İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Sunuş 7
Önsöz 9
Kısaltmalar 17
Giriş 21
Birinci Bölüm
ANONİM ŞİRKET GENEL KURUL KARARLARININ
SAKATLIĞI BAĞLAMINDA DÜRÜSTLÜK KURALLARI
I. TÜRK MEDENİ HUKUKUNDA DÜRÜSTLÜK KURALLARI VE HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI 25
A. Tanımı ve Ana Mevzuattaki Düzenleniş Biçimi 25
B. Dürüstlük Kurallarının Hukuki Nitelikleri 28
1. Emredici Niteliği 28
2. İtiraz Niteliği 30
3. İkincil Niteliği 33
4. Objektif ve Tamamlayıcı Niteliği 36
5. Kuralların Kanunda Düzenlenmemiş Olması 37
C. Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı 38
1. Meşru Menfaat Yokluğu 40
2. Menfaat ile Zarar Arasındaki Aşırı Oransızlık 42
3. Hakkın Amaca Aykırı Kullanılması 42
4. Hakkın Kullanılmayacağına Dair Güven Yaratılması (Çelişkili Davranış) 45
D. Hâkimin Takdir Yetkisi 53
E. TMK’nın 2. Maddesine Uyulmamasına Bağlanan Yaptırımlar 54
F. Dürüstlük Kuralları ile Hakkın Kötüye Kullanılması Arasındaki İlişki 55
G. Dürüstlük Kuralları ile İyiniyet Kuralı Arasındaki İlişki 56
II. ANONİM ŞİRKET GENEL KURUL KARARLARININ HÜKÜMSÜZLÜĞÜ VE İPTALİ 57
A. Genel Olarak 57
B. Yokluk 62
C. Butlan 67
D. Askıda Hükümsüzlük 76
E. İptal Edilebilirlik 80
1. Davacılar 83
a. Pay Sahipleri 83
b. Yönetim Kurulu 87
c. Yönetim Kurulu Üyeleri 89
2. Davalı 91
3. Dava Açma Süresi 91
4. Muhalefet Şerhinin Usulüne Uygun Olarak Zapta Geçirilmesi 93
5. Görevli ve Yetkili Mahkeme 98
6. Yargılama Usulü 99
7. Davanın ve Duruşma Gününün İlanı 100
8. Teminat 101
9. Kararın İcrasının Durdurulması 102
10. Davaların Birleştirilerek Görülmesi 104
11. İptal Kararının Hüküm ve Sonuçları 106
İkinci Bölüm
ANONİM ŞİRKET GENEL KURUL KARARLARININ
İPTAL SEBEBİ OLARAK
DÜRÜSTLÜK KURALLARINA AYKIRILIK
I. GENEL OLARAK 109
II. MUKAYESELİ HUKUKTA KONUNUN DÜZENLENİŞİ 110
A. İsviçre Hukuku 110
B. Alman Hukuku 113
III. DÜRÜSTLÜK KURALLARININ BENZER KURUMLARLA İLİŞKİSİ 114
A. Kanuna Aykırılık 114
B. Esas Sözleşmeye Aykırılık 117
C. Ahlaka veya Kamu Düzenine Aykırılık 119
D. Yönetim Kurulu Kararının Eşit İşlem İlkesine Aykırılık Nedeniyle Butlanı 125
IV. DÜRÜSTLÜK KURALLARINA AYKIRILIĞIN TESPİTİNDEKİ PRENSİPLER 128
A. Çoğunluk Gücünün Sınırlandırılması 128
B. Hakların Sakınılarak Kullanılması İlkesi 131
C. Çelişkili Davranış Yasağı 138
D. Eşit İşlem İlkesi 141
E. Sadakat (Bağlılık) Yükümlülüğünün Pay Sahipleri Açısından Uygulanabilirliği 151
V. PAY SAHİBİNİN DAVA HAKKI BAKIMINDAN DÜRÜSTLÜK KURALLARINA AYKIRILIK 159
A. Genel Olarak 159
B. Dürüstlük Kurallarına Aykırılık Teşkil Eden Davacı Davranışları 161
1. Dava Hakkı Kötüye Kullanılarak Maddi Menfaat Elde Edilmeye Çalışılması 161
2. Davacının Kendi Kusurlu Eyleminden Lehine Hak Çıkarma Çabası 166
3. Yönetim Kurulu Üyelerinin İbrasında Olumlu Oy Kullanılması 167
4. Usulsüz İşlemlere Uzun Süre Ses Çıkartılmaması 167
5. İptali İstenen Genel Kurul Kararının Eylemli Olarak Benimsenmesi 168
C. Dürüstlük Kurallarına Aykırılık Teşkil Etmeyen Davacı Davranışları 170
1. Sermaye Artırımında Rüçhan Hakkını Kullanmak 170
2. Esas Sözleşme Hükmünün Uygulanmamasına Uzun Süre Ses Çıkartılmaması 172
a. Genel Olarak 172
b. Gerçek Esas Sözleşme Hükümleri 175
c. Gerçek Olmayan Esas Sözleşme Hükümleri 176
d. Kanaatimiz ve Değerlendirme 178
3. Pay Oranının Küçüklüğü 180
Üçüncü Bölüm
UYGULAMADA DÜRÜSTLÜK KURALLARINA
AYKIRILIK TEŞKİL EDEN BAŞLICA HALLER
I. SERMAYE ARTIRIMINDA DÜRÜSTLÜK KURALLARINA AYKIRILIK 187
A. Genel Olarak Sermaye Artırımı ve Türleri 187
B. Sermaye Artırımının Amaç ve Gerekçeleri 190
C. Konu ve Amaç İtibariyle Dürüstlük Kurallarına Aykırılık Halleri 193
1. Dürüstlük Kurallarına Aykırılığın Kapsamı 193
2. Artırımın Hukuken Korunan Bir Sebebe Dayanmaması 195
3. Artırım Sebebinin Yargısal Denetimi 197
a. İspat Yükü 197
b. Mali Yerindelik ve Azınlığa Zarar Verme Kastı 201
c. Hakların Sakınılarak Kullanılması İlkesine Aykırılık 211
D. Özel Durumlar 218
1. Yönetim Kurulunun “Dürüstlük Kurallarına Aykırı” Artırım Kararını Uygulaması 218
2. Mahkemece Dürüstlük Kurallarına Uygun Tutara Hükmedilip Hükmedilemeyeceği 221
3. Dürüstlük Kurallarına Aykırı Bir Kararın Genel Kurulca Düzeltilmesi 223
4. Şirketten Olan Alacağın Ayni Sermaye veya Takas Suretiyle Sermaye Olarak Getirilmesi 224
5. Rüçhan Hakkının Kısıtlanmasının İptalinin Sermaye Artırımına Etkisi 232
6. Sermaye Artırım Önerisinin Dürüstlük Kurallarına Aykırı Olarak Reddi Meselesi 235
7. Sermaye Artırım Kararının Dürüstlük Kurallarına Aykırı Bir Şekilde İPSÖK’de Onanmamasına Dair Kararın İptali 237
8. Tek Pay Sahipli Anonim Şirkette Sermaye Artırımı ve Dürüstlük Kurallarına Aykırılık 240
9. Hazırlık Dönemi Faizi Bakımından Dürüstlük Kurallarına Aykırılık 241
10. Dürüstlük Kurallarına Aykırı Bir Sermaye Artırım Kararının Sicile Tescili 243
II. KÂR PAYI DAĞITIMI BAKIMINDAN DÜRÜSTLÜK KURALLARINA AYKIRILIK 247
A. Genel Olarak 247
B. Kâr Dağıtımının Dürüstlük Kuralları ve Eşit İşlem İlkesiyle İlişkisi 252
C. Kâr Dağıtmama Kararının Dürüstlük Kurallarına Aykırılık Nedeniyle İptali 257
D. Kâr Dağıtmama Kararının İptalinin Sonuçları 261
III. RÜÇHAN HAKKININ KISITLANMASINDA DÜRÜSTLÜK KURALLARINA AYKIRILIK 263
A. Rüçhan Hakkı Kavramı 263
B. Rüçhan Hakkının Kullanılması 266
C. Dürüstlük Kuralları Bağlamında Sınırlandırılması ve Kaldırılması 269
1. Genel Olarak 269
2. Sınırlandırmaya Dair Haklı Sebepler 273
IV. ÖNEMLİ MİKTARDA ŞİRKET VARLIĞININ TOPTAN SATIŞI BAKIMINDAN DÜRÜSTLÜK KURALLARINA AYKIRILIK 278
A. Genel Olarak 278
B. Şirket Menfaatine Aykırı Olarak “Rayiç Değerin Altında” Satış 281
C. Birleşme ve Bölünme İşlemleri Öncesi Pay Sahipliği Haklarını Zayıflatmak 288
V. BİLGİ ALMA VE İNCELEME HAKKININ KISITLANMASI (ÖZELLİKLE ŞİRKET SIRRI KAVRAMI BAĞLAMINDA) DÜRÜSTLÜK KURALLARINA AYKIRILIK 292
A. Genel Olarak Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı 292
B. Şirket Sırrı ve Menfaati Gerekçesiyle Bilgi Vermekten Kaçınılması 294
C. Bilgi Alma Talebinin Tatmin Edici Şekilde Karşılanmaması 298
VI. YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN MALİ HAKLARININ BELİRLENMESİ BAKIMINDAN DÜRÜSTLÜK KURALLARINA AYKIRILIK 301
A. Genel Olarak Mali Hak Türleri 301
1. Huzur Hakkı 303
2. Ücret 305
3. Kazanç Payı 306
4. İkramiye ve Prim 307
B. Mali Hakların Belirlenmesinde Dürüstlük Kurallarına Aykırılık 308
VII. ŞİRKET MERKEZİNİN VEYA GENEL KURUL TOPLANTI YERİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ 312
A. Şirket Merkezinin Değiştirilmesi 312
B. Toplantı Yerinin Değiştirilmesi Ya da Merkezden Farklı Bir Yer Belirlenmesi 314
VIII. YÖNETİM KURULUNDA BELİRLİ GRUPLARIN TEMSİLİNDE DÜRÜSTLÜK KURALLARINA AYKIRILIK 317
A. Temsil Edilme Hakkının Hukuki Niteliği 317
B. Yönetimde Temsil Hakkının Koşulları 320
1. Esas Sözleşmede Öngörülmüş Olması 320
2. Temsil Edilecek Grubun Somutlaştırılmış Olması 321
C. Yönetimde Temsil Hakkı Tanınabilecek Gruplar 321
1. Belirli Pay Grupları 321
2. Özellik ve Nitelikleriyle Belirli Bir Grup Oluşturan Pay Sahipleri 322
3. Azınlık 323
4. Seçim Yöntemleri 324
a. Belirli Pay Sahipleri Arasından Seçilmesi 324
b. Genel Kurula Bağlayıcı Aday Önerilmesi 326
D. Dürüstlük Kuralları Bakımından Yönetimde Temsil Hakkı 327
1. Temsilin Genel Kurulca Etkisiz Hale Getirilmesi 327
2. Aday Belirleme İmkânı Sağlanmaması ve Çağrı Usulsüzlüğü 331
3. Yönetim Kurulu Üye Sayılarının Değiştirilmesi 333
IX. YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN İBRASINDA DÜRÜSTLÜK KURALLARINA AYKIRILIK 334
A. İbranın Reddi Kararının Dürüstlük Kurallarına Aykırılık Nedeniyle İptali 334
1. Aktif Dava Ehliyeti 334
2. İptali Mümkün Kararlardan Olup Olmadığı 338
3. Makul Sürede Sorumluluk Davası Açılmaması Sorunu 343
4. Yöneticilerin Tümünün veya Bazılarının Gerekçesiz Olarak İbra Edilmemesi 345
5. Bilanço Onaylandığı Halde Yöneticinin İbra Edilmemesi 351
B. İbra Oylamasında Oy Hakkından Yoksunluk Hükümlerinin Dolanılması 354
X. ŞİRKETLE İŞLEM YAPMA (TTK M. 395) VE REKABET YASAĞI (TTK M. 396) BAKIMINDAN DÜRÜSTLÜK KURALLARINA AYKIRILIK 359
A. Genel Olarak 359
B. Haklarında Derdest Dava Olduğu Halde Yönetim Kurulu Üyelerine Aynı Yetki ve İzinlerin Verilmesi 360
XI. BAĞLI NAMA YAZILI PAYLARIN KANUNEN İNTİKALİNDE ONAY AŞAMASINDA HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI RİSKİ (TTK M. 494/2) 365
A. Genel Olarak 365
B. Genel Kurulda Toplantı ve Karar Nisabı Sorunu 366
C. Hakkın Kötüye Kullanılması Riski ve Önerimiz 368
Sonuç 373
Kaynakça 397
Kavram Dizini 411
Yazar Hakkında 415 |