İÇİNDEKİLER
Birinci Basının Sunuşu 7 İkinci Basının Sunuşu 9 Üçüncü Basının Sunuşu 11 Kısaltmalar 21 1. Bölüm GENEL OLARAK BOŞANMA I. GENEL AÇIKLAMALAR 23 II. “BOŞANMA”NIN TANIMI 24 III. BOŞANMAYA İLİŞKİN SİSTEMLER 25 A. Boşanmayı Kabul Etmeyen Sistemler (Görüşler) 25 B. Boşanmaya Serbestlik Tanıyan Sistemler (Görüşler) 25 C. Hâkimin Kararı ile Boşanma Sistemi (Görüşü) 25 D. Boşanma Nedenlerini Saymacalı Sistemi (Görüşü) 25 E. Boşanma Sebepleri 25 IV. BOŞANMA HUKUKUNDA İLKELER 25 A. Kusur İlkesi 25 B. Evliliğin Temelden Sarsılması İlkesi 26 C. İradililik (İrade) İlkesi 26 D. Elverişsizlik İlkesi 26 V. BOŞANMANIN HUKUKÎ SONUÇLARI 26 A. Genel Olarak 26 B. Eşler Bakımından Sonuçları 27 1. Evlilik Bağının Çözülmesi 27 2. Yasal Mirasçılık Sıfatının Sona Ermesi 27 a. Yasal Kaynak 27 b. Eşin Yasal Mirasçılığı ve Sona Ermesi 28 aa. Eşin Mirasçılığının Sona Ermesi 28 bb. Ölen Eşin Mirasçılarının Davaya Devamı 30 cc. Eşler Arasındaki Alacaklarda Zamanaşımının İşlemeye Başlaması 31 dd. Evliliğe İlişkin Tasarruf Kısıtlamaların (Sınırlamaların) Kalkması 34 ee. Mal Rejiminin Tasfiyesi 34 2. Bölüm MAL REJİMLERİNDE ESKİ VE YENİ MEDENİ KANUN VE YÜRÜRLÜK-HANGİ KANUNUN UYGULANACAĞI I. 4722 SAYILI TÜRK MEDENİ KANUNUNUN YÜRÜRLÜĞÜ VE UYGULAMA ŞEKLİ HAKKINDA KANUNUN İLGİLİ HÜKÜMLERİ 35 A. Evlenme, Boşanma ve Evliliğin Genel Hükümleri 35 B. Mal Rejimleri 36 C. Üçüncü Kişilerin Korunması 39 II. AÇIKLAMALAR 39 III. YÜRÜRLÜK İLE İLGİLİ İÇTİHATLAR 40 3. Bölüm MAL REJİMLERİNİN TASFİYESİ I. GENEL OLARAK BOŞANMA HÂLİNDE MAL REJİMİNİN TASFİYESİ 47 A. Yasal Düzenleme 47 II. TÜRK MEDENÎ KANUNUNDA MAL REJİMLERİ MAL REJİMİ TABLOSU 48 A. Yasal Mal Rejimi (Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi) 51 1. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Temel İlkeleri 52 a. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Eşlerin Evlilik Süresince Edindikleri Mallara Katılma Söz Konusudur 52 b. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Evlilik Süresince Kural Olarak Emek Karşılığında Edinilen Mallara Katılma Söz Konusudur 52 c. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Hak Sahibi Olan Eşin Aynî Hakkı Söz Konusu Olmayıp, Alacak Hakkı Vardır. 56 d. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde, Eşlerden Her Biri Evlilik Süresince Malları Üzerinde Tasarruf Yetkisine Sahiptirler 56 II. SEÇİMLİK MAL REJİMLERİ 57 A. Genel Olarak 57 B. Seçimlik Mal Rejimleri Çeşitleri 58 1. Mal Ayrılığı 58 2. Paylaşmalı Mal Ayrılığı 59 a. Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejiminin Temel İlkeleri 59 b. Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ile Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejiminde Benzerlikler 59 c. Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ile Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejiminde Farklılıklar 60 3. Mal Ortaklığı 60 III. MAL REJİMİ SÖZLEŞMESİ 63 IV. MAL REJİMLERİNİN TASFİYESİ: 64 A. Mal Rejiminin Sona Erme Hâlleri 64 1. Evlilik Birliğinin Sona Ermesiyle (TMK. m. 225) 64 2. Başka Bir Mal Rejiminin Kabulüyle 65 B. Mal Rejimlerinde Sona Erme Anı 65 1. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Sona Erme Anı 65 2. Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejiminde Sona Erme Anı 65 3. Mal Ortaklığı Rejiminde Sona Erme Anı 65 4. Mal Ayrılığı Rejimi 65 C. Mal Rejimleri ile İlgili Noterler Birliği Genel Yazıları 66 D. Tasfiyeye İlişkin Genel Şematik Bilgi 82 E. Boşanma Sonucu Mal Rejiminin Tasfiyesinde Genel Düzenlemeler 83 1. Tasfiye Anı 83 a. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde 83 b. Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejiminde 84 c. Mal Ortaklığı Rejiminde 84 2. Tasfiyede Malların Hangi Tarihteki Değerlerinin Esas Alınacağı 84 a. Kural 84 b. İstisnası 84 3. Hangi Değerlerin Ölçü Alınacağı 85 a. Sürüm Değeri 85 b. Gelir Değeri 85 c. Özel Hâller 86 F. Boşanma Sonucu Mal Rejimlerinin Tasfiyesi 87 1. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde (Yasal Mal Rejiminde) Eşlerin Malları 87 a. Edinilmiş Mallar 88 aa. Genel Olarak 88 bb. Edinilmiş Mallar Nelerdir 89 aaa. Çalışmanın Karşılığı Olan Edinimler 89 bbb. Sosyal Güvenlik veya Sosyal Yardım Kurum ve Kuruluşlarının veya Personele Yardım Amacı ile Kurulan Sandık ve Benzerlerinin Yaptığı Ödemeler 89 ccc. Çalışma Gücünün Kaybı Nedeniyle Tazminatlar 90 ddd. Sosyal Güvenlikten Ödeme ve Tazminatlarda Hesaplama 90 eee. Kişisel Malların Geliri 91 fff. Edinilmiş Malların Yerine Geçen Değerler 92 b. Kişisel Mallar 93 aa. Kanuna Göre Kişisel Mallar 94 aaa. Eşlerden Birinin Yalnız Kişisel Kullanımına Yarayan Eşyalar (TMK. m. 220) 94 bbb. Mal Rejiminin (Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin) Yürürlüğe Girmesinden Önceki Mallar: (TMK. m. 220/bent 2) 94 ccc. Katılma Rejimi Süresince Miras Yoluyla Kazanılan Mallar 94 ddd. Karşılıksız Kazanma Yoluyla Elde Edilen Mallar 94 eee. Manevî Tazminat Alacakları (TMK. m. 220/bent 3) 95 fff. Kişisel Mallar Yerine Geçen Değerler (TMK. m. 220/bent 4) 95 ggg. Sosyal Güvenlik ve Yardım Kurumları ya da Çalışma Gücü Kaybı Nedeniyle Ödenen Toptan Tazminatların Hak Sahibinin Kalan Yaşam Süresini Karşılayacak Olan Miktarları (TMK. m. 228/2) 95 bb. Sözleşmeden Dolayı Kişisel Mallar 96 2. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Mülkiyet Durumu (Müşterek Mülkiyet Altındaki Mallar) 97 3. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Paylı Mülkiyete İlişkin Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün Genelgesi 98 4. Katılma Rejiminde Üçüncü Kişilere Karşı Sorumluluk 98 G. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Malların Tasfiyesi 99 1. Genel Olarak 99 2. Malların Geri Alınması ve Borçlar 100 3. Eşlerin Paylarının Hesaplanması 102 a. Eklenecek Değerler 102 b. Denkleştirme 103 c. Artık Değer 107 aa. Açıklamalar 107 bb. Dilekçe Örnekleri 108 d. Katılma Alacağı 110 aa. Kanuna Göre (TMK. md. 236; İMK. md. 215) 110 bb. Sözleşmeye Göre (TMK. md. 237; İMK. md. 216) 111 e. Değer Artış Alacağının (DAP) Hesaplanması 113 f. Katkı Payı Alacağı 114 aa. Tanım 114 bb. Katkı Payı Alacağı Davasında Araştırılacak Hususlar 114 4. Katılma Alacağının ve Değer Artış Payının Ödenmesi ve Faiz 115 5. Katılma Alacağının Karşılanmaması Durumunda Üçüncü Kişilere Karşı Dava Hakkı 116 6. Paylı Mülkiyetin Tasfiyesi 116 7. Yasal Alım Hakkı ve Niteliği 116 8. Edinilmiş Mallara Katılmada İspat Kuralı 116 9. Edinilmiş Mallara Katılmada Üçüncü Kişilere Karşı Dava 118 10. Değer Artış Payına Yönelik Dava Nisbi Harcı Tabidir 119 11. Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi Sona Ermeden Değer Artış Payı İstenemez 120 12. Fatura Tek Başına Mülkiyeti Göstermez 120 13. Katılma Alacağı ve Değer Artış Payı Alacağında Görevli Mahkeme Aile Mahkemesidir 121 14. Katılma Alacağı Alacaklıları 121 15. Katılma Alacağında Zamanaşımı 121 16. Boşanma Davasının Reddi Halinde Eşler Bir Araya Gelmemişlerse Katılma Rejimi 122 17. Borçların Ödenmesi-Borçlarla İlgili Düzenleme-Ödeme İçin Süre İsteme 122 18. Envanter Düzenleme ve Envanter Düzenlemenin Hükümleri 123 19. Zina veya Hayata Kast Nedeniyle Boşanmada Kusurlu Eşin Artık Değerdeki Pay Oranının Azaltılması veya Kaldırılması 123 H. Mal Ayrılığı Rejimi - Tasfiye Olmaması 124 İ. Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejiminde Tasfiye 124 1. Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejimi Nedir? 124 2. Paylaşmalı Mal Ayrılığında Mal Grupları 125 a. Paylaşmaya Tâbi Olan Mallar 125 b. Paylaşma Dışı Tutulan Mallar 125 3. Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejiminin Tasfiyesi 125 4. Paylaştırma Yöntemi 127 J. Mal Ortaklığı Rejiminde Tasfiye 127 1. “Mal Ortaklığı Rejimi” Nedir 127 2. Mal Ortaklığı Rejiminde İki Tür Mal Grubu Vardır 128 3. Mal Ortaklığının Çeşitleri 128 a. Genel Mal Ortaklığı 128 b. Sınırlı Mal Ortaklığı 128 c. Diğer Mal Ortaklıkları 128 4. Mal Ortaklığı Rejiminde Ortaklık Borçlarından Dolayı Sorumluluk 128 5. Tasfiye 128 a. Genel Olarak 128 b. Kişisel Mal ile Ortaklık Malı Arasındaki Denkleştirme 129 c. Değer Artış Payı 129 d. Değer Belirlenmesi 129 e. Aile Konutu ve Ev Eşyası 130 f. Üstün Bir Yararın Varlığını İspat ve Mahsup 130 g. Paylı Mülkiyet ve Mirasın Paylaşılmasına İlişkin Hükümlerin Kıyasen Uygulanması 130 h. Mal Ortaklığı Rejiminde İspat Kuralı 130 ı. Mal Ortaklığı Rejiminde Eşlerden Birisine Karşı İcra Takibinde Bulunulması Halinde Yetkili Mahkeme 130 i. Mal Ortaklığı Rejiminde Eşlerin Paylı Mirasçılarının 1/4 Saklı Payları 131 j. Mal Ortaklığını Kabul Etmiş Olan Eşlerden Birinin İflası Halinde Kendiliğinden Mal Ayrılığına Dönme 131 V. OLAĞANÜSTÜ MAL REJİMİ 131 A. Genel Olarak 131 B. Mal Ortaklığı Rejiminde Kişisel Borçlarda Sorumluluk 133 C. Görevli ve Yetkili Mahkeme 135 D. Olağanüstü Mal Rejiminde Mal Ayrılığına Geçişten Dönme 135 VI. MAL REJİMİNİN TASFİYESİ DAVALARINDA YETKİLİ MAHKEME 136 VII. EŞYANIN TESPİTİNE İLİŞKİN UYGULAMA ÖRNEKLERİ 136 A. Genel Olarak 136 B. Delillerin Tespitinde Görev ve Yetki 137 C. Delillerin Tespitini İstem Şekli 137 D. Delillerin Belirlenmesi Yöntemi 138 E. Delil Tespitine İtiraz 138 G. Delillerin Tespiti ile Eşya Teslimi ve Yediemine Verilmesi İstemi 139 H. Delil Tespiti Tutanağı 140 I. Önceki Mal Rejiminin Tasfiyesinin Nasıl Yapılacağı 141 IX. MAL REJİMİNİN KURULMASI, DEĞİŞTİRİLMESİ VE TASFİYESİNDE ALACAKLILARIN KORUNMASI 142 X. BİR EŞİN MALLARININ DİĞER EŞ TARAFINDAN YÖNETİMİ 142 XI. EŞLERİN MALLARININ ENVANTERİNİN YAPILMASINI İSTEME HAKKI 143 XIII. EŞLER ARASINDAKİ BORÇLAR 144 XIV. KATKI ALACAĞINDA ZAMANAŞIMI 146 XV. DEĞER ARTIŞ PAYI ALACAĞI DAVASINDA ZAMANAŞIMI 146 XVI. EŞYA ALACAĞINDA ZAMANAŞIMI 147 XVII. MAL REJİMLERİNİN MİRASA ETKİSİ 148 XVIII. MAL REJİMLERİNE, KATILMA ALACAĞINA, KATKI PAYI ALACAĞINA, EŞYA DAVALARINA VE MAL REJİMLERİNDE TASFİYEYE İLİŞKİN İÇTİHATLAR 149 4. Bölüm AİLE KONUTU I. AÇIKLAMALAR 441 A. Genel Olarak 441 B. Aile Konutu ile İlgili Diğer Hususlar 443 1. Evlilik Birliği Devam Ettiğinden Aile Konutu ile İlgili Şerhin Diğer Eşin Rızası Olmadan Kaldırılması Mümkün Değildir 443 2. Aile Konutu Şerhi Konulması Talebi Harca Bağlıdır 443 3. Talep Olmadan Aile Konutu Şerhi Verilemez 443 4. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Boşanma Halinde Aile Konutu ile İlgili Haklar Olmaz 444 5. Yazlık Konut Aile Konutu Değildir 445 6. Aile Konutu Şerhi Yerine Müşterek Konut Şerhi Konulmasına Şeklinde Karar Verilemez 445 7. Boşanmayla Birlikte Aile Konutu ile İlgili Tedbir Sona Erer 445 8. Aile Konutuyla İlgili Tasarrufun İptali Davalarında Görevli Mahkeme Aile Mahkemesidir 446 9. Aile Konutu İddiasında Taşınmaz 01.01.2001’den Önce Satılmış İse Olmaz 446 10. Aile Konutu Şerhi Boşanma Davasının Kesinleşme Tarihi ile Sınırlıdır, Boşanmadan Sonra Devamı Kararı Olmaz 446 11. Aile Konutu Olan Konut Diğer Eşin Rızası Olmadan Devredemez, Kısıtlayamaz 447 12. Evliliğin İptali Davasında Aile Konutu Çekişmesi 447 13. Sağ Kalan Eşin Aile Konutu ve Ev Eşyası Üzerinde Nakit Yerine Mülkiyet Hakkı Tanınmasını İsteme Hakkı Vardır 447 14. Aile Konutunun İspatı 449 15. Aile Konutu Olan İki Katlı Ev, Kiracının Oturduğu Bölüm Olmaz 449 16. Aile Konutuna Elatma ile İlgili Davalarda da Görev Aile Mahkemesine Aittir 450 17. Ortaklığın Giderilmesi İstenen Taşınmaz Aile Konutu İse 450 18. Aile Konutu ile İlgili Dava Ortaklığın Giderilmesi ile İlgili Davada Ön Sorun Yapılmalıdır 451 19. Aile Konutu Konusunda Usulüne Uygun Açılmış Dava Yok Karar Verilmesine Yer Olmadığı Şeklinde Karar Verilmelidir, Kesin Hüküm Oluşturacak Şekilde Talebin Reddine Karar Verilemez 451 20. Katılma Rejiminde Aile Konutu ile İlgili Haklarda Görevli Mahkeme Aile Mahkemeleridir 452 21. Kötüniyetli Satışlar Nedeniyle Tasarrufun İptali Davalarında Görevli Mahkeme Yine Aile Mahkemesidir 452 22. Muvazaalı Satışta Kötüniyeti İspat 452 23. Aile Konutunun Sonradan Terkedilmiş Olması Aile Konutu Olma Özelliğinin Yitirilmesine Neden Olmaz 452 24. Aile Konutunun Rıza Alınmadan Satılmasında Davalılar Kimdir 452 25. Aile Konutu Şerhinin, Boşanma Davasının Kesinleşme Tarihi ile Sınırlı Olması Gerekir 453 26. Aile Konutu Olarak Özgülenen Taşınmazın Tapu Kaydına Konulan Şerhin Dava Sonuyla Sınırlandırılması Yasaya Aykırıdır 453 27. Tapusuz Aile Konutunun Başkalarına Devrinin Önlenmesine İlişkin Tedbir İstemi 453 28. Aile Konutuna Elatma ile İlgili Davalarda da Görev Aile Mahkemesine Aittir 453 29. Kadın Ayrı Yaşamakta Haklı İse Aile Konutu Şerhinin Kaldırılmasına Karar Verilemez 454 30. Taşınmazın Tarla Vasıflı Olarak Tapuda Kayıtlı Bulunması Aile Konutu Şerhi Konulmasına Engel Değildir 454 31. Katılma Alacağına Mahsuben Aile Konutunun Oturma Hakkının Kendisine Tanınmasını Talep 454 32. Tapuya Aile Konutu Şerhi Konulması - Taşınmaz İpotek Kaydının İptali İstenebilir 454 33. Aile Konutu Diğer Eşin Rızası Olmadan İpotek Edilemez 455 34. Aile Konutu Şerhi Konulması Talebi Duruşmalı İncelenmelidir 455 35. Boşanma Hükmünün Kesinleşme Tarihi ile Sınırlı Olarak Aile Konutu Şerhi Verilmesi Gerekir 455 36. Eşin Ölümü- Aile Konutunun Özgülenmesi 455 II. AİLE KONUTUNA DAİR TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN GENELGESİ 457 III. KİRADAKİ KONUTLA İLGİLİ OLARAK KİRALAYANA AİLE KONUTUNA İLİŞKİN İHTAR YAZISI ÖRNEĞİ 458 IV. AİLE KONUTUNA İLİŞKİN İÇTİHATLAR 459 5. Bölüm ZİYNET EŞYALARI I. AÇIKLAMALAR 543 A. Nisbi Harca Tabi Olma 543 B. Eşya Bana Aittir Diyen İspat Etmelidir 543 C. Ziynet Eşyasında Zamanaşımı 549 1. Ziynet Eşyasının Aynen İadesinde Zamanaşımı 549 2. Ziynet Eşyaları Mevcut Değil İse Zamanaşımı 550 D. Ziynet Eşyaları Yaşam Deneyimlerine Göre Olağan Olan, Ziynet Eşyaların Kadının Üzerinde Taşıyacağı veya Kadın Tarafından Evde Saklanmış Olacağıdır 551 E. Evlenme Sırasında Kadına Armağan Edilen Ziynet Eşyaları Kadınındır İade Olunmaz 551 F. Ziynet Eşyalarının Mutad Olarak Kadında Olduğu Kabul Edilir 552 G. Erkeğe Düğün Sırasında Hediye Olarak Takılan Paralar 552 H. Düğünde Ziynet Eşyası Takılması Yerleşmiş Bir Gelenek Olup, Bağış Sayılmalıdır 552 I. Çeyiz Sözleşmesindeki Eşya Bağışlanmış Sayılır 553 İ. İspat Yükü Hayatın Olağan Akışına Aykırı Savunmada Bulunana Düşer 553 J. Evlilik Sırasında Alınan Ziynet Eşyası Bağış Sayılır 554 K. Ziynetler Hakkında En Yakın Tarihteki Değerinin İstenmesi 555 L. Düğün Sırasında Erkeğe Hediye Olarak Takılan Para 555 M. Vekâlet Ücreti Verilmeli Kabul Edilen ve Reddedilen Kısım İçin 555 N. Düğünde Erkeğe ve Kadına Takılan Takılarda İstikrar Kazanmış Örf ve Adet Var mıdır, Araştırılmalıdır 555 O. Düğündeki Video Kasedi, Fotoğraflar Delili Olarak Kullanılabilir, Ancak Tanık Anlatımları ile de Desteklenmelidir 555 Ö. Ziynet Eşyalarında Hüküm Nasıl Olmalı 555 P. Erkek Tarafından Bağıştan Rücu Davası Açılması 556 R. Ziynet Alacağına Yönelik Üçüncü Kişiye Karşı Dava Açabilmenin Şartları 556 II. UYGULAMADAN ÖRNEKLER 556 A. Karşılıklı Boşanma ile Kadının Eşya İstemine İlişkin Aile Mahkemesi Kararı 556 B. Ziynet Eşyalarının Bedelinin Kadına Ödenmesi İstemine Dair Mahkeme Karar Örneği 559 C. Dilekçe Örneği 560 III. ZİYNET EŞYALARINA İLİŞKİN İÇTİHATLAR 570 6. Bölüm BİLİRKİŞİ RAPOR ÖRNEKLERİ BİLİRKİŞİ RAPOR ÖRNEKLERİ 625 Yararlanılan Kaynaklar 653 İçtihatlar Dizini 655 Kavram Dizini 673 Yazar’ın Yayımlanmış Kitapları 677 |