Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının tümünün kişisel bilgilerinin tutulduğu resmi kayıtlar nüfus kütükleridir. Bu kütükler il, ilçe, mahalle gibi ayrımlara tabi olmak üzere kişilerin kimliklerinin, yerleşim yeri adreslerinin, aile bağlarının, vatandaşlık durumlarının ve şahsi hallerinin belirlenmesinde esas alınır. Dolayısıyla bir kişinin doğumundan ölümüne kadar olan süreçte; örneğin, okula başlaması, ergin olması, evlenmesi, askerlik işleri, seçme seçilme gibi medeni hakların kullanılması, memuriyet sınavlarına girmesi, emeklilik işlemleri, cezai ehliyetinin tayini, şikayet hakkını kullanması, mirasçılık durumunun etkilenmesi gibi hayatımızın neredeyse tüm önemli aşamalarında nüfus hukuku ile karşılaşılmaktadır.

Sosyal hayatın bütün aşamaları yanında kişinin ölümünden sonra dahi (ölüm tarihinin değiştirilmesi gibi) nüfus hukuku ile ilişkisi kesilmemektedir. Bu öneminden dolayı nüfus kayıtlarının doğru ve düzgün tutulması kamu düzeni ile yakından ilgili olması, nüfus hukukuna ilişkin mevzuatının çok dağınık bulunması, 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Yasası ile yapılan köklü değişiklikler ve MERNİS altyapısının hızla gelişmesi gibi nedenlerden dolayı güncel bir çalışmanın hazırlanmasına ihtiyaç duyulmuştur.

Bu çalışmanın akademik bir iddiası bulunmamakla beraber adında da olduğu gibi başta hakim-savcı-avukatlar olmak üzere tamamen bütün uygulayıcılara yönelik olarak pratik ve faydalı bir el kitabı olmasına önem verilmiştir. Bu nedenle konu anlatımları hepsi güncel olan içtihatlarla zenginleştirilmiş, son bölümlere uygulanan mevzuatın ana kısmı aktarılmış ayrıca örnek dilekçe, müzekkere ve karar örnekleri ilave edilmiştir.