12.1 Borsa Örgütlenme Biçimleri 215
12.2 Mal Borsaları ve Futures (Vadeli İşlem) Piyasa 215
12.3 Petrol Piyasası 217
12.4 Menkul Kıymet Borsaları ve Endeksleri 220
12.4.1 Standard and Poor’s (S & P) Composite Index: (Standard & Poor’s 500 Composite) 221
12.4.2 The Dow Jones Industrial Average (DJIA) 222
12.4.3 NASDAQ (National Association Of Securities Dealers Automated Quatations Composite Index) 223
12.4.4 FTSE 100 (Financial Times Stock Exchange) 224
12.4.5 Deutsche Aktienindex (DAX) 225
12.4.6 Nikkei Endeksi (Tokyo) 225
12.5 Borsada ve Diğer Piyasalarda Fiyat Belirleme Yöntemleri 225
12.6 Borsa İstanbul (BIST) 226
12.7 BIST Kurumsal Yönetim Endeksi 229
12.8 Piyasa Değeri 230
12.9 Herfindahl–Hirshman Endeksi (H Endeksi veya Yoğunlaşma Oranı) 231
12.10 Baltık Kuru Endeksi (Baltic Dry Index) 231
12.11 Sinodependency Endeksi 232
13. ÖDEMELER BİLANÇOSU 233
13.1 Ödemeler Bilançosunun Ana Kalemleri (Cari İşlemler ve Sermaye Hesabı) 233
13.2 Ödemeler Bilançosunun Kaydının Yapılması 235
13.3 Uluslararası Ticaret Sınıflandırmaları 240
14. KALKINMA İSTATİSTİKLERİ 243
14.1 İnsani Gelişim Endeksi 244
14.2 Fakirlik Endeksi 247
14.3 Gini Katsayısı 250
14.4 Büyüme Formüllerinin Kalkınmada Kullanılması 251
14.5 Mutlu Gezegen Endeksi (Happy Planet Index) 254
14.6 Geleceğe Hazırlık Endeksi (State of Future Index) 255
15. İSTATİSTİKLERİN KÖTÜYE KULLANILMASI 257
EKLER 263
EK 1. BAZI ÜLKELERİN FİRMA KISALTMALARI LİSTESİ 263
EK 2. ÖLÇÜ BİRİMLERİ 264
EK 3. ULUSLARARASI BORSALAR VE WEB ADRESLERİ 266
EK 4. EKONOMİK GÖSTERGELERİN BULUNABİLECEĞİ BAZI WEB SİTELERİ 272
EK 5. 1 DOLARIN GELECEKTEKİ VE BUGÜNKÜ DEĞERİ 273
Referanslar 285
Dizin 291
Yazarın Özgeçmişi 295 |