İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Tablolar Listesi 25
Kısaltmalar 27
Giriş 29
Birinci Kısım
GELİR ÜZERİNDEN ALINAN VERGİLER
Birinci Bölüm
GELİR VERGİSİ
(Gerçek Kişilerin Gelirlerinin Vergilendirilmesi)
I. GELİR VERGİSİNİN KONUSU 35
A. Gelir Kavramı 35
1. Dar Anlamda Gelir (Kaynak Teorisi) 35
2. Geniş Anlamda Gelir (Net Artış Teorisi) 36
B. Gelir Vergisi Kanununa Göre Gelir Kavramı ve Gelirin Unsurları 37
C. Gelirin Özellikleri 38
1. Gelir Bir Gerçek Kişiye Aittir ve Kişiseldir 38
2. Gelir Yıllıktır 39
3. Gelir Elde Edildikten Sonra Vergilendirilir 42
4. Gelir Safî Miktarı Üzerinden Vergilendirilir 42
5. Vergi Gelirin Gerçek Miktarı Üzerinden Alınır 43
6. Gelir Geneldir 43
II. GELİR VERGİSİNİN MÜKELLEFİ VE MÜKELLEFİYET ŞEKİLLERİ 44
A. Tam Mükellefiyet 44
1. Türkiye’de Yerleşmiş Olanlar 45
2. Yabancı Ülkelerde Görevli Türk Vatandaşları 46
B. Dar Mükellefiyet 46
Birinci Başlık
GELİR UNSURLARI VE VERGİLENDİRİLMESİ
I. TİCARÎ KAZANÇ 49
A. Ticarî Kazancın Tanımı ve Kapsamı 49
B. Ticarî Kazancın Tespiti 51
1. Gelir Vergisinden Muaf Esnaf 52
a. Esnaf Muaflığından Yararlanacak Olanlar 52
b. Esnaf Muaflığından Yararlanamayanlar 53
c. Muaf Esnafın Ödev ve Sorumlulukları 54
d. Muaf Esnaftan Gelir Vergisi Kesintisi Yapılan Haller 55
2. Ticarî Kazancı Basit Usulde Tespit Edilenler 55
a. Basit Usulden Yararlanacak Olan Ticaret ve Sanat Erbabı 56
b. Basit Usulden Yararlanamayanlar 57
c. Ticarî Kazancın Basit Usulde Tespiti 57
d. Ticarî Kazancı Basit Usulde Tespit Edilenlerin Ödev ve Sorumlulukları 58
3. Ticarî Kazancı Gerçek Usulde Tespit Edilenler 59
a. Ticarî Kazanç Sahiplerinin Sınıflandırılması 59
b. Ticarî Kazancın Bilânço Esasında Tespiti 60
aa. Bilânço Esasında Tutulan Defterler 61
bb. Bilânço Esasında Ticarî Kazancın Tespitinde Uygulanan Esaslar 62
c. Ticarî Kazancın İşletme Hesabı Esasında Tespiti 71
d. Özel Hükümler Uygulanan Faaliyetlerde Ticari Kazancın Tesbiti 73
aa. Bir Yıldan Fazla Süren İnşaat ve Onarma İşlerinde Ticarî Kazancın Tespiti 73
bb. Ticari Kazancın Hasılat Esas Alınarak Tesbiti 74
cc. Sosyal İçerik Üreticiliği ve Mobil Cihazlar için Uygulama Geliştiriciliği Yapan Tam ve Dar Mükelleflerin Ticari Kazancının Tesbiti 75
e. Dar Mükellefiyette Ticarî Kazancın Elde Edilmesi ve Tespit Şekli 76
f. Ticari Kazancı Gerçek Usulde Tespit Edilenlerin Ödev ve Sorumlulukları 77
II. ZİRAÎ KAZANÇ 79
A. Ziraî Kazancın Tanımı ve Kapsamı 79
B. Ziraî Faaliyetin Sınırları 80
C. Zirai Kazancın Vergilendirilmesi 81
1. Ziraî Kazancı Gerçek Usulde Tespit Edilenler 82
a. Ziraî Kazancın Gerçek Usulde Tespiti 83
b. Ziraî Kazancı Gerçek Usulde Tespit Edilenlerin Ödev ve Sorumlulukları 83
2. Ziraî Kazancı Vergi Kesintisi Yapılması Suretiyle Vergilendirilenler 85
III. SERBEST MESLEK KAZANCI 86
A. Serbest Meslek Kazancının Tanımı ve Kapsamı 86
B. Serbest Meslek Faaliyetinin Özellikleri ve Diğer Faaliyetlerden Farkları 87
C. Serbest Meslek Kazancının Vergilendirilmesi 88
1. Serbest Meslek Kazancının Gerçek Usulde Tespit Edilmesi 88
a. Serbest Meslek Kazancının Tespit Esasları 89
b. Serbest Meslek Kazancı Gerçek Usulde Tespit Edilenlerin Ödev ve Sorumlulukları 90
2. Serbest Meslek Kazancı Vergi Kesintisi Yapılması Suretiyle Vergilendirilenler (Eserlerini Vergi Sorumlularına Teslim Edenler) 92
3. Gelir Vergisinden Muaf Serbest Meslek Erbabı 93
4. Türkiye’de Serbest Meslek Kazancı Elde Eden Dar Mükelleflerin Vergilendirilmesi 94
IV. ÜCRETLER 95
A. Ücretin Tanımı ve Nitelikleri 95
B. Ücret Sayılan Diğer Ödemeler 96
C. Ücretlerin Vergilendirilmesi 97
1. Gerçek Ücretleri Üzerinden Kesinti Yapılarak Vergilendirilenler (Vergi Sorumlularının Yanında Çalışanlar) 99
a. Kesintiye Tabi Ücretin Safi Tutarının Tespiti 99
b. Ücret Üzerinden Ödenecek Verginin Hesaplanması 100
c. Gerçek Usulde Vergilendirilen Ücretlilerin Ödevleri 102
2. Gerçek Ücretleri Beyannameye Dayanarak Vergilendirilenler (Yıl İçinde Kesinti Yoluyla Vergilendirilmemiş Ücretler) 104
3 Kaldırılan GVK md.64 Kapsamında Bulunan “Diğer Ücretliler” in Durumu 105
4. Gelir Vergisinden Muaf Ücretliler 105
V. GAYRİMENKUL SERMAYE İRADI 106
A. Gayrimenkul Sermaye İradının Tanımı ve Kapsamı 107
B. Gayrimenkul Sermaye İradının Vergilendirilmesi 108
1. Gayrimenkullerini Konut Olarak Kiraya Verenler 109
2. Konut Dışında Kalan Gayrimenkulleri İle Mal ve Haklarını Kiraya Verenler 110
3. Kira Gelirini Yıllık Beyanname İle Bildirecek Olanlar 111
C. Yıllık Beyanname İle Bildirilecek Safî İradın Hesaplanması 112
1. Gayrisafî Hasılatın Kapsamı 112
2. Emsal Kira Bedeli Esası 113
3. Hasılattan İndirilebilecek Giderler 114
a. Gerçek (Belgeli) Gider Usulü 114
b. Götürü (Belgesiz) Gider Usulü 115
D. Kira Gelirleri İçin Yıllık Beyanname Veren Mükelleflerin Ödev ve Sorumlulukları 116
VI. MENKUL SERMAYE İRADI 117
A. Genel Olarak 117
B. Menkul Kıymetler ve Diğer Malî Araçlarla İlgili İşlemlerden Elde Edilen Gelirlerin Niteliği 118
C. Menkul Sermaye İradı Kapsamına Giren Gelir Türleri 118
1. Kâr Payı ve Benzerleri 119
2. Faiz ve Benzeri Gelirler 120
3. Diğer Menkul Sermaye İratları 121
D. Menkul Sermaye İratlarında Elde Etme 122
E. Menkul Sermaye İratlarının Vergilendirilmesi 122
1. Vergiye Tabi Olmayan Menkul Sermaye İratları 124
2. Kesinti Yapılarak Vergilendirilen Menkul Sermaye İratları 125
3. Yıllık Beyanname ile Bildirilen Menkul Sermaye İratları 126
a. Kesintiye Tabi Tutulmamış Olan Menkul Sermaye İratları 126
b. GVK'nın 94. Maddesine Göre Kesintiye Tabi Tutulan ve Beyan Sınırının Üzerinde Olan İratlar 127
c. Beyanname Verilmesi Halinde Safî İradın Hesaplanması 128
VII. DİĞER KAZANÇ VE İRATLAR 128
A. Değer Artış Kazançları 129
1. Vergilendirilmeyecek Değer Artış Kazançları 129
2. Vergilendirilecek Değer Artışı Kazançları 130
B. Değer Artış Kazançlarının Vergilendirilmesi 132
1. Kesinti Suretiyle Vergilendirilen Değer Artış Kazançları 132
2. Beyanname İle Bildirilmesi Zorunlu Değer Artış Kazançları 134
C. Arızî Kazançlar ve Vergilendirilmesi 135
İkinci Başlık
GELİRİN BEYANI VE GELİR VERGİSİNİN TARHI
I. BEYAN ESASI 137
II. BEYANNAME TÜRLERİ 137
A. Yıllık Beyanname 139
1. Gelirin Toplanması Kuralı 140
2. Gelirin Toplanmasında Uygulanan Genel Esaslar 140
a. Tutarı Ne Olursa Olsun Beyanı Zorunlu Gelirler 141
b. İstisna Uygulanan Gelirler 142
c. Yıl İçinde Gelir Vergisi Kesintisi Yapılmış Olan Gelirler 142
aa. Beyannameye Dahil Edilmeyen Kesintili Gelirler 142
bb. Beyan Sınırını Aştığı Takdirde Beyan Edilen Kesintili Gelirler 143
d. İstisnaya ve Kesintiye Konu Olmayan Gelirler 143
3. Gelir Unsurlarından Yıllık Beyanname İle Beyan Edilecek Olanlar 143
4. 3. Yıllık Beyanname ile Bildirilen Gelirden Yapılacak Mahsup ve İndirimler 146
a. Zararların Kârlara Takas ve Mahsubu 146
b. Beyan Edilen Gelirden Yapılacak İndirimler 147
c. Beyan Edilen Gelirden İndirilemeyecek Giderler 149
4. Gelir Vergisinin Matrahı ve Oranı 149
5. Ödenecek Gelir Vergisinin Bulunması 150
6. Yıllık Beyannamenin Verilme Zamanı 151
7. Yıllık Beyannamenin Verileceği Yer, 152
8. Beyana Dayanan Gelir Vergisinin Tarh ve Tahakkuku 152
9. Gelir Vergisinin Ödenmesi 153
10. Geçici Vergi (Peşin Vergi) 153
a. Geçici Vergiye Tabi Olanlar 154
b. Geçici Vergi Miktarının Hesabı ve Ödenmesi 154
B. Muhtasar Beyanname ve Gelir Vergisinin Kaynakta Kesilmesi 155
1. Yaptıkları Ödemelerden Vergi Kesintisi Yapmak Zorunda Olanlar 155
2. Vergi Kesintisine Tabi Ödemeler ve Kesinti Oranları 156
3. Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinin Verilmesi ve Yapılan Kesintilerin Yatırılması 157
a. Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesini Verecek Olanlar 158
b. Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinde Vergilendirme Dönemi 158
c. Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinin Verileceği Yer 158
d. Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinin Verilme Zamanı ve Ödeme 158
e. Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi Tahakkuklarının Ödeme Yöntemleri 159
C. Dar Mükellefler ve Münferit Beyanname 159
İkinci Bölüm
KURUMLAR VERGİSİ (Kurum Kazançlarının Vergilendirilmesi)
I. KURUMLAR VERGİSİ KONUSUNDA GENEL BİLGİLER 161
II. KURUMLAR VERGİSİNİN KONUSU 162
III. KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ 162
A. Sermaye Şirketleri ve Fonlar 163
B. Kooperatifler 165
1. Kooperatiflerin Kurumlar Vergisi Karşısındaki Durumu 165
a. Kooperatiflerde Muafiyet İçin Aranan Genel Şartlar 166
b. Kooperatif Türüne Göre Aranan Özel Şartlar 166
c. Ortak Dışı İşlemler 167
2. Kooperatife Bağlı İktisadi İşletme Oluşması 168
3. Risturn İstisnası 168
4. Kooperatifler ve Bağlı İktisadi İşletmenin Vergiler İle ilgili Ödev ve Sorumlulukları 169
a. Kooperatif Tüzel Kişiliğinin Ödev ve Sorumlulukları 169
b. İktisadi İşletmenin Ödev ve Sorumlulukları 170
C. İktisadi Kamu Kuruluşları 170
1. İktisadi Kamu Kuruluşlarının Ödev ve Sorumlulukları 171
2. Kurumlar Vergisinden Muaf İktisadi Kamu Kuruluşları 172
D. Dernek veya Vakıflara Ait İktisadi İşletmeler 173
1. Genel Olarak Dernek ve Vakıfların Tüzel Kişi Olarak Vergi Mükellefiyetleri 173
2. Dernek veya Vakıflara Ait İktisadi İşletmelerin Vergi Mükellefiyetleri 174
E. İş Ortaklıkları 176
IV. KURUMLAR VERGİSİNDE MÜKELLEFİYET ŞEKİLLERİ 177
V. KURUM KAZANÇLARININ TESPİTİ VE VERGİLENDİRİLME ESASLARI 177
Birinci Başlık
TAM MÜKELLEF KURUMLARDA KURUM KAZANCININ TESPİTİ
I. KURUM KAZANCININ TESPİTİNDE UYGULANACAK ESASLAR 180
A. Kurum Kazancına Yapılacak Ekleme (Kontrol Edilen Yabancı Kurum Kazancı) 181
B. Kurum Kazancının Tespitinde Hasılattan İndirilebilecek Giderler 183
C. Kurum Kazancının Tespitinde Hasılattan İndirilemeyen Giderler 183
1. Vergi Güvenlik Müessesesi Olarak Öngörülen Kısıtlamalar Sonucu İndirilemeyen Giderler. 184
a. Örtülü Sermaye Üzerinden Ödenen veya Hesaplanan Faiz, Kur Farkları ve Benzeri Giderler 184
b. Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Olarak Dağıtılan Kazançlar 185
c. Finansman Gideri Kısıtlaması (interest barrier) 185
2. Kanunen İndirilemeyen Diğer Giderler 186
D. Kurum Kazancından İndirilecek İstisnalar 187
1. Vergi Mükerrerliğini Önlemek Amacıyla Getirilmiş İstisnalar 188
a. Yurtiçi İştirak Kazançları İstisnası 188
b. Yurtdışı İştirak Kazançları İstisnası 188
2. İşletmelerin Güçlendirilmesi Amacıyla Getirilen İstisnalar 188
a. Taşınmazlar ve İştirak Hisseleri Satış Kazancı İstisnası 188
b. Yurtdışı İştirak Hisselerinin Elden Çıkarılmasından Sağlanan Kazanç İstisnası 189
c. Yurtdışı Şube Kazançları İstisnası 190
d. Yabancı Paraların ve Altın Hesaplarının Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüştürülmesinden Elde Edilen Kazanç İstisnası 190
3. Bazı Faaliyet ve Hizmetleri Teşvik Amacıyla Getirilen İstisnalar 191
a. Yurt Dışında Yapılan İnşaat, Onarma, Montaj İşleri İle Teknik Hizmetlerden Sağlanan Kazanç İstisnası 191
b. Eğitimi Teşvik Amaçlı İstisna 191
c. Kooperatiflerde Risturn İstisnası 191
d. Sınai mülkiyet haklarında istisna (icat istisnası) 192
4. Sermaye Piyasasının Gelişmesini Sağlamak Amacıyla Getirilmiş İstisnalar 192
a. Türkiye’de Kurulu Fonlar İle Yatırım Ortaklıklarının Kazançlarına İlişkin İstisna 192
b. Yabancı Fon Kazancı İstisnası 192
c. Emisyon Primi Kazancı İstisnası 193
d. Sat– Kirala–Geri Al İşlemlerinden Doğan Kazançlarda İstisna 193
e. Kira Sertifikası İhracı Amacıyla Yapılan Satıştan Doğan Kazanç İstisnası 194
5. Diğer Kanunlarda Yer Alan İstisnalar 194
a. Türk Uluslararası Gemi Siciline Kayıtlı Gemilerin İşletilmesinden ve Devrinden Elde Edilen Kazanç İstisnası 194
b. Teknoloji Geliştirme Bölgesinde Yapılan Faaliyetlerden Elde Edilen Kazançlara İlişkin İstisna 194
c. Serbest Bölgelerde Elde Edilen Kazanç İstisnası 195
d. 5300 Sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu Kapsamında Düzenlenen Ürün Senetlerinin Elden Çıkarılmasından Doğan Kazançlar 195
6. Kurumlar Vergisinden İstisna Edilen Kazançlara İsabet Eden Giderler 195
E. Kurumlar Vergisi Matrahına Ulaşmak İçin Kurum Kazancından Beyanname Üzerinde Yapılabilecek İndirimler 195
1. Zarar Mahsubu 196
2. Diğer İndirimler 196
a. Ar–ge İndirimi 196
b. Sponsorluk Harcamaları 196
c. Bağış ve Yardımlar 197
aa. %5 Sınıra Tabi Bağışlar: 197
bb. Tamamı İndirilebilen Bağışlar: 197
d. Teşvik Amaçlı İndirimler 197
3. Kurumlar Vergisi İstisna ve İndirimlerinde Mahsup Önceliği 198
II. KURUMLAR VERGİSİNİN HESAPLANMASI 199
III. YILLARA YAYGIN TAAHHÜT İŞLERİNDE KAZANCIN TESPİTİ 200
IV. KURUM KAZANCININ BEYANI VE KURUMLAR VERGİSİNİN TARHI 202
A. Yıllık Beyannameye Dayanan Tarhiyat 202
1. Vergilendirme Dönemi 202
2. Kurumlar Vergisi Oranı 203
3. İndirimli Kurumlar Vergisi Oranı 204
3. Hesaplanan Kurumlar Vergisinden Mahsup Edilebilecek Vergiler 205
a. Yurt Dışında Ödenen Vergilerin Mahsubu 205
b. Yurt İçinde Kesilen Vergilerin Mahsubu 206
c. Geçici Vergi 206
d. Yurt Dışında ve İçinde Ödenen Vergiler İle Geçici Verginin Mahsup Sırası 207
4. Beyana Dayanan Kurumlar Vergisinin Tarh ve Tahakkuku 207
5. Kurumlar Vergisinin Ödenmesi 208
B. Muhtasar Beyannameye (Vergi Kesintisine) Dayanan Tarhiyat 208
1. Gelir Vergisi Kanununun Geç. 67. Maddesine Göre Tam Mükellef Kurum Kazancından Yapılacak Kesintiler 209
2. Kurumlar Vergisi Kanununun 15. Maddesine Göre Tam Mükellef Kurum Kazancından Yapılacak Kesintiler 210
3. Kâr Payı Dağıtımında Vergi Kesintisi 212
a. Vergi Kesintisi Yapılacak Kişiler 212
b. Gerçek Kişilerin Kâr Paylarının Vergilendirilmesi. 212
V. KURUMLARIN TASFİYESİ VE YENİDEN YAPILANMALARI HALİNDE KAZANCIN TESPİTİ 213
A. Tasfiye 213
B. Birleşme 215
C. Devir, Bölünme ve Hisse Değişimi 215
1. Devir 216
2. Bölünme ve Hisse Değişimi 216
3. Vergilendirilmeyecek Kazançlar 217
İkinci Başlık
DAR MÜKELLEFİYET VE DAR MÜKELLEFİYETTE KURUM KAZANCININ TESPİTİ
I. DAR MÜKELLEF KURUM KAZANCININ KAPSAMI VE ELDE ETME 218
A. Genel Olarak 218
B. Uluslararası Vergi Anlaşmaları 220
II. DAR MÜKELLEFİYETE TABİ KURUMLARIN VERGİLENDİRİLMESİ 221
A. Beyan Esasında Dar Mükellef Kurum Kazancının Tespiti 221
B. Yabancı Ulaştırma Kurumlarında Kurum Kazancının Tespiti 223
III. DAR MÜKELLEF KURUM KAZANCININ BEYANI VE ÖDENMESİ 224
A. Yıllık Beyanname ile Bildirilecek Kazançlar 224
B. Özel Beyanname İle Bildirilecek Kazançlar 225
C. Muhtasar Beyanname ve Kurumlar Vergisinin Kaynakta Kesilmesi 226
1. Gelir Vergisi Kanununun Geç. 67. Maddesine Göre Dar Mükellef Kurum Kazancından Yapılacak Kesintiler 226
2. Kurumlar Vergisi Kanununun 30. Maddesine Göre Dar Mükellef Kurum Kazancından Yapılacak Kesintiler 227
İkinci Kısım
HARCAMA ÜZERİNDEN ALINAN VERGİLER
Birinci Bölüm
KATMA DEĞER VERGİSİ
I. KATMA DEĞER VERGİSİNİN KONUSU 231
II. KATMA DEĞER VERGİSİNİN MÜKELLEFİ 234
III. KATMA DEĞER VERGİSİNDE İSTİSNALAR 236
A. Genel Olarak 236
B. Katma Değer Vergisinden İstisna Edilen İşlemler 236
1. İhracat İstisnası 236
2. İhracat İstisnası Dışında Kalan İstisnalar 237
a. Kişilerin Özelliğinden Kaynaklanan İstisnalar: 237
b. Sektörlere ve Faaliyetlere Tanınan İstisnalar 238
4. Mükelleflerin İstisnadan Vazgeçme Hakkı 240
IV. VERGİ SORUMLUSU 240
A. Tam Kesintiye (Tevkifata) Tabi İşlemler ve Kesinti Yapacak Kişiler 241
B. Kısmi Kesinti (Tevkifat) Kapsamındaki İşlemler ve Kesinti Yapacak Kişiler 241
V. VERGİYİ DOĞURAN OLAY 242
A. Mal Teslimlerinde Vergiyi Doğuran Olay 242
1. Teslim 243
2. Teslim Sayılan Haller 243
3. Mal Teslimlerinde Vergiyi Doğuran Olayın Meydana Gelmesi 244
B. Hizmet İfalarında Vergiyi Doğuran Olay 244
1. Hizmet ve Hizmet Sayılan Haller 244
2. Hizmet İfalarında Vergiyi Doğuran Olayın Meydana Gelmesi 244
C. İthalâtta Vergiyi Doğuran Olay 245
VI. KATMA DEĞER VERGİSİNİN MATRAHI 245
A. Mal Teslimi ve Hizmet İfalarında Vergi Matrahı 245
B. Uluslararası Yolcu ve Yük Taşımalarında Matrah 246
C. Özel Matrah Şekilleri 246
D. Katma Değer Vergisi Matrahına Dahil Olan ve Olmayan Unsurlar 248
E. İthâlde Alınan Katma Değer Vergisinde Matrah 248
VII. KATMA DEĞER VERGİSİNİN ORANI 250
A. Mal ve Hizmetlere Uygulanan Vergi Oranları 250
B. Konut Teslimlerine Uygulanan Vergi Oranları 251
VIII. KATMA DEĞER VERGİSİNİN TARH, TAHAKKUK VE ÖDENMESİ 251
A. Ödenecek Katma Değer Vergisinin Hesabı ve Vergi İndirimi 251
1. İndirim Esası 251
2. İndirilebilecek KDV ve Beyan Edilecek KDV’nin Hesap Esasları 252
B. İndirilemeyecek Katma Değer Vergisi 253
C. Katma Değer Vergisinde İade Hakkı Doğuran İşlemler 254
1. Tam İstisna Kapsamındaki İşlemler 255
2. İndirimli Orana Tabi İşlemler: 255
3. Kısmi Tevkifat Kapsamı Uygulamasındaki İşlemler: 255
4. Fazla veya Yersiz Uygulanan Vergilerden Kaynaklanan İadeler: 255
D. Katma Değer Vergisinde Vergilendirme Usulü ve Vergilendirme Dönemi 256
1. Gerçek Usulde Vergilendirme 256
2. Hasılat Esaslı (Düz Oranlı) Vergilendirme 256
E. Katma Değer Vergisinin Beyanı ve Ödenmesi 257
F. İthalde Alınan Katma Değer Vergisinin Tarh, Tahakkuk ve Ödenmesi 258
İkinci Bölüm
ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ
I. ÖZEL TÜKETİM VERGİSİNİN KONUSU 259
A. (I) sayılı Listede Yer Alan Mallar: 260
B. II sayılı Listede Yer Alan Mallar 260
C. III sayılı Listede Yer Alan Mallar 261
D. IV sayılı Listede Yer Alan Mallar 262
II. VERGİYİ DOĞURAN OLAY 262
III. ÖZEL TÜKETİM VERGİSİNİN MÜKELLEFİ VE VERGİ SORUMLUSU 263
A. Özel Tüketim Vergisinin Mükellefi 263
B. Vergi Sorumlusu 264
IV. MUAFLIK VE İSTİSNALAR 264
V. ÖZEL TÜKETİM VERGİSİNİN MATRAHI VE ORANI 265
VI. ÖZEL TÜKETİM VERGİSİNİN TARH, TAHAKKUK VE ÖDENMESİ 266
VII. İTHÂLDE ALINAN ÖZEL TÜKETİM VERGİSİNİN TARH, TAHAKKUK VE ÖDENMESİ 267
Üçüncü Bölüm
HARCAMALARDAN ALINAN DİĞER VERGİLER İLE
HARÇLAR VE RESİMLER
I. ÖZEL İLETİŞİM VERGİSİ 269
A. Özel İletişim Vergisinin Konusu, Mükellefi ve Vergiyi Doğuran Olay 269
B. Özel İletişim Vergisinin Matrahı ve Oranı 269
C. Özel İletişim Vergisinin Tarh, Tahakkuk ve Ödenmesi 270
II. ŞANS OYUNLARI VERGİSİ 270
III. DİJİTAL HİZMET VERGİSİ 271
A. Dijital Hizmet Vergisinin Konusu, Mükellefi ve Vergiyi Doğuran Olay 272
B. Dijital Hizmet Vergisinin Matrahı ve Oranı: 272
C. Dijital Hizmet Vergisinin Tarh, Tahakkuk ve Ödenmesi: 273
IV. KONAKLAMA VERGİSİ 273
A. Konaklama Vergisinin Konusu, Mükellefi ve Vergiyi Doğuran Olay: 273
B. Konaklama Vergisinin Matrahı ve Oranı: 274
C. Konaklama Vergisinin Tarh, Tahakkuk ve Ödenmesi: 274
V. BANKA VE SİGORTA MUAMELELERİ VERGİSİ 274
A. Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinin Konusu ve Mükellefi 274
B. Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinin Matrahı ve Oranı 276
C. Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinin Tarh, Tahakkuk ve Ödenmesi 276
IV. DAMGA VERGİSİ 277
A. Damga Vergisinin Konusu 277
1. Akitlerle İlgili Kâğıtlar 278
2. Kararlar ve Mazbatalar 278
3. Ticarî İşlemlerde Kullanılan Kâğıtlar 278
4. Makbuzlar ve Diğer Kağıtlar 278
B. Damga Vergisinde Vergiyi Doğuran Olay 279
B. Damga Vergisinde Zamanaşımı 280
C. Damga Vergisinin Mükellefi 280
D. Damga Vergisinin Hesaplanması 280
E. Damga Vergisini Ödeme Şekilleri 281
1. Makbuz Karşılığı Ödeme 282
2. İstihkaktan Kesinti Suretiyle Ödeme 283
3. Basılı Damga Konulması Suretiyle Ödeme 283
F. Damga Vergisinde Sorumluluk 284
1. Damga Vergisini Beyan Yoluyla Ödeyenlerin Sorumluluğu 284
2. Damga Vergisini Beyan Edenler Dışında Kalan Kişiler İçin Öngörülen Özel Sorumluluk Halleri 284
V. HARÇLAR 285
A. Harca Tabi İşlemler 286
B. Harcın Mükellefi 287
C. Harcın Hesaplanması 288
D. Harcın Ödeme Zamanı ve Ödeme Şekilleri 289
VI. GEMİ SAĞLIK RESMİ 289
Üçüncü Kısım
SERVETTEN VE SERVETİN EL DEĞİŞTİRMESİNDEN
ALINAN VERGİLER
I. EMLÂK VERGİSİ 291
A. Bina Vergisi 291
1. Bina Vergisinin Konusu ve Mükellefi 291
2. Bina Vergisinde Vergiyi Doğuran Olay, Mükellefiyetin Başlaması ve Sona Ermesi 292
3. Binaların Bildirilmesi, Muaflık ve İstisnalar 293
a. Emlâk Vergisi Bildirimi 293
b. Vergiden Daimi veya Geçici Olarak Muaf Tutulan Binalar 294
4. Bina Vergisinin Matrahı ve Oranı 295
5. Bina Vergisinin Tarh, Tahakkuk ve Ödenmesi 297
B. Arazi Vergisi 298
1. Arazi Vergisinin Konusu ve Mükellefi 298
2. Arazi Vergisinde Vergiyi Doğuran Olay, Mükellefiyetin Başlaması ve Sona Ermesi 298
3. Arazilerin Bildirilmesi, Muaflık ve İstisnalar 299
a. Emlak Vergisi Bildirimi 299
b. Vergiden Daimi veya Geçici Olarak Muaf Tutulan Araziler 300
4. Arazi Vergisinin Matrahı ve Oranı 301
5. Arazi Vergisinin Tarh, Tahakkuk ve Ödenmesi 302
C. Bina ve Arazilerden Emlâk Vergisine Ek Olarak Alınan Vergi ve Paylar 303
1. Değerli Konut Vergisi 303
a. Değerli Konut Vergisinin Konusu, Mükellefi ve Vergiyi Doğuran Olay 303
b. Değerli Konut Vergisinin Matrahı ve Oranı 303
c. Değerli Konut Vergisinin Tarh, Tahakkuk ve Ödenmesi 304
2. Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunması Katkı Payı 304
II. MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ 305
A. Motorlu Taşıtlar Vergisinin Konusu, Mükellefi ve Vergiyi Doğuran Olay 305
1. Verginin Konusu ve Mükellefi 305
2. Vergi Mükellefiyetinin Başlaması ve Sona Ermesi 306
B. Motorlu Taşıt Vergileme Ölçüleri ve Vergi Miktarları 307
C. Motorlu Taşıtlar Vergisinin Tarh, Tahakkuk ve Ödenmesi 308
D. Motorlu Taşıtlar İle İlgili İşlem Yapan Kişilerin Sorumlulukları 308
E. Motorlu Taşıtlar Vergisinin Gider Kaydedilememesi 309
III. VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ 310
A. Veraset ve İntikal Vergisinin Konusu ve Vergiyi Doğuran Olay 310
B. Veraset ve İntikal Vergisinin Mükellefi 313
1. Veraset Yoluyla İntikallerde Mükellef 313
2. Sağlararası İvazsız İntikallerde Mükellef 314
C. Veraset ve İntikal Vergisi ile İlgili Muaflık ve İstisnalar 314
1. Veraset Yoluyla Meydana Gelen İntikallerde Uygulanan İstisnalar 314
2. Sağlar Arası İvazsız İntikallerde Uygulanan İstisnalar 315
D. Veraset ve İntikal Vergisi Mükellefiyetinin Başlaması 316
E. Veraset ve İntikal Vergisinin Tarh, Tahakkuk ve Ödenmesi 317
1. Veraset ve İntikal Vergisinin Beyanname Verilerek Tarh, Tahakkuk ve Ödenmesi 317
a. Beyanname Verme Süreleri ve Verileceği Yer 318
b. Veraset ve İntikal Vergisi Matrahının Hesaplanması ve Verginin Tarhı 319
aa. Sağ Kalan Eşin Katılma Alacağı veya Borcunun Tespiti 319
bb. Veraset ve İntikal Vergisinin Tarhı 320
c. Veraset ve İntikal Vergisinin Oranı 321
d. Veraset ve İntikal Vergisinin Ödenmesi 321
2. Veraset ve İntikal Vergisinin İkramiyelerden Kesinti Yapılarak Tarh ve Tahakkuk Ettirilmesi ve Ödenmesi 322
F. Veraset ve İntikal Vergisine Konu Gayrimenkul Mülkiyeti ve Sınırlı Ayni Hakların Tapuda Hak Sahibi Adına Tescili Sırasında Ödenecek Harçlar 322
1. Miras Yoluyla İntikali Halinde 323
2. Bağışlanması Halinde 323
3. Yarışma ve Çekilişlerde İkramiye Olarak Kazanılması Halinde 324
Dördüncü Kısım
MAHALLİ İDARE VERGİLERİ
(İl Özel İdareleri ve Belediyeler Tarafından Tahsil Edilen Vergi, Resim ve Harçlar)
I. GENEL OLARAK 325
II. BELEDİYELERİN VERGİ GELİRLERİ 326
A. Belediye Vergileri 326
1. Doğrudan Tahsil Edilen Belediye Vergileri 326
a. İlân ve Reklâm Vergisi 326
b. Eğlence Vergisi 327
c. Çevre Temizlik Vergisi 328
2. Başka İdareler Tarafından Tahsil Edilen Belediye Vergileri 329
a. Haberleşme Vergisi 329
b. Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisi 329
c. Yangın Sigortası Vergisi 329
B. Belediye Harçları 330
C. Harcamalara Katılma Payları 331
D. Gayrimenkul Değer Artış Payı (DAP) 331
E. Belediye Vergi ve Harç Tarifelerinin Tespiti 332
E. Büyükşehir Belediyelerinin Vergi Gelirleri 332
Beşinci Kısım
GÜMRÜK İDARELERİ TARAFINDAN ALINAN VERGİLER
(Dış Ticaretten Alınan Vergiler)
I. GÜMRÜK YÜKÜMLÜLÜĞÜ (MÜKELLEFİYETİ) 336
II. GÜMRÜK VERGİLERİ 336
III. İTHALÂT VERGİLERİ VE KAPSAMI 336
IV. TÜRKİYE'DE İTHÂLDE ALINAN VERGİLER VE MALİ YÜKÜMLÜLÜKLER 337
A. Gümrük Vergisi ve Gümrük Vergisi İle Eş Etkili Vergiler 337
1. Gümrük Vergisi 337
a. Gümrük Vergisinin Konusu 338
b. Gümrük Vergilerinin Yükümlüsü (Mükellefi) 338
c. Gümrük Vergilerinde Vergiyi Doğuran Olay 338
d. Gümrük Vergilerinin Hesaplanması 338
aa. Gümrük Tarifesi 339
bb. Eşyanın Menşei 339
cc. Gümrük Vergisinin Matrahı 339
aaa. Kıymet Esasına Tabi Eşyada Vergi Matrahı: Eşyanın Gümrük Kıymeti 340
bbb. Miktar Esasına Tabi Eşyada Vergi Matrahı 340
ccc. Gümrük Vergilerinin Tek ve Maktu Olarak Alınması: 340
dd. Gümrük Vergisi Oranları 341
ee. Gümrük Vergilerinde Muafiyet ve İstisnalar 343
2. Gümrük Vergisi İle Eş Etkili Vergiler ve Mali Yükümlülükler 344
a. Genel Olarak Eş Etkili Vergiler 344
b. Tarım Politikası ya da İşlenmiş Tarım Ürünlerine İlişkin Düzenlemeler Çerçevesinde Alınan Vergiler ve Diğer Malî Yükler 344
B. İthâlde Alınan Harcama Vergileri 345
1. İthâlde Alınan Katma Değer Vergisi 345
2. İthâlde Alınan Özel Tüketim Vergisi 346
C. İthâlde Alınan Diğer Malî Yükümlülükler 346
1. Dampinge Karşı Vergi– Sübvansiyona Karşı Telâfi Edici Vergi 346
2. Ek Malî Yükümlülük 347
3. Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu (KKDF) 347
4. Diğer Mali Yükümlülükler 347
V. GÜMRÜK (İTHALÂT) VERGİLERİNİN TAHAKKUK VE TEBLİĞİ, KESİNLEŞMESİ VE ÖDENMESİ 348
A. Gümrük Vergilerinin Tahakkuku ve Tebliği 348
B. Gümrük Vergilerinde Zamanaşımı: 349
C. Gümrük Vergileri ve İdari Para Cezalarının Kesinleşmesi 349
D. Gümrük Vergilerinin Ödenmesi 350
VI. GÜMRÜK MEVZUATI İHLÂLLERİNE UYGULANAN CEZALAR 351
VII. GÜMRÜKTE ALINAN VERGİ VE CEZALAR İLE İLGİLİ YARGI ÖNCESİ İDARİ ÇÖZÜM YOLLARI 352
A. Gümrükte Alınan Vergilerde Uyuşmazlıkların Doğuş Nedenleri 352
B. Yükümlülerin Başvurabilecekleri İdari Yollar 353
1. Peşin Ödeme ve Ceza İndirimi 353
2. Gümrük Vergi ve Cezalarında Uzlaşma 354
3. Vergi ve Cezalara Karşı Gümrük İdaresine İtiraz 355
VIII. GÜMRÜKTE ALINAN VERGİLERLE İLGİLİ UYUŞMAZLIKLARIN İDARİ YARGIYA BAŞVURARAK ÇÖZÜMLENMESİ 356
Ek Liste 1: Yeniden Değerleme Oranına Göre veya Cumhurbaşkanı Kararı İle Her Yıl Güncellenen Rakamlar (2020– 2022) 359
Ek Liste 2: Gelir Vergisi Kanununun 94 ve geçici 67. Maddelerine Göre Vergi Kesintisine (Tevkifatına) Tabi Gelirler ve Kesinti Oranları (1 Ocak 2023 Tarihi İtibariyle) 361
Kaynakça 367
Kavramlar Dizini 369
Yazarın Özgeçmişi 375
Yazarın Yayınlanmış Eserleri 376 |