İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
SUNUŞ 5
İÇİNDEKİLER 7
KISALTMALAR 11
GİRİŞ 17
BİRİNCİ BÖLÜM
İNSAN HAKLARI VE ULUSLARARASI SİSTEM
I. Genel Olarak 25
II. Uluslararası İnsan Hakları Normatif Düzeninin Ortaya Çıkışı 26
A. İnsan Haklarının Korunmasında Öncüller 33
B. Westphalia Antlaşması ile 20. Yüzyıl Arasındaki Gelişmeler 37
1. Din ve İnanç Özgürlüğü 37
2. Köle Ticaretinin Yasaklanması 40
3. Yurtdışındaki Vatandaşların Korunması 47
4. Uluslararası İnsancıl Hukukun Gelişmesi 49
C. 20. Yüzyıl ve İnsan Haklarının Korunması 51
1. 20. Yüzyılın İlk Yarısındaki Gelişmeler: Milletler Cemiyeti ve Uluslararası
Çalışma Örgütü 52
2. 20. Yüzyılın İkinci Yarısındaki Gelişmeler: İnsan Haklarını Koruma
Sisteminin Yaygınlaşması, Demokrasi, İyi Yönetişim Olgusu ve İnsan
Güvenliği 59
III. 21. Yüzyıla Özgü Etkiler 69
A. Şirketler ve İnsan Hakları 72
B. Yoksulluk ve İnsan Hakları 79
C. Dijital Teknolojiler ve İnsan Hakları 84
D. Küresel Terör ve İnsan Hakları 87
IV. Egemenlik Kuramındaki Dönüşüm ve Sorumluluk Olarak Egemenlik Yaklaşımı 92
İKİNCİ BÖLÜM
İNSAN HAKLARININ BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ŞARTINA DAYALI KORUNMASI
I. Genel Olarak 109
II. BM Temel Organlarının İnsan Hakları Koruma İşlevleri 111
III. BM İnsan Hakları Konseyi 130
A. Evrensel Periyodik İzleme 138
1. Olumlu Yönler ve İnsan Haklarının Uluslararası Korunması Sistemindeki Yeri 142
2. Eleştiriler, Tehditler ve Öneriler 147
B. Özel Usuller 154
1. Konu Odaklı Özel Usuller 165
2. Ülke Odaklı Özel Usuller 165
3. Özel Usullerin İşleyişine Yönelik Değerlendirmeler ve Vaka İncelemeleri 166
a. Vaka İncelemesi: Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti (Kuzey Kore) 169
b. Vaka İncelemesi: Kamboçya 173
c. Vaka İncelemesi: Kanada ve Barınma Hakkı 177
d. Vaka İncelemesi: Konu Temelli Özel Usullerden Eğitim Hakkı 181
e. Özel Usuller ile İlgili Değerlendirme 186
f. Özel Usuller ve Reform Çalışmaları 188
C. Şikâyet Usulü 190
D. BM İnsan Hakları Konseyi Danışma Komitesi 195
E. İnsan Hakları Konseyine Yardımcı Diğer Oluşumlar 198
F. İnsan Hakları Konseyi Nezdindeki Ad Hoc Mekanizmalar 202
1. Soruşturma Yapmakla Görevli Ad Hoc Komisyonlar 203
2. Yeni İnsan Hakları Araçları Geliştirilmesine Yönelik Çalışma Grupları 211
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İNSAN HAKLARININ BİRLEŞMİŞ MİLLETLER SÖZLEŞME
DENETİM ORGANLARI TARAFINDAN KORUNMASI
I. Genel Olarak Birleşmiş Milletler Sözleşme İçi Koruma Sistemleri 213
A. Sözleşme İçi Denetim Sisteminin Bütünselliği ve BM Sistemi ile İş birliği 221
B. Sözleşme İçi Denetim Usullerinin Yürürlüğü ve Çekinceler 226
C. Sözleşme Denetim Organlarının Üyeleri, Tarafsızlık, Bağımsızlık ve Bilgi Toplama 240
II. BM Sözleşme İçi Denetim Sisteminde Yer Alan Yargı Dışı Denetim Yöntemleri ve
Sözleşme Denetim Organlarının Yetkileri 245
A. Raporlara Dayalı Denetim 245
1. Kısa Bir Tarihçe: MSHS’nin 40. Maddesi ve de facto Gelişen Bir Sistem 246
2. Raporlara Dayalı Denetimin Amaçları 253
3. Standart Raporlara Dayalı Denetim 262
4. Basitleştirilmiş Raporlara Dayalı Denetim 272
5. Raporlama Sürecine Katılım 273
6. Raporlama Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesinin Sonuçları 275
B. Bireysel Şikâyet Usulü 277
1. Bireysel Şikâyet Usulü ve Erişilebilirlik 283
a. Kişi Bakımından Yetki: 284
b. Konu Bakımından Yetki: 287
c. Zaman Bakımından Yetki: 289
d. İç Hukuk Yollarının Tüketilmesi Şartı: 290
e. Derdestlik İtirazı: 290
2. Bireysel Şikâyet Usulünde Değerlendirme Süreci, Deliller, İspat ve Geçici
Önlemler 292
3. Bireysel Şikâyet Süreci Sonundaki Kararların Etkililiği 300
4. Bireysel Şikâyet Usulünün Hukuki Değeri ve Komite Kararlarının
Bağlayıcılığı Sorunu: İnsan Hakları Komitesinin 33 No.lu Genel Yorumu 302
5. Bireysel Şikâyet Usulü Vaka İncelemesi: İnsan Hakları Komitesi ve İklim
Değişikliği 308
C. Devletler Arası Şikâyet Usulü 313
1. Vaka İncelemesi: Katar’ın Yaptığı Başvurular 318
2. Vaka İncelemesi: Filistin’in Yaptığı Başvuru 320
D. Soruşturma Usulü 322
1. Soruşturma Usulünün Kapsamı: Ağır/Ciddi ve Sistematik İhlal Olgusu 329
2. Soruşturma Usulündeki Metodoloji Tartışmaları 333
a. Bilgi Toplama ve Güvenilir Kaynak 333
b. Gizlilik ve Etkililik 335
c. Devletler ve İş Birliği 337
3. Vaka İncelemesi: Çocuk Hakları Komitesi ve Şili Soruşturması 339
E. Genel Yorumlar 343
1. Belirsiz Bir Yetki Olarak Genel Yorumlar ve Gelişimi 346
2. Genel Yorumların Hukuki Niteliği ve İnsan Haklarını Koruma İşlevi 357
3. Genel Yorumlara Devlet İtirazları: İnsan Hakları Komitesi ve Yaşam Hakkı
Örneği 361
4. Genel Yorumlara İlişkin Kısa Bir Değerlendirme 372
F. Önleyici Sistemler: Erken Uyarı ve Acil Eylem 373
G. Önleyici Sistemler: Ülke Ziyaretleri ve İşkencenin Önlenmesi Alt Komitesi 383
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
YARGI DIŞI DENETİM YÖNTEMLERİNİN ETKİNLİĞİ
I. Genel Olarak 391
II. Ritüelleşme ve İnsan Hakları: Devletler İnsan Hakları Sözleşmelerini Neden İmzalar? 394
III. Kültürler Arası Yapıcı Diyalog Olgusu Karşısında Hukuki Bilgide Kültür Merkezcilik 402
IV. İnsan Hakları Hukukunun Evrensel Genel Teorisi Sorunu 417
V. Sistemlerin Etkinliğine Yönelik Çekinceler 424
A. Personel Yapısı ve Sistemlerin Tarafsızlığına Yönelik Çekinceler 427
B. Dağınık ve Çelişkili Yorumlar 433
C. Mali Yapı ve Ortaya Çıkan Sorunlar 436
D. Vaka Tespiti, Delil Toplama ve Metodoloji Sorunları 439
VI. Devletlerin İş Birliği Konusundaki İsteksizliği ve Reform Gerçekleştirebilme
Kapasitelerinin Yetersizliği 444
VII. Yargı Dışı Denetimin Sonunda Ortaya Çıkan Kararların Hukuki Niteliğine Yönelik
Tartışmalar 448
SONUÇ 453
EK– Dokuz Temel İnsan Hakkı Sözleşmesi ve Ek Protokollerinin Türkiye Bakımından
Geçerliliğine İlişkin Bilgiler Tablosu 459
KAYNAKLAR 465
KAVRAM FİHRİSTİ 515 |