İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Sunuş 9
Kısaltmalar 17
Giriş 21
Birinci Bölüm
TÜRK HUKUKU VE KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA MİRASÇILARIN SORUMLULUĞU VE TEREKE BORCU KAVRAMI
I. MİRASÇILARIN SORUMLULUĞUNA GENEL BAKIŞ VE KANUNİ DÜZENLEMELER 29
A. Türk–İsviçre Hukuku 29
B. Alman Hukuku 33
II. MİRASÇILARIN SORUMLULUĞU KAPSAMINDAKİ BORÇLARIN SINIFLANDIRILMASI VE TEREKE BORÇLARININ İNCELENMESİ 35
A. Borçların Sınıflandırılması 35
1. Türk–İsviçre Hukuku Bakımından 35
a. Genel Olarak Miras Ortaklığında Tereke Borçlarının Sınıflandırılması 35
b. Devam Eden Miras Ortaklığında (Fortgesetzten Erbengemeinschaft) Borçların Sınıflandırılması 42
2. Alman Hukuku Bakımından 47
B. Tereke Borçlarının İncelenmesi 49
1. Mirasbırakanın Borçları 49
a. Sözleşmelerden Kaynaklanan Borçlar 49
aa. İş görme Borcu Doğuran Sözleşmeler Bakımından 51
aaa. Vekâlet Sözleşmesi 51
aaaa. Ölümün Genel Olarak Vekâlet Sözleşmesine Etkisi ve Mirasçıların Vekâlet Sözleşmesinden Doğan Borçlardan Sorumluluğu 51
bbbb. Değerlendirmeler 55
bbb. Eser Sözleşmesi 58
ccc. Hizmet Sözleşmesi 60
bb. Kullandırma ve Yararlandırma Borcu Doğuran Sözleşmeler Bakımından 61
aaa. Ölümün Genel Olarak Kullandırma ve Yararlandırma Borcu Doğuran Sözleşmelere Etkisi 61
bbb. Mirasçıların Kira Sözleşmesinden Doğan Borçlardan Sorumluluğu 64
ccc. Değerlendirmeler 65
cc. Bağışlama Sözleşmesi Bakımından 67
b. Mirasbırakanın Mirasçılara Olan Borcu 72
c. Mal Rejiminin Tasfiyesi Sonucunda Sağ Kalan Eşe Ödenecek Katılma Alacağı Borcu 73
d. Haksız Fiilden ve Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan Borçlar ve Nafaka Borcu 77
e. Kamu Hukuku Kaynaklı Borçlar 79
2. Mirasın İntikalinden Kaynaklanan Borçlar 83
a. Cenaze Masrafları 83
b. Mirasın Geçişi Bağlamında Koruma Önlemlerinden Kaynaklanan Masraflar 84
aa. Terekedeki Malların Mühürlenmesi ve Tereke Değerlerinin Deftere Kaydedilmesinden Kaynaklanan Masraflar 84
bb. Terekenin Resmen Yönetilmesi Durumunda Meydana Gelen Masraflar 85
cc. Vasiyetnamelere İlişkin Önlemler Nedeniyle Meydana Gelen Masraflar 86
c. Terekenin Yönetimi Bağlamında Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi ve Miras Ortaklığı Temsilcisi Atanması Nedeniyle Meydana Gelen Masraflar 87
aa. Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisinin Atanması Durumunda Meydana Gelen Masraflar 87
bb. Miras Ortaklığı Temsilcisi Atanması Durumunda Meydana Gelen Masraflar 88
d. Türk Medeni Kanunu Kapsamında Tereke Borcu Olarak Kabul Edilen Ergin Altsoyun Denkleştirmeye Dayalı Tazminat Alacağından Kaynaklanan Borç 91
e. Mirasın Geçişi Bağlamında Terekenin Resmi Defterinin Tutulması ve Terekenin Resmi Tasfiyesinden Kaynaklanan Masraflar 95
f. Türk Medeni Kanunu Kapsamında Terekeden Karşılanması Öngörülen Borçlar ve Bu Borçlardan Mirasçıların Kişisel ve/veya Müteselsil Sorumluluğunun Olup Olmadığı Sorunu 98
aa. Mirasbırakan ile Birlikte Yaşayan ve Onun Tarafından Bakılan Kimselerin Üç Aylık Geçim Giderlerinden Kaynaklanan Masraflar 98
bb. Ceninin Muhtaç Anasının Geçim Giderlerinden Kaynaklanan Masraflar 102
cc. Eğitim ve Öğretimini Tamamlamamış Olan veya Sakatlığı Bulunan Çocuklara Yapılacak Ödemeden Kaynaklanan Masraflar 104
dd. Değerlendirmeler 106
3. Vasiyet Borcu 107
İkinci Bölüm
KARŞILAŞTIRMALI OLARAK TEREKE BORÇLARINDAN SORUMLULUĞUNUN SINIRLANDIRILMASI/KALDIRILMASI VE ÖZELLİK ARZ EDEN SORUMLULUK HALLERİ
I. TÜRK–İSVİÇRE HUKUKUNDA MİRASÇILARIN TEREKE BORÇLARINDAN SORUMLULUĞUNUN SINIRLANDIRILDIĞI VEYA KALDIRILDIĞI HALLER 117
A. Rehinle Güvence Altına Alınan Bir Tereke Borcundan Mirasçıların Sorumluluğu 117
1. Genel Olarak 117
2. Tereke Alacaklısının Rızasını Arayan İç Üstlenme Görüşü 119
3. Tereke Alacaklısının Rızasını Aramayan Dış Üstlenme Görüşü 124
B. Ölüme Bağlı Tasarrufla Kurulan Vakfın Sorumluluğu 125
1. Ölüme Bağlı Tasarrufla Kurulan Vakfın Tereke Borçlarından Sorumluluğunun Şartları 125
2. Tereke Borçlarından Sorumluluğun Ölüme Bağlı Tasarrufla Kurulan Vakfa Etkileri 128
C. Terekenin Resmi Defterinin Tutulması Halinde Mirasçıların Sorumluluğu 129
1. Tereke Borçları Açısından Terekenin Resmi Defterinin Tutulması ve Genel Olarak Resmi Deftere Kaydedilen Tereke Borçlarından Sorumluluk 129
2. Resmi Deftere Kaydedilmeyen Tereke Borçlarından Sorumluluk 132
a. Kural olarak Sorumsuzluk 132
b. İstisnai Olarak Sınırlı Sorumluluk ve Sorumluluğun Şartları 134
aa. Alacaklının Alacağın Kaydedilmemesinde Kusurlu Olmaması veya Alacaklının Alacağı Bildirmesine Rağmen Deftere Kaydedilmemesi 135
bb. Mirası Resmi Deftere Göre Kabul Eden Mirasçıların Terekeden Zenginleşmiş Olması 136
3. Resmi Defter Tutulması Durumunda Mirasçıların Mirasbırakanın Kefaletten Doğan Borçlarından Sorumluluğu 137
4. Resmi Defter Tutulması ile İlgili Özellik Arz Eden Haller 140
D. Mirasın Resmi Tasfiyesi Halinde Mirasçıların Sorumluluğu 142
1. Mirasın Resmi Tasfiyesinin Talep Edilmesi ve Tasfiyenin Gerçekleştirilmesi 142
a. Tasfiyenin Talep Edilmesi 142
b. Tasfiyenin Gerçekleştirilmesi 145
2. Mirasın Resmi Tasfiyesinin Tereke Borçlarından Sorumluluğa Etkisi 147
II. TÜRK–İSVİÇRE HUKUKUNDA MİRASIN İNTİKAL ETMEDİĞİ DURUMDA TEREKE BORÇLARINDAN SORUMLULUK 148
A. Genel Olarak 148
B. Mirasın İflas Yoluyla Tasfiyesi Halinde Tereke Borçlarından Sorumluluk 149
C. Mirası Reddeden Mirasçının Sorumluluğu 150
1. Mirasın Reddinin Mirasçıların Kişisel ve Müteselsil Sorumluluğuna Etkisi 150
2. Mirasın Reddi Halinde Reddeden Mirasçının Tereke Borçlarından Özel Sorumluluk Hali 153
a. Sorumluluğun Genel Esasları 153
b. Sorumluluğun Unsurları 155
aa. Ödemeden Aciz Bir Mirasbırakandan Elde Edilen Denkleştirmeye Tabi Bir Kazandırmanın Varlığı 155
bb. Mirası Reddeden ve Mirasbırakandan Denkleştirmeye Tabi Bir Kazandırma Elde Eden Mirasçının Varlığı 157
cc. Tereke Alacaklısının Alacağının Karşılanmaması ve Dava Takip Yetkisi Sorunu 161
c. Sorumluluğun Sınırı 164
d. Sorumluluğun Hüküm ve Sonuçları 165
D. Mirastan Feragat Eden Mirasçının Sorumluluğu 168
1. Mirastan Feragatin Mirasçıların Kişisel ve Müteselsil Sorumluluğuna Etkisi 168
2. Mirastan Feragat Eden Mirasçının Tereke Borçlarından Özel Sorumluluk Hali 169
III. TÜRK– İSVİÇRE HUKUKUNDA ÖZELLİK ARZ EDEN SORUMLULUK HALLERİ 171
A. Devletin Yasal Mirasçı ve Atanmış Mirasçı Olarak Sorumluluğu 171
B. Miras Sözleşmesiyle Atanan ve Mirasbırakanın Sağlığında Malvarlığını Devralan Atanmış Mirasçının Sorumluluğu 174
IV. ALMAN HUKUKUNDA TEREKE BORÇLARINDAN SORUMLULUĞUN SINIRLANDIRILMASI/ KALDIRILMASI 178
A. Mirasçının Kişisel Sorumluluğu ve Sorumluluğun Sınırlandırılması 178
1. Genel Olarak 178
2. Mirasçının Kişisel Sorumluluğunun Bireysel Tereke Alacaklılarına Karşı Sınırlandırılması 179
a. Tereke Alacaklılarına Çağrı Usulü 179
b. Alman Hukukundaki Tereke Alacaklılarına Çağrı Usulü ile Türk–İsviçre Hukukundaki Resmi Defter Tutmanın Sonuçlarının Mirasçıların Sorumluluğuna Etkisi Bağlamında Kıyaslanması 180
3. Mirasçının Kişisel Sorumluluğunun Bütün Tereke Alacaklılarına Karşı Sınırlandırılması 182
a. Tereke Yönetimi Usulü (Nachlassverwaltung) ve Terekenin İflas Usulüyle Tasfiyesi (Nachlassinsolvenzverfahren) 182
b. Alman Hukukundaki Tereke Yönetimi Usulü (Nachlassverwaltung) ve Terekenin İflas Usulüyle Tasfiyesi (Nachlassinsolvenzverfahren) ile Türk İsviçre Hukukundaki Resmi Tasfiyenin Mirasçıların Sorumluluğuna Etkisi Bağlamında Kıyaslanması 184
4. Tereke Alacaklılarına Karşı Kişisel Sorumluluğun Sınırlandırılabilir Olma Özelliğinin Kaybedilmesi 186
B. Birden Fazla Mirasçının Bulunduğu Miras Ortaklığında Mirasçıların Kişisel ve Müteselsil Sorumluluğu ve Sorumluluğun Sınırlandırılması 189
1. Birden Fazla Mirasçının Varlığı Durumunda Mirasçıların Sorumluluğu 189
2. Birden Fazla Mirasçının Varlığı Durumunda Mirasçıların Sorumluluğunun Sınırlandırılması 189
a. Mirasın Paylaşılmasından Önceki Durum 189
b. Mirasın Paylaşılmasından Sonraki Durum 191
Üçüncü Bölüm
MİRASÇILARIN TEREKE BORÇLARINDAN BİRLİKTE SORUMLULUĞUNUN HÜKÜM VE SONUÇLARI
I. TÜRK–İSVİÇRE HUKUKUNDA MİRASÇILARIN MÜTESELSİL SORUMLULUĞUNUN HÜKÜM VE SONUÇLARI 197
A. Genel Olarak 197
B. Mirasın Paylaşılmasından Sonraki Müteselsil Sorumluluk 199
1. Mirasçıların Beş Yıllık Müteselsil Sorumluluğunun Başlamasının Şartı Olarak: Mirasın Paylaşılması ve Paylaşma Türleri Açısından Sürenin Değerlendirilmesi 199
a. Mirasın Paylaşılması Kavramı 199
b. Kapsam Bakımından Miras Paylaşma Türlerine Göre Beş Yıllık Sürenin Başlaması 204
aa. Mirasın Tam Paylaşılması Bakımından 204
bb. Mirasın Kısmi Paylaşılması Bakımından 206
aaa. Mirasın Objektif Kısmi Paylaşılması 206
bbb. Mirasın Sübjektif Kısmi ve Karma Kısmi Paylaşılması 207
c. Gerçekleştirme Şekli Bakımından Miras Paylaşma Türlerine Göre Beş Yıllık Sürenin Başlaması 210
d. Değerlendirmeler 211
2. Mirasçıların Müteselsil Sorumluluğuna İlişkin Beş Yıllık Sürenin Hukuki Niteliği 212
3. Mirasçıların Müteselsil Sorumluluğuna İlişkin Beş Yıllık Sürenin Sona Ermesinden Önceki Hukuki Durum 216
a. Tereke Alacaklıları ve Tereke Borçlusu Mirasçılar Arasındaki Dış İlişki 216
b. Tereke Borçlusu Mirasçılar Arasındaki İç İlişki 219
aa. Tereke Borcunu Ödeyen Mirasçının Rücu Hakkı 219
bb. Rücu Hakkından Kaynaklanan Sorunlar 223
aaa. İç İlişkide Üstlenmediği Tereke Borcunu Ödeyen Mirasçının Rücu Talebinin Borcu Üstlenen Mirasçı Tarafından Yerine Getirilmemesi 223
bbb. Mirasçıların Rücu Hakkının Güvence Altına Alınıp Alınamayacağı Sorunu 224
ccc. Tereke Borcunu Üstlenen Mirasçının Rücu Talebini Reddedip Reddedemeyeceği Sorunu 225
4. Mirasçıların Müteselsil Sorumluluğunun Sona Ermesi 227
a. Borçlar Hukukunda Borcu Sona Erdiren Sebepler Bakımından Müteselsil Sorumluluğun Sona Ermesi 227
aa. Tereke Alacaklısının Tatminiyle Borcun Sona Ermesi 227
bb. Tereke Alacaklısı Tatmin Edilmeksizin Borcun Sona Ermesi 231
b. Miras Hukukundan Kaynaklanan Sebepler Bakımından Müteselsil Sorumluluğun Sona Ermesi 237
aa. Mirasçılar Arasında Tereke Borçlarının Ferdileştirilmesi İçin Yapılan Sözleşmeler Bakımından İnceleme 237
bb. İpotekli Taşınmazın Özgülenmesinin Müteselsil Sorumluluğa Etkisi Bakımından İnceleme 239
II. MİRASÇILARIN MÜTESELSİL SORUMLULUĞUNUN SONA ERMESİNDEN SONRAKİ BİRLİKTE SORUMLULUĞU 240
III. TEREKE BORÇLARININ DAVA VE TAKİBİ 243
A. Mirasbırakanın Borçları için Ölümden Önce Açılan Dava ve Takipler 243
B. Tereke Borçları İçin Ölümden Sonra Açılan Dava ve Takipler 245
Sonuç 251
Kaynakça 263
Kavram Dizini 283 |