İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz ve Teşekkür 7
Kısaltmalar 15
GİRİŞ 17
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL OLARAK RÖDÖVANS KAVRAMI VE
RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNİN TARİHÎ GELİŞİMİ
§ 1. RÖDÖVANS KAVRAMI 23
I. RÖDÖVANS KAVRAMININ KAYNAĞI VE ANLAMI 23
II. RÖDÖVANS KAVRAMINI İFADE ETMEK İÇİN KULLANILAN TERİMLER 26
A. Mevzuatımızda Kullanılan Terimler 26
B. Yargı Kararlarında Kullanılan Terimler 28
C. Öğretide Kullanılan Terimler 29
D. Uygulamada Kullanılan Terimler 30
§ 2. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNİN TARİHÎ GELİŞİMİ 32
İKİNCİ BÖLÜM
GENEL OLARAK RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİ
§ 3. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNİN TANIMI, KONUSU VE TARAFLARI 39
I. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNİN TANIMI 39
II. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNİN KONUSU 41
A. Maden Hakkı Kavramı Ve Maden Hakkının Hukukî Niteliği 41
1. Maden Hakkı Kavramı 41
2. Maden Hakkının Hukukî Niteliği 42
B. Maden Hakkının Konusu 43
1. Genel Olarak Maden Kavramı 43
2. Madenlerin Mülkiyeti 46
3. Maden Grupları 48
C. Maden Hakkının Kazanılması 49
1. İdareye Başvuru ve İhale 50
2. Maden Arama Faaliyetleri 56
3. Maden İşletme Ruhsatı veya Sertifikası 60
4. Maden İşletme İzni 61
III. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARI 62
A. Ruhsat Sahibi 62
1. Gerçek Kişiler ve Özel Hukuk Tüzel Kişileri 63
a. Genel Olarak 63
b. Gerçek Kişiler 65
c. Özel Hukuk Tüzel Kişileri 67
2. Kamu Tüzel Kişileri 67
a. Türkiye Taşkömürü Kurumu 68
b. Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu 69
c. Elektrik Üretim Anonim Şirketi 71
d. Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü 72
e. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü 73
B. Rödövansçı 73
§ 4. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNİN UNSURLARI 75
I. GENEL OLARAK 75
II. MADEN İŞLETME İZNİ ALINAN RUHSAT SAHASI ÜZERİNDEKİ MADEN HAKKININ KULLANIMININ DEVRİ 75
III. RÖDÖVANS BEDELİ 76
IV. TARAFLARIN ANLAŞMASI 79
A. Genel Olarak 79
B. Rödövans Sözleşmesinin Şekli 80
1. Sözleşmenin Taraflarının Özel Hukuk Kişisi Olması Hâlinde 81
2. Sözleşmenin Taraflarından Birisinin Kamu Tüzel Kişisi Olması Hâlinde 83
V. ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞININ İZNİ 84
VI. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNİN MADEN SİCİLİNE ŞERH EDİLMESİ 89
§ 5. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNİN HUKUKÎ NİTELİĞİ 93
I. AİT OLDUĞU HUKUK ALANINA GÖRE RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİ 93
II. KURULUŞ İÇİN BİR ŞEY TESLİMİNİ GEREKTİRİP GEREKTİRMEMESİNE GÖRE RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİ 97
III. BORÇ DOĞURUP DOĞURMAMASINA GÖRE RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİ 98
IV. BORÇ YÜKLENENLERİN SAYISINA GÖRE RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİ 98
V. İVAZLI OLUP OLMAMASINA GÖRE RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİ 100
VI. KANUNÎ DÜZENLEMEYE KAVUŞMUŞ OLUP OLMAMASINA GÖRE RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİ 100
§ 6. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNİN MADEN HAKKINI DEVİR SÖZLEŞMESİNDEN FARKI 103
§ 7. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNE UYGULANACAK KURALLAR 106
I. GENEL OLARAK 106
II. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNE ALT YÜKLENİCİLİĞE İLİŞKİN KURALLARIN UYGULANMASI 108
III. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNE ÜRÜN KİRASINA İLİŞKİN KURALLARIN UYGULANMASI 110
IV. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNE KULLANIM ÖDÜNCÜNE İLİŞKİN KURALLARIN UYGULANMASI 112
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜMLERİ
§ 8. GENEL OLARAK 113
§ 9. RUHSAT SAHİBİNİN HAKLARI VE BORÇLARI 113
I. RUHSAT SAHİBİNİN HAKLARI 113
A. Maden Sahasının Amaca Uygun Ve İyi Bir Biçimde İşletilmesini Talep Etme Hakkı 113
B. Sözleşmede Belirtilen Rödövans Bedelini Talep Etme Hakkı 115
C. Rödövans Bedelinin Artırılmasını Talep Etme Hakkı 118
D. Hapis Hakkı 119
II. RUHSAT SAHİBİNİN BORÇLARI 122
A. Maden Sahasının Tamamını Veya Bir Kısmını Sözleşmenin Amacına Uygun Biçimde Rödövansçıya Teslim Etme Borcu 122
B. Devredilen Maden Sahasını Sözleşme Süresince Kullanıma Uygun Hâlde Bulundurma Borcu 125
C. Tutanak Tutma Borcu 126
D. Ruhsat Sahibinin Ayıp Ve Zapttan Sorumluluğu 127
1. Ruhsat Sahibinin Ayıptan Sorumluluğu 127
a. Genel Olarak 127
b. Şartları 127
aa. Maden Sahası veya Maden Sahası ile Birlikte Devredilen Eşya Ayıplı Olmalıdır 127
bb. Rödövansçı Söz Konusu Ayıbı Bilmemeli veya Bilmesi Gerekmemelidir 129
cc. Ruhsat Sahibinin Sorumluluğu Sözleşme ile Sınırlandırılmamış veya Kaldırılmamış Olmalıdır 129
dd. Rödövansçı Ayıptan Sorumlu Olmamalıdır 130
ee. Rödövansçı, Ayıpları Ruhsat Sahibine Bildirmelidir 130
2. Ruhsat Sahibinin Zapttan Sorumluluğu 130
a. Üçüncü Kişinin Sözleşmenin Kurulmasından Önce Üstün Hakka Sahip Olması 131
aa. Genel Olarak 131
bb. Şartları 131
i. Maden Sahası Rödövansçıya Teslim Edilmiş Olmalıdır 132
ii. Üçüncü Bir Kişi, Rödövansçıya Karşı Rödövans Sözleşmesinin Kurulmasından Önce Mevcut Olan ve Rödövansçının Hakkıyla Bağdaşmayan Üstün Hak İleri Sürmelidir 132
iii. Üçüncü Kişi Söz Konusu Hakkını Rödövansçıya Karşı Dava Yoluyla İleri Sürmelidir 132
iv. Rödövansçı, Davayı Ruhsat Sahibine Bildirmelidir 133
v. Rödövansçı, Rödövans Sözleşmesinin Yapıldığı Anda Üçüncü Kişinin Üstün Hakkını Bilmemelidir 134
b. Üçüncü Kişinin Sözleşmenin Kurulmasından Sonra Üstün Hakka Sahip Olması 134
aa. Maden Sahasının El Değiştirmesi 134
bb. Maden Sahası Üzerinde Üçüncü Kişinin Sınırlı Aynî Hak Sahibi Olması 137
E. Sözleşme Süresi İçinde Yapılması Zorunlu Olan Esaslı Onarımları Yapma Borcu 138
F. Vergi Ve Benzeri Yükümlülüklere Katlanma Borcu 140
G. Ruhsat Sahibinin Maden Kanunundan Kaynaklanan Borçları 141
§ 10. RÖDÖVANSÇININ HAKLARI VE BORÇLARI 143
I. RÖDÖVANSÇININ HAKLARI 143
A. Maden Sahasının Özgülendiği Amaca Uygun Şekilde Kendisine Teslim Edilmesini Ve Sözleşme Süresince Bu Durumda Bulundurulmasını Talep Etme Hakkı 143
1. Maden Sahasının Özgülendiği Amaca Uygun Şekilde Kendisine Teslim Edilmesini Talep Etme Hakkı 143
2. Maden Sahasınının Sözleşme Süresince Özgülendiği Amaca Uygun Şekilde Bulundurulmasını Talep Etme Hakkı 144
B. Ruhsat Sahibinin Ayıp Ve Zapttan Sorumlu Olması Hâlinde Rödövansçının Hakları 145
1. Ruhsat Sahibinin Ayıptan Sorumlu Olması Hâlinde Rödövansçının Hakları 145
a. Ruhsat Sahibinin Maden Sahasının Teslim Anındaki Ayıplarından Sorumluluğu Hâlinde Rödövansçının Sahip Olduğu Haklar 145
b. Ruhsat Sahibinin Maden Sahasının Sonradan Ayıplı Hâle Gelmesinden Sorumluluğu Hâlinde Rödövansçının Sahip Olduğu Haklar 146
aa. Ayıbın Giderilmesini Talep Etme Hakkı 146
bb. Ayıbı Bizzat Giderme ve Bundan Doğan Alacağını Rödövans Bedelinden İndirtme Hakkı 147
cc. Rödövans Konusu Malın Ayıpsız Benzeri ile Değiştirilmesini Talep Etme Hakkı 147
dd. Sözleşmeyi Feshetme Hakkı 148
ee. Rödövans Bedelinden Ayıpla Orantılı İndirim Yapılmasını Talep Etme Hakkı 149
ff. Zararlarının Giderilmesini Talep Etme Hakkı 149
2. Ruhsat Sahibinin Zapttan Sorumlu Olması Hâlinde Rödövansçının Hakları 150
a. Kendisi Aleyhine Açılan Davayı Ruhsat Sahibinin Üstlenmesini Talep Etme Hakkı 150
b. Uğradığı Zararların Giderilmesini Talep Etme Hakkı 150
c. Sözleşmeyi Fesih Hakkı 150
C. Rödövans Bedelinin İndirilmesini Talep Hakkı 151
II. RÖDÖVANSÇININ BORÇLARI 153
A. Maden Sahasını Teslim Alma Borcu 153
B. Maden Sahasını Amaca Uygun Ve İyi Bir Biçimde İşletme Borcu 153
C. Maden Sahasını İşletilmeye Elverişli Bir Hâlde Bulundurma Borcu 155
D. Maden Sahasının Bakımını Yapma Borcu 155
E. Rödövans Bedelini Ve Yan Giderleri Ödeme Borcu 156
F. Alt Rödövans Ve Kullanım Hakkını Devir Yasağına Uyma Borcu 162
G. Katlanma Borcu 164
H. İhbar Borcu 164
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
RÖDÖVANS YÖNTEMİYLE YAPILAN MADENCİLİK
FAALİYETLERİNDEN DOĞAN HUKUKÎ SORUMLULUK
§ 11. GENEL OLARAK 165
§ 12. RUHSAT SAHİBİ VE RÖDÖVANSÇININ TEHLİKE SORUMLULUĞU BAĞLAMINDA MÜTESELSİL SORUMLULUĞU 165
§ 13. RUHSAT SAHİBİNİN HUKUKÎ SORUMLULUĞU 167
I. RÖDÖVANSÇININ MADENCİLİK FAALİYETLERİ SEBEBİYLE MADEN ÇIKARILAN ARAZİYE VERDİĞİ ZARARLARDAN DOĞAN HUKUKÎ SORUMLULUK 167
A. Genel Olarak 167
B. Maden Çıkarılan Arazi Üzerinde Maden İrtifakı Kurulmaması Veya Arazinin Kamulaştırılmaması Hâlinde 168
C. Maden Çıkarılan Arazi Üzerinde Ruhsat Sahibi Lehine Maden İrtifakı Kurulması Hâlinde 170
D. Maden Çıkarılan Arazinin Ruhsat Sahibi Lehine Kamulaştırılması Hâlinde 172
II. RÖDÖVANSÇININ MADENCİLİK FAALİYETLERİ SEBEBİYLE ÜÇÜNCÜ KİŞİYE VERDİĞİ ZARARLARDAN DOĞAN HUKUKÎ SORUMLULUK 174
§ 14. RÖDÖVANSÇININ HUKUKÎ SORUMLULUĞU 179
I. RÖDÖVANSÇININ MADENCİLİK FAALİYETLERİ DIŞINDA MADEN ÇIKARILAN ARAZİYE VEYA ÜÇÜNCÜ KİŞİYE VERDİĞİ ZARARLARDAN DOĞAN HUKUKÎ SORUMLULUK 179
II. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KAPSAMINDA ORTAYA ÇIKAN ZARARLARDAN DOĞAN HUKUKÎ SORUMLULUK 180
A. 5995 Sayılı Kanunun Yürürlüğe Girmesinden Önce 180
1. Rödövans Sözleşmesinin İşyerinin Devrine Yol Açması Hâlinde 180
2. Rödövans Sözleşmesinin Asıl İşveren – Alt İşveren İlişkisine Yol Açması Hâlinde 182
B. 5995 Sayılı Kanunun Yürürlüğe Girmesinden Sonra 187
III. ÇEVRENİN KİRLETİLMESİNDEN KAYNAKLANAN HUKUKÎ SORUMLULUK 189
BEŞİNCİ BÖLÜM
RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ VE
RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN UYUŞMAZLIKLARIN
ÇÖZÜMÜNDE YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME
§ 15. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 191
I. GENEL OLARAK 191
II. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNİ SONA ERDİREN SEBEPLER 191
A. Rödövans Süresinin Dolması 191
B. Rödövans Sözleşmesinin Feshedilmesi 192
1. Rödövans Sözleşmesinin Olağan Feshi 193
2. Rödövans Sözleşmesinin Olağanüstü Feshi 194
a. Önemli Sebeplerin Varlığı Hâlinde 194
b. Rödövansçının İflâsı Hâlinde 196
c. Rödövansçının Ölümü Hâlinde 197
3. Rödövans Sözleşmesinin Temerrüt Nedeniyle Feshi 198
a. Rödövansçının Temerrüde Düşmesi Hâlinde 198
b. Ruhsat Sahibinin Temerrüde Düşmesi Hâlinde 199
4. Rödövans Sözleşmesinin Rödövansçının Maden Sahasını Özenle Kullanma ve Komşulara Saygı Gösterme Borcuna Aykırı Davranması Hâlinde Ruhsat Sahibi Tarafından Feshi 200
C. İbra 200
D. Sonradan Ortaya Çıkan Kusursuz İmkânsızlık 201
1. Genel Olarak 201
2. Ruhsat Sahibinin Maden Hakkının Sona Ermesinin Sonradan Ortaya Çıkan Kusursuz İmkânsızlık Bağlamında Değerlendirilmesi 201
a. Genel Olarak 201
b. Maden Hakkının Sona Erdiği Hâller 202
aa. Devletleştirme 202
bb. Kanunkoyucunun İradesi 202
cc. Ruhsat Süresinin Sona Ermesi 202
dd. Ruhsatın Feshi ve İptali 203
ee. Terk 203
ff. Rezervin Tükenmesi 203
III. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİNİN SONUÇLARI 204
A. Rödövans Sözleşmesinin Sona Ermesi Hâlinde Tarafların Borçları 204
1. Rödövansçının Borçları 204
a. Maden Sahasını Geri Verme Borcu 204
b. İyi Bir İşletme Durumunda Kaçınılabilecek Olan Değer Eksiklikleri İçin Tazminat Ödeme Borcu 206
2. Ruhsat Sahibinin Borçları 208
a. Maden Sahasını Tutanağa Geçirilmiş Olan Eşyalarla Birlikte İade Alma Borcu 208
b. Ruhsat Sahibinin Diğer Borçları 208
B. Rödövans Sözleşmesinin Maden Sicil Kayıtlarından Terkin Edilmesi 209
§ 16. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜNDE YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME 209
I. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜNDE YETKİLİ MAHKEME 209
II. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜNDE GÖREVLİ MAHKEME 210
SONUÇ 213
Kaynaklar 231
Kavram Dizini 247 |