İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 15
Giriş 17
Birinci Bölüm
TASARIM VE HÜKÜMSÜZLÜK KAVRAMLARI
I. HUKUKİ VE TEKNİK BOYUTUYLA TASARIM KAVRAMI 19
II. TASARIM KORUMASININ TARİHÇESİ VE TASARIMLARA İLİŞKİN ULUSAL VE ULUSLARARASI DÜZENLEMELER 24
A. Tasarımlara İlişkin Uluslararası Düzenlemeler 25
1. Edebiyat ve Sanat Eserlerinin Korunmasına Dair Bern Sözleşmesi 25
2. Sınai Mülkiyetin Korunmasına Dair Paris Sözleşmesi 27
3. Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Anlaşması (TRIPS) 30
4. Endüstriyel Tasarımların Uluslararası Sınıflandırılmasına İlişkin Locarno Anlaşması 32
5. Endüstriyel Tasarımların Uluslararası Tesciline İlişkin Lahey Anlaşması– Cenevre Metni 33
6. Avrupa Birliği’nde Tasarımların Korunması 35
a. Tasarımların Korumasına ilişkin 98/71/AT sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Direktifi 38
b. 6/2002 sayılı Topluluk Tasarım Tüzüğü 39
c. 28 Kasım 2022 tarihli Tasarımların Korunmasına İlişkin Direktif ve Topluluk Tasarımları Tüzüğü Değişiklik Önerileri 41
B. Türkiye’de Tasarımların Korunması 43
1. 1995 Öncesi 43
2. 554 Sayılı Endüstriyel Tasarımların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname 44
3. 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu 46
III. TASARIM HAKKI 48
A. Bağımsız Bir Sınai Mülkiyet Hakkı Olarak Tescilli ve Tescilsiz Tasarımlar 48
1. Tescilli Tasarımlar 50
2. Tescilsiz Tasarımlar 52
B. Kümülatif Koruma 56
IV. MEDENİ HUKUK VE SINAİ MÜLKİYET HUKUKUNDA HÜKÜMSÜZLÜK KAVRAMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ 63
A. Medeni Hukukta Hükümsüzlük (Geçersizlik) Kavramı 64
1. Yokluk 66
2. Kesin Hükümsüzlük 67
3. İptal Edilebilirlik 69
B. Sınai Mülkiyet Hukukunda Hakkın Sona Ermesi, Hükümsüzlük ve İptal 70
1. Sürenin Sona Ermesi, Yenilememe ve Haktan Vazgeçme 71
2. Hükümsüzlük 72
3. İptal 76
İkinci Bölüm
TASARIMLARIN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ NEDENLERİ VE
KISMİ HÜKÜMSÜZLÜK
I. TASARIM DİREKTİFİ, TASARIM TÜZÜĞÜ VE SINAİ MÜLKİYET KANUNU’NDA TASARIMLARIN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ NEDENLERİNİN DÜZENLENİŞ BİÇİMİ 79
II. SINAİ MÜLKİYET KANUNU MADDE 77/1–A’DA DÜZENLENEN HÜKÜMSÜZLÜK NEDENLERİ 85
A. Tasarımın Ürün ve Tasarım Tanımlarına Uygun Olmaması 87
1. Tasarım 87
2. Ürün 91
a. Endüstriyel Yolla veya Elle Üretilen Nesneler 92
b. Birleşik Ürün ve Birleşik Ürün Parçaları 93
c. Ambalajlar 98
d. Birden Fazla Ürünün Bir Arada Algılanan Sunumları– Setler 99
e. Grafik Semboller ve Tipografik Karakterler 100
3. Hükümsüzlük Nedeni Olarak Tasarım ve Ürün Tanımına Uymama 101
B. Tasarımın Yeni Olmaması ve Ayırt Edici Niteliğe Sahip Olmaması 105
1. Tasarımın Yeni Olmaması 106
2. Tasarımın Ayırt Edici Niteliğe Sahip Olmaması 111
a. Genel İzlenimde Farklılık 114
b. Bilgilenmiş Kullanıcı 116
c. Tasarımcının Seçenek Özgürlüğü 120
3. Kamuya Sunma 121
a. Kamuya Sunma 122
b. Kamuya Sunma Sayılmayan Hâl–Tasarımın Gizlilik Şartıyla Açıklanması 125
c. Kamuya Sunmanın Yenilik ve Ayırt Ediciliği Etkilemediği Hâller 126
d. Değerlendirme 128
4. Birleşik Ürün Parçaları Bakımından Yenilik ve Ayırt Edici Niteliğin Değerlendirilmesi 132
a. Birleşik Ürün Parçası ve Parçanın Birleşik Ürünün Normal Kullanımında Görünür Olması 133
b. Yeni ve Ayırt Edici Olma 137
5. Hükümsüzlük Nedeni Olarak Yenilik ve Ayırt Ediciliğin Bulunmaması 138
C. Koruma Kapsamı Dışında Kalan Hâllerin Varlığı 141
1. Kamu Düzenine ve Genel Ahlaka Aykırı Tasarımlar 142
a. Kamu Düzenine Aykırılık 143
b. Genel Ahlaka Aykırılık 145
2. Ürünün Teknik Fonksiyonunun Zorunlu Kıldığı Görünüm Özellikleri 146
a. Genel Olarak 147
b. Kapsam Dışı Tutulacak Görünüm Özelliklerinin Tespitine İlişkin Yaklaşımlar 148
c. Sınai Mülkiyet Kanunu’nun Yaklaşımı 153
3. Tasarımın Kullanıldığı veya Uygulandığı Ürünün, Başka Bir Ürüne Mekanik Olarak Monte Edilmesi veya Bağlanması için Belirli Biçim ve Boyutlarda Üretilmesi Zorunlu Ürünlerin Görünüm Özellikleri 158
a. Belirli Biçim ve Boyutta Üretilmesi Zorunlu Ürünler 158
b. Mekanik Olarak Monte Edilme veya Bağlama 160
c. Modüler Sistemler 162
4. Hükümranlık Alametleri ve Halka Mal Olmuş İşaret, Arma, Nişan ve Adlandırmaların Uygunsuz Kullanımı 163
5. Hükümsüzlük Nedeni Olarak Koruma Kapsamı Dışında Kalan Hâllerin Varlığı 165
D. Tasarımın Sınai Mülkiyet Kanunu m. 64/6–C Kapsamında Olması (SMK m. 3–Korumadan Yararlanamayacak Kişiler) 167
E. Başvurunun Kötüniyetle Yapılması ve Bir Fikri Mülkiyet Hakkının Yetkisiz Kullanımını İçermesi 169
1. Kötüniyetli Başvuru 170
a. Kötüniyet Kavramı 171
b. Sınai Mülkiyet Hukukunda ve Tasarımlar Özelinde Kötüniyetli Başvurular 175
2. Tasarımın Bir Fikri Mülkiyet Hakkının Yetkisiz Kullanımını İçermesi 178
a. Tasarımın Bir Ayırt Edici İşaretin Yetkisiz Kullanımını İçermesi 179
b. Tasarımın Bir Eserin Yetkisiz Kullanımını İçermesi 184
c. Tasarımın Diğer Fikri Mülkiyet Haklarının Yetkisiz Kullanımını İçermesi 189
3. Hükümsüzlük Nedeni Olarak Başvurunun Kötüniyetle Yapılması ve Tasarımın Bir Fikri Mülkiyet Hakkının Yetkisiz Kullanımını İçermesi 190
III. SINAİ MÜLKİYET KANUNU MADDE 77/1–B VE C’DE DÜZENLENEN HÜKÜMSÜZLÜK NEDENLERİ 191
A. Hak Sahibinin Başka Kişi veya Kişiler Olduğunun İspat Edilmesi 192
1. Tasarımlarda Hak Sahipliği 194
2. Tasarım Hakkı Sahibinin Tasarımcı Olmadığı Hâller 197
3. Tasarım Hakkı Sahibinin Tespiti ve Hükümsüzlük 199
4. Hükümsüzlük Nedeni Olarak Hak Sahibinin Başka Kişi veya Kişiler Olduğunun İspat Edilmesi 202
B. Sonradan Kamuya Açıklanan Aynı veya Benzer Nitelikteki Bir Tasarımın Başvuru Tarihinin Tescilli Bir Tasarımın Başvuru Tarihinden Önce Olması 203
1. Genel Olarak 203
2. Bir Hükümsüzlük Nedeni Olarak Sonradan Kamuya Açıklanan Aynı veya Benzer Nitelikteki Bir Tasarımın Başvuru Tarihinin Tescilli Bir Tasarımın Başvuru Tarihinden Önce Olması 208
IV. KISMİ HÜKÜMSÜZLÜK 209
A. Kısmi Hükümsüzlük Nedenleri 212
B. Kısmi Hükümsüzlüğün Şartları 215
1. Tasarımın Kalan Kısmının Koruma Şartlarını Sağlaması 215
2. Tasarımın Kimliğini Muhafaza Etmesi 216
C. Kısmi Hükümsüzlük Talebi ve Sonuçları 218
Üçüncü Bölüm
TASARIMLARDA HÜKÜMSÜZLÜK TALEBİ VE SONUÇLARI
I. TASARIM TESCİLİNE İTİRAZ YOLUYLA HÜKÜMSÜZLÜĞE İLİŞKİN SONUÇLARIN ELDE EDİLMESİ 221
A. Tasarım Tescil İşlemleri 224
B. Tescil Yayımına İtiraz 225
1. Tescile İtiraz Hakkı Bulunan Kişiler 227
2. İtiraz Süresi 228
C. TÜRKPATENT’in Resen Hükümsüzlük Kararı Vermesi 229
D. İtirazın Reddedilmesi Hâlinde Açılacak Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulu Kararının İptali Davası 230
1. Davanın Niteliği 231
2. Dava Açma Süresi, Görevli ve Yetkili Mahkeme ve Davanın Tarafları 236
3. İptal Kararının Sonuçları 238
II. HÜKÜMSÜZLÜK DAVASI 240
A. Hükümsüzlük Davasının Niteliği 243
1. Sınai Mülkiyet Haklarının Hükümsüzlüğü Davasının Niteliğine İlişkin Görüşler 245
2. Tasarımların Hükümsüzlüğü Davasının Niteliğine İlişkin Değerlendirme 246
B. Hükümsüzlük Davalarında Görevli ve Yetkili Mahkeme 248
C. Hükümsüzlük Davalarında Taraflar 249
1. Hükümsüzlük Davalarında Davacı 249
a. Genel Kural– Menfaati Olanlar 252
b. Önceki Hak Sahibi 258
c. Tasarım Hakkı Sahibi 259
2. Hükümsüzlük Davalarında Davalı 260
D. Hükümsüzlük Davasında Talepler 263
E. Hükümsüzlük Davasında Süre 265
F. Hükümsüzlük Davasında İspat ve Deliller 269
III. TASARIMIN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ KARARININ SONUÇLARI 272
A. Tescilli Tasarımın Sicilden Terkin Edilmesi 274
B. Hükümsüzlük Kararının Herkese Karşı Hüküm Doğurması 275
C. Hükümsüzlük Kararının Geçmişe Etkili Olması 277
1. Genel Kural–Hükümsüzlük Kararının Geçmişe Etkili Olması 277
2. Hükümsüzlük Kararının Geçmişe Etkili Olması Kuralının İstisnaları 277
a. Tecavüz Nedeniyle Verilen Kesinleşmiş ve Uygulanmış Kararlar 281
b. Hükümsüzlüğe Karar Verilmeden Önce Yapılmış ve Uygulanmış Sözleşmeler 282
Sonuç 289
Kaynakça 297
Kavram Dizini 313 |