İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Sunuş 7
Kısaltmalar 15
Giriş 17
Birinci Bölüm
VELAYET KAVRAMI, VELAYET HAKKI VE KAPSAMI
I. ÇOCUK VE VELAYET KAVRAMI 21
A. Kavramın İçeriği ve Gelişiminin Değerlendirilmesi 21
1. Çocuk 21
2. Velayet Kavramı 22
3. Velayetin Amacı 25
4. Velayetin Yasal Dayanağı 27
5. Velayetin Kullanılması 30
B. Velayete Hâkim Olan Prensipler 33
1. Velayet İç Hukukta Kamu Düzenine İlişkindir 33
2. Velayet Ancak Ana veya Babaya Verilebilir 35
3. Velayet İlişkisi Çift Yönlüdür 36
4. Velayette Çocuğun Üstün Yararı Ön Plandadır 36
5. Velayet Hakkının Kullanılması 38
6. Velayet Hakkı Sürelidir 39
7. Velayet Hakkı Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklardandır 40
8. Velayet Hakkı Bölünemez 41
9. Ana ve Baba Çocuğun Yasal Temsilcisidir 42
10. Ana ve Babanın Velayet Hakkından Doğan Sorumluluğu Vardır 42
11. Velayet Hakkı kanundan Doğar ve Sınırlandırılamaz 43
12. Velayet Kararı Kesin Hüküm Teşkil Etmez 44
C. Velayet Hakkına Sahip Olanlar 44
1. Evlilik Dışında Doğan Çocuğun Velayet Hakkı 44
2. Evlilik Birliği İçinde Velayet Hakkı 45
3. Boşanma veya Ayrılık Davası Açılmadan Önce Velayet Hakkı 47
4. Taraflardan Herhangi Birisinin Vefatı Halinde Velayet Hakkı 48
5. Boşanma veya Ayrılık Davası Açılması Halinde Velayet Hakkı 49
6. Evlilik Birliği Sona Erdikten Sonra Doğan Çocuğun Velayet Hakkı 55
7. Evlatlık Bağı Kurulduktan Sonra Velayet Hakkı 56
8. Üvey Ana ve Babanın Durumu 57
II. VELAYETİN TEVDİİ VE KİŞİSEL İLİŞKİ TESİSİ 58
A. Velayetin Tevdii 58
1. Genel Olarak 58
2. Velayet Davalarında Yargılama Usulü 59
3. Velayet Hakkı Verilirken Dikkat Edilecek Hususlar 60
B. Kişisel İlişki Tesisi 64
1. Genel Olarak 64
2. Geçici Olarak Kişisel İlişki Kurulması 65
3. Nihai Olarak Kişisel İlişki Kurulması 66
4. Kişisel İlişkinin Kapsamı 69
5. Kişisel ilişki Kurulmasında Uygulanacak Usul 74
6. Kişisel İlişkinin Değiştirilmesi 76
7. Üçüncü Kişi Hısımlarla Kurulan Kişisel İlişki 76
8. Kişisel İlişkinin Kaldırılması 80
III. ÇOCUK TESLİMİ VE ÇOCUKLA KİŞİSEL İLİŞKİ KURULMASI 80
A. Eski Düzenleme 80
B. Yeni Düzenleme 82
IV. NAFAKA 83
A. Tedbir Nafakası 83
B. İştirak Nafakası 85
C. Yardım Nafakası 94
İkinci Bölüm
VELAYETİN KAPSAMI, ÇOCUĞUN ÜSTÜN YARARI VE
BİRLİKTE VELAYET
I. VELAYETİN KAPSAMI 97
A. Genel Olarak 97
1. Velayet Hakkının Çocuğun Şahsı Üzerindeki Kapsam ve Kullanımı 98
a. Çocuğun Adı ve Soyadı 98
b. Çocuğun Yerleşim Yeri 100
c. Çocuğun Yükümlülükleri 101
d. Çocuğun Bakım ve Eğitimi 101
2. Velayet Hakkının Çocuğun Malları Üzerindeki Kapsamı ve Kullanımı 102
a. Genel Olarak 102
b. Çocuk Malları 105
c. Çocuğun Mallarının Yönetimi ve Sona Ermesi 106
B. Velayetin Değiştirilmesi 111
C. Velayet Hakkı Verilemeyecek Olan Haller 113
D. Velayetin Kaldırılması 114
1. Genel Olarak 114
2. Velayetin Kaldırılması Koşulları 119
a. Velayet Görevinin Gereği Gibi Yerine Getirilememesi 119
b. Ana ve Babanın İlgisizliği ve İhmalkârlığı 121
c. Kısıtlılık 122
d. Ana ve Babanın Yeniden Evlenmesi 123
3. Velayetin Kaldırılmasının Sonuçları 124
II. ÇOCUĞUN ÜSTÜN YARARI İLKESİ 125
A. Genel Olarak 125
B. Uluslararası Sözleşmeler 126
C. Türk Hukukundaki Düzenleme 128
III. BİRLİKTE VELAYET 131
A. Genel Olarak 131
B. Mukayeseli Hukuktaki Düzenlemeler 133
C. Birlikte Velayet İle İlgili Gelişmeler 134
IV. BİRLİKTE VELAYETİN SÖZ KONUSU OLABİLECEĞİ DURUMLAR 138
A. Evlilik Birliğinin Sona Ermesi Neticesinde Müşterek Çocuğun Velayeti 138
B. Evlilik Birliği Dışında Doğan Çocuğun Velayeti 139
V. AİLE MAHKEMELERİNİN GÖREVİ 140
VI. MEVZUATTAKİ DÜZENLEME VE DEĞERLENDİRİLMESİ 142
A. 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nun Velayete İlişkin Hükümleri 142
B. Mehaz İsviçre Medeni Kanunu’nun Velayete İlişkin Hükümleri 143
C. Kamu Düzeni Kavramı Çerçevesinde Kavramın Değerlendirilmesi 145
VII. BİRLİKTE VELAYETE İLİŞKİN GÖRÜŞLER 153
A. Hüküm emredicidir, ayrıca birlikte velayete hükmedilmesi mümkün değildir 154
B. Hüküm emredicidir, bu nedenle birlikte velayete hükmedilmesi mümkün değildir 155
C. Hükümde boşluk olması nedeniyle birlikte velayete hükmedilmesi mümkündür 156
1. Hükümde örtülü boşluk vardır 157
2. Hükümde gerçek boşluk vardır 158
3. Hüküm emredici değildir, bu nedenle birlikte velayete hükmedilmesi mümkündür 158
VIII. BİRLİKTE VELAYETE HÜKMEDİLMEMESİ GEREKEN HALLER 159
A. Velâyetin Kaldırılması Nedenlerinin Bulunması 160
B. Ebeveynler Arasında Sürekli Bir Çatışma Durumunun Bulunması 160
C. Ebeveynlerin Birbirleri İle İletişim Kurma İsteklerinin Bulunmaması 161
D. Ebeveynlerin Ortak Taleplerinin Velâyetin Taraflardan Birine Verilmesi Yönünde Olması 162
IX. KONUNUN ULUSLARARASI SÖZLEŞME ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRMESİ 163
X. BİRLİKTE VELAYETİN ÇEŞİTLİ NEDENLERLE SONA ERMESİ 168
A. Birlikte Velayetin Kendiliğinden Sona Ermesi 168
1. Çocuğun Ölümü veya Ergin Olması 168
2. Anne veya Babanın Ölümü 169
3. Evlatlık İlişkisinin Kurulması veya Soybağının Reddi 169
4. Gaiplik 170
B. Birlikte Velayetin Mahkeme Kararı İle Kaldırılması 170
1. Genel Olarak 170
2. Anne veya Babanın Velayet Görevini Gereği Gibi Yerine Getirmemesi 171
3. Anne veya Babanın Yeterli İlgiyi Göstermemesi ve Yükümlülüklerini Ağır Biçimde Savsaklaması 172
4. Anne veya Babanın Mahkûmiyet Cezası Alması 173
Üçüncü Bölüm
YABANCI UNSURLU VELAYET DAVALARINDA UYGULANACAK
HUKUK VE BİRLİKTE VELAYET KONUSUNDAKİ YABANCI
MAHKEME KARARLARININ TENFİZİ
I. ULUSLARARASI ÖZEL HUKUKTA VELAYET 175
A. Uluslararası Sözleşmelerdeki Düzenleme 175
B. İç Hukukta Velayete Uygulanacak Olan Hukukun Tespiti 177
1. Evlilik Birliği İçinde Velayete Uygulanacak Olan Hukuk 179
2. Evlilik Dışı İlişkilerde Velayete Uygulanacak Hukuku 180
3. Boşanma Halinde Velayete Uygulanacak Olan Hukuk 180
II. HUKUKİ DÜZENLEMELERİN TESPİTİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ 181
A. Çocukların Velayetine İlişkin Kararların Tanınması ve Tenfizi ile Velayetin İadesine Dair 20 Mayıs 1980 Tarihli Avrupa Sözleşmesi 184
1. Genel Olarak 184
2. Çocuk Kavramı 185
3. Kapsam Dâhilinde Olan Kararlar 186
4. Tanıma ve Tenfiz Usulü 186
5. Tanıma ve Tenfiz Talebinin Reddi 187
6. Kesinleşme Şartı 188
7. Esastan İnceleme Yasağı 189
8. Kamu Düzenine Aykırılık 189
B. Küçüklerin Korunmasına Dair Makamların Yetkisine ve Uygulanacak Kanuna Dair 1961 Tarihli Lahey Sözleşmesi 190
C. Velayet Sorumluluğu ve Çocukların Korunması Hakkında Tedbirler Yönünden Yetki, Uygulanacak Hukuk, Tanıma, Tenfiz ve İşbirliğine Dair 1996 Tarihli Lahey Sözleşmesi 191
1. Genel Olarak 191
2. Çocuk Kavramı 193
3. Kapsam Dâhilinde Olan Kararlar 193
4. Tanıma ve Tenfiz Usulü 194
5. Tanıma ve Tenfiz Talebinin Reddi 194
6. Esastan İnceleme Yasağı 195
7. Kamu Düzenine Aykırılık 195
8. Tenfiz Kararı 196
III. VELAYETE İLİŞKİN YABANCI MAHKEME KARARLARININ TENFİZİ USULÜ 196
A. Genel Bilgi 196
B. 5718 Sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun İle Getirilen Düzenleme 197
1. Genel Bilgi 197
2. Tenfiz Davasının Tarafları 202
3. Tenfiz Davasında Dilekçenin Hazırlanması 203
4. Tenfiz Davasında Dilekçeye Eklenmesi Gereken Belgeler 205
5. Tenfiz Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme 211
a. Görevli Mahkeme 211
b. Yetkili Mahkeme 212
6. Davanın Açılması 213
7. Yargılama Harç ve Giderleri 215
a. Yargılama Harçları 215
b. Yargılama Giderleri 217
c. Vekalet Ücreti 218
8. Tenfiz Şartları 218
a. Ön Şartlar 219
aa. Yabancı Ülke Mahkemesinden Verilmiş Bir Karar Olmalı 219
bb. Hukuk Davalarına İlişkin Bir Karar Olmalı 223
cc. Kesinleşmiş Bir Karar Olmalı 223
b. Asli Şartlar 225
aa. Karşılıklılık İlkesi 225
bb. Münhasır ve Aşırı Yetki 229
cc. Kamu Düzenine Açıkça Aykırılık 230
dd. Savunma hakkı 243
9. Tenfiz Davasında Yargılama Usulü 245
10. Tanıma ve Tenfizin Hukuki Sonuçları 249
a. Genel Olarak 249
b. Yabancı Mahkeme Kararının Reddedilmesi Neticesinde Velayetin Durumu 253
11. Vekâlet Ücreti 256
12. Kanun Yolları ve Kararın Yerine Getirilmesi 257
a. Genel Olarak 257
b. İstinaf 258
c. Temyiz 259
d. Kararın Yerine Getirilmesi 260
e. Yabancı Mahkeme Kararının Etkisi 260
Sonuç 263
Yararlanılan Kaynaklar 265
Kavram Dizini 289 |