İÇİNDEKİLER
Önsöz 5 Kısaltmalar 17 I. MEDENİ HUKUK HAKKINDA GENEL BİLGİLER 19 A. Kişiler Hukuku 20 B. Aile Hukuku 20 C. Miras Hukuku 22 D. Eşya Hukuku 23 E. Borçlar Hukuku 23 II. MEDENİ HUKUKUN KAYNAKLARI 25 A. Genel Bakış 25 B. Yazılı Kaynaklar (Mevzuat) 27 1. Anayasa 28 2. Kanun 30 3. Milletlerarası Antlaşmalar 33 4. Kanun Hükmünde Kararnameler (KHK) 35 5. Tüzükler 38 6. Yönetmelikler 39 7. Adsız Düzenleyici İşlemler 41 C. Örf ve Âdet (Gelenek) Hukuku (Yazısız Kaynak) 41 1. Tanımı ve Unsurları 41 2. Örf ve Âdetin Belirlenmesi 44 3. Örf ve Âdet Hukukunun Rolü 45 D. İçtihat Hukuku 46 1. Genel Olarak 46 2. İçtihadı Birleştirme Kararı 46 3. Hâkimin Hukuk Kuralı Koyması 48 a. Kanunda Boşluk Bulunması 48 b. Kanun Boşluğunun Hâkim Tarafından Doldurulması 49 E. Yardımcı Kaynaklar 51 1. Bilimsel Görüşler (Doktrin) 51 2. Yargı İçtihatları 52 a. Genel Olarak 52 b. Hâkimin Takdir Yetkisi 52 III. MEDENİ HUKUK KURALLARININ yapIlmasI VE UYGULANMASI 55 A. Kanunlaştırma (Kodifikasyon) 55 1. Kavram 55 2. Kanunlaştırma Yöntemleri 55 a. Meseleci (Kazuistik) Yöntem 55 b. Soyut Kural Yöntemi 56 3. Türkiye'de Kanunlaştırma Hareketleri 56 B. Medeni Hukuk Kurallarının Yorumlanması 59 1. Yorumlama Gereği 59 2. Yorum Çeşitleri 60 a. Yasama Yorumu 61 b. Yargı Yorumu 61 c. Bilimsel Yorum 61 3. Yorumlama Yöntemleri 62 a. Sözel (Lafzi/Gramatikal) Yorum 62 b. Amaca Göre Yorum 63 c. Tarihi Yorum 64 d. Karma Yorum 65 4. Yorum ve Muhakemede Yararlanılan Mantık Ölçüleri 66 a. Kıyas (Benzetme) 67 b. Aksi İle İspat (Mefhum-u Muhalif) 67 c. Evleviyet (Öncelik/Elbette) Kuralı (A fortiori) 69 C. Medeni Hukuk Kurallarının Nitelik Bakımından Uygulanması 70 1. Emredici Hukuk Kuralı 70 2. Yedek Hukuk Kuralı 72 D. Medeni Hukuk Kuralının Yer Bakımından Uygulanması (Coğrafi Alan Etkinliği) 73 E. Medeni Hukuk Kurallarının Etkinlik Süresi ve Yürürlüğü 74 1. Yazılı Hukuk Kuralının Yürürlüğe Girmesi 74 2. Yazılı Hukuk Kuralının İlga Edilmesi 75 3. Hukuk Kuralının Geriye Etkili Uygulanıp Uygulanamayacağı 76 a. Geriye Yürümeme İlkesi 76 b. Hukuk Kurallarının Geçmişe Uygulandığı Haller 77 F. MEDENİ HUKUK YAPTIRIMLARI 78 1. Hükümsüzlük 78 2. Tazminat 80 IV. KİŞİLER HUKUKU 85 A. Genel Olarak Kişilik 85 B. Kişiliğin Türleri 86 1. Gerçek Kişiler (İnsanlar) 86 2. Tüzel Kişiler 87 C. Gerçek Kişiliğin Başlangıcı ve Sona Ermesi 89 1. Kişiliğin Başlangıcı 89 a. Tam ve Sağ Doğmak 89 b. Ceninin Özel Durumu 91 2. Kişiliğin Sona Ermesi 93 a. Ölüm 93 aa. Biyolojik Ölüm 95 bb. Beyinsel Ölüm 96 b. Birlikte Ölüm Karinesi 97 c. Ölüm Karinesi 98 D. HAK EHLİYETİ (Hak Sahibi Olabilme Ehliyeti) 105 1. Anlamı ve İçeriği 105 2. Hak Ehliyetinin Sınırlandığı Haller 106 a. Yaş 106 2. Cinsiyet 107 3. Nesep 109 4. Yabancılık 109 5. Şeref ve Haysiyet 110 E. FİİL EHLİYETİ (Hakları Kullanabilme Ehliyeti) 110 1. Tanımı ve Kapsamı 110 2. (Tam) Fiil Ehliyeti İçin Gerekli Şartlar 111 a. Ayıt Etme Gücü (Temyiz Kudreti) 111 aa. Genel Olarak 111 bb. Ayırt Etme Gücünü Ortadan Kaldıran Sebepler 112 aaa. Yaş Küçüklüğü 113 bbb. Akıl Hastalığı 114 ccc. Akıl Zayıflığı 114 ddd. Sarhoşluk ve Benzer Sebepler 114 cc. Ayırt Etme Gücünün İspatı 115 b. Erginlik 116 aa. Genel Bakış 116 bb. Normal Erginlik 116 cc. Erken Erginlik 117 aaa. Evlenme Erginliği 117 bbb. (Mahkemece) Ergin Kılınma 119 c. Kısıtlı (Mahcur) Olmamak 121 F. Kişiliğin Korunması 124 1. Kişilik Hakları 124 2. Kişilik Hakkının Muhtevası (İçerdiği Değerler) 125 a. Yaşama Hakkı, Sağlık Hakkı, Vücut Bütünlüğü Hakkı 126 b. Şeref ve Haysiyet 126 c. Resim, Görüntü ve Ses Üzerindeki Haklar 127 d. Özel Hayatın ve Sırların Korunması Hakkı 127 3. Kişilik Haklarının İhlali 128 a. Kişilik Haklarının Hukuki İşlem Yoluyla İhlali 128 b. Kişilik Haklarının Haksız Fiil Yoluyla İhlali 130 c. Kişilik Haklarının Borca Aykırı Davranışla İhlali 132 3. Kişilik Haklarının Korunması ve Açılabilecek Davalar 132 G. Kişinin Adı 135 1. Adın Çeşitleri 135 2. Adın Kazanılması 138 3. Adın Değiştirilmesi 141 4. Adın Korunması 143 H. Hısımlık 144 1. Genel Bakış 144 2. Kan Hısımlığı 144 a. Üstsoy-Altsoy (Düz çizgi) Hısımlığı 144 b. Yansoy Hısımlığı 145 3. Hısımlığın Derecesi 146 4. Kan Hısımlığına Bağlanan Hukuki Sonuçlar 146 5. Kayın (Evlenme) Hısımlığı 147 a. Anlamı ve Derecesi 147 b. Hukuki Sonuçları 149 6. Evlatlık İlişkisinden Doğan Hısımlık 149 İ. Yerleşim Yeri (İkametgâh) 150 1. Yerleşim Yeri Türleri 151 a. İradi Yerleşim Yeri 151 b. İtibari Yerleşim Yeri 152 c. Kanuni Yerleşim Yeri 152 aa. Velayet Altındaki Çocuklar 153 bb. Vesayet Altındaki Kimseler 154 2. Yerleşim Yerinin Zorunluluğu İlkesi 154 3. Yerleşim Yerinin Tekliği İlkesi 155 V. TÜZEL KİŞİLİK 156 A. Genel Olarak 156 B. Tüzel Kişi Türleri 157 C. Medeni Hukuk Tüzel Kişileri 161 D. Tüzel Kişiliğin Kazanılması 163 E. Tüzel Kişilerin Ehliyeti 165 F. Tüzel Kişiliğin Sona Ermesi 166 1. Genel Olarak 166 2. “Kendiliğinden” Dağılma (İnfisah) 167 a. Amacın Gerçekleşmiş Olması 167 b. Amacın Gerçekleşmesinin İmkânsız Hâle Gelmesi 167 c. Sürenin Geçmiş Olması 168 d. Yönetim Kurulunun Teşekkülü İmkânsız Hâle Gelmesi 168 e. Borç Ödemede Acze Düşme 168 f. Olağan Genel Kurul Toplantısının Üst Üste İki Defa Yapılamaması 168 g. İlk Genel Kurul Toplantısının Süresinde Yapılamaması 169 3. Dağıtma (Fesih) 169 a. Amacın Sonradan Hukuka veya Ahlaka Aykırı Hale Gelmesi 170 b. Emredici Kanun Hükümlerine Aykırılık 171 c. Suç teşkil eden fiillerin tespiti 171 4. Tüzel Kişiliğin Sona Ermesinin Sonuçları 171 VI. DERNEKLER 173 A. Genel Olarak 173 B. Derneğin Tanımı ve Unsurları 174 C. Dernek Türleri 175 D. Derneğin Kurulması 177 E. Dernekte Amaç ve Faaliyet İlkeleri 184 F. Derneğin Organları ve İşleyişi 186 1. Genel Kurul 187 2. Yönetim Kurulu 190 3. Denetleme Kurulu 190 G. Üyelik Statüsü 191 1. Üyelerin Hakları 191 2. Üyelerin Yükümlülükleri 193 3. Üyeliğin Sona Ermesi 194 H. Derneğin Sona Ermesi 194 1. İnfisah (Dağılma) 194 2. Fesih (Dağıtma) 195 3. Sona Ermenin Sonuçları 196 İ. Derneklerde Şube ve Temsilcilik 197 J. Derneklerin Üst Kuruluşlar Kurmaları 198 K. Ceza Hükümleri 198 VII. VAKIFLAR 202 A. Vakıf Kavramı 202 B. Vakfın Unsurları 203 C. Vakfın Kuruluşu 204 3. Vakfın Tüzel Kişilik Kazanması 206 4. Vakfın Organları 206 5. Vakfın Denetlenmesi 207 6. Vakıf Yönetimin ve Amacının Değiştirilmesi 207 7. Vakfın Sona Ermesi 208 VIII. AİLE HUKUKU 209 A. Genel Olarak 209 B. Türk Aile Hukukunun Temel İlkeleri 210 C. Nişanlanma 210 D. EVLENME 214 1. Tanımı ve Niteliği 214 2. Evlenmenin Maddi Şartları 214 a. Evlenme Ehliyeti 214 b. Evlenme Engelleri 216 aa. Kesin Evlenme Engelleri 216 aaa. Yakın Hısımlık 216 bbb. Mevcut Evlilik 218 ccc. Akıl Hastalığı 218 bb. Kesin Olmayan Evlenme Engelleri 218 aaa. Kadının Bekleme Süresine Uymaması 219 bbb. Bulaşıcı Hastalıklar 219 ccc. Askeri Öğrencilik 220 3. Evlenmenin Şekli Şartları 220 a. Evlenme Öncesi İşlemler 220 a. Evlenme Sırasındaki İşlemler 224 aa. İhlali “Yokluk” Yaptırıma Bağlı Şekil Şartları 224 aaa. Evlenme İradesinin Bizzat ve Aynı Anda Açıklanması 224 bbb. Yetkili Evlendirme Memuru Önünde Yapılması 225 bb. İhlali Geçersizliğe Yol Açmayan Şekil Şartları 225 4. Evliliğin Genel Hükümleri 226 a. Eşlerin Yükümlülükleri 227 aa. Birliğin Mutluluğunu Sağlama 227 bb. Sadakat (Bağlılık) Gösterme 227 cc. Yardımlaşma 227 dd. Çocukların Eğitim ve Gözetimi 227 ee. Birlikte Yaşama 228 ff. Aile Bütçesine Katılma 228 b. Eşlerin Hakları 229 aa. Aile Konutunu Seçme Hakkı 229 bb. Evlilik Birliğini Yönetme Hakkı 230 cc. Evlilik Birliğini Temsil Hakkı 230 aaa. İhtiyaca Göre Temsil Yetkisi 230 bbb. Eşlerin Sorumlulukları 231 ccc. Eşlerin Temsil Yetkisinin Sınırlanması 231 dd. Eşlerin İş ve Meslek Seçimi Hakkı 232 5. Evlilik Birliğinin Korunması ve Hâkimin Müdahalesi 233 a. Medeni Kanun Uyarınca 233 a. 4320 sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanun Uyarınca 234 6. Eşler Arasındaki Mal Rejimi 236 a. Genel Olarak 236 b. Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi 237 7. Evliliğin Sona Ermesi 240 a. Ölüm 240 b. Gaiplik 240 c. Cinsiyet Değişikliği 241 d. Evlenmenin Hükümsüzlüğü ve İptali 241 E. Boşanma 242 a. Boşanma Sebepleri 242 aa. Boşanmanın Özel Sebepleri 242 aaa. Zina 242 bbb. Hayata Kast, Pek Kötü Veya Onur Kırıcı Davranış 243 ccc. Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme 243 ddd. Terk 243 eee. Akıl Hastalığı 244 bb. Boşanmanın Genel Sebepleri 244 aaa. Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması 244 bbb. Eşlerin Anlaşması 245 ccc. Ortak Hayatın Yeniden Kurulamaması 245 b. Boşanma Davası 246 c. Boşanmanın Hukuki Sonuçları 247 IX. EŞYA HUKUKU 249 A. Ayni Haklar 249 B. Ayni Hakkın Konusu Olarak Eşya 254 1. Eşyanın Tanımı 254 2. Eşyanın Türleri 255 C. Ayni Hakkın Sağladığı Yetkiler (Muhtevası) 259 B. Mülkiyet 262 C. Mülkiyetin Konusu ve Kapsamı 263 D. Mülkiyet Hakkının Sınıflandırılması 265 E. Taşınmaz Mülkiyeti 271 F. Taşınır Mülkiyeti 279 1. Konusu 279 2. Kazanılması ve Kaybı 280 a. Taşınır Mülkiyetin Aslen Kazanılması 280 b. Taşınır Mülkiyetin Devren Kazanılması 282 c. Taşınır Mülkiyetin Kaybedilmesi 282 X. MİRAS HUKUKU 283 A. Genel Olarak 283 B. Miras Hukukunun Kaynakları 284 C. Miras Hukukunun Temel Kavramları 285 D. Mirasçılar 290 1. Genel Olarak 290 2. Zorunlu Miras Hakkı (Saklı Pay) 293 3. Yasal Mirasçılar 295 a. Kan hısımları 295 aa. Birinci zümre: Altsoy 297 bb. İkinci Zümre: Ana-baba (ve alt soyu) 298 cc. Üçüncü Zümre: Büyük Ana-Baba (ve Alt Soyu) 298 b. Sağ Kalan Eşin Mirasçılığı 299 c. Evlatlık 300 d. Devlet 301 E. Ölüme Bağlı Tasarruflar 301 1. Vasiyet 302 a. Resmi Vasiyetname 303 b. El yazılı Vasiyetname 305 c. Sözlü Vasiyet 307 2. Miras Sözleşmesi 308 F. Mirasın İntikali 309 1. Mirasın Açılması 309 2. Mirasın Kazanılması 313 3. Mirasın Paylaşılması 316 SORU ÖRNEKLERİ 319 Yararlanılan Kaynaklar 331 Kavram Dizini 337 |