İÇİNDEKİLER
İçindekiler
İkinci Basıya Önsöz 7
Birinci Basıya Önsöz 9
Kısaltmalar 29
Giriş 31
§ 1. POLİS HUKUKUNDA TEMEL HAKLARA MÜDAHALELER:
ÖN ALAN SORUŞTURMALARI – ÖNLEYİCİ TEDBİRLER 33
I. ÖN ALAN SORUŞTURMASI KAVRAMI 34
II. ÖN ALAN SORUŞTURMALARININ SINIRLARI 38
A. Genel Olarak 38
B. Belirlilik ve Oranlılık İlkesi 39
1. Belirlilik İlkesi 39
2. Oranlılık İlkesi 40
C. İnsan Haysiyetinin Dokunulmazlığı İlkesi ve Özgürlüklerin Özü Garantisi 42
1. İnsan Haysiyetinin Dokunulmazlığı İlkesi 42
2. Öz Garantisi 43
D. Ön Alan Soruşturmalarının Ortaya Çıkardığı Sonuçlar 45
1. Adliyenin, Özellikle de Savcının Polis Üzerinde Hâkimiyetini Kaybetmesi 45
2. Delil Elde Etmenin İdari Nitelik Kazanması 45
3. Polis Teşkilatının “Gizli Polis” Teşkilatına Dönüşmesi Riski 46
4. Maddi Ceza Hukukundaki Etkisi 46
5. Ceza Muhakemesinin Yürüyüşüne Etkileri 47
III. PVSK’DA YER ALAN ÖN ALAN SORUŞTURMASI YAPMA OLANAKLARI (ÖNLEYİCİ TEDBİRLER) 48
A. Durdurma ve Kimlik Sorma (PVSK m.4/A) 48
1. Kaynakça 48
2. Açıklamalar 49
a. Kavram ve Hukuki Nitelik 49
b. Amaç 55
c. Uygulama ve Kapsam 55
aa. Genel Olarak 55
bb. Durdurma ve Kimlik Sorma 56
cc. Durdurma ve Arama 59
d. Koşulları 63
aa. Tedbirin Sebebi Bakımından 63
bb. Kararı Verecek Kişi Bakımından 65
B. Parmak İzi ve Fotoğrafların Kayda Alınması (PVSK m.5) 65
1. Kaynakça 65
2. Açıklamalar 65
a. Kapsamı 65
b. Uygulaması 67
c. Hükmün Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) ile İlişkisi 68
C. Önleme araması (PVSK m.9) 70
1. Kaynakça 70
2. Açıklamalar 71
a. Tanım–Kavram 71
b. Hukuki Nitelik 72
c. Kapsam 73
d. Koşulları 75
aa. Şüphe Bakımından 75
bb. Kararı Verecek Kişi Bakımından 76
cc. Arama Kararının İçeriği 79
e. İcrası 80
D. Önleme Yakalaması ve Muhafaza Altına Alma (m.13) 83
1. Kaynakça 83
2. Açıklamalar 83
a. Terim–Tanım–Kavram 83
b. Koşulları 89
aa. Yakalama (Koruma Altına Alma, Uzaklaştırma) Sebebi 89
bb. Kararı Veren Bakımından 91
c. İcrası 91
d. Sona Ermesi 93
E. Kayıp Çocukların Araştırılması (PVSK m.13/A) 93
1. Kaynakça 93
2. Açıklama 94
a. Kavram 94
b. Tedbirin Konusu 95
c. Tedbire Karar Verecek Makam 96
d. Tedbirin Süresi 96
F. Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin veya İnternet Bağlantı Adresleriyle İnternet Kaynakları Arasındaki Veri Trafiği ile İletilen Verilerin Önleme Amacıyla Tespiti, Dinlenmesi, Sinyal Bilgilerinin Değerlendirilmesi ve Kayda Alınması (PVSK ek m.7) 96
1. Kaynakça 96
2. Açıklamalar 97
a. Kapsam 98
aa. Suç Bakımından 98
bb. Uygulanacak Tedbir Bakımından 100
b. Kararı Verecek Makam 103
c. Kararın İçeriği 105
d. Süresi 106
e. Kararların Yerine Getirilmesi 106
f. Sona Ermesi–Kayıtların Yok Edilmesi– İlgilinin Bilgilendirilmesi 107
g. Faaliyetlerin Denetimi 108
h. Tesadüfen Elde Edilen Delil ve Hukuka Aykırı Dinleme 108
ı. Önleme Amacıyla Başvurulan Tedbirin Koruma Tedbirine Dönüşmesi 109
G. Teknik Araçlarla Önleme Amacıyla İzleme (PVSK ek m.7) 109
1. Kaynakça 109
2. Açıklamalar 110
a. Amaç–Kapsam 110
b. Kararı Verecek Makam 112
c. Süresi 112
d. Kararların Yerine Getirilmesi 113
e. Sona Ermesi ve Elde Edilen Verilerin Akıbeti 113
f. Faaliyetlerin Denetimi 113
g. Hukuka Aykırı İzleme 114
H. Kamu Kurum ve Kuruluşları ile Kamu Hizmeti Veren Kuruluşların İhtiyaç Duyulan Bilgi ve Belgelerinden Yararlanabilmek İçin Talepte Bulunmak
(PVSK ek m.7/6) 114
IV. PVSK’DA YER ALMAYAN ÖN ALAN SORUŞTURMASI YAPMA OLANAKLARI (ÖNLEYİCİ TEDBİRLER) 117
A. Verilerin Genel Bilgi Toplama Sistemine (GBT) Kaydedilmesi 117
1. Kaynakça 117
2. Açıklamalar 117
a. Tanım–Kavram 117
b. Amaç 118
c. Bilgi Toplama Birimi 119
d. Kapsam 119
aa. Kişi Bakımından 119
bb. Konu Bakımından 122
e. Uygulanması 124
f. Yönergenin Hukuka Aykırılığı Sorunu 125
g. GBT Sistemindeki Bilgilerin İlgilisine Bildirilmesi 129
B. MOBESE ile Yapılan İzleme ve Kayıt (Önleyici Amaçla Optik ve Akustik Araçlarla Veri Toplama) 130
1. Kaynakça 130
2. Açıklamalar 130
a. Terim–Kavram 130
b. MOBESE ile İzleme, Teknik Araçlarla İzleme Koruma Tedbiri (CMK m.140) İçinde Değerlendirilemez 133
c. Konunun Anayasal Boyutu 134
aa. İnsan Haysiyetinin Dokunulmazlığı İlkesi 134
bb. Oranlılık İlkesi 135
aaa. Amaca Uygunluk 135
bbb. Gereklilik 135
ccc. Ölçülülük 135
cc. Belirlilik İlkesi 136
d. MOBESE Sisteminin ve Bu Çerçevede Önleyici Amaçla Optik ve Akustik Araçlarla Veri Toplama Tedbirinin Şekli ve Kapsamı 137
aa. Tedbirin Uygulama Şekli 137
bb. Kapsamı 137
e. MOBESE Sisteminin ve Bu Çerçevede Önleyici Amaçla Optik ve Akustik Araçlarla Veri Toplama Tedbrinin Uygulama Koşulları 138
aa. Tedbirin Uygulanacağı Yer Bakımından 138
bb. Tedbirin Uygulanacağı Süre ve Sürenin Tespiti Bakımında Koşulların Mevcut Olduğunun Belgelendirilmesi Zorunluluğu 139
cc. Tedbirin Uygulanmasına Karar Verecek Kişi Bakımından 140
f. Özel Kişiler Tarafından Yapılan Kayıtlar 140
g. Özel Kişiler Tarafından Bir Suça İlişkin Tesadüfen Yapılan Kayıtlar 143
h. Tedbirin Plaka ya da Yüz Tanıma Programlarıyla Bütünleşmesi 144
ı. Değerlendirme 148
V. ÖNLEYİCİ TEDBİRLERLE ELDE EDİLEN VERİLERİN DELİL OLARAK KULLANILABİLİP KULLANILAMAYACAĞI SORUNU 149
VI. ÖNLEYİCİ TEDBİRLER NEDENİYLE TAZMİNAT 150
§ 2. İNTERNET HUKUKUNDA TEMEL HAKLARA MÜDAHALELER: İÇERİĞİN ÇIKARILMASI VE ERİŞİMİN ENGELLENMESİ
(5651 s.K. m.8–9/A) 151
I. GENEL OLARAK 151
II. İÇERİĞİN ÇIKARILMASI VE ERİŞİMİN ENGELLENMESİ (5651 s.K. m.8) 153
A. Koruma Tedbiri Niteliği Taşıyan İçeriğin Çıkarılması ve Erişimin Engellenmesi Tedbiri 153
1. Uygulama Koşulları 153
a. Şüphe Bakımından 153
b. Suç Bakımından 153
c. Karar Veren Bakımından 154
2. İcrası 155
3. Sona Ermesi 156
4. Denetimi 157
5. Yaptırım 157
6. Tazminat 158
B. Önleyici (İdari) Tedbir Niteliği Taşıyan İçeriğin Çıkarılması ve Erişimin Engellenmesi Tedbiri 158
1. Kararı Veren Makam 158
2. İcrası 159
3. Denetimi 160
4. Yaptırım 160
5. Tazminat 160
II. GECİKMESİNDE SAKINCA BULUNAN HALLERDE İÇERİĞİN ÇIKARILMASI VE/VEYA ERİŞİMİN ENGELLENMESİ (5651 s.K. m.8/A) 161
A. Nitelik ve Kapsam 161
B. Kararı Veren Makam 161
C. İcrası 162
D. Yaptırım 162
III. KİŞİLİK HAKLARININ İHLAL EDİLMESİ NEDENİYLE İÇERİĞİN YAYINDAN ÇIKARILMASI VE/VEYA ERİŞİMİN ENGELLENMESİ (5651 s.K. m.9) 163
A. Kapsam ve Hukuki Nitelik 163
B. Kararı Veren Makam 168
C. İcrası 169
D. Yaptırım 172
IV. ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİ NEDENİYLE İÇERİĞE ERİŞİMİN ENGELLENMESİ (5651 s.K. m.9/A) 173
A. Kapsam ve Hukuki Nitelik 173
B. Kararı Veren Makam 174
C. İcrası 174
§ 3. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA TEMEL HAKLARA MÜDAHALELER: AÇIK VE GİZLİ KORUMA TEDBİRLERİ 175
I. TERİM – TANIM – KAVRAM 175
A. Terim 175
B. Tanım ve Kavram 178
II. ORTAK ÖZELLİKLERİ VE TEMEL KOŞULLARI 178
III. ÇEŞİTLERİ 180
A. Yakalama–Gözaltı (CMK m.90 vd.) 180
1. Kaynakça 180
2. Açıklamalar 180
a. Tanım–Kavram 180
b. Amacı 182
c. Yakalama ve Gözaltına Almaya Yetkili Olanlar 182
aa. Herkesin Yakalama Yapabildiği Haller 182
bb. Kolluğun Yakalama Yapabildiği Haller 184
aaa. Yakalama Emrine Dayanan Yakalama (Müzekkereli Yakalama) 184
bbb. Yakalama Emrine Dayanmayan (Müzekkeresiz) Yakalama (CMK m.90/2) 185
d. Yakalama Sonrası Yapılacak İşlem 185
e. Soruşturması ve Kovuşturması Şikayete Bağlı Suçlarda Yakalama 186
f. Yakalananın Hakları 186
aa. Yakalanana Haklarının Bildirilmesi 186
bb. Yakalanan veya Gözaltına Alınanın Durumunun Yakınlarına Bildirilmesi (m.95) 188
cc. Yakalamanın İlgililere Bildirilmesi (m.96) 189
g. Yakalama Koruma Tedbirinin Özellik Gösterdiği Kişiler 189
aa. Çocuklar 189
bb. Diplomasi Dokunulmazlığından Yararlananlar 190
cc. Milletvekilleri 191
h. Yakalamanın Zamanı 192
ı. Tutuklama Kararı Verilemeyen Hallerde Yakalama ve Gözaltı 192
i. Tutuklama Kararı Üzerine Yakalama 193
j. Kabahatlerde Yakalama 193
k. Gözaltı Kararı 194
aa. Kararı Verecek Makam 194
bb. Gözaltı Kararı Verilebilecek Haller 194
cc. Gözaltı Süresi 196
dd. Gözaltı Kararı Üzerine Yapılacak İşlemler 199
ee. Yakalama ve Gözaltı İşlemine İtiraz 201
ff. Hâkim Önüne Çıkma (Habeas Corpus) Hakkı (CMK m.91/son; AY m.19/5) 201
gg. Serbest Bırakma 202
l. Yeniden Yakalama Yasağı 203
m. Gözaltı İşlemlerinin Denetimi 203
n. Yakalamada Zor Kullanma Yetkisi 203
o. Yakalama Emri Üzerine Tutuklama (Sevk Tutuklaması) 204
B. Tutuklama 206
1. Kaynakça 206
2. Açıklamalar 206
a. Tanım–Kavram 206
b. Hukuki Nitelik 207
c. Amacı 207
d. Tutuklamanın Şartları 207
aa. Kuvvetli Suç Şüphesi Bulunmalıdır 207
bb. Bir Tutuklama Nedeni Mevcut Olmalıdır 208
aaa. Kaçma Şüphesinin Varlığı 209
bbb. Delillerin Karartılması Şüphesinin Varlığı 210
ccc. Katalog Suçların İşlenmiş Olduğu Hususunda Kuvvetli Şüphe Sebeplerinin Varlığı 210
cc. Tedbire Ölçülü Olarak Başvurulmalıdır (Oranlılık İlkesi) 212
dd. Tutuklamaya Şüpheli ve Sanık Hakkında Karar Verilebilir 213
ee. Tutuklamaya Ancak Hakim Karar Verebilir 213
aaa. Genel Olarak 213
bbb. Tutuklama Kararının İçeriği 213
ccc. Tutuklama Duruşması 215
ddd. Verilen Kararların Denetimi (İtiraz) 216
ff. Tutuklama Yasağı Bulunmamalıdır 219
e. Tutuklama Kararının Yüze Karşı Verilmesi Kuralı 220
f. Tutuklama Kararının Yerine Getirilmesi 221
g. Özel Tutuklama Halleri 222
aa. Tanığın, Bilirkişinin ve Zilyedin Tutuklanması 222
bb. Duruşma Düzenini Bozanın Hapsi 222
cc. İade Tutuklaması 223
dd. Duruşma Sırasında Suç İşlenmesi Halinde Tutuklama (CMK m. 205) 223
ee. Kabahatler Kanunu m. 40 Çerçevesinde Tutuklama 224
h. Tutuklulukta Geçecek Süre (CMK m.102) 224
ı. Tutuklama Kararının Geri Alınması 231
i. Tutuklunun Salıverilme İstemi (CMK m.104) 231
j. Salıverilenin Yükümlülükleri (CMK m.106) 232
k. Tutuklunun Hakları (CMK m.107) 233
l. Tutukluluğun Gözden Geçirilmesi (CMK m.108) 233
m. Hükmen Tutukluluk 234
n. Ülkemizde Tutuklu Sayısı 235
C. Adli Kontrol (CMK m.109–115) 237
1. Kaynakça 237
2. Açıklamalar 238
a. Genel Olarak 238
b. Adli Kontrol Tedbirinin Tanımı ve Hukuki Niteliği 239
c. Adli Kontrol Tedbirinin Amacı 239
d. Uygulama Koşulları 240
aa. CMK m.100’de Belirtilen Tutuklama Sebepleri Bulunmalıdır 240
bb. Oranlılık İlkesi Gerçekleşmiş Olmalıdır 242
e. Hakkında Adli Kontrol Kararı Verilen Şüphelinin Tabi Tutulacağı Yükümlülükler 244
aa. Genel Olarak 244
bb. Yükümlülükler 245
aaa. Yurt Dışına Çıkamama (Yurt Dışına Çıkma Yasağı) 245
bbb. Hâkim Tarafından Belirlenen Yerlere, Belirtilen Süreler İçinde Düzenli Olarak Başvurmak 246
ccc. Hâkimin Belirttiği Merci veya Kişilerin Çağrılarına ve Gerektiğinde Meslekî Uğraşlarına İlişkin veya Eğitime Devam Konularındaki Kontrol Tedbirlerine Uymak 246
ddd. Her Türlü Taşıtları veya Bunlardan Bazılarını Kullanamamak ve Gerektiğinde Kaleme, Makbuz Karşılığında Sürücü Belgesini Teslim Etmek 246
eee. Özellikle Uyuşturucu, Uyarıcı veya Uçucu Maddeler İle Alkol Bağımlılığından Arınmak Amacıyla, Hastaneye Yatmak Dahil, Tedavi veya Muayene Tedbirlerine Tâbi Olmak ve Bunları Kabul Etmek 247
fff. Şüphelinin Parasal Durumu Göz Önünde Bulundurularak, Miktarı ve Bir Defada veya Birden Çok Taksitlerle Ödeme Süreleri, Cumhuriyet Savcısının İsteği Üzerine Hâkimce Belirlenecek Bir Güvence Miktarını Yatırmak (Teminatla Salıverme) 247
ggg. Silâh Bulunduramamak veya Taşıyamamak, Gerektiğinde Sahip Olunan Silâhları Makbuz Karşılığında Adlî Emanete Teslim Etmek 248
hhh. Cumhuriyet Savcısının İstemi Üzerine Hâkim Tarafından Miktarı ve Ödeme Süresi Belirlenecek Parayı Suç Mağdurunun Haklarını Güvence Altına Almak Üzere Aynî veya Kişisel Güvenceye Bağlamak 248
iii. Aile Yükümlülüklerini Yerine Getireceğine ve Adlî Kararlar Gereğince Ödemeye Mahkûm Edildiği Nafakayı Düzenli Olarak Ödeyeceğine Dair Güvence Vermek 248
jjj. Konutunu Terk Etmemek 248
kkk. Belirli Bir Yerleşim Bölgesini Terk Etmemek 249
lll. Belirlenen Yer veya Bölgelere Gitmemek 249
f. Adli Kontrol Tedbirlerinin Yerine Getirilmesi (Denetimli Serbestlik Hizmetleri Yönetmeliği m.57) 249
g. Çocuklar Hakkında Uygulanabilecek Yükümlülükler 250
h. Yükümlülüğün Süresi ve Sürenin Ceza Mahkumiyetinden İndirilebilip İndirilemeyeceği Sorunu 250
ı. Şüphelinin Yokluğunda Adli Kontrol Kararı Verilebilir mi? 251
i. Karar Verecek Makam 251
j. Kararın İçeriği 252
k. Adli Kontrol Kararının İncelenmesi 252
l. Adli Kontrol Altında Geçecek Süre 252
m. Kanunyolu 253
n. Tedbirlere (Yükümlülüklere) Uymama (CMK m.112/2) 254
aa. Genel Olarak 254
bb. Yükümlülüklere Uyulup Uyulmadığının Denetlenmesi 254
o. Adli Kontrol Kararının Kaldırılması 255
ö. Güvence (CMK m.113) 255
aa. Genel Olarak 255
bb. Önceden Ödetme (CMK m.114) 256
cc. Güvencenin Geri Verilmesi (CMK m.115) 257
p. Kanunyolu 257
D. Zorla Getirme (CMK m.44–m.145–m.146) 257
1. Kaynakça 257
2. Açıklamalar 258
a. Tanım–Hukuki Nitelik 258
b. Çeşitleri 259
c. Koşulları 260
aa. Tedbire Maruz Kalan Kişi Bakımından 260
bb. Kararı Verecek Makam Bakımından 260
cc. Süre Bakımından 261
d. Kararda Bulunması Gerekenler 261
e. İcrası 261
f. Yerine Getirilememesi Hali 264
g. Kanun Yolu 265
E. Adli Arama (CMK m.116–122) 265
1. Kaynakça 265
2. Açıklamalar 266
a. Tanım–Kavram 266
b. Aramanın Amaçları 268
aa. Yakalama 268
bb. Delil Elde Etme ve Elkoyma 268
aaa. Delil Elde Etme 268
bbb. Elkoyma 269
cc. Arama–Tarama ve Kontrol Noktaları 269
c. Aramanın Çeşitleri 270
aa. Genel Olarak 270
bb. Önleme Araması 270
cc. Adli Arama 271
aaa. Arama Koruma Tedbiri Bakımından Şüphe 271
bbb. Aramaya Maruz Kalanlar 272
a1. Şüpheli 272
a2. Sanık 273
a3. Diğer Kişiler 273
a4. Aramanın Özellik Gösterdiği Kişiler 275
ccc. Aramanın Yapılacağı Yer 277
a1. Konut, İşyeri ve Diğer Yerler 277
aa1. Konut 277
aa2. İşyeri 279
aa3. Diğer Yerler 279
a2. Avukat Bürolarında Arama 280
a3. Üst ve Eşyada Yapılan Arama 282
a4. Askeri Mahallerde Yapılan Arama 284
ddd. Aramanın Zamanı 284
a1. Aramanın Gündüz Yapılması Kuralı 284
a2. Aramanın Gündüz Yapılması Kuralının İstisnaları 286
aa1. Suçüstü Hali 286
aa2. Gecikmesinde Sakınca Bulunan Haller 287
aa3. Yakalanmış veya Gözaltına Alınmış Olup da Firar Eden Kişi veya Tutuklu veya Hükümlünün Tekrar Yakalanması 287
eee. Arama Kararı 288
a1. Kural: Arama Kararı Vermek Yetkisi Hâkime Aittir 288
a2. İstisna: Gecikmesinde Sakınca Bulunan Hal 293
a3. Karar Alınmadan Yapılacak Arama 297
aa1. Yönetmelik m.8’de Sayılan Haller 297
aa2. Yönetmelik m.30/1 302
aa3. Olay Yeri İnceleme (Yön. m.9) 302
fff. Aramanın İcrası 303
a1. Savcı Tarafından Yapılan Arama 303
a2. Kolluk Tarafından Yapılan Arama 303
aa1. Genel Olarak 303
aa2. Arama Tanıkları: Aramada Komşu veya İhtiyar Heyetinden Birisinin Bulunması 304
aa3. Aramada Hazır Bulunabilecekler 305
ggg. Aramada Avukat Yardımından Yararlanabilme 308
hhh. Arama Öncesi Aramaya Maruz Kalacak Kişiye Bilgi Verilmesi 309
ııı. Arama Sonunda Verilecek Belge 310
iii. Aramada Ele Geçen Eşya Hakkında Yapılacak İşlem 311
jjj. Adli Arama Tutanağı 311
kkk. Belge veya Kâğıtları İnceleme Yetkisi 311
lll. Tesadüfen Elde Edilen Deliller: Aramada, Yapılan Soruşturmayla İlgisi Olmayan Eşyanın Bulunması 313
mmm. Denetimi 316
a1. İdari Denetim 316
a2. Yargısal Denetim 317
nnn. Haksız Arama Suçu 318
ooo. Delil Yasakları 318
F. Elkoyma (CMK m.123–134) 320
1. Kaynakça 320
2. Açıklamalar 320
a. Kavram 320
b. Çeşitleri 322
aa. Basit Elkoyma 322
aaa. Terim–Kapsam 322
bbb. Elkoyma Yasağı 324
a1. Elkonulamayacak Mektuplar, Belgeler (CMK m.126) 324
a2. İçeriği Devlet Sırrı Niteliğindeki Belgeler (CMK m.125) 325
ccc. Koşulları 326
a1. Suç Bakımından 326
a2. Şüphe Bakımından 326
a3. Kişi Bakımından 327
a4. Kararı Verecek Merci ve Kararın İçeriği 327
ddd. Tedbirin Uygulanması 328
a1. Genel Olarak 328
a2. İstenen Eşyayı Vermeyenler Hakkında Yapılacak İşlem 329
a3. Elkoymanın Mağdura Bildirilmesi 329
a4. Elkonulan Eşyanın Muhafazası veya Elden Çıkarılması 329
eee. Denetimi 330
fff. Sona Ermesi 331
a1. İade 331
a2. Müsadere 331
bb. Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma (Genişletilmiş Elkoyma) 333
aaa. Benzer Kavramlarla Mukayese 333
a1. Eşya Müsaderesi–Kazanç Müsaderesi 333
a2. İhtiyati Tedbir–İhtiyati Haciz 333
bbb. Amaç ve Kapsam 334
a1. Amaç 334
a2. Kapsam 334
ccc. Uygulama Koşulları 336
a1. Suç Bakımından 336
a2. Şüphe Bakımından 337
a3. Kişi Bakımından 338
ddd. Kararı Verecek Merci 339
fff. Tedbirin Uygulanması 339
eee. Denetim 340
hhh. Uygulamadan Kaynaklanabilecek Zararların Tazmini Sorunu 340
cc. Postada Elkoyma (CMK m.129) 340
aaa. Kavram 340
bbb. Benzer Kavramlarla Mukayese 340
ccc. Amaç ve Kapsam 341
a1. Amaç 341
a2. Kapsam 341
ddd. Uygulama Koşulları 343
a1. Suç Bakımından 343
a2. Şüphe Bakımından 343
a3. Kararı Verecek Merci 343
eee. Tedbirin Uygulanması 343
dd. Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayini (CMK m.133) 344
aaa. Kavram 344
bbb. Benzer Kavramlarla Mukayese 344
ccc. Amaç 344
ddd. Uygulama Koşulları 345
a1. Suç Bakımından 345
a2. Şüphe Bakımından 346
a3. Kararı Verecek Merci 347
eee. Tedbirin Uygulanması 347
ee. Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde Arama, Kopyalama ve Elkoyma 348
aaa. Terim–Kavram 348
bbb. Benzer Kavramlarla Mukayese 349
a1. İletişimin Tespiti, Dinlenmesi ve Kayda Alınması 349
a2. Kayıt ve Verilerin İncelenmesi 350
a3. Arama 350
a4. Elkoyma 351
a5. Postada Elkoyma 351
ccc. Tedbirin Temel Hak ve Özgürlükler Açısından Değerlendirilmesi 351
ddd. Amaç ve Kapsam 351
a1. Amaç 351
a2. Kapsam 352
eee. Uygulama Koşulları 352
a1. Suç Bakımından 352
a2. Şüphe Bakımından 353
a3. Kişi Bakımından 354
fff. Kararı Verecek Merci 354
ggg. Tedbirin Uygulanması 355
hhh. Denetim 357
ff. Kaçaklara İlişkin Elkoyma (Zorlama Amaçlı Elkoyma ve Kayyım Tayini– CMK m.248) 357
aaa. Kaynakça 357
bbb. Kavram 357
ccc. Zorlama Amaçlı Elkoyma Tedbirinin Uygulanabileceği Suçlar 359
ddd. Tedbirin Uygulanması (m.248/3) 360
a1. Genel Olarak 360
a2. Mallar–Haklar ve Alacakların Korunmasında Elkoymaya İlişkin Hükümlerin Uygulanması 361
a3. Tedbirlere İlişkin Karar Özetlerinin İlanı 361
a4. Elkonulan Değerlerden Sanık Yakınlarına Yardımda Bulunulması 362
fff. Elkoymanın Ortadan Kaldırılması 362
eee. Kaçak Hakkında Tutuklama Kararı Verilmesi 363
G. İletişimin Dinlenmesi, Kayda Alınması ve Sinyal Bilgilerinin Değerlendirilmesi (CMK m.135–138) 365
1. Kaynakça 365
2. Açıklamalar 366
a. Terim 366
b. Amaç 366
c. Kapsamı 366
d. Koşulları 368
aa. Suç Bakımından 368
bb. Şüphe Bakımından 372
cc. Kişi Bakımından 373
aaa. Kural 373
bbb. Kayda Alma Yasağı 374
a1. Tanıklıktan Çekinebilecek Kişiler 374
a2. Müdafiin Bürosu ve Yerleşim Yeri 376
dd. Kararı Verecek Olan Makam, Kararın İçeriği ve Karara İtiraz 377
ee. Tedbirin Süresi 380
e. Tedbirin Uygulanması 381
f. Tedbirin Türkiye Dışında Uygulanabilmesinin Mümkün Olabilip Olamayacağı Sorunu 382
g. Tedbirin Sona Ermesi 383
h. Elde Edilen Verilerin Akıbeti 383
ı. İlgiliye Haber Verme 384
i. Hukuka Uygun Tespit ve/veya Dinleme Tutanaklarının Delil Değeri (Mahkumiyet İçin Tek Başına Yeterli Olup Olmayacağı Sorunu) 385
j. Özel Kişiler Tarafından Yapılan Kayıtlar 386
k. Hukuka Aykırı Dinleme ve Kayıt 386
l. Delil Yasakları 387
m. Tesadüfen Elde Edilen Deliller 387
H. Mobil Telefonun Yerinin Tespiti (CMK m.135/5) 391
1. Genel Olarak 391
2. Koşulları 391
a. Suç Bakımından 391
b. Şüphe Bakımından 392
c. Kişi Bakımından 392
d. Kararı Verecek Olan Makam ve Kararın İçeriği 392
e. Tedbirin Süresi 393
3. Tedbirin Uygulanması 393
I. İletişimin Tespiti (CMK m.135/6) 393
1. Genel Olarak 393
2. Koşulları 394
a. Suç Bakımından 394
b. Şüphe Bakımından 394
c. Kişi Bakımından 394
d. Kararı Verecek Olan Makam ve Kararın İçeriği 395
e. Tedbirin Süresi 396
İ. Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesi (CMK m.139) 396
1. Kaynakça 396
2. Açıklamalar 396
a. Kavram–Tanım 396
b. Benzer Kavramlarla Karşılaştırılması 399
aa. Bilgi Veren 399
bb. Güvenilir Adam 400
cc. Gizli Soruşturma Yapan Polis 402
dd. Ajan–Provokatör 405
ee. Yeraltı Ajanı 411
c. Tedbirin Amacı 411
d. Koşulları 413
aa. Şüphe Bakımından 413
bb. Kişi Bakımından 413
aaa. Kararı Verecek Kişi 413
bbb. Tedbire Maruz Kalan Kişi 414
cc. Suç Bakımından 415
dd. Zaman Bakımından 416
e. İcrası 417
f. Gizli Soruşturmacının Suç İşleyebilip İşleyemeyeceği Sorunu 417
g. Gizli Soruşturmacının Tanık Olarak Dinlenebilip Dinlenemeyeceği Sorunu 421
aa. Genel Olarak 421
bb. Dinlenmesi 425
cc. Tanık Koruma Kanunu Kapsamında Gizli Soruşturmacının Mahkemede Dinlenmesi Sonrasında Yapılacak İşlemler 428
h. Tedbirin Sona Ermesi ve Elde Edilen Verilerin Akıbeti–Yok Edilmesi 429
ı. Hukuka Aykırı Denetim 430
aa. Genel Olarak 430
bb. Gizli Görevlinin Başka Bir Koruma Tedbirine Başvurabilip Başvuramayacağı Sorunu 431
i. Kanun Yolu 432
J. Teknik Araçlarla İzleme (CMK m.140) 432
1. Kaynakça 432
2. Açıklamalar 432
a. Kavram: Teknik Araçlarla İzleme, Ses veya Görüntü Alma 432
b. Tedbirin Amacı 435
c. Konusu 435
d. Şartları 437
aa. Şüphe Bakımından 437
bb. Kişi Bakımından 439
aaa. Kararı Veren Makam 439
bbb. Kararın İçeriği 440
ccc. Karara Maruz Kalacak Kişi 441
cc. Suç Bakımından 441
dd. Tedbirin Süresi 443
ee. İcrası, Sona Ermesi ve Dokümanların Yok Edilmesi 444
ff. Tesadüfen Elde Edilen Delil 445
gg. Hukuka Aykırı Denetim 447
hh. Kanun Yolu 448
K. Gözlem Altına Alınma (CMK m.74) 448
Açıklamalar 448
1. Terim–Kavram–Hukuki Nitelik 448
2. Kapsam 449
3. Koşulları 449
a. Şüphe Derecesi Bakımından 449
b. Karar Verecek Makam Bakımından 449
c. Süre Bakımından 450
4. Denetimi (Kanun Yolu) 450
5. Durma Kararının Varlığı Halinde Gözlem Altına Alma 450
L. Beden Muayenesi–Vücuttan Örnek Alınması (m.75–77) 450
1. Kaynakça 450
2. Açıklamalar 451
a. Beden Muayenesi Terimi, Kavram ve Konusu 451
b. Çeşitleri 452
c. Amacı 454
d. Niteliği 454
e. Şüpheli veya Sanığın Beden Muayenesi ve Vücudundan Örnek Alınması (m.75) 454
aa. Uygulama Koşulları 454
aaa. Kişi Bakımından 454
a1. Kararı Veren Makam 454
a2. Kararın Uygulanması 455
a3. Tedbire Maruz Kalan Kişi/Kişiler 456
bbb. Oranlılık İlkesi 456
ccc. Kapsamı (Kararın Konusu) 456
bb. Denetimi (Kanun Yolu) 457
cc. Hukuka Aykırı Muayene–Örnek Alma 457
f. Diğer Kişilerin Beden Muayenesi ve Vücudundan Örnek Alınması 458
aa. Genel Olarak 458
bb. Amaç 458
cc. Konusu 458
dd. Oranlılık İlkesi 458
ee. Uygulama Koşulları 458
aaa. Kararı Veren Makam 458
bbb. Tedbire Maruz Kalan Kişiler 459
ccc. Tedbirin Uygulanması 460
ff. Denetimi (Kanun Yolu) 460
gg. Hukuka Aykırı Muayene–Örnek Alma 461
hh. Soybağı Araştırması 461
g. Kadınların Muayenesi 461
M. Moleküler Genetik İncelemeler (CMK m.78–80) 462
1. Kaynakça 462
2. Açıklamalar 462
a. Kavram 462
b. Hukuki Nitelik 463
c. Tedbirin Amacı 464
d. Koşulları 465
aa. Şüphe–Oranlılık ve İkincillik İlkeleri 465
bb. Kararı Verecek Makam 466
cc. İncelemeyi Yapacak Bilirkişi 466
e. Elde Edilen Verilerin Değerlendirilmesi ve Akıbeti 467
f. Kanun Yolu 467
g. Hukuka Aykırı İnceleme 468
h. Genetik Kimliğin Saklanması ve Gelecekteki Bir Ceza Muhakemesinde Kullanılması 468
N. Fizik Kimliğin Tespiti (CMK m.81) 468
1. Kaynakça 468
2. Açıklamalar 469
a. Genel Olarak 469
b. Konusu 469
c. Koşulları 469
d. Uygulanması 470
e. Kaydedilen Verilerin Akıbeti–Yok Edilmesi 470
IV. KORUMA TEDBİRLERİ NEDENİYLE TAZMİNAT (CMK m.141–144) 471
A. Kaynakça 471
B. Açıklamalar 471
1. Genel Olarak 471
2. Konusu 475
a. Genel Olarak 475
b. Tazminatın Konusunu Oluşturan Haller 477
aa. Kanunlarda Belirtilen Koşullar Dışında Yakalanmak, Tutuklanmak veya Tutukluluğunun Devamına Karar Verilmek (CMK m.141/1–a) 477
bb. Kanunî Gözaltı Süresi İçinde Hâkim Önüne Çıkarılmamak (CMK m.141/1–b) 479
cc. Kanunî Hakları Hatırlatılmadan veya Hatırlatılan Haklarından Yararlandırılma İsteği Yerine Getirilmeden Tutuklanmak (CMK m.141/1–c) 480
dd. Kanuna Uygun Olarak Tutuklandığı Hâlde Makul Sürede Yargılama Mercii Huzuruna Çıkarılmamak ve Bu Süre İçinde Hakkında Hüküm Verilmemek (CMK m.141/1–d) 482
ee. Kanuna Uygun Olarak Yakalandıktan veya Tutuklandıktan Sonra Haklarında Kovuşturmaya Yer Olmadığına veya Beraatlerine Karar Verilmek (CMK m.141/1–e) 484
ff. Mahkûm Olup da Gözaltı ve Tutuklulukta Geçirdiği Süreleri, Hükümlülük Sürelerinden Fazla Olan veya İşlediği Suç İçin Kanunda Öngörülen Cezanın Sadece Para Cezası Olması Nedeniyle Zorunlu Olarak Bu Cezayla Cezalandırılmak
(CMK m.141/1–f) 486
gg. Yakalama veya Tutuklama Nedenleri ve Haklarındaki Suçlamalar Kendilerine, Yazıyla veya Bunun Hemen Olanaklı Bulunmadığı Hâllerde Sözle Açıklanmamak (CMK m.141/1–g) 487
hh. Yakalanmaları veya Tutuklanmaları Yakınlarına Bildirilmemek (CMK m.141/1–h) 488
ii. Hakkındaki Arama Kararı Ölçüsüz Bir Şekilde Gerçekleştirilmek (CMK m.141/1–i) 488
jj. Eşyasına veya Diğer Malvarlığı Değerlerine, Koşulları Oluşmadığı Halde Elkonulmak veya Korunması İçin Gerekli Tedbirler Alınmamak ya da Eşyası veya Diğer Malvarlığı Değerleri Amaç Dışı Kullanılmak veya Zamanında Geri Verilmemek (CMK m.141/1–j) 489
aaa. Genel Olarak 489
bbb. Eşya veya Diğer Malvarlığı Değerlerine Koşulları Oluşmadığı Halde Elkonulmak 490
ccc. Elkonulan Eşya veya Diğer Malvarlığı Değerlerinin Korunması İçin Gerekli Tedbirleri Almamak 492
ddd. Elkonulan Eşya veya Diğer Malvarlığı Değerlerini Amaç Dışı Kullanılmak 493
eee. Elkonulan Eşya veya Diğer Malvarlığı Değerlerini Zamanında Geri Vermemek 493
kk. Yakalama veya Tutuklama İşlemine Karşı Kanunda Öngörülen Başvuru İmkânlarından Yararlandırılmamak (CMK m.141/1–k) 495
ll. Yargılamanın Yenilenmesi Sonucunda Beraat ve Ceza Verilmesine Yer Olmadığına Karar Verilmesi 495
3. Kapsamı 496
a. Maddi Zararın Tazmini 498
b. Manevi Zararın Tazmini 500
4. Tazminat İsteminde Bulunulabilecek Süre 501
5. Davayı Açmaya Yetkili Kişi 504
6. Yetkili Mahkeme 505
7. Dilekçede Bulunması Gereken Hususlar 506
8. Ön İnceleme 507
9. Muhakeme 507
10. Kanun Yolu 508
11. Tazminatın Geri Alınması 508
12. İftira veya Yalan Tanıklık Suçu Bakımından Devletin Rücu Hakkı 508
13. Tazminat İsteyemeyecek Kişiler 509
14. Hakim ve Savcıların Tazminat Sorumluluğu 515
15. Tazminat Davalarında Vekalet Ücreti 524
16. Tazminatın Ödenmesi 524
17. Tazminat Miktarı Sorunu 525
V. HUKUKA AYKIRI DELİL/DELİL YASAKLARI 525
A. Kaynakça 525
B. Terim–Kavram–Tanım 527
C. Delil Yasaklarının Görevi 533
D. Çeşitleri 535
1. Delil Elde Etme Yasağı 536
a. İfade Alma ve Sorguda Yasak Usuller 536
b. Aydınlatma Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesi 537
c. Delil Aracı Yasakları 537
2. Delil Değerlendirme Yasağı 539
E. Özel Kişiler Tarafından Elde Edilen Deliller ve Hukuka Aykırı Olarak Elde Edilmesinin Sonuçları 541
F. Delil Yasaklarının Uzak Etkisi 543
G. Yasak Delilin Dosyadan Çıkarılıp Çıkarılmayacağı Sorunu 544
VI. ANAYASA MAHKEMESİNE BİREYSEL BAŞVURU YOLU 545
A. Genel Olarak 545
B. Başvurunun İncelenmesi 546
1. Kabul Edilebilirlik Kararı 546
2. Esas Hakkında İnceleme 547
3. Koşullar 548
a. Başvuru Hakkına Sahip Olmak 548
b. İhlal Edilen Temel Hak ve Özgürlük Anayasa’da Yer Alan Temel Hak ve Özgürlüklerden Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Buna Ek Türkiye’nin Taraf Olduğu Protokoller Kapsamında Olmalıdır 549
c. Kamu Gücüne Dayalı Bir İşlem Bulunuyor Olmalıdır 550
d. İdari ve Yargısal Başvuru Yollarının Tamamının Tüketilmiş Olması Gerekir 551
e. Bireysel Başvuruya Ancak Belli Bir Süre İçinde Başvurulabilir 552
C. Zaman Bakımından Uygulama Alanı 553
D. Başvuru Usulü 553
E. Bireysel Başvuru Bağlamında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi İlişkisi 554
F. Sonuçları ve Yeniden Yargılama 555
Kavramlar Dizini 557 |