İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Tablolar Listesi 15
Grafikler Listesi 17
Şekiller Listesi 19
Kısaltmalar Listesi 21
Giriş 25
Birinci Bölüm
BANKACILIKTA RİSK VE RİSK ÇEŞİTLERİ
1.1. RİSK KAVRAMI VE BANKACILIKTA RİSK 29
1.2. BANKACILIKTA RİSK ÇEŞİTLERİ 31
1.2.1. Kredi Riski 33
1.2.2. Piyasa Riski 35
1.2.3. Faiz Oranı Riski 37
1.2.4. Likidite Riski 40
1.2.5. Sermaye Riski 43
1.2.6. Ülke Riski 47
1.2.7. Operasyonel Risk 48
İkinci Bölüm
BANKACILIKTA RİSK ÖLÇÜM YÖNTEMLERİ
2.1. KREDİ RİSKİ İÇİN RİSK ÖLÇÜM YÖNTEMLERİ 53
2.1.1. Geleneksel Yöntemler 54
2.1.1.1. Ekspertiz Modelleri 54
2.1.1.2. Kredi Skorlama Modelleri 56
2.1.1.2.1. Lineer Olasılık Modeli ve Logit Model 57
2.1.1.2.2. Lineer Diskriminant Modelleri 58
2.1.1.2.3. Kredi Skorlama Modellerinin Eksik Yanları 60
2.1.2. Yeni Modeller 61
2.1.2.1. Tarihsel Temerrüt Oranı Yaklaşımı 62
2.1.2.2. Sermayenin Risk Ayarlı Getirisi (RAROC) 63
2.1.2.3. CreditMetrics 65
2.1.2.3.1. Kredi Derecelendirme Notunun Değişmesi 67
2.1.2.3.2. Kredinin Değerlenmesi 67
2.1.2.3.3. Riske Maruz Değerin Hesaplanması 69
2.1.2.4. Credit Risk+ 71
2.1.2.4.1. Temerrüt Oranlarının Olasılık Dağılımı 72
2.1.2.5. Modern Portföy Teorisi ve Kredi Portföyü Riski Ölçümü 73
2.1.2.5.1. Modern Portföy Teorisi 75
2.1.2.5.2. KMV Portfolio Manager Modeli 77
2.1.3. Düzenleyici Otoritelerin Önerdikleri Yöntemler 79
2.1.3.1. Basel Standartları 79
2.1.3.2. Standart Yaklaşım 82
2.1.3.3. İçsel Derecelendirmeye Dayalı Yaklaşım 84
2.2. PİYASA RİSKİ İÇİN RİSK ÖLÇÜM YÖNTEMLERİ 86
2.2.1. Riske Maruz Değer 86
2.2.1.1. Riske Maruz Değer Hesaplama Sürecinde Göz Önünde Bulundurulması Gereken Parametreler 88
2.2.1.1.1. Riske Maruz Değer Hesaplama Süresi ve Güven Düzeyi 88
2.2.1.1.2. Elde Tutma Süresi 90
2.2.1.1.3. Tarihi Gözlem Süresi ve Veri Setleri 90
2.2.1.1.4. Model Güvenlik Çarpanı ve Geriye Dönük Test 92
2.2.1.2. Riske Maruz Değer Hesaplama Yöntemleri 93
2.2.1.2.1. Parametrik Yöntem 93
2.2.1.2.2. Tarihi Simülasyon Yöntemi 94
2.2.1.2.3. Monte Carlo Simülasyonu Yöntemi 96
2.2.2. Stres Testi 98
2.3. FAİZ ORANI RİSKİ İÇİN RİSK ÖLÇÜM YÖNTEMLERİ 100
2.3.1. Fark Analizi 100
2.3.2. Süre Analizi 115
2.3.3. Piyasa Değeri Muhasebesi 124
2.4. LİKİDİTE RİSKİ İÇİN RİSK ÖLÇÜM YÖNTEMLERİ 125
2.4.1. Stok Yaklaşımı 125
2.4.2. Akış Yaklaşımı 127
2.4.3. Likidite Farkı Analizi 128
2.5. ÜLKE RİSKİ İÇİN RİSK ÖLÇÜM YÖNTEMLERİ 128
2.6. OPERASYONEL RİSK İÇİN RİSK ÖLÇÜM YÖNTEMLERİ 130
2.6.1. Bottom Up–Top Down Yaklaşımlar 131
2.6.2. Kantitatif–Kalitatif Yaklaşımlar 131
2.6.2.1. Kantitatif Yaklaşımlar 131
2.6.2.2. Kalitatif Yaklaşımlar 132
2.6.3. Düzenleyici Otoritelerin Önerdikleri Yaklaşımlar 133
2.6.3.1. Temel Gösterge Yaklaşımı 133
2.6.3.2. Standartlaştırılmış Yaklaşım 135
2.6.3.3. İçsel Ölçüm Yaklaşımı 136
2.6.3.4. Zarar Dağılım Yaklaşımı 138
2.6.3.5. Puan Kartı Yaklaşımı 138
Üçüncü Bölüm
BANKACILIKTA KUR RİSKİ VE KUR RİSKİ YÖNETİMİ
3.1. BANKACILIKTA KUR RİSKİ 141
3.1.1. Kur Riskinin Tanımı ve Etkileri 141
3.1.2. Kur Riski Çeşitleri 148
3.1.2.1. İşlem Riski 148
3.1.2.2. Muhasebe/Dönüştürme Riski 149
3.1.2.3. Ekonomik Risk 150
3.2. KUR RİSKİ İÇİN RİSK ÖLÇÜM YÖNTEMLERİ 151
3.2.1. Kur Riski Oranı Yöntemi 151
3.2.2. Net Risk Tutarı Yöntemi 152
3.2.3. Kur Volatilitesi Yöntemi 152
3.2.4. Riske Maruz Değer Yöntemi 152
3.3. BANKACILIKTA KUR RİSKİ YÖNETİMİ 153
3.3.1. Risk Yönetiminin Tanımı, Amaçları ve Önemi 153
3.3.2. Risk Yönetiminin Tarihsel Gelişimi 157
3.3.3. Risk Yönetimi Süreci 162
3.3.4. Kur Riski Yönetiminde Kullanılan Yöntemler 165
3.3.4.1. Kur Riski Yönetiminde Kullanılan İçsel Yöntemler 167
3.3.4.1.1. Netleştirme Yöntemi (Netting) 168
3.3.4.1.2. Eşleştirme Yöntemi (Matching–Offsetting) 168
3.3.4.1.3. Döviz Sepetleri Yöntemi (Currency Baskets) 169
3.3.4.1.4. Nakit Akışlarının Hızlandırılması veya Geciktirilmesi Yöntemi (Leading–Lagging) 169
3.3.4.2. Kur Riski Yönetiminde Kullanılan Dışsal Yöntemler 170
Dördüncü Bölüm
BANKACILIK SEKTÖRÜ KUR RİSKİ
YÖNETİMİNDE TÜREV ÜRÜNLER
4.1. TÜREV ÜRÜNLERİN TANIMI, KULLANIM AMAÇLARI VE ÖNEMİ 171
4.2. TÜREV ÜRÜNLERİN TARİHSEL GELİŞİMİ 174
4.3. DÖVİZ FORWARD İŞLEMLERİ 187
4.3.1. Döviz Forward İşlemlerinin Tanımı ve Özellikleri 187
4.3.2. Döviz Forward İşlemlerinin İşleyişi 193
4.4. DÖVİZ FUTURES İŞLEMLERİ 198
4.4.1. Döviz Futures İşlemlerinin Tanımı ve Özellikleri 198
4.4.2. Döviz Futures İşlemlerinin İşleyişi 204
4.5. DÖVİZ OPSİYON İŞLEMLERİ 209
4.5.1. Döviz Opsiyon İşlemlerinin Tanımı ve Özellikleri 209
4.5.2. Temel Opsiyon Stratejileri 213
4.5.2.1. Döviz Alım Opsiyonu 213
4.5.2.2. Döviz Satım Opsiyonu 216
4.5.3. İleri Opsiyon Stratejileri 219
4.5.3.1. Yayılma Stratejileri (Spread Strategies) 219
4.5.3.1.1. Dikey Yayılma Stratejileri (Vertical Spread Strategies) 220
4.5.3.1.1.1. Alım Opsiyonlu Dikey Yayılma Stratejileri (Vertical Call Spread Strategies) 220
4.5.3.1.1.1.1. Alım Opsiyonlu Borçlu Dikey Yayılma Stratejisi (Bull Call Spread Strategies) 220
4.5.3.1.1.1.2. Alım Opsiyonlu Alacaklı Dikey Yayılma Stratejisi (Bear Call Spread Strategies) 222
4.5.3.1.1.2. Satım Opsiyonlu Dikey Yayılma Stratejileri (Vertical Put Spread Strategies) 224
4.5.3.1.1.2.1. Satım Opsiyonlu Alacaklı Dikey Yayılma Stratejisi (Put Bull Spread Strategies) 224
4.5.3.1.1.2.2. Satım Opsiyonlu Borçlu Dikey Yayılma Stratejisi (Put Bear Spread Strategies) 226
4.5.3.1.2. Kelebek Yayılma Stratejileri (Butterfly Spread Strategies) 228
4.5.3.1.2.1. Uzun Pozisyonlu Kelebek Yayılma Stratejisi 228
4.5.3.1.2.2. Kısa Pozisyonlu Kelebek Yayılma Stratejisi 233
4.5.3.1.3. Takvim Yayılma Stratejisi (Calender Spread Strategies) 236
4.5.3.2. Pergel Stratejisi (Straddle Strategies) 240
4.5.3.2.1. Uzun Pozisyonlu Pergel Stratejisi 240
4.5.3.2.2. Kısa Pozisyonlu Pergel Stratejisi 242
4.5.3.3. Çanak Stratejisi (Strangle Strategies) 244
4.5.3.3.1. Uzun Pozisyonlu Çanak Stratejisi 244
4.5.3.3.2. Kısa Pozisyonlu Çanak Stratejisi 247
4.5.3.4. Çit Stratejileri (Collar Strategies) 249
4.5.3.4.1. Düşük Çit Stratejisi 249
4.5.3.4.2. Yüksek Çit Stratejisi 252
4.5.4. Döviz Opsiyon İşlemlerinin İşleyişi 255
4.6. DÖVİZ SWAP İŞLEMLERİ 261
4.6.1. Döviz Swap İşlemlerinin Tanımı ve Özellikleri 261
4.6.2. Döviz Swap İşlemlerinin İşleyişi 267
4.7. TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜNDE KUR RİSKİ 272
4.8. TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜNDE TÜREV ÜRÜNLER 277
EK: TÜREV ÜRÜN İŞLEMLERİNİN NEDEN OLDUĞU ZARARLAR 283
Kaynakça 287
Kavramlar Dizini 299 |