İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 19
Giriş 21
Birinci Bölüm
SÖZLEŞMELERE İLİŞKİN GENEL KAVRAM VE
TEMEL KURALLAR
I. BİR BORÇ KAYNAĞI OLARAK SÖZLEŞME 23
A. Sözleşme Nedir? 23
1. Yap–Sözleşme Taslağı Yap 24
2. Yap–Bir Profesyonelden Destek Al 24
3. Yap–Sözleşmeleri Yazılı Yap 25
B. Sözleşmenin Kurulması 27
1. Yap–Sözleşmelerini İradilik ve Nispilik İlkelerini Dikkate Al 27
2. Yapma–Sözleşmene Kanunun Emredici Hükümlerine, Kamu Düzenine, Ahlaka, Kişilik Haklarına Aykırı Bir Madde Ekleme 29
3. Yap–Önerini Açık, Net ve Sözleşmenin Gerekli Tüm Unsurlarını İçerecek Şekilde Yap 29
4. Yapma–Öneriyi Karşı Tarafa İlettikten Sonra Takibini Bırakma 30
5. Yap–Bağlılık Süresini Takip Et 32
6. Yapma–Susma 33
7. Yap–Öneri ve Kabulü İspat Edilebilecek Şekilde Yap 33
C. Sözleşmelerde Bulunması Gereken Unsurlar 45
1. Yap–Sözleşme Görüşmelerinde Esaslı Noktalar Konusuna Netlik Kazandır 45
2. Yap–Kurulan Sözleşmenin Kanunda Düzenlenen İsimli Sözleşmelerden Biri Olup Olmadığından Emin Ol 47
3. Yapma–Gereksiz Detaylarda Boğulma 48
4. Yap–Hazırladığın Sözleşmenin Hukuki Niteliğini Öngörmeye Çalış 48
5. Yap–Yan Nokta da Olsa Önemli Konuları Müzakere Et 48
D. Sözleşmede Şekil 49
1. Yap–Kurulacak Sözleşmenin Kanun Gereği Geçerlilik Koşuluna Tabi Olup Olmadığını Araştır 49
2. Yapma–Harici Sözleşme Yapma 53
3. Yapma–Tapu Harcını Daha Az Ödemek İçin Satış Bedelini Düşük Gösterme 54
4. Yap–İspat Açısından Sözleşmeleri Yazılı Olarak Yap 54
5. Yapma–Sözleşme Hazırlarken Hazırladığın Zamana Acıma 55
E. İrade Fesadı Halleri 61
1. Yapma–Muvazaalı Sözleşme Yapma 61
2. Yapma–İradenin Sakatlanmasına Neden Olma 64
II. SÖZLEŞME ÇEŞİTLERİ 64
A. İsimli–İsimsiz Sözleşmeler 65
1. Yap–Kurulacak Olan Sözleşmenin Ne Tür Bir Sözleşme Olacağını Doğru Tespit Et 66
2. Yap–Atipik Sözleşmelerin Hazırlanmasına Daha Çok Hassasiyet Göster 66
B. Sui Generis Sözleşmeler 67
1. Yap–Sui Generis Sözleşmeleri Teamüle ve İyi Niyet Kurallarına Göre Yorumla, Tamamla 68
2. Yap–Benzediği Sözleşme Türlerine İlişkin Hükümleri Kıyas Yoluyla Uygula 68
3. Yapma–İçtihatları Gözden Geçirmeyi Unutma 68
C. Karma Sözleşmeler 68
1. Yap–Kanunda Düzenlenmiş Sözleşme Türleri ile Karma Sözleşmelerin Ayrımını İyi Yap 69
2. Yapma–Kanunda Düzenlenmiş Sözleşme Türlerine Benzeyen Özellikleri Olsa da Karma Sözleşmelerin Niteliklerinin Farklı Olduğunu Gözden Kaçırma 69
3. Yap–Karma Sözleşmelerin Alt Türlerini Bil 70
D. Bileşik Sözleşmeler 70
1. Yap–Bileşik Sözleşmelerin Diğer Tipik Sözleşmelerden Ayrımı Yap 70
2. Yapma–Bileşik Sözleşmeyi Meydana Getiren Sözleşmelerin Hepsinin Kendine Özgü Özelliklerini Korumaya Devam Ettiğini Unutma 71
3. Yapma–Bileşik Sözleşmeyi Karma Sözleşme ile Karıştırma 71
III. SÖZLEŞMENİN BÖLÜMLERİ 71
A. Sözleşmenin Tarafları 71
1. Yap–Sözleşmeye Açıkça Tarafların Tüm Bilgilerini Yaz 71
2. Yap–Tarafları Sözleşmenin Başında Açıkça Belirt 71
3. Yap–Tarafların Unvanları/İsimleri, TC Kimlik No, Vergi No, Adres vb. Detaylarını Aynı Sıra İçinde Yaz 72
4. Yap–Telefon Numarası, E–Posta Adresi Gibi Bilgileri de Sözleşmeye Yaz 73
5. Yap–Tüzel Kişi Adına İşlem Yapan Kişinin Yetkili Olup Olmadığını İmzadan Önce Mutlaka Kontrol Et 74
6. Yap–Vekaletname ile İşlem Yapılıyorsa Vekaletnamenin Aslını Görmek İste ve Bir Fotokopisini Sözleşmeye Ekle 74
7. Yapma–Adi Ortaklıkla Sözleşme İlişkisine Girme 74
a. Ehliyet 76
aa. Yapma–Kurumların Tüzel Kişiliğe Sahip Olup Olmadığını Anlamadan Sözleşme Yapma 78
bb. Yap–Yabancı Unsurlu Sözleşmeler Söz Konusu Olduğunda Ehliyet Durumunu Tespit Etmek İçin MÖHUK’un 9. Maddesine Başvur 79
cc. Yap–Gerçek Kişi ile Yapılan Sözleşmede Sözleşme Ekine Tarafların Kimlik Fotokopilerini Koy 79
b. Temsil 80
aa. Yap–Doğrudan Temsil Dolaylı Temsil Ayrımını Yap 80
bb. Yapma–Temsilciye Temsil Olunanı Doğrudan mı Yoksa Dolaylı mı Temsil Ettiğini Sormadan Sözleşme İlişkisi Kurma 81
cc. Yap–Temsilci ile Kurulacak Sözleşmede Temsilcinin Yetkili Olup Olmadığından Emin Ol 82
dd. Yap–Temsilcinin Kanuni Temsilci mi Yoksa İradi Temsilci mi Olduğunu Öğren 83
c. Vekalet Sözleşmesi 83
aa. Yapma–Temsil Belgesi ile Vekaletnameyi Birbiriyle Karıştırma 84
B. Tanımlar ve Sözleşmenin Konusu 92
1. Yap–Gerekiyorsa Kısaltma Kullan 93
2. Yap–En Anlaşılır Sözleşmeyi Yap 93
3. Yap–Kanundaki Güncel Terimlere Yer Ver. Güncel Dil Kullan 94
4. Yapma–Sözleşmenin Konusu Kısmını Aceleyle Yazma 95
5. Yapma–Sözleşmenin Konusu Kısmında Tarafların Hak ve Yükümlülüklerine ya da Diğer Düzenlemelere Yer Verme 95
C. Tarafların Hak ve Yükümlülükleri 96
1. Yap–Tarafların Hak ve Yükümlülüklerini Ayrı Bir Bölümde Düzenle 96
2. Yapma–Başka Bir Sözleşme Formatı Üzerinden Hak ve Yükümlülükler Kısmını Düzenleme 97
D. İfa, İfa Yeri, Zamanı, Şekli 100
1. Yap–Vadeyi Belirle. Sözleşmede İfanın Ne Şekilde Yapılacağını Anlat 100
2. Yap–Sözleşmenin Konusu ve Özelliği İfa Yerine Farklı Edimlerin Kabul Edilmesini Mümkün Kılıyorsa Bunu Sözleşmede Düzenle 101
E. Sözleşmeye Aykırılığa Bağlanan Sonuçlar 105
1. Yap–Sözleşmede İhtar ve Bildirimlerin Ne Şekilde Yapılacağına İlişkin Düzenleme Yap 106
F. Fesih Usulü 111
1. Yapma–Karşı Taraf ile Sözleşme Görüşmeleri Esnasında Olası Sorunlar Hakkında Konuşmadan Sözleşme Yapma 112
2. Yapma–Standart Bir Fesih Hükmü ile Yetinme 114
G. Diğer Hususlar (Damga Vergisi, Tapu Harcı vb. Masrafların Kimin Tarafından Ödeneceği) 119
1. Yap–Sözleşmedeki Masrafların Kime Ait Olduğunu Belirle 119
H. Tebligatlar 124
1. Yap–Tarafların Adresini Doğru Yaz 125
2. Yapma–Adres Değişikliğini Teyit Etmeden İhtar Gönderme 125
3. Yap–İspat İçin Tebligatı Noter Aracılığıyla Yap 126
İ. Sözleşmenin Dili 129
1. Yap–Güncel, Açık, Anlaşılır Bir Dil Kullan 129
2. Yapma–İki Dilde Hazırlanan Bir Sözleşmenin Bilmediğin Yabancı Dildeki Nüshasının Altına İmza Atma 132
K. Yürürlük 144
1. Yap–Sözleşmenin İmza Tarihini ve Yürürlük Tarihini Ayrı Ayrı Belirt 144
L. Nüshalar 145
1. Yap–Taraflara Birer Islak İmzalı Nüsha Ver 145
M. İmza 146
1. Yap–Şirketi Temsil Edenin Yetkili Olduğundan Emin Ol 146
2. Yap–İmza Sirkülerini – Vekaletnameyi İncele 146
N. Ekler 150
1. Yap–Ekleri Taraflara İmzalat 150
IV. SÖZLEŞMELERDE YER VERİLEBİLEN HÜKÜMLER 151
A. Yetki Şartı/Yetki Sözleşmesi 151
1. Yapma–Yetki Şartı Yoksa Acemi Bir Sözleşme Olduğunu Düşünme 151
2. Yapma–Kesin Yetkinin Düzenlendiği Hallerde Yetki Şartı/Yetki Sözleşmesi Yapma 154
3. Yap–Nelerin Türk Mahkemelerinin Münhasır Yetkisine Girdiğinden Emin Ol 157
B. Tahkim Anlaşması/Tahkim Şartı 163
1. Yapma–Geçerli Bir Tahkim Şartı/Anlaşması Bulunmadığı Sürece Uyuşmazlığın Tahkim Yolunda Çözülemeyeceğini Unutma 165
2. Yap–Tahkim Şartı/Anlaşması Hazırlanırken Son Derece Dikkatli Ol 170
C. Incorporation–Başka Bir Hukuki Metne Atıf 179
1. Yapma–Atıf Yöntemini Uygulanacak Hukuk Seçimi ile Karıştırma 179
2. Yap–Sözleşmeye Atıf Yöntemi ile Dahil Edilen Metin Ne Olursa Olsun İçeriğinden Emin Ol 181
D. Uygulanacak Hukuk Seçimi 181
1. Yap–Bir Sözleşmede Her İhtimalin Düzenlenmiş Olmasının Neredeyse Mümkün Olmadığını Unutma 185
2. Yap–Seçilen Hukuk ile Sözleşme Hükümlerinin Uyumlu Olduğundan Emin Ol 186
E. Genel İşlem Şartları 190
1. Yap–Genel İşlem Koşulları İçeren Bir Sözleşme İmzalanan Gerekiyorsa Dahi, Sözleşme Metnini Dikkatlice Oku 195
F. Kefalet 202
1. Yap–Kefalete İlişkin Hükümleri İyi Bil 202
2. Yapma–Kefaleti Garanti Sözleşmesi ile Karıştırma 204
3. Yap–Geçerli Bir Asıl Sözleşmenin Var Olduğundan Emin Ol 205
4. Yap–Kefilin El Yazısı ile Kanunda Belirtilen Hususları Yazdığından Emin Ol 205
5. Yap–Kefilin Fiil Ehliyetine Sahip Olup Olmadığını Araştır 206
6. Yapma–Kefilin Eş Rızası Konusunu Atlama 207
7. Yapma–Müteselsil Borçluluk ve Müteselsil Kefaleti Karıştırma 207
G. Teminat Mektubu 210
1. Yap–Ne Tür Bir Teminat Mektubu Verdiğini Bil, Sonuçlarından Haberdar Ol 211
2. Yap–Teminat Mektubunu Karşı Taraftan İade Aldıktan Sonra Vakit Kaybetmeden Bankaya İade Et 212
H. Delil Sözleşmesi 213
1. Yap–Delil Sözleşmesi Mahkeme Huzurunda Yapılmıyorsa Yazılı Olarak Yap 214
2. Yapma–Kendiliğinden Araştırma İlkesinin Geçerli Olduğu Durumlarda Delil Sözleşmesi Yapma 215
I. Faiz Oranı 224
1. Yap–Akdi, Kanuni ve Temerrüt Faiz Ayrımını Doğru Yap 225
2. Yap–Ticari İş ve Adi İş Ayrımını Doğru Yap 225
3. Yapma–Sözleşmede Belirlenebilecek En Yüksek Faiz Oranının Üzerinde Faiz Belirleme 227
4. Yap–Güncel Mevzuatı ve Açıklanan Faiz Oranlarını Takip Et. Sözleşmede Yer Vereceğin Faiz Türünü Doğru Tespit Et 228
5. Yapma–Yabancı Para Borçlarına Uygulanabilecek En Yüksek Faiz Oranından Daha Yüksek Bir Faiz Kararlaştırma 228
İ. Ceza Koşulu (Cezai Şart) 229
1. Yap–Ceza Koşulunun Ne Olduğunu Tam Olarak Bil 230
2. Yapma–Ceza Koşulunu Sözleşmeye Aykırılıktan Kaynaklanan Zararın Tazmini İçin Yer Verilmiş Bir Hüküm Gibi Düzenleme 231
K. Gizlilik Sözleşmesi 236
1. Yapma–Belirsiz, Genel Geçer İfadelerle Gizlilik Sözleşmesi ya da Şartı Hazırlama 236
L. Mücbir Sebep 236
1. Yapma–Mücbir Sebebe İlişkin Maddeyi Her Sözleşmede Bulunan Standart Bir Hüküm Olarak Düşünme ve Sözleşmen Açısından Özelleştir 238
2. Yap–Sözleşmenin Özelinde Gerçekleşebilecek Mücbir Sebep Senaryoları İçin Bir Liste Hazırla 239
M. Sorumsuzluk Anlaşması 239
1. Yap–Sorumsuzluk Anlaşmalarının İstisnalarını Bil 240
2. Yapma–TBK’nın 115. Maddedeki Açık Düzenlemelere Aykırı Sorumsuzluk Anlaşması Yapma 241
3. Yapma–TBK’nın 116. Maddedeki Düzenlemelere Aykırı Sorumsuzluk Anlaşması Yapma 241
İkinci Bölüm:
SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİ
I. SÖZLEŞMELERE İLİŞKİN ÖZEL DURUMLAR 243
A. Alacağın Devri 243
1. Yapma–Borçlunun Durumunu Ağırlaştıracak Şekilde Alacağın Devrine İlişkin Sözleşme Yapma 244
2. Yap–Devredilen Alacağın Belirli Olmasına Özen Göster 246
3. Yapma–Alacağın Devredildiğini Borçluya Bildirmeyi Unutma 247
4. Yap–Alacağın Devrinin Hukuki Sonuçlarını İyi Bil 248
B. Borcun Üstlenilmesi 259
1. Yap–Borcun Yüklenilmesinin İç Yüklenilme mi Dış Yüklenilme mi Olduğunu Tespit Et 259
2. Yap–Borcun İç Yüklenilmesinin İvazlı Olup Olmadığını Tespit Et 260
3. Yapma–Borcun Dış Yüklenilmesi ile Sözleşmenin Devrini Karıştırma 261
C. Borca Katılma 265
D. Sözleşmenin Devri 267
1. Yapma–Sözleşmenin Devrini Alacağın Devri ve Borcun Yüklenilmesi ile Karıştırma 268
E. Sözleşmeye Katılma 279
1. Yap–Sözleşmeye Herhangi Bir Taraf Yanında Katılmanın Müteselsil Sorumluluk Yüklediğini Unutma 280
F. Sözleşmenin Yorumlanması 293
1. Yap–Sözleşmede Açık Olmayan ya da Taraflarca Üzerinde Anlaşılamayan Bir Hüküm İçin Taraf ve Taraf Vekillerinin Çabasıyla Sonuca Gidilemiyorsa Hâkime Başvur 294
2. Yap–Sözleşme Öncesi Görüşmeleri Tutanak Altına Al 296
G. Sözleşmenin Tamamlanması 297
1. Yapma–Sözleşmede Zorunlu Kalmadıkça Boşluk Bırakma 297
2. Yap–Net Ol – Gereksiz Detaylarda Boğulma 298
3. Yap–Hazırlayacağın Sözleşme Türüne Benzer Sözleşme Metinleri Bulabiliyorsan İncele 299
H. Sözleşmenin Uyarlanması 300
1. Yapma–Talebin Sadece Sözleşmenin Uyarlanması İse ve Sözleşmeden Dönme/Feshetme Niyetin Yoksa Terditli Olarak Bu Talepte Bulunma 302
2. Yap–TBK’nın 138. Maddesini Her Zaman Dikkate Al 303
I. Sözleşmede Değişiklik Yapılması 307
1. Yap–Sözleşmenin Özel Bir Şekle Tabi Olup Olmadığını Araştır 307
2. Yapma–Resmi Şekle Tabi Sözleşmeleri Adi Yazılı Protokol ile Değiştirme 308
II. BORCUN SONA ERMESİ 310
A. İbra 311
1. Yapma–İbra Sözleşmesi Bir Makbuz Verme Suretiyle Yapma 312
2. Yap–İbra Sözleşmesi Metnini Net Düzenle 313
B. Yenileme 316
1. Yapma–Sözleşmenin Yenilenmesi/Uzatılması ile Borcun Yenilenmesini Karıştırma 316
2. Yap–Cari Hesabın Ne Zaman Borcun Yenilenmesi Sayılacağını İyi Bil 318
C. Alacaklı ve Borçlu Sıfatlarının Birleşmesi 322
1. Yap–Alacaklı ve Borçlu Sıfatları Birleştiği Zaman Borcun Sona Erdiğini Ancak Tekrar Canlanabileceğini Bil 323
2. Yap–Alacaklı ve Borçlu Sıfatlarının Birleşmesi ile Borcun Sona Ermesinin Koşullarını Bil 323
3. Yapma–Alacaklı ve Borçlu Sıfatlarının Birleşmesinin Sonuçlarını Gözden Kaçırma 323
4. Yapma–Borç Taşınmaz Rehni ile Güvenceye Alınmışsa Terkinin Kendiliğinden Gerçekleşmeyeceğini Unutma 323
5. Yap–Alacaklı ve Borçlu Sıfatının Birleşmesinin Üçüncü Kişilerin Haklarını Engellemediğini Hatırla 324
D. Kusursuz İmkânsızlık 324
1. Yap–Borcun Doğumundan Önceki İmkânsızlık ile Borcun Doğumundan Sonraki İmkansızlığı Birbirinden Ayır 325
2. Yap–İmkânsızlıktan Borçlunun Sorumlu Olup Olmadığını Tespit Et 325
3. Yap–Kusursuz İmkânsızlığın Koşullarını İyi Bil 326
4. Yap–Kusursuz İmkânsızlığın Sonuçlarını Bil 326
5. Yapma–Kısmi İmkânsızlık Durumunu Gözden Kaçırma 326
6. Yapma–Aşırı İfa Güçlüğünü Gözden Kaçırma 326
E. Takas 334
1. Yap–Sözleşmelerde de Takası Kullan 335
2. Yapma–Aynı Türden Olmayan Borçları Birbiri ile Takas Etme 335
3. Yap–Takas Koşullarını Bil 335
4. Yapma–Takas İçin Alacaklının Onayı Gereken İstisnayı Gözden Kaçırma 336
F. Zamanaşımı 346
1. Yapma–Zamanaşımının Borcu Sona Erdiren Durumlardan Biri Olduğu Yanılgısına Kapılma 346
2. Yap–Hangi Alacakların On Yıl Hangi Alacakların Beş Yıllık Zamanaşımına Tabi Olduğunu İyi Bil 347
Sonuç 371
Kaynakça 373
Kavramlar Dizini 377 |