|
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ V
İÇİNDEKİLER VII
KISALTMALAR XVII
GİRİŞ 1
BİRİNCİ BÖLÜM İNSAN HAKLARININ TARİHSEL DEĞERLENDİRİLMESİ
1.1. HAK KAVRAMI 5
1.1.1. Hak Kavramının Tanımı 5
1.2. İNSAN HAKLARI 6
1.2.1. İnsan Hakları Kavramı 6
1.2.1.1. İnsan Haklarının Bireysellik Özelliği 7
1.2.1.2. İnsan Haklarının Doğuştan Olma Özelliği 8
1.2.1.3. İnsan Haklarının Evrensel Olma Özelliği 8
1.2.1.4. İnsan Haklarının Devredilemez ve Vazgeçilemez Özelliği 9
1.2.2. İnsan Haklarının Sınıflandırılması 9
İKİNCİ BÖLÜM İNSAN HAKLARINDAN OLAN SAĞLIK HAKKI
2.1. SAĞLIK 13
2.1.1. Sağlık Kavramının Tanımı 13
2.2. SAĞLIK HAKKI 14
2.2.1. Sağlık Hakkı Kavramı 14
2.2.2. Uluslararası Boyutuyla Sağlık Hakkının Açıklanması 16
2.2.3. Ulusal Boyutuyla Sağlık Hakkının Açıklanması 20
2.3. ULUSLARARASI BELGELERDESAĞLIK HAKKI 22
2.3.1. Birleşmiş Milletler Dünya Sağlık Örgütü 22
2.3.2. İnsan Hakları Evrensel Beyanamesi 23
2.3.3. Ekonomik Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi 25
2.3.4. Avrupa Sosyal Şartı 26
2.3.5. Amerikan İnsan Hakları Bildirisi 27
2.3.6. Afrika İnsan ve Halkların Hakları Şartı 28
2.4. ULUSAL BELGELERDE SAĞLIK HAKKI 28
2.4.1. Anayasamızda Sağlık Hakkı 28
2.5. AİHM KARARLARINDASAĞLIK HAKKI 31
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM HASTA VE HEKİM HAKLARI
3.1. HASTA HAKLARI 39
3.1.1. Hasta Hakları Tarihsel Gelişimi 39
3.2. ULUSLARARASI BELGELERDE HASTA HAKLARI 42
3.2.1. Lizbon Bildirgesi (Hasta Hakları Bildirgesi–1981) 42
3.2.2. Amsterdam Bildirgesi (Avrupa’da Hasta Haklarının Geliştirilmesi Bildirgesi –1994) 43
3.2.3. Bali (1995) ve Santiago (2005) Bildirgeleri 43
3.3. ANAYASA VE KANUN BOYUTUYLA HASTA HAKLARI 44
3.3.1. Anayasal Düzlemde Hasta Hakları 44
3.3.2. Kanun Boyutuyla Hasta Hakları 46
3.4. HASTA HAKLARI YÖNETMELİĞİ 47
3.4.1. Genel Olarak 47
3.4.2. Sağlık Hizmetlerinden Faydalanma Hakkı 49
3.4.2.1. Bilgi İsteme 49
3.4.2.2. Sağlık Kuruluşunu Seçme ve Değiştirme 50
3.4.2.3. Personeli Tanıma, Seçme ve Değiştirme 51
3.4.2.4. Öncelik Sırasının Belirlenmesini İsteme 52
3.4.2.5. Tıbbi Gereklilikler Dışında Müdahale Yasağı ve Ötenazi yasağı 52
3.4.3. Sağlık Durumu İle İlgili Bilgi Alma Hakkı 52
3.4.4. Hasta Haklarının Korunması 53
3.4.4.1. Mahremiyete Saygı Gösterilmesi 53
3.4.5. Tıbbi Müdahalede Hastanın Rızası 54
3.5. HEKİM HAKLARI 57
3.5.1. Genel Olarak 57
3.5.2. Hekimin Sağlık Hizmeti Sunduğu Kişi ve Topluma İlişkin Hakları 59
3.5.3. Hekimin Çalıştığı, Sağlık Hizmetinin Üretildiği, Sunulduğu ve Finanse Edildiği Kurumlara İlişkin Hakları 60
3.5.4. Hekim Haklarının Tanımlanması 61
3.5.4.1. Sağlıklı ve Güvenli Bir Ortamda Çalışma Hakkı 61
3.5.4.2. Hekimlerin Mesleki Bilgi ve Becerisini Geliştirmesi 62
3.5.4.3. Hekimin Etik İlkelere Bağlı Olma Hakkı 64
3.5.4.4. Hekimin Mesleki Bağımsızlığını ve Özerkliğini Koruma Hakkı 65
3.5.4.5. Hekimin Hasta Seçme Hakkı ve Hizmetten Çekilme 67
3.5.4.6. Hekimin Danışma Hakkı 68
3.5.4.7. İyileşme Garantisi Vermeme Hakkı 69
3.5.4.8. Hekimin Yönetsel Süreçlere Katılma Hakkı 70
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM TIBBİMÜDAHALE
4.1. TIBBİ UYGULAMAYI GERÇEKLEŞTİREBİLECEK YETKİLİKİŞİLER 72
4.2. AYDINLATILMIŞ ONAM 74
4.2.1. Aydınlatma 74
4.2.1.1. Aydınlatma Yükümlülüğünün Hukuksal Temelleri 76
4.2.1.2. Aydınlatma Yükümlülüğünün Tarafları 81
4.2.1.3. Aydınlatma Yükümlülüğünde Zaman 82
4.2.1.4. Aydınlatma Yükümlülüğünde Kapsam 83
4.2.1.5. Aydınlatmanın Usülü 85
4.2.1.6. Aydınlatma türleri: 86
4.2.1.6.1. Tedavi Aydınlatması 86
4.2.1.6.2. Karar Aydınlatması 87
4.2.1.6.3. Risk Aydınlatması 88
4.2.1.7. Aydınlatmanın Mümkün Olmadığı Durumlar 89
4.2.1.8. Aydınlatma Zorunluluğun Bulunmadığı Durumlar 90
4.2.1.8.1. Aydınlatmadan Vazgeçme 90
4.2.1.8.2. Hastanın Bilgisinin Bulunması 91
4.2.1.8.3. Aydınlatmanın Olumsuz Etkide Bulunması 91
4.2.1.8.4. Acil Durumlar 92
4.2.1.9. Hukuka Aykırı Yapılan Aydınlatmanın Sonuçları 93
4.2.2. Rıza 94
4.2.2.1. Rızanın Şekli 95
4.2.2.2. Rıza Verme yetkisi 97
4.2.2.3. Rızanın Kapsamı 101
4.2.2.4. Rızanın Aranmadığı Haller 102
4.2.2.5. Rızayı Sakatlayan Haller 114
4.2.2.6. Aydınlatılmış Rıza formları ve Etkileri 114
4.3. TIBBİ MÜDAHALENİN BİLİMSEL VERİLERLE YAPILMASI 117
4.3.1. Tıbbı Müdahalenin Tıbben Gerekli Olması 117
4.3.2. Tıbbi Müdahalenin Objektif Bilimsel Veriler Işığında Yapılması 118
4.4. TIBBİ MÜDAHALE TÜRLERİ 119
4.4.1. Tanıya Yönelik Tıbbi Müdahaleler 119
4.4.2. Tedaviye Yönelik Tıbbi Müdahaleler 120
4.4.3. Koruma Amaçlı Tıbbi Müdahaleler 120
4.4.4. Hukuki İşlemlerin Gerçekleştirilmesi Amacıyla Yapılan Tıbbi Müdahaleler 120
4.4.5. Özellikli Tıbbi Müdahaleler 121
4.4.5.1. Estetik Amaçlı Tıbbi Müdahaleler 121
4.4.5.2. Organ ve Doku Nakilleri 122
4.4.5.2.1. Ölüden organ ve doku alınması 123
4.4.5.2.2. Canlılardan Organ ve Doku Alınması 127
4.4.5.3. Gebelik Sonlandırılması 129
4.4.5.4. Sterilizasyon ve Kastrasyon 130
4.4.5.5. Cinsiyet Değişikliklerine Yönelik Tıbbi Müdahaleler 131
4.4.5.6. Üremeye Yardımcı Olmak İçin Yapılan Tıbbi Müdahaleler 132
4.4.5.7. Araştırma ve Deneme Amaçlı Tıbbi Müdahaleler 135
4.5. HATALI TIBBİ MÜDAHALELER 139
4.5.1. Tıbbi Standart 140
4.5.2. Tıbbi Uygulama Hataları 142
4.5.2.1. Teşhis Hataları 143
4.5.2.2. Tedavi Hataları 145
4.5.2.3. Yönetim Organizasyonuyla İlgili Hatalar 146
BEŞİNCİ BÖLÜM HASTA HEKİM İLİŞKİSİNDE HEKİMİN SORUMLULUĞU
5.1. HEKİMLERİN ÖZEL HUKUK BAĞLAMINDA SORUMLULUĞU 149
5.1.1. Hastanın Doğrudan Serbest Çalışan Hekime Başvurması 150
5.1.1.1. Hasta Hekim ilişkisinin Sözleşme Boyutu 150
5.1.1.1.1. Sözleşmenin Taraflarının Serbest Çalışan Hekimler Ve Hasta Olarak Belirlenmesi 152
5.1.1.1.2. Hekimin Tıbbî Müdahale Amaçlı Edimleri Üstlenmesi 152
5.1.1.1.3. Hekimin Edim Borcunu Hastanın Adına Yapması Ve Riske Katlanmaması 153
5.1.1.1.4. Hastanın Ödeyeceği Bedelin Belirli / Belirlenebilir Olması 153
5.1.1.1.5. Hasta İle Hekimin Anlaşması 153
5.1.1.2. Hekimin Sözleşmeden Kaynaklanan Hukuki Sorumluluğu 154
5.1.1.2.1. Hasta Hekim Arasında Sözleşmenin Varlığı 155
5.1.1.2.2. Hekimlik Sözleşmesinin İhlali 156
5.1.1.2.3. Hekimin Tıbbi Meslek Kusuru 157
5.1.1.2.4. Zarar 158
5.1.1.2.5. Uygun İlliyet Bağı: 159
5.1.1.3. Hekimin Sözleşme Dışı Sorumluluğu 160
5.1.1.3.1. Haksız Fiil 160
5.1.1.3.2. Hekimin Vekâletsiz İş Görmeden Dolayı Sorumluluğu 162
5.1.1.3.3. Eser Sözleşmesinden Dolayı Hekimin Sorumluluğu 164
5.1.2. Özel Sağlık Kuruluşlarında Sağlık Hizmeti Veren Hekimlerin Hukuki Sorumluluğu 166
5.1.3. Kamu Sağlık Kuruluşlarında Çalışanın Hukuki Sorumluluğu 169
ALTINCI BÖLÜM HEKİMLERİN CEZAİ SORUMLULUĞU
6.1. CEZA HUKUKU 171
6.1.1. Genel Olarak 171
6.1.2. Suç Kavramı ve Unsurları 174
6.1.2.1. Suçun Tipikliği 175
6.1.2.2. Hukuka aykırılık 175
6.1.2.3. Suçta Kusurluluk 176
6.2. CEZA HUKUKU AÇISINDAN HEKİMLERİN İŞLEYEBİLECEĞİ SUÇLAR 181
6.2.1. Kasten Öldürme İle Kasten Yaralama Suçları Bakımından Hekimin Cezai Sorumluluğu 181
6.2.1.1. Kasten Öldürme Suçu Bağlamında Ötenazi 185
6.2.1.1.1. Ötenazi Türleri 187
a. Aktif Ötenazi 187 b. Pasif Ötenazi 188 c. Dolaylı Ötenazi 189
6.2.2. Taksirle Ölüme Neden Olma ve Taksirle Yaralama Suçları Bakımından Hekimlerin Cezai Sorumluluğu 189
6.2.3. İnsan Üzerinde Deney Suçu Bakımından Hekimlerin Cezai Sorumluluğu 195
6.2.4. Organ Ve Doku Ticareti SuçuBakımndan Hekimin Cezai Sorumluluğu 199
6.2.4.1. Yaşayan Kişiden Rızasına Aykırı Olarak Organ veya Doku Alma Suçu 201
6.2.4.2. Ölüden Hukuka Aykırı Şekilde Organ veya Doku Alma Suçu 204
6.2.4.3. Organ veya Doku Satın Alma, Satma, Satılmasına Aracılık Etme Suçu 206
6.2.5. Çocuk Düşürtme Suçu Bakımından Hekimin Cezai Sorumluluğu 212
6.2.6. Genital Muayenesi Kapsamında Hekimin Cezai Sorumluluğu 220
6.2.7. Hekimlerin Suçu Bildirmeme Suçu Kapsamında Cezai Sorumluluğu 224
6.2.8. Hekimlerin Kişisel Verilerin Hukuka Aykırı Olarak Açıklanması Suçu Bakımından Cezai Sorumluluğu 231
6.2.9. Hekimlerin Belgede Sahtecilik Suçu Bakımından Cezai Sorumluluğu 240
6.2.9.1. Belgenin Unsurları 242
a. Yazılı olması 242
b. Hukuki Bir Değeri Olmalı 243
c. Düzenleyenin Belli olması 245
6.2.9.2. Belge Türleri 246
6.2.9.2.1. Resmi Belge 246
A. Resmi Belgenin Özellikleri 247
a. Kamu Görevlisi Tarafından Düzenlenmesi 247
b. Görev gereği düzenlenmesi 248
6.2.9.2.2. Resmi Belge Hükmündeki Belgeler 249
6.2.9.2.3. Özel Belgeler 251
6.2.9.3. Resmi Belgede Sahtecilik Suçununu Müşterek Unsurları 251
6.2.9.3.1. Zarar Verme Olasılığının Bulunması 252
6.2.9.3.2. Aldatma Yeteneğinin Varlığı 254
6.2.9.4. Resmi Belgede Sahtecilik Suçu 254
6.2.9.4.1. Özel Kişinin Faili olduğu Resmi Belgede Sahtecilik Suçu 255
A. Seçimlik Hareketler 256
a. Resmi Belgeyi Sahte Olarak Düzenleme 256
b. Gerçek Bir Resmi Belgeyi Başkalarını Aldatacak Şekilde Değiştirmek 256
c. Sahte Resmi Belgeyi Kullanma . 257
6.2.9.4.2. Kamu Görevlisinin Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda (204/2) Fiil Öğesi 257
a. Kamu Görevlisinin Resmi Belgeyi Sahte Olarak Düzenlemesi 257
b. Kamu Görevlisinin Resmi Belgeyi Değiştirmesi 257
c. Kamu Görevlisinin Gerçeğe Aykırı Belge Düzenlemesi 258
d. Kamu Görevlisinin Sahte Resmi Belgeyi Kullanma Suçu 258
6.2.10. Hekimlerin İrtikap Suçu Bakımından Cezai Sorumluluğu 259
6.2.10.1. İcbar Suretiyle İrtikâp Suçu 260
6.2.10.2. İkna Suretiyle İrtikâp 267
6.2.10.3. Hata Suretiyle İrtikâp Suçu 269
6.2.11. Hekimlerin Rüşvet Suçu Bakımından Cezai Sorumluluğu 273
6.2.12. Hekimlerin Görevi Kötüye Kullanma Suçu Bakımından Cezai Sorumluluğu 281
6.2.12.1. Görevlerinin Gereklerine Aykırı Hareket Etmek 288
6.2.12.2. Görevlerinin Gereklerini Yapmakta İhmal Veya Gecikme Göstermek 289
SONUÇ 295
KAYNAKÇA 303 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
