|
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
4. BASKIYA ÖNSÖZ 5
ÖNSÖZ 6
İÇİNDEKİLER 7
TABLO VE ŞEKİLLER LİSTESİ 26
KISALTMALAR CETVELİ 27
GİRİŞ
İDARENİN YARGISAL DENETİMİ
I. İDARENİN İŞLEM VE EYLEMLERİ ÜZERİNDE UYGULANAN DENETİM
TÜRLERİ 31
II. İDARENİN YARGISAL DENETİMİNİN AMACI 32
III. İDARENİN YARGISAL DENETİMİNDE UYGULANAN BAŞLICA SİSTEMLER 32
A. YARGI BİRLİĞİ SİSTEMİ 33
B. İDARÎ YARGI SİSTEMİ 33
1. Kavram 33
2. İdarî Yargı Tipleri 34
a. Kuruluş Ölçütü 34
(1) Danıştay Tipi Örgütlenme 34
(2) Mahkeme Tipi Örgütlenme 34
b. Görev Ölçütü 34
(1) Geniş Görevli İdarî Yargı Yeri 35
(2) Dar Görevli İdarî Yargı Yeri 35
c. Astlık – Üstlük Ölçütü 35
(1) Üst Görevli İdarî Yargı Yerleri 35
(2) Alt Görevli İdarî Yargı Yerleri 35
(3) İdarî Yargının Fransa’da Doğuşu 35
IV. TÜRKİYE’DE İDARENİN YARGISAL DENETİMİ 38
A. İDARÎ YARGININ TÜRKİYE’DE DOĞUŞU 38
1. Osmanlı İmparatorluğu Döneminde İdarenin Yargısal Denetimi 38
2. Cumhuriyet Döneminde İdarî Yargının Gelişimi 40
B. TÜRKİYE’DE İDARENİN YARGISAL DENETİMİNİN ÖZELLİKLERİ 41
C. TÜRKİYE’DE İDARENİN YARGISAL DENETİMİNİN SINIRLARI 42
D. YARGI DENETİMİNİN KAPSAMININ DARALMASI 43
1. Yargı Kısıntısı 43
2. Yasama Kısıntısı 44
3. Anayasa Kısıntısı (Yargı Bağışıklığı) 45
E. TÜRKİYE’DE YARGI KOLLARI VE İDARÎ YARGI 45
1. Yargı Kavramı 45
2. Yargı Kolu Kavramı 46
3. Türkiye’deki Yargı Kolları 48
a. Anayasa Yargısı 48
b. Adlî Yargı 48
c. İdarî Yargı 49
d. Seçim Yargısı 49
e. Hesap Yargısı 49
f. Uyuşmazlık Yargısı 49
4. İdarî Yargının Diğer Yargı Kollarıyla İlişkisi 50
a. Anayasa Yargısı ile İdarî Yargının İlişkisi 50
b. Medeni Yargı ile İdarî Yargının İlişkisi 51
c. Ceza Yargısı ile İdarî Yargının İlişkisi 51
V. İDARÎ YARGILAMA HUKUKUNUN TANITIMI 52
A. İDARÎ YARGILAMA HUKUKUNUN TANIMI 52
B. İDARÎ YARGILAMA HUKUKUNUN İDARE HUKUKU İLE İLİŞKİSİ 52
C. İDARÎ YARGILAMA HUKUKUNUN KAYNAKLARI 53
1. İdarî Yargılama Hukukunun Temel Kaynakları 54
a. İdarî Yargılama Hukukunun Yazılı Temel Kaynakları 54
(1) İdarî Yargılama Hukukunun Normatif Temel Yazılı
Kaynakları 54
(a) Anayasa 54
(b) Kanunlar 55
(c) Kanun Hükmünde Kararnameler 56
(d) Uluslararası Antlaşmalar 57
(e) Yönetmelikler 58
(f) Adsız Düzenleyici İşlemler 58
(2) İdarî Yargılama Hukukunun İçtihadî Temel Yazılı
Kaynakları 59
(a). Anayasa Mahkemesi Kararları 59
(b) İçtihatları Birleştirme Kararları 59
b. İdarî Yargılama Hukukunun Yazısız Temel Kaynağı: Örf ve
Âdet Hukuku 60
2. İdarî Yargılama Hukukunun Yardımcı Kaynakları 61
a. Diğer Yargısal İçtihatlar 61
b. Öğreti (Doktrin) 62
BİRİNCİ BÖLÜM
İDARÎ YARGI KURULUŞLARI VE İDARÎ YARGI HÂKİMLİK MESLEĞİ
I. İDARÎ YARGI KURULUŞLARI 65
A. İLK DERECE İDARÎ YARGI YERLERİ 65
1. İlk Derece İdarî Yargı Yeri Kavramı 65
2. Türkiye’deki İlk Derece İdarî Yargı Yerleri 65
a. İdare Mahkemeleri 66
b. Vergi Mahkemeleri 67
c. Danıştay 67
d. Bölge İdare Mahkemeleri 71
B. YÜKSEK MAHKEMELER VE ÜST DERECE İDARÎ YARGI YERLERİ 72
1. Yüksek Mahkeme ve Üst Derece İdarî Yargı Yeri Kavramları 72
a. Yüksek Mahkeme Kavramı 72
b. Üst Derece Yargı Yeri Kavramı 72
2. Yüksek Mahkeme ile Üst Derece Yargı Yerinin Farkı 73
3. Türk İdarî Yargısındaki Yüksek Mahkeme: Danıştay 73
a. Daireler 76
b. İdari ve Vergi Dava Daireleri Kurulları 77
c. İçtihatları Birleştirme Kurulu 80
d. Başkanlık Kurulu – Başkanlar Kurulu 81
4. Türk İdarî Yargısındaki Üst Derece İdarî Yargı Yerleri 82
a. Danıştay 83
b. Bölge İdare Mahkemeleri 84
C. ÖZEL İDARÎ YARGI KURULUŞLARI 86
1. Sayıştay 86
2. Yüksek Seçim Kurulu 88
II. İDARÎ HÂKİMLİK MESLEĞİ 89
A. İDARÎ YARGI HÂKİMLERİNİN BAĞIMSIZLIĞI VE TEMİNATI 89
1. İdarî Yargı Hâkimlerinin Bağımsızlığı 89
2. İdarî Yargı Hâkimlerinin Teminatı 90
B. İDARÎ YARGIDA HÂKİMİN REDDİ VE YASAKLILIĞI 91
1. Hâkimin Yasaklılığı 92
2. Hâkimin Reddi 93
3. Yasaklılık ve Reddin Usulü, İncelenmesi ve Sonuçları 93
İKİNCİ BÖLÜM
YARGI DÜZENLERİ VE YARGI DÜZENİ UYUŞMAZLIKLARI
I. ÇEŞİTLİ YARGI DÜZENLERİ 101
II. GÖREV, YETKİ, YARGI KOLU VE HÜKÜM UYUŞMAZLIKLARI 101
A. İDARÎ YARGININ GÖREV ALANI 102
B. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ 103
1. Kuruluşu 103
2. Çalışma Yöntemi 103
3. Görevleri 104
a. Olumlu Görev (Yargı Düzeni) Uyuşmazlığı 104
b. Olumsuz Görev (Yargı Düzeni) Uyuşmazlığı 107
c. Hüküm Uyuşmazlığı 108
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İDARÎ DAVA TÜRLERİ
I. GENEL OLARAK DAVA KAVRAMI 113
II. İDARÎ UYUŞMAZLIKLAR VE İDARÎ DAVALAR 115
A. İDARÎ UYUŞMAZLIK KAVRAMI 115
B. İDARENİN TARAF OLDUĞU UYUŞMAZLIKLARIN GİDERİLMESİ 115
1. Sulh Yolu 116
2. İdarî Dava Yolu 118
III. İDARÎ DAVA TÜRLERİ 119
A. İPTAL DAVASI 120
1. İptal Davasının Nitelikleri 120
2. İptal Davasının Adlî Yargıdaki İptal Davalarıyla Karşılaştırılması 120
3. İptal Davasının Ön Koşulları 121
a. İptal Davasında Göreve İlişkin Koşullar 122
b. İptal Davasında Yetkiye İlişkin Koşullar 122
c. İptal Davasında Konuya İlişkin Koşullar 122
d. İptal Davasında Davacıya İlişkin Koşullar 123
(1) Ehliyet Koşulu 124
(2) Menfaat İhlali 124
e. İptal Davasında Davalıya İlişkin Koşullar 124
f. İptal Davasında Süreye İlişkin Koşullar 125
g. İptal Davasının Biçimine İlişkin Koşullar 125
4. İptal Davasının Esasına İlişkin Koşullar 126
5. İptal Davasının Doğurduğu Sonuçlar 126
a. İptal Davasının Reddedilmesi 126
b. İptal Kararı Verilmesi 127
(1) İşlem Yönünden 127
(2) Taraflar Yönünden 127
(3) Üçüncü Kişiler Yönünden 127
B. İTİRAZ (EKSİK İPTAL) DAVASI 128
1. İtiraz (Eksik İptal) Davasının Nitelikleri 128
2. İtiraz (Eksik İptal) Davasının Ön Koşulları 130
a. İtiraz (Eksik İptal) Davasında Göreve İlişkin Koşullar 131
b. İtiraz (Eksik İptal) Davasında Yetkiye İlişkin Koşullar 131
c. İtiraz (Eksik İptal) Davasında Konuya İlişkin Koşullar 131
d. İtiraz (Eksik İptal) Davasında Davacıya İlişkin Koşullar 132
e. İtiraz (Eksik İptal) Davasında Davalıya İlişkin Koşullar 132
f. İtiraz (Eksik İptal) Davasında Süreye İlişkin Koşullar 132
g. İtiraz (Eksik İptal) Davasında Biçime İlişkin Koşullar 132
3. İtiraz (Eksik İptal) Davasında Esasına İlişkin Koşullar 133
4. İtiraz (Eksik İptal) Davasının Doğurduğu Sonuçlar 133
a. İtiraz (Eksik İptal) Davasının Reddedilmesi 133
b. Kaldırma (İptal) Kararı Verilmesi 133
C. TAM YARGI DAVALARI 134
1. Tam Yargı Davalarının Nitelikleri 134
a. Kavram 134
b. Tam Yargı Davası ile İptal Davasının Karşılaştırılması 134
2. Tam Yargı Davasına Neden Olan İdarî Faaliyetler 135
a. İdarî İşlemlerden Kaynaklanan Tam Yargı Davaları 135
(1) İptal Davası ile Tam Yargı Davasının Birlikte Açılması 135
(2) İptal Davası Açıldıktan Sonra Tam Yargı Davası Açılması 135
(3) İdarî İşlemlere Karşı Doğrudan Tam Yargı Davası Açılması 135
(4) İdarî İşlemlerin Uygulanmasından Kaynaklanan Tam Yargı
Davası 136
b. İdarî Eylemlerden Doğan Tam Yargı Davaları 136
c. İdarî Sözleşmelerden Kaynaklanan Tam Yargı Davaları 136
3. Tam Yargı Davasının Ön Koşulları 137
a. Göreve İlişkin Koşullar 138
b. Yetkiye İlişkin Koşullar 138
c. Konuya İlişkin Koşullar: Ön Karar 138
d. Taraflara İlişkin Koşullar 139
e. Süreye İlişkin Koşullar 140
f. Biçime İlişkin Koşullar 140
4. Tam Yargı Davasında Esasa İlişkin Koşullar 140
5. Tam Yargı Davasının Sonuçları 141
a. Tam Yargı Davasının Reddi 142
b. Tam Yargı Davasının Kabulü 142
D. VERGİ DAVALARI 142
1. Vergi Davasının Nitelikleri 142
2. Vergi Davasının Ön Koşulları 143
a. Göreve İlişkin Koşullar 144
b. Yetkiye İlişkin Koşullar 145
c. Konuya İlişkin Koşullar 145
d. Taraflara İlişkin Koşullar 146
e. Süreye İlişkin Koşullar 147
f. Biçime İlişkin Koşullar 147
3. Vergi Davasının Esasına İlişkin Koşullar 147
4. Vergi Davasının Açılmasının Etkileri 148
5. Vergi Davasının Sonuçları 149
E. İDARÎ YARGI KARARLARININ UYGULANMAMASINDAN KAYNAKLANAN
TAZMİNAT DAVASI 150
1. İdarî Yargı Kararlarının Uygulanmamasından Kaynaklanan
Tazminat Davasının Nitelikleri 150
2. İdarî Yargı Kararlarının Uygulanmamasından Kaynaklanan
Tazminat Davalarına Neden Olan Durumlar 152
3. İdarî Yargı Kararlarının Uygulanmamasından Kaynaklanan
Tazminat Davalarının Ön Koşulları 153
a. Göreve İlişkin Koşullar 153
b. Yetkiye İlişkin Koşullar 154
c. Taraflara İlişkin Koşullar 155
(1) Davacı 155
(2) Davalı 155
d. Süreye İlişkin Koşullar 155
e. Biçime İlişkin Koşullar 159
4. İdarî Yargı Kararlarının Uygulanmamasından Kaynaklanan
Tazminat Davalarının Esasına İlişkin Koşullar 159
5. İdarî Yargı Kararlarının Uygulanmamasından Kaynaklanan
Tazminat Davalarının Sonuçları 160
a. Davanın Reddinin Sonuçları 160
b. Davanın Kabulünün Sonuçları 160
6. İdarî Yargı Kararlarının Uygulanmamasından Kaynaklanan
Tazminat Davalarının Yerine Getirilmesi 161
F. TESPİT DAVASI 162
G. İDARÎ SÖZLEŞMELERDEN DOĞAN DAVALAR 164
1. İdarî Sözleşmelerden Doğan Davaların Nitelikleri 164
a. Sözleşme Öncesi Hazırlık İşlemlerine İlişkin Davalar 166
b. Sözleşmenin Uygulanmasına İlişkin Davalar 167
(1) Sözleşmenin Taraflarının Açabileceği Davalar 167
(2) Üçüncü Kişilerin Açabileceği Davalar 167
c. Sözleşme Sona Erdikten Sonra Açılabilecek Davalar 169
2. İdarî Sözleşmelerden Doğan Davaların Ön Koşulları 169
a. Göreve İlişkin Koşullar 169
b. Yetkiye İlişkin Koşullar 169
c. Konuya İlişkin Koşullar 170
d. Taraflara İlişkin Koşullar 170
e. Süreye İlişkin Koşullar 170
f. Biçime İlişkin Koşullar 171
3. İdarî Sözleşmelerden Doğan Davaların Esasa İlişkin Koşulları 171
4. İdarî Sözleşmelerden Doğan Davaların Sonuçları 171
5. İdarî Sözleşmelerden Doğan Davalarda Verilen Kararların Yerine
Getirilmesi 171
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İDARÎ YARGILAMAYA HÂKİM OLAN İLKELER VE İLK DERECE İDARÎ
YARGILAMANIN AŞAMALARI
I. İDARÎ YARGILAMANIN GENEL İLKELERİ 175
A. YAZILILIK İLKESİ (EVRAK ÜZERİNDEN İNCELEME) 175
B. İVEDİ YARGILAMA İLKESİ 176
C. RE’SEN (KENDİLİĞİNDEN) ARAŞTIRMA İLKESİ 178
D. SAVCILIK MÜESSESESİNİN BULUNMA İLKESİ 181
E. BASİT VE AZ MASRAFLI OLMASI İLKESİ 182
II. İDARÎ DAVALARIN AÇILMASI 183
A. İDARÎ DAVA DİLEKÇESİNDE YER ALMASI GEREKEN UNSURLAR 183
1. Mahkeme Başkanlığının Adı 184
2. Davanın Görülmesi Esnasında Talep Edilecek Ara Kararlara İlişkin
Ön Bilgi 185
3. Tarafların, Varsa Vekillerin veya Temsilcilerin Bazı Bilgileri 186
4. Davanın Türü 188
5. İdarî İşlemin Yazılı Bildirim Tarihi 188
6. Davanın Konusu 189
7. Davanın Sebepleri 191
8. Deliller 191
9. Sonuç ve İstem (Netice–i Talep) 192
10. İmza 193
B. İDARÎ DAVALARA İLİŞKİN DİLEKÇE NÜSHALARI VE EKLERİ İLE
DİLEKÇELERİN VERİLEBİLECEĞİ YERLER 194
1. Davanın Açıldığı Mahkeme Başkanlığı 196
2. İdare veya Vergi Mahkemesi Başkanlığı 197
3. Asliye Hukuk Mahkemeleri 197
4. Türk Konsoloslukları 198
5. UYAP 199
C. TEK DİLEKÇE İLE AÇILABİLECEK İDARÎ DAVALAR 200
1. Birden Fazla İşleme Karşı Aynı Dilekçe ile Dava Açılması 200
2. Birden Fazla Kişinin Aynı Dilekçe ile Dava Açması 207
3. İptal ve Tam Yargı Davalarının Birlikte Açılması 208
4. Düzenleyici İşlemle Uygulaması Olan Bireysel İşleme Karşı Birlikte
Dava Açılması 208
D. DİLEKÇENİN İLGİLİ YERLERE VERİLMESİ ÜZERİNE YAPILACAK ÖN
İŞLEMLER 210
1. Dilekçenin Kayda Alınması 210
2. Masraflarda Eksikliklerin Giderilmesi 211
E. İDARÎ DAVA DİLEKÇESİ ÜZERİNE İLK İNCELEME VE MAHKEME
BAŞKANLIKLARININ KARARLARI 214
1. Görev ve Yetki 217
a. Görev Konusunda Yapılan İlk İnceleme 219
(1) Görev Kavramı 219
(2) İdarî Yargıda Görevli Mahkemeler 220
(a) Genel Görevli Mahkemeler: İdare Mahkemeleri 220
(b) Özel Görevli Mahkemeler 220
(i) Danıştay 220
(ii) Vergi Mahkemeleri 222
(iii) Bölge İdare Mahkemeleri 223
(c) Tek Hâkimle Görülecek Davalar 223
(3) İdarî Yargının Görev Alanına Girmeyen Uyuşmazlıklar 225
(a) Yasama Organının Yasama İşlevine Giren İşlemleri 226
(b) Yargı Organının Yargısal İşleve Giren İşlemleri 226
(c) Yürütme Organının Salt Siyasal Kararları 226
(d) İdarenin Özel Hukuk Sözleşmelerinden Kaynaklanan
Uyuşmazlıklar 226
(e) İdarenin Gerçek Kişilere ve Özel Hukuk Tüzel
Kişilerine Karşı Açtığı Davalar 228
(f) Kamu Görevlilerine Karşı Açılan Rücu Davaları 229
(g) Kamulaştırma İşleminden Kaynaklanan Bazı Davalar 229
(h) Hukukî El Atmadan Kaynaklı Davalar 231
(ı) Tapu Sicilinin Yanlış Tutulmasından Kaynaklanan
Davalar 232
(i) Nüfus Sicilinden Kaynaklanan Davalar 232
(j) İcra İflas Memurlarının Kusurundan Kaynaklanan
Davalar 233
(k) Koruma Tedbirleri Nedeniyle Devlete Açılacak
Tazminat Davaları 233
(l) Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’ndan Kaynaklanan
Davalar 233
(m) Kabahatler Kanunu’ndan Kaynaklanan İdarî Para
Cezalarına İtirazlar 234
(n) Kadastro Kanunu’nun Uygulamasından Kaynaklanan
Davalar 236
(o) Karayolları Trafik Kanunu’ndan Kaynaklanan Davalar 237
(ö) Fiili Yol Uygulamalarından Kaynaklanan Davalar 238
(p) Seçimle İlgili Uyuşmazlıklar 239
(r) Anayasa Kısıntısı Kapsamındaki İşlemler 240
(4) Görev Konusunda Yapılan İlk İncelemenin Sonucu 240
(a) Açılan Davanın İdarî Yargının Görev Alanının Dışında
Olması 241
(b) Açılan Davanın İdarî Yargının Görev Alanı İçinde
Olmakla Birlikte Yanlış İdarî Yargı Yerinde Açılmış
Olması 241
(c) İdarî Yargı Yerlerinin Görev Alanına Giren Bir Davanın
Adlî Yargı Yerlerinde Açılmış Olması 242
(5) İlk Derece İdarî Yargı Yerleri Arasında Çıkan Görev
Uyuşmazlıkları 243
(a) Görev Uyuşmazlığının Çıkışı 243
(b) Görev Uyuşmazlığı Biçimleri 245
(i) Olumlu Görev Uyuşmazlığı 245
(ii) Olumsuz Görev Uyuşmazlığı 246
(c) Görev Uyuşmazlıklarının Giderilmesi 246
(i) İdare ve Vergi Mahkemeleri Arasında 246
(ii) Danıştay ile İdare ve Vergi Mahkemeleri
Arasında 248
(d) İlk Derece İdarî Yargı Mahkemelerinin Görev
Konusunda Direnmeleri 249
b. Yetki Konusunda Yapılan İlk İnceleme 250
(1) Genel Yetki Kuralı ve Genel Yetkili Mahkeme 251
(2) Özel Yetki Kuralları ve Özel Yetkili Mahkemeler 254
(a) Kamu Görevlileriyle İlgili Davalarda Yetki 254
(b) Taşınmaz Mallara İlişkin Davalarda Yetki 256
(c) Kamu İdarelerine İlişkin Davalarda Yetki 259
(d) Taşınır Mallara İlişkin Davalarda Yetki 259
(e) Askerî Hizmete İlişkin İdari İşlem ve Eylemlerden
Doğan Uyuşmazlıklarda Yetki 260
(f) Tam Yargı Davalarında Yetki 261
(i) İdarî Sözleşmelerden Kaynaklanan Tam Yargı
Davalarında Yetki 261
(ii) İdarî İşlemlerden Kaynaklanan Tam Yargı
Davalarında Yetki 262
(iii) Bayındırlık ve Ulaştırma Gibi İdarî Hizmetlerden
Kaynaklanan Tam Yargı Davalarında Yetki 263
(iv) İdarî Eylemlerden Doğan Tam Yargı Davalarında
Yetki 264
(v) Diğer Hâllerden Kaynaklanan Tam Yargı
Davalarında Yetki 264
(g) Danıştay İçtihadıyla Geliştirilen Yetki Kuralı 265
(3) Yetki Konusunda Yapılan İlk İncelemenin Sonucu 265
(4) İlk Derece İdarî Yargı Yerleri Arasında Çıkan Yetki
Uyuşmazlıkları 265
(a) Yetki Uyuşmazlığının Çıkışı 265
(b) Yetki Uyuşmazlığı Biçimleri 266
(i) Olumlu Yetki Uyuşmazlığı 266
(ii) Olumsuz Yetki Uyuşmazlığı 267
(c) Yetki Uyuşmazlıklarının Giderilmesi 267
(i) Danıştay’da Çözümlenen Yetki Uyuşmazlıkları 267
(ii) Bölge İdare Mahkemelerinde Çözümlenen Yetki
Uyuşmazlıkları 268
d. İdare ve Vergi Mahkemelerinin Yetki Konusunda Direnmeleri 269
2. İdarî Merci Tecavüzü 269
3. Ehliyet 273
a. Objektif (Genel) Ehliyet 274
(1) Davada Taraf Olma Ehliyeti 274
(2) Dava Açabilme Ehliyeti 276
b. Subjektif (Özel) Ehliyet 279
(1) Menfaat İhlali 279
(2) Hak İhlali 289
c. İdarî Yargıda Tarafların Kişilik veya Niteliğinde Değişiklik 290
4. Kesin ve Yürütülmesi Gereken İşlem 292
5. Süre Aşımı 295
a. İdarî Dava Açma Süreleri 295
(1) Genel Dava Açma Süreleri 295
(2) Özel Dava Açma Süreleri 296
b. İdarî Dava Açma Sürelerinin Hesaplanması 297
c. İdarî Dava Açma Sürelerinin Başlangıcı 298
(1) İptal Davalarında Sürenin Başlangıcı 298
(a) Birel İşlemler 298
(b) Düzenleyici İşlemler 301
(c) İlan Yoluyla Tebliğ 302
(d) İdarî Davaya Konu Olabilecek Bir İşlem veya Eylemin
Yapılmasına Yönelik Başvuru (İYUK Madde 10
Başvurusu) 303
(2) Tam Yargı Davalarında Sürenin Başlangıcı 308
(a) İdarî İşlemden Kaynaklı Tam Yargı Davalarında
Sürenin Başlangıcı 308
(i) İdarî İşlemden veya İdarî İşlemin Uygulanmasına
Kaynaklanan Tam Yargı Davalarında Sürenin
Başlangıcı 309
(ii) İptal ve Tam Yargı Davalarının Birlikte Açılması
Durumunda Sürenin Başlangıcı 310
(iii) İptal Davasının Sonuçlanması Üzerine Açılan
Tam Yargı Davasında Sürenin Başlangıcı 310
(b) İdarî Eylemlere Karşı Açılacak Tam Yargı Davalarında
Sürenin Başlangıcı 311
(c) İdarî Sözleşmelerden Kaynaklanan Tam Yargı
Davalarında Sürenin Başlangıcı 316
d. Sürelere İlişkin Genel Esaslar 316
e. Dava Açma Süresine Yönelik Özel Durumlar 318
(1) Mücbir Sebep 318
(2) Dava Açma Süresinin Kesilmesi 319
(3) Dava Açma Süresinin Yenilenmesi 319
(4) Dava Açma Süresinin Durması 321
(5) Anayasa’nın 40. Maddesinin II. Fıkrasının Dava Açma
Süresine Etkisi ve İçtihadın Birleştirilmesi Kararı 324
(a) Dava Açma Süresinin Kararda Yanlış Gösterilmesi 325
(b) Dava Açma Süresinin Belirtilmemesi 325
(7) Görevsiz Yargı Koluna Başvurulması 327
(8) İdarî İzin 330
(9) İhtirazi Kayıtla Ödeme Durumu 331
6. Husumet 331
7. İYUK’un 3. ve 5. Maddelerine Aykırılık 336
F. DOSYANIN TEKEMMÜLÜ 339
1. Tebligat ve Cevap Verme 339
2. İddia ve Savunmaların Genişletilmesi Yasağı 341
G. İDARÎ YARGIDA BAĞLANTILI DAVALAR 344
1. Bağlantı Şartları 344
2. Bağlantı Usulü 346
3. Bağlantı İsteminin Reddine İlişkin İtiraz 348
4. Davaların Ayrılması 348
H. DAVA AÇMANIN SONUÇLARI 349
1. Derdestlik 349
2. Hak Düşürücü Sürenin Kesilmesi 351
3. Hüküm Verme Zorunluluğu 352
III. DAVA AÇMA SÜRECİNDE TARAF İSTEKLERİ 352
A. İVEDİLİK GEREKTİREN TARAF İSTEKLERİ 352
1. Tarafların Delil Tespitine Yönelik İstekleri 352
a. İdarî Yargıda Deliller 352
(1) İspat ve Delil 353
(a) İspat 353
(b) Delil 355
b. İdarî Yargıda Delil Tespiti 356
(1) İdarî Dava Açmadan Önce 356
(2) İdarî Dava Açtıktan Sonra 357
c. İdarî Yargıda Delil Türleri 358
(1) Bilirkişi 358
(2) Keşif 361
(3) Diğer Deliller 362
(a) Belge 362
(b) Tanık 363
(c) Kesin Hüküm 364
(d) Yemin ve İkrar 364
2. Yürütmenin Durdurulması 365
a. Yürütmenin Durdurulması Kavramı 365
b. Yürütmenin Durdurulması Türleri 366
(1) Geçici Yürütmenin Durdurulması 367
(2) Esas Karar Verilinceye Kadar Yürütmenin Durdurulması 369
c. Yürütmenin Durdurulması Kararlarının Nitelikleri 369
d. Yürütmenin Durdurulmasının Şartları 370
(1) Yürütmenin Durdurulmasının Şekil Şartları 370
(2) Yürütmenin Durdurulmasının Esasa İlişkin Şartları 371
(a) Telafisi Güç veya İmkânsız Zarar 371
(b) Açıkça Hukuka Aykırılık 371
e. Yürütmenin Durdurulması Talebinin Karara Bağlanması 372
f. Yürütmenin Durdurulmasına İlişkin Kararlara Karşı İtiraz 372
f. Yürütmenin Durdurulması Talep Edilen Davaların Görülüş
Biçimi 374
g. Yürütmenin Durdurulması Kararlarının Sonuçları 374
h. Yürütmenin Durdurulmasının Sınırlanması 374
B. İVEDİLİK GEREKTİRMEYEN TARAF İSTEMLERİ 375
1. Kişilerin İdarî Yargı Davasına Katılması 375
a. Davanın İhbarı 375
b. Davaya Müdahale 377
(1) Asli Müdahale 378
(2) Fer’i Müdahale 378
(3) İdarî Yargıda Davaya Müdahale 380
2. İdari Yargılama Usulünde Duruşma 383
3. Davanın Değerinin Artırılması 388
4. Davaya Son Veren Taraf İşlemleri 390
a. Davadan Feragat 390
b. Davanın Kabulü 395
IV. İDARÎ YARGIDA ÖZEL YARGILAMA USULLERİ 397
A. İVEDİ YARGILAMA USULÜ 397
B. MERKEZÎ VE ORTAK SINAVLARA İLİŞKİN YARGILAMA USULÜ 401
C. ASKERÎ HİZMETE İLİŞKİN İDARÎ İŞLEM VE EYLEMLERDEN DOĞAN
UYUŞMAZLIKLARA DAİR HÜKÜMLER 405
BEŞİNCİ BÖLÜM
İDARÎ YARGIDA DAVALARIN SONUÇLANMASI
I. DAVALARIN HÜKÜM DIŞINDA SONUÇLANMASI 409
A. DAVANIN KONUSUZ KALMASI 409
1. Menfaat İlişkisinin Kesilmesi 409
2. Dava Konusu İdarî İşlemin Geri Alınması 410
3. Tazminatın Ödenmesi 411
4. Taraflardan Birinin Ölmesi ya da Tüzel Kişiliğin Sona Ermesi 411
B. DAVANIN AÇILMAMIŞ SAYILMASI 411
II. DAVANIN HÜKÜMLE (KARARLA) SONUÇLANMASI 412
A. MAHKEME KARARLARININ TÜRLERİ 412
1. Ara Kararlar 413
2. Nihai Kararlar 413
a. Esasa İlişkin Nihai Kararlar 413
b. Usule İlişkin Nihai Kararlar 414
B. İDARİ YARGILAMA USULÜNDE HÜKÜM 414
1. Karar Verme Usulü 414
2. Kararların İçeriği 415
3. Kararların Saklanması ve Tebliği 416
4. Açıklama 416
5. Yanlışlıkların Düzeltilmesi 418
III. İDARÎ YARGIDA KARARLARIN SONUÇLARI VE UYGULANMASI 419
A. KARARLARIN SONUÇLARI 420
1. İptal Davalarında Kararların Sonuçları 420
2. Tam Yargı Davalarında Kararların Sonuçları 423
B. KARARLARIN UYGULANMASI 424
1. İptal Kararlarının Uygulanması 425
a. İdarenin Yeni Bir İşlem Yapmak Zorunda Olmadığı Durumlar 425
b. İptal Kararının Aynı Sonucu Doğuracak Yeni İşlem Yapılmasına
Engel Olmadığı Durumlar 426
c. İptal Edilen İşlemin Aksine İşlem Yapmanın Zorunlu Olduğu
Durumlar 426
d. İptal Kararı ile İlgili Olanların Hukukî Durumlarında Değişiklik
Yapılmasını Zorunlu Kılan Durumlar 426
e. İptal Kararının Uygulanmasının İmkânsız Olduğu Durumlar 427
2. Tam Yargı Kararlarının Uygulanması 428
3. Kararların Uygulanması ve Süresi 429
ALTINCI BÖLÜM
İDARÎ YARGIDA KANUN YOLLARI
I. KANUN YOLU KAVRAMI 433
II. KANUN YOLLARININ ÇEŞİTLERİ 434
A. ARA KARARLARA KARŞI KANUN YOLLARI 435
1. Yürütmenin Durdurulmasına İlişkin Kararlara İtiraz 435
2. Bağlantı İsteminin Reddine İlişkin İtiraz 435
B. NİHAİ KARARLARA KARŞI KANUN YOLLARI 436
1. Olağan Kanun Yolları 436
a. İstinaf 436
(1) İstinaf Kavramı 436
(a) İstinafa Yönelik Eleştiriler 438
(b) İstinafın Yargılama Sistemine Faydalı olacağına
Yönelik Görüşler 438
(2) İstinaf Edilemeyecek Nihai Kararlar 439
(a) Konusu 5 bin Türk Lirasını Geçmeyen İdarî Davalar 439
(b) Doğrudan Temyiz Edilebilecek Olan İdare
Mahkemesi Kararları 440
(c) Danıştay’ın İlk Derece Mahkemesi Olarak Görev
Yaptığı Davalarda Verdiği Kararlar 440
(d) Diğer Yasalara Göre Kanun Yolu Kapalı Davalar 441
(3) İstinaf Süresi 441
(4) İstinaf Usulü 442
(a) İstinaf Harç ve Giderlerinin Tamamının Ödenmemesi 443
(b) İstinaf Dilekçesindeki Eksikliklerin Giderilmesi 443
(c) İstinafın Süresinde Yapılmaması 444
(d) İstinaf Tabi Kararlardan Olmaması 445
(5) İstinaf Sonucunda Verilen Karar Türleri 445
(a) İstinaf Talebinin Reddi Kararı 445
(b) Kaldırma ve Yeniden Karar Verme 446
(c). Kaldırma ve Gönderme Kararı 446
(b). Temyiz 448
(1) Temyiz Kavramı 448
(2) Temyiz Edilebilecek Kararlar 449
(a) Danıştay’ın İlk Derece Mahkemesi Olarak Verdiği
Nihai Kararlar 450
(b) İstinaf Kanun Yolunda Verilen Bazı Nihai Kararlar 451
(c) İYUK 20/A ve 20/B Maddeleri Uyarınca Verilen Nihai
Kararlar 456
(d) Diğer Yasalara Göre Temyizi Mümkün Olan Kararlar 456
(3) Temyiz edilemeyecek kararlar 457
(4) Temyiz Usulü 457
(a) Temyiz Başvurusu 457
(b) Temyiz Başvurusu Yapabilecekler 458
(c) Temyiz Süreleri 458
(d) Temyiz Dilekçesi 459
(e) Temyizden Vazgeçme 460
(f) Temyiz Mercileri 461
(5) Temyiz Sebepleri 461
(a) Görev ve Yetki Dışında Bir İşe Bakılmış Olması 462
(b) Hukuka Aykırı Karar Verilmesi 462
(c) Usul Hükümlerinin Uygulanmasında Kararı
Etkileyebilecek Nitelikte Hata veya Eksikliklerin
Bulunması 463
(6) Temyiz İncelemesi Sonuçları 463
(a) Onama Kararı 464
(b) Düzelterek Onama Kararı 464
(c) Kısmen Onama – Kısmen Bozma Kararı 464
(d) Bozma Kararı 465
(7). Temyize Konu Edilen Kararı Veren Yargı Merciin Tutumu 465
(a) Bozma Kararına Uyulması 465
(b) Israr Kararı 466
(8) Aleyhe Bozma Yasağı 467
(9) İstinaf ve Temyiz Aşamasında Yürütmenin Durdurulması 469
2. Olağanüstü Kanun Yolları 470
a. Yargılanmanın Yenilenmesi 471
(1) Tanımı ve Niteliği 471
(2) Gerekliliği 471
(3) Yargılamanın Yenilenmesi İçin Gereken Koşullar 472
(4). Yargılamanın Yenilenmesi İstenemeyen Kararlar 473
(5) Yargılamanın Yenilenmesinin Nedenleri ve Bu Nedenlere
İlişkin Başvuru Süreleri 475
(a) Bir Belgenin Kararın Verilmesinden Sonra Ele
Geçirilmiş Olması 476
(b) Belgenin Sahteliği 477
(c) Karara Esas Alınan İlamın Ortadan Kalkması 477
(d) Bilirkişinin Bilerek Gerçeğe Aykırı Rapor Vermesi 478
(e) Hile Kullanılmış Olması 478
(f) Vekil veya Temsilci Olmayan Kimseler ile Davanın
Görülmesi ve Hükme Bağlanması 479
(g) Çekinme 479
(h) Birbirine Aykırı Hükümler 480
(i) Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararı 480
(6) Yargılamanın Yenilenmesinde Taraflar 481
(a) Yargılamanın Yenilenmesini İsteme Yetkisi 481
(b) Yargılamanın Yenilenmesinde Karşı Taraf 483
(7) Yargılamanın Yenilenmesi Yöntemi 483
(8). Yargılamanın Yenilenmesi Üzerine Verilen Kararlar ve
Sonuçları 486
b. Kanun yararına temyiz 487
(1) Kanun Yararına Temyiz Kavramı 487
(2) Kanun Yararına Temyizin Hukukî Niteliği 489
(3) Kanun Yararına Temyizin Amacı 489
(4). Kanun Yararına Temyizin Şartları 490
(a) İdare ve Vergi Mahkemeleri ile Bölge İdare
Mahkemelerinin Verdiği Bir Karar Olmalı 491
(b) Karar Kesin Olarak Verilmeli ya da İstinaf veya
Temyiz İnceleme–Sinden Geçmeden Kesinleşmeli 491
(c) Niteliği Bakımından Yürürlükteki Hukuka Aykırı Bir
Sonucu İfade Etmeli 491
(5) Kanun Yararına Temyiz Usulü 493
(a) Kanun yararına temyiz Yoluna Başvuru 493
(b) Kanun Yararına Temyizde Yetkili Makamlar 493
(c) Danıştay’ın Kanun Yararına Temyiz İncelemesi 494
(d) Süre 495
(6) Kanun Yararına Temyizin Hukuki Etkileri 495
II. İDARÎ YARGIDA NİHAİ KARARIN KESİNLEŞMESİ 496
A. KESİN HÜKÜM KAVRAMI 496
B. KESİN HÜKÜM ÇEŞİTLERİ 498
1. Şekli Anlamda Kesin Hüküm 498
2. Maddî Anlamda Kesin Hüküm 499
C. KESİN HÜKMÜN ETKİSİ 501
1. Kesin Hükmün Mutlak Etkisi 501
2. Kesin Hükmün Nispi Etkisi 501
D. İDARÎ YARGIDA KESİN HÜKÜM 502
1. İptal Davalarında Kesin Hüküm 502
a. İlk İnceleme Usulünde Kesin Hüküm 502
b. Esastan İncelemede Kesin Hüküm 505
c. İptal Kararında Kesin Hüküm 506
2. Tam Yargı Davalarında Kesin Hüküm 507
III. ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARININ İDARÎ YARGIYA ETKİSİ 508
A. Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru 508
1. Genel Olarak Bireysel Başvuru 508
a. Bireysel Başvuru Kavramı 508
(1) Bireysel Başvurunun Hukuki Niteliği 508
b. Bireysel Başvurunun Şartları 509
(1) Esasa İlişkin Şartlar 510
(a) AİHS ve Bu Sözleşmeye Ek Protokollerde Yer Alan
Hakların İhlali 510
(b) Kamu Gücü İşlemi 510
(c) Güncel ve Kişisel Bir Hakkın İhlali 511
(d) Olağan Kanun Yollarının Tüketilmesi 511
(2) Şekle İlişkin Esaslar 511
(a) Görevli ve Yetkili Mahkeme 511
(b) Başvuru Şekli ve Süresi 512
c. Bireysel Başvurunun İncelenmesi ve Anayasa Mahkemesinin
Kararı 513
d. İdarî Yargıya İlişkin Bireysel Başvuru Kararları 513
2. Anayasa Mahkemesinin İptal Kararlarının İdarî Yargıya Etkisi 518
3. İdarî Yargıya İlişkin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Bazı
Örnek Kararları 524
a. AİHM, Başvuru No: 59601/09, Eşim/ Türkiye, K.T. 17.09.2013 524
b. AİHM, Başvuru No: 36073/04, Fazlı Aslaner/ Türkiye, K.T.
4.3.2014 526
c. AİHM, Başvuru No: 44088/04, Menemen Minibüsçüler
Odası/ Türkiye, K.T. 9.12.2008 529
d. AİHM, Başvuru No: 52658/99, Mehmet ve Suna Yiğit/
Türkiye, K.T. 17.7.2007 531
e. AİHM, Başvuru No: 29921/96, Büker/ Türkiye, K.T.
24.10.2000 533
DİLEKÇE ÖRNEKLERİ 537
KAYNAKLAR 543
DİZİN 551 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
