İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar 19
Bölüm 1
ULUSLARARASI HUKUKUN TEMEL NİTELİKLERİ
GİRİŞ 25
A. Hukuk Kavramı 26
1. Toplum ve Düzen 26
2. Hukuk 27
B. Uluslararası Hukuk Kavramı 29
1. Uluslararası Toplum 29
2. Uluslararası Toplumun Hukuku: Uluslararası Hukuk 31
2.1. Uluslararası Hukuk Kurallarının Oluşturulması 31
2.2. Uluslararası Hukuk Kurallarının Uygulanmasının Sağlanması 33
3. Uluslararası Hukukun Gelişimi 35
C. Uluslararası Hukuk–Ulusal Hukuk İlişkisi 37
1. Yaklaşımlar ve Prensipler 38
2. Türk Hukukunda Sistem 41
İngilizce Özet 45
Bölüm 2
ULUSLARARASI HUKUKUN KAYNAKLARI
GİRİŞ 53
A. Bağlayıcı Kaynaklar 55
1. Yapılageliş 55
2. Uluslararası Antlaşmalar 58
3. Hukukun Genel İlkeleri 61
B. Yardımcı Kaynaklar 62
1. Yargı Kararları 62
2. Öğreti 64
C. Diğer Olası Kaynaklar 65
1. Uluslararası Örgütlerin Kararları 65
2. Yumuşak Hukuk 67
3. Hakkaniyet 68
D. Kaynaklar Hiyerarşisi 69
İngilizce Özet 71
Bölüm 3
ULUSLARARASI ANTLAŞMALAR
GİRİŞ 81
A. Genel Bilgiler 81
1. Antlaşmaların Konumu ve Önemi 81
2. Tanımı 83
B. Antlaşmaların Yapılışı 84
1. Uluslararası Hukuktaki Durum 84
2. Antlaşmaların Yapılmasında Türk Hukukundaki Sistem 87
C. Antlaşmalara Bağlayıcı Güç Kazandırılması 88
1. Uluslararası Hukuktaki Durum 88
2. Türk İç Hukukundaki Durum 89
D. Antlaşmaların Hüküm Doğurması 92
1. Uluslararası Hukuktaki Durum 93
2. Türk İç Hukukundaki Durum 94
E. Uluslararası Antlaşmaların Geçersizliği 95
1. Geçersizlik Nedenlerinin Sınıflandırılması 95
2. Geçersizlik Nedenleri 96
2.1. Mutlak Geçersizlik Nedenleri 97
2.2. Nisbi Geçersizlik Nedenleri 98
3. Geçersizliğin Öne Sürülmesi 99
F. Uluslararası Antlaşmaların Uygulanmasına İlişkin Temel Prensipler ve Antlaşmaların Uygulamadaki Etkileri 100
1. Bazı Temel Prensipler 100
2. Üçüncü Ülkeler için Hak ve Yükümlülükler 101
3. Çekinceler 102
4. Uluslararası Antlaşmaların Çatışması 103
G. Uluslararası Antlaşmaların Değiştirilmesi ve Sona Ermesi 103
1. Antlaşmaların Değiştirilmesi 103
2. Antlaşmaların Sona Ermesi 104
İngilizce Özet 107
Bölüm 4
ULUSLARARASI HUKUKTA KİŞİLİK
GİRİŞ 119
A. Uluslararası Hukukta Kişilik Kavramı 119
1. Hukukta Kişilik 119
2. Uluslararası Hukukta Kişilik 120
B. Uluslararası Hukukun Kişileri 121
1. Devlet 121
1.1. İnsan Topluluğu 122
1.2. Ülke 122
1.3. Kurulu Otorite 123
1.4. Bağımsızlık ve Uluslararası Münasebetleri Yürütebilme Yeteneği 124
1.5. Self–Determinasyon Hakkı 126
1.6. Devlet Türleri ve Uluslararası Hukuktaki Etkileri 127
1.7. Devletlerin Tanınması 129
2. Uluslararası Örgütler 132
3. Gerçek Kişiler 133
İngilizce Özet 137
Bölüm 5
DEVLETİN ÜLKESİ
GİRİŞ 145
A. Devletin Ülkesi 145
1. Sınırlar 145
2. Kara Ülkesi 146
2.1. Nehirler, Göller ve Uluslararası Akarsular 148
2.2. Kanallar 152
3. Hava Ülkesi 152
4. Deniz Ülkesi 154
B. Ülkenin Kazanılması ve Kaybedilmesi 154
1. İşgal 154
2. Arazi Oluşumu 155
3. Zamanaşımı 155
4. Fetih ve İlhak 156
5. Yargı Kararları 157
6. Devir 157
İngilizce Özet 159
Bölüm 6
DEVLETİN YETKİSİ
GİRİŞ 169
A. Devletin Cezai Yetkisi 169
1. Ülkesellik Prensibi 171
2. Vatandaşlık Prensibi 171
3. Koruma Prensibi 172
4. Pasif Kişisellik Prensibi 173
5. Evrensellik Prensibi 173
B. Devletin Hukuki Yetkisi 175
1. Devletin Münhasır Yetkileri 176
1.1. Devletin Ülkesel Yetkileri 176
1.2. Ülkesel Yetkisine Genel Sınırlandırmalar 177
1.3. Devletin Ülkesel Yetkisine Özel Sınırlandırmalar 178
1.4. Devletin Ülkesi Dışındaki Münhasır Yetkileri 184
2. Devletin Ortak ve Yarışan Yetkileri 186
İngilizce Özet 189
Bölüm 7
ULUSLARARASI DENİZ HUKUKU
GİRİŞ 199
A. Deniz Hukukunun Gelişimi ve Deniz Hukuku Kurallarının Kaynakları 200
1. Kısa Tarihçe 200
2. Deniz Hukukunun Kaynakları 203
B. Deniz Alanları 205
1. Devletlerin Egemenliği Altındaki Deniz Alanları 205
1.1. Esas Çizgi 205
1.2. İçsular 207
1.3. Karasuları 210
1.4. Uluslararası Boğazlar 213
1.5. Takımada Devleti ve Takımada Suları 215
2. Devletlerin Bazı Yetkiler Kullandıkları Deniz Alanları 216
2.1. Bitişik Bölge 217
2.2. Kıta Sahanlığı 219
2.3. Münhasır Ekonomik Bölge 221
3. Ada Kavramı ve Adaların Deniz Alanları 224
4. Açık Deniz 225
4.1. Tanımı ve Hukuksal Statüsü 225
4.2. Açık Denizlerde Devletlerin Yetkileri 227
5. Uluslararası Deniz Yatağı 228
6. Deniz Alanlarının Sınırlandırılması 230
İngilizce Özet 235
Bölüm 8
HAVA VE UZAY HUKUKU
ULUSLARARASI HAVA HUKUKU 249
Giriş ve Tarihsel Gelişim 249
A. Hava Sahasının Hukuksal Statüsü 252
1. Ulusal Hava Sahasının Hukuksal Statüsü 252
2. Uluslararası Hava Sahasının Statüsü 254
B. Hava Ulaşım Rejimi 255
1. Uluslararası Hava Sahasında Uçuş Rejimi 255
2. Ulusal Hava Sahasında Uçuş Rejimi 256
C. Hava Sahasından İletişim (Telekomünikasyon) Maksadıyla Yararlanma 259
ULUSLARARASI UZAY HUKUKU 263
Giriş 263
A. Uluslararası Uzay Hukukunun Kaynakları 265
B. Uzay Hukukunun Temel Prensipleri 268
1. Uzaydaki Faaliyetler Uluslararası Hukuk Kurallarınca Düzenlenir 268
2. Uzayın Keşfi ve Kullanımı Bütün Devletlere Açıktır 268
3. Uzaydaki Faaliyetler Bütün Devletlerin Faydasına Olmalıdır 269
4. Uzayın Keşfi ve Kullanımı Barışçıl Olmalıdır 269
5. Uzay ve Gök Cisimleri Üzerinde Egemenlik Kurulamaz 271
6. Faaliyetler, İşbirliği, Dayanışma ve Çıkarlara Saygı Prensiplerine Dayanmalıdır 272
7. Uzaya Gönderilen Araçlar Üzerindeki Hak ve Sorumluluklar Devam Eder 273
8. Uzayın Keşfi ve Kullanımı Çevreye Zarar Vermemelidir 276
9. Astronotların Kurtarılması ve İadesi Yükümlülüğü 277
10. Uzaya Gönderilen Araçlarla İlgili Kayıt Yükümlülüğü 278
İngilizce Özet 279
Bölüm 9
ULUSLARARASI İNSAN HAKLARI HUKUKU
GİRİŞ 291
A. Uluslararası İnsan Hakları Hukuku Kavramı ve Gelişimi 292
1. İnsan Hakları ve Uluslararası İnsan Hakları Kavramı 292
2. Uluslararası İnsan Hakları Kavramının İçeriği 293
2.1. BM İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi 293
2.2. Medeni ve Siyasal Haklar Sözleşmesi 295
2.3. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi 296
2.4. Bölgesel Nitelikli İnsan Hakları Sözleşmeleri 298
2.5. Özel Konulu İnsan Hakları Sözleşmeleri 303
B. İnsan Haklarının Uluslararası Düzeyde Korunması 306
1. Yapılageliş Hukuku 307
2. Uluslararası İnsan Hakları Sözleşmelerindeki Koruma Sistemleri 307
2.1. Birleşmiş Milletler ve İnsan Haklarına Uyumun Sağlanması 308
2.2. Avrupa’da İnsan Haklarına Uyumun Sağlanması 311
2.3. Latin Amerika’da İnsan Haklarına Uyumun Sağlanması 314
2.4. Afrika’da İnsan Haklarına Uyumun Sağlanması 316
2.5. Sürekli Arap İnsan Hakları Komisyonu ve İKÖ Bağımsız Daimi İnsan Hakları Komisyonu 317
İngilizce Özet 319
Bölüm 10
ULUSLARARASI MÜLTECİ HUKUKU
GİRİŞ 329
A. Temel Kavramlar 330
1. Mülteci Kavramı 330
2. Sığınma Arayanlar ve Geçici Koruma Altındakiler 333
3. BM Mülteciler Yüksek Komiserliği 335
B. Mültecilerin ve Sığınmacıların Hakları 337
1. Geri Göndermeme (Non–Refoulement) İlkesi 337
2. Mültecilerin Hakları 341
3. Sığınmacıların ve Geçici Koruma Altında Bulunanların Hakları 345
C. Türkiye’de Mülteci Hukuku 348
İngilizce Özet 353
Bölüm 11
ULUSLARARASI HUKUKTA KUVVET KULLANMA
GİRİŞ 363
A. Birleşmiş Milletler Öncesi Uluslararası Hukukta Kuvvet Kullanma 363
1. “Haklı Savaş” Kavramı ve Gelişimi 363
2. İki Dünya Savaşı Arası Dönemde Kuvvet Kullanma Yasağına İlişkin Düzenlemeler 366
B. Birleşmiş Milletler Döneminde Kuvvet Kullanma 370
1. Birleşmiş Milletler Statüsü ve Kuvvet Kullanma Yasağına İlişkin Düzenlemeler 370
2. Birleşmiş Milletler Sonrası Kuvvet Kullanma Yasağına İlişkin Gelişmeler 377
İngilizce Özet 383
Bölüm 12
ULUSLARARASI SİLAHLI ÇATIŞMALAR HUKUKU VE ULUSLARARASI İNSANCIL HUKUK
GİRİŞ 391
A. Silahlı Çatışmalar Hukukunun Kuralları 391
1. Gelişimi 391
2. Kurallar ve Sınıflandırılmaları 396
2.1. Yasaklanmış Silahlar ve Savaş Teknikleri 397
2.2. Korunan Kişiler 398
B. Silahlı Çatışmalar Hukuku Kurallarının İhlali ve Sonuçları 401
1. Gerçek Kişilerin (Bireylerin) Cezai Sorumluluğu 402
2. İhlallerden Doğan Suçlar 407
3. Uluslararası Ceza Mahkemesi 412
İngilizce Özet 417
Bölüm 13
DEVLETLERİN ARDIL OLMALARI
GİRİŞ 425
A. Devletlerin Uluslararası Antlaşmalara Ardıl Olması 426
1. Uluslararası Hukukta Durum 426
2. Türkiye ve Devletlerin Ardıl Olması 429
B. Devletlerin Diğer Bazı Konularda Ardıl Olması 430
1. Devletlerin Devlet Mallarına Ardıl Olması 430
2. Devlet Borçları 432
3. Devlet Arşivleri 433
4. Devletin Yönetim Biçimi 435
5. Uyrukluk Bakımından Ardıllık 435
İngilizce Özet 439
Bölüm 14
DEVLETİN SORUMLULUĞU
GİRİŞ 447
A. Sorumluluğun Ortaya Çıkması 448
B. Yükümlülüğün İhlal Edilmesi 449
C. Devlete Yüklenebilme (Bağlanabilme) 450
D. Sorumluluğu Ortadan Kaldıran Haller 455
E. Devlet Sorumluluğunun Uygulanması 456
F. Diplomatik Koruma ve Uyrukluk 459
İngilizce Özet 461
Bölüm 15
ULUSLARARASI UYUŞMAZLIKLARIN BARIŞÇIL
YOLLARLA ÇÖZÜMÜ
GİRİŞ 471
A. Diplomatik Yollar 472
1. Görüşme 472
2. Dostça Girişim ve Arabuluculuk 473
3. Uzlaştırma 474
4. Veri Toplama ve Soruşturma 475
B. Yargısal Yollar 476
1. Mahkeme: Uluslararası Adalet Divanı 476
1.1. Davalarda Karar Verme 478
1.2. Tavsiye Görüşü 480
2. Hakemlik 481
İngilizce Özet 485
Bölüm 16
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER
GİRİŞ 493
A. Birleşmiş Milletler’in Temel Nitelikleri 494
1. Birleşmiş Milletler’in Temel Amaçları ve Prensipleri 494
2. Üyelik 495
3. Bütçe 496
B. Birleşmiş Milletler’in Yapısı 497
1. Genel Kurul 498
1.1. Yapısı 498
1.2. Yetki ve Görevleri 500
2. Güvenlik Konseyi 501
2.1. Yapısı 501
2.2. Yetki ve Görevleri 503
3. Ekonomik ve Sosyal Konsey 505
3.1. Yapısı 505
3.2. Yetki ve Görevleri 506
4. Vesayet Konseyi 507
5. Uluslararası Adalet Divanı 508
5.1. Yapısı 508
5.2. Yargı Yetkisi 509
6. Sekreterlik 510
İngilizce Özet 513
Bölüm 17
AVRUPA BİRLİĞİ
GİRİŞ 521
A. Kuruluş 521
B. Derinleşme 521
C. Genişleme 525
D. AB Kurumları 527
1. Avrupa Parlamentosu (AP) 528
2. Avrupa Konseyi (Zirvesi): 529
3. Konsey (AB Konseyi ya da Bakanlar Konseyi) 529
4. Avrupa Komisyonu (Komisyon) 529
5. Avrupa Birliği Adalet Divanı 530
6. Avrupa Merkez Bankası 530
7. Sayıştay 530
E. AB Hukuku 530
1. Tüzük 531
2. Direktif 531
3. Karar 531
4. Tavsiye ve Görüş 531
F. Türkiye–AB İlişkileri 532
İngilizce Özet 535
Bölüm 18
ULUSLARARASI ÇEVRE HUKUKU
GİRİŞ 543
A. Uluslararası Çevre Hukukunun Gelişimi 543
B. İlkeler ve Yükümlülükler 546
1. Sınır Aşan Zarara Yol Açmama Yükümlülüğü 547
2. Çevresel Etki Değerlendirmesi Yapma Yükümlülüğü 547
3. İhtiyatlılık İlkesi 548
4. Kirleten Öder İlkesi 549
5. Ortak Fakat Farklılaştırılmış Sorumluluklar 549
6. Sürdürülebilir Kalkınma ve Kullanım 550
7. Nesillerarası Hakkaniyet 551
8. Bilgi Verme 551
C. Önemli Alanlar 552
1. Biyolojik Kaynaklar 552
2. Tehlikeli Madde ve Faaliyetler 553
3. Hava ve Atmosfer 554
4. Ozon Tabakası 556
5. İklim Değişikliği ve Küresel Isınma 557
İngilizce Özet 559
Bölüm 19
ULUSLARARASI EKONOMİ HUKUKU
Giriş 571
A. Uluslararası Ekonomi Hukuku Kavramı 572
1. Gelişimi 572
2. Uluslararası Ekonomi Hukukunun Tanımı 576
B. Uluslararası Ekonomi Hukukunun Prensipleri 578
1. Uluslararası Ticarete İlişkin Prensipler 578
1.1. Uluslararası Para Fonu (IMF) 579
1.2. Dünya Bankası 582
1.3. Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Antlaşması (GATT) 584
1.4. Dünya Ticaret Örgütü (DTO) 586
2. Doğrudan Yabancı Yatırımlar 588
2.1. Kavram ve Gelişimi 588
2.2. Hukuki Prensipler 590
3. Uluslararası Kalkınma 595
3.1. Kavram ve Gelişimi 595
3.2. Hukuki Prensipler 598
4. Uluslararası Ekonomik Yaptırımlar 600
4.1. Kavramsal Çerçeve 601
4.2. Yaptırımlara Dair Kurallar 602
İngilizce Özet 607
Kaynakça 615
Kavramlar Dizini 621 |