Yargısal denetimin sağlanmasında uzmanlaşmış mahkeme ve hâkimlikler önemli bir fonksiyona sahiptir. Bu yargısal denetimlerde cezaevlerinin modern çizgide sürdürülebilir bir infaz yeri olabilmeleri bakımından kurum güvenliği, disiplini ve düzeni gibi soyut kavramlara sığınmadan, kurumları koruma düşüncesinden uzak sorunları tespit ve çözüm odaklı bir bakış açısıyla hareket edilmesi gerekmektedir. Özellikle cezaevlerinde yaşanan ve rutin uygulama haline gelen bir kısım hak ihlallerinin önlenmesi noktasında bunun sağlanması zorunludur.

Mevcut çalışmada infaz hukukuna ilişkin temel kavram ve ilkeler ışığında hükümlü ve tutukluların hak ve yükümlülükleri ile uygulamada yaşanan sorunlar ve oluşan hak ihlalleri ele alınacaktır. Bu konular ele alınırken ilgili ulusal ve uluslararası mevzuat hükümleri ile birlikte Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin, Anayasa Mahkemesi'nin ve Yargıtay'ın konuya ilişkin uygulama ve içtihatlarına yer verilecektir.